1. ӨГӨГДӨЛ ДАМЖУУЛАЛТ,
ТҮҮНИЙ АЛДААГ
Лекцийн агуулга
1. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
төрлүүд
2. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд

2. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
Компьютерийн сүлжээний хөгжлийн явцад
өгөгдөл
дамжуулах
олон
аргуудыг
хэрэглэсээр ирсэн.
Өгөгдөл дамжуулах аргуудын хамгийн гол
онцлог нь өгөгдлийг найдвартай шуурхай
дамжуулах явдал байдаг.

3. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
Сүлжээгээр
өгөгдлийг
дамжуулахын
сайн аргуудыг
гардаг.
өгөгдөл
дамжуулахад
алдаагүй
найдвартай
тулд өгөгдөл дамжуулах
боловсруулах шаардлага

4. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
Өгөгдөл
дамжуулах
сайн
арга
нь
дамжуулж
буй
өгөгдлийг
өндөр
нууцлалтайгаар кодлож нарийн зохион
байгуулалттайгаар найдвартай, хурдтай
дамжуулах чадвартай байх ѐстой.

5. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах аргууд
дундаас дамжуулалтын стандарт болж
чадсан
өгөгдлийг
өндөр
хурдтай
найдвартай дамжуулах чадвар бүхий ATM
( Asynchronous Transfer Mode ) хэмээх
энэ аргын тухай товч үзье.

6. ATM – Asynchronous Transfer Mode
Сүлжээгээр мэдээлэл дамжуулах энэ
архитектур нь 1990 оны сүүлээр өгөгдөл
дамжуулалтын стандарт болж хөгжиж
ирсэн.
ATM
архитектурт
хамаарах
үйлдлүүд нь OSI-ийн Data link түвшинд
хамаарч ажилладаг.

7. ATM – Asynchronous Transfer Mode
ATM нь дуу дүрс болон бусад өгөгдлийг
сүлжээгээр өндөр хурдтай дамжуулах
чадвартай бөгөөд өргөн дамжуулалтын
(broadband) технологийн үндэс болсон.

8. ATM – Asynchronous Transfer Mode
ATM нь 53 байт урттай өгөгдлийн пакет
ашиглаж мэдээллийг дамжуулдаг ба
үүнээс 5 байт нь header information байдаг.
ATM
–ийн
хэрэглээний
чанарын
түвшингүүдийг OC буюу Optical Carrier гэж
нэрлэдэг бөгөөд OC-xxx гэж тэмдэглэдэг.

9. ATM – Asynchronous Transfer Mode
Жишээ нь:
OC-3 түвшин нь 155mbps, OC-12 түвшин
нь 622 mbps хурдтай байдаг бол OC-192
түвшин нь өндөр хурдны түвшин бөгөөд
10gbps
хэрдтэйгаар
мэдээллийг
дамжуулах чадвартай юм.

10. ATM – Asynchronous Transfer Mode
АТМ архетиктур дараах шинж чанартай:
1. Өгөгдлийг ашиглаж дамжуулдаг.
2. Өгөгдлийг дамжуулахдаа праллель
дамжуулалтыг хэрэглэдэг.
3. Өгөгдлийн дамжуулалт нь үргэлж
дээд хурдаар дамжидаг.

11. ATM – Asynchronous Transfer Mode
4. Өгөгдлийн 53 байт хурдтай пакет
ашигладаг.
5. Алдаа боловсруулалт чиглүүлэлтийг
техник хангамжийн түвшинд хийдэг.
6. Дуу авиа ведио болон бусад өгөгдлийг
нэгэн зэрэг дамжуулах боломжтой.

12. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
Өгөгдлийн холболт хийх олон төрлийн
арга байдаг.
Үүнд:
1. Point – to – Point Direct – Шууд
дамжуулалт. Өөрөөр хэлбэл сүлжээний 2
узелийн хооронд шууд дамжуулалт хийнэ.
узель
узель
Зураг1. Мэдээлэл дамжуулалтын загвар

13. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
2. Mediated Direct - Энэ төрлийн холболт
нь хүлээн авагч болон дамжуулагчийн
хооронд шууд холболт байх үед үүсэх
бөгөөд өгөгдөл дамжихдаа сүлжээний
ямар нэг элементийг дайран өнгөрч байх
ѐстой.
узель
узель
Зураг2. Мэдээлэл дамжуулалтын загвар

14. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
3. Switched Direct – Шууд биш дамжуулалт.
Хэд хэдэн маршрутаар хэд хэдэн
боломжит узелиудыг дамжин өгөгдөл
дамждаг.
узель
узель
Зураг3. Мэдээлэл дамжуулалтын загвар

15. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
4. Broad Cast Direct - Дамжуулагдаж буй
мэдээллийг сүлжээнд холбогдсон бүх
узелиуд хүлээн авч байдаг. Энэ
дамжуулалтын Ж нь: UBS телевиз.
5. Multi Cast Direct – Тодорхой хаягтай
узелиудыг сонгож дамжуулалтыг хийдэг.

16. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
6. TDM ( Time Division Multiplexing ) –
Хугацааны хослуулалтын арга. Ялгаатай
өгөгдлийн эх үүсвэрээс дамжуулж буй
өгөгдлийг холболтын нэг сувгаар
хэрэглэгчээр дамжуулах арга юм

17. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
А
А
В
А
В
С
В
С
D
D
Кабель
А
В
С D
А
Зураг4. Мэдээлэл дамжуулалтын загвар
В

18. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
7. FDM ( Frequency Division Multiplexing )
- Хугацааны хослуулалтын аргаас
ялгаатай нь ерийн магистраль кабель
нь хэд хэдэн богино долгионы
давтамжийн хэсгүүдэд хуваагддаг.

19. Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах
8. Data Communication. - Энэ холболтын
арга нь өгөгдлийг дискрет тоон
сигналиудад хувирган дамжуулдаг. Тоон
сигналийг дамжуулах үед дискрет 0, 1
гэсэн төвшинд ашиглагддаг.

20. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах явцад гадаад
болон дотоод хүчин зүйлийн нөлөөгөөр алдаа
гарах магадлал өндөр байдаг.
Хүчдэлийн уналт, цахилгаан соронзон орны
нөлөөнд орох, сүлжээний халдлагад өртөх,
төхөөрөмжийн гажилт, буруу тооцоолсон
сүлжээний топологи зэргээс хамаарч
сүлжээгээр дамжиж буй өгөгдөлд гажуудал
үүсэх тохиолдол элбэг байдаг

21. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулах явцад
гадаад болон хүчин зүйлийн нөлөөгөөр
дамжуулалтанд алдаа гарах магадлал
өндөр байдаг.

22. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Хүчдэлийн уналт, цахилгаан соронзон
орны
нөлөө,
сүлжээний
халдлага,
төхөөрөмжийн гажилт, буруу тооцоолж
зохион байгуулсан сүлжээний топологи
зэргээс хамаарч дамжиж буй өгөгдөлд
гажилт үүсэх тохиолдол өндөр байдаг.

23. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Сүлжээгээр дамжиж буй өгөгдөлд алдаа
бага гаргах хамгийн оновчтой арга бол
сүлжээг зохион байгуулж буй инженерүүд
дамжуулалтын явцад гарсан алдааг ойлгох
чадвартай
техник
болон
програм
хангамжуудыг бүрдүүлэх явдал юм.

24. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Ингэснээр гарсан алдааг засварлах, алдаа
гарахаас урьдчилан сэргийлэх, алдаатай
болсон мэдээллийг дамжуулахгүй байх
нөхцөлийг хангана.

25. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Жишээ нь:
RS-2 техник хангамжийн төхөөрөмжүүд
алдааг
дараах
байдлаар
тогтоодог.
Дамжуулсан тэмдэгтүүдийг хүлээн авах,
хүлээн авагч түүнийг шалгах таймерийг
ажиллуулдаг.

26. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
RS2 техник хангамж:
Энэ нь хүлээн авсан тэмдэгтийн битийг
шалгахад ашигладаг. Хэрэв дохионы
элемент бүр нь тухайн битийг илэрхийлэх
хэмжээнд
хүрэхгүй
эсвэл
хяналтын
хугацаанд зогсолтын битэд ороогүй
тохиолдолд техник хангамж алдаа гарсан
гэж ойлгоно.

27. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
RS2-TX/FX (Datacom: Ethernet)
Hirschmann Network Systems
from
•Fast Ethernet rail switch for twisted pair and fiber optics
•IEEE 802.3 10/100Base-Tx and 100Base-Fx
•SNMP(Simple Network Management Protocol ) and
Web-based management included
•Maximum distance 100m with twisted pair and 3.000m
with multimode fiber
•Five 10/100Base-Tx autosensing ports with RJ45
connectors
•Two 100Base-Fx multimode ports with SC connectors

28. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
RS2-TX/FX (Datacom: Ethernet)
Hirschmann Network Systems
from

29. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Мөн RS-2 загварын техник хангамжууд нь
тэмдэгт бүрийг шалгах хоѐр дахь
механизмыг ашигладаг.
Энэ нь тэгш сондгой эсэхийг шалгах parity
bit юм.

30. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Parity bit-ийн утгыг өгөгдөл дамжуулахаас
өмнө тогтоож өгсөн байдаг.
Сүлжээгээр дамжиж буй өгөгдлийн бүх
битийг хүлээн авсны дараа parity битийн
хүлээн авсан өгөгдөл зөв утгатай эсэхийг
шалгадаг.

31. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Хэрэв дамжуулалтын явцад алдаа гарсан
тохиолдолд дамжуулалтыг хүлээн авагч
төхөөрөмж parity битийг ашиглан алдааг
илрүүлдэг.

32. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Parity битийг ашиглах хоѐр хувилбар
байдаг.
Сүлжээгээр өгөгдөл дамжуулагч болон
хүлээн авагч нь энэ хоѐр хувилбарын
алийг нь ашиглахаа харилцан тохиролцдог.
• Тэгш эсэхийг шалгах
• Сондгой эсэхийг шалгах

33. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Parity битийн тэгш эсвэл сондгой
хувилбарын алийг нь ч ашиглах үед
мэдээллийг дүрсэлсэн хоѐртын тооноос
1-үүдийг тэгш, сондгой байгаа эсэхийг
шалгадаг.

34. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Энэ алдаа тогтоох аргын нэг сул тал нь:
Дамжуулалтын үед гарсан алдаа нь хоѐр
битийг өөрчилсөн тохиолдолд алдааг олох
боломжгүй.

35. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Энэ асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд ихэнх
сүлжээний систем тухайн пакетад хүлээн
авагч алдааг тогтооход туслах зорилгоор
хяналтын нийлбэр /check sum/ гэсэн
нэмэлт талбарыг ашигладаг.

36. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Тэгш сонгой эсэхийг шалгах аргын сул
талыг
нөхөхдөө
өгөгдлийг
хоѐртын
дараалалд
хөрвүүлж
тэдгээрийн
нийлбэрийг ашиглан Check sum талбарын
утгыг тооцоолж алдаа тогтоох шинэ аргыг
гаргаж ирсэн. Энэ хоѐр аргыг хослуулан
хэрэглэх нь илүү үр дүнтэй.

37. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд

38. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Өөр бусад нарийн алдааг сүлжээний
алдаа тогтоох систем яаж олох вэ? гэсэн
асуудал гарна.

39. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Сүүлийн үед check sum-ийн утгыг 32 бит
болгосон.
Гэвч
энэ
асуудлыг
шийдвэрлэхэд
хангалттай бус байсан учир сүүлийн үед
сүлжээний дараах технологийг гаргаж
ирсэн.

40. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Cyclic Redundancy Check – CRC
http://en.wikipedia.org/wiki/Cyclic_redundancy_check
Энэ арга нь илүү олон тооны алдааг
илрүүлэх чадвартай
бөгөөд өмнөх
аргуудтай харьцуулахад давуу тал нь
дамжуулж буй өгөгдөл дээр математик
шинжилгээ хийх чадвартай.

41. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Техник
хангамжийн
энэ
кодыг
тооцоолохдоо 2 нэгжийн тусламжтай
тооцоолно.
• Shift register
• Xor

42. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Үүнийг ойлгохдоо тухайн мэдээллийн буюу
тэмдэгтийн битүүдийг зүүнээс баруун тийш
шилжүүлэлт хийдэг.
Шилжүүлэлтийн регистерт шилжүүлэлтийн
тоо байрлах бөгөөд шилжүүлэлт хийх бүрд
шинээр 1 бит орж ирдэг.

43. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Түүний бит өөрчлөгдсөнөөр гаралтын бит
өөрчлөгдөнө. Алдаа тогтоох мэдээллийг
өгөгдлийн
багц
бүрт
хийж
өгдөг.
Мэдээллийг илгээгч хяналтын нийлбэр
CRC кодыг тооцоолж илгээж буй өгөгдлийн
багцад нэмж дамжуулдаг.

44. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Хүлээн авагч багцыг хүлээн аваад үүнтэй
яг адил өгөгдөл хийн алдааг шалгадаг.
Дамжуулж буй өгөгдлийн ерөнхий хэлбэр
дараах байдлаар дүрслэгдэнэ.

45. Өгөгдөл дамжуулалтын алдааг
тогтоох аргууд
Сүлжээгээр
дамжуулсан
мэдээллийн
алдааг шалгахдаа CRC error code алдааны
кодыг ашиглана.
http://www.instant-registry-fixes.org/fixing-crc-error/