1. TRAVEL
13
+
PLUS
Bert Eikelenboom van Liberation Tour geeft tijdens een tocht met een legerwagen tekst en uitleg over het deel van de Liberation Route Europe bij Groesbeek. / LIBERATION ROUTE
Verdriet van Polen voor
het oprapen in Arnhem
Market Garden. Het is dit jaar
zeventig jaar geleden dat
D-day plaatsvond. Een nieuwe
toeristische route volgt de
bevrijders vanaf de Franse kust
tot in Berlijn. Rondom Arnhem
en Nijmegen liggen de
oorlogsverhalen voor het
oprapen.
Stanislaw Sosabowski noemde het
vooraf al een slecht idee. Soldaten
droppen tot ver in vijandelijk gebied
en dan ook nog midden tussen de Duitse tanks? Dat kon niet goed gaan, waarschuwde de Poolse generaal keer op
keer. Maar de Britten en Amerikanen
die operatie Market Garden hadden bedacht, wilden niet luisteren. Het noorden van Nederland moest koste wat
kost bevrijd worden om daarna met
miljoenen soldaten Duitsland binnen
te kunnen marcheren.
Maar Sosabowski kreeg gelijk. De
Amerikaanse, Britse, Canadese en
Poolse jongens die zeventig jaar gele-
den uit vliegtuigen sprongen om Nederland te bevrijden, strandden bij
Arnhem. De brug over de Rijn bleek de
beruchte brug te ver. Bij de hevige gevechten om de oevers van de Maas,
Waal en Rijn stierven 18.000 soldaten.
Onder hen waren ook de 378 Polen van
de Eerste Onafhankelijke Parachutistenbrigade die zware verliezen leed
toen zij een brigade Britten probeerde
te ontzetten bij Oosterbeek.
In het prachtige heuvellandschap
rondom Arnhem en Nijmegen liggen
de wonden van het verleden nog steeds
vlak onder de oppervlakte. Om de zoveel jaar komen wel ergens de resten
van een gesneuvelde soldaat naar boven. In de heuvels rond Nijmegen zoeken vrijwilligers nog steeds naar de
potkachels die de Duitsers in hun loopgraven gebruikten om warm te blijven.
In de buurt van de roestige warmtebronnen is de kans op het vinden van
een stoffelijk overschot het grootst.
Kogelgaten in de muren, boomstammen vol bomscherven. Het geweld van
vroeger is op veel plaatsen nog zichtbaar, maar je moet weten waar je kijken moet. Om reizigers daarbij een
handje te helpen werd een paar jaar geleden de Liberation Route bedacht. Bijzondere plekken in het landschap zijn
gemarkeerd met een zwerfkei. Meer
Een gids geeft uitleg bij het Kindermonument
in Kamp Vught, dat deel uitmaakt van de
Liberation Route Europe. / LIBERATION ROUTE
dan tachtig keien zijn inmiddels verspreid over Gelderland en Noord-Brabant.
Dit jaar breidt het project zich uit
naar Frankrijk, België, Duitsland en Polen. Zeventig jaar na de bevrijding
wordt het mogelijk het pad van de bevrijders te volgen vanaf de Franse kust
tot in Berlijn. Het Europese lint van
herinneringen is vooral bedoeld als
trekpleister voor met name Amerikaanse toeristen. In Nederland pak je
eerder de fiets of de auto om in de
prachtige Gelderse omgeving de verschillende plaatsen van herinnering te
ontdekken.
Met Sosasbowksi liep het uiteindelijk niet goed af. Zijn gelijk werd tegelijk ook zijn grootste verdriet. De Engelse legerleiding schoof de Polen het
mislukken van Market Garden in de
schoenen. De Poolse parachutisten
zouden te laf zijn geweest om te vechten. Een leugen, maar wel een die er toe
leidde dat de Amerikaanse opperbevelhebber Browning Sosabowksi uit zijn
functie onthief en oneervol ontsloeg.
Sosabowski vocht tot het einde van
zijn leven voor eerherstel. Dat kwam
uiteindelijk ook, maar toen was de generaal al overleden. In 2006 werd hem
in Driel postuum de orde van de Bronzen Leeuw toegekend. Het stadje aan
de Rijn eert de Poolse helden die hier in
1944 vochten nu met een monument.
Ernaast ligt een zwerfkei die het verhaal vertelt van generaal Sosabowski
en zijn dappere Poolse valschermsoldaten.
Amsterdam
Russen houden
van tulpen
Tulpen, kaas, molens, Amsterdam,
Zaanse Schans, het Rijksmuseum, de
grachten en ook funshoppen zijn voor
een groeiend aantal Russen en Chinezen
de reden om naar Nederland op vakantie
te gaan. Net als in andere Europese
landen vliegen ze in sneltreinvaart even
langs de highlights van een land. Volgens
het Nederlands Bureau voor Toerisme &
Congressen (NBTC) komen steeds meer
Russen en Chinezen naar ons land en
wordt dat naar alle waarschijnlijkheid de
komende jaren alleen maar meer.
RENS
OVING
rens.oving@metronieuws.nl
Museumstrijd
Plannen voor een
Vrijheidsmuseum
Het droppen van parachutisten ver in vijandelijk gebied bleek inderdaad een slecht idee. / WIKIPEDIA
In Nijmegen zijn er vergaande
plannen om een Nationaal Vrijheidsmuseum in de stad te beginnen, dat het overkoepelende verhaal over de Tweede Wereldoorlog,
de bezetting en de bevrijding moet
gaan vertellen. De Nijmeegse
gemeenteraad ging eind december
akkoord het met plan. Maar de
organisatie komt nog enkele miljoenen tekort om het museum
daadwerkelijk te kunnen gaan
bouwen. Hiervoor wordt nu subsidie gezocht, onder andere bij de
Europese Unie. Het idee van het
nationaal museum kwam uit de
koker van de drie grootste regionale musea; het Airborne Museum in
Oosterbeek, het Nationaal Oorlogsen Verzetsmuseum in Overloon en
het Nationaal Bevrijdingsmuseum
1944-1945 in Groesbeek. Zij wilden
zich meer richten op hun eigen
plaatselijke geschiedenis. M E T R O
Word jij onze verslaggever
in het Midden Oosten?
Ga vóór 27 januari naar
reiskrantreporter.nl en maak
kans op een reis naar Abu Dhabi.
De mooiste vakanties
ontdekken we samen.
Een initiatief van: