presentation

1. KULTURAT NE SHQIPERIKULTURAT NE SHQIPERI

2. ShkodraShkodra
Per cdo vizitor qyteti-muze i Shkodres ofron:Per cdo vizitor qyteti-muze i Shkodres ofron:
Muzeu i ShkodresMuzeu i Shkodres
 Muzeu ndodhet ne nje shtepi tipike shkodraneMuzeu ndodhet ne nje shtepi tipike shkodrane
dhe perfshin muzeun -dhe perfshin muzeun -
 -arkeologjik-arkeologjik
 -historik-historik
 -te kalase-te kalase
 -etnografik(qe nga viti 1995)-etnografik(qe nga viti 1995)
 Ne kete muze ndodhet nje trashegimi e tereNe kete muze ndodhet nje trashegimi e tere
kulturore me vlera te medha historike.kulturore me vlera te medha historike.
 Shtepia ku eshte vendosur muzeu eshte shumeShtepia ku eshte vendosur muzeu eshte shume
e vjeter por shume interesante.e vjeter por shume interesante.

3. ShkodraShkodra
 Eshte nje nga thesaret nderkombetare qeEshte nje nga thesaret nderkombetare qe
ndodhet ne qytetin e Shkodres.ndodhet ne qytetin e Shkodres.
 Aty ndodhen te gjitha fotografite e familjesAty ndodhen te gjitha fotografite e familjes
Marubi .Marubi .
 I pari qe solli fotografine dhe u vendos pikerishtI pari qe solli fotografine dhe u vendos pikerisht
ne Shkoder ishte italiani Pjeter Marubi.ne Shkoder ishte italiani Pjeter Marubi.
 Deri ne vitin 2000 kjo fototeke ka qene e mbyllurDeri ne vitin 2000 kjo fototeke ka qene e mbyllur
dhe pas 2001 eshte hapur edhe pse ne tedhe pas 2001 eshte hapur edhe pse ne te
ekspozohen nje numer shume i vogel fotografishekspozohen nje numer shume i vogel fotografish

4. ShkodraShkodra
Kalaja RozafaKalaja Rozafa
 Ndodhet ne hyrje te qytetit dhe eshteNdodhet ne hyrje te qytetit dhe eshte
kalaja me e madhe e Shqiperise dhekalaja me e madhe e Shqiperise dhe
nder me te medhate ne Ballkan.Eshtender me te medhate ne Ballkan.Eshte
e rrethuar nga Buna,Drini e Kiri dhee rrethuar nga Buna,Drini e Kiri dhe
nga kodrat e Tepes nga ana tjeter.nga kodrat e Tepes nga ana tjeter.
 Legjenda per nusen te murosur teLegjenda per nusen te murosur te
gjalle ne kala e ben edhe me atraktivegjalle ne kala e ben edhe me atraktive
kete kala.kete kala.

5. ShkodraShkodra
Ura e mesitUra e mesit
 Ne 100 ura te gurit qe ruhen ne vendin tone,UraNe 100 ura te gurit qe ruhen ne vendin tone,Ura
e Mesit eshte me e gjata dhe nje ngae Mesit eshte me e gjata dhe nje nga
monumentet e rralla te ketij lloji.Ndodhet 8 kmmonumentet e rralla te ketij lloji.Ndodhet 8 km
ne lindje te Shkodres mbi shtratin e lumit tene lindje te Shkodres mbi shtratin e lumit te
Kirit,ne rrugen qe lidh Drishtin e trevat malore teKirit,ne rrugen qe lidh Drishtin e trevat malore te
Shllakut e te Shoshit,me Shkodren.Shllakut e te Shoshit,me Shkodren.
 Eshte ndertuar ne vitin1768 nga Mehmet PasheEshte ndertuar ne vitin1768 nga Mehmet Pashe
Bushati.Bushati.
 Prane saj ne vitet ’80 eshte ndertur nje urePrane saj ne vitet ’80 eshte ndertur nje ure
betoni duke e lehtesuar uren e vjeter qe eshtebetoni duke e lehtesuar uren e vjeter qe eshte
demtuar shume nga mbingarkesa.demtuar shume nga mbingarkesa.

6. ShkodraShkodra
KatedraliaKatedralia
 Eshte shume e madhe dhe ka nje planEshte shume e madhe dhe ka nje plan
arkitektonik shume te bukur.Brendaarkitektonik shume te bukur.Brenda
tashme nuk ka mbetur asnje afresk pasitashme nuk ka mbetur asnje afresk pasi
ne periudhen e diktatures komuniste,kane periudhen e diktatures komuniste,ka
qene shnderruar ne pallat sporti.tashmeqene shnderruar ne pallat sporti.tashme
neper mure ka vetem ca piktura qeneper mure ka vetem ca piktura qe
karakterizohen nga figura e Krishtit dhe ekarakterizohen nga figura e Krishtit dhe e
nenes se tij(te 1993-it)nenes se tij(te 1993-it)

7. ShkodraShkodra
Kisha FranceskaneKisha Franceskane
 Eshte shume interesante pasi edhe pseEshte shume interesante pasi edhe pse
muret jane lyer me te bardhe ne disamuret jane lyer me te bardhe ne disa
pjese kane mundur te rekuperojne capjese kane mundur te rekuperojne ca
cepa te pikturuara.Kjo tregon qe dikur kjocepa te pikturuara.Kjo tregon qe dikur kjo
kishe e ka pasur te gjithe siperfaqen ekishe e ka pasur te gjithe siperfaqen e
brendshme te pikturuar me afreske.Sot ajobrendshme te pikturuar me afreske.Sot ajo
ka vetem ca piktura rreth e rrotull.ka vetem ca piktura rreth e rrotull.

8. ShkodraShkodra
Xhamia e PlumbitXhamia e Plumbit
 Ndodhet poshte kembeve te kalase.Ndodhet poshte kembeve te kalase.
 Ka nje kupole krejtesisht ne plumb,eshte xhamiaKa nje kupole krejtesisht ne plumb,eshte xhamia
e pare ne Shkoder.e pare ne Shkoder.
 Ne dimer permbytet krejtesisht nga prurjet eNe dimer permbytet krejtesisht nga prurjet e
lumenjve.lumenjve.
Xhamia ne qender te qytetitXhamia ne qender te qytetit
 Eshte e ndertuar tani vone dhe ze nje siperfaqeEshte e ndertuar tani vone dhe ze nje siperfaqe
te madhe ne qender te Shkodres.Tashme eshtete madhe ne qender te Shkodres.Tashme eshte
ajo Xhamia ku falen te gjithe besimtaretajo Xhamia ku falen te gjithe besimtaret
myslimane te qytetit te Shkodres.myslimane te qytetit te Shkodres.

9. ShkodraShkodra
Rruga 13 dhjetoriRruga 13 dhjetori
 Rruge ne te cilen spikasin ndertesat eRruge ne te cilen spikasin ndertesat e
stilit italian te ndertuara ne kohen estilit italian te ndertuara ne kohen e
Zogut. Ketu karakteristike eshte rrugaZogut. Ketu karakteristike eshte rruga
e gjere.e gjere.
Kulla e InglizitKulla e Inglizit
 Ndertuar ne vitin 1905 prej njeNdertuar ne vitin 1905 prej nje
anglezi, prandaj edhe emri i kaanglezi, prandaj edhe emri i ka
mbetur kulla e Inglizit.mbetur kulla e Inglizit.

10. Pamje ngaPamje nga
ShkodraShkodra

15. VelipojeVelipoje
Plazhi i pashfrytezuar i Velipojes nePlazhi i pashfrytezuar i Velipojes ne
qytetin e Shkodres ofron mundesi teqytetin e Shkodres ofron mundesi te
reja zhvillimi te turizmit bregdetar.reja zhvillimi te turizmit bregdetar.

17. ShengjiniShengjini
fotofoto

20. LiqenetLiqenet
ee
LuresLures

25. KoplikuKopliku
fotofoto

28. Shqiperia e MesmeShqiperia e Mesme
 Kjo pjese e Shqiperise i ofron turisteve joKjo pjese e Shqiperise i ofron turisteve jo
vetem kulturen e pafundme te saj sic i kavetem kulturen e pafundme te saj sic i ka
Tirana apo Durresi por edhe nje pamje teTirana apo Durresi por edhe nje pamje te
mrekullueshme te bregdetit qe sjell relaksmrekullueshme te bregdetit qe sjell relaks
dhe qetesi.dhe qetesi.

29. DurresiDurresi
 Durrësi ndodhet 38 km në lindje të Tiranës nëDurrësi ndodhet 38 km në lindje të Tiranës në
bregdetin Adriatik. Ka më shumë se 200.000bregdetin Adriatik. Ka më shumë se 200.000
banorë dhe është qyteti i dytë në Shqipëri përbanorë dhe është qyteti i dytë në Shqipëri për
nga madhësia dhe rëndësia.Është themeluar nënga madhësia dhe rëndësia.Është themeluar në
vitin 627 para.K nga një grup kolonësh grekë tëvitin 627 para.K nga një grup kolonësh grekë të
ardhur nga Korinti.ardhur nga Korinti.

30. DurresiDurresi
 Sot është qyteti port më i rëndësishëm iSot është qyteti port më i rëndësishëm i
Shqipërisë. Në pjesën jugore ndodhet plazhi i tijShqipërisë. Në pjesën jugore ndodhet plazhi i tij
i gjatë më shumë se 10 km. Gjatë periudhësi gjatë më shumë se 10 km. Gjatë periudhës
verore në Durrës vijnë më shumë se 150.000verore në Durrës vijnë më shumë se 150.000
turistë në ujrat e detit Adriatik. Monumentet eturistë në ujrat e detit Adriatik. Monumentet e
qytetit antik i kanë rezistuar kohës dhe janëqytetit antik i kanë rezistuar kohës dhe janë
akoma sot në një gjendje të mirë. Durrësi ështëakoma sot në një gjendje të mirë. Durrësi është
një destinacion interesant për turizminnjë destinacion interesant për turizmin
historik....historik....

31. DurresiDurresi
 Durrësi është një destinacion interesant për turizmin historik.Durrësi është një destinacion interesant për turizmin historik.
Muret e kalasë: rrënojat e fortifikimeve Bizantine të shekullit tëMuret e kalasë: rrënojat e fortifikimeve Bizantine të shekullit të
VI të cilave i shtohen në shekullin e XIV torrat e rrumbullaktaVI të cilave i shtohen në shekullin e XIV torrat e rrumbullakta
veneciane. Amfiteatri: Është një nga monumentet me vlera tëveneciane. Amfiteatri: Është një nga monumentet me vlera të
medha dhe më i rëndësishmi që ka mbijetuar nga qyteti antik.medha dhe më i rëndësishmi që ka mbijetuar nga qyteti antik.
Është ndërtuar në shekullin e II para.K dhe u braktis në mesjetë.Është ndërtuar në shekullin e II para.K dhe u braktis në mesjetë.
Nga dokumentat kuptohet që amfiteatri ishte shumë i madh dheNga dokumentat kuptohet që amfiteatri ishte shumë i madh dhe
kishte një kapacitet prej 15.000 spektatorësh. Banjot termalekishte një kapacitet prej 15.000 spektatorësh. Banjot termale
romake: të zbuluara në vitin 1962, gjatë ndërtimit të pallatit tëromake: të zbuluara në vitin 1962, gjatë ndërtimit të pallatit të
kulturës. Ato ishin të pajisura me një sistem ngrohjeje. Muzeukulturës. Ato ishin të pajisura me një sistem ngrohjeje. Muzeu
arkeologjik: Ndodhet në afërsi të bregut të detit, i pasur mearkeologjik: Ndodhet në afërsi të bregut të detit, i pasur me
objekte të gjetura në Durrës, që na bejnë të kuptojmë banorëtobjekte të gjetura në Durrës, që na bejnë të kuptojmë banorët
antikë të Durrësit dhe traditat e tyre. Vila e Zogut: Në majë tëantikë të Durrësit dhe traditat e tyre. Vila e Zogut: Në majë të
kodrës që ngrihet mbi qytet gjendet me gjithë bukurinë e saj vilakodrës që ngrihet mbi qytet gjendet me gjithë bukurinë e saj vila
e ish mbretit Zog.e ish mbretit Zog.

32. DurresiDurresi
 Kulla e vrojtimit në DurrësKulla e vrojtimit në Durrës ose Kulla e kapitenarisë shërben përose Kulla e kapitenarisë shërben për
të ndjekur të gjitha situatat detare, për të monitoruar lundrimin etë ndjekur të gjitha situatat detare, për të monitoruar lundrimin e
anijeve si dhe për të drejtuar operacione detare në raste tëanijeve si dhe për të drejtuar operacione detare në raste të
jashtëzakonshme. Në kullë funksionojnë disa salla komandimi dhejashtëzakonshme. Në kullë funksionojnë disa salla komandimi dhe
vrojtimi të pajisura me aparatura moderne optike dhe dëgjimi.vrojtimi të pajisura me aparatura moderne optike dhe dëgjimi.
Sistemi i kamerave të vëzhgimit mundëson vrojtimin e objekteveSistemi i kamerave të vëzhgimit mundëson vrojtimin e objekteve
deri në distancën 10 milje detare larg dhe është i aftë që tëderi në distancën 10 milje detare larg dhe është i aftë që të
identifikojë edhe njollat e ndotjeve detare të cilat mund tëidentifikojë edhe njollat e ndotjeve detare të cilat mund të
shkaktohen nga anije të ndryshme. Në sallën e madhe të kullësshkaktohen nga anije të ndryshme. Në sallën e madhe të kullës
ndiqet i gjithë aktiviteti i kapitenarive të porteve të vendit tonë. Kullandiqet i gjithë aktiviteti i kapitenarive të porteve të vendit tonë. Kulla
e vrojtimit në Durrës është ndërtuar në vitin 2007.e vrojtimit në Durrës është ndërtuar në vitin 2007.

33. PamjePamje
nganga
DurresiDurresi

43. DivjakaDivjaka
 Plazhi i Divjakes i gjate rreth 12 km eshte nje nga bukuritePlazhi i Divjakes i gjate rreth 12 km eshte nje nga bukurite
naturore me mire te konservuara ne Shqiperi. Plazhi ne tenaturore me mire te konservuara ne Shqiperi. Plazhi ne te
shumten e rasteve frekuentohet nga banoret vendas oseshumten e rasteve frekuentohet nga banoret vendas ose
vizitoret e ardhur nga qyteti i lushnjes, por edhe nga turiste tevizitoret e ardhur nga qyteti i lushnjes, por edhe nga turiste te
tjere... Dunat, qe zgjojne interes per tu vizituar, gjenden netjere... Dunat, qe zgjojne interes per tu vizituar, gjenden ne
pjezen veriore te zones, pas pemeve dhe pergjate bregdetitpjezen veriore te zones, pas pemeve dhe pergjate bregdetit
ranor. Dunat shtrihen per rreth 15 km me nje gjeresi prej 50 m.ranor. Dunat shtrihen per rreth 15 km me nje gjeresi prej 50 m.
Ato nuk jane shume te larta dhe arrijne nje lartesi nga 1 deri neAto nuk jane shume te larta dhe arrijne nje lartesi nga 1 deri ne
2.5 m.2.5 m.
 Divjaka eshte e njohur per lagunen e Karavastase,ne te cilenDivjaka eshte e njohur per lagunen e Karavastase,ne te cilen
ka pelikane te shumte.Ajo ruhet nga UNESCO.ka pelikane te shumte.Ajo ruhet nga UNESCO.
 Atje ndodhet edhe pylli shume I dendur ne te cilin ndodhenAtje ndodhet edhe pylli shume I dendur ne te cilin ndodhen
kafshe te egra.kafshe te egra.
 Divjaka dallohet edhe per reren e saj kuruese.Divjaka dallohet edhe per reren e saj kuruese.

44.  Parku Kombetar i Malit te Dajtit:Parku Kombetar i Malit te Dajtit:
Gjendet ne pjesen lindore te kryeqytetit dhe mbulon njeGjendet ne pjesen lindore te kryeqytetit dhe mbulon nje
siperfaqe prej 3.300 hektare. Fauna ketu eshte e njesiperfaqe prej 3.300 hektare. Fauna ketu eshte e nje
shumellojshmerie te madhe dhe e nje interesi te madh. Parkushumellojshmerie te madhe dhe e nje interesi te madh. Parku
eshte nje zone ku rriten disa gjitare te medhenj, si derri i eger,eshte nje zone ku rriten disa gjitare te medhenj, si derri i eger,
ujku, dhelpra, ariu, macja e eger etj ...ujku, dhelpra, ariu, macja e eger etj ...
 Hov turizmit ne Dajt I ka dhene ndertimi I nje linje teleferike, eHov turizmit ne Dajt I ka dhene ndertimi I nje linje teleferike, e
cila e ka shtuar ndjeshem numrin e vizitoreve.cila e ka shtuar ndjeshem numrin e vizitoreve.

45. KRUJAKRUJA Kruja: Kalaja e Krujes u ndertua gjate shekujve te 5-te dheKruja: Kalaja e Krujes u ndertua gjate shekujve te 5-te dhe
6-te. Ka nje forme eliptike me siperfaqe prej 2.256-te. Ka nje forme eliptike me siperfaqe prej 2.25
hektaresh. Muret rrethuese jane te perforcuara nga 9 kulla,hektaresh. Muret rrethuese jane te perforcuara nga 9 kulla,
te cilat sherbenin per vezhgim dhe sinjalizim gjatete cilat sherbenin per vezhgim dhe sinjalizim gjate
periudhave te lufterave. Brenda mureve te kalase gjendenperiudhave te lufterave. Brenda mureve te kalase gjenden
ende disa shtepi te banuara.ende disa shtepi te banuara.
 Ne kruje gjendet edhe pazari I vjeter ne te cilin ndodhenNe kruje gjendet edhe pazari I vjeter ne te cilin ndodhen
vepra te shumta artizanale.vepra te shumta artizanale.

46. DivjakaDivjaka
fotofoto

50. PamjePamje
nganga
TiranaTirana

57. Shqiperia JugoreShqiperia Jugore
 Pjesa Jugore e Shqiperise ofron pamje tePjesa Jugore e Shqiperise ofron pamje te
rralla sic i ka vetem Butrinti, Ksamili, Vlora,rralla sic i ka vetem Butrinti, Ksamili, Vlora,
Apollonia, Korca, Himara, Saranda dheApollonia, Korca, Himara, Saranda dhe
Voskopoja.Voskopoja.

58. ButrintiButrinti
 Butrinti u shpall qytet muze nëButrinti u shpall qytet muze në qershor 1961.qershor 1961. ButrintiButrinti
është vlerësuar si pasuri e trashëgimisë së njerëzimit dheështë vlerësuar si pasuri e trashëgimisë së njerëzimit dhe
mbrohet ngambrohet nga UNESCOUNESCO që nga vitiqë nga viti 1992.1992. Objektet më tëObjektet më të
herëshme janë një çekan guri dhe një bosht i përkasinherëshme janë një çekan guri dhe një bosht i përkasin
gjysmës së dytë të mijëvjëcarit të dytë para Krishtit. Zonagjysmës së dytë të mijëvjëcarit të dytë para Krishtit. Zona
përreth Butrintit ka pasur bujqësi të zhvilluar. Tokatpërreth Butrintit ka pasur bujqësi të zhvilluar. Tokat
përreth Butrintit tërhoqën vëmendjen e Romakëvë të cilëtpërreth Butrintit tërhoqën vëmendjen e Romakëvë të cilët
në vitet 40 të shek I p, Kr. e kthyen Butrintin në koloninë vitet 40 të shek I p, Kr. e kthyen Butrintin në koloni
Romake.Romake.

59. ButrintiButrinti
 Veprat më me vlerë që u zbulua në Teatrin e ButrintitVeprat më me vlerë që u zbulua në Teatrin e Butrintit
janë: statuja e Apollonit, Perëndesha e Butrintit, disajanë: statuja e Apollonit, Perëndesha e Butrintit, disa
koka mermeri si Ajo e Zeusit, Portreti i Agripës, ukoka mermeri si Ajo e Zeusit, Portreti i Agripës, u
zbuluan dhe mbishkrime të shumta në gjuhën Latine dhezbuluan dhe mbishkrime të shumta në gjuhën Latine dhe
Greke. Në shek e V-te një pjesë e qytetit rindërtohet. NëGreke. Në shek e V-te një pjesë e qytetit rindërtohet. Në
shek e IV - XIII-të përmendet si qëndër Episkopale. Passhek e IV - XIII-të përmendet si qëndër Episkopale. Pas
viteve 1700 ra në duart e Francezëve të Bonapardit dheviteve 1700 ra në duart e Francezëve të Bonapardit dhe
me pas në vitet 1798 u mor në zotërimin e Ali Pashëme pas në vitet 1798 u mor në zotërimin e Ali Pashë
Tepelenës i cili ndërtoi dy kala pe tu mbrojtur nga sulmetTepelenës i cili ndërtoi dy kala pe tu mbrojtur nga sulmet
e francezeve që vinin nga Korfuzie francezeve që vinin nga Korfuzi ..

60. ButrintiButrinti
fotofoto

66. VloraVlora
 Per tu vizituar:Per tu vizituar:
 Muzeu Kombetar i Pavaresise: Ndodhet ne ndertesen kuMuzeu Kombetar i Pavaresise: Ndodhet ne ndertesen ku
ka qendruar qeveria e pare shqiptare.ka qendruar qeveria e pare shqiptare.
Xhamia kuqe e shekullit te XV ne lagjen Muradije, eshteXhamia kuqe e shekullit te XV ne lagjen Muradije, eshte
projektuar nga arkitekti i famshem Sinani, arkitekt meprojektuar nga arkitekti i famshem Sinani, arkitekt me
origjine shqiptareorigjine shqiptare
Monumenti i PavaresiseMonumenti i Pavaresise
Vlora me nje popullsi prej 100.000 banoresh ndodhet neVlora me nje popullsi prej 100.000 banoresh ndodhet ne
jug-perendim te Shqiperise, ne bregdetin Adriatik. Vlorajug-perendim te Shqiperise, ne bregdetin Adriatik. Vlora
eshte nje qender turistike dhe pergjate plazheve te saj doeshte nje qender turistike dhe pergjate plazheve te saj do
te gjeni shume hotele dhe restorante....te gjeni shume hotele dhe restorante....

75. KorcaKorca
 EkonomiaEkonomia
 Ekonomia e qytetit të Korçës i ka themelet e saj ne zhvillimin bujqësor,Ekonomia e qytetit të Korçës i ka themelet e saj ne zhvillimin bujqësor,
por nuk mund të lihen pa përmendur bizneset e mëdha të qytetit të cilatpor nuk mund të lihen pa përmendur bizneset e mëdha të qytetit të cilat
përfshijnë kryesisht sektorin e ndërtimit civil dhe prodhimin epërfshijnë kryesisht sektorin e ndërtimit civil dhe prodhimin e
materialeve të ndërtimit, sektorin ushqimor dhe atë të shërbimeve. Edhematerialeve të ndërtimit, sektorin ushqimor dhe atë të shërbimeve. Edhe
pse Korça ofron mundësi të mira për zhvillimin e turizmit, ngelet akomapse Korça ofron mundësi të mira për zhvillimin e turizmit, ngelet akoma
shumë për të bërë në këtë drejtim. Niveli ekonomik i qytetit aktualishtshumë për të bërë në këtë drejtim. Niveli ekonomik i qytetit aktualisht
ndodhet në një rritje kostante edhe pse duhet të sigurohet akomandodhet në një rritje kostante edhe pse duhet të sigurohet akoma
stabiliteti ekonomik sipas standarteve të BE-së.stabiliteti ekonomik sipas standarteve të BE-së.
 KulturaKultura
 Korça përbën një nga qendrat kulturore më të rëndësishme tëKorça përbën një nga qendrat kulturore më të rëndësishme të
Shqipërisë. Vetë muzeumet e shumta në qytet përshkruajnë aktivitetinShqipërisë. Vetë muzeumet e shumta në qytet përshkruajnë aktivitetin
kulturor ndër shekuj. Është e mirënjohur shkolla e parë shqipe në këtëkulturor ndër shekuj. Është e mirënjohur shkolla e parë shqipe në këtë
qytet që daton në vitin 1887, shkolla e parë ne Shqiperi për vajza, siqytet që daton në vitin 1887, shkolla e parë ne Shqiperi për vajza, si
dhe liceu Francez i ndërtuar në vitin 1917. Edhe pse ndër vite qyteti kadhe liceu Francez i ndërtuar në vitin 1917. Edhe pse ndër vite qyteti ka
qënë pushtuar disa herë, ndikimet e huaja përbejnë një pjesë të vogël teqënë pushtuar disa herë, ndikimet e huaja përbejnë një pjesë të vogël te
kulturës korçarekulturës korçare

76. KorçaKorça
fotofoto

78. HimaraHimara
 Emri Himarë e ka origjinën nga fjala e vjetër Shqipe e përdorur në këto anë "Hi(j)Emri Himarë e ka origjinën nga fjala e vjetër Shqipe e përdorur në këto anë "Hi(j)
Marë" - "Eja Marë", qe ka të bëje me ftesën që i bëhet një vajze apo fqinje tëMarë" - "Eja Marë", qe ka të bëje me ftesën që i bëhet një vajze apo fqinje të
marrë pjesë në një gëzim familiar apo ti bashkohet nje grupi që këndon njëmarrë pjesë në një gëzim familiar apo ti bashkohet nje grupi që këndon një
kënge shumë-zërëshe. Marë eshte emër i njohur Shqip vajze në Himarë, në jugkënge shumë-zërëshe. Marë eshte emër i njohur Shqip vajze në Himarë, në jug
të Shqipërisë dhe në veri të saj.të Shqipërisë dhe në veri të saj.
I ndërtuar në pjesën jugore të bregdetit shqiptar, qyteti i Himarës ka qenëI ndërtuar në pjesën jugore të bregdetit shqiptar, qyteti i Himarës ka qenë
gjithmonë qendër e një zone që ka përfshirë jo vetëm fshatrat e jugut, por edhegjithmonë qendër e një zone që ka përfshirë jo vetëm fshatrat e jugut, por edhe
Labërinë e Kuveleshin. Ajo përmendet që në kohët e lashta ku parardhësit ishinLabërinë e Kuveleshin. Ajo përmendet që në kohët e lashta ku parardhësit ishin
fisi Ilir i Kaonëve, por historia moderne duket se fillon në 1199, kur në qytet ufisi Ilir i Kaonëve, por historia moderne duket se fillon në 1199, kur në qytet u
vendos sundimi i Venedikasve. Fqinjet tanë veriorë nuk mundën ta mbanin përvendos sundimi i Venedikasve. Fqinjet tanë veriorë nuk mundën ta mbanin për
shumë kohë dhe në shekullin e XIII zona e Himarës u përfshi nga Karli i Anzhuveshumë kohë dhe në shekullin e XIII zona e Himarës u përfshi nga Karli i Anzhuve
në atë që ai e quajti Mbretëria e Arbërisë. Zona ka qenë gjithmonë me njënë atë që ai e quajti Mbretëria e Arbërisë. Zona ka qenë gjithmonë me një
popullsi autoktone shqiptare, kryesisht me origjinë nga ajo që sot njihet si zonapopullsi autoktone shqiptare, kryesisht me origjinë nga ajo që sot njihet si zona
e Labërisë dhe duke filluar që nga shekulli i XV edhe me të ardhur nga zonat ee Labërisë dhe duke filluar që nga shekulli i XV edhe me të ardhur nga zonat e
Mirditës dhe Krujës. Më 1431 Himara u përfshi nga Perandoria Turke si njëMirditës dhe Krujës. Më 1431 Himara u përfshi nga Perandoria Turke si një
krahine e Sanxhakut të Shqipërisë. Duke filluar që nga shekulli i XVI, si pasojë ekrahine e Sanxhakut të Shqipërisë. Duke filluar që nga shekulli i XVI, si pasojë e
disa kryengritjeve, Himara, ashtu si edhe Mirdita, siguroi një sërë privilegjeshdisa kryengritjeve, Himara, ashtu si edhe Mirdita, siguroi një sërë privilegjesh
dhe një lloj autonomie, që e lejoi të ruante fenë dhe flamurin Shqiptar.dhe një lloj autonomie, që e lejoi të ruante fenë dhe flamurin Shqiptar.
Fatkeqësisht, mungesa e rrugëve dhe zona malore krijoi vështirësi nëFatkeqësisht, mungesa e rrugëve dhe zona malore krijoi vështirësi në
komunikimin e saj me zonat e brëndshme të vendit. Pervec gjuhes amëtarekomunikimin e saj me zonat e brëndshme të vendit. Pervec gjuhes amëtare
Shqipe, duke shfrytëzuar detin ata vendosën lidhje tregtare me Greqinë eShqipe, duke shfrytëzuar detin ata vendosën lidhje tregtare me Greqinë e
Venedikun e kryesisht me Korfuzin dhe si pasojë e ketyre lidhjeve, filloi teVenedikun e kryesisht me Korfuzin dhe si pasojë e ketyre lidhjeve, filloi te
përdorej edhe gjuha Greke e Italiane për qellime tregtare. Që më 1912 Himarapërdorej edhe gjuha Greke e Italiane për qellime tregtare. Që më 1912 Himara
kishte ngritur flamurin e pavarësisë dhe kishte dërguar përfaqesinë e saj nëkishte ngritur flamurin e pavarësisë dhe kishte dërguar përfaqesinë e saj në
Vlorë.Vlorë.

79. HimaraHimara
fotofoto

82. SarandaSaranda Qyteti i bukur i Sarandes ofron nje stil dhe atmosfere te vecante qeQyteti i bukur i Sarandes ofron nje stil dhe atmosfere te vecante qe
rrembejne zemren e gjithe atyre qe e vizitojne. Panorama e detit,rrembejne zemren e gjithe atyre qe e vizitojne. Panorama e detit,
shumellojshmeria e flores te favorizuar dhe nga klima e bute, e bejneshumellojshmeria e flores te favorizuar dhe nga klima e bute, e bejne
Saranden nje qender kryesore pushimesh dhe nje qytet te rendesishemSaranden nje qender kryesore pushimesh dhe nje qytet te rendesishem
turistik. Saranda ndodhet ne nje gji te hapur deti, perballe ishullit grek teturistik. Saranda ndodhet ne nje gji te hapur deti, perballe ishullit grek te
Korfuzit. Qyteti gjendet midis maleve dhe detit Jon, 61 km ne jug teKorfuzit. Qyteti gjendet midis maleve dhe detit Jon, 61 km ne jug te
Gjirokastres. Sot, tragete te perditshme bejne linjen Korfuz-Sarande.Gjirokastres. Sot, tragete te perditshme bejne linjen Korfuz-Sarande.
Saranda po zhvillohet me hapa te medhenj ne porten jugore te turizmitSaranda po zhvillohet me hapa te medhenj ne porten jugore te turizmit
shqiptar. Gjate vitit 2000, Saranda u vizitua nga 70 mije turiste. Praneshqiptar. Gjate vitit 2000, Saranda u vizitua nga 70 mije turiste. Prane
Sarandes gjendet qyteti antik ilir "Onchesmos", i permendur si port neSarandes gjendet qyteti antik ilir "Onchesmos", i permendur si port ne
shekullin e pare para Krishtit. Ne shekullin e IV pas Krishtit, qyteti ushekullin e pare para Krishtit. Ne shekullin e IV pas Krishtit, qyteti u
rrethua me mure mbrojtes. Brenda tyre u gjeten germadha banesash,rrethua me mure mbrojtes. Brenda tyre u gjeten germadha banesash,
cistera uji dhe nje Bazilike e hershme Kristiane e shekullit V-VI e cilacistera uji dhe nje Bazilike e hershme Kristiane e shekullit V-VI e cila
permban nje mozaik shumengjyresh. Mozaike te tjere gjenden ne muzeunpermban nje mozaik shumengjyresh. Mozaike te tjere gjenden ne muzeun
e rrethit. Gjithashtu jane ruajtur rrenojat e nje Manastiri Kristian, ai i 40e rrethit. Gjithashtu jane ruajtur rrenojat e nje Manastiri Kristian, ai i 40
shenjtoreve, nga i cili merr emrin Saranda e sotme. Saranda shtrihet mbishenjtoreve, nga i cili merr emrin Saranda e sotme. Saranda shtrihet mbi
nje gji deti. Shume hotele dhe restorante gjenden ne qender te qytetit.nje gji deti. Shume hotele dhe restorante gjenden ne qender te qytetit.
Autobuze nga Tirana dhe Vlora ndjekin nje rruge te brendshme qe kalonAutobuze nga Tirana dhe Vlora ndjekin nje rruge te brendshme qe kalon
nga Gjirokastra. Shume autobuse per ne Gjirokaster dhe Tirane nisen cdonga Gjirokastra. Shume autobuse per ne Gjirokaster dhe Tirane nisen cdo
mengjes nga Saranda. Disa tragete te perditshem kryejne rrugen Korfuz-mengjes nga Saranda. Disa tragete te perditshem kryejne rrugen Korfuz-
Sarande dhe anasjelltas. Udhetimi me traget zgjat 30-60 minuta. DisaSarande dhe anasjelltas. Udhetimi me traget zgjat 30-60 minuta. Disa
agjensi udhetimi perdorin tragetet e tyre me te shpejta per te sjelleagjensi udhetimi perdorin tragetet e tyre me te shpejta per te sjelle
turistet nga Korfuzi ne Sarande dhe Butrint.turistet nga Korfuzi ne Sarande dhe Butrint.

83. SarandaSaranda
fotofoto

92. VoskopojaVoskopoja
 Trashegimia kulturore.Trashegimia kulturore. Vizitori i sotem qe shkel mbi truallin eVizitori i sotem qe shkel mbi truallin e
ketij qyteti te dikurshem, nuk sheh vecse nje fshat te vogel meketij qyteti te dikurshem, nuk sheh vecse nje fshat te vogel me
nje trashegimi te pasur kulturore kryesisht e perbere nganje trashegimi te pasur kulturore kryesisht e perbere nga
objekte kulti, si rrenojat e kishes se “Shenepremtes”, kisha eobjekte kulti, si rrenojat e kishes se “Shenepremtes”, kisha e
“Shen Merise”, kisha e “shen Kollit”,kisha e “Shen Mehillit”,kisha“Shen Merise”, kisha e “shen Kollit”,kisha e “Shen Mehillit”,kisha
e “Shen Thanasit”, kisha e “Profet Ilias” dhe kisha e “Shene “Shen Thanasit”, kisha e “Profet Ilias” dhe kisha e “Shen
Harallambrit”. Befasohesh nga tempujt madheshtore dheHarallambrit”. Befasohesh nga tempujt madheshtore dhe
natyrisht behesh i vetedishem se ecen mbi historine e kulturesnatyrisht behesh i vetedishem se ecen mbi historine e kultures
dhe artit Shqiptar. Ajo ka qene vater kulturore mbareballkanike.dhe artit Shqiptar. Ajo ka qene vater kulturore mbareballkanike.
Ndertimet kryesore publike me karakter shoqeror, kulturor dhe Ndertimet kryesore publike me karakter shoqeror, kulturor dhe
arsimor ishin ngritur ne nje zone qe formonte berthamenarsimor ishin ngritur ne nje zone qe formonte berthamen
qendrore te lagjes se “Shen Janit”, qe sot emerohet “Luadhi iqendrore te lagjes se “Shen Janit”, qe sot emerohet “Luadhi i
Skolise”. Bazilikat e shumta perbenin thesaret e VoskopojasSkolise”. Bazilikat e shumta perbenin thesaret e Voskopojas
(22 kisha dhe nje Manastir) Shekulli i 18 per qytetin e(22 kisha dhe nje Manastir) Shekulli i 18 per qytetin e
Voskopojes shenon lulezimin dhe rrenien e tij si qenderVoskopojes shenon lulezimin dhe rrenien e tij si qender
ekonomike me tempuj dhe institucione arsimore dhe kulturore teekonomike me tempuj dhe institucione arsimore dhe kulturore te
rralla per kohen. Nga viti 1769 deri me 1916 Voskopoja pesoirralla per kohen. Nga viti 1769 deri me 1916 Voskopoja pesoi
tre shkaterime dhe me gjithe periudhat e shkurta te disatre shkaterime dhe me gjithe periudhat e shkurta te disa
rimekembjeve, me 1919 mori fund si qytet. Voskopoja erimekembjeve, me 1919 mori fund si qytet. Voskopoja e
tradites ekonomike-shoqerore dhe arsimore-kulturore, eshte njetradites ekonomike-shoqerore dhe arsimore-kulturore, eshte nje
qender historike e mirfillte. Ajo ruan nje trashegimi dhe pasuriqender historike e mirfillte. Ajo ruan nje trashegimi dhe pasuri
kulturore me vlera te vecanta, jo vetem per brenda vendit porkulturore me vlera te vecanta, jo vetem per brenda vendit por
dhe jashte tij.dhe jashte tij.

93. VoskopojaVoskopoja
fotofoto

96. Pamje ngaPamje nga
KsamiliKsamili

99. Pamje ngaPamje nga
ApolloniaApollonia

106. LiqeniLiqeni
II
PrespesPrespes

109.  1.Voskopoja1.Voskopoja
 2.Malesia e Madhe2.Malesia e Madhe

110. VoskopojaVoskopoja Epiteti per Voskopojen ‘nje perle` e pranojne vetem ata qe eEpiteti per Voskopojen ‘nje perle` e pranojne vetem ata qe e
njohin Voskopojen ,vetem 18 km larg qytetit te Korces ne njenjohin Voskopojen ,vetem 18 km larg qytetit te Korces ne nje
lartesi gjografike e cila shkon nga 800 deri ne 1650 m melartesi gjografike e cila shkon nga 800 deri ne 1650 m me
majen e Shullarit te Madh, ne perendim, mendja vetiu temajen e Shullarit te Madh, ne perendim, mendja vetiu te
shkon tek nje dimer I gjate me bore, tek pranverat e ndezurashkon tek nje dimer I gjate me bore, tek pranverat e ndezura
me blerim , tek vera e fresket , me puhizat qe vijne nga pyjetme blerim , tek vera e fresket , me puhizat qe vijne nga pyjet
,Nje vjeste me petale piktoreske prej ylberi, ndodhet kjo perle,Nje vjeste me petale piktoreske prej ylberi, ndodhet kjo perle
jo vetem e njohur per natyren dhe klimen e saj pro edhejo vetem e njohur per natyren dhe klimen e saj pro edhe
taraditen ,kulturen per te jetuarit e njerezve te shquar te cilet Itaraditen ,kulturen per te jetuarit e njerezve te shquar te cilet I
kane dhene Voskopojes emrin e madh .Sipas dokumenteve tekane dhene Voskopojes emrin e madh .Sipas dokumenteve te
hershme, fillimi i ndertimit te Voskopojes ka filluar ne shekullinhershme, fillimi i ndertimit te Voskopojes ka filluar ne shekullin
e XIV. Banesat e para jane ngritur aty ku sot eshte rrenjoja ee XIV. Banesat e para jane ngritur aty ku sot eshte rrenjoja e
kishes Shen e Premtes . Per emrin e Voskopojes ka disakishes Shen e Premtes . Per emrin e Voskopojes ka disa
hipoteza, por teza me e besueshme eshte ajo "Voskopolis" qehipoteza, por teza me e besueshme eshte ajo "Voskopolis" qe
perkthehet "Qytet i barinjve". Por, periudha e lulezimit te ploteperkthehet "Qytet i barinjve". Por, periudha e lulezimit te plote
te Voskopojes ka qene ne shek shek.XVIII, qe luhatet nga njete Voskopojes ka qene ne shek shek.XVIII, qe luhatet nga nje
popullsi nga 20 mije banore, deri ne 40 mije banore ,Voskopojapopullsi nga 20 mije banore, deri ne 40 mije banore ,Voskopoja
ka patur lidhje me shume krahina dhe qytete per rreth. Ngaka patur lidhje me shume krahina dhe qytete per rreth. Nga
Voskopoja zinin fill rruget qe e lidhnin ate me Beratin, DurresinVoskopoja zinin fill rruget qe e lidhnin ate me Beratin, Durresin
dhe Matin pas Vloren. Voskopoja lidhte Korcen me Ohrin etj.dhe Matin pas Vloren. Voskopoja lidhte Korcen me Ohrin etj.

111. VoskopojaVoskopoja Voskopoja eshte nje nga qendrat me te zhvilluar e cila permendurVoskopoja eshte nje nga qendrat me te zhvilluar e cila permendur
net e gjitha Kanalet evropjane nga shek .13 deri ne shek.18, pernet e gjitha Kanalet evropjane nga shek .13 deri ne shek.18, per
natyren ,bukurite , klimen e mrekullushme .Voskopoja ka pasurnatyren ,bukurite , klimen e mrekullushme .Voskopoja ka pasur
dhe bibloteka ,shtypshkronja ,spital ,urbanistike te persosur tregtidhe bibloteka ,shtypshkronja ,spital ,urbanistike te persosur tregti
te gjithanshme me Ballkanin dhe Evropen. Tri here eshte djegurte gjithanshme me Ballkanin dhe Evropen. Tri here eshte djegur
dhe shkrumbuar . Voskopoja, thone te moshuarit, por kadhe shkrumbuar . Voskopoja, thone te moshuarit, por ka
mbijetuar. Ketu cdi gure , cdo shkemb ,cdo germadhe rrezatonmbijetuar. Ketu cdi gure , cdo shkemb ,cdo germadhe rrezaton
nje histori .Ne kete qytet te lashte mes malesh dhe pishashnje histori .Ne kete qytet te lashte mes malesh dhe pishash
shekullare , mbi nje vegim qindra vjecar, te shpaloset e kaluara,shekullare , mbi nje vegim qindra vjecar, te shpaloset e kaluara,
nje e kaluar qe cdo voskopojar ndjehet krenar, pasi Voskopoja enje e kaluar qe cdo voskopojar ndjehet krenar, pasi Voskopoja e
tyre permendet ne historine e shume vendeve te Evropes. Netyre permendet ne historine e shume vendeve te Evropes. Ne
Vjene dhe ne Budapest, gjen te vendosura skulpturat eVjene dhe ne Budapest, gjen te vendosura skulpturat e
prodhuara nga duart e voskopojaneve. Vetem nje fakt i thjeshte:prodhuara nga duart e voskopojaneve. Vetem nje fakt i thjeshte:
luanet e vendosur ne nje nga urat me te medha te Budapestit,luanet e vendosur ne nje nga urat me te medha te Budapestit,
jane luanet qe kane qene te vendosur ne Voskopojen ejane luanet qe kane qene te vendosur ne Voskopojen e
hershme . Voskopoja eshte simbol i kultures dhe qyterimithershme . Voskopoja eshte simbol i kultures dhe qyterimit
shqiptar.Kjo ishte nje ane e bukur e Voskopoje ,por ka edhe gjerashqiptar.Kjo ishte nje ane e bukur e Voskopoje ,por ka edhe gjera
te tjera qe eshte per te ardhur keq vertet per kete perle te bukurte tjera qe eshte per te ardhur keq vertet per kete perle te bukur
te vendit tone .te vendit tone .
Eshte vertet per te ardhur keq qe te vish ne Voskopoje dhe teEshte vertet per te ardhur keq qe te vish ne Voskopoje dhe te
vuash kaq shume ne kete rruge ,qe vetem rruge nuk mund tivuash kaq shume ne kete rruge ,qe vetem rruge nuk mund ti
thuash . Aty mungon energjia mbi 12 ore dhe shurdhohesh ngathuash . Aty mungon energjia mbi 12 ore dhe shurdhohesh nga
gjeneratoret , fshatit i mungon nje plan rregullues dhe fshatigjeneratoret , fshatit i mungon nje plan rregullues dhe fshati
eshte perfshire nga ndertime kautike . Eshte I vetmi vend neeshte perfshire nga ndertime kautike . Eshte I vetmi vend ne
Shqiperi qe I ka tre llojet e turizmit : ate kulturore ,alpin ,shetitesShqiperi qe I ka tre llojet e turizmit : ate kulturore ,alpin ,shetites

112. Malesia e MadheMalesia e Madhe
 Malësia e MadheMalësia e Madhe është krahinë e trojeve shqiptare e cila shtrihet nëështë krahinë e trojeve shqiptare e cila shtrihet në
lindje të Podgoricës. Është zonë malore me lartësi mbidetare midis 800 elindje të Podgoricës. Është zonë malore me lartësi mbidetare midis 800 e
1700 m në kufi me Shqipërinë. Shkëmbinjtë gëlqerorë që mbizotërojnë këtu1700 m në kufi me Shqipërinë. Shkëmbinjtë gëlqerorë që mbizotërojnë këtu
dhe reshjet e vogla i kanë përcaktuar kësaj krahine një fizionomi të thatëdhe reshjet e vogla i kanë përcaktuar kësaj krahine një fizionomi të thatë
dhe të zhveshur. Në tërë këtë hapësirë rrjedh lumi i Cemit, i cili buron ngadhe të zhveshur. Në tërë këtë hapësirë rrjedh lumi i Cemit, i cili buron nga
Alpet Shqiptare (Bjeshkët e Nemuna) dhe derdhet në MoraçëAlpet Shqiptare (Bjeshkët e Nemuna) dhe derdhet në Moraçë.. Në pjesën eNë pjesën e
epërme ka një rrjedhë të shpejtë e të vrullshme, ndërsa lugina është e thellëepërme ka një rrjedhë të shpejtë e të vrullshme, ndërsa lugina është e thellë
dhe e ngushtë. Me të dalë në fushën e Cemit ai zgjeron shtrati e vet dhedhe e ngushtë. Me të dalë në fushën e Cemit ai zgjeron shtrati e vet dhe
fiton tiparet e lumit fushor me rrjedhje më të ngadalshme, me luginë të cekëtfiton tiparet e lumit fushor me rrjedhje më të ngadalshme, me luginë të cekët
dhe me shumë gjarpërime. Krahina e Malësisë së Madhe është e mbrojturdhe me shumë gjarpërime. Krahina e Malësisë së Madhe është e mbrojtur
prej erërave të ftohta të veriut nga kompleksi malor që përshkon. Malësia eprej erërave të ftohta të veriut nga kompleksi malor që përshkon. Malësia e
Madhe ndaj Liqenit të Shkodrës është e hapur dhe influenca e kësaj maseMadhe ndaj Liqenit të Shkodrës është e hapur dhe influenca e kësaj mase
ujore ndikon në klimë më të butë, me verë të nxehtë dhe të thatë dhe dimërujore ndikon në klimë më të butë, me verë të nxehtë dhe të thatë dhe dimër
të butë e me reshje. Krahina e Malësisë së Madhe me një pozitë periferiketë butë e me reshje. Krahina e Malësisë së Madhe me një pozitë periferike
dhe të izoluar, me sipërfaqe të kufizuarat tokave punuese, e thatë për shkakdhe të izoluar, me sipërfaqe të kufizuarat tokave punuese, e thatë për shkak
të pranisë së madhe të shkëmbinjve gëlqerorë etj. Ka ndikuar që të jetëtë pranisë së madhe të shkëmbinjve gëlqerorë etj. Ka ndikuar që të jetë
krahinë e prapambetur agrare. Popullsia merret me blegtori, me kultivimin ekrahinë e prapambetur agrare. Popullsia merret me blegtori, me kultivimin e
hardhisë, kurse në viset e ulëta të të fushës merret me lavërtari. Nëhardhisë, kurse në viset e ulëta të të fushës merret me lavërtari. Në
komunën e Podgoricës jetojnë afro 14000 shqiptarë ose 8,5% të popullsisëkomunën e Podgoricës jetojnë afro 14000 shqiptarë ose 8,5% të popullsisë
së kësaj komune. Qendra e rëndësishme është Tuzi me 4000 banor , dikursë kësaj komune. Qendra e rëndësishme është Tuzi me 4000 banor , dikur
ishte qendër komunale. Tuzi prap me kërkesen e popullatë u krijua komuna.ishte qendër komunale. Tuzi prap me kërkesen e popullatë u krijua komuna.

113. PamjePamje
NgaNga
AlpetAlpet
ShqiptareShqiptare

123. PUNUAN:PUNUAN:
OrNelA SPirOPAliOrNelA SPirOPAli
XhUliA limANiXhUliA limANi
hejSi rUcihejSi rUci
klASA 3/1klASA 3/1