Ta prezentacja została wykonana podczas imprezy w dniu 25 października 2012 w Kartuzach, gdzie Food & Water Europe został zaproszony przez grupy lokalnej. Poinformowaliśmy lokalnych mieszkańców o zagrożeniach, negatywnego wpływu i wyolbrzymionych korzyści gazu łupkowego w Polsce.

1. 11/5/12
Życie
w
regionie
intensywnego
wydobycia
gazu
łupkowego
–
przykład
ze
Stanów
Zjednoczonych
Czy
Polska
jest
na
to
gotowa?
Geert
De
Cock,
Policy
officer
Kartuzy,
October
25,
2012
Food
&
Water
Europe
• Europejska
gałąź
organizacji
Food
&
Water
Watch
– Siedziba
FWE
w
Brukseli,
siedziba
FWW
w
Waszyngtonie
Obszar
działań:
zrównoważone
wykorzystanie
wody
i
produkcja
żywności...
oraz
...gaz
łupkowy
• 12.000
indywidualych
członków
z
USA
– Wsparcie
finansowe
od
tysięcy
amerykańskich
organizacji
• Żadnych
korporacji,
żadnych
rządowych
dotacji
NIEZALEŻNOŚĆ
I
PRZEJRZYSTOŚĆ
h`p://www.foodandwaterwatch.org/about/annual-­‐report/
1

2. 11/5/12
Gaz
z
łupków
• Zmniejszenie
zależności
od
rosyjskiego
gazu
• Ułatwienie
w
transformacji
gospodarki
opartej
na
energi
węglowej
• Czy
gaz
naturalny
–
oraz
rodzimy
gaz
łupkowy
–
rzeczywiście
pomoże
polskiej
gospodace
w
osiągnięciu
tych
celów?
Założenia
prezentacji
• Co
to
jest
szczelinowanie
hydrauliczne?
• Co
to
znaczy
gaz
niekonwencjonalny
• Wpływ
na
środowisko
• Wpływ
na
zdrowie
• Kwesge
ekonomiczne
i
zatrudnienie
• Wnioski
2

3. 11/5/12
Szczelinowanie
hydrauliczne
• Dwie
metody
niezbędne
dla
przeprowadzenia
wydobycia
gazu
ze
skał
łupkowych
– Szczelinowanie
hydrauliczne
– Wiercenia
poziome
(do
2
km)
• Pompowanie
wody
pod
wysokim
ciśnieniem
– Wymieszanie
wody
z
domieszką
pasku
i
chemikaliów
• Proppant
(piasek
krzemieniowy)
utrzymuje
rozwarcie
szczelin
• Woda
z
gazem
wraca
na
powierzchnię
Źródło:
Propublica
3

4. 11/5/12
Źródło:
Prof.
Rien
Herber,
były
wiceprezes
działu
eksploracji
w
Shell.
Źródło:
WorldOil.com
4

5. 11/5/12
Źródło:
Florency
Geny,
Oxford
IES
–
analityk
Statoil
Gaz
łupkowy
=
intensywne
zagospodarownaie
• IEA:
“Be
ready
to
think
big”
– “konieczna
będzie
większa
ilość
wierceń”
– Przykłady
z
USA
(obszary
łupkowe):
• Barne`
shale:
15.000
wiertni
• Marcellus
shale
:
do
100.000
wiertni
• Tysiące
wiertni
będzie
koniecznych
w
następnych
dekadach
– JEŚLI
oszacowania
pokładów
są
właściwe
5

6. 11/5/12
Źródło:
Pennsylvania
Department
of
Conservagon
of
Natural
Resources
http://www.youtube.com/watch?v=LPfGoNvsqt0
Source: EIA video – Cumulative drilling in Pennsylvania 12
6

7. 11/5/12
Źródło:
Pennsylvania
Department
of
Conservagon
of
Natural
Resources
Źródło:
Internagonal
Energy
Agency
7

8. 11/5/12
Gaz
lupkowy
w
Polsce?
• Podwójne
wyzwanie:
– Zmniejszenie
importu
rosyjskiego
gazu
– Przekształcenie
gospodarki
opartej
na
energii
węglowej
na
gospodarkę
opartą
na
gazie
• Tysiące
wiertni
będzie
koniecznych
w
następnych
dekadach
– JEŚLI
oszacowania
pokładów
są
właściwe
Dla
zilustrowania:
• Aby
przekształcić
10
%
całkowitej
produkcji
energii
w
Polsce
(141,6
TW)
– Należałoby
przeprowadzać
635
wierceń
rocznie
• Aby
pokryć
terazniejsze
zapotrzebowanie
Polski
na
gaz
(2012:
17,16
mld
m3)
– Wymagać
będzie
270
wierceć
rocznie
– Jeśli
konsumpcja
gazu
ma
wzrosnąć
o
30
%
to
będzie
to
wymagało
351
wierceń
rocznie
8

9. 11/5/12
Wpływ
na
środowisko
Wpływ
zakumulowany
Ilość
wody
• Zużycie
wody
przez
polski
przemysl
łupkowy
będzie
wynosić
jedynie
0,06
%
rocznego
zużycia
w
Polsce
(obliczenie
oparte
na
200
wierceniach)
• ALE:
cała
woda
jest
pobierana
ze
źródeł
lokalnych.
– W
Teksasie
zużycie
wody
dla
szczelinownia
równa
się
zużyciu
gospodarstw
domowych
• Konkurencja
pomiędzy
użytkownikami
wody
• Woda
po
szczelinowaniu
nie
może
być
używana
do
żadnych
innych
dzialań
9

10. 11/5/12
Jakość
wody
• 25
do
75%
wprowadzonej
wody
wraca
na
powierzchnię
(flowback)
-­‐
odpad
– Jedna
baza
wiernicza
o
8
odwiertach
-­‐
100.000
litrow
odpadu
• Wadliwie
wyposażone
oczyszczalnie
scieków
w
USA
musialy
sprostac:
– NORM
–Naturalnie
wystepujace
materialy
radioaktywne
– Metale
ciezkie
– Wysokie
poziomy
bromidów
reagujących
z
chlorem
tworząc
rakotwórcze
trihalometany
– Chemikalia
używane
do
szczelinowania
hydraulicznego
zawierające
związki
BTEX
Jakość
wody
• Duża
ilość
płynu
poszczelinującego
jest
zostawiana
w
podziemych
studniach
wtryskowych.
– ALE
w
Europie
jest
to
zakazane
(Ramowa
Dyrektywa
Wodna)
• Problemy
związane
z
integralnością
wierni
mogą
prowadzić
do
zanieczyszczenia
studni
– Fenomen
“zapalającego
sie
kranu”
– Przemysł
zaprzecza:
brak
danych
początkowych
10

11. 11/5/12
Chemikalia
w
płynie
szczelinującym
• Tylko
1-­‐2
%,
ALE:
– Mimo
relatywnie
niskiej
koncentracji,
ilości
absolutne
są
ogromne
–
tysiące
kilogramow
chemikaliow
– “Niektóre
chemikalia
są
niebezpieczne
nawet
jeśli
ich
koncentracja
jest
niższa
niż
poziom
wykrywalny”
(Bishop,2011)
Chemikalia
cd.
• Przykłady:
– 2-­‐Butoxyethanol
–
duże
dawki
powodują
defekty
natalne,
wpływ
na
skład
krwi;
– Ethylene
Glycol
–
wpływ
na
wzrok
i
system
oddechowy
a
także
na
poronienia
– Methanol
–
wpływ
na
system
nerwowy
– Weglowodory
aromatyczne
tj.
benzen
-­‐
rakotwórcze
– Glutaraldehyde
–
toksyczny
dla
systemu
oddechowego
11

12. 11/5/12
Jakość
powietrza
• Stan
Wyoming
nie
spełnia
wymogów
Ustawy
o
Czystym
Powietrzu
na
obszarach
wierceń:
– Zanieczyszczenia
związane
z
wieceniami
wchodzą
w
reakcje
sie
z
innymi
emisjami
– To
może
prowadzić
do
tworzenia
smogu
i
ozonu
powierzchniowego
zrodlo:
Food
&
Water
Watch
12

13. 11/5/12
Wplyw
na
zdrowie
• Artykuły
naukowe
zwracają
uwagę
na:
– Mieszkancy
w
obrębie
do
≤
[800
m]
od
wiertni
są
narażeni
na
wysokie
ryzyko
– Niedawny
raport
Earthworks’
Oil
&
Gas
Accountability
Project
“zanieczyszczenia,
ktore
są
zwiazane
z
rozwojem
wydobycia
ropy
i
gazu
sa
obecne
w
powietrzu
i
wodzie,
z
której
korzystają
mieszkancy
obszarow
wydobywczych,
mają
wplyw
na
ich
zdrowie”
Zatrudnienie
• Potencjalna
ilosc
zatrudnienia
jest
typowo
zawyżana:
•
“1150
nowych
miejsc
pracy
na
100
wierceń
będzie
przeznaczonych
dla
zalóg
wiertniczych
przyjezdzających
z
innych
regionów”
(Rumbach,
2012)
– E.g.
PKN
Orlen
Gas
510.000
nowych
miejsc
pracy
• Ryzyko
związane
z
taką
pracą:
– Praca
z
chemikaliami
– Wystawienie
na
Crystalline
Silica
–
choroba
górnicza
13

14. 11/5/12
• Zatrudnienie
• Zrodlo:
• Poligcal
Economy
Research
Insgtute
of
the
University
of
Massachuse`s
Wplyw
ekonomiczny
• Niskie
ceny
gazu
– Mało
prawdopodobne,
gdyż
wydobycie
będzie
dużo
bardziej
kosztowne
niz
w
USA
• Boom
and
bust
• Bum
wydobywczy
trwal
5-­‐7
lat,
teraz
jest
stagnagon
• Tak
dużo
wierceń
i
mały
popyt
doprowadziły
do
obnizki
cen
• Przemysł
łupkowy
jest
przemysłem
“nomadycznym”
14

15. 11/5/12
Wpływ
na
ceny
nieruchomości
• Obniżenie
wartości
terenu
– Region
Catskills
kolo
Nowego
Yorku:
spadek
ceny
domkow
letnich
• Narodowe
ubezpieczenie
(NagonWide)
nie
obejmuje
zniszczeń
domów
związanych
z
przemysłem
łupkowym
• “niebezpieczeństwa
związane
z
tą
dzialalnoscią
są
za
duże”
Turystyka
• “[…]
Wiele
obiektów
turystycznych
własnością
ludności
lokalnej
a
więc
jest
to
część
długoterminowego
rozwoju
ekonomicznego
regionu;
Boom
gazu
lupkowego
jest
relatywnie
krótki
i
nie
osadzony
w
lokalnej
społeczności””
(Rumbach,
2012)
• “Szeroko
rozwinięty
przemysł
wydobywczy
gazu
łupkowego
może
przyczynić
się
do
zniszczenia
dobrej
marki
regionu
–
zagrażając
długo-­‐terminowemu
rozwojowi
turystyki
w
tym
regionie”
(Rumbach,
2012)
15

16. 11/5/12
Uzytkowanie
terenu:
Industralizacja
terenow
wiejskich
• Okolo
3,6
ha
na
kazda
wielo-­‐odwiertowa
pla•orme
wiertnicza
(AEA
report,
2012)
• Orurowanie:
2.5
km
/
well
pad
(Nature
conservancy,
2011)
• Plus
pomocnicza
infrastruktura:
–
Stacje
kompresujace,
magazyn
gazu,
miejsca
poboru
wody
Source:
Rumbach
(2012)
16

17. 11/5/12
Source:
Food
&
Water
Watch
Source:
Nature
Conservancy
(2011)
17

18. 11/5/12
Source:
Rumbach
(2012)
Rolnictwo
• Przemysl
wydobywczy
gazu
uzytkuje
duze
obszary
terenu
• Zanieczyszczenie
wody
i
gleby
przez
rozlania
i
wycieki
(Bamberger
and
Oswald
2012)
18

19. 11/5/12
Ruch
uliczny
• “kazde
wiercenie
bedzie
wymagalo
od
890
do
1350
ciezkich
przewozow
ciezarowkami”
(Food
&
Water
Europe,
March
2012)
• “8
wiertniowa
pra•orma
moze
wymagac
4-­‐6
tys
przejazdow
ciezarowkami
w
okresie
6
miesiecy”
(EP
report
–
Boguslaw
Sonik)
19

20. 11/5/12
Source:
Rumbach,
2012
Source:
Nature
Conservancy
20

21. 11/5/12
Wnioski
Konieczność
oceny
oddziaływania
na
środowisko
musi
być
przeprowadzona
przed
rozpoczęciem
wierceń
Zwrocenie
uwagi
na
zakumulowany
wpływ
rozwoju
przemysłu
łupkowego
na
dużą
skalę
• Poważna
doza
podejżen
wobec
domniemanych
korzysci
dla
lokalnej
spoleczności
• Słabe
strony
ekonomiczne
przedsięwziecia:
– Długoterminowe
zniszczenia
środowiska
– Opoźnienie
w
rozwoju
OZE
w
Posce.
Dziękuję!
• Email:
gdecock@fweurope.org
&
pbarczak@fweurope.org
• Tel:
0032
/(0)2/893.10.18
h`p://www.foodandwaterwatch.org/europe/fracking/
21