SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 18
Focus Group Open Source PA, Roma 25/01/2011




       InteroperabilitĂ , Cooperazione Applicativa,
                   Open Linked Data
                               una questione di contenuti

           Guido Vetere, Center for Advanced Studies IBM Italia




                                                             © 2012 IBM Corporation
InteroperabilitĂ 




 metadati




                   © 2012 IBM Corporation
Cooperazione Applicativa




                            accordo di
                           cooperazione



                                          © 2012 IBM Corporation
Open Linked Data
                                Resource
                               Description
                               Framework
                   relazioni




                                 © 2012 IBM Corporation
Data Link = legame concettuale




                                 © 2012 IBM Corporation
Una questione di contenuto



 Qualsiasi condivisione di dati  documenti richiede
  un insieme di convenzioni, regole, formati
  standard
 Per interoperabilitĂ  e cooperazione applicativa gli
  standard si limitano alla forma (metadati, formati
  di interscambio)
 I Linked Data, invece, sono una questione di
  contenuto




                                                        © 2012 IBM Corporation
Open Linked Data



                      WordNet
                   DBpedia Ontology
                     Dublin Core
                       FOAF
                          ...




                      © 2012 IBM Corporation
Banale esempio

         persona fisica o giuridica
                                         intestazione

                      reddito




                                                               registrazione




                                      valore
                                                        bene registrato
                                         autoveicolo
                                                        is_a
                                                                 © 2012 IBM Corporation
Concettualizzare i dati della PA




                       Si puĂČ fare?

                                      © 2012 IBM Corporation
Scetticismo filosofico




                          I concetti della PA non esistono, il linguaggio
                           amministrativo non ha significati precisi




                                                                             © 2012 IBM Corporation
Scetticismo politico




                        La PA Ăš ingovernabile, inutile illudersi che
                         possa arrivare ad uno standard semantico




                                                                        © 2012 IBM Corporation
Scetticismo tecnologico




                           Lo stato dell’arte non offre le metodologie e gli
                            strumenti necessari per sviluppare e gestire
                            uno standard semantico




                                                                        © 2012 IBM Corporation
Risposte



 Scetticismo filosofico
    – Si tratta di sofismo, un tipo (molto sottile) di
      dogmatismo
    – Il linguaggio amministrativo ù di tipo normativo
 Scetticismo politico
    – È una forma (molto sospetta) di anarchismo
    – Un governo forte e motivato potrebbe facilmente
      rimuovere le difficoltĂ 
 Scetticismo tecnologico
    – È (largamente) una forma di ignoranza
    – Abbiamo tutte le metodologie, gli strumenti e le
      competenze che ci servono




                                                         © 2012 IBM Corporation
Uno standard semantico




                         Si puĂČ fare!
                                        © 2012 IBM Corporation
La situazione attuale




                        © 2012 IBM Corporation
Il rischio




             © 2012 IBM Corporation
Il tempo




           © 2012 IBM Corporation
Grazie per essere venuti




                           © 2012 IBM Corporation

Weitere Àhnliche Inhalte

Andere mochten auch

Focus Group Open Source 11.02.2011 Fabrizio Marchesano
Focus Group Open Source 11.02.2011 Fabrizio MarchesanoFocus Group Open Source 11.02.2011 Fabrizio Marchesano
Focus Group Open Source 11.02.2011 Fabrizio MarchesanoRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 09.05.2011 Massimiliano Belardi
Focus Group Open Source 09.05.2011 Massimiliano BelardiFocus Group Open Source 09.05.2011 Massimiliano Belardi
Focus Group Open Source 09.05.2011 Massimiliano BelardiRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 17.6.2010 Mauro Batini
Focus Group Open Source 17.6.2010 Mauro BatiniFocus Group Open Source 17.6.2010 Mauro Batini
Focus Group Open Source 17.6.2010 Mauro BatiniRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 11.02.2011 David Pearson
Focus Group Open Source 11.02.2011 David PearsonFocus Group Open Source 11.02.2011 David Pearson
Focus Group Open Source 11.02.2011 David PearsonRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 10.3.2010 Marco Gentili
Focus Group Open Source 10.3.2010 Marco GentiliFocus Group Open Source 10.3.2010 Marco Gentili
Focus Group Open Source 10.3.2010 Marco GentiliRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 17.6.2010 Osvaldo Gervasi
Focus Group Open Source 17.6.2010 Osvaldo GervasiFocus Group Open Source 17.6.2010 Osvaldo Gervasi
Focus Group Open Source 17.6.2010 Osvaldo GervasiRoberto Galoppini
 
Openoffice extensions and templates
Openoffice extensions and templatesOpenoffice extensions and templates
Openoffice extensions and templatesRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 04.06.2012 Jesus Gonzalez Barahona
Focus Group Open Source 04.06.2012 Jesus Gonzalez BarahonaFocus Group Open Source 04.06.2012 Jesus Gonzalez Barahona
Focus Group Open Source 04.06.2012 Jesus Gonzalez BarahonaRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 04.06.2012 Ryan Ozptek
Focus Group Open Source 04.06.2012 Ryan OzptekFocus Group Open Source 04.06.2012 Ryan Ozptek
Focus Group Open Source 04.06.2012 Ryan OzptekRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 14.3.2012 Paolo Coppola
Focus Group Open Source 14.3.2012 Paolo Coppola Focus Group Open Source 14.3.2012 Paolo Coppola
Focus Group Open Source 14.3.2012 Paolo Coppola Roberto Galoppini
 

Andere mochten auch (12)

EDICTO No2
EDICTO No2EDICTO No2
EDICTO No2
 
Viatges per el mĂłn
Viatges per el mĂłnViatges per el mĂłn
Viatges per el mĂłn
 
Focus Group Open Source 11.02.2011 Fabrizio Marchesano
Focus Group Open Source 11.02.2011 Fabrizio MarchesanoFocus Group Open Source 11.02.2011 Fabrizio Marchesano
Focus Group Open Source 11.02.2011 Fabrizio Marchesano
 
Focus Group Open Source 09.05.2011 Massimiliano Belardi
Focus Group Open Source 09.05.2011 Massimiliano BelardiFocus Group Open Source 09.05.2011 Massimiliano Belardi
Focus Group Open Source 09.05.2011 Massimiliano Belardi
 
Focus Group Open Source 17.6.2010 Mauro Batini
Focus Group Open Source 17.6.2010 Mauro BatiniFocus Group Open Source 17.6.2010 Mauro Batini
Focus Group Open Source 17.6.2010 Mauro Batini
 
Focus Group Open Source 11.02.2011 David Pearson
Focus Group Open Source 11.02.2011 David PearsonFocus Group Open Source 11.02.2011 David Pearson
Focus Group Open Source 11.02.2011 David Pearson
 
Focus Group Open Source 10.3.2010 Marco Gentili
Focus Group Open Source 10.3.2010 Marco GentiliFocus Group Open Source 10.3.2010 Marco Gentili
Focus Group Open Source 10.3.2010 Marco Gentili
 
Focus Group Open Source 17.6.2010 Osvaldo Gervasi
Focus Group Open Source 17.6.2010 Osvaldo GervasiFocus Group Open Source 17.6.2010 Osvaldo Gervasi
Focus Group Open Source 17.6.2010 Osvaldo Gervasi
 
Openoffice extensions and templates
Openoffice extensions and templatesOpenoffice extensions and templates
Openoffice extensions and templates
 
Focus Group Open Source 04.06.2012 Jesus Gonzalez Barahona
Focus Group Open Source 04.06.2012 Jesus Gonzalez BarahonaFocus Group Open Source 04.06.2012 Jesus Gonzalez Barahona
Focus Group Open Source 04.06.2012 Jesus Gonzalez Barahona
 
Focus Group Open Source 04.06.2012 Ryan Ozptek
Focus Group Open Source 04.06.2012 Ryan OzptekFocus Group Open Source 04.06.2012 Ryan Ozptek
Focus Group Open Source 04.06.2012 Ryan Ozptek
 
Focus Group Open Source 14.3.2012 Paolo Coppola
Focus Group Open Source 14.3.2012 Paolo Coppola Focus Group Open Source 14.3.2012 Paolo Coppola
Focus Group Open Source 14.3.2012 Paolo Coppola
 

Mehr von Roberto Galoppini

The FileZilla Way to Monetize Free Software
The FileZilla Way to Monetize Free SoftwareThe FileZilla Way to Monetize Free Software
The FileZilla Way to Monetize Free SoftwareRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 25.1.2012 Ernesto Belisario
Focus Group Open Source 25.1.2012 Ernesto BelisarioFocus Group Open Source 25.1.2012 Ernesto Belisario
Focus Group Open Source 25.1.2012 Ernesto BelisarioRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 25.1.2012 Salvatore Marras
Focus Group Open Source 25.1.2012 Salvatore MarrasFocus Group Open Source 25.1.2012 Salvatore Marras
Focus Group Open Source 25.1.2012 Salvatore MarrasRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 25.1.2012 Federico Morando
Focus Group Open Source 25.1.2012 Federico MorandoFocus Group Open Source 25.1.2012 Federico Morando
Focus Group Open Source 25.1.2012 Federico MorandoRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 22.11.2011 Sebastiano Lomuscio
Focus Group Open Source 22.11.2011 Sebastiano LomuscioFocus Group Open Source 22.11.2011 Sebastiano Lomuscio
Focus Group Open Source 22.11.2011 Sebastiano LomuscioRoberto Galoppini
 
Open Source Focus Group 22.11.2011 Roberto Galoppini
Open Source Focus Group 22.11.2011 Roberto GaloppiniOpen Source Focus Group 22.11.2011 Roberto Galoppini
Open Source Focus Group 22.11.2011 Roberto GaloppiniRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 22.11.2011 Augusto Coriglioni
Focus Group Open Source 22.11.2011 Augusto CoriglioniFocus Group Open Source 22.11.2011 Augusto Coriglioni
Focus Group Open Source 22.11.2011 Augusto CoriglioniRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 22.11.2011 Boris Sofronic
Focus Group Open Source 22.11.2011 Boris SofronicFocus Group Open Source 22.11.2011 Boris Sofronic
Focus Group Open Source 22.11.2011 Boris SofronicRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 04.10.2011 Marco De Felice
Focus Group Open Source 04.10.2011 Marco De FeliceFocus Group Open Source 04.10.2011 Marco De Felice
Focus Group Open Source 04.10.2011 Marco De FeliceRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 04.10.2011 Massimiliano Belardi
Focus Group Open Source 04.10.2011 Massimiliano BelardiFocus Group Open Source 04.10.2011 Massimiliano Belardi
Focus Group Open Source 04.10.2011 Massimiliano BelardiRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 04.10.2011 Andrea Trentini
Focus Group Open Source 04.10.2011 Andrea TrentiniFocus Group Open Source 04.10.2011 Andrea Trentini
Focus Group Open Source 04.10.2011 Andrea TrentiniRoberto Galoppini
 
Scoring zarafa with sos open source
Scoring zarafa with sos open sourceScoring zarafa with sos open source
Scoring zarafa with sos open sourceRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 09.05.2011 Filippo Sorbello
Focus Group Open Source 09.05.2011 Filippo Sorbello Focus Group Open Source 09.05.2011 Filippo Sorbello
Focus Group Open Source 09.05.2011 Filippo Sorbello Roberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 09.05.2011 Giovanni Organtini
Focus Group Open Source 09.05.2011 Giovanni OrgantiniFocus Group Open Source 09.05.2011 Giovanni Organtini
Focus Group Open Source 09.05.2011 Giovanni OrgantiniRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 09.05.2011 Roberto Galoppini
Focus Group Open Source 09.05.2011 Roberto GaloppiniFocus Group Open Source 09.05.2011 Roberto Galoppini
Focus Group Open Source 09.05.2011 Roberto GaloppiniRoberto Galoppini
 
Cloud computing nell'esperienza delle PMI europee: rischi, termini e condizioni
Cloud computing nell'esperienza delle PMI europee: rischi, termini e condizioniCloud computing nell'esperienza delle PMI europee: rischi, termini e condizioni
Cloud computing nell'esperienza delle PMI europee: rischi, termini e condizioniRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 11.02.2011 Alessandro Chinnici
Focus Group Open Source 11.02.2011 Alessandro ChinniciFocus Group Open Source 11.02.2011 Alessandro Chinnici
Focus Group Open Source 11.02.2011 Alessandro ChinniciRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 11.02.2011 Andrea Pescetti
Focus Group Open Source 11.02.2011 Andrea PescettiFocus Group Open Source 11.02.2011 Andrea Pescetti
Focus Group Open Source 11.02.2011 Andrea PescettiRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 17.11.2010: Marco Ciurcina
Focus Group Open Source 17.11.2010: Marco CiurcinaFocus Group Open Source 17.11.2010: Marco Ciurcina
Focus Group Open Source 17.11.2010: Marco CiurcinaRoberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 17.11.2010: Antonio Picerni
Focus Group Open Source 17.11.2010: Antonio PicerniFocus Group Open Source 17.11.2010: Antonio Picerni
Focus Group Open Source 17.11.2010: Antonio PicerniRoberto Galoppini
 

Mehr von Roberto Galoppini (20)

The FileZilla Way to Monetize Free Software
The FileZilla Way to Monetize Free SoftwareThe FileZilla Way to Monetize Free Software
The FileZilla Way to Monetize Free Software
 
Focus Group Open Source 25.1.2012 Ernesto Belisario
Focus Group Open Source 25.1.2012 Ernesto BelisarioFocus Group Open Source 25.1.2012 Ernesto Belisario
Focus Group Open Source 25.1.2012 Ernesto Belisario
 
Focus Group Open Source 25.1.2012 Salvatore Marras
Focus Group Open Source 25.1.2012 Salvatore MarrasFocus Group Open Source 25.1.2012 Salvatore Marras
Focus Group Open Source 25.1.2012 Salvatore Marras
 
Focus Group Open Source 25.1.2012 Federico Morando
Focus Group Open Source 25.1.2012 Federico MorandoFocus Group Open Source 25.1.2012 Federico Morando
Focus Group Open Source 25.1.2012 Federico Morando
 
Focus Group Open Source 22.11.2011 Sebastiano Lomuscio
Focus Group Open Source 22.11.2011 Sebastiano LomuscioFocus Group Open Source 22.11.2011 Sebastiano Lomuscio
Focus Group Open Source 22.11.2011 Sebastiano Lomuscio
 
Open Source Focus Group 22.11.2011 Roberto Galoppini
Open Source Focus Group 22.11.2011 Roberto GaloppiniOpen Source Focus Group 22.11.2011 Roberto Galoppini
Open Source Focus Group 22.11.2011 Roberto Galoppini
 
Focus Group Open Source 22.11.2011 Augusto Coriglioni
Focus Group Open Source 22.11.2011 Augusto CoriglioniFocus Group Open Source 22.11.2011 Augusto Coriglioni
Focus Group Open Source 22.11.2011 Augusto Coriglioni
 
Focus Group Open Source 22.11.2011 Boris Sofronic
Focus Group Open Source 22.11.2011 Boris SofronicFocus Group Open Source 22.11.2011 Boris Sofronic
Focus Group Open Source 22.11.2011 Boris Sofronic
 
Focus Group Open Source 04.10.2011 Marco De Felice
Focus Group Open Source 04.10.2011 Marco De FeliceFocus Group Open Source 04.10.2011 Marco De Felice
Focus Group Open Source 04.10.2011 Marco De Felice
 
Focus Group Open Source 04.10.2011 Massimiliano Belardi
Focus Group Open Source 04.10.2011 Massimiliano BelardiFocus Group Open Source 04.10.2011 Massimiliano Belardi
Focus Group Open Source 04.10.2011 Massimiliano Belardi
 
Focus Group Open Source 04.10.2011 Andrea Trentini
Focus Group Open Source 04.10.2011 Andrea TrentiniFocus Group Open Source 04.10.2011 Andrea Trentini
Focus Group Open Source 04.10.2011 Andrea Trentini
 
Scoring zarafa with sos open source
Scoring zarafa with sos open sourceScoring zarafa with sos open source
Scoring zarafa with sos open source
 
Focus Group Open Source 09.05.2011 Filippo Sorbello
Focus Group Open Source 09.05.2011 Filippo Sorbello Focus Group Open Source 09.05.2011 Filippo Sorbello
Focus Group Open Source 09.05.2011 Filippo Sorbello
 
Focus Group Open Source 09.05.2011 Giovanni Organtini
Focus Group Open Source 09.05.2011 Giovanni OrgantiniFocus Group Open Source 09.05.2011 Giovanni Organtini
Focus Group Open Source 09.05.2011 Giovanni Organtini
 
Focus Group Open Source 09.05.2011 Roberto Galoppini
Focus Group Open Source 09.05.2011 Roberto GaloppiniFocus Group Open Source 09.05.2011 Roberto Galoppini
Focus Group Open Source 09.05.2011 Roberto Galoppini
 
Cloud computing nell'esperienza delle PMI europee: rischi, termini e condizioni
Cloud computing nell'esperienza delle PMI europee: rischi, termini e condizioniCloud computing nell'esperienza delle PMI europee: rischi, termini e condizioni
Cloud computing nell'esperienza delle PMI europee: rischi, termini e condizioni
 
Focus Group Open Source 11.02.2011 Alessandro Chinnici
Focus Group Open Source 11.02.2011 Alessandro ChinniciFocus Group Open Source 11.02.2011 Alessandro Chinnici
Focus Group Open Source 11.02.2011 Alessandro Chinnici
 
Focus Group Open Source 11.02.2011 Andrea Pescetti
Focus Group Open Source 11.02.2011 Andrea PescettiFocus Group Open Source 11.02.2011 Andrea Pescetti
Focus Group Open Source 11.02.2011 Andrea Pescetti
 
Focus Group Open Source 17.11.2010: Marco Ciurcina
Focus Group Open Source 17.11.2010: Marco CiurcinaFocus Group Open Source 17.11.2010: Marco Ciurcina
Focus Group Open Source 17.11.2010: Marco Ciurcina
 
Focus Group Open Source 17.11.2010: Antonio Picerni
Focus Group Open Source 17.11.2010: Antonio PicerniFocus Group Open Source 17.11.2010: Antonio Picerni
Focus Group Open Source 17.11.2010: Antonio Picerni
 

Focus Group Open Source 25.1.2012 Guido Vetere

  • 1. Focus Group Open Source PA, Roma 25/01/2011 InteroperabilitĂ , Cooperazione Applicativa, Open Linked Data una questione di contenuti Guido Vetere, Center for Advanced Studies IBM Italia © 2012 IBM Corporation
  • 2. InteroperabilitĂ  metadati © 2012 IBM Corporation
  • 3. Cooperazione Applicativa accordo di cooperazione © 2012 IBM Corporation
  • 4. Open Linked Data Resource Description Framework relazioni © 2012 IBM Corporation
  • 5. Data Link = legame concettuale © 2012 IBM Corporation
  • 6. Una questione di contenuto  Qualsiasi condivisione di dati documenti richiede un insieme di convenzioni, regole, formati standard  Per interoperabilitĂ  e cooperazione applicativa gli standard si limitano alla forma (metadati, formati di interscambio)  I Linked Data, invece, sono una questione di contenuto © 2012 IBM Corporation
  • 7. Open Linked Data WordNet DBpedia Ontology Dublin Core FOAF ... © 2012 IBM Corporation
  • 8. Banale esempio persona fisica o giuridica intestazione reddito registrazione valore bene registrato autoveicolo is_a © 2012 IBM Corporation
  • 9. Concettualizzare i dati della PA Si puĂČ fare? © 2012 IBM Corporation
  • 10. Scetticismo filosofico  I concetti della PA non esistono, il linguaggio amministrativo non ha significati precisi © 2012 IBM Corporation
  • 11. Scetticismo politico  La PA Ăš ingovernabile, inutile illudersi che possa arrivare ad uno standard semantico © 2012 IBM Corporation
  • 12. Scetticismo tecnologico  Lo stato dell’arte non offre le metodologie e gli strumenti necessari per sviluppare e gestire uno standard semantico © 2012 IBM Corporation
  • 13. Risposte  Scetticismo filosofico – Si tratta di sofismo, un tipo (molto sottile) di dogmatismo – Il linguaggio amministrativo Ăš di tipo normativo  Scetticismo politico – È una forma (molto sospetta) di anarchismo – Un governo forte e motivato potrebbe facilmente rimuovere le difficoltĂ   Scetticismo tecnologico – È (largamente) una forma di ignoranza – Abbiamo tutte le metodologie, gli strumenti e le competenze che ci servono © 2012 IBM Corporation
  • 14. Uno standard semantico Si puĂČ fare! © 2012 IBM Corporation
  • 15. La situazione attuale © 2012 IBM Corporation
  • 16. Il rischio © 2012 IBM Corporation
  • 17. Il tempo © 2012 IBM Corporation
  • 18. Grazie per essere venuti © 2012 IBM Corporation