παρουσίαση των επιδράσεων της διατροφής στο δέρμα

1. 1. Ορισµοί
Η ∆ιατροφή στη ∆ερµατολογία Τροφική αλλεργία
(υπερευαισθησία)
υπερευαισθησία)
– Τύπου Ι (άµεση, σχετιζόµενη µε
IgE)
IgE)
Ανεπιθύµητες – Τύπου IV (επιβραδυνόµενου τύπου,
(επιβραδυνόµενου
µη σχετιζόµενη µε IgE)
IgE)
ενέργειες
Τροφική δυσανεξία
(που σχετίζονται µε λήψη τροφής):
τροφής):
–µη ανοσολογική αντίδραση
–τοξική
–φαρµακολογική
Καλοκασίδης Κώστας
–µεταβολική
Ειδ/νος ιατρός ∆ερµατολογίας-Αφροδισιολογίας
- ψυχολογική
Αµισθ.Επιστ.Συνεργ. Εργ.Πειραµ. Φαρµακολογίας Α.Π.Θ
IgE Άµεσες Αντιδράσεις
A. Μη ανοσολογικές
∆ερµατικές
Τοξικές / Φαρµακολογικές Μη τοξικές/ ∆υσανεξία
τοξικές/ – Κνίδωση
– Αγγειοοίδηµα
∆υσανεξία λακτόζης
Επιµόλυνση τροφής µε
– Ιλλαροειδή εξανθήµατα
(έλλειψη λακτάσης)
λακτάσης)
βακτήρια
– Εξάψεις (flushing)
Βαρέα µέταλλα Μεταβολικές νόσοι
Καφεΐνη (νευρικότητα, Γαστρεντερικού
(γαλακτοζαιµία)
γαλακτοζαιµία)
τρόµος) – ∆ιόγκωση χειλέων,
χειλέων,
Ανεπάρκεια παγκρέατος
γλώσσας, ουρανίσκου
Αλκοόλ
Παθήσεις ήπατος/
Σκοµβροειδή ψάρια – Κνησµός
χοληδόχου κύστεως
(περιέχουν ισταµίνη) – Οίδηµα λάρυγγος
Νευρογενής ανορεξία
– Έµετοι και διάρροιες
1

2. Ανοσολογικοί µηχανισµοί
Παθοφυσιολογία: Τα αλλεργιογόνα
Παθοφυσιολογία:
ΠΡ ΤΕΙΝΕΣ (όχι λίπη ή υδρογονάνθρακες)
υδρογονάνθρακες)
– 10-70 kD γλυκοπρωτείνες
10- Πέψη πρωτεινών
– Ανθεκτικές στην υψηλή θερµοκρασία και οξεάντοχες.
οξεάντοχες. Επεξεργασία των αντιγόνων
Κάποια Ag περνούν στο
Τα κύρια αλλεργιογόνα (>85% των περιπτώσεων)
περιπτώσεων) αίµα
– ΠΑΙ∆ΙΑ: γάλα, αυγό, σόγια, σιτάρι + καρύδια, φυστίκια,
ΠΑΙ∆ΙΑ: φυστίκια, IgE-Σχετιζόµενη
IgE-
ψάρια, οστρακοειδή.
IgE-receptor
IgE-
– ΕΝΗΛΙΚΕΣ: καρύδια, φυστίκια, ψάρια, οστρακοειδή
ΕΝΗΛΙΚΕΣ: φυστίκια,
APC
Ιστιοκύτταρο
Μια και µόνο τροφή µπορεί να προκαλέσει πολλαπλές
Μη-IgE σχετ
Μη-
τροφικές αλλεργίες γιατί έχει πολλούς επιτόπους
(πολλαπλές θέσεις της πρωτείνης στις οποίες απαντά το Ισταµίνη TNF-α
TNF-
ανοσοποιητικό σύστηµα)
IL-5
IL-
B cell T cell
Τροφικές αλλεργίες στις Η.Π.Α.
Η.Π. Πορεία της νόσου
Τροφικό Παιδιά Ενήλικες Λευκωµατίνες αυγού
αλλεργιογόνο
– 60-80% των αλλεργικών βρεφών ξεπερνούν την αλλεργία στην ηλικία
60-
Γάλα αγελάδας 2.5% 0.3%
των 5 ετών
Αυγό 1.3% 0.2% – Υψηλότερος (3-4 φορές) κίνδυνος εµφάνισης άσθµατος, αργότερα
(3-
Γάλα ,Σόγια
Φυστίκια 0.8% 0.6%
– Εντεροκολίτιδα
Καρύδια 0.2% 0.5%
• Η πλειοψηφία αποκτά ανοσοανοχή στην ηλικία των 2 ετών
Ψάρια 0.1% 0.4%
– IgE σχετιζόµενες αντιδράσεις
Οστρακοειδή 0.1% 2.0%
• Host A. 1994: µελέτη µε βρέφη αλλεργικά στις πρωτεΐνες του γάλακτος. Πότε ξεπερνούν την
1994: ξεπερνούν
αλλεργία:
αλλεργία:
6% 4%
Συνολικά
• Αποτελέσµατα:
Αποτελέσµατα:
– 50% στην ηλικία του 1 έτους
– 70% στην ηλικία των 2 ετών
Food Allergy Research and Resource Program 2005
– 85% στην ηλικία των 3 ετών
2

3. Πρόληψη τροφικής αλλεργίας Τροφική αλλεργία
– Στα βρέφη και παιδιά υψηλού κινδύνου
Είναι υψηλότερη στα ΑΤΟΠΙΚΑ ΑΤΟΜΑ
• Κατ αποκλειστικότητα ΘΗΛΑΣΜΟΣ
– Στο 35% µε µέτρια έως σοβαρή ΑΤΟΠΙΚΗ ∆ΕΡΜΑΤΙΤΙ∆Α
• Οι µητέρες που θηλάζουν να µην καταναλώνουν αµύγδαλα
και φυστίκια
– Στο 6% των παιδιών µε ΑΣΘΜΑ (εκδήλωση συριγµού µετά
• Να καθυστερήσει η εισαγωγή:
από λήψη συγκεκριµένης τροφής)
Αγελαδινού γάλακτος-γαλακτοκοµικών µέχρι 6-12 µήνα
γάλακτος- 6-
στερεάς τροφής έως τον 6 µήνα,
µήνα,
Ανεπιθύµητες αντιδράσεις στις προσθετικές ουσίες των
αυγού µέχρι τον 18-24 µήνα,
18-
τροφίµων (π.χ συντηρητικά) ΜΟΝΟ στο 0.5-1% of children
(π.χ 0.5-
φυστίκια,
Τα µείζονα τροφικά αλλεργιογόνα π.χ αµύγδαλα, φυστίκια,
ψάρια, οστρακοειδή να προστεθούν στο διατροφολόγιο
µετά τον 24-48 µήνα.
24-
Prick tests
∆ιάγνωση τροφογενούς αλλεργίας
Επιδερµίδα
Πρόκληση µέσω τροφής (food challenge)
(food – Θετικά όταν σχηµατίζεται ποµφός τουλάχιστον 3mm
µεγαλύτερος από τον αρνητικό µάρτυρα
∆ίαιτα αποκλεισµού (elimination diet)
– Εντόνως θετικά όταν > 8-10 mm
8-
Επιδερµιδικές και δερµατικές δοκιµασίες (skin tests) – Χρήσιµα για να αποκλείσουµε IgE- σχετιζόµενες
IgE-
τροφογενείς αλλεργίες, αλλά µόνο ενδεικτικά για την κλινική
Αιµατικές δοκιµασίες (blood tests)
(blood παρουσία τροφικών αλλεργιών.
– Χρήσιµα και στην ατοπική δερµατίτιδα
– Για φρούτα και λαχανικά πρέπει να χρησιµοποιούνται
φρέσκα προϊόντα
– Τα ενδοδερµικά τέστ (χόριο) είναι καλό να αποφεύγονται ως
λιγότερο ευαίσθητα και πιο επικίνδυνα.
3

4. Prick Skin Tests PRICK TEST στον πήχη
Πλεονεκτήµατα:
Πλεονεκτήµατα:
Φθηνή µέθοδος
Μειονεκτήµατα
– >95% negative predictive value
– Positive predictive value ~50% – Κατευθύνει τις µετέπειτα µελέτες
πρόκλησης ή αποφυγής τροφής
• Η παρουσία των ειδικών IgE
µπορεί να µην έχει κλινική 2 studies:
σηµασία
– ∆εν διερευνά τις µη IgE-
IgE- 1. Hill, 2001
σχετιζόµενες αντιδράσεις
– SPT to milk egg peanut with wheal
diameters >8mm more than 95% predictive
of clinical reactivity
2. Kagan, 2003
Kagan,
– PST >5mm 100% sensitivity
– Positive predictive value only about 50%
∆οκιµασίες στο αίµα
PRICK TEST ON BACK
ELISA (Enzyme Linked Immunosorbent Assay)
IVBHRA (In Vitro Basophil Histamine Release Assay)
RAST (RadioAllergoSorbent Test)
(RadioAllergoSorbent
4

5. Ατοπική ∆ερµατίτιδα
RAST
In vitro ποσοτική µέτρηση ειδικών IgE αντισωµάτων
για κάθε τροφικό αλλεργιογόνο.
αλλεργιογόνο.
∆ιάγνωση αλλεργίας χωρίς την έκθεση στο αλλεργιογόνο!
αλλεργιογόνο!
Χρήσιµο όταν τα δερµατικά τεστ ΑΝΤΕΝ∆ΕΙΚΝΥΝΤΑΙ
∆ερµογραφισµός
•
Σοβαρή δερµατίτιδα
•
∆εν υπάρχει δυνατότητα διακοπής της αντιϊσταµινικής θεραπείας
•
Αναµένονται έντονες πχ αναφυλακτικές αντιδράσεις
•
Σε βρέφη< 1 έτους στα οποία δεν απαντούν καλά τα prick test
•
Χρήσιµα για να αποφασίσουµε αν το παιδί ξεπέρασε την
τροφική αλλεργία γιατί τα δερµατικά τεστ παραµένουν θετικά
και µετά την ίαση
Έκζεµα της παιδικής ηλικίας
Eczema
Herpeticum
5

6. Ερπητοειδής
2. Ερπητοειδής ∆ερµατίτιδα
∆ερµατίτιδα
Μη-IgE- σχετιζόµενες ανεπιθύµητες αντιδράσεις σε τροφές που αφορούν το δέρµα
Μη- IgE-
– Ερυθηµατώδεις βλατίδες ή κνιδωτικόµορφοι ποµφοί
– Έντονα κνησµώδεις
– Ευαισθησία σε τοξικό κλάσµα πρωτείνης της γλουτένης (πχ
κόκκοι δηµητριακών)
δηµητριακών)
– Σχετίζεται µε την κοιλιοκάκη
– ∆ιάγνωση: Βιοψία λεπτού εντέρου
Βιοψία πάσχοντος δέρµατος
Ανοσοφθορισµός από υγιές δέρµα
Μελέτες δυσαπορρόφησης (D-ξυλόζη)
ξυλόζη)
Ενδοσκοπικός έλεγχος λεπτού εντέρου
– Θεραπεία: αποφυγή γλουτένης, δαψόνη
γλουτένης,
4. Μελανίζουσα ακάνθωση
3.Ιστιοκυττάρωση: Μελαγχρωµατική
κνίδωση
ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΜΟΡΦΗ: Σχετίζεται µε σακχαρώδη διαβήτη,
οικογενή παχυσαρκία (υπερινσουλιναιµία), Cushing, σύνδροµο
πολυκυστικών ωοθηκών, υπερανδρογονικές καταστάσεις, Addison,
υποθυρεοειδισµός, ακροµεγαλία
ΚΑΚΟΗΘΗΣ ΜΟΡΦΗ: Αδενοκαρκίνοµα γαστρεντερικούκα
6

7. ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Συζήτηση:
Επίσης η υπερκατανάλωση τροφής οδηγεί σε
παχυσαρκία η οποία ευθύνεται για πολλές
δερµατοπάθειες:
Μυκητιάσεις – Παρατρίµµατα : είναι συχνότερες
στα παχύσαρκα άτοµα και ιδιαίτερα στις πτυχές
του δέρµατος λόγω τριβής και υπεριφρωσίας. Η
υπεριφρωσίας.
µυκητιάσεις είναι συχνότερες και βαρύτερες στα
άτοµα που συνυπάρχει και σακχαρώδης διαβήτης
5. Ακµή
ΌΧΙ
Οι τροφές δεν προκαλούν ακµή
(δηµοσιευµένο στο Acne Net)
Η ερώτηση που όλοι περιµένατε:
«σχετίζεται η διατροφή µε την εµφάνιση ή την επιδείνωση
της ακµής;»
7

8. Αλλά…
Ανεξάρτητοι δερµατολόγοι που ασχολούνται αποκλειστικά µε 2) ΣΟΚΟΛΑΤΑ: Το κακάο δεν φαίνεται να επηρεάζει αυτό
ΣΟΚΟΛΑΤΑ:
την ακµή έχουν καταλήξει:
καθ’ αυτό την ακµή. Όµως η ζάχαρη και το γάλα που
Ray Sahelian M.D, Acne Resource Center On-line:
M.D, On-line:
περιέχεται επιδεινώνουν
1) Το γάλα αγελάδος και τα παράγωγά του (παγωτά, τυριά…)
επιδεινώνουν την ακµή. Αυτό οφείλεται σε υψηλά ποσά -Να προτιµούνται σκούρες σοκολάτες «υγείας» µε κακάο
ορµονών που περιέχονται στο γάλα αγελάδος (ιδιαίτερα στο
70%, χαµηλή ζάχαρη
γάλα από τις εγκυµονούσες αγελάδες). Προγεστερόνη και
στεροειδή της 5-α-αναγωγάσης µετατρέπονται σε DHT η
5-
3) ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΛΙΠΑΡΑ σε επεξεργασµένα τρόφιµα και τα
οποία είναι το τελικό µόριο που διεγείρει τα
σµηγµατοπαραγωγά κύτταρα. ΣΑΚΧΑΡΑ (γλυκά) επιδεινώνουν την ακµή µέσω
∆εν έχει σηµασία αν το γάλα περιέχει χαµηλά λιπαρά, είναι
βιοχηµικών τοξινών που παράγονται κατά το µεταβολισµό
πλήρες ή αποβουτυρωµένο
τους.
Προτείνει τη χρήση γάλακτος σόγιας, χωρίς την προσθήκη σε
αυτό σάκχαρης -Να αποφεύγεται η κατανάλωση JUNK FOOD
6. Ροδοχρους Νόσος (Ακµή ενηλίκων)
4) ΚΑΦΕΙΝΗ: δεν φαίνεται να επηρεάζει
ΚΑΦΕΙΝΗ:
5) ΚΡΕΑΣ από κοτόπουλο, γαλοπούλα, µοσχάρι:
µοσχάρι:
δεν επηρεάζουν
5) ΨΑΡΙΑ πλούσια σε ω-3-λιπαρά οξέα (σολωµός, τόνος, σαρδέλες)
ω- (σολωµός,
: φαίνεται πως βοηθούν στην ακµή
Σε άτοµα που δεν καταναλώνουν ψάρι 2 φορές την εβδοµάδα ίσως
βοηθήσουν συµπληρώµατα διατροφής κάψουλες µε ιχθυέλαια
6) ΛΑΧΑΝΙΚΑ: βοηθούν
7) ΝΕΡΟ: αύξηση της κατανάλωσης νερού φαίνεται να βοηθάει
8) τα ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ (φιλικά βακτήρια) βοηθούν στη βελτίωση της
ακµής και του εκζέµατος πιθανώς µέσω ανταγωνισµού του
propionibacterium acne
8

9. Σύµφωνα µε τα σύγχρονα δερµατολογικά ∆ιαταραχές που είχαν υποθετικά ενοχοποιηθεί αλλά
∆ΕΝ αποδείχθηκε να σχετίζονται µε τροφικά
συγγράµµατα (Fitzpatrick, Adams,…)
(Fitzpatrick, Adams,…)
αλλεργιογόνα
Η ροδόχρους νόσος επιδεινώνεται από την
κατανάλωση ζεστών αφεψηµάτων (καφές,τσάι…),
(καφές,τσάι…), Ηµικρανίες
τροφών µε καρικεύµατα και ιδιαίτερα καυτερών
∆ιαταραχές συµπεριφοράς/ διάσπαση
φαγητών, τη χρήση αλκοόλ, την έκθεση σε ζεστό
φαγητών, αλκοόλ,
περιβάλλον (κουζίνα). προσοχής
Βέβαια το προσωπείο αυτών των ασθενών (και Αρθρίτιδα
ιδιαίτερα αυτών που πάσχουν από ρινόφυµα) που
ρινόφυµα)
Επιληψία
µοιάζει µε το προσωπείο αλκοολικού δεν
σχετίζεται µε τη χρήση αλκοόλ! Φλεγµονώδεις νόσοι του εντέρου
Ευχαριστώ
για την προσοχή σας
9