SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 63
Adaptacja do zmian klimatu
- działania lokalne
Prof. dr hab. Krzysztof Błażejczyk
Czy klimat się zmienia ?
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Kilka faktów
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
• Średnia globalna temperatura powierzchni Ziemi wzrosła w okresie 1906-2005
o 0.74°C
• Trend liniowy ocieplenia za ostatnie 50 lat (0.13°C na dekadę) jest prawie
dwukrotnie większy niż za ostatnie 100 lat.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Obserwacje satelitarne prowadzone
od 1978 r. dowodzą, że średni roczny
obszar lodu arktycznego zmniejsza się
w tempie 2.7% na dekadę. Latem obszar
lodu arktycznego zmniejsza się aż o
7.4% na dekadę.
Zmniejsza się wyraźnie obszar
z sezonową pokrywą śnieżną.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
• Zmianie uległa częstość i intensywność niektórych zjawisk
pogodowych.
• - zmniejszyła się częstość dni chłodnych i mroźnych,
• - wzrosła częstość dni gorących oraz fal upałów
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
W 2 połowie XX w.
średnia temperatura
na półkuli Płn. była
najwyższa na przestrzeni
ostatnich 500 lat
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Dlaczego klimat się zmienia
• Przyczyny naturalne (astronomiczne,
geologiczne)
• Przyczyny antropogeniczne
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
I P C C Fifth Assessment Report
Climate Change 2014: The Physical Science Basis
Summary for Policymakers
• Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu publikuje raporty pokazujące różne
przyczyny zmian klimatu. Wg tych raportów za obserwowane obecnie zmiany
klimatu w zdecydowanej większości odpowiada różnorodna działalność człowieka
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Przyczyny antropogeniczne
- zwiększona emisja gazów cieplarnianych (dwutlenek węgla,
metan, związki azotu),
- masowe wycinanie lasów,
- emisja halonów i freonów (związki używane kiedyś w
urządzeniach chłodniczych i aerozolach),
- zmiany użytkowania ziemi,
- urbanizacja,
- zanieczyszczanie atmosfery.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Emisja gazów cieplarnianych
•
S p a la n ie p a liw s t a ły c h i
p ły n n y c h
D e f o r e s t a c ja
Z m ia n y u z y t k o w a n ia
z ie m i
S p a la n ie
b io m a s y
N a w o ż e n ie
C h o d o w la b y d ła
U p r a w a r y ż u
Z w ię k s z e n ie
a r e a łu
u p r a w
P r o c e s y n a t u r a ln e
C O 2
C H 4
N O2
Las w Amazonii (fragment) w
roku 2000 i 2009
Wycinanie lasów (zwłaszcza
tych starych, najbardziej
cennych, dotyczy także
Polski
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Sztuczne powierzchnie w miastach na stałe zmieniają
klimat, w którym żyje prawie ¾ Polaków
Pokrycie nPokrycie nawierzchnie ulic, chodników,awierzchnie ulic, chodników,
placów materiaplaców materiałłami nieprzepuszczalnymiami nieprzepuszczalnymi
(asfalt, beton)(asfalt, beton)
⇓⇓
zwizwięększonkszonyy odpodpłływ wód opadowychyw wód opadowych
Tylko niewielka czTylko niewielka częśćęść wody ulegawody ulega
wyparowaniuwyparowaniu
⇓⇓
mniejsza zawartomniejsza zawartośćść pary wodnejpary wodnej
w powietrzuw powietrzu w mieściew mieście
dlategodlatego
akumulują ciepakumulują ciepłło w czasie dnia a emitują je nocąo w czasie dnia a emitują je nocą
tworząc Miejskie Wyspy Ciepłatworząc Miejskie Wyspy Ciepła
MateriaMateriałły budowlane, tworzy budowlane, tworząące powierzchniece powierzchnie
w miew mieśście,cie, mają znaczną pojemnościąmają znaczną pojemnością cieplncieplnąą
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Czy jesteśmy bezradni wobec tych
procesów ?
• Nie, skutki zmian klimatu odczuwane przez
nas wszystkich są sumą wszystkich naszych
działań, tych globalnych, ale także tych
lokalnych, a nawet indywidualnych.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
• Powstały różne programy, międzynarodowe i
krajowe, mające na celu zmniejszenie naszych
niekorzystnych dla klimatu działań.
• Ich sukces zależy nie tylko od tego, co zrobią
rządy największych państw świata, ale także
od tego, co zrobi każdy z nas.
• Potrzebny jest wzrost naszej świadomości oraz
podjęcie tych działań, któe są dla nas możliwe.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Kategorie tematyczne obecnego programu
1. WODA i GLEBY
2. ROLNICTWO i LEŚNICTWO
3. GOSPODARKA
4. CZŁOWIEK i ŚRODOWISKO
5. PLANY ADAPTACJI DO ZMIAN KLIMATU
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
WODA i GLEBY
• Zagospodarowanie wód opadowych
• Mała retencja
• Sadzenie drzew
• Ochrona przed erozją gleb
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
ROLNICTWO i LEŚNICTWO
• Struktura upraw
• Agronomia i agrotechnika
• Skład gatunkowy lasu
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
GOSPODARKA
ochrona przed skutkami zmian klimatu
• Projektowanie inwestycji
• Zabezpieczenie dróg i mostów
• Zabezpieczenie infrastruktury energetycznej
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
CZŁOWIEK i ŚRODOWISKO
• Ochrona terenów zielonych i wodnych w
miastach
• Ochrona zdrowia
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
PLANY ADAPTACJI DO ZMIAN KLIMATU
• Lokalne, kompleksowe plany adaptacji
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Specyfika regionalna
• Województwa:
– Lubelskie
– Łódzkie
– Świętokrzyskie
– Mazowieckie
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Województwo lubelskie
• Ochrona przeciwpowodziowa obszarów na terenach zalewowych,
• Ochrona terenów rolniczych i leśnych oraz cennych przyrodniczo
przed deficytem wody
• Możliwości uprawy roślin ciepłolubnych (kukurydza, sorgo)
• Zwiększanie obszarów zielonych i wodnych,
• Zapewnienie przewietrzania miast, poprawa stanu sanitarnego
powietrza,
• Programy zabezpieczenia w wodę podczas okresów suszy i
niedoborów wody zwłaszcza na mniejszych rzekach.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Województwo świętokrzyskie
• Ochrona przeciwpowodziowa obszarów na ternach zalewowych,
• Utrzymanie i odtwarzanie elementów krajobrazu rolniczego o
znaczeniu ochronnym i kulturowym,
• Zachowanie różnorodności biologicznej siedlisk półnaturalnych i
zasobów genetycznych,
• Powiększanie obszarów leśnych, szczególnie na obszarach
lessowych oraz rozwój funkcji ochronnych i turystycznych lasów,
• Rekultywacja terenów zdegradowanych, w tym terenów
posiarkowych.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Województwo łódzkie
• Odbudowa naturalnej retencji wodnej (ochrona przed
podtopieniami),
• Zapewnienie integralności krajowego systemu obszarów
chronionych
• Utrzymywanie drożności korytarzy migracyjnych
• Przywrócenia i utrzymania właściwego stanu ochrony siedlisk i
gatunków,
• Dostosowania rolnictwa do deficytu wód i zmian temperatury
powietrza,
• Prowadzenie nawodnień użytków rolnych i gruntów leśnych,
• Zwiększenie lesistości z uwzględnieniem różnorodności gatunkowej
drzewostanów,
• Zwiększenie wykorzystania OZE ( min. wykorzystanie zasobów wód
geotermalnych).
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Województwo mazowieckie
• Zwiększenie poziomu ochrony przeciwpowodziowej,
• Przeciwdziałanie osuwiskom i deficytowi wodnemu,
• Powiązanie systemu dolin rzecznych z systemem obszarów
chronionych,
• Działania mitygujące problem zmian temperatury, ulewnych
opadów, oblodzenia i silnych wiatrów w inwestycjach
budowlanych, transportowych i energetycznych,
• Rozwijanie alternatywnych źródeł produkcji energii,
szczególnie na terenach wiejskich,
• Tworzenie systemów wczesnego ostrzegania mieszkańców
przed zagrożeniami powodziowymi
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Przykłady możliwych działań
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Gromadzenie wód opadowych
• Gromadzenie wód opadowych, które można
następnie wykorzystać w gospodarstwie, jest
znane od stuleci.
• Mieszkańcy bogatych krajów robię to od
dawna.
• Oszczędzamy nie tylko złoża wód rzecznych i
podziemnych, ale także pieniądze
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
• Proste zbiorniki wody deszczowej
• Profesjonalne, rozbudowane systemy retencji
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Mała retencja na ciekach wodnych
• Gromadzi wodę, która w okresach deficytu opadu
może być wykorzystywana w gospodarce.
• Zwiększa bioróżnorodność w obrębie dolin.
• Łagodzi warunki termiczne i zabezpiecza przed
lokalnymi powodziami.
• Zwiększa potencjał rekreacyjny.
• Może być wykorzystana jako źródło czystej
energii.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Rekultywacja
• Wiele terenów ulega degradacji w wyniku działalności
człowieka.
• Są to nie tylko tereny pokopalniane, ale także każde
wyrobiska po kruszywach (piaskownie, żwirownie,
kamieniołomy itp.).
• Można zmienić ich wygląd i nadać im nową „twarz” i przypisać
nowe funkcje (np. rekreacyjne).
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Energia odnawialna
• W warunkach klimatycznych Polski można
skutecznie wykorzystywać przez znaczną część
roku energię promieniowania słonecznego.
• Może ona podgrzewać wodę używaną w
gospodarstwie lun wytwarzać prąd,
gromadzony w akumulatorach
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Przydomowe systemy solarne
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Energia słoneczna w transporcie
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Inne źródła energii
• Biomasa Energia wiatru
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Oszczędzanie energii
• Regulacja temperatury Dobra izolacja budynków
w pomieszczeniach
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Zachowanie bioróżnorodności
• Bioróżnorodność to nie tylko hasło naukowe, ale realna
potrzeba każdej społeczności i każdego człowieka.
• Różnorodność środowiska, w którym żyjemy to kwestia
naszego „być albo nie być”.
• Bioróżnorodność zapewnia nam urozmaicone pożywienie
oraz zabezpiecza przed niszczącymi inwazjami różnych
szkodników wyspecjalizowanych w niszczeniu pojedynczych
roślin czy zwierząt.
• Potrzebne są różnorodne akcje edukacyjne i promujące
bioróżnorodność.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Edukacja
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Promocja
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Korytarze ekologiczne
• Korytarze ekologiczne to połączone ze sobą
obszary, wzdłuż których mogą migrować różne
gatunki zwierząt.
• Przyczyniają się one do zachowania
bioróżnorodności.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Korytarze od skali globalnej do lokalnej
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Regulacja cieków wodnych
• Jednym z uciążliwych skutków zmian klimatu jest
duża zmienność opadów w czasie i w przestrzeni.
• Efektem tej zmienności są nie tylko rozległe
powodzie, ale także lokalne podtopienia.
• Z drugiej strony musimy się liczyć z przesuszaniem
niektórych gruntów.
• Regulując lokalne cieki wodne mniejszamy te
problemy.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Życie w mieście
• W miastach żyje prawie 2/3 ludności Polski.
• Życie w miastach ma swe zalety, ale także
uciążliwości.
• Część tych uciążliwości wiąże się ze specyficznym
klimatem tworzonym przez miasto.
• Inne środowiskowe uciążliwości to hałas i
zanieczyszczenia.
• Każdą z tych uciążliwości można zmniejszyć przez
różne działania lokalne.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Zieleń w mieście
• Zieleń w mieście ma ogromne znaczenie dla poprawy
warunków klimatycznych, sanitarnych i
akustycznych.
• Chodzi nie tylko o utrzymanie tej zieleni, która
jeszcze w mieście rośnie, ale o zwiększenie jej
powierzchni.
• Zieleń nie tylko łagodzi temperaturę, ale także
oczyszcza powietrze z zanieczyszczeń i tłumi hałas.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
• Nadwyżka temperatury powietrza (Ta) i temperatury
odczuwalnej (UTCI) w trzech rejonach Warszawy w stosunku
do obszaru podmiejskiego
• Koło – stare osiedle z licznymi drzewami i trawnikami
• Włodarzewska – nowe osiedle z nielicznymi drzewami i
trawnikami.
• Twarda – fragment centrum miasta pozbawionego zieleni
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Promujmy i walczmy o zieleń w miastach
Zielone ściany
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Mała architektura zielona
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Zielone dachy
Stanowią dobrą izolację termiczną
Zwiększają retencję wód opadowych
Tworzą swoisty mikroklimat.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Zielone dachy w skali makro i mikro.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Przykład wpływu zieleni na złagodzenie miejskiej wyspy ciepła (MWC)
Obecny stan zagospodarowania - MWC 1,5 – 3,5 stopni
(maksymalnie do 12 stopni)
Rejon „Twarda”
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Działanie 1
Wprowadzenie trawników i drzew - Złagodzenie MWC o 0,1-0,2 stopnie
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Działanie 2
Wprowadzenie trawników, drzew i zielonych dachów
- Złagodzenie MWC o 0,4-0,5 stopni
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Tu znajdziecie państwo wskazówki, co możemy zrobić,
aby poprawić mikroklimat miasta
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Zieleń a hałas
Nadmierny hałas może mieć wpływ na:
- uszkodzenia słuchu
- zakłócenia snu
- osłabienie procesów poznawczych
- psychofizjologiczne reakcje stresowe
- zwiększone ryzyko chorób krążenia
Szacuje się, że w Polsce, na szkodliwe lub uciążliwe działanie hałasu
narażonych jest około 13 milionów osób
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
• Wyraźne zwiększony hałas występuje w pasie do około 500 m od drogi. Powyżej
tej odległości większe znaczenie w kształtowaniu się klimatu akustycznego
danego miejsca mają czynniki lokalne, a hałas komunikacyjny z drogi słyszalny
jest w postaci w miarę jednostajnego szumu.
• Dla zapewnienia ludziom odpowiednich warunków dniem i wypoczynku
nocnego drogi powinny przebiegać w odległości większej niż 200-300 m od
budynków mieszkalnych.
Natężenie hałasu w profilu Wyszków,
a)w porze dziennej, b) w ciągu nocy
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Ochrona przed hałasem wymaga kompleksowych działań w sferze
edukacji, planowania i organizacji ruchu .
Pas zieleni, w stanie ulistnionym , o szerokości 30 m redukuje hałas o 5 dB).
Ekrany akustyczne są jednym ze sposobów na obniżenie poziomu hałasu w
otoczeniu dróg.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Zakończenie
• To tylko wybrane przykłady działań, które możemy
podjąć wspólnie, aby złagodzić skutki zmian klimatu
lub lepiej zaadoptować się do niektórych zmian.
• Każda gmina różni się od pozostałych. Musimy
uruchomić naszą wyobraźnię, aby zobaczyć, ćo dla
nas jest najważniejsze i co razem możemy zrobić, aby
wszystkim żyło się lepiej.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
Zgłaszajcie swoje pomysły
Czekamy na nie
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Adaptacja do zmian klimatu

Globalne ocieplenie: czy możemy cos z tym zrobic?
Globalne ocieplenie: czy możemy cos z tym zrobic?Globalne ocieplenie: czy możemy cos z tym zrobic?
Globalne ocieplenie: czy możemy cos z tym zrobic?Uniwersytet Otwarty AGH
 
I. klimat i perspektywy rozwoju oze na świecie na stronę
I. klimat i perspektywy rozwoju oze na świecie na stronęI. klimat i perspektywy rozwoju oze na świecie na stronę
I. klimat i perspektywy rozwoju oze na świecie na stronęProAkademia
 
Alternatywne źródła energii
Alternatywne źródła energiiAlternatywne źródła energii
Alternatywne źródła energiiagniwie
 
Alternatywne źródła energii
Alternatywne źródła energiiAlternatywne źródła energii
Alternatywne źródła energiiagniwie
 
Wartosc ekosystemow
Wartosc ekosystemow Wartosc ekosystemow
Wartosc ekosystemow Wyatt_Earp
 

Ähnlich wie Adaptacja do zmian klimatu (6)

Globalne ocieplenie: czy możemy cos z tym zrobic?
Globalne ocieplenie: czy możemy cos z tym zrobic?Globalne ocieplenie: czy możemy cos z tym zrobic?
Globalne ocieplenie: czy możemy cos z tym zrobic?
 
I. klimat i perspektywy rozwoju oze na świecie na stronę
I. klimat i perspektywy rozwoju oze na świecie na stronęI. klimat i perspektywy rozwoju oze na świecie na stronę
I. klimat i perspektywy rozwoju oze na świecie na stronę
 
Alternatywne źródła energii
Alternatywne źródła energiiAlternatywne źródła energii
Alternatywne źródła energii
 
Alternatywne źródła energii
Alternatywne źródła energiiAlternatywne źródła energii
Alternatywne źródła energii
 
Wartosc ekosystemow
Wartosc ekosystemow Wartosc ekosystemow
Wartosc ekosystemow
 
Zrb
ZrbZrb
Zrb
 

Mehr von fundacjafdpa

Polska wieś 2018. Raport o stanie wsi
Polska wieś 2018. Raport o stanie wsiPolska wieś 2018. Raport o stanie wsi
Polska wieś 2018. Raport o stanie wsifundacjafdpa
 
Polska wieś 2016.Raport o stanie wsi
Polska wieś 2016.Raport o stanie wsiPolska wieś 2016.Raport o stanie wsi
Polska wieś 2016.Raport o stanie wsifundacjafdpa
 
Regulamin konkursu razem_dla_klimatu
Regulamin konkursu razem_dla_klimatuRegulamin konkursu razem_dla_klimatu
Regulamin konkursu razem_dla_klimatufundacjafdpa
 
Rural Poland. Rural development report.
Rural Poland. Rural development report.Rural Poland. Rural development report.
Rural Poland. Rural development report.fundacjafdpa
 
Adaptacja do zmian klimatu2
Adaptacja do zmian klimatu2Adaptacja do zmian klimatu2
Adaptacja do zmian klimatu2fundacjafdpa
 
Zmiany klimatu, a rolnictwo i obszary wiejskie
Zmiany klimatu, a rolnictwo i obszary wiejskieZmiany klimatu, a rolnictwo i obszary wiejskie
Zmiany klimatu, a rolnictwo i obszary wiejskiefundacjafdpa
 
Odnawialne źródła energii i działania adaptacyjne do zmian klimatu w rolnictw...
Odnawialne źródła energii i działania adaptacyjne do zmian klimatu w rolnictw...Odnawialne źródła energii i działania adaptacyjne do zmian klimatu w rolnictw...
Odnawialne źródła energii i działania adaptacyjne do zmian klimatu w rolnictw...fundacjafdpa
 

Mehr von fundacjafdpa (10)

Rural Poland 2018
Rural Poland 2018Rural Poland 2018
Rural Poland 2018
 
Polska wieś 2018. Raport o stanie wsi
Polska wieś 2018. Raport o stanie wsiPolska wieś 2018. Raport o stanie wsi
Polska wieś 2018. Raport o stanie wsi
 
Polska wieś 2016.Raport o stanie wsi
Polska wieś 2016.Raport o stanie wsiPolska wieś 2016.Raport o stanie wsi
Polska wieś 2016.Raport o stanie wsi
 
Report 2016 eng
Report 2016  engReport 2016  eng
Report 2016 eng
 
Regulamin konkursu razem_dla_klimatu
Regulamin konkursu razem_dla_klimatuRegulamin konkursu razem_dla_klimatu
Regulamin konkursu razem_dla_klimatu
 
Rural Poland. Rural development report.
Rural Poland. Rural development report.Rural Poland. Rural development report.
Rural Poland. Rural development report.
 
Polska wieś 2014
Polska wieś 2014Polska wieś 2014
Polska wieś 2014
 
Adaptacja do zmian klimatu2
Adaptacja do zmian klimatu2Adaptacja do zmian klimatu2
Adaptacja do zmian klimatu2
 
Zmiany klimatu, a rolnictwo i obszary wiejskie
Zmiany klimatu, a rolnictwo i obszary wiejskieZmiany klimatu, a rolnictwo i obszary wiejskie
Zmiany klimatu, a rolnictwo i obszary wiejskie
 
Odnawialne źródła energii i działania adaptacyjne do zmian klimatu w rolnictw...
Odnawialne źródła energii i działania adaptacyjne do zmian klimatu w rolnictw...Odnawialne źródła energii i działania adaptacyjne do zmian klimatu w rolnictw...
Odnawialne źródła energii i działania adaptacyjne do zmian klimatu w rolnictw...
 

Adaptacja do zmian klimatu

  • 1. Adaptacja do zmian klimatu - działania lokalne Prof. dr hab. Krzysztof Błażejczyk
  • 2. Czy klimat się zmienia ? Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 3.
  • 4. Kilka faktów Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 5. • Średnia globalna temperatura powierzchni Ziemi wzrosła w okresie 1906-2005 o 0.74°C • Trend liniowy ocieplenia za ostatnie 50 lat (0.13°C na dekadę) jest prawie dwukrotnie większy niż za ostatnie 100 lat. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 6. Obserwacje satelitarne prowadzone od 1978 r. dowodzą, że średni roczny obszar lodu arktycznego zmniejsza się w tempie 2.7% na dekadę. Latem obszar lodu arktycznego zmniejsza się aż o 7.4% na dekadę. Zmniejsza się wyraźnie obszar z sezonową pokrywą śnieżną. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 7. • Zmianie uległa częstość i intensywność niektórych zjawisk pogodowych. • - zmniejszyła się częstość dni chłodnych i mroźnych, • - wzrosła częstość dni gorących oraz fal upałów Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 8. W 2 połowie XX w. średnia temperatura na półkuli Płn. była najwyższa na przestrzeni ostatnich 500 lat Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 9. Dlaczego klimat się zmienia • Przyczyny naturalne (astronomiczne, geologiczne) • Przyczyny antropogeniczne Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 10. I P C C Fifth Assessment Report Climate Change 2014: The Physical Science Basis Summary for Policymakers • Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu publikuje raporty pokazujące różne przyczyny zmian klimatu. Wg tych raportów za obserwowane obecnie zmiany klimatu w zdecydowanej większości odpowiada różnorodna działalność człowieka Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 11. Przyczyny antropogeniczne - zwiększona emisja gazów cieplarnianych (dwutlenek węgla, metan, związki azotu), - masowe wycinanie lasów, - emisja halonów i freonów (związki używane kiedyś w urządzeniach chłodniczych i aerozolach), - zmiany użytkowania ziemi, - urbanizacja, - zanieczyszczanie atmosfery. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 12. Emisja gazów cieplarnianych • S p a la n ie p a liw s t a ły c h i p ły n n y c h D e f o r e s t a c ja Z m ia n y u z y t k o w a n ia z ie m i S p a la n ie b io m a s y N a w o ż e n ie C h o d o w la b y d ła U p r a w a r y ż u Z w ię k s z e n ie a r e a łu u p r a w P r o c e s y n a t u r a ln e C O 2 C H 4 N O2
  • 13. Las w Amazonii (fragment) w roku 2000 i 2009 Wycinanie lasów (zwłaszcza tych starych, najbardziej cennych, dotyczy także Polski Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 14. Sztuczne powierzchnie w miastach na stałe zmieniają klimat, w którym żyje prawie ¾ Polaków Pokrycie nPokrycie nawierzchnie ulic, chodników,awierzchnie ulic, chodników, placów materiaplaców materiałłami nieprzepuszczalnymiami nieprzepuszczalnymi (asfalt, beton)(asfalt, beton) ⇓⇓ zwizwięększonkszonyy odpodpłływ wód opadowychyw wód opadowych Tylko niewielka czTylko niewielka częśćęść wody ulegawody ulega wyparowaniuwyparowaniu ⇓⇓ mniejsza zawartomniejsza zawartośćść pary wodnejpary wodnej w powietrzuw powietrzu w mieściew mieście dlategodlatego akumulują ciepakumulują ciepłło w czasie dnia a emitują je nocąo w czasie dnia a emitują je nocą tworząc Miejskie Wyspy Ciepłatworząc Miejskie Wyspy Ciepła MateriaMateriałły budowlane, tworzy budowlane, tworząące powierzchniece powierzchnie w miew mieśście,cie, mają znaczną pojemnościąmają znaczną pojemnością cieplncieplnąą Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 15. Czy jesteśmy bezradni wobec tych procesów ? • Nie, skutki zmian klimatu odczuwane przez nas wszystkich są sumą wszystkich naszych działań, tych globalnych, ale także tych lokalnych, a nawet indywidualnych. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 16. • Powstały różne programy, międzynarodowe i krajowe, mające na celu zmniejszenie naszych niekorzystnych dla klimatu działań. • Ich sukces zależy nie tylko od tego, co zrobią rządy największych państw świata, ale także od tego, co zrobi każdy z nas. • Potrzebny jest wzrost naszej świadomości oraz podjęcie tych działań, któe są dla nas możliwe. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 17. Kategorie tematyczne obecnego programu 1. WODA i GLEBY 2. ROLNICTWO i LEŚNICTWO 3. GOSPODARKA 4. CZŁOWIEK i ŚRODOWISKO 5. PLANY ADAPTACJI DO ZMIAN KLIMATU Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 18. WODA i GLEBY • Zagospodarowanie wód opadowych • Mała retencja • Sadzenie drzew • Ochrona przed erozją gleb Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 19. ROLNICTWO i LEŚNICTWO • Struktura upraw • Agronomia i agrotechnika • Skład gatunkowy lasu Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 20. GOSPODARKA ochrona przed skutkami zmian klimatu • Projektowanie inwestycji • Zabezpieczenie dróg i mostów • Zabezpieczenie infrastruktury energetycznej Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 21. CZŁOWIEK i ŚRODOWISKO • Ochrona terenów zielonych i wodnych w miastach • Ochrona zdrowia Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 22. PLANY ADAPTACJI DO ZMIAN KLIMATU • Lokalne, kompleksowe plany adaptacji Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 23. Specyfika regionalna • Województwa: – Lubelskie – Łódzkie – Świętokrzyskie – Mazowieckie Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 24. Województwo lubelskie • Ochrona przeciwpowodziowa obszarów na terenach zalewowych, • Ochrona terenów rolniczych i leśnych oraz cennych przyrodniczo przed deficytem wody • Możliwości uprawy roślin ciepłolubnych (kukurydza, sorgo) • Zwiększanie obszarów zielonych i wodnych, • Zapewnienie przewietrzania miast, poprawa stanu sanitarnego powietrza, • Programy zabezpieczenia w wodę podczas okresów suszy i niedoborów wody zwłaszcza na mniejszych rzekach. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 25. Województwo świętokrzyskie • Ochrona przeciwpowodziowa obszarów na ternach zalewowych, • Utrzymanie i odtwarzanie elementów krajobrazu rolniczego o znaczeniu ochronnym i kulturowym, • Zachowanie różnorodności biologicznej siedlisk półnaturalnych i zasobów genetycznych, • Powiększanie obszarów leśnych, szczególnie na obszarach lessowych oraz rozwój funkcji ochronnych i turystycznych lasów, • Rekultywacja terenów zdegradowanych, w tym terenów posiarkowych. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 26. Województwo łódzkie • Odbudowa naturalnej retencji wodnej (ochrona przed podtopieniami), • Zapewnienie integralności krajowego systemu obszarów chronionych • Utrzymywanie drożności korytarzy migracyjnych • Przywrócenia i utrzymania właściwego stanu ochrony siedlisk i gatunków, • Dostosowania rolnictwa do deficytu wód i zmian temperatury powietrza, • Prowadzenie nawodnień użytków rolnych i gruntów leśnych, • Zwiększenie lesistości z uwzględnieniem różnorodności gatunkowej drzewostanów, • Zwiększenie wykorzystania OZE ( min. wykorzystanie zasobów wód geotermalnych). Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 27. Województwo mazowieckie • Zwiększenie poziomu ochrony przeciwpowodziowej, • Przeciwdziałanie osuwiskom i deficytowi wodnemu, • Powiązanie systemu dolin rzecznych z systemem obszarów chronionych, • Działania mitygujące problem zmian temperatury, ulewnych opadów, oblodzenia i silnych wiatrów w inwestycjach budowlanych, transportowych i energetycznych, • Rozwijanie alternatywnych źródeł produkcji energii, szczególnie na terenach wiejskich, • Tworzenie systemów wczesnego ostrzegania mieszkańców przed zagrożeniami powodziowymi Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 28. Przykłady możliwych działań Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 29. Gromadzenie wód opadowych • Gromadzenie wód opadowych, które można następnie wykorzystać w gospodarstwie, jest znane od stuleci. • Mieszkańcy bogatych krajów robię to od dawna. • Oszczędzamy nie tylko złoża wód rzecznych i podziemnych, ale także pieniądze Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 30. • Proste zbiorniki wody deszczowej • Profesjonalne, rozbudowane systemy retencji Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 31. Mała retencja na ciekach wodnych • Gromadzi wodę, która w okresach deficytu opadu może być wykorzystywana w gospodarce. • Zwiększa bioróżnorodność w obrębie dolin. • Łagodzi warunki termiczne i zabezpiecza przed lokalnymi powodziami. • Zwiększa potencjał rekreacyjny. • Może być wykorzystana jako źródło czystej energii. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 32. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 33. Rekultywacja • Wiele terenów ulega degradacji w wyniku działalności człowieka. • Są to nie tylko tereny pokopalniane, ale także każde wyrobiska po kruszywach (piaskownie, żwirownie, kamieniołomy itp.). • Można zmienić ich wygląd i nadać im nową „twarz” i przypisać nowe funkcje (np. rekreacyjne). Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 34. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 35. Energia odnawialna • W warunkach klimatycznych Polski można skutecznie wykorzystywać przez znaczną część roku energię promieniowania słonecznego. • Może ona podgrzewać wodę używaną w gospodarstwie lun wytwarzać prąd, gromadzony w akumulatorach Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 36. Przydomowe systemy solarne Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 37. Energia słoneczna w transporcie Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 38. Inne źródła energii • Biomasa Energia wiatru Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 39. Oszczędzanie energii • Regulacja temperatury Dobra izolacja budynków w pomieszczeniach Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 40. Zachowanie bioróżnorodności • Bioróżnorodność to nie tylko hasło naukowe, ale realna potrzeba każdej społeczności i każdego człowieka. • Różnorodność środowiska, w którym żyjemy to kwestia naszego „być albo nie być”. • Bioróżnorodność zapewnia nam urozmaicone pożywienie oraz zabezpiecza przed niszczącymi inwazjami różnych szkodników wyspecjalizowanych w niszczeniu pojedynczych roślin czy zwierząt. • Potrzebne są różnorodne akcje edukacyjne i promujące bioróżnorodność. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 41. Edukacja Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 42. Promocja Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 43. Korytarze ekologiczne • Korytarze ekologiczne to połączone ze sobą obszary, wzdłuż których mogą migrować różne gatunki zwierząt. • Przyczyniają się one do zachowania bioróżnorodności. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 44. Korytarze od skali globalnej do lokalnej Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 45. Regulacja cieków wodnych • Jednym z uciążliwych skutków zmian klimatu jest duża zmienność opadów w czasie i w przestrzeni. • Efektem tej zmienności są nie tylko rozległe powodzie, ale także lokalne podtopienia. • Z drugiej strony musimy się liczyć z przesuszaniem niektórych gruntów. • Regulując lokalne cieki wodne mniejszamy te problemy. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 46. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 47. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 48. Życie w mieście • W miastach żyje prawie 2/3 ludności Polski. • Życie w miastach ma swe zalety, ale także uciążliwości. • Część tych uciążliwości wiąże się ze specyficznym klimatem tworzonym przez miasto. • Inne środowiskowe uciążliwości to hałas i zanieczyszczenia. • Każdą z tych uciążliwości można zmniejszyć przez różne działania lokalne. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 49. Zieleń w mieście • Zieleń w mieście ma ogromne znaczenie dla poprawy warunków klimatycznych, sanitarnych i akustycznych. • Chodzi nie tylko o utrzymanie tej zieleni, która jeszcze w mieście rośnie, ale o zwiększenie jej powierzchni. • Zieleń nie tylko łagodzi temperaturę, ale także oczyszcza powietrze z zanieczyszczeń i tłumi hałas. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 50. • Nadwyżka temperatury powietrza (Ta) i temperatury odczuwalnej (UTCI) w trzech rejonach Warszawy w stosunku do obszaru podmiejskiego • Koło – stare osiedle z licznymi drzewami i trawnikami • Włodarzewska – nowe osiedle z nielicznymi drzewami i trawnikami. • Twarda – fragment centrum miasta pozbawionego zieleni Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 51. Promujmy i walczmy o zieleń w miastach Zielone ściany Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 52. Mała architektura zielona Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 53. Zielone dachy Stanowią dobrą izolację termiczną Zwiększają retencję wód opadowych Tworzą swoisty mikroklimat. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 54. Zielone dachy w skali makro i mikro. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 55. Przykład wpływu zieleni na złagodzenie miejskiej wyspy ciepła (MWC) Obecny stan zagospodarowania - MWC 1,5 – 3,5 stopni (maksymalnie do 12 stopni) Rejon „Twarda” Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 56. Działanie 1 Wprowadzenie trawników i drzew - Złagodzenie MWC o 0,1-0,2 stopnie Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 57. Działanie 2 Wprowadzenie trawników, drzew i zielonych dachów - Złagodzenie MWC o 0,4-0,5 stopni Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 58. Tu znajdziecie państwo wskazówki, co możemy zrobić, aby poprawić mikroklimat miasta Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 59. Zieleń a hałas Nadmierny hałas może mieć wpływ na: - uszkodzenia słuchu - zakłócenia snu - osłabienie procesów poznawczych - psychofizjologiczne reakcje stresowe - zwiększone ryzyko chorób krążenia Szacuje się, że w Polsce, na szkodliwe lub uciążliwe działanie hałasu narażonych jest około 13 milionów osób Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 60. • Wyraźne zwiększony hałas występuje w pasie do około 500 m od drogi. Powyżej tej odległości większe znaczenie w kształtowaniu się klimatu akustycznego danego miejsca mają czynniki lokalne, a hałas komunikacyjny z drogi słyszalny jest w postaci w miarę jednostajnego szumu. • Dla zapewnienia ludziom odpowiednich warunków dniem i wypoczynku nocnego drogi powinny przebiegać w odległości większej niż 200-300 m od budynków mieszkalnych. Natężenie hałasu w profilu Wyszków, a)w porze dziennej, b) w ciągu nocy Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 61. Ochrona przed hałasem wymaga kompleksowych działań w sferze edukacji, planowania i organizacji ruchu . Pas zieleni, w stanie ulistnionym , o szerokości 30 m redukuje hałas o 5 dB). Ekrany akustyczne są jednym ze sposobów na obniżenie poziomu hałasu w otoczeniu dróg. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 62. Zakończenie • To tylko wybrane przykłady działań, które możemy podjąć wspólnie, aby złagodzić skutki zmian klimatu lub lepiej zaadoptować się do niektórych zmian. • Każda gmina różni się od pozostałych. Musimy uruchomić naszą wyobraźnię, aby zobaczyć, ćo dla nas jest najważniejsze i co razem możemy zrobić, aby wszystkim żyło się lepiej. Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
  • 63. Zgłaszajcie swoje pomysły Czekamy na nie Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne