101 ý tưởng giáo viên sáng tạo

L i gi i thi u

Thưa các th y cô giáo,

Công ngh ngày nay có kh năng xóa b hàng rào ngăn cách gi a ngư i h c và ngư i d y
trên toàn th gi i. S c m nh c a các ph n m m và m ng Internet ang thay i cơ h i ti p
c n tri th c c a chúng ta. Các phương pháp d y và h c sáng t o giúp chúng ta xác nh l i
nh ng kinh nghi m trong l p h c. Và h c sinh ngày nay còn có nhi u kỳ v ng m i: ngoài
nh ng k năng cơ b n, h c n ph i thành th o trong quan h h p tác, giao ti p, và qu n lý
thông tin- t t c các k năng c a th k 21- và nh ng cơ h i ti p c n v i các công c ph c v
h c t p s giúp chúng ta d dàng t ư c nh ng k năng này.

M c ích c a chương trình Partners in Learning nh m giúp nhà trư ng thúc y vi c h c c a
h c sinh thông qua phát tri n kh năng chuyên môn và lãnh o cho giáo viên. Cùng v i
ng nghi p c a mình, i ngũ các chuyên gia giáo d c c a Microsoft xin trân tr ng c m ơn
s c ng hi n t n tâm cho hoc trò cũng như n l c h c h i không ng ng c a các th y cô.
Chúng tôi hi v ng r ng cu n sách này s giúp các th y cô t o ra m t s thay i, và giúp các
em h c sinh nh n th c v kh năng c a h rõ ràng hơn, y hơn.

Xin chân thành c m ơn,

Daniel Maly
Giám c chương trình giáo d c
T p oàn Microsoft

1

N i dung
L i gi i thi u
M cl c

I. CÁC PHƯƠNG PHÁP T CH C H C T P HI U QU

T ch c h c t p truy n th ng
Làm vi c trư c l p
Làm vi c c l p

Phương pháp t ch c h c t p hi u qu : phương pháp xây d ng
S khác bi t trong l p h c
Nh ng s khác bi t gi a h c sinh
Các nguyên t c cơ b n trong vi c t ch c h c t p d a trên s khác bi t c a h c sinh
Các m c khác nhau trong vi c t ch c h c t p d a trên s khác bi t c a h c sinh
Các nguyên t c phân bi t h c t p cơ b n
Các hình th c t ch c h c t p
Làm vi c nhóm
Làm vi c theo c p
Làm vi c cá nhân
Thi t k tài li u h c t p và phi u h c t p có kh năng phân bi t
Chu n b các nhi m v khi n h c sinh luôn b n r n
Các giai o n c a giáo d c d a trên nguyên t c xây d ng
Các lo i bài gi ng g i ý
Các lo i nhi m v
T ch c h c t p h p tác
H c t p d a trên gi i quy t v n
Th o lu n h p tác
Dùng óng k ch như m t phương pháp d y h c
H c t p h p tác c a Kagan
D án d y h c

So sánh phương pháp d y h c truy n th ng v i d y h c xây d ng
Yêu c u v con ngư i
Quan i m c a giáo viên
Quan i m c a h c sinh

V n v ki m tra và ánh giá

2

II. CÁC HO T NG
a lý
Ch p nh b u tr i y sao ( mô t chuy n ng quay)
Mô t s lên xu ng m c nư c c a sông ho c l ch
Bi u di n s thay i hàng ngày c a nhi t
S d ng nh ng b c nh t ch p nói v m t t nư c, khu v c ho c phong c nh b n n
thăm trong kì ngh hè
T o trang Web nói v tính ch t a lý c a môi trư ng a phương
Thi t l p báo tư ng ho c b ng trưng bày v hi n tư ng núi l a
Thu th p thông tin v nh ng tr n ng t kinh hoàng nh t trong vài năm qua
T o s l ch b ng các b c nh ch p t nh ng chuy n thăm quan
V b n v các khu v c xung quanh trư ng
Trưng bày các lo i á dùng Webcam ho c máy chi u
V b n
Nhìn t trên cao
Chuy n thăm quan o vòng quanh s thú
S thú c a tôi
T m bìa
Nh t th c, nguy t th c
Nên i du l ch âu
M c nư c
Khí quy n
Nơi cư trú
Th i kỳ a ch t
Album nhi t
Nh ng gi n ng
M t ngày mưa …
D báo th i ti t

Sinh h c
S d ng các trang trình chi u (slide) bi u di n quá trình n y m m c a h t
Gi i thi u các loài th c v t a phương môi trư ng s ng xung quanh
o nh p tim sau khi t p th thao và v bi u
Ghi âm ti ng chim hót
V sơ chu i th c ăn
Vi t bài lu n v cu c s ng và s nghi p c a nhà khoa h c n i ti ng
Th m th c v t
T o ô ch h c hình thái th c v t v i các b c nh
C p nh t thông tin v ti n hoá c a loài ngư i
Làm m t o n phim ng n v m t thí nghi m sinh h c
Thi t k nhãn v c a sách bài t p Sinh h c
S ti n hoá c a ng v t và th c v t
Tác h i c a khói thu c lá
Văn h c
c b t bu c
Bài lu n làm nhà

3

Cu c hành trình văn chương
Phòng trưng bày ngh thu t Uffizi
So sánh trư ng phái ngh thu t Ph c hưng và Barôc
Trò trơi ô ch văn h c
Cu c i c a m t nhà thơ n i ti ng
Nghiên c u các mô típ trong ngh thu t
Vi t l i chú thích cho m t tác ph m kinh i n
Câu chuy n t các b c nh/ o n phim ng n/Nh t kí i n t

Ngôn ng
Các th lo i báo chí
Báo hàng ngày

Toán h c
Trò chơi dò mìn – Nâng cao kh năng toán h c
Gi i bài toán d a trên ho qua b ng tính
“D ng hình” dùng công c Drawing
Bi n i hàm s dùng hình nh minh ho
Rút g n phương trình i s - s d ng Microsoft Equation
H c hàm s lư ng giác b ng máy tính
Ch ng minh m t nh hình h c
D toán thu chi cho quán ăn c a trư ng
S d ng công th c t ng quát tính các tr s c a tam giác vuông
Xác su t – S d ng công th c RAND () tính tr s trung bình, phương sai và hàm suy r ng
Phân tích phép quy n p hoàn toàn – so sánh phép quy và hàm hi n
Bi n i hàm s
S nguyên t
V bi u công th c
Ti n lãi

V t lý
Trình bày v th u kính l i
Khúc x ánh sáng lên th u kính và ph n chi u t gương
Bài toán v quãng ư ng - th i gian
ánh giá v k t qu c a o c
Bi u di n gia t c không i x p x v i chuy n ng u
ng l c c a chuy n ng c a sóng
Mô hình lissajouse
Minh ho bi u m ch
Phân tích m ch k t h p
Sơ nguyên lý c a m ch th t
u ng- gi i pháp chung cho bài toán v nhi t ng l c h c
o nhi t c a nư c các thùng ch a khác nhau, có y n p và không y n p, và trong
các ki u lò khác nhau
Tìm hi u v phóng x
Gi ng d y v các hi n tư ng phân rã phóng x

4

Gi ng d y v c ng hư ng
Gi ng d y v chuy n ng v i gia t c không i
Gi ng d y v con l c dao ng
Gi ng d y v chuy n d ng Brown
Gi ng d y v ng d ng th c t c a ph n ng dây chuy n
nh lu t h p d n c a Newton, và chuy n ng c a các hành tinh

L ch s
Th nh cho nh ng nhân v t l ch s n i ti ng
Thi t k m t t báo l ch s

Ngo i Ng
Ti u s
T v ng
S hi u kỳ v Paris
Ph u thu t t o hình
Siêu th tr c tuy n c a tôi
B n thu c chòm sao gì?
Ngh l thú v
L h i a phương

Hóa h c
Các ch t b o qu n th c ph m
Mô hình phân t
Trò chơi

Công ngh thông tin
Video gi i thi u v Ngày h p ph huynh

5

I. CÁC PHƯƠNG PHÁP T CH C H C T P HI U QU

T ch c h c t p theo phương pháp truy n th ng
Làm vi c trư c l p
ây là mô hình ư c s d ng thư ng xuyên nh t trong n n giáo d c Hungari hi n nay.
Mô hình này r t h u d ng khi c n làm rõ m t khái ni m m i ho c trình bày n i dung
ki n th c m i cho h c sinh. Nh ng bài gi ng ki u này không có nhi u cơ h i cho h c
sinh tham gia vào quá trình h c. Hơn n a, thu hút s chú ý c a c l p liên t c trong
kho ng th i gian 40-45 phút cũng là m t vi c tương i khó cho giáo viên. Th y giáo là
ngu n thông tin, và h c sinh như m t thùng ch a, ti p nh n thông tin. Giao ti p thư ng là
m t chi u và b ng l i nói ch nh m cung c p (và nh n) thông tin. Không có nhi u tương
tác gi a giáo viên và h c sinh.

Làm vi c c l p
V i mô hình làm vi c này, h c sinh có th làm bài t p ơn l , theo c p, ho c theo nhóm.
i u quan tr ng là h c sinh làm vi c c l p. Các nhi m v /bài t p ưa ra không ư c
i u ch nh phù h p v i nhu c u c a h c sinh, mà t t c h c sinh u làm bài t p như
nhau. S khác nhau v tính cách và năng l c c a h c sinh không ư c xét n khi l a
ch n nhi m v giao cho h c sinh.

Các k thu t t ch c h c t p hi u qu : Phương pháp d y h c xây d ng.
D y h c xây d ng là m t thu t ng chung chung. ây không ph i là m t phương pháp
mà ch là m t cách ti p c n d a trên gi thuy t tri th c ư c phát tri n (xây d ng) b i
b n thân ch th thông qua vi c tham gia tích c c vào quá trình nh n th c. Quá trình tư
duy này cũng òi h i h c sinh ph i h p tác v i nhau. M t khung chương trình giáo d c
ã ư c gi n lư c và thi t k theo c u trúc c nh không th cung c p cho h c sinh
nh ng kinh nghi m này mà ch có các tình hu ng th c t m i có th làm ư c i u ó.
Vi c t o ra m t môi trư ng h c ph c h p là i u vô cùng c n thi t. Ngu n ki n th c
không còn là sách v và giáo viên n a, mà t i s ng. H c sinh có cơ h i tìm ki m
các gi i pháp cho nh ng v n th c t trong các tình hu ng như th t theo nhi u cách và
nhi u k thu t khác nhau trong nhóm c a mình. D y h c xây d ng òi h i ph i có i u
ki n h c t p c bi t mà ó h c sinh có th h p tác và giúp nhau. H c có th s
d ng m t lo t các công c , các ngu n thông tin gi i quy t các v n và t ư c m c
tiêu c a mình.
M t s phương pháp sư ph m và chi n lư c h c t p (như h c t p d a trên d án và h c
t p d a trên v n ) có th ư c v n d ng trong nh ng l p h c có máy tính cá nhân. Các
l p h c ư c trang b máy tính cá nhân phù h p cho vi c d y h c theo các phương pháp
hi n i hơn nhi u so v i các l p h c ki u truy n th ng, th m chí nh ng l p h c này
không c n ph i có máy tính cho t ng h c sinh. N u t ch c h c t p h p lý và i u
ki n làm vi c thu n l i, m t l p h c v i 1-2 máy tính cá nhân cũng có th th c hi n quá
trình nh n th c h p tác. M t phòng h c IT i n hình v i không gian ch t h p và bàn gh
không th di chuy n linh ho t s không thu n ti n cho vi c tích h p các thi t b công
ngh thông tin hi n i vào quá trình giáo d c.

6

S khác bi t trong l p h c
Làm vi c trư c l p không t o cơ h i cho giáo viên quan tâm n s khác bi t c a t ng h c
sinh trong l p.

Nh ng s khác bi t gi a h c sinh
• S khác bi t v hoàn c nh xu t thân- hoàn c nh gia ình (ngôn ng , các h giá tr , ki n
th c,)
• S khác bi t v kh năng nh n th c:
- Nh n th c (nh ng n i dung gì có th d y ư c cho m t h c sinh khuy t t t, ví d :
h c sinh khi m th ho c khi m thính)
- t p trung
- Trí nh
- Tư duy và ngôn ng - 7 d ng thông minh
Thông minh T v ng - Ngôn ng (Verbal – Linguistic)
Thông minh Suy lu n – Toán h c (Logical – Mathematical)
Thông minh Âm nh c (Musical)
Thông minh Th giác – Không gian (Visual – Spatial)
Thông minh Cơ th (Bodily – Kinesthetic)
Thông minh Tương tác – Giao ti p (Interpersonal)
Thông minh N i tâm (Intrapersonal)
• H c sinh có tính cách khác nhau s khác nhau v :
- Phong cách h c
- ng cơ
- Thái
- S thích
- Ưu th c a bán c u não
• Gi i tính
• Dân t c/ Tôn giáo

Các nguyên t c cơ b n trong t ch c h c t p d a trên s khác bi t c a h c sinh

Nh ng ngu n khác bi t nêu trên khi n giáo viên khó tránh kh i vi c ch p nh n m t thái
m i trong d y h c và ph i thu n p thêm nh ng phương pháp và th thu t m i cho v n
chuyên môn c a mình.
Các câu h i quan tr ng nh t suy ng m:
• Tôi có th d y t t hơn b ng cách nào?
• Tôi có th giúp h c sinh b ng cách nào?
• Tôi có th khi n thái c a h c sinh tr nên tích c c hơn b ng cách nào?

Các m c khác nhau trong vi c t ch c h c t p d a trên s khác bi t c a h c sinh

T o nhóm d a trên s thích c a h c sinh
Các nhóm s ư c phân chia ng u và t ng h c sinh trong t ng nhóm ư c giao nhi m
v như nhau. Các thành viên nhóm không nh t thi t ph i h p tác v i nhau. H c sinh s ư c
giao các nhi m v làm vi c m t mình, c l p v i nhau. Trong nh ng trư ng h p như v y,
có th hình thành các nhóm l n hơn.

7

Tuy nhiên, v i các bài t p yêu c u s h p tác trong nhóm thì m i nhóm ch nên có t 3-5
ngư i. Ki u t ch c nhóm này c bi t phù h p khi làm vi c v i h c sinh năng khi u ho c
trong trư ng h p h c sinh c n ph i h c u i nh ng thành viên khác trong l p.

Phân lo i theo n i dung
H c sinh ư c chia nhóm ng u theo năng l c. Vì các thành viên trong nhóm s làm vi c
c l p nên không nh t thi t ph i l p nhóm nh t 3-5 ngư i. M i h c sinh t hoàn thành
nhi m v c a mình c l p, theo cách riêng c a mình.

T ch c nhóm
• H p tác gi a các thành viên
• Nhóm t 3-5 thành viên có th ư c phân chia theo ng nh t ho c l n l n
• Các thành viên nhóm làm cùng m t nhi m v
• M i thành viên có năng l c khác nhau nh n nhi m v có n i dung khác nhau

Phân lo i theo yêu c u h c t p
Hình th c phân lo i này t o i u ki n hòa nh p cho nh ng h c sinh thi u năng ho c nh ng
h c sinh g p khó khăn trong h c t p. H c sinh ư c chia thành nhóm tùy theo năng l c. Các
yêu c u trong khung chương trình i v i nh ng h c sinh này khác v i nh ng yêu c u chung
cho các thành viên khác trong l p. Nh ng h c sinh này t làm nhi m v c l p ho c h p tác
v i các b n trong nhóm.

Các nguyên t c cơ b n v phân bi t

Ki n th c v các phương pháp phân bi t
th c hi n các hình th c phân nhóm a d ng này t hi u qu , giáo viên ph i th c s quen
thu c v i nh ng khái ni m nêu trên, ph i bi t s d ng chúng như th nào, ph i bi t nh ng l i
ích t vi c áp d ng chúng và ph i có kh năng x lý các v n có th n y sinh trong quá
trình d y h c.

ư ng hư ng
Cách d y h c này s th c s thành công n u giáo viên n m v ng quá trình h c t p a m c
và dám th c hi n nó.

Các lĩnh v c phân bi t
Các hình th c t o nhóm luôn ư c xác inh theo các tiêu chí sau:
• N i dung môn h c
• Yêu c u giáo d c và phương pháp gi ng d y
• Nhu c u cá nhân c a h c sinh

Tính linh ho t
Phân bi t không ph i là lý do dán mác ho c l a ch n h c sinh. T t c h c sinh u ph i
ư c giao kh i lư ng công vi c m c t i a có th phát huy ư c kh năng c a h trong
m t kho ng th i gian nh t nh.

8

Các hình th c t ch c trong h c t p
Làm vi c nhóm

S lư ng ngư i trong nhóm

Nhóm nh nh t ph i có ít nh t là 3 thành viên vì n u ít hơn s là làm vi c ôi ho c ơn l .
M t nhóm lý tư ng là nhóm có 4 ngư i, vì như v y m i thành viên trong nhóm có th m
nh n m t nhi m v nh ; hơn n a nhóm 4 ngư i s d dàng chia thành c p làm vi c khi
c n thi t.
M t nhóm có hơn 6 thành viên s r t khó qu n lý, do ó m t s h c sinh có th s không ch u
tham gia vào công vi c ho c th m chí còn làm nh hư ng n các thành viên khác.

T ch c nhóm theo phân lo i ng u ho c h n h p
Các nhóm phân lo i ng u khi:
• Trong m t môn h c c th , h u h t h c sinh có cùng trình , cùng năng l c và cùng
s thích.
Các nhóm phân lo i h n h p khi:
• Trong m t môn h c c th , có s khác bi t rõ ràng v s thích và năng l c c a h c
sinh.

Trong trư ng h p th hai, nên giao nhi m v cho t ng h c sinh m b o r ng m i h c
sinh u tham gia vào ho t ng phù h p v i kh năng c a mình. Ki u làm vi c nhóm này là
m t ch ng minh cho lý thuy t r ng h c sinh có th h c t p l n nhau m t cách hi u qu nh t.

Các vai trò trong nhóm
H p tác hi u qu d a trên vi c phân chia công vi c ng u và ch u trách nhi m chung.
i u này có th t ư c thông qua vi c giao nhi m v c th cho t ng thành viên trong
nhóm.

Giao nhi m v và trách nhi m trong nhóm có th có 2 tác d ng:
M t là giúp c ng c l i nh ng k năng xã h i s n có, hai là t o ra và nâng cao nh ng k năng
m i.
H c sinh không th có kh năng t t ch c nhóm làm vi c ngay t ban u, vì v y giáo viên
nên giúp h c sinh phân vai trong nhóm (như: nhóm trư ng, ngư i ghi chép, ngư i v và
ngư i báo cáo). Như v y, giáo viên v a có th ti t ki m th i gian, v a có th m b o r ng
m i h c sinh u ã ư c giao nhi m v phù h p nh t v i kh năng c a h . Tuy nhiên, h c
sinh cũng nên có cơ h i ư c th s c nh ng nhi m v m i. (Ví d ; nh ng h c sinh luôn
ư c m nhi m vai trò là trư ng nhóm c n ph i h c cách th hi n s tôn tr ng và h p tác
v i các thành viên khác khi h ang th c hi n nhi m v . Ho c nh ng h c sinh rút rè nên
ư c ng viên phát bi u trư c ông ngư i)

M c dù vi c giao các vai trò c th không quan tr ng i v i h c sinh l p l n hơn, nhưng
v n nên giao nhi m v c th phù h p trong t ng môn h c nâng cao tinh trách nhi m cho
h c sinh.

9

Cách t o nhóm
M t nhóm có th hình thành ng u nhiên theo l a ch n c a h c sinh ho c theo s s p x p có
ch ý c a giáo viên. Rõ ràng, cách t o nhóm th 2 s giúp giáo viên t ư c m c tiêu gi ng
d y c a mình m t cách t t nh t vì nó có y các i u ki n c n thi t cho vi c h p tác thành
công ó là:
• Năng l c và ki n th c
• S thông c m cá nhân
• Cân b ng v gi i
• Dân t c/Tôn giáo

Ưu i m c a làm vi c nhóm
Vi c s p x p nhóm t t s có nh hư ng l n n nhân cách và các thang giá tr c a h c sinh:
• Suy nghĩ cùng nhau
• Kh năng i u ch nh
• Kh năng h p tác
• Tranh lu n/ thuy t ph c
• Tôn tr ng ngư i khác, khoan dung v i các quan i m khác nhau
• Kinh nghi m làm vi c nhóm

Làm vi c theo c p

Khái ni m “làm vi c theo c p” và “ ôi b n cùng h c”
• “Làm vi c theo c p” là khi hai h c sinh có cùng kh năng cùng th c hi n m t nhi m
v . ây ư c g i là c p ng nh t.
• “ ôi b n cùng h c” là khi trong hai h c sinh, m t h c sinh h c y u hơn h c sinh kia.
H c sinh khá hơn s óng vai trò “giáo viên” (d y trong khi h c). ây ư c g i là
c p h n h p.

M t s i m c n lưu ý khi s p x p c p làm vi c:
Lý tư ng nh t là c p ôi khi làm vi c v i nhau, yêu quý và ng h nhau.

Các ki u c p ôi
C p ôi h p tác v i nhau có th th c hi n nhi u nhi m v ( c, vi t, m, suy nghĩ)

Cách t o c p ôi làm vi c
Có th t o c p làm v c cùng nhau thư ng xuyên ho c t m th i, ho c ch làm vi c cùng nhau
khi h c m t môn h c c th (Ví d : c p ôi h c Toán)

Làm vi c nhóm hay làm vi c theo c p?
Kinh nghi m cho th y h c sinh t d tu i 6 n 10 làm vi c hi u qu nh t khi ư c s p x p
vào c p ôi làm vi c phù h p (như nêu trên), và cùng h p tác làm vi c trên c s bình
ng.

10

Làm vi c cá nhân

Khái ni m v làm vi c cá nhân.

M i h c sinh u có kh năng khác nhau và phong cách h c khác nhau. i u này c n ph i
ư c xem xét c bi t là i v i nh ng h c sinh có nh ng m t m nh ho c m t y u c th nào
ó. L p k ho ch phát tri n k năng c a t ng cá nhân h c sinh ư c g i là “cá th hóa”.
Vi c này c bi t có hi u qu i v i nh ng h c sinh có năng khi u ho cv i nh ng h c sinh
c n ph i u i k p các b n khác trong l p.

S khác nhau gi a nhi m v cá th hóa và nhi m v c l p:

Nhi m v c l p là nhi m v có th ư c th c hi n m t mình, theo c p ho c theo nhóm.
i m quan tr ng là h c sinh ph i làm vi c c l p. Nhi m v “cá th hóa” là nhi m v ã
ư c i u ch nh phù h p v i nhu c u c a t ng cá nhân.

Làm vi c “cá th hóa” t ng ph n
• T t c h c sinh có cùng trình , làm cùng m t nhi m v m t cách c l p.
• S khác nhau gi a làm vi c cá th hóa t ng ph n và làm vi c nhóm: làm vi c cá th
hóa t ng ph n là ho t ng c l p không có s h p tác còn c trưng c a làm vi c
nhóm là có s h p tác.

Thi t k tài li u h c t p và phi u h c t p có kh năng phân bi t

Làm th nào t o ra m t phi u h c t p cho m t quá trình h c t p v i 3 m c khác nhau?
(*, **, ***)
M c1 M c2 M c3
• D hơn M t phi u h c t p ư c so n • Khó hơn
• ơn gi n hơn riêng cho h c sinh “trung • Ph c t p hơn
• Ít thông tin hơn bình” • Nhi u thông tin hơn (
• Nhi u tranh nh và (Tùy theo m c tiêu gi ng d y ch y u là b ng l i)
minh h a hơn c a t ng bài c th , phi u có • Ngôn t di n t khó
• Vui v hơn th ư c dùng trình bày, hơn và ph c t p hơn
• C ch to hơn n u c n ôn t p,luy n t p ho c tóm t t • C ch có th nh hơn.
ho c t có th ư c chia bài.v.v)
nh thành các âm ti t Phi u s ư c s d ng cho
c l p khi làm nh ng bài t p
làm trư c l p.

Chu n b các nhi m v khi n h c sinh luôn b n r n
H c sinh th c hi n các nhi m v khác nhau theo các hình th c t ch c h c t p khác nhau dĩ
nhiên là không bao gi cùng hoàn thành nhi m v t i cùng m t th i i m. “Kho ng th i gian
nhàn r i” lúc này có th khi n nhi u giáo viên lo ng i. M c ích c a ph n này là ưa ra m t
vài ví d v các nhi m v ng n và hư ng d n cách thi t k các nhi m v tương t nh m giúp
giáo viên tránh ư c tình tr ng h c sinh nhàn r i và t n dùng nh ng kho ng tr ng này
phát tri n năng l c cho h c sinh ho c giúp h c sinh hoàn thành nhi m v .

11

Các lo i bài t p khi n h c sinh luôn b n r n
• Các bài t p h p d n, các trò chơi thú v làm tài li u b tr cho h c sinh tài năng
• Các bài t p vui làm bài t p th c hành thêm theo k p nh ng h c sinh khác trong l p
• Cac bài t p ng n và ơn gi n tr giúp các h c sinh trung bình hoàn thành nhi m v
ư c giao

Các d ng bài t p này nên:
• ng n (không nên m t quá nhi u thòi gian)
• nh ra m c khó c th ( t o cho h c sinh c m giác thành công/hoàn thành nhi m
v )
• vui và thú v (t o h ng thú cho h c sinh)

Các giai o n c a d y h c xây d ng

• T o h ng thú: B ng cách l a ch n m t ch gây húng thú cho h c sinh và th m chí
có th t o ra s xung t v quan i m
• T o nhóm: t o s a d ng ngay trong các nhóm (năng l c, gi i tình, và dân t c/tôn
giáo)
• Phát tri n tinh th n ng i: tìm hi u nh ng c i m và quan i m chung t o
s c m nh liên k t trong nhóm.
• Ch n ch /nhi m v : nhi m v ưa ra ư c c l p chia thành các nhi m v nh
hơn và m i nhóm ch u trách nhi m m t nhi m v nh , m i cá nhân ph i óng góp
m t ph n vi c t o nên k t qu chung c a nhóm.
• Phân chia nh nhi m v : Các nhi m v l i ư c chia nh trong m i nhóm và m i
thành viên l i ch u trách nhi m hoàn thành m t nhi m v nh c a riêng h .
• Chu n b cho nhi m v c a mình: H c sinh c l p sưu t m và x lý tài li u cho
nhi m c a riêng h . H c sinh ư c phép giúp nhau ai cũng có c m giác hoàn
thành nhi m v th c s .
• Các thành viên th o lu n v các nhi m v c a h trong nhóm
• Chu n b báo cáo chung c a nhóm: Các thành viên c a nhóm tranh lu n, thuy t ph c
và h tr nhau trong quá trình làm vi c cùng nhau.
• Bài báo cáo c a nhóm: Các nhóm báo cáo k t qu công vi c trư c l p.

ánh giá
- Các nhóm ánh giá bài báo cáo v các nhi m v nh c a các thành viên
- C l p ánh giá bài báo cáo
- Giáo viên ánh giá các bài báo cáo và d án c a các nhóm
- T ng quan v k t qu c a công vi c: T ng h c sinh óng góp vào quá trình h c t p c a
nhóm h như th nào?

Các bài gi ng g i ý
• X lý tài li u m i
• Luy n t p
• Ôn t p, ánh giá, o lư ng thăm dò

12

Các lo i nhi m v :
• Gi i quy t v n cho nhóm
• Sáng t o
• Nghiên c u/quan sát
• Tranh lu n, th o lu n
• Ki m tra, ánh giá

T ch c h c t p h p tác
D y h c h p tác s d ng m t s phương pháp nh m bi n quá trình h c t p thành m t ho t
ng xã h i. i m quan tr ng là vi c h p tác c a h c sinh gi ng như m t nhóm ng s . Có
r t nhi u phương pháp h c t p và giáo d c h p tác (phương pháp d án, th o lu n, gi i quy t
v n , và quan sát .v.v).
B n có th tìm ư c các b sưu t p l n nh bao g m các th thu t, các bài t p và nh ng g i
ý th c hi n các phương pháp này. Tuy nhiên, hi n nay không ph i ch có m t phương pháp
h p tác c th nào ó là úng, mà có th có t i hàng trăm bài t p và th thu t s n có.
Vì v y, không nên gò ép theo m t phương pháp này hay phương pháp kia mãi mãi, mà hãy
ch n m t gi i pháp phù h p v i hoàn c nh và i u ki n d y h c c a b n, và hãy áp d ng các
phương pháp khác nhau vào nh ng tình hu ng khác nhau.

H c t p d a trên gi i quy t v n

Ngoài vi c truy n t i ki n th c, phương pháp này còn hư ng t i phát tri n k năng h p tác
và gi i quy t v n cho h c sinh. H c t p d a trên gi i quy t v n òi h i h c sinh ph i t
nghiên c u, ph i có kh năng nh n ra ư c m u ch t c a v n , và ph i có ki n th c nh t
nh v công ngh . Phương pháp này còn hư ng t i phát tri n nh ng k năng ó. Giáo viên
óng vai trò c a m t c ng tác viên ho c m t nhà tư v n.
H c t p d a trên gi i quy t v n d y cho h c sinh phương pháp h c. H c sinh h c t p h p
tác v i nhau trong nhóm, tìm ki m gi i pháp cho các v n c a th c t . ng th i h h c
cách s p x p vi c h c t p c a mình theo cách hi u qu nh t. i u quan tr ng c a phương
pháp này là s d ng k năng c a ngư i h c thu ư c ki n th c ch không ph i ch ơn
thu n là ti p nh n ki n th c s n có.
nh ng l p h c s d ng phương pháp này, h c sinh nh n th y rõ vi c h c tr thành m t quá
trình tìm ki m ki n th c như th nào. H c sinh phát tri n phương pháp tư duy c l p, i u
giúp h liên h nh ng thông tin tìm ư c v i m c ích c n ph i s d ng nh ng thông tin ó.
Thành công trong gi i quy t v n và c a quá trình h c t p ph thu c vào hi u qu ho t
ng c a h c sinh trong và ngoài l p h c. Th c hi n nhi m v trong nhóm không nh ng ti t
ki m ư c th i gian mà còn phát tri n k năng xã h i, k năng ngôn ng c a các thành viên
trong nhóm.
H c t p d a trên gi i quy t v n là m t phương pháp m i, s d ng phương pháp d y h c
xây d ng trình bày ki n th c m i dư i d ng m t v n c n ư c gi i quy t.

13

Các bư c cơ b n th c hi n phương pháp này
a) Xác nh nhi m v
b) Xác nh các chi n lư c tìm ki m thông tin
c) Xác nh d li u và ngu n tìm ki m thông tin ( âu)
d) S d ng thông tin và gi i quy t v n
e) T ng h p
f) ánh giá

Th o lu n h p tác

ây là m t cách phát tri n k năng ngôn ng và giao ti p c a h c sinh r t hi u qu . Trong
quá trình th o lu n t t c các thành viên u có cơ h i ư c nói (mi n là ph i tuân th các
nguyên t c)

Các bư c ti n hành phương pháp này như sau:

a) Ngư i i u hành th o lu n ưa ra m t v n c n th o lu n có liên quan n môn h c
b) Các v n th o lu n ư c trưng bày trong phòng h c
c) Các h c sinh s ng t i m t v n th o lu n mà h ch n tùy theo quan i m và c m
nh n
d) Sau khi s p x p nhóm th o lu n, ngư i i u hành s ra h n th i gian các nhóm thu
th p các ý ki n ng h
e) Sau khi thu th p các ý ki n tranh lu n, các nhóm c ngư i phát ngôn cho nhóm c a
mình
f) Ngư i phát ngôn ng i xung quanh m t chi c bàn và nh n “th th o lu n” (3-6 th , tùy
thu c vào th i gian và s lư ng ngư i tham gia)
g) Các thành viên ng ng sau ngư i phát ngôn c a nhóm mình và cũng nh n ư c các
th th o lu n. Nh ng chi c th này cho phép các thành viên ư c tham gia vào cu c th o
lu n. Thay vào ó, các thành viên cũng có th ưa th cho ngư i phát ngôn khi ngư i
phát ngôn ã dùng h t th c a mình mà v n còn ý ki n tranh lu n.
h) Khi ngư i phát ngôn nêu lên m t trong các ý ki n tranh lu n c a mình, h ph i t m t
th lên gi a bàn. S lư ng th giúp xác nh s lư ng các ý ki n. M t ý ki n tranh lu n
tr giá m t t m th . S d ng th thu t này, giáo viên không nh ng ki m soát ư c th i
gian c a bu i th o lu n mà còn rèn luy n cho h c sinh cách trình bày quan i m b ng
nh ng ngôn t chính xác và ng n g n.

Dùng k ch như m t phương pháp d y h c
óng k ch sáng t o cũng là m t n l c giúp bi n ki n th c thành c a mình
Các khái ni m cơ b n là: Vai di n và c i m c a vai di n. i u này có nghĩa là khi óng
m t vai nào ó, h c sinh ph i c g ng hình dung ra h s ph i làm gì trong vai ó ho c trong
m t tình hu ng c th . Tùy theo yêu c u, h có th là chính h trong m t tình hu ng nh t
nh ho c có th ph i óng vai m t nhân v t khác v i nh ng tính cách nh t nh. Nhưng k
c khi ph i óng vai m t nhân v t khác, thì tính cách riêng c a h c sinh s tương tác v i tính
cách c a nhân v t mà h c n di n t . ó chính là cách h có th hi u ư c v n thông
qua tr i nghi m c a chính mình m t cách lý tư ng nh t.

14

Các bài t p tình hu ng khác nhau yêu c u các m c th u c m khác nhau.
Ví d
a) Các bài t p ơn gi n tăng s hi u bi t
b) ưa ra tình hu ng khó x , ưa ra quy t nh
c) Quy t nh chung
d) D ng c nh
e) K ch hóa các câu chuy n n i ti ng
f) Các trò chơi tình hu ng
g) Ph ng d
h) Ho t c nh, phân lo i nh
i) Th nghi m
j) Tranh lu n

Vai trò c a k ch trong quá trình h c t p
Câu h i ây không ch i v i k ch mà v i b t kỳ m t phương pháp nào ư c ti n hành
d a trên m t m t ho t ng: Ho t ng này nên ti n hành trư c hay sau khi giáo viên trình
bày v ch m i (m t bài trình bày như v y có di n ra trong gi h c không)? Theo quan
i m truy n th ng k ch là m t trò chơi mà ch nên b t u khi nhi m v chính ã hoàn thành;
hơn n a, khó có th óng k ch khi h c sinh chưa h c gì v n i dung môn h c. i u này ôi
khi có th úng ho c không úng. Trong nhi u trư ng h p, vi c “bi u di n” cũng ch ng còn
thú v khi h c sinh ã bi t chính xác h ph i di n th nào. Ngư c l i, khi h c sinh th hi n
m t vai di n trong m t tình hu ng c th , h có th thu ư c nh ng kinh nghi m cá nhân
liên h v i nh ng ki n th c m i h c.

H c t p h p tác c a Kagan

Cu n “H c t p h p tác” c a Ti n sĩ Spence Kagan ư c xu t b n năm 1985 (nhà xu t b n
San Clemente, CA: Kagan). Cu n sách này là b sưu t p y và m i nh t v các phương
pháp h p tác. Cu n sách không liên quan n m t phương pháp nào; nó ư c bi t n v i tên
g i là Phương pháp Kagan. ó là m t b sưu t p các phương pháp ư c phân chia theo k
năng. Phương pháp Kagan d a trên s h p tác và quan tâm n s khác bi t c a t ng cá nhân
h c sinh.

Quá trình h c t p này có 2 m c tiêu:
• M c tiêu môn h c: nh m phát tri n k năng nh n th c d a trên n i dung d y h c
• M c tiêu xã h i: Th nh t, h c sinh ư c giao trách nhi m. Th hai, n i dung môn
h c ư c lĩnh h i thông qua các hình th c t ch c h c t p khác nhau d a trên s h p
tác, qua ó phát tri n k năng xã h i c a h c sinh.
H c t p d a trên s h p tác là m c cao nh t c a vi c h c t p theo nhóm. V i hình th c
này, các thành viên c a nhóm ph thu c vào nhau r t nhi u. K t qu là h h c ư c các k
năng xã h i trong khi lĩnh h i nh ng ki n th c hoàn toàn liên quan n n i dung môn h c.
Giáo viên không mong mu n (yêu c u) h c sinh ph i có ư c nh ng k năng này; thay vào
ó, giáo viên s d ng các phương pháp h p tác khác nhau t o i u ki n cho h phát tri n
nh ng k năng ó.

15

Trái v i phương pháp Kagan, phương pháp làm vi c nhóm ki u truy n th ng không yêu c u
h p tác ch t ch và thành công không nh t thi t ph thu c vào s óng góp c a các thành
viên trong nhóm.
Vi c t ch c quá trình h c t p d a trên 6 y u tô chính

M t nhóm
• M t nhóm làm vi c h p tác bao g m 3-6 thành viên c nh. Gi a các thành viên có
m t sư liên h ch t ch ; h bi t, ch p nh n, và ng h l n nhau.
• ó là m t nhóm ư c hình thành h n h p: theo kh năng, gi i tính, s yêu quý, và
tôn giáo
• Cách hình thành nhóm: ng u nhiên ho c ch nh
• Trách nhi m trong nhóm: ví d :
- M t ngư i ghi chép ch u trách nhi m v chính xác c a bài nói
- M t ngư i ch u trách nhi m theo dõi th i gian
- M t ngư i ch u trách nhi m theo dõi m b o m i thành viên trong nhóm làm
t t nhi m v c a mình và duy trì s giao ti p hi u qu trong nhóm.
- M t ngư i phát ngôn ch u trách nhi m liên l c v i giáo viên, báo cáo v công
vi c c a nhóm và trình bày khi nhi m v ã hoàn thành.
- Giao nhi m v trong nhóm, s p x p công vi c, xác nh chi n lư c , (vi d
chi n lư c “bàn tròn”, “xoay ch ” (word rotation) hay “ mosaic” v.v…)

Qu n lý l p h c
• L p h c ph i ư c b trí h c sinh có th liên h v i các thành viên trong nhóm d
dàng. B n nên s d ng các ký hi u ho c tín hi u quy ư c (mà ã ư c c l p th ng
nh t quy nh) ki m soát ti ng n khi làm vi c nhóm.
• t o i u ki n cho công vi c ư c th c hi n trôi ch y và thành công, v trí c a các
d ng c và v trí làm vi c nên luôn c nh.

M c ích h p tác
Có 3 cách phát tri n và duy trì m c ích h p tác c a h c sinh:
• Xây d ng m t c ng ng (nhóm, l p)
• Các nhi m v h p tác
• S d ng tiêu chí khen thư ng và ánh giá

Thi n chí h p tác
S d ng m t s ho t ng phát tri n k năng xã h i
• Làm m u
• Cùng di n xu t
• óng vai
• Quan sát
• H tr nhau
• Xác nh/Giao trách nhi m

16

Các nguyên t c cơ b n c a h c t p d a trên h p tác
H c t p h p tác s x y ra khi tuân th t t c các nguyên t c sau ây:
4 nguyên t c cơ b n (theo Spencer Kagan)

a) Tương tác song song: Có nhi u cơ h i tương tác gi a h c sinh v i nhau trong quá trình
h c, vì v y th i gian tham gia tích c c c a t ng cá nhân h c sinh ư c nhi u hơn so v i l p
h c theo phương pháp truy n th ng.
b) Trách nhi m cá nhân: M i h c sinh c n ph i hoàn thành ph n vi c c a mình óng góp
vào ph n vi c chung c a c nhóm. T ng cá nhân báo cáo k t qu v i nhóm. Các thành viên
trong nhóm bi t ph n vi c c a t ng ngư i, và t ng thành viên ph i ch u trách nhi m làm m t
ph n vi c c th .
c) S ph thu c mang tính xây d ng: S ti n b c a m i cá nhân và c a nhóm s có nh
hư ng tích c c l n nhau khi s ti n b c a m t h c sinh kéo theo s ti n b c a nh ng h c
sinh khác, ho c s thành công c a nhóm này ng th i d n n s thành công c a nhóm kia.
d) Tham gia vào các ph n vi c ng u: H c sinh tham gia th c hi n nhi m v tùy theo kh
năng c a mình. i u này có th t ư c qua s phân công công vi c và giao nhi m v h p
lý.

Phương pháp
M i m t phương pháp h p tác u có i m t t, nhưng m i phương pháp l i phù h p v i m i
tình hu ng khác nhau.

M t s i m c n lưu ý khi ch n phương pháp:
• Th i gian cho m i ph n vi c
• Các hình th c ho t ng
• Lo i bài gi ng
• N i dung
• M c ph thu c l n nhau

Như ã nêu trên, các ví d v các phương pháp h p tác sau ây có th dùng cho các ho t
ng khác nhau:

a) M t phương pháp t o nhóm
M t mô hình nhóm (Human Mosaic): M t phương pháp t o nhóm ng u nhiên
L y m t b c tranh và c t thành các m nh ghép nh tùy theo s lư ng thành viên c a nhóm.
M i h c sinh ư c nh n m t m nh ghép ã ư c c t t b c tranh. H c sinh trao i cho nhau
các m nh ghép ó. M i h c sinh ph i i ít nh t m t l n. Sau ó h ph i tìm nhau ghép
ư c m t b c tranh hoàn ch nh. B ng cách này, các nhóm s ư c hình thành m t cách ng u
nhiên. Nhưng n u giáo viên vi t tên c a h c sinh vào phía sau c a m nh ghép thì s t o ư c
các nhóm theo ý nh.

b) M t phương pháp x lý m t n i dung h c t p
Ph ng v n 3 giai o n
Giáo viên phát cho các thành viên trong nhóm các t m th v i các ch A,B,C, D. M i h c
sinh ư c phát m t o n văn và m t bài t p khác nhau

17

T t c các thành viên trong nhóm ph i o n văn và bài t p c a mình, và ghi chép.
4. H c sinh “A” k cho h c sinh “B” v o n văn c a mình, h c sinh “C” k v i h c sinh
“D” v o n văn c a mình
5. “B” k cho “A” và “D” l i k cho “C” v nh ng n i dung ã c
6. Tán g u: “A” k cho “C” và “D” v nh ng gì mình nghe ư c t “B”, r i “B” l i k v
nh ng gì nghe ư c t “A”. Sau ó “C” nh c l i nh ng gì nghe ư c t “D” và “D” cũng
nh c l i nh ng gì nghe ư c t “C”
Các thành viên trong nhóm ph i ghi chép ho c l ng nghe các thành viên khác cu i cùng c
4 thành viên u ph i n m ư c n i dung c a c 4 o n văn.

c) Phương pháp tóm t t và t ng h p
Bàn tròn
Phương pháp này r t h u ích khi :
- chu n b trình bày
- ki m tra m c hi u thông tin
- Công não
- Ki m tra h c sinh
- Luy n t p
Các thành viên nhóm s d ng m t t gi y và m t chi c bút. M t thành viên b t u vi t i u
gì ó lên t gi y và chuy n gi y bút cho h c sinh khác ng i bên trái mình. C như v y truy n
l n lư t t i t t c các thành viên ng i trong bàn và vì th phương pháp này có tên g i là “bàn
tròn”.

d) Phương pháp ki m tra và ánh giá

G i bài t p- ki m tra và ánh giá ch t lư ng trong m t nhóm
M i nhóm chuy n m t câu h i sang (sau khi ã có s nh t trí c a c nhóm) cho m t nhóm
khác và sau ó g i câu tr l i úng. Các nhóm t ki m tra.
Theo Kagan, chúng ta ch có th nói n d y h c h p tác khi c 4 nguyên t c trên u ư c
th hi n trong m t phương pháp.

D án gi ng d y
M t v n ph c t p, thông thư ng là v n c a cu c s ng hàng ngày; xác nh m c ích và
nhi m v liên quan n quá trình x lý v n ; lên k ho ch ti n hành nhi m v và thu k t
qu ; trình bày k t qu .
Phương pháp d án là m t lo i bài h c c bi t xoay quanh m t v n . Nhi m v không ch
là gi i quy t ho c l a ch n v n , mà còn ph i ch ra ư c nh ng kh năng có th liên quan
cơ b n nh t t i v n ư c ưa ra trong i th c. M i d án u mang tính c áo và liên
t c, vì các v n không ph i là nh ng khái ni m tr u tư ng mà chúng xu t phát t th c t .
Không bao gi có 2 d án gi ng h t nhau vì h c sinh tham gia d án, giáo viên và hoàn c nh
luôn luôn khác nhau.
Phương pháp d án yêu c u ph i l p k ho ch rõ ràng cho các ho t ng c a h c sinh. K
ho ch ph i ư c th c hi n 2 c p . C p th nh t quan tâm n toàn b quá trình, trong
ó nh m truy n t ki n th c và phát tri n nh ng k năng. C p th 2 quan tâm n vi c
l p k ho ch cho t ng d án cá nhân, và c p này c n ph i có s h ng thú và tr giúp t
giáo viên.

18

K năng ngôn ng không ph i là quan tr ng chính ây, và h c sinh v i các k năng khác
nhau s bình ng tham gia tìm ki m gi i pháp cho v n mà h ã cùng nhau l a ch n.

M c dù s khác nhau v vai trò gi a h c sinh và giáo viên luôn ư c duy trì, tính h p tác c a
phương pháp này ư c m b o ch vai trò lãnh o c a giáo viên r t kín áo, giáo viên
ch ng phía sau và ch xu t hi n trong quá trình cùng l p k ho ch, cùng ho t ng và cùng
ánh giá v i h c sinh. S a d ng c a các ho t ng t o cơ h i cho h c sinh tham gia vào
ho t ng theo nhi u cách khác nhau. H c sinh có th l a ch n ph n vi c c a mình tùy theo
kinh nghi m, năng l c và mong mu n c a mình mà không c n ph i có s tác ng sư ph m
nào c a giáo viên.
Phương pháp d án vư t ra ngoài khuôn kh c a giáo d c và d y h c truy n th ng. Nó t p
trung vào các v n th c t hàng ngày và d a trên kinh nghi m c a ngư i th c hi n.

Quy trình ti n hành d án:
a) Ch n ch và th o lu n v chúng
b) Ch n và giao các nhi m v nh (do giáo viên hư ng d n ho c bi u quy t th ng nh t
ý ki n)
c) Ch n các kênh thông tin (e-mail, di n àn)
d) L p k ho ch trao i thông tin (th i gian trao i thông tin, th i h n ki m tra báo
cáo v các công vi c cá nhân)
e) Trao i và trình bày v các d án nh c a các cá nhân trong nhóm
f) Chu n b bài trình bày c a nhóm “cùng nhau góp s c” t các báo cáo v các d án
nh
g) Báo cáo trình bày c a nhóm
h) Nh n xét và ánh giá
- ánh giá trong nhóm: các d án nh :
- ánh giá trong l p: các bài trình bày c a các nhóm

So sánh phương pháp sư ph m truy n th ng và phương pháp sư ph m xây d ng

Yêu c u v con ngư i

Quan i m c a giáo viên: Giáo viên bu c ph i hi u bi t v t m quan tr ng c a s h p tác và
s khác bi t.

• Ki n th c v phương pháp t ch c h c t p
Các phương pháp này ch có th thành công v i nh ng giáo viên th c s hi u rõ các khái
ni m, nguyên t c s d ng, ưu i m, nh ng khó khăn có th , và s n sàng x lý ư c nh ng
tình hu ng có th n y sinh trong quá trình d y h c.
• Thái
Giáo viên không nên ch óng vai trò là “ngu n cung c p thông tin và ki n th c”, mà nên
phía sau và gián ti p ki m soát các ho t ng c a h c sinh. Không nên vi c d y h c theo
phương pháp h p tác và phân bi t tr nên quá khó khăn ho c m t m i cho giáo viên. Phương
pháp d y h c này ch mang l i hi u qu khi giáo viên n m v ng và có th th c hi n ư c qui
trình gi ng d y a c p .

19

• Kinh nghi m gi ng d y
Vi c i u ch nh ki n th c cho phù h p v i k năng c a hoc sinh òi h i ngư i giáo viên ph i
có r t nhi u ki n th c lý lu n và kinh nghi m th c ti n. M u ch t c a phương pháp này là s
tham gia tích c c c a h c sinh trong quá trình d y-h c, do ó công vi c c a giáo viên ch
y u là l p k ho ch gi ng d y, t ch c và cung c p công c h c t p c n thi t.

• M t s i m c n lưu ý khi s d ng phương pháp h p tác
Hình th c t ch c l p c n ph i l a ch n tùy thu c vào n i dung và yêu c u v phương pháp
sư ph m trong giáo duc cũng như nhu c u c a h c sinh

• Tính linh ho t
Không nên l m d ng phương pháp này phân bi t (labelling) ho c l a ch n h c sinh. M i
h c sinh ph i ư c giao nh ng nhi m v phù h p mà có th phát huy ư c t i a năng l c
c a h trong m t kho ng th i gian nh t nh.

Các lo i nhi m v sư ph m trong quá trình h c t p:

Bài gi ng truy n th ng Bài gi ng h p tác
Công tác chu n Xem xét n i dung d y g m: Xem xét n i dung d y- làm th
b - Môt giáo án khoa h c nào có h p tác
- Các thi t b nghe nhìn - Phân chia thành 4 lo i ho t
- Các câu h i, các câu tr l i g i ng
ý - Xem xét các ph n nào dành
- Ki m tra c u trúc lôgic c a bài cho ho t ng cá nhân
d y - Các bài vi t
- L p k ho ch tương tác m t - Ch t o giáo c tr c quan
chi u - Chu n b giáo c (mua gi y,
bút ánh d u)
- Phô tô bài
- L p k ho ch tương tác a
chi u
- Ki m tra l i giáo án theo 4
nguyên t c cơ b n c a d y
h c h p tác
Th i gian chu n Có th ít hơn Có th nhi u hơn
b
Tính kh d ng Có th tái s d ng Ch m t vài ph n có th ư c s
lâu dài d ng l i (bài vi t, giáo c )
u gi h c H ng thú: s d ng m t s phương S p x p l i bàn gh n u c n thi t
pháp t o s thích thú cho h c sinh (n u căn phòng không ư c b trí
cho h c t p h p tác)
T o nhóm
H ng thú: ư c kích ho t t ki n
th c ti m tàng c a h c sinh
Phát “th trách nhi m” và giao
nhi m v cho t ng h c sinh

20

H tr trong gi Gi i thích, phát v n và tr l i trư c Tr giúp các nhóm nh và cá
h c l p, th o lu n chung nhân (theo phong cách c a t ng
ngư i)
Di chuy n c a Ít di chuy n, có th c nh m t ví i xung quanh các nhóm, giúp
giáo viên trí d nhìn th y c nh b ng vi t. h c sinh và có th làm vi c
cùng h .
Gi ng nói Ph i l n t t c l p nghe ư c Gi ng nói tr m, nghe theo
úng âm s c c a mình
Kho ng cách Trang tr ng Thân thi n, g n gũi
Nh ng c i m K năng truy n gi ng t t K năng t ch c t t
c n thi t nh t Giao ti p hi u qu có th duy trì Kiên quy t
ư c s chú ý c a h c sinh Có c m nh n v th i gian
M t ngư i có k lu t t t K năng giao ti p t t
ng tác nhanh nh n Kh năng bao quát
Chính xác Kh năng thích nghi v i nhu c u
Thông minh c a h c sinh
K năng gi i thích C im
Th hi n kh năng di n xu t Sáng t o: c bi t là trong t
Kh năng t p trung cao (không nói ch c và gây h ng thú cho h c
nh ng thông tin không úng ho c sinh
nói sai)
ánh giá ánh giá k t qu c a t ng h c sinh ánh giá c a các nhóm khác
(qua bài thi nói, và vi t) nhau, s d ng các phương pháp
ánh giá v hành vi c a c l p khác nhau ánh giá k t qu c a
t ng cá nhân, t ng nhóm.
ánh giá v s phát tri n k năng

Quan i m c a ngư i h c
Ngoài vi c lĩnh h i ki n th c, h c sinh có cơ h i h c cách c m thông, có cơ h i luy n t p
tư duy c l p, tính kiên trì, s khoan dung, thái h tr và tinh th n trách nhi m; ngoài
ra h nâng cao k năng giao ti p, k năng h p tác, k năng t ch c và ti p thu m t thái
h c t p sáng t o và h tr . Do ó, trách nhi m c a giáo viên là: chu n b k , qu n lý
gi h c, ch n l a ch và phương pháp d y phù h p nh t.
i u này ư c th hi n qua s ki m soát gián ti p và s tr giúp t ng cá nhân, nh v y
giáo viên có th quan tâm k p th i t i nh ng h c sinh c n ư c giúp nh t. ng th i,
h c sinh làm vi c theo c p, theo nhóm thư ng xuyên có cơ h i ánh giá và phân tích
công vi c c a mình và c a b n mình. Cách này cũng có th giúp th c hi n phân lo i ngay
trong nhóm

21

Hai phương pháp h c t p khác nhau òi h i h c sinh có các c i m khác nhau

D y h c truy n th ng H c t p h p tác
Không ng i b ki m soát cl p
C nh tranh H p tác
Kín áo Giao ti p t t
Chú ý t i b n thân Có kh năng t ch c t t
Có kh năng t ki m soát Có hành vi t ki m ch
Tuân th Sáng t o
Kiên nh n, có kh năng chú ý giáo viên Kiên nh n, có th chú ý n các b n h c
Cam ch u Khoan dung
Có ít ý tư ng Có óc sáng t o
Có trách nhi m v i b n thân Có trách nhi m v i ngư i khác
Tham v ng Có ý th c giúp

S khác nhau gi a phương pháp truy n th ng và phương pháp xây d ng

Truy n th ng Xây d ng/Tích c c
Giáo viên Ngư i phân x , ngư i nói, chuyên Ngư i hu n luy n, ngư i hư ng
gia d n, chuyên gia, ngư i h c
H c sinh Th ng, ngư i l ng nghe, ngư i Ngư i tham gia tích c c, xây
mô ph ng d ng
N i dung Ki n th c riêng c a t ng môn Ki n th c liên ngành, th c t
h c, tr u tư ng, toàn di n
ánh giá ánh giá tuy n ch n Thăm dò, d a trên d ng bài t p
”xây d ng h sơ” (portfolio)
Môi trư ng Các bư c l n, ít tương tác, ít Các bư c nh , nhi u tương tác
h c ngu n thông thông tin, nhi u ch
d n
Phương pháp Tam giác sư ph m: 1 giáo viên, 1 a giác sư ph m: giáo viên, b n
sư ph m h c sinh, và n i dung h c, nhi m v , phương ti n
truy n thông, k lu t.

22

V n v ki m tra và ánh giá
Phương pháp xây d ng trong ó ánh giá h c t p thông qua ánh giá c a giáo viên và t
ánh giá c a h c sinh có c i m là xác nh n nh ng m t tích c c và t p trung vào thành qu
h c t p.
M t nhi m v có tính kh thi và có tính khác bi t, chú ý n k năng và năng l c cá nhân, s
giúp h c tránh ư c th t b i trong h c t p. ng th i, chúng ta cũng không nên b qua kh
năng th c s c a t ng h c sinh. Nói cách khác chúng ta nên xem xét: h c sinh s d ng kh
năng c a mình n âu hoàn thành nhi m v ?
Phân tích l i và ch a l i cùng nhau. M c l i ư c coi là m t ph n c a quá trình h c. Nó t o
cho h c sinh c m giác an toàn và giúp h không b căng th ng.

Trong quá trình ánh giá, giáo viên nên:

• Không ch ánh giá mà còn ph i ghi l i các giai o n c a s ti n b ,
• ánh giá s ti n b c a h c sinh so v i thành công trư c ây c a h ,
• Ch ra ư c h c sinh ã s d ng kh năng c a mình n âu,

Các m t ánh giá ph i toàn di n và t p trung vào s phát tri n nhân cách c a m t h c sinh
hơn là môn h c

Các m t ánh giá này bao g m vi c ánh giá:
• Các y u t nh hư ng n quá trình h c
• M c c a các phương pháp h c t p khác nhau
• K năng giao ti p và c hi u
• K năng tính toán và m
• Các ho t ng th m m và ng h c

Và các c i m quan tr ng nh t c a h c sinh v

• i s ng tình c m
• Quan h xã h i

23

II. CÁC HO T NG
Môn a lý
Ch p nh b u tr i y sao ( mô t chuy n ng quay)
Yêu c u h c sinh ch p hình b u tr i trong m t hôm y sao b ng cách t máy nh trên giá
ba chân, ch p liên t c b u tr i trong kho ng th i gian t 1-2 ti ng, qua ó, s chuy n ng
c a các vì sao trên b u tr i s ư c th hi n r t huy n di u. t v trí máy nh sao cho Sao
B c u v trí trung tâm, minh ho r ng sao này luôn luôn ng im, t c là tr c quay c a
Trái t hi n nay ang hư ng v ngôi sao này. Chuy n ng c a các ngôi sao ư c th hi n
trên nh là các vòng tròn nh ng tâm. H c sinh nên ch p nh khu v c xa ánh sáng c a
thành ph , trong m t êm du ngo n ho c i thăm quan. Vào mùa hè, êm xu ng mu n hơn,
nhưng th i ti t s p hơn mùa ông. Vào mùa ông nên ch p hình vào kho ng 5-6h chi u.
Sau ó có th in nh ra ho c chi u qua máy chi u s d ng trên l p.

Ph n m m và chương trình tham kh o
Ch p hình liên t c, s d ng Webcam, v i các th i kho ng t trư c : Webcam
Timershot
http://download.microsoft.com/download/whistler/Install/2/WXP/EN-
US/TimershotPowertoySetup.exe
Ch nh lý nh và t o trình chi u: Photo Story 3
http://www.microsoft.com/downloads/details/aspx?FamilyID=92755126-a008-49b3-b3f4-
6f33852af9c1&DisplayLang=en
D ng phim t nh ho c băng quay: Movie Maker 2
(The Windows Movie Maker 2.1 trong b Windows XP Service Pack 2)
T o trình chi u: PowerPoint

Mô t s lên xu ng m c nư c c a sông ho c l ch
N u g n sông, th m chí là sông l ch nh , thì có th ch p nh mô t s thay i m c
nư c thông qua vi c so sánh nh ng b c hành ch p t cùng m t góc . Khi ch p hình, nh
là ph i ch p cùng m t v trí và góc . Do khí h u c a nư c ta (nư c M ?), n m ranh
gi i gi a khí h u l c a khô và khí h u l c a m, nên m c nư c liên t c thay i. Chúng ta
có th th y m c nư c th p, trung bình, cao cũng như nư c tri u lên. Ch v i vài b c nh h c
sinh ã có th minh ho ư c s khác nhau ó. N u ch p r t nhi u b c hình t cùng m t góc
, r i trình chi u nhanh và liên t c, chúng ta s có ư c m t hi u ng r t tuy t v i.

Ch p hình liên t c, s d ng Webcam, v i các th i kho ng t trư c : Webcam
Timershot
http://download.microsoft.com/download/whistler/Install/2/WXP/EN-
Ch nh lý nh và t o trình chi u: Photo Story 3
http://www.microsoft.com/downloads/details/aspx?FamilyID=92755126-a008-49b3-b3f4-
6f33852af9c1&DisplayLang=en
D ng phim t nh ho c băng quay: Movie Maker 2
(The Windows Movie Maker 2.1 trong b Windows XP Service Pack 2)

24

Bi u di n s thay i hàng ngày c a nhi t
N u không có Frông th i ti t g n ó thì s thay i c a nhi t s có tính quy lu t: nhi t
th p nh t s vào lúc sáng s m, và cao nh t vào u gi chi u (kho ng 2-3h chi u). Tính
quy lu t này s ư c th hi n n u h c sinh o nhi t cách m i gi dư i cùng m t i u ki n
(ví d : trong bóng râm). H c sinh có th thu th p các s li u khi i c m tr i, i thăm quan
ho c là nhà lúc cu i tu n. Vi c thu th p s li u vào bu i êm có th là m t khó khăn,
nhưng h c sinh có th thay phiên nhau tr c trong m t vài êm. V i s li u thu th p ư c,
h c sinh v bi u th hi n, và n u có s li u cho các mùa, chúng ta có th so sánh ư c
s khác nhau gi a các mùa trong năm.

T o b ng bi u: Excel

S d ng nh ng b c nh t ch p nói v m t t nư c, khu v c ho c phong c nh b n
n thăm trong kì ngh hè
Ngày nay m i ngư i ch p nh ngày càng nhi u hơn, và s luôn có nh ng b n h c sinh ch p
r t nhi u b c nh (có th là v i s giúp c a b m ) khi i ngh hè. S d ng nh ng b c
nh ó và v i b n ã ư c scan lên, h c sinh có th có bài trình bày v nh ng phong c nh
n i ti ng ho c nh ng vùng mà b n n thăm. Vi c trình bày này s có tính giáo d c cao khi
l p ang h c v t nư c ho c khu v c mà b n nói n, tuy nhiên ó cũng có th ơn gi n
như là s thư giãn sau m t gi ki m tra.

T o trang Web: FrontPage

T o trang Web nói v tính ch t a lý c a môi trư ng a phương
Môi trư ng a phương ây có th là m t qu n, m t x o, khu v c lân c n ho c thành h
t nhiên g n ó (như h , m l y, núi ho c lưu v c sông…). Có r t nhi u các công c t o l p
trang ch và b n có th t o l p trang ch b ng b t c công c nào, ho c b n cũng có th thi t
k trang ch theo ý c a chính mình s d ng ki n th c v công ngh thông tin ã h c. N u c
l p cùng t o m t trang web v m t môi trư ng a lý nh t nh thì nên phân nhóm m nh n
t ng nhi m v c th , ho c m t nhóm nh ra m c chu n nhưng m i nhóm s t o trang web
riêng c a mình (cho cùng m t vùng a lý) và m i nhóm c ra m t thành viên ch u trách
nhi m thu nh n thông tin và n p t i (upload) lên m ng.

T o trang Web: FrontPage

25

Thi t l p báo tư ng ho c b ng trưng bày v hi n tư ng núi l a
M i cá nhân u có th thi t k báo tư ng, nhưng có l s t t hơn n u làm theo nhóm nh khi
tính n ưu i m c a vi c h p tác và phân công lao ng. B ng cách này, công vi c cũng s
ư c gi i quy t hi u qu hơn và nhanh hơn. ây là m t ch khá r ng, nên các nhóm có
th thu h p thành các ch i m nh hơn, ho c ch n m t trong nh ng ch i m nh có s n (ví
d như các lo i á phun trào, các ho t ng núi l a, ho c s phun trào c a dãy Vesuvius..)
M c dù r t nhi u ngu n thông tin v hi n tư ng núi l a trong sách, báo, trên Internet, v n
cũng s n y sinh khi thu th p và trình bày các thông tin do không có nhi u ch trên báo
tư ng. i u ó có nghĩa là ch có th l a ch n m t lư ng nh tranh nh và thông tin trưng
bày. Giá tr c a bài báo tư ng như th này s ư c nâng lên r t nhi u khi s d ng nh ng b c
hình ngo n m c và p m t, nh ng bi u và hình nh t v minh ho .

T o th card và báo tư ng: Word, Publisher

Thu th p thông tin v nh ng tr n ng t kinh hoàng nh t trong vài năm qua
S li u v nh ng tr n ng t kinh hoàng nh t trong nh ng năm g n ây không ch ư c
nói n trong sách, các thông tin c p nh t nh t là trên Internet. Ch có i u có th có v n
x y ra: các ngu n khác nhau s có nh ng s li u khác nhau… Hy v ng r ng các s li u ó
không chênh nhau nhi u . Do ó, khi thu th p s li u, h c sinh nên tham kh o các website
khác nhau, chuy n t website này sang website khác. Nh ng thông tin thu th p ư c có th
ư c s lý theo r t nhi u cách: phân lo i d a trên thi t h i v t ch t, s ngư i ch t và b
thương, ho c th m chí theo ngày tháng ho c khu v c. Sau ó l p nh ng bi u và cơ s d
li u bi u di n.

T o b ng bi u và bi u : Excel

Lo i hình bài t p này nghiên c u s thay i c a nhi t không khí, khi không khí tĩnh ho c
chuy n ng trên ho c dư i i m sương. Lo i bài t p có th khó v i h c sinh. Có th gi i
quy t v n b ng cách v ho b i quá trình tính toán và v bi u s có tính minh ho
cao, c bi t là khi có th trình chi u và th o lu n t ng bư c trên l p.

T o b ng bi u : Excel

T o s l ch b ng các b c nh ch p t nh ng chuy n thăm quan
S d ng các b c hình ch p trong nh ng d p i tr i hè, thăm quan ho c i th c t , m i nhóm
có th t o m t quy n s l ch. H c sinh có th h c cách s d ng các chương trình biên t p
l ch, ho c có th t thi t k và xây d ng s l ch c a riêng mình, không c n n s h tr c a
các chương trình ó. N u có s h tr v tài chính, b n có th in và ghép (nh ng) s l ch t t
nh t s d ng trong trên th c t .

T o văn b n: Word, Publisher

26

V b n v các khu v c xung quanh trư ng
V i s h tr c a các chương trình máy tính, các nhóm có th v b n c a khu v c xung
quanh trư ng h c. Có th o c có s li u ho c s d ng nh ng b n cũ và các b c nh
ch p t trên không (n u có). T t nhiên công vi c này ph i áp ng ư c tiêu chu n c a m t
b n th c s : ó là tính chính xác, rõ ràng, rành m ch, cũng như có chú gi i t l .

ho : Paint

Trưng bày các lo i á dùng Webcam ho c máy chi u
Khi trình bày c i m c a các lo i á cho c l p, chúng ta có th s d ng m t webcam lo i
t t. B ng cách này, m i h c sinh u có th có cái nhìn hoàn ch nh v m u á ó. Các m u
á s ư c chi u t các góc khác nhau, và chúng ta có th ch ra nh ng c trưng, như
m t khúc x , khoáng ch t ho c hoá th ch. T t nhiên cách trình bày này không th thay th
b ng tr i nghi m th c t khi cho h c sinh c m chính hòn á trong tay.

V b n
S d ng công c ho Paint, v b n th hi n con ư ng t nhà b n n trư ng (ho c
m t ph n c a nó, n u b n h c sinh s ng quá xa trư ng). t nh ng d u ch m than nh ng
ch mà b n cho r ng có th nguy hi m do các phương ti n giao thông.

ho : Paint

Nhìn t trên cao
Hãy ghé thăm trang web Terraserver!
http://www.terraserver.com
Tìm xem có b c nh ch p v tinh c a thành ph b n ang s ng. D a vào ó, th ánh d u
âu là nhà c a b n, trư ng h c, và con ư ng b n n trư ng.

ho : Paint

Chuy n thăm quan o vòng quanh s thú
Xây d ng m t chuy n thăm quan vòng quanh s thú v i b n c a mình, dùng b n s thú
trên trang ch c a s thú t i a phương b n s ng. Ch n m t lo i hình môi trư ng s ng b n
mu n gi i thi u. Tìm nh ng chu ng ch a nh ng con v t s ng trong môi trư ng ó. B n có
th ch nh lý hình nh dùng công c ho Paint và ánh d u l trình c n thăm quan.

ho : Paint

S thú c a tôi
Thi t k bài trình bày v “S thú c a riêng tôi” s d ng Powerpoint. Tìm ki m hình nh, âm
thanh và các o n băng video ng n trên Internet. S d ng nh ng công c tìm ki m local web

27

ho c danh sách các local web, ch v i m t nh p chu t, b n cũng có th có ư c nh ng âm
thanh và o n băng video r t c bi t.


T m bìa
Làm các t m bìa v i hình con v t s d ng chương trình Word! Trên m i t m bìa, bên c nh
hình nh con v t, ghi chú v s phân lo i, môi trư ng s ng t nhiên, chi u cao cùng cân n ng
trung bình và v n t c ch y. Tìm ki m thông tin trên Internet. In các t m bìa và chú ý kích c
c a t m bìa ph i phù h p s d ng.

T o th card : Word, Publisher

Nh t th c, nguy t th c
ưa ra mô hình c a nh t th c ho c nguy t th c trình chi u qua PowerPoint! B n hãy tìm
hình nh và d li u thông qua Internet! Ho c b n cũng có th t v các ho t ho minh ho .


Nên i du l ch âu
Chia l p thành các nhóm t 3-4 ngư i. Ch n m t a i m tham quan và chu n b m t tour
du l ch. H c sinh tìm d li u trên Internet và ư c trình bày trong 8 phút v các i m sau:
chúng ta s tham quan gì, nh ng thông tin liên quan n l ch s , a lý, sinh h c c a vùng
t, chi phí c a chuy n thăm quan, và phương ti n di chuy n…


M c nư c
Qua Internet, tìm thông tin v m c nư c c a m t dòng sông trong 5 năm qua. Nh p d li u
v m c nư c ngày u tiên và 15 hàng tháng vào Excel và t o bi u . Trên l p, h c sinh
so sánh các bi u gi a các dòng sông. T i sao m c nư c các dòng sông khác nhau l i
thay i khác nhau? Th i i m nào trong năm hay năm nào là khô h n hay nhi u nư c nh t?
âu là nguyên nhân cho nh ng vi c này? H c sinh trình bày, s d ng nh ng bi u ãv .


Khí quy n
ưa ra m t bài trình chi u th t h p d n vì ti n trình gì s x y ra n u nh ng khí c (như
CFC) lên n khí quy n t ng cao. ưa ra công th c c a các ph n ng trong bài trình chi u.

28


Nơi cư trú
S d ng máy nh kĩ thu t s , ch p nh và quay nh ng o n phim ng n v ngôi nhà c a b n.
T p h p nh ng thông tin v nh ng hình nh b n ã ch p. Trình bày t 4 n 6 phút, nói v
nhà c a b n, s d ng Producer và PowerPoint. Sau ó, nh ng l i gi i thi u có th ư c trình
bày b ng micrô.

Chuy n bài trình chi u thành phim: Producer
http://www.microsoft.com/downloads/details/aspx?FamilyId=1B3C76D5-FC75-4F99-94BC-
78491946E73&displaylang=en

Th i kỳ a ch t
ưa ra bi u so sánh ho c cơ s gi li u v các th i kỳ a ch t khác nhau, so sánh các m t
(càng nhi u càng t t). Ngoài các thông tin trong sách, h c sinh cũng có th s d ng m t
công c h u ích là Encarta Encyclopedia, cung c p r t nhi u thông tin v qu n ng th c v t
và các s ki n trong các giai o n khác nhau.

Thu th p d li u: Encarta http://encarta.msn.com/default.aspx

Album nhi t
T o m t album, v i nh ng b c nh nói lên c i m a lý, sinh h c và xã h i c a m t i
khí h u nh t nh.

T o văn b n : Word, Publisher

Nh ng gi n ng
T i sao có nh ng ngày dài hơn nh ng ngày khác? T i sao các mùa l i liên t c thay i? T i
sao ngư i M th c d y khác gi v i chúng ta?
Hãy vào trang web:
http://www.amnh.org/education/resources/rfl/ưeb/antarctica/seasonal.html xem ho c t i
các băng video nói v s xoay vòng c a Trái t.

Xem video : Internet Explorer, QuickTime Player

M t ngày mưa …
H c sinh chia thành các nhóm, tìm các thông tin v chương trình du l ch và nh ng th ng
c nh n i ti ng t các trang web du l ch c a th ô c a mình (ho c m t t nh thành n i ti ng
c a t nư c). Thu th p các thông tin v th ng c nh và các ho t ng du l ch. H có th tìm

29

th y r t nhi u thông tin phù h p cho các chuy n thăm quan ngoài tr i c a khách du l ch khi
tr i n ng. Nhưng l n này h c sinh ph i ch n ra nh ng ho t ng phù h p cho khách du l ch
khi tham quan vào m t ngày mưa.
H c sinh ưa ra danh sách nh ng nơi thăm quan và ho t ng, thu th p tranh nh, b n và
các thông tin khác thi t k m t t bư m qu ng cáo, bao g m l trình, b n , gi i trí,
tranh nh…T bư m ph i tiêu chu n phát cho m t khách du l ch th c s , nó c n ph i
y thông tin, rõ ràng và cu n hút, ưa ra nhi u lo i hình ho t ng khác nhau.
Khi h c sinh hoàn thành, m t bu i ‘h i ch du l ch’ s ư c t ch c trên l p các em bán
chương trình c a mình cho ‘khách hàng’. N u có i u ki n, m i các l p khác cùng tham gia
bu i h i ch t o không khí th t s .
G i ý thêm:
- N u có th , nhóm bán ư c nhi u vé nh t cho chương trình du l ch c a mình s t ch c
m t chuy n du l ch th t như h ã thi t k .
- N u nh ng t bư m th c s có giá tr , h c sinh có th mang n văn phòng du l ch a
phương ưa cho nh ng ngư i liên quan.

Tìm thông tin : Internet Explorer
T o văn b n : Word, Publisher

D báo th i ti t
M c ích là h c và luy n t p ngôn ng v “th i ti t”
H c sinh nghiên c u b n d c a nư c mình ho c m t nư c nói ti ng Anh (n u nư c ó
l n) và ch n ra m t khu v c.
Theo ôi ho c nhóm nh , h c sinh tìm hi u nh ng thông tin c p nh t và chính xác v d báo
th i ti t c a khu v c ó.
http://www.weather.com/
http://weather.yahoo.com/
http://www.bbc.co.uk/weather/
http://www.cnn.com/WEATHER/

M t nhóm h c sinh có th thu th p thông tin v i u ki n ư ng xá, nhóm khác thu th p
nh ng nh hư ng t i s c kho c a tình hình th i ti t s p t i.
V i nh ng thông tin có ư c, h c sinh trình chi u s d ng PowerPoint, và l n lư t các nhóm
lên trình bày b n tin d báo th i ti t trư c l p.

Tìm thông tin : Internet Explorer

30

Môn Sinh h c
S d ng các trang trình chi u (slide) bi u di n quá trình n y m m c a h t

H c sinh s ph i quan sát quá trình n y m m c a h t c a m t cây nào ó, ch ng h n cây u,
trong vòng 10 ngày và ch p nh v nh ng thay i c a h t t khi gieo t i lúc n y m m và
m c ra chi c lá th t s u tiên. H t ph i ư c gieo l trên b m t t ho c ch vùi dư i l p
t m ng. M i ngày, h c sinh ch c n ch p m t b c nh là . N u các thông s như góc
ch p, t c ch p, sáng c a các b c nh gi ng nhau khi ch p nh m i ngày trong quá
trình h t n y m m thì v i ph n m m h p lí có th t o ra m t o n phim r t lí thú t nh ng
b c nh ch p ó. N u có các o n phim v n y m m các cây khác nhau thì có th phân tích
và th y ư c s khác nhau trong s n y m m c a chúng.

G i ý các ph n m m có th s d ng:

Ch p nh t webcam, s d ng ph n m m Webcam Timershot
http://download.microsoft.com/download/whistler/install/2/WXP/EN-

Ch nh s a nh và thi t k trình chi u, s d ng ph n m m Photo Story 3
http://download.microsoft.com/download/details.aspx?familyID=92755126-a008-49b3-b3f4-
6f33852à9cl&DisplayLang=en)

Làm phim t nh và o n video: Movie Maker 2
(Window Movie Maker 2.1 là m t ph n trong b cài t Window XP)
T o bài trình bày: PowerPoint

Gi i thi u các loài th c v t a phương môi trư ng s ng xung quanh
Nhi m v c a h c sinh là gi i thi u m t s loài th c v t a phương có trong môi trư ng
xung quanh như sân trư ng, khu r ng lân c n, bãi c . N u ch có m t b c nh cho m t lo i
cây thì vi c gi i thi u cây ó s r t khó dù ó ch là m t cây th o m c ch chưa nói gì n
nh ng cây kh ng l . Vì v y, h c sinh ph i ch p m t lo t nh cho m i cây mô t ư c h t
hình dáng cây, lá, n u có th thì c hoa và h t n a. Sau ó, cách t t nh t trình bày là s
d ng máy chi u chi u các b c nh lên màn hình l n cho t t c các b n u nhìn th y
ư c.

G i ý ph n m m có th s d ng:

o nh p tim sau khi t p th thao và v bi u

31

H c sinh t o nh p tim c a mình sau vài ng tác th d c vào các th i i m u bu i h c,
gi a và cu i bu i h c, s li u thu ư c có th ư c phân tích b ng m t vài cách khác nhau.
Ch ng h n, s li u có th ư c phân lo i, l y s trung bình c ng, tuỳ theo s li u ó có ph i
là c a m t v n ng viên hay không. M i quan h gi a nh p tim c a m t ngư i và kh i
lư ng bài t p th l c c a ngư i ó có th ư c bi u di n b ng bi u nh ph n m m máy vi
tính. B n có th in ra ho c chi u các bi u này lên màn hình l n b ng máy chi u a năng
ho c máy chi u h t.

T o b ng bi u và sơ : Excel

Ghi âm ti ng chim hót

Có m t vi c còn khó hơn c vi c nh n bi t ti ng chim hót, ó là vi c ghi âm l i âm thanh ó,
b i vì vi c thanh l c các t p âm không ph i là d . th c hi n vi c này, c n có các yêu c u
kh t khe v kĩ thu t (ví d như ph i có m t chi c micrô c bi t), vì v y nên l a ch n nh ng
lúc loài chim này hót m t mình ghi âm. o n âm thanh ghi ư c ph i dài ngư i
nghe có th nh n ra và làm quen v i giai i u và ng i u m t m c nào ó, ít nh t là
m c d nh n ra nh t. N u h c sinh làm ư c b sưu t p như th thì ây s là cơ h i cho
h c sinh không ch ư c h c v t m vóc, t p tính và i s ng c a m t lo i chim nào ó trong
khuôn kh môn h c mà còn có th ph n bi t ư c ti ng hót c a nó n a.

Ghi âm thanh: Sound Recorder
c âm thanh ghi ư c: Window Media Player

V sơ chu i th c ăn
Trư c tiên, d a vào k t qu nghiên c u thi t l p m t chu i th c ăn, n u như không tham
kh o chu i th c ăn có s n trong sách. Sau ó, s d ng ph n m m thích h p bi u di n
chu i th c ăn ó b ng d ng sơ . Sơ chu i th c ăn ph i rõ ràng, các m t xích ph i ư c
thi t k th ng nh t t u n cu i. Vi c thi t k lư i th c ăn thì khó hơn, tuy nhiên có th
có vài gi i pháp úng. N u chi u sơ lên màn hình l n, toàn b các m t xích và các k t n i
s ư c gi i thích m t cách d dàng. B ng cách b tr ng tên c a m t ho c vài loài sinh v t
trong sơ , chúng ta có th t o ư c m t bài t p yêu c u h c sinh i n thông tin vào ch
tr ng (bài t p hoàn thành) r t thú v cho h c sinh.


Vi t bài lu n v cu c s ng và s nghi p c a nhà khoa h c n i ti ng
Ch c a bài lu n có th là v các nhà nghiên c u, các bác sĩ ho c các nhà du l ch. Cách
thu th p thông tin khó nh t nhưng l i an toàn nh t làm nghiên c u là tìm ki m trong thư
vi n vì m c dù có r t nhi u thông tin trên internet nhưng chúng thư ng không ư c c p nh t,
vì v y mà thông tin thư ng không chính xác, ôi khi còn sai. Vì v y, n u m t bài lu n ch
d a vào thông tin trên internet thì khó có th là m t bài t t nh t. Tuy nhiên, t Internet b n
có th l y ư c nh ng sơ có giá tr và nh ng b c nh minh ho ch t lư ng t t. M t bài

32

lu n t t ph i có c i m là: thông tin chính xác, úng, hay, rõ ràng và d hi u; ph i có hình
th c lôi cu n ư c ngư i c, khi ngư i xem c m bài vi t trên tay n u không c h t t
u n cu i thì cũng ít nh t là xem qua h t m t lư t. Trong quá trình vi t bài lu n, h c sinh
có th h c ư c cách vi t o n m u, có th là c vi t ph n sau ó; cách ch nh s a b ng
m c l c sao cho úng, cách chia chương, m c; cách chèn các sơ ho c các b c nh; cách
t o trang bìa và cách tìm ra cách liên k t các trang m t cách h p lí.


Th m th c v t
Yêu c u h c sinh v bi u hình tròn minh ho t l ph n trăm di n tích th m th c
v t c a nư c mình. S li u v bi u có th l y t các k t qu th ng kê. H c sinh có th
l a ch n vài ki u bi u khác nhau. i v i vi c v bi u , ngoài tính chính xác c a s
li u, tính bi u c m cũng r t quan tr ng, vì v y c n ph i chú ý n i m này. Sau khi thi t k
bi u vào PowerPoint, b n có th phân tích các bi u trư c l p. Các trang trình chi u có
th thi t k ch ng n u chúng ư c s p x p cùng m t ch ng lo i.
Ví d : R ng: cây thông, cây s i,.v.v
T o b ng bi u: Excel

T o ô ch h c hình thái th c v t v i các b c nh
Khi h c sinh ã ch p ư c r t nhi u nh t các ph n khác nhau c a cây như thân, lá, hoa, r ,
và h t, c bi t là nh v lá và hoa. In nh ng nh này ra ho c chi u lên màn hình và vi t
nh ng câu h i i kèm v i chúng; qua ó, h c sinh có th trao i v i nhau các n i dung ki n
th c v hình thái c a cây. Chú ý là nh ch p ph i th hi n ư c rõ t ng b ph n c a cây.


C p nh t thông tin v ti n hoá c a loài ngư i

Nh ng nghiên c u g n ây trong lĩnh v c này ã ưa ra r t nhi u gi thuy t và thông tin
khác nhau, n m ư c nh ng i u này là cơ s m r ng hi u bi t và hình thành quan i m
c a b n. Vì v y, thu th p nh ng thông tin v k t qu nghiên c u m i nh t là m t nhi m v
h c t p r t c thù trong giáo d c. Ngoài các t p chí chuyên ngành thì Internet là ngu n tư
li u quan tr ng nh t. Tư li u thu th p ư c c a t ng nhóm có th em so sánh v i nhau và
cùng th o lu n.

33

Làm m t o n phim ng n v m t thí nghi m sinh h c
i v i môn Sinh h c, có r t nhi u thí nghi m không th th c hi n trong khuôn kh m t ti t
h c và phòng h c. Giáo viên có th làm m t o n phim ng n bi u di n lo i thí nghi m này
và h c sinh có th quan sát ư c toàn b di n bi n c a thí nghi m. Ví d , thí nghi m v ph n
ng c a con c sên v i kích thích bên ngoài: t m t con c sên lên trên bàn, khi gõ lên m t
bàn thì nó s thu mình l i trong cái v ; càng gõ lên m t bàn bao nhiêu thì con c sên càng thu
nh l i vì s hãi; nhưng sau m t th i gian nó quen v i ti ng gõ, và s tr l i ho t ng bình
thư ng. Khi quay phim thí nghi m này, giáo viên có th rút ng n th i gian con c sên n m
im “ch i” trong v , và h c sinh không ph i ch i con sên làm như v y lâu như trong
th c t .




Thi t k nhãn v c a sách bài t p Sinh h c
Ngoài bìa sách ã ư c b c, m t chi c nhãn v ghi thông tin cá nhân là cách ph n ánh cá
tính riêng và t t nhiên c tính sáng t o c a “ch nhân” nó. Nhãn v do h c sinh thi t k - n u
có th - nên dùng các ký hi u, hình minh ho ơn gi n v cu n sách mà không c n ph i ghi
rõ ó là quy n sách gì, ch c n ghi tên l p, môn h c và năm h c.


S ti n hoá c a ng v t và th c v t
Thi t k m t sơ v ti n hoá c a vài loài ng v t và s phát tri n c a chúng cho t i nay
b ng công c v sơ trong ph n m m PowerPoint. Sơ có th ư c trang trí cho sinh
ng hơn b ng các tranh minh ho , b n , âm thanh v.v...l y t thư vi n bách khoa toàn thư
Encarta.


Tác h i c a khói thu c lá
H c sinh c và nghe c bài báo v tác h i c a thu c lá t i a ch :
http://www.cdlponline.org/index.cfm?fuseaction=activity1&topicID=3&storyID=107
Sau ó th o lu n v bài báo và c g ng nghiên c u trên các trang web và môi trư ng xung
quanh tìm ra nh ng m i nguy hi m và nh ng tác ng tiêu c c mà khói thu c lá có th
gây ra cho cơ th con ngư i ho c cho xã h i.

34

M t s trang thông tin b ích:
http://www.archive.official-documents.co.uk/document/cm41/4177/contents.htm
http://library.thinkquest.org/17360/
http://news.bbc.uk/2/hi/health/3099936.stm
H c sinh có th thi t k bài trình bày v k t qu nghiên c u b ng PowerPoint ho c trên m t
trang web dư i s hư ng d n c a giáo viên.
Thu th p thông tin: Internet Explorer
T o m t trang web: FrontPage

Môn Văn h c
c b t bu c
th c hi n vi c c b t bu c, h c sinh ph i làm m t bài trình bày tương t như o n phim
qu ng cáo. Bài trình bày có th ư c ghi l i b ng máy quay video ho c cũng có th là bài
trình bày trên PowerPoint kèm theo l i thuy t minh. Sau ó, o n “phim qu ng cáo” s ư c
trình bày trư c c l p.


Bài lu n làm nhà
Ngày càng có nhi u giáo viên khuy n khích h c sinh n p bài lu n ư c ánh máy vi tính,
th m chí còn g i qua email. N u các bài lu n ư c n p cho giáo viên d ng file văn b n thì
có th ti t ki m chi phí in n. Hơn th n a, giáo viên có th s d ng ch c năng c ki m tra
trong ph n m m Word ( a ch c năng và ti n ích m t cách kinh ng c) ch m bài và h c
sinh có th nh n ư c bài lu n ã ư c ánh d u d ng file trong ó có th nhìn th y các l i
m t cách rõ ràng. R t nhi u h c sinh ưa bài lu n c a mình lên trên m ng và nhi u ngư i ã
s d ng tham kh o. N u ã ư c c ki m tra, các bài lu n sau khi ư c phân lo i ư c
ưa lên m ng, ho c có th ưa lên trang thông tin i n t c a trư ng (trang web), và nó có
th có ích cho t t c m i ngư i.

Bi n th

N u trư ng h c t o m t SPTS và m t WSS thì các bài t p c a h c sinh có th ư c n p và
ch m thông qua h th ng này, ây là m t h th ng r t ti n l i có th ki m soát ư c, rõ ràng
và ng b . H th ng có th s p x p các bài vi t c a h c sinh, do ó h c sinh có th xem các
bài lu n c a các b n khác và các em có th h c ư c l n nhau t các l i c a nhau ho c có th
h c t p các ý tư ng c a nhau. (Ph n m m Office XP ho c 2003 phù h p v i nhi m v này).

vi t bài lu n: Word

35

Cu c hành trình văn chương
Hãy s d ng các mũi tên di ng ánh d u nh ng i m quan tr ng nh t liên quan n
cu c i c a m t nhà thơ n i ti ng nào ó trên m t b n . Khi mũi tên di ng ch m t i
nh ng i m ánh d u, m t cái nh n chu t/click s làm hi n ra m t bài trình bày v i nh ng
thông tin sau: nhà thơ ã n nơi này vào th i gian nào, nhà thơ ã làm gì ây? Và các b c
nh ư c s d ng minh ho thì ph i có n i dung liên quan n cu c i c a nhà thơ
t ng a i m c th .


Phòng trưng bày ngh thu t Uffizi
Hãy d o bư c t i phòng trưng bày ngh thu t Uffizi o Florence (Italia)! B n s
th y ó có r t nhi u b c tranh v ch kinh thánh. Hãy ch n ra 8 b c và t o m t bài trình
bày b ng PowerPoint. Ngoài nh ng b c nh ã ư c l a ch n, nên có thêm tóm t t ngu n
g c c a câu chuy n (ví d , kinh Tân ư c, Phúc âm th hai, theo Matthew) và tóm t t ng n
g n câu chuy n có liên quan n b c tranh. Dư i m i b c tranh ph i có trích d n m t câu
phù h p l y t Kinh thánh.

Trang ch c a Phòng trưng bày ngh thu t Uffizi
www.virtualuffizi.com/uffizi


So sánh trư ng phái ngh thu t Ph c hưng và Barôc

Hãy t i v nh ng b c nh ch p các b c tư ng Pieta c a Michelangelo và tư ng Thánh
Therese c a Bernini t trên m ng. Hãy t hai b c tranh c nh nhau sao cho gi a chúng có
ch cho ph n kênh ch . Thi t k m t trang web, trong ó khi nh p chu t vào m i b ph n
c a b c tư ng n Maria ho c Thánh Therese như u, c , tay ho c chân thì nh ng thông tin
v c i m c trưng c a trư ng phái s hi n ra ph n kênh ch .
Ví d : Nh p vào u c a Pieta, thì hi n ra: “Tư th cúi ngư i, bình th n nhưng m t bu n”...

T o trang web: FrontPage

36

Trò trơi ô ch văn h c
Thi t k m t trò chơi ô ch v văn h c: nh n bi t các câu trích d n t các tác ph m c a
nh ng nhà thơ n i ti ng. Có th t o cho m t câu d n xu t hi n trư c, r i sau 10 giây, xu t
hi n 3 l a ch n. Ngư i chơi có th tr l i b ng cách nh n chu t vào m t trong 3 l a ch n.
N u ó là câu tr l i úng thì m t khuôn m t cư i hi n ra, còn n u sai thì s có m t khuôn
m t ang khóc. M i l n chơi có th có 10 câu h i, và m i câu u có i m, cu i cùng thì
t ng s i m t ư c c a ngư i chơi s hi n lên.


Cu c i c a m t nhà thơ n i ti ng

T o m t bài trình bày dư i d ng m t trang web v m t nhà thơ n i ti ng kèm theo các b c
nh minh ho , các thông tin v ti u s , và các câu trích t các bài thơ c a nhà thơ ó. Câu thơ
trích không ch ư c vi t ó có th c ư c, mà khi nh p chu t vào nó ngư i ta có th
ư c nghe câu thơ ó ư c ngâm và có th có c nh c m.

Nghiên c u các mô típ trong ngh thu t
Th c hi n m t nghiên c u nh v các mô típ “con tàu” và “vư n nhà” trong văn h c và các
ngh thu t khác. L p b ng t ng k t k t qu nghiên c u, trong ó có nh ng n i dung sau:
• Trong nh ng tác ph m nào (văn h c hay lo i hình ngh thu t khác) có s xu t hi n c a
mô típ? tác gi , chính xác tiêu và ngày sáng tác.
• Gi i thích ý nghĩa c a các mô típ trong t ng lo i hình ngh thu t, n i dung cơ b n c a
mô típ ó là gì?
• M t o n c trưng c a tác ph m (có th là câu trích d n ho c nh ch p).

Các n i dung trong b ng t ng k t ph i ư c s p x p theo th t th i gian.

Vi t l i chú thích cho m t tác ph m kinh i n

Hãy vi t l i chú thích cho chương u tiên c a m t vài tác ph m ngh thu t c i n. Hãy gi i
thích và minh ho cho nh ng t mà b n cho là hi m ư c s d ng và c xưa. T o ngón tay
xu t hi n trên nh ng t này, và khi nh p chu t vào chúng thì hi n ra l i gi i thích.

vi t l i chú thích: Word

Câu chuy n t các b c nh/ o n phim ng n/Nh t kí i n t
Khi h c sinh luy n t p kĩ năng c theo b sách phân lo i c gi , thư ng thì các em ch h c
ư c t v ng t các cu n sách ó, r i th o lu n ho c th nh tho ng vi t bài ki m tra ho c bài
lu n v chúng. T t hơn là nên khai thác câu chuy n ch không ch th c hi n các ho t ng
trên.

37

Cách 1: H c sinh ch n nh ng i m ngo t quan tr ng nh t c a câu chuy n và s d ng m t
máy quay camera kĩ thu t s t o m t câu chuy n b ng hình nh t cu n sách. Các em có th
s d ng các b trang ph c, khung c nh làm cho câu chuy n s ng ng hơn, óng vai c a
các nhân v t trong câu chuy n và nhân cách hoá các con v t, các cây c i...Sau ó các em
ghép các b c nh l i b ng PowerPoint và t o bài trình bày trư c l p. (n u h làm vi c trong
các nhóm khác nhau, h có th có nh ng ý tư ng khác nhau và làm nên các câu chuy n khác
nhau)

Cách 2: H c sinh vi t k ch b n d a theo c t truy n trong sách, phân các vai khác nhau, ch ng
h n như giám c, nhà quay phim, tr lí và di n viên.
V i s giúp c a giáo viên, h c sinh ch p nh các c nh di n và s p x p t t c l i theo trình
t câu chuy n trong sách.

Cách 3: Trư c khi c sách, h c sinh ph i ch n m t nhân v t cho riêng mình. Trong khi c
sách, các em nh p vai nhân v t ã ch n và vi t nh t kí i n t (blog) v nh ng gì x y ra v i
nhân v t, cách nhân v t ó suy nghĩ và tình c m c a nhân v t ó.
Khi t t c h c sinh ã c xong cu n sách, các em c các blog c a nhau và th o lu n xem
câu chuy n xoay quanh các nhân v t ó khác v i câu chuy n trong sách như th nào.

Các trang web nh t kí i n t :
http://www.blogger.com/start,
http://googleblog.blogspot.com

Ch nh s a nh: Microsoft Office Picture Manager
T o phim t nh và o n video clip: Movie Maker 2
so n th o văn b n: Word

38

Ngôn ng

Th lo i báo chí
Tìm các ví d v b n tin, báo cáo, bài ph ng v n, và các bài phê bình trên nh ng tu n báo
m i nh t trên m ng Internet. T i nh ng tài li u này v và ghi rõ ngu n. Tóm t t ng n g n
t ng bài báo, trong ó ph i nêu ư c các c i m c a t ng th lo i ưa ra các ví d c th
trong các bài báo ã ch n. Th c hi n nhi m v này b ng cách trình bày ph n phân tích khác
v i b n g c v ph n in n.

Ph n m m tham kh o
T o văn b n: Word

Báo ngày
Hãy tư ng tư ng b n là biên t p c a m t t báo ngày! Nhi m v c a b n là l p k ho ch cho
trang ch v m t v n mà b n ch n – trang chính. t tên cho t báo c a b n. Thi t k
dòng tiêu và ghi chú nh ng thông tin gì c n ưa vào trang báo này. Ch n phông ch và
ch n các bài báo nh ăng trên trang này. ánh d u v trí c a tranh nh! Cu i cùng hãy ti n
hành th c hi n trang báo theo k ho ch b n ã l p ra.

Ph n m m tham kh o
Làm báo: Publisher

39

Toán h c
Trò chơi dò mìn – Nâng cao kh năng toán h c
H u như t t c chúng ta u bi t trò chơi Dò mìn, nhưng ít ai bi t ư c chính xác cơ ch c a
trò chơi này. Nh ng ngư i m i b t u chơi thư ng oán tình tr ng m i ô b ng cách d a
trên các con s xung quanh ô ó và ây có v không ph i là m t chi n lư c thành công.
có th thư ng th c trò chơi hơn, ngư i chơi c n rút ra k t lu n d a trên nhi u thông tin hơn.
Chú ý các gi thuy t và k t lu n ưa ra t hai bi u sau:
5) Vì gi thuy t 4 và ch s 1 bên, không có mìn ô này

4) Vì ch s 2 và gi thuy t 3, nên hai ô rìa s ch a mìn

2) S 1 còn l i ch r ng m t trong ba ô này ch a m t qu mìn 3) Suy ra ô th 3 t
dư i lên không ch a
1) S 1 dư i ch r ng m t trong nh ng ô này ch a m t qu mìn mìn

1) Có ba qu mìn ã phát hi n xung quanh s 4, nên m t
trong hai ô này s ch a mìn

2)Theo gi thuy t 1, không có mìn nh ng ô này

3) Theo gi thuy t 2, và ch s 1 phía trên ô gi a, ô phía bên trái s ch a mìn

4)Gi thuy t 3 và ch s 2 ch ra r ng ô này không có mìn

Nh ng ngư i chơi tìm ra nhi u g i ý s chơi nhanh hơn. Khi t gi thuy t cho nh ng con s
g i ý này chúng ta có th hi u rõ hơn ý nghĩa c a i u ki n c n và . M t lư ng l n các bài
t p có th ư c thi t k d a trên trò chơi này. S r t tuy t khi chơi trò Dò mìn sau m t kì
ngh dài, ho c ngày cu i cùng trư c kì ngh l , gi h c th 100. Ho c có th thi t k trò chơi
gi nh trong m t bài ki m tra.

Gi i bài toán d a trên ho qua b ng tính
Bài toán m u: M t con chó nhìn th y m t con th cách xa 80 m và b t u u i th . Hai con
cùng ch y m t lúc theo cùng m t hư ng. Th nh y 10 bư c 1 giây, chó nh y 9 bư c m t
giây. M i bư c c a th là 80 cm, c a chó là 1m. Ph i m t bao nhiêu th i gian chó m i b t
ư c th ?
Bi u di n cách gi i c a b n s d ng b ng bi u Excel, v bi u ch kho ng cách/th i gian.
C g ng tìm m t cách gi i t ng quát. N u kho ng cách ban u, s bư c nh y trên 1 giây và
dài c a m i bư c nh y thay i, k t qu c a bài toán thay i như th nào. ưa ra cách
gi i, s d ng tham s cho kho ng cách và bư c nh y trên giây. Bi u di n các tr s trên bi u
.

40

Ph n m m tham kh o

“D ng hình” dùng công c Drawing
B Office g n s n công c Drawing, có th ư c s d ng trong Word, PowerPoint và c
Excel. ây là công c v ho có tính bi u hư ng nên các ki n th c ã h c có th ư c th
th hi n b ng hình ho : phép chi u, phép t nh ti n, ph n v t , phép chi u và các phép bi n
i tương ương, phép bi n i vuông góc affin. Khi v các hình h c,chúng ta t n d ng tính
quy lu t ho c i x ng tâm c a chúng. Khi ã ư c h c xong t t c nh ng i u này, h c sinh
có th hoàn thành nh ng bài d ng hình ơn gi n trên máy tính, áp d ng ki n th c ã h c vào
th c t .

Bài t p m u:
- V các bi n hi u ch ư ng (ví d : bi n hi u ch Ngõ c t, bi n D NG L I, bi n C m
vào)
- V các góc c a m t tam giác, v chính xác hai ư ng s h i nhau t i m t i m, k
c khi phóng to lên 200%.

Bi n i hàm s dùng hình nh minh ho
V th hàm s ã h c lên m t ph ng to XY. Gi i hàm s , s d ng các tham s (ví d :
2
y = a(x-u) + v), v i 20 i m tham chi u và các tham s n m trong các ô tham chi u. Thay
i giá tr c a tr c tung Y, và quan sát kĩ hình nh bi u thay i khi tham s thay i.
có th d dàng thay i tham s , dùng thanh trư t (scrollbar) t thanh công c Forms.

Ph n m m tham kh o

Rút g n phương trình i s - s d ng Microsoft Equation
Rút g n phương trình i s t ng bư c m t. Ghi l i t ng quy t c áp d ng m i bư c. Luôn
nh sao chép l i (copy) phương trình/công th c t ng bư c thay i n u c n thi t ( i u
này giúp chúng ta hi u tính lôgic c a toán h c, ng th i tránh ư c l i sao chép và ánh
máy).
Bài m u:
ax + ay 2x – 2y
x2 – 2xy + y2 ax2 + 2axy + ay2

H c hàm s lư ng giác b ng máy tính
b ng tính sau chúng ta có th h c v hàm s lư ng giác. i n vào c t ch các tr s góc
0 0
c a m t ư ng tròn (0 -360 )
- Tính các tr s , s d ng công th c (ch s d ng hàm SIN () và COS (), không dùng các hàm
có s n chuy n t sang radian)
- V hai bi u i m d a trên 3 c t: , tg và cotg. bi u th nh t, dùng d u ch m (to
0.2 cm) th hi n hàm s . bi u th hai, không dùng d u ch m mà n i các i m v i
nhau. Giá tr th p nh t và cao nh t c a tr c tung Y c hai bi u u là -10 và 10, giá tr
0
cao nh t c a tr c hoành X là 360 , và không v th v i n n chia ô dư i.

41

- Thêm vào b ng tính m t c t n a ch a hàm sin3x+cos3x, sau ó v bi u cho c t này.

Radian Sin Cos Tg Cotg
0 0,000000 0,000000 1,000000 0,000000
1 0,017453 0,017452 0,999848 0,017455 57,28996163
2 0,034907 0,034899 0,999391 0,034921 28,63625328
3 0,052360 0,052336 0,998630 0,052408 19,08113669
4 0,069813 0,069756 0,997564 0,069927 14,30066626
5 0,087266 0,087156 0,996195 0,087489 11,4300523
… … … … … …

Ph n m m tham kh o

Ch ng minh m t nh hình h c
T o m t bài trình chi u ch ng minh m t nh hình h c. Ghi nh là b t u t nh ,
di n gi i n ph n deduction. H n ch dùng l i di n gi i, ch y u dùng các ký hi u toán
h c, gi ng như m t b phim câm. (N u bài toán không ư c gi i h p lý, có th là h c sinh
chưa bi t cách ch ng minh nh ho c c l p có i u ki n cùng phân tích ph n mà h c
sinh ó vư ng m c)

D toán thu chi cho quán ăn c a trư ng
T o m t b ng d toán cho quán bán ăn trong m t l h i trư ng. S có các h p ng
bánh mì, th t ngu i, phomát, dưa chu t và m i h p ch a s lư ng cho nhi u bánh sandwich
(ví d , h p bánh mì ch a 25 lát bánh, h p phomát ch a 10 mi ng phomát). Xây d ng m t
b ng tính s lư ng c n thi t làm 500 chi c bánh sandwich thu c 1 trong 3 lo i: sandwich
phomát, sandwich th t ngu i, và sandwich h n h p c phomát và th t ngu i. H n ch n
m c th p nh t s lư ng b th a.
ưa ra giá cho m i chi c bánh sandwich.
(S d ng bi u ho c chương trình gi i tìm cách gi i h p lý nh t.)

S d ng công th c t ng quát tính các tr s c a tam giác vuông
T o m t b ng tính xác nh các tham s c a tam giác vuông: dài c a 3 c nh, c a2
góc còn l i (góc khác 900). B ng tính ph i ưa ra ư c giá tr c a 3 tham s khi bi t trư c 2.
ưa ra t ng công th c cho t ng tham s cho s n. Bài t p này có 5 công th c, không phân
bi t hai c nh, bi t giá tr c a: hai c nh, m t c nh và c nh huy n, m t c nh và góc li n k ,
m t c nh và góc i di n, c nh huy n và góc li n k )
Công th c t ng quát hơn có th ư c s d ng khi dùng nh lu t sin, cos.

Ph n m m tham kh o

Xác su t – S d ng công th c RAND () tính tr s trung bình, phương sai và hàm suy
r ng
Trong m t trò ánh b c th i Trung c , ngư i chơi s tung 4 viên súc s c. Ti n t cư c s
ư c g p ôi n u t ng i m c a 4 con súc s c nh hơn 9 ho c l n hơn 19. N u t ng i m

42

n m trong kho ng 9 n 19, ngư i chơi s thua. T o b ng tính Excel, s d ng công th c s
ng u nhiên v i 100 l n t cư c. Quan sát k t qu , xác su t th ng là bao nhiêu? Tính toán và
v bi u th hi n s l n xu t hi n m t t ng nh t nh.

Ph n m m tham kh o

Phân tích phép quy n p hoàn toàn – so sánh phép quy và hàm hi n
Tính t ng c a n s t nhiên u tiên, s d ng công th c quy (luôn luôn thêm s ti p theo
vào t ng)
Sn = Sn-1 + n
Sau ó, áp d ng hàm hi n tính t ng ó
n(n+1)
Sn =
2

Bi n i hàm s
V th hàm s và các hàm ã bi n i c a nó trên cùng m t bi u .
K t qu : 4 phép bi n i s ư c th hi n d dàng b ng hình nh.

S nguyên t
Chia m i nhóm g m 2 n 3 ngư i. M i nhóm c g ng tìm s nguyên t l n hơn s c a các
nhóm còn l i. Chơi trò chơi v i 3 lo i hình khác nhau.
- ư c s d ng máy tính tay, ngư i chơi vi t ra gi y (Phương pháp l c c a
Aristotle/Arit t)
- Vi t chương trình (s d ng l p trình b n yêu thích), tính các s nguyên t
- Tìm m t trang trên Internet ưa ra danh sách các s nguyên t (ghi l i ư ng d n)
Cu i cùng là so sánh k t qu . Lý do v nhanh/ch m c a t ng phương th c? tin c y c a
k t qu tìm ư c?

V bi u công th c
Dùng công c i n công th c t ng và copy công th c t o ngu n d li u cho bi u .
V bi u b ng bi u tư ng bi u trên thanh công c d dàng phân tích các công th c.
K t qu :
- H c sinh r t h ng thú v i cách này
- Phương pháp này làm cho vi c v và phân tích bi u nhanh hơn và d hi u hơn v i
h c sinh.

Ti n lãi
Áp d ng công th c PMT () tính lãi hàng tháng c a m t kho n vay cho m t lo i ti n nh t
nh (ví d ng EURO), khi t su t và kỳ h n vay thay i. Trong trư ng h p nào thì kỳ
h n vay ng n ho c dài s có l i hơn cho b n?
K t qu : D th c hi n, gây ng c nhiên và r t thú v
G i ý bài t p/ki m tra: Làm bài tính tương t v i ti t ki m lương hưu.
D ng bài khác/Th o lu n ti p: Tính n v n i v i lương hưu.

43

101 ý tưởng giáo viên sáng tạo

101 ý tưởng giáo viên sáng tạo

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Andere mochten auch (20)

Ähnlich wie 101 ý tưởng giáo viên sáng tạo

Ähnlich wie 101 ý tưởng giáo viên sáng tạo (20)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (20)

101 ý tưởng giáo viên sáng tạo