Kifisias4 katagrafi&apofonisi
•
1 gefällt mir•500 views
Κηφισία 4. Καταγραφή του κτηρίου. (56ο Γυμνάσιο Αθήνας και MOnuMENTA) Στο χώρο αυτό έγινε και η παράδοση Αθήνας - Πειραιά στους Γερμανούς. 56ο Γυμνάσιο Αθήνας (πρώην Μικτό Ημερήσιο Γυμνάσιο Αμπελοκήπων)
![2 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56
ου
Γυμνασίου Αθήνας
Εισαγωγή.
Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί της συντακτικής ομάδας του 56ου Γυμνασίου Αθήνας, σε
συνεργασία με την αρχαιολόγο κυρία Ειρήνη Γρατσία της ΜΟΝUMENTA, που στηρίζει την
προσπάθειά μας, καταγράψαμε το κτήριο στην Κηφισίας 4 όπου υπογράφθηκε η συνθήκη
παράδοσης Αθήνας – Πειραιά στους Γερμανούς στις 27/04/1941. Η ΜΟΝUMENTA είναι
μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία για την προστασία της φυσικής και της
αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Ελλάδας και Κύπρου.
Εικόνα 1: Από την καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4
Ο κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης, ιδιοκτήτης, μας ξεναγεί και απαντά, στο μέτρο του δυνατού,
σε ερωτήσεις μας.
Τόσο η ΜΟΝUMENTA όσο και μαθητές από το σχολείο είχαν έρθει σε επικοινωνία με την
οικογένεια Γλεντζάκη και στο παρελθόν.
Μαθητές του σχολείου μας, στο πλαίσιο του Περιβαλλοντικού προγράμματος «Μελετώ και
ερευνώ το περιβάλλον που βρίσκεται το σχολείο μου», την περίοδο 2013-2014, πήραν
συνέντευξη από τον κύριο Ανδρέα Γλεντζάκη και έτσι μάθαμε για την ύπαρξη του
καταφυγίου στο κτήριο αυτό. Κατά τη σχολική χρονιά 2014-2015 ομάδες μαθητών του
σχολείου μας επισκέφθηκαν τρεις φορές το καταφύγιο, πραγματοποιώντας εργασία γι’
αυτό, ενώ κάναμε και ερωτήσεις σχετικά με το κτήριο.
Μαζί με την κυρία Ειρήνη Γρατσία της ΜΟΝUMENTA κάνουμε την καταγραφή του κτηρίου
στο πλαίσιο του προγράμματος: «Καταγραφή και ανάδειξη κτηρίων 19ου και 20ού αιώνα
στην Αθήνα».
Αποφώνηση
[κυρία Ειρήνη Γρατσία] Η αρχιτεκτονική του μοντέρνου κινήματος, αναπτύσσεται τη
δεκαετία του 1930. Η νέα αυτή αρχιτεκτονική αγαπά πολύ την απλότητα και τη
λειτουργικότητα. Τα κτήρια που κτίζονται μοιάζουν συχνά με κύβους. Βασικό
χαρακτηριστικό είναι η χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος (μπετόν αρμέ), χάρις το οποίο
μπορούν και δίνουν ευκολότερα καμπύλα σχήματα. Το κτήριο της λεωφόρου Κηφισίας 4
ανήκει στην αρχιτεκτονική αυτή, γνωστή και ως Μπάου Χάουζ. Είναι πολύ λιτό, χωρίς
στολίδια. Οι αρχιτέκτονες της περιόδου αυτής ήθελαν να δημιουργήσουν κάτι καινούριο.
Αυτό το κτήριο έχει τα στοιχεία αυτά.]()
Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Ähnlich wie Kifisias4 katagrafi&apofonisi
Ähnlich wie Kifisias4 katagrafi&apofonisi (6)
Mehr von 56ο Γυμνάσιο Αθήνας
Mehr von 56ο Γυμνάσιο Αθήνας (20)
Kürzlich hochgeladen
Kürzlich hochgeladen (20)
Kifisias4 katagrafi&apofonisi
- 1. 1 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας Καταγραφή στο κτήριο στην Κηφισίας 4 56ο Γυμνάσιο Αθήνας 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2014-2015
- 2. 2 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας Εισαγωγή. Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί της συντακτικής ομάδας του 56ου Γυμνασίου Αθήνας, σε συνεργασία με την αρχαιολόγο κυρία Ειρήνη Γρατσία της ΜΟΝUMENTA, που στηρίζει την προσπάθειά μας, καταγράψαμε το κτήριο στην Κηφισίας 4 όπου υπογράφθηκε η συνθήκη παράδοσης Αθήνας – Πειραιά στους Γερμανούς στις 27/04/1941. Η ΜΟΝUMENTA είναι μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία για την προστασία της φυσικής και της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Ελλάδας και Κύπρου. Εικόνα 1: Από την καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 Ο κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης, ιδιοκτήτης, μας ξεναγεί και απαντά, στο μέτρο του δυνατού, σε ερωτήσεις μας. Τόσο η ΜΟΝUMENTA όσο και μαθητές από το σχολείο είχαν έρθει σε επικοινωνία με την οικογένεια Γλεντζάκη και στο παρελθόν. Μαθητές του σχολείου μας, στο πλαίσιο του Περιβαλλοντικού προγράμματος «Μελετώ και ερευνώ το περιβάλλον που βρίσκεται το σχολείο μου», την περίοδο 2013-2014, πήραν συνέντευξη από τον κύριο Ανδρέα Γλεντζάκη και έτσι μάθαμε για την ύπαρξη του καταφυγίου στο κτήριο αυτό. Κατά τη σχολική χρονιά 2014-2015 ομάδες μαθητών του σχολείου μας επισκέφθηκαν τρεις φορές το καταφύγιο, πραγματοποιώντας εργασία γι’ αυτό, ενώ κάναμε και ερωτήσεις σχετικά με το κτήριο. Μαζί με την κυρία Ειρήνη Γρατσία της ΜΟΝUMENTA κάνουμε την καταγραφή του κτηρίου στο πλαίσιο του προγράμματος: «Καταγραφή και ανάδειξη κτηρίων 19ου και 20ού αιώνα στην Αθήνα». Αποφώνηση [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Η αρχιτεκτονική του μοντέρνου κινήματος, αναπτύσσεται τη δεκαετία του 1930. Η νέα αυτή αρχιτεκτονική αγαπά πολύ την απλότητα και τη λειτουργικότητα. Τα κτήρια που κτίζονται μοιάζουν συχνά με κύβους. Βασικό χαρακτηριστικό είναι η χρήση του οπλισμένου σκυροδέματος (μπετόν αρμέ), χάρις το οποίο μπορούν και δίνουν ευκολότερα καμπύλα σχήματα. Το κτήριο της λεωφόρου Κηφισίας 4 ανήκει στην αρχιτεκτονική αυτή, γνωστή και ως Μπάου Χάουζ. Είναι πολύ λιτό, χωρίς στολίδια. Οι αρχιτέκτονες της περιόδου αυτής ήθελαν να δημιουργήσουν κάτι καινούριο. Αυτό το κτήριο έχει τα στοιχεία αυτά.
- 3. 3 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας [κυρία Θάλεια Μπουσιοπούλου] Είναι και το σχολείο μας Μπάου Χάουζ; [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Ναι, και το σχολείο σας στην οδό Αχαΐας 3 είναι κτήριο του μοντέρνου κινήματος, του αρχιτέκτονα Άγγελου Σιάγα. Εδώ το υπόστεγο βλέπετε ότι είναι από κάτω βαθμιδωτό, χαρακτηριστικό που συναντάμε συχνά κάτω από τα μπαλκόνια. Η χρήση του μπετόν αρμέ τους βοηθά να το κατασκευάσουν έτσι. Επίσης, στην επιφάνεια του τοίχου βλέπουμε το artificiel. Πρόκειται για επίχρισμα με το οποίο καλύπτουν τους τοίχους και έχει γίνει με μια ειδική επεξεργασία. Δεν είναι λείο αλλά σαν ανάγλυφο. [Άντζελα] Ααα, ναι τα σκαλοπατάκια! [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Το αρτισφισιέλ είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό των κτηρίων της περιόδου αυτής. Οπότε στα μορφολογικά στοιχεία συμπληρώνουμε και το αρτιφισιέλ. Στον πρώτο όροφο, αντί να έχει ένα ενιαίο μπαλκόνι ανοικτό, ο αρχιτέκτονας, ο πολιτικός μηχανικός ή ο εργολάβος έκλεισε το μισό και του έβαλε παράθυρα. Αυτό το ονομάζουν οι αρχιτέκτονες έρκερ (erker). Το έρκερ, ο κλειστός δηλαδή εξώστης, και το αρτιφισιέλ είναι χαρακτηριστικά στοιχεία της δεκαετίας του 1930. Μας θυμίζει τα χαγιάτια που είχαν τα παλιότερα σπίτια. Δημιουργεί πρόσθετο ωφέλιμο χώρο στον όροφο και τετραγωνισμό της κάτοψης. Είναι ένα πολύ απλό σπίτι. Αυτό πότε έγινε, γύρω στο 1936;
- 4. 4 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας Εικόνα 2: Χαρακτηριστικό στοιχείο της δεκαετίας του 1930 είναι το έρκερ (erker), δηλαδή ο κλειστός εξώστης [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Γύρω στο 1936-1937 [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Επειδή το έρκερ έπιανε τμήμα του δρόμου, του δημόσιου χώρου, βγήκε νόμος (1938) που περιόριζε τις διαστάσεις τους. Έτσι γνωρίζουμε ποια κτήρια είναι πριν από το 1938 και ποια μετά. [Άντζελα] Μα αυτό είναι το μισό. [κυρία Ειρήνη Γρατσία]. Ναι, αλλά αυτά που χτίστηκαν μετά το 1938 είχαν ακόμα πιο μικρό. Είχαν το μισό. Το κτήριο αυτό το χρονολογούμε, με βάση αυτά που συζητήσαμε, στο 1936 [ισόγειο και καταφύγιο]. Το έρκερ του κτηρίου θέλει διερεύνηση, γιατί στη φωτογραφία του 1941 δεν υπάρχει. Να προστέθηκε αργότερα; Εικόνα 3: Κηφισίας 4 το 1941 και το 2015
- 5. 5 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Έχετε στοιχεία κύριε Γλεντζάκη σχετικά με το ποιος το έφτιαξε; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Εγώ όχι. Δεν ξέρω. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Έχει δεχθεί μεταγενέστερες επεμβάσεις ή έχει χτιστεί έτσι; Προστέθηκε όροφος και μεγεθύνθηκε το σπίτι σε ποια εποχή; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ο τελευταίος όροφος ολοκληρώθηκε το 1955. Αρχικά έγινε το ισόγειο και το καταφύγιο, γύρω στο 1936. Μετά πούλησαν τον αέρα με τη συμφωνία ότι θα χτίσουν μέσα σε ένα χρόνο τον πρώτο όροφο, γύρω στο 1937, ώστε να συνεχίσουν το χτίσιμο του δεύτερου από πάνω. Επομένως, γύρω στο 1938 ξεκίνησε ο δεύτερος όροφος. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Άρα ο δεύτερος όροφος έγινε το 1938 [Άντζελα]. Επομένως ο τρίτος ολοκληρώθηκε το 1955… [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Τώρα το κτήριο σε τι κατάσταση είναι; [Άντζελα] καλή; [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Ναι, δεν είναι άριστη, αλλά το προσέχουν και είναι σε καλή κατάσταση. [Άντζελα] Αν, όμως, γίνει ένας πολύ δυνατός σεισμός; [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Δεν παθαίνει τίποτα. Είναι σταθερό. Θέλει, όμως, αποκατάσταση. Πέρα, όμως, από τα κτηριακά, έχουμε και ένα κομμάτι ιστορικό. Αυτό θα μας το πει στη συνέντευξη ο κύριος Γλεντζάκης, αλλά πρέπει να είμαστε κάπου ποιο ήσυχα για να μην έχει το θόρυβο της Κηφισίας. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, ας πάμε στην είσοδο της πολυκατοικίας. Εικόνες (3) 4: Στην είσοδο του κτηρίου στην Κηφισίας 4 [Άντζελα]. Εδώ είναι πιο ήσυχα. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Ναι, καθίστε όπου μπορείτε, καθίστε στα σκαλάκια για να είστε άνετα. … [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Λοιπόν, τώρα είμαστε μέσα στο σπίτι, μέσα στο κτήριο της δεκαετίας του 1930 στο ισόγειό του και συγκεκριμένα στο κλιμακοστάσιό του.
- 6. 6 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας Μπορεί να δει κανείς τις καμπύλες που η σκάλα, ο τοίχος, που επιτυγχάνονται με τη χρήση του μπετόν αρμέ. Εικόνα 5: Στο κλιμακοστάσιο στην Κηφισίας 4 Θα κάνουμε όλοι ερωτήσεις στον κύριο Γλεντζάκη. Θα ήθελα να μας πει, αρχικά, ποιο είναι το ιστορικό γεγονός που συνέβη σε αυτό εδώ το κτήριο. Να μας το διηγηθείτε όπως εσείς το έχετε βιώσει και σας το έχουν μεταφέρει. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Εμένα μου το έλεγε ο πατέρας μου. Του είχε κάνει φοβερή εντύπωση που έβλεπε να κατεβαίνει το κομβόι από τη Λεωφόρο Κηφισίας και σταμάτησαν να δουν τι γίνεται. Δεν του είχαν εξηγήσει τι γίνεται μάλλον. Σταματάνε εδώ οι Γερμανοί και έχουν στηθεί όλα τα παιδάκια γύρω-γύρω για να δούνε τι θα γίνει. Μπήκανε μέσα στο μαγαζί και κάθισαν στο τραπεζάκι που υπέγραψαν τη συνθήκη παράδοσης των Αθηνών. Και αφού έγινε αυτό, ο παππούς μου, επειδή προσβλήθηκε που έγινε αυτό και το έφερε βαρέως, ήταν Κρητικός, και προσβλήθηκε που έγινε η παράδοση μέσα στο κατάστημά του, πήρε το τραπεζάκι και το ανέβασε πάνω στην ταράτσα. Λένε ότι από τα νεύρα του έσπασε και το μάρμαρο. Εμείς τώρα το έχουμε στο εξοχικό μας, σαν ενθύμιο. Έτσι ακριβώς μου τα είχε πει. Χωρίς ημερομηνίες και τέτοια. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Πότε σας το διηγήθηκε; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Από πολύ μικρός μου το έλεγε. Μου έκανε φοβερή εντύπωση. Προσπαθούσα να καταλάβω πώς το είχε ζήσει. Το κατάλαβα πολύ καλά όταν είδα φωτογραφίες από το βιβλίο του κ. Παραδείση. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Το όνομα του παππού ποιο ήτανε; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης]Ανδρέας Γλεντζάκης. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Και του πατέρα σας [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Μάρκος Γλεντζάκης [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Και τώρα εσείς λέγεστε Ανδρέας έχετε το όνομα του παππού σας, και έχετε γεννηθεί; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης]Το 1973. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Εδώ στην Αθήνα γεννηθήκατε; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης]Ναι, ναι, εδώ πέρα γεννήθηκα. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Και ζήσατε σε αυτό το σπίτι;
- 7. 7 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, μέχρι και πριν 15 χρόνια [περίπου το 2000]. Εδώ είναι το πατρικό μου [κυρία Ειρήνη Γρατσία] θα ήθελα εσείς να κάνετε κάποιες ερωτήσεις για θέματα που θα θέλατε να μάθετε. Είτε για το γεγονός που συνέβη είτε για την περίοδο που φθάνουν οι Γερμανοί, καταλαμβάνουν τη χώρα, είναι Απρίλιος του 1941 και παραδίδεται η πόλη στους Γερμανούς. [κύριος Τάσος Καραμπίνης] Με τον κύριο Γλεντζάκη έχουμε τακτική επικοινωνία. Μας έδωσε συνέντευξη την προηγούμενη σχολική χρονιά ενώ μας δέχθηκε και φέτος, κάποιες φορές, στο χώρο του. Συζητήσαμε, όμως, με μαθητές της ομάδας στο σχολείο για ερωτήσεις/ διευκρινήσεις που θα ήθελαν να κάνουν. Παιδιά; [Άντζελα] Οι Γερμανοί είχαν καταλάβει το καταφύγιο; Και αν το είχαν καταλάβει σε τι το χρησιμοποιούσαν; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όχι. Τους Γερμανούς δεν τους ενδιέφερε αν θα έχει κάτω καταφύγιο ή όχι, από ότι φαντάζομαι και εγώ. Άτυπα, πιστεύω ότι συμβαίνει σε κάθε πόλεμο, σέβονται τους αμάχους και θεωρούν αμάχους αυτούς που ζουν σε πολυκατοικία και θεωρούν δεδομένο ότι μπορούν να παν να κρυφθούν κάτω. Οπότε, δεν θα απαγορευόταν. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Τα κτίρια αυτά, επειδή είμαστε στη δεκαετία του 1930, ανάμεσα δηλαδή σε δύο πολέμους υπήρχε ο φόβος του πολέμου, χτίζονται με καταφύγιο. Όλοι ξέρουν ότι είναι συνθήκη αυτό, και οι Γερμανοί το ξέρανε, ότι όταν βομβαρδιζόταν η Αθήνα ο κόσμος κατέφευγε και κρυβόταν μέσα στα καταφύγια. Ακόμα και τα κτήρια της δεκαετίας του 1920 που είχαν ήδη κτιστεί, αλλά και παλαιότερα κτήρια, χωρίς καταφύγιο, τους υποχρεώνουν να κάνουν καταφύγιο. Σε αυτή την περίπτωση ένα υπόγειο που απλά θα μπορούσε να υποστηριχθεί με ξύλα, να επενδυθεί ώστε να μην πέσει το δάπεδο. [κύριος Τάσος Καραμπίνης]Υπάρχει κάποιος νόμος ή διάταγμα; [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Για τα καταφύγια των πολυκατοικιών υπήρχε νόμος που καθόριζε. Μάς έχουν δώσει τα σχετικά από μια πολυκατοικία της δεκαετίας του 1930. [κύριος Τάσος Καραμπίνης] Μάλιστα, γιατί εμείς δεν καταφέραμε να βρούμε κάτι στο διαδικτυακό μας ψάξιμο. [Μας έδωσε τα στοιχεία που ανέφερε η κυρία Ειρήνη Γρατσία και με την βοήθεια αυτών βρήκαμε και τον αντίστοιχο νόμο] [Ρέσι] Αυτά τα πράγματα τα άχρηστα που υπάρχουν μέσα στο καταφύγιο, τι σκοπεύετε να τα κάνετε; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όποτε ξανάρθει κάποιο συνεργείο και του πούμε να καθαρίσει … βασικά θα μπουν στο χώρο που είχε διάφορα πράγματα ο Ζουμάς από τον πρώτο όροφο [Περισσότερες πληροφορίες στην εργασία μας εδώ: http://www.slideshare.net/goa56tk/4-45922253] Λέγαμε να μην τα πειράξουμε γιατί δεν ήταν δικά μας, γι αυτό και τα φυλάξαμε κιόλας. Διαφορετικά το υπόλοιπο το είχαμε καθαρίσει όλο. Αφού καθαρίστηκε, μετά ξαναβάλαμε μερικά πράγματα, τα οποία κάποια στιγμή, όταν ξανάρθει συνεργείο, θα τα καθαρίσουμε και αυτά.
- 8. 8 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας [Ρέσι] Θα μπορούσατε να τα βάλετε π.χ. σε κάποιο Μουσείο Λαογραφικό; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όχι. Δεν είναι σε καθόλου καλή κατάσταση για να τα αξιοποιήσεις. Το μόνο που, αν θυμάμαι είναι σε «καλή» κατάσταση, είναι μια μπανιέρα και μια παλιά καρέκλα οδοντιάτρου. [κυρία Θάλεια Μπουσιοπούλου] Φυαλίδια, μπουκαλάκια ιατρικά… [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, ναι [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Αυτά ήταν από το παλιό σπίτι; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Αυτά πρέπει να είναι από όταν ήταν ιατρείο, κάποια εποχή αλλά δεν θυμάμαι πότε… [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Μεταπολεμικά… [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, και μετά τα είχαν πετάξει όλα κάτω [Άντζελα] Συγνώμη, αυτά που είχαν μείνει από το οδοντιατρείο, παλιά, δεν μπορούν να μπουν σε κάποιο Μουσείο; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όχι, γιατί είναι σε χάλια κατάσταση. Ίσως, αν το ήξεραν από τότε και τα προσέχανε … αλλά είναι σαπισμένα, σκουριασμένα. [κύριος Τάσος Καραμπίνης]Έχει και πολύ υγρασία κάτω [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι [Μιχάλης] Το καταφύγιο θα μπορούσε και σήμερα, αν γινόταν πόλεμος, να προστατεύσει τον κόσμο; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Θεωρητικά ναι…. Όχι θεωρητικά και πρακτικά γίνεται. Απλώς δεν είναι για όλον τον κόσμο. Είναι μόνο για τους κατοίκους, αν θυμάμαι καλά, της πολυκατοικίας. Απλά, δεν δίνουν σημασία τώρα, γιατί πάνε όλοι στο μετρό, υποτίθεται, σε κάποια τέτοια περίπτωση. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Άτυπα ή τυπικά, γιατί μας το έχουν πει σε διάφορες πολυκατοικίες με καταφύγιο, ότι είναι υποχρεωμένοι να συνεχίσουν να το διατηρούν κενό και καθαρό για να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση πολέμου. Αλλά, απλώς, έχει ατονήσει αυτό, ενώ ο νόμος ισχύει ακόμα και σήμερα. Πρέπει τα καταφύγια να είναι σε κατάσταση να δεχθούν τους ανθρώπους που κινδυνεύουν. Συνήθως ήταν για τους ανθρώπους της πολυκατοικίας αλλά πολλές φορές δεχόντουσαν και άλλους. Μας είπαν ότι ερχόντουσαν και από τα γειτονικά σπίτια. Ίσως γιατί δεν είχαν καταφύγια. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Πιστεύω, ότι, ειδικά παλιά, αν ερχόταν κάποιος να μπει και να μην τον αφήσεις; Ειδικά παλαιότερα. [Άννα-Μαρία] Πότε άλλαξε χρήση;
- 9. 9 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης]Τώρα με βρίσκεις κάπως απροετοίμαστο. Αν δεν κάνω λάθος, νομίζω ότι μετά το καφενείο το πήρε ο Ραφτόπουλος, ο οποίος έχει το φαρμακείο, μέχρι το 1997. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Μεταπολεμικά το παίρνει και το κάνει φαρμακείο; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι [Γιώργος] Έγινε Τράπεζα; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όχι. Δίπλα ήταν τράπεζα. Αυτό που γκρεμίζουν τώρα, ήταν Τράπεζα, το δίπλα. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Δεν έχει κατεδαφιστεί το κτήριο. Απλά, άλλαξε χρήση. Και τώρα που έχει φτιαχτεί ως αλυσίδα Everest, είναι καινούριο σε σχέση με το παλιό. [Μελίσα] Έχουν ξαναέρθει επισκέπτες για να ρωτήσουν για το καταφύγιο; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Μόνο εσείς από το 56ο Γυμνάσιο Αθήνας. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Είχαμε έρθει και με το 2ο Πειραματικό Γυμνάσιο, αλλά μόνο για καταγραφή και δεν κατεβήκαμε στο καταφύγιο. Είχαμε έρθει και μόνες μας, εγώ και άλλη μια συνάδελφος, και μιλήσαμε με τη μητέρα σας. Μας άνοιξε, ήταν πολύ φιλόξενη. Συναντήσαμε και τον μπαμπά σας, ο οποίος καθόταν στην κουζίνα. Θυμόταν λιγάκι. Τον ρώτησα και θυμόταν το τραπεζάκι. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Το τραπεζάκι, μάλιστα [Γιώργος] Το καταφύγιο συντηρείται ακόμα; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όχι. Δεν κάνουμε απολύτως τίποτα. Μονάχα απολυμάνσεις κάνουμε, μαζί με το κατάστημα, για να μην υπάρχουν ζωύφια. Περισσότερο για να μην έχουμε εμείς πρόβλημα, όχι για το καταφύγιο. [Γιώργος] Από πότε έχει να χρησιμοποιηθεί το καταφύγιο; [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Ο πόλεμος σταματάει το 1944. Άρα, εκεί μέχρι τα Δεκεμβριανά. Μετά, δεν έχουμε ξανά πόλεμο. Δηλαδή, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1940. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Με τους κουμουνιστές μου είχε πει ο πατέρας μου μια ιστορία πάλι. Ήταν με τεθωρακισμένα από απέναντι και πυροβολούσαν όλο το κτήριο. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Μάλλον ήταν τα Δεκεμβριανά τότε, στον εμφύλιο. Οι αντάρτες είχαν καταλάβει κτήριο απέναντι. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, κάτι τέτοιο, δεν θυμάμαι ακριβώς. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Σώζονται οι πυροβολισμοί; Υπάρχουν ακόμα; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Δεν φαίνονται, αλλά, θεωρητικά, είναι απλά σοβατισμένοι από πάνω.
- 10. 10 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Σε πολλά κτήρια της Αθήνας που καταγράψαμε, λείπουν κομμάτια εξαιτίας των πυροβολισμών. Έχουν μείνει τα σημάδια από τον εμφύλιο πόλεμο. Ξέρετε, μετά τη λήξη του δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου, φεύγοντας οι Γερμανοί, ξεσπάει ο πόλεμος ανάμεσα σε Έλληνες και Έλληνες. Μιλάμε για κανονικό πόλεμο μέχρι εσχάτων. Από βασανιστήρια μέχρι δολοφονίες Έλληνες με Έλληνες. Είναι μια μαύρη σελίδα της ιστορίας της Ελλάδος. Έχουν μείνει γνωστά ως Δεκεμβριανά, τότε που έγινε η μεγάλη μάχη στην Αθήνα, και έχουμε πάρα πολλούς πυροβολισμούς σε κτήρια και έχουμε και κατεδαφίσεις κτηρίων. Η κατεδάφιση της βίλας ΘΩΝ που ήταν εδώ πέρα είχε ξεκινήσει εκείνη την εποχή γιατί εμπόδιζε, όπως μας είπαν, τη θέα από κτήριο που είχαν καταλάβει οι αντάρτες. Είναι ένα κομμάτι της ιστορίας που φαίνεται και αυτό στα κτήρια και κάθε κτήριο έχει να μας πει μια ιστορία. [Αθηνά] Πριν τη δικιά μας επίσκεψη, κατεβαίνατε συχνά στο καταφύγιο; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης]. Όχι. Βασικά, μέχρι το 2002 κατεβαίναμε γιατί είχαμε βάλει μοτέρ ψυγείων κάτω. Αυτά, τελικά, δεν δούλευαν και πολύ σωστά επειδή ο χώρος στο καταφύγιο είναι κλειστός και δεν αερίζεται έκανε πάρα πολλή ζέστη. Τώρα είναι τελείως νορμάλ η κατάσταση από θερμοκρασία. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Έχουμε και άλλη ερώτηση; [κυρία Θάλεια Μπουσιοπούλου] Να ρωτήσω εγώ κάτι. Ο πατέρας σας ήταν μικρός όταν έγινε η παράδοση της πόλης στους Γερμανούς. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, ήταν περίπου 12. [κυρία Θάλεια Μπουσιοπούλου] Είχε και εκείνος μνήμες ή και εκείνος τα προσέλαβε μέσω του πατέρα του, του παππού σας; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όχι, είχε και τις δικές του [κυρία Θάλεια Μπουσιοπούλου] Είχατε δύο πηγές. Τον παππού σας και τον πατέρα σας [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όχι. Τον παππού μου δεν τον πρόλαβα. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Ήταν παρών ο πατέρας του. [κύριος Τάσος Καραμπίνης]Και ο κ. Παραδείσης ήταν παρών. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, μαζί ήταν. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Και θυμούνται τους Γερμανούς που μπαίνουν στην πόλη, που είναι μαυρισμένοι από την σκόνη και μάλιστα τους προκαλούν γέλιο, μιας και ήταν αστείοι έτσι όπως ήταν. Στο καταφύγιο παίζατε μικροί όταν ήσασταν; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όχι. Απλώς, ήθελα, καμιά φορά.. επειδή ήταν κλεισμένο το μισό, μου προξενούσε εντύπωση και ήθελα να πάω να το εξερευνήσω. Για να πω την αλήθεια, μεγάλος μπήκα.
- 11. 11 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Ας φύγουμε από το καταφύγιο και να μας πείτε τις αναμνήσεις σας από το κτήριο σαν παιδί. Παίζατε, πώς ήταν η γειτονιά γύρω; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Τώρα σαν παιδί, επειδή εμένα μου έχει λείψει η γειτονιά, δηλαδή έβλεπα όλους τους φίλους μου που ήταν στα στενάκια να κατεβαίνουν να παίζουν στο δρόμο… Εγώ δεν είχα κατέβει ποτέ. Δεν με αφήνανε κιόλας, δεν μπορούσα να παίξω. Το μόνο θετικό, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, είναι ότι δεν υπήρχαν άλλα διαμερίσματα, δεν μας ενοχλούσε ποτέ κανένας και κάναμε ό, τι θέλαμε. Οπότε δεν είχαμε θέμα από ησυχία… [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Και παίζατε μέσα στο ίδιο το σπίτι. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι. Στο σπίτι ή στην ταράτσα. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Το σπίτι όταν χτίζεται, είναι το ισόγειο που είναι καφενείο, μετά ο πρώτος είναι κατοικία; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, ο πρώτος χτίστηκε για κατοικία. Ο δεύτερος πάλι για σπίτι… [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Δεν τον χρησιμοποιούσε, όμως, η οικογένεια; Τον νοίκιαζε; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ήταν της οικογένειας. Μετά πουλήθηκε, για να ξεχρεώσει τα χρέη, και με τα λεφτά που πήρε έχτισε τον τρίτο [το πίσω κομμάτι] που μένανε. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Ο δεύτερος όροφος, δηλαδή, δεν σας ανήκει. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Όχι, ούτε ο πρώτος όροφος, ούτε ο δεύτερος. Ποτέ δεν μας ανήκε. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Το καφενείο είχε όνομα. Πώς ήταν γνωστό; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Λένε ότι λεγόταν Λούξ, αλλά κάποιοι ότι λεγόταν Παρθενών. Και τα δύο ονόματα. [κύριος Τάσος Καραμπίνης]Το βιβλίο του Παραδείση το αναφέρει ως «Παρθενών», ενώ ο κύριος Σκιαδάς, του «μικρού Ρωμιού», το αναφέρει ως «Λούξ», όπως το «θυμάται» και η μητέρα του Ανδρέα. Εφημερίδα της περιοχής το αναφέρει ως «Παρθενών». [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Η μάνα μου λέει πιο πολύ για «Λουξ». [κύριος Τάσος Καραμπίνης]Εδώ υπάρχει διχογνωμία. [κυρία Θάλεια Μπουσιοπούλου] Μπορεί να έγινε μετονομασία κάποια στιγμή. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Αυτό και ο πατέρας μου δεν μπορούσε να μας το εξηγήσει καλά, γιατί όταν αρχίσαμε να τον ρωτάμε και εμείς, είχε αρχίσει ήδη και ξέχναγε. Οπότε δεν το ξέρουμε με βεβαιότητα. Η μάνα μου λέει ότι το έλεγαν μόνο «Λουξ». [κύριος Τάσος Καραμπίνης] Ναι, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Και ο κύριος Παραδείσης και ο κύριος Σκιαδάς γνωρίζουν αρκετά πράγματα για την περιοχή αλλά εδώ διαφωνούν.
- 12. 12 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, κάπου θα το έχουν δει. Δεν μπορεί να επινόησε κάποιος το «Παρθενών» έτσι. [κύριος Τάσος Καραμπίνης] Ναι, το διαβάσαμε και σε μια εφημερίδα της εποχής, αλλά δεν θυμάμαι τώρα σε ποια [έτος: 1941 – Εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα», 28/04/1941, Αρ. 6762]. Όταν είχαμε κάνει με τα παιδιά την εργασία το 2013, που είχαμε έρθει εδώ και μας είχατε δώσει και οικογενειακές φωτογραφίες από το τραπέζι, το είχαμε ψάξει και είχαμε βρει φωτογραφία της εποχής όπου αναφερόταν [το καφενείο] ως «Παρθενών». Ίσως από εκεί να το βρήκε ο κύριος Παραδείσης. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Το γεγονός ότι επιλέχθηκε το σημείο αυτό ήταν τυχαίο; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι. Απ΄ ότι λένε, ήταν καθαρά τυχαίο, μιας και δεν υπήρχε κάτι άλλο εδώ κοντά. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Μπορείτε να μας πείτε πότε χτίστηκε και από ποιούς. [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Λοιπόν. Το ξεκίνησε ο παππούς μου, Ανδρέας Γλεντζάκης, το 1936 –αν δεν κάνω λάθος. Λόγω ότι ήτανε ο νόμος τότε να κάνουνε καταφύγιο, και τον υποχρεώνανε, αναγκάστηκε και έδωσε τα περισσότερα χρήματα που είχε για τη δημιουργία του… φτιάχνοντας μόνο το μισό, γιατί είχε κολλήσει σε συμπαγές βράχο και εκεί χάλασε τα λεφτά, σε φουρνέλα, απ’ ότι λένε, για να τον σπάσει τον βράχο. Τελείωσε, δηλαδή, μόνο το καταφύγιο και το ισόγειο. Πουλάει τον πρώτο όροφο στον Ζουμά και, από ότι μου είπε η μάνα μου, τον υποχρέωσε με συμβόλαιο, μέσα σε ένα χρόνο, να έχει τελειώσει, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει παραπάνω και να κάνει το δικό του σπίτι. Παίρνει τα λεφτά από τον πρώτο όροφο και χτίζει τον δεύτερο, αλλά έχει ακόμα χρέος. Οπότε, τον πουλάει τον δεύτερο και παίρνοντας τα λεφτά, χτίζει τον τρίτο. Πάλι, όμως, όχι όλο. Το μισό. Το 1955, έχτισε τα δύο μπροστινά δωμάτια που φαίνονται από την πρόσοψη που είναι τώρα τα σαλόνια. [Άντζελα] Να ρωτήσω κάτι τελευταίο; Το τραπεζάκι που υπογράφθηκε η παράδοση το έχετε ακόμα; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, αλλά όχι εδώ πέρα. [κύριος Τάσος Καραμπίνης] Είναι στην Ανάβυσσο. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Θέλει να ρωτήσει κανείς κάτι άλλο; … Ωραία. Εμείς σκεφθήκαμε να σας ετοιμάσουμε μια μικρή πινακίδα με την ιστορία του κτηρίου και να την αναρτήσετε … να την έχετε μέσα στο κατάστημα ή όπου θέλετε… [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, αμέ, γιατί όχι; [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Ναι, γιατί αυτό θα ήταν και ζητούμενο στην πόλη, να μπορεί κάποιος να πληροφορείται. Κάτι που το βλέπουμε στις ξένες πόλεις θα ήταν ωραίο να γίνει και εδώ πέρα. Επομένως, θα το φτιάξουμε, θα το σχεδιάσουμε, θα το γράψουν και τα παιδιά, με τη βοήθειά μας, και να το τυπώσουμε να σας το δώσουμε.
- 13. 13 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ωραία, ωραία [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Να γίνει και η αρχή. Γιατί είναι κάπως κρίμα να περνάει κανείς και να μην ξέρει… Θα μπορέσουμε να το δούμε το καταφύγιο; [κύριος Ανδρέας Γλεντζάκης] Ναι, τώρα αμέσως. [κυρία Ειρήνη Γρατσία] Ναι, θα το δούμε το καταφύγιο. Έχετε βάλει τα κράνη σας, είστε έτοιμοι όλοι. Μην κουνηθείτε, να σας βγάλω και μια φωτογραφία. [κύριος Τάσος Καραμπίνης] Ναι, να κατεβαίνουμε τρεις-τρεις, λίγοι κάθε φορά, μιας και είναι λίγο επικίνδυνα. Επίσκεψη στο καταφύγιο. Περισσότερες πληροφορίες στη σχετική μας ανάρτηση: http://www.slideshare.net/goa56tk/4-45922253 Συντακτική ομάδα 56ου Γυμνασίου Αθήνας: Μαθητές: Αθηνά Π., Άντζελα Ρ., Μελίσα Κ., Ρέσι Σ., Τζένη Μ., Χριστίνα Σ., Γιάννης Α., Μπόρις A. και Ρέντι Σ. Εκπαιδευτικοί: Θάλεια Μπουσιοπούλου, Τάσος Καραμπίνης Επιμέλεια τελικού κειμένου: Άντζελα Ρ. και Χριστίνα Σ. 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Σχολικό έτος: 2014-2015
- 14. 14 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας Παράρτημα Φωτογραφίες Εικόνα 6: Κηφισίας 4 (έτος: 1941 – Εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα», 28/04/1941, Αρ. 6762). Από το αρχείο μας. Εικόνα 7: https://www.google.com/culturalinstitute/asset- viewer/last-stages-of-athens- fighting/PQG9bQcqVwk8tA (Φωτογράφος: Kessel, Δεκέμβριος 1944-Ιανουάριος 1945 ) Εικόνα 8: https://www.google.com/culturalinstitute/asset- viewer/last-stages-of-athens- fighting/YQGDWYa0PL4QKQ (Φωτογράφος: Kessel, Δεκέμβριος 1944-Ιανουάριος 1945 ) Εικόνα 9: Από το βιβλίο του κυρίου Νίκου Παραδείση. Εδώ υπάρχει το έρκερ. Όπως μας είπε ο κύριος Νίκος Παραδείσης, η φωτογραφία είναι σίγουρα μετά το 1945 αλλά δεν γνωρίζει την ακριβή ημερομηνία
- 15. 15 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας Τις φωτογραφίες του Kessel για την περιοχή μάς τις γνωστοποίησαν ο κύριος Χρήστος Μπερούκας, μέσω της ομάδας «Οι Αμπελόκηποι της καρδιάς μας – Αμπελοκηπιώτικες Αναμνήσεις» στο φβ, όσο και ο κύριος Νίκος Παραδείσης ο οποίος μας υποστηρίζει σε έρευνες που κάνουμε. Στις φωτογραφίες αυτές διακρίνονται οδοφράγματα, απομεινάρι του εμφυλίου, ενώ άνθρωποι, κουβαλώντας τα υπάρχοντά τους, κινούνται προς το κέντρο της Αθήνας. Στις παραπάνω δύο φωτογραφίες του Kessel διακρίνεται καθαρά η κατασκευή του μισού τρίτου ορόφου της πολυκατοικίας στην οδό Κηφισίας 4. Εικόνα 10: Κηφισίας 4 (έτος: 2015 –φωτογραφική ομάδα 56 ου Γυμνασίου Αθήνας) Όπως βλέπουμε και από τις φωτογραφίες, μέχρι και τον Ιανουάριο του 1945 δεν υπήρχε το έρκερ. Επειδή, ίσως, το κτίριο ξεκίνησε να χτίζεται το 1936 να υπήρχε η δυνατότητα δημιουργίας του. Στη φωτογραφία που υπάρχει στο βιβλίο του κυρίου Νίκου Παραδείση φαίνεται ότι είναι κλεισμένη η μισή βεράντα του πρώτου ορόφου.
- 16. 16 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας Τοπογραφικό Διάγραμμα Οικοπέδου Το τοπογραφικό διάγραμμα μας το παραχώρησε η κυρία Ειρήνη Γρατσία. Το είχε φωτογραφήσει σε προηγούμενη επίσκεψη που είχε κάνει μαζί με τις εθελόντριες κυρίες Μυρτώ Πατσουράκου και Στέλλα Χαμπίπη. Τους το είχε δώσει η μητέρα του κυρίου Ανδρέα Γλεντζάκη.
- 17. 17 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας Συνοπτική παρουσίαση Χρονολόγησης, χάρτης κτηματολογίου και δελτίο καταγραφής του κτηρίου στην Κηφισίας 4 Συνοπτική παρουσίαση χρονολόγησης Σύμφωνα με τα όσα μας είπε ο κύριος Γλεντζάκης (όσα θυμόταν ο ίδιος αλλά και η μητέρα του), η ανέγερση του κτηρίου έγινε σε φάσεις: 1936-1937 ισόγειο και καταφύγιο 1937-1938 1ος όροφος 1938-1939 2ος όροφος 1939-1940 3ος όροφος (πίσω τμήμα) 1955 3ος όροφος (μπροστινό τμήμα) Χάρτης κτηματολογίου
- 18. 18 Καταγραφή του κτηρίου στην Κηφισίας 4 / Συντακτική ομάδα του 56 ου Γυμνασίου Αθήνας Δελτίο καταγραφής του κτηρίου στην Κηφισίας 4 στις 11/03/2015