Hướng dẫn hoà nhập giới

1. SWISS COOPERATION OFFICE IN THE MEKONG REGION
Embassy of Switzerland
h−íng dÉn hoµ nhËp giíi
“Trong c¸c ho¹t ®éng vµ h−íng tiÕp cËn cña chóng t«i, ë c¶ Thuþ SÜ vµ c¸c n−íc ®èi t¸c,
chóng t«i lu«n thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi trong ph¸t triÓn”
Nguyªn t¾c cña SDC
quot;B×nh ®¼ng giíi ®−îc ®Þnh nghÜa lµ quyÒn tù do ph¸t triÓn n¨ng lùc cña mét c¸ nh©n vµ ®−a ra
lùa chän cña m×nh mµ kh«ng bÞ giíi h¹n bëi vai trß giíi. B×nh ®¼ng giíi x¸c lËp viÖc thô h−ëng
b×nh ®¼ng cña phô n÷ vµ nam giíi ®èi víi hµng ho¸ cã gi¸ trÞ,nh÷ng c¬ héi, nguån lùc, vµ
thµnh qu¶ cña x∙ héi. Môc tiªu kh«ng ph¶i lµ phô n÷ vµ nam giíi trë nªn nh− nhau, mµ lµ c¸c
nguyÖn väng vµ c¬ héi cña hä trë nªn vµ lu«n lu«n b×nh ®¼ng.”
VÊn ®Ò Giíi trong Ho¹t ®éng cña SDC - Sæ tay h−íng dÉn ho¹t ®éng cña SDC vµ c¸c §èi t¸c

2. 1. ®Æt vÊn ®Ò vµ môc ®Ých cña h−íng dÉn hoµ nhËp giíi
H−íng DÉn nµy lµ b−íc ®Çu tiªn ®¸nh gi¸ sù ®ãng gãp cña SDC vµo viÖc gi¶m bÊt b×nh ®¼ng giíi ë ViÖt Nam. Trªn thùc
tÕ, mçi hoµn c¶nh vµ ch−¬ng tr×nh/dù ¸n lµ kh¸c nhau. V× vËy, néi dung vµ qu¸ tr×nh hoµ nhËp giíi cÇn ph¶i ®−îc ®Æt vµo
hoµn c¶nh cô thÓ.
Môc tiªu cña b¶n H−íng DÉn nµy bao gåm:
• N©ng cao nhËn thøc cña nh©n viªn SDC vÒ tÇm quan träng cña b×nh ®¼ng Giíi trong ph¹m vi SDC, c¸c ®èi t¸c dù ¸n,
chuyªn gia t− vÊn, c¸c ®èi t−îng h−ëng lîi cña dù ¸n vµ c¸c bªn liªn quan kh¸c;
• Cung cÊp c¬ së ®Ó th¶o luËn vµ t×m hiÓu thªm vÒ B×nh ®¼ng Giíi trong ph¹m vi SDC vµ trong c¸c ho¹t ®éng liªn quan
®Õn dù ¸n;
• §−a ra c¸c ®Ò xuÊt ®Ó hoµ nhËp giíi trong chu tr×nh mét dù ¸n;
• Giíi thiÖu mét danh môc ®èi chiÕu nh»m theo dâi qu¸ tr×nh hoµ nhËp giíi trong tÊt c¶ c¸c dù ¸n do SDC tµi trî.
2. sö dông b¶n h−íng dÉn nµy nh− thÕ nµo?
• C¸c kh¸i niÖm vÒ B×nh ®¼ng Giíi trong b¶n H−íng DÉn nµy cã thÓ cung cÊp hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ b×nh ®¼ng giíi, t×nh h×nh
ë ViÖt Nam vµ lý do ®Ó c¸c dù ¸n do SDC tµi trî tiÕn hµnh viÖc hoµ nhËp giíi. ViÖc chia sÎ c¸c kh¸i niÖm nµy trong c¸c
®èi t¸c tham gia dù ¸n lµ rÊt quan träng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc th¶o luËn ®em l¹i hiÓu biÕt chung vÒ c¸c tiÕp cËn cña
viÖc hoµ nhËp.
• B¶n danh môc ®èi chiÕu ®−îc sö dông nh− mét c«ng cô ®Ó ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh hoµ nhËp. Cã thÓ sö dông danh môc nµy
nh− sau:
1. Lùa chän mét nhãm ®¹i diÖn cho c¸c ®èi t−îng tham gia dù ¸n ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái vµ cho ®iÓm theo sù nh×n
nhËn c¸ nh©n vÒ t×nh h×nh cña dù ¸n;
2. Ph©n tÝch kÕt qu¶ b»ng c¸ch so s¸nh c¸c tæng sè ®iÓm ®¹t ®−îc vµ th¶o luËn c©u tr¶ lêi cho mçi c©u hái;
3. §¹t thèng nhÊt vÒ a) c¸c c©u hái ®· ®−îc ®Ò cËp ®Õn nhiÒu lÇn, vµ b) c¸c c©u hái cÇn ®−îc ®iÒu chØnh;
4. Cïng nhau x¸c lËp mét danh s¸ch c¸c biÖn ph¸p vµ chØ sè cho thêi h¹n ng¾n (6 th¸ng), thêi h¹n trung b×nh (1-
2 n¨m) vµ thêi h¹n dµi h¬n (2-4 n¨m) ®Ó duy tr× c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc vµ c¶i thiÖn c¸c ®iÓm cßn yÕu;
5. Theo dâi th−êng xuyªn qu¸ tr×nh c¶i thiÖn dùa trªn c¸c chØ sè ®· ®−îc thèng nhÊt gi÷a c¸c thµnh viªn ®· tham
gia tr−íc hoÆc trong qu¸ tr×nh theo dâi.
• §Ó cã thÓ ¸p dông c¸c chØ dÉn nµy vµo c¸c t×nh huèng cô thÓ hoÆc ®−a danh môc ®èi chiÕu vµo b¸o c¸o hoÆc tµi liÖu dù
¸n cÇn thiÕt, b¶n l−u trªn m¸y tÝnh cña danh môc ®èi chiÕu ®−îc l−u t¹i V¨n phßng §iÒu phèi khu vùc Mª-k«ng cña SDC
t¹i Hµ Néi.
3. ®èi t−îng cña h−íng dÉn
B¶n H−íng DÉn nµy ®−îc sö dông bëi tÊt c¶ c¸c ®èi t−îng tham gia dù ¸n, ®Æc biÖt lµ c¸c c¸n bé ch−¬ng tr×nh ®−îc ph©n
c«ng cña SDC vµ c¸c chuyªn gia t− vÊn dù ¸n. Mét nhãm chuyªn tr¸ch giíi hoÆc mét ®Çu mèi vÒ giíi bao gåm phô n÷ vµ
nam giíi cã thÓ ®−îc thiÕt lËp. C¸c thµnh viªn cña nhãm nµy cã thÓ ®ãng vai trß cè vÊn quan träng trong viÖc hoµ nhËp vµ
theo dâi khÝa c¹nh giíi vµ lµ chÊt xóc t¸c cho viÖc häc hái, chia sÎ vµ thiÕt lËp m¹ng l−íi víi c¸c nhãm ®Çu mèi hoÆc c¸c ®¬n
vÞ ho¹t ®éng vÒ giíi kh¸c.
4. B¶n h−íng dÉn cã thÓ Sö dông khi nµo?
H−íng DÉn nµy cã thÓ ®−îc sö dông trong a) c¸c b−íc x¸c ®Þnh vµ lËp kÕ ho¹ch dù ¸n, b) gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n; c)
TËp huÊn vµ nghiªn cøu liªn quan ®Õn giíi, vµ d) b¸o c¸o dù ¸n.
5. liªn l¹c víi ai ®Ó ®−îc hç trî?
Khi mét dù ¸n do SDC tµi trî cÇn sù hç trî trong qu¸ tr×nh lång ghÐp giíi, ®èi t¸c dù ¸n cã thÓ yªu cÇu hç trî tõ nhãm Ph¸t
triÓn Nh©n lùc vµ Tæ chøc (HID) t¹i V¨n phßng §iÒu phèi khu vùc Mª-k«ng t¹i Hµ Néi. Hç trî kü thuËt cã thÓ ®−îc cung cÊp
®Ó n©ng cao nhËn thøc vµ thiÕt lËp hÖ thèng gi¸m s¸t. C¸c th«ng tin cËp nhËt vÒ b×nh ®¼ng giíi vµ t− vÊn cã thÓ ®−îc cung
cÊp ®Ó ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh hoµ nhËp trong dù ¸n.
Nhãm ph¸t triÓn nh©n lùc vµ tæ chøc
V¨n phßng §iÒu phèi khu vùc Mª-k«ng cña SDC
§Þa chØ: Toµ nhµ Trung t©m Melia, tÇng 16,
44 B Lý Th−êng KiÖt, Hµ Néi
§iÖn tho¹i: 84 4 934 66 27
Fax: 84 4 934 66 23
Email: hanoi@sdc.net
1

3. I. Giíi
Giíi kh«ng gièng nh− giíi tÝnh. Giíi tÝnh chØ c¸c ®Æc ®iÓm sinh häc cña phô n÷ vµ nam giíi, trÎ em g¸i vµ trÎ em trai. Giíi lµ
quan hÖ do x· héi t¹o ra gi÷a phô n÷ vµ nam giíi vµ liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c mÆt trong cuéc sèng: kinh tÕ, x· héi, chÝnh trÞ,
v¨n ho¸ vµ m«i tr−êng. Giíi kh«ng ph¶i chØ vÒ phô n÷. NÕu “giíi” th−êng bÞ nhÇm lÉn víi “phô n÷” lµ do trong nhiÒu bèi c¶nh,
phô n÷ chÞu thiÖt thßi trong quan hÖ kh«ng b×nh ®¼ng vÒ giíi, cã nghÜa lµ träng t©m cña c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn giíi chñ
yÕu lµ ®Ó ®¹t ®−îc quyÒn b×nh ®¼ng h¬n cho phô n÷ trong bèi c¶nh nam giíi gi÷ vai trß thèng trÞ.
Quan hÖ giíi ®−îc x¸c ®Þnh bëi:
• ‘Vai trß giíi’ lµ thuéc tÝnh vµ/hoÆc ®−îc thùc hiÖn bëi phô n÷ vµ nam giíi (trÎ em trai vµ trÎ em g¸i) trong hé gia ®×nh,
céng ®ång, n¬i lµm viÖc vµ x· héi;
• C¸c nguån lùc (tµi nguyªn thiªn nhiªn, kinh tÕ, ph¸p lý, x· héi, gi¸o dôc, néi sinh vµ ngo¹i lùc) mµ phô n÷ vµ nam giíi
(trÎ em trai vµ trÎ em g¸i) ®−îc tiÕp cËn ®Ó cã thÓ thùc hiÖn vai trß cña m×nh;
• Møc ®é kiÓm so¸t/®−a ra quyÕt ®Þnh cña phô n÷ vµ nam giíi (trÎ em trai vµ trÎ em g¸i) ®èi víi c¸c nguån lùc nµy trong
vai trß cña hä;
• C¸c c¬ héi vµ ‘nhu cÇu giíi’ ®−îc thùc hiÖn bëi c¸c nhãm phô n÷ vµ nam giíi (trÎ em trai vµ trÎ em g¸i). C¸c nhãm
nµy cã thÓ thùc hiÖn vai trß giíi míi vµ/hoÆc tiÕp cËn vµ kiÓm so¸t nhiÒu h¬n ®èi víi c¸c nguån lùc.
C¸c quan hÖ giíi:
Phô thuéc vµo hoµn c¶nh cô thÓ: Quan hÖ giíi cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c n−íc, gi÷a c¸c bèi c¶nh kinh tÕ, x· héi vµ v¨n
ho¸ , vµ gi÷a c¸c h×nh thøc hé gia ®×nh kh¸c nhau. C¸c quan hÖ giíi thÓ hiÖn trong ph¹m vi riªng t− vµ c«ng céng gi÷a phô
n÷ vµ nam giíi (nh− ®èi t¸c, thµnh viªn céng ®ång, ®ång nghiÖp), gi÷a phô n÷ víi nhau (ch¼ng h¹n nh− mÑ chång/con d©u,
gi÷a chÞ em, gi÷a ®ång nghiÖp n÷) vµ gi÷a nam giíi víi nhau (cha/con, ng−êi giµ nhÊt/ng−êi trÎ nhÊt).
Cã thÓ thay ®æi : C¸c quan hÖ giíi cã thÓ ®−îc ®iÒu chØnh b»ng luËt/chÝnh s¸ch (vÝ dô quyÒn bÇu cö cña phô n÷, nghØ ch¨m
sãc con míi sinh ®èi víi nam giíi vv...) hoÆc b»ng vËn ®éng chÝnh trÞ/x· héi (vÝ dô vËn ®éng ®Ó chÊm døt b¹o hµnh ®èi víi
phô n÷). C¸c sù kiÖn hoÆc xung ®ét kh«ng l−êng tr−íc cã thÓ thay ®æi quan hÖ giíi mét c¸ch nhanh chãng (vÝ dô trong thêi kú
chiÕn tranh hoÆc thiªn tai, phô n÷ vµ nam giíi tiÕn hµnh c¸c nhiÖm vô phi truyÒn thèng ®Ó tån t¹i). C¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ vµ
chÝnh trÞ cã ¶nh h−ëng ®Õn quan hÖ giíi (vÝ dô nam giíi mÊt vÞ thÕ lµ ng−êi kiÕm tiÒn chÝnh trong gia ®×nh).
Cã quan hÖ t−¬ng t¸c th−êng xuyªn víi c¸c quan hÖ x∙ héi kh¸c. Tuæi, giai cÊp, d©n téc, t«n gi¸o hoÆc n¨ng lùc, còng
nh− giíi, cã ¶nh h−ëng tíi c¸c ho¹t ®éng, tr¸ch nhiÖm, ®Þa vÞ, ®Æc quyÒn, c¬ héi vµ giíi h¹n trong cuéc sèng cña phô n÷ vµ
nam giíi. Kh«ng ph¶i tÊt c¶ phô n÷ vµ nam giíi ®Òu gièng nhau vµ kh«ng ph¶i tÊt c¶ hä ®Òu cã vai trß nh− nhau, sù tiÕp
cËn/kiÓm so¸t c¸c nguån lùc vµ nhu cÇu nh− nhau.
Quan hÖ quyÒn lùc ®−îc duy tr× bëi c¸c thÓ chÕ trong ph¹m vi nhµ n−íc, d©n sù vµ t− nh©n cña cuéc sèng (vÝ dô gia ®×nh,
h«n nh©n, tr−êng häc, thÞ tr−êng lao ®éng). Nam giíi còng nh− n÷ giíi ®Òu cã thÓ lµ ®èi t−îng g©y ra bÊt b×nh ®¼ng giíi.
II. nhu cÇu giíi
Phô n÷ vµ nam giíi cã nh÷ng nhu cÇu kh¸c nhau, do hä cã vai trß kh¸c nhau trong x· héi. CÇn ph¶i ph©n biÖt gi÷a hai lo¹i
nhu cÇu giíi:
Nhu cÇu Giíi Thùc tÕ lµ nh÷ng nhu cÇu do phô n÷ vµ nam giíi x¸c ®Þnh h×nh thµnh tõ sù ph©n c«ng lao ®éng truyÒn thèng.
Nhu cÇu Giíi Thùc tÕ lµ sù ®¸p øng ®èi víi mét nhu cÇu bøc thiÕt tr−íc m¾t theo nhËn thøc cña chñ thÓ, ®−îc x¸c ®Þnh trong
mét hoµn c¶nh cô thÓ. C¸c nhu cÇu nµy th−êng liªn quan ®Õn sù thiÕu thèn trong ®iÒu kiÖn sèng ch¼ng h¹n nh− cung cÊp
n−íc, ch¨m sãc søc khoÎ hoÆc viÖc lµm. Nhu cÇu Giíi Thùc tÕ th−êng phô thuéc vµo hoµn c¶nh cô thÓ.
Nhu cÇu Giíi ChiÕn l−îc thÓ thiÖn sù th¸ch thøc ®èi víi quan hÖ giíi truyÒn thèng vµ bao hµm sù thay ®æi trong quan hÖ
quyÒn lùc vµ kiÓm so¸t gi÷a phô n÷ vµ nam giíi. Nhu cÇu Giíi ChiÕn l−îc mµ phô n÷ x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ sù c«ng nhËn cña
phô n÷ vµ th¸ch thøc ®èi víi vÞ trÝ bÞ lÖ thuéc cña hä trong quan hÖ víi nam giíi trong x· héi, ch¼ng h¹n nh−, sù tiÕp cËn b×nh
®¼ng ®èi víi viÖc lµm, b×nh ®¼ng trong thu nhËp, vµ c¸c quyÒn ph¸p lý b×nh ®¼ng. Nhu cÇu Giíi ChiÕn l−îc mµ nam giíi x¸c
®Þnh xuÊt ph¸t tõ sù c«ng nhËn cña nam giíi vµ th¸ch thøc ®èi víi sù lo¹i trõ hä khái c¸c lÜnh vùc mµ vai trß truyÒn thèng cña
nam giíi ®Æt ra vµ gãp phÇn duy tr× sù lÖ thuéc cña phô n÷, ch¼ng h¹n nh−, cïng ch¨m sãc con c¸i. C¸c nhu cÇu giíi chiÕn
l−îc còng phô thuéc vµo hoµn c¶nh cô thÓ.
III. Giíi vµ b×nh ®¼ng giíi ë ViÖt Nam
Còng gièng nh− c¸c n−íc kh¸c trªn thÕ giíi, vÊn ®Ò giíi ë ViÖt Nam dùa trªn nhËn thøc vµ niÒm tin cña x· héi lµ c¸c yÕu tè
quy ®Þnh vai trß, tr¸ch nhiÖm vµ quan hÖ cña c¶ phô n÷ vµ nam giíi trong mét céng ®ång. PhÇn lín tr¸ch nhiÖm vµ quan hÖ
cña ng−êi ViÖt Nam ®èi víi c«ng viÖc vµ gia ®×nh ®−îc ph¸t triÓn dùa trªn nh÷ng gi¸ trÞ vµ niÒm tin xuÊt ph¸t tõ c¸c kh¸i niÖm
vµ nh÷ng lêi d¹y truyÒn thèng cña ®¹o Khæng qua hµng ngµn n¨m ¶nh h−ëng cña phong kiÕn Trung Quèc. §−îc dÉn d¾t
2

4. b»ng nh÷ng gi¸ trÞ vµ niÒm tin nµy, phô n÷ ViÖt Nam ®−îc coi lµ ph¶i bÞ lÖ thuéc vµo nam giíi (cha, chång vµ con trai) vµ nam
giíii ®−îc xem nh− trô cét trong gia ®×nh vµ cña x· héi (nh÷ng ng−êi ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, ng−êi ®−a ra quyÕt ®Þnh vµ kiÓm
so¸t c¸c nguån lùc).
MÆc dï ®· cã nhiÒu tiÕn bé nh»m thay ®æi vµ ®¹t ®−îc sù c©n b»ng tèt h¬n trong ®Þa vÞ cña nam giíi vµ phô n÷ ë gia ®×nh vµ
trong x· héi, nh÷ng gi¸ trÞ vµ niÒm tin nµy vÉn c¶n trë viÖc ®¹t ®−îc b×nh ®¼ng giíi ë ViÖt Nam. Chóng kh«ng chØ cã xu h−íng
®Èy phÇn lín phô n÷ vµo c¸c c«ng viÖc hµnh chÝnh cã thu nhËp thÊp vµ Ýt c¬ héi tiÕp cËn víi th«ng tin, sù ph¸t triÓn nghÒ
nghiÖp, vµ c¸c nguån lùc vv... mµ cßn tr«ng chê nam giíi lµm hÇu hÕt c¸c c«ng viÖc nÆng nhäc ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu vµ
®ßi hái cña gia ®×nh vµ x· héi.
ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· x©y dùng c¸c c¬ cÊu tæ chøc kh¸c nhau ®Ó thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch b×nh ®¼ng Giíi nh»m thay ®æi
t×nh h×nh. Cam kÕt m¹nh mÏ cña chÝnh phñ ®èi víi sù thay ®æi nµy ®−îc thÓ hiÖn trong ChiÕn l−îc vÒ sù TiÕn bé cña Phô n÷
cho tíi n¨m 2010, KÕ ho¹ch Hµnh ®éng Quèc gia vÒ sù TiÕn bé cña Phô n÷ 2001-2005 (POA 2) vµ ChiÕn l−îc T¨ng tr−ëng
vµ Gi¶m nghÌo Toµn diÖn (CPRGS). Tuy nhiªn, nh÷ng quan ®iÓm vµ th¸i ®é t¹o ra rµo c¶n ®èi víi b×nh ®¼ng giíi vÉn cßn
tån t¹i.
IV. TÇm quan träng cña b×nh ®¼ng giíi vµ quan hÖ víi nghÌo ®ãi
Ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi lµ mét h×nh thøc phæ biÕn nhÊt trªn thÕ giíi cña viÖc bÞ g¹t ra ngoµi lÒ x· héi. Trong xu h−íng chung
cña viÖc ph©n phèi kh«ng c«ng b»ng vÒ cña c¶i vµ quyÒn lùc gi÷a c¸c nhãm trong x· héi, sù tiÕp cËn kh«ng c«ng b»ng cña
phô n÷ ®èi víi ph¸t triÓn chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ x· héi ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng n÷ giíi ho¸ nghÌo ®ãi ngµy cµng t¨ng ë nhiÒu n¬i
trªn thÕ giíi. §iÒu nµy gãp phÇn lµm suy gi¶m nhanh chãng ®iÒu kiÖn sèng cña c¸c hé gia ®×nh vµ céng ®ång. Nã còng lµm
t¨ng tÝnh dÔ bÞ th−¬ng tæn cña trÎ em vµ phô n÷ ®èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i b¹o hµnh (vÝ dô nh− n¹n bu«n b¸n, b¹o hµnh trong gia
®×nh, HIV/Aids) vµ duy tr× viÖc phô n÷ kh«ng ®−îc tham gia vµo qu¶n lý ë tÊt c¶ c¸c cÊp.
Mét nguyªn t¾c quan träng ®èi víi SDC lµ viÖc chèng l¹i nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng vÒ c¬ cÊu vµ quan hÖ quyÒn lùc gi÷a c¸c
nhãm kh¸c nhau trong x· héi, gåm c¶ phô n÷ vµ nam giíi, võa lµ môc tiªu vµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña ph¸t triÓn. Do vËy, lµm
gi¶m bÊt b×nh ®¼ng gi÷a phô n÷ vµ nam giíi vµ ®¶m b¶o sù tiÕp cËn vµ kiÓm so¸t cña phô n÷ ®èi víi c¸c nguån lùc (trao
quyÒn) lµ mét chiÕn l−îc gi¶m nghÌo ®ãi, thóc ®Èy vµ b¶o vÖ quyÒn cña phô n÷ nh− mét phÇn cña quyÒn con ng−êi, vµ ph¸t
triÓn c¸c h×nh thøc ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Ó phô n÷ còng nh− nam giíi ®−îc tham gia b×nh ®¼ng vµo qu¶n lý ë tÊt c¶ c¸c cÊp.
Quan hÖ giíi liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng cña phô n÷ vµ nam giíi. §ã lµ vÊn ®Ò kinh tÕ, x· héi vµ v¨n ho¸.
Chóng ¶nh h−ëng tíi c¸ch mµ phô n÷ vµ nam giíi tiÕp cËn, øng xö vµ thÓ hiÖn trong cuéc sèng c¸ nh©n cña hä còng nh−
trong ph¹m vi c«ng céng (n¬i lµm viÖc, lÜnh vùc chÝnh trÞ, c¸c vÊn ®Ò céng ®ång vv...). Sù céng t¸c cña phô n÷ vµ nam gíi
th−êng lµ yÕu tè quan träng cña tÝnh bÒn v÷ng, trong hé gia ®×nh còng nh− nh÷ng cÊp kh¸c. Còng gièng nh− bÊt cø thay ®æi
nµo th¸ch thøc quan hÖ quyÒn lùc, nh÷ng thay ®æi trong quan hÖ giíi cã thÓ dÉn ®Õn xung ®ét. Nh−ng ë nhiÒu n¬i trªn thÕ
giíi cã nhiÒu phô n÷ vµ nam giíi tÝch cùc t×m kiÕm chiÕn l−îc riªng cña hä ®Ó x©y dùng quan hÖ giíi b×nh ®¼ng h¬n. Nh÷ng
thay ®æi trong quan hÖ giíi do vËy lµ phÇn c¨n b¶n cña thay ®æi x· héi vµ lµ ph¹m vi ho¹t ®éng chÝnh ®¸ng cho sù hç trî cña
SDC.
Lång ghÐp (hoÆc thÓ chÕ ho¸) giíi lµ mét chiÕn l−îc tæng thÓ mµ SDC theo ®uæi ®Ó ®¹t ®−îc sù b×nh ®¼ng vÒ giíi vµ ®¶m
b¶o r»ng c«ng viÖc cña SDC vµ ®èi t¸c cña m×nh kh«ng duy tr× bÊt b×nh ®¼ng. Lång ghÐp giíi bao hµm nh÷ng thay ®æi trong
c¸c môc tiªu ph¸t triÓn vµ biÖn ph¸p lËp kÕ ho¹ch, ph−¬ng ph¸p, ph©n bæ ng©n s¸ch, n¨ng lùc/kü n¨ng, quan hÖ ®èi t¸c, vµ
v¨n ho¸ tæ chøc cña SDC ®Ó chóng cã thÓ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu riªng cña phô n÷ vµ nam giíi vµ mang l¹i nh÷ng lîi Ých
b×nh ®¼ng cho hä.
V. Cam kÕt cña SDC vÒ lång ghÐp giíi
Nh− ®· nªu trong chÝnh s¸ch cña m×nh, SDC cam kÕt lång ghÐp giíi trong tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña m×nh b»ng c¸ch:
• Gióp c¶ nam giíi vµ phô n÷ cã vÞ thÕ c«ng b»ng vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ x· héi, t−¬ng øng víi c¸c quyÒn, n¨ng lùc vµ kh¶
n¨ng cña hä;
• Hç trî ViÖt Nam tËn dông kh¶ n¨ng cña céng ®ång, huy ®éng n¨ng lùc, kü n¨ng trong cuéc sèng, kinh nghiÖm, kiÕn thøc
vµ c¸c nguån lùc cña nh©n d©n;
• Gãp phÇn ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu nªu trong KÕ ho¹ch Hµnh ®éng Quèc gia vÒ sù TiÕn bé cña Phô n÷ (POA 2) vµ ChiÕn
l−îc T¨ng tr−ëng vµ Gi¶m nghÌo Toµn diÖn (CPRGS) liªn quan ®Õn ph¸t triÓn c©n b»ng vÒ giíi.
VI. Vai trß cña V¨n phßng ®iÒu phèi khu vùc Mªk«ng cña SDC trong qu¸ tr×nh lång ghÐp giíi
Vai trß cña V¨n phßng §iÒu phèi khu vùc Mª-k«ng cña SDC lµ hç trî viÖc thùc hiÖn lång ghÐp giíi trong c¸c dù ¸n do SDC
tµi trî, bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh−:
• §ãng gãp vµo nhËn thøc vÒ giíi trong c¸c ch−¬ng tr×nh vµ dù ¸n cña SDC, b»ng c¸ch cung cÊp c¸c th«ng tin liªn quan
vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nh− tËp huÊn, héi th¶o, thuyÕt tr×nh vµ c¸c chuyÕn th¨m liªn quan ®Õn lång ghÐp giíi.
3

5. • §¶m b¶o ®Ó c¸c dù ¸n gãp phÇn vµo viÖc ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu vÒ b×nh ®¼ng giíi cña KÕ ho¹ch Hµnh ®éng Quèc gia
vÒ sù TiÕn bé cña Phô n÷ vµ ChiÕn l−îc T¨ng tr−ëng vµ Gi¶m nghÌo Toµn diÖn;
• KhuyÕn khÝch chia sÎ vµ ¸p dông c¸c kinh nghiÖm vµ thùc tiÔn vÒ lång ghÐp giíi;
• Hç trî vµ t− vÊn cho c¸c dù ¸n vµ ®èi t¸c cña SDC vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn giíi vµ c¸c ho¹t ®éng lång ghÐp;
• Ph©n bæ c¸c nguån lùc phï hîp ®Ó hç trî lång ghÐp giíi trong c¸c ch−¬ng tr×nh vµ dù ¸n cña SDC;
• VËn ®éng sù cam kÕt vµ hîp t¸c gi÷a c¸c nhµ tµi trî, c¸c dù ¸n vµ ®èi t¸c vÒ c¸c vÊn ®Ò vµ ho¹t ®éng liªn quan ®Õn giíi.
VII. lång ghÐp giíi trong c¸c dù ¸n ph¸t triÓn
quot;Lång ghÐp giíi lµ mét qu¸ tr×nh ®−a c¸c mèi quan t©m vµ kinh nghiÖm cña phô n÷ còng nh− nam giíi thµnh mét bé phËn
g¾n liÒn vµo viÖc thiÕt kÕ, thùc hiÖn, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ c¸c chÝnh s¸ch vµ ch−¬ng tr×nh trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ,
kinh tÕ vµ x· héi ®Ó phô n÷ vµ nam giíi ®Òu b×nh ®¼ng trong viÖc h−ëng lîi vµ sù bÊt b×nh ®¼ng kh«ng cßn tiÕp diÔnquot;. (E.
1997. L.O. Para. 4. do ECOSOC th«ng qua ngµy 17/7/97)
7.1 V× sao ph¶i lång ghÐp giíi trong c¸c dù ¸n do SDC tµi trî?
Lång ghÐp giíi trong dù ¸n do SDC tµi trî ®Ó ®¶m b¶o r»ng:
• C¸c nhu cÇu ph¸t triÓn hiÖn t¹i cña phô n÷ vµ nam giíi ®· ®−îc x¸c ®Þnh trong c¸c dù ¸n do SDC tµi trî ®−îc ph¶n ¸nh
trong c¸c môc tiªu vµ kÕt qu¶ cña dù ¸n;
• ChÝnh s¸ch cña quèc gia vµ SDC vÒ vÊn ®Ò giíi (POA2, CPRGS ...) ®−îc tÝnh ®Õn;
• C¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n kh«ng lµm ¶nh h−ëng ®Õn b×nh ®¼ng giíi;
• Qu¸ tr×nh häc tËp dùa trªn c¸c kinh nghiÖm tèt ®Ó ®¶m b¶o sù tham gia b×nh ®¼ng cña c¶ phô n÷ vµ nam giíi, ®Ó trao
quyÒn cho nh÷ng ng−êi thiÖt thßi vµ gi¶m bÊt b×nh ®¼ng giíi nh− mét biÖn ph¸p thóc ®Èy c«ng b»ng x· héi vµ chèng l¹i
nghÌo ®ãi.
7.2. Lµm thÕ nµo ®Ó b¾t ®Çu qu¸ tr×nh lång ghÐp giíi?
Cã nhiÒu c¸ch ®Ó b¾t ®Çu hoÆc t¨ng c−êng qu¸ tr×nh lång ghÐp giíi, vµ tÊt c¶ mäi ng−êi trong mét dù ¸n ®Òu cã thÓ ®Ò xuÊt
c¸c ho¹t ®éng hoÆc ý t−ëng phï hîp nhÊt víi yªu cÇu cña dù ¸n. D−íi ®©y lµ mét sè gîi ý cho qu¸ tr×nh lång ghÐp, dùa vµo
c¸c nhu cÇu vµ bèi c¶nh dù ¸n:
• Tæ chøc c¸c buæi häc n©ng cao nhËn thøc vÒ giíi cho phô n÷ vµ nam giíi trong gi÷a c¸c bªn tham gia, kÓ c¶ nh÷ng
ng−êi h−ëng lîi vµ nhãm ®èi t−îng;
• N©ng cao kh¶ n¨ng cña c¸n bé l·nh ®¹o, c¸n bé qu¶n lý vµ thùc hiÖn dù ¸n vÒ lång ghÐp giíi;
• Lång ghÐp giíi trong qu¶n lý dù ¸n, kÓ c¶ qu¶n lý nguån nh©n lùc (tuyÓn dông, ®µo t¹o vv...);
• X©y dùng mét hÖ thèng gi¸m s¸t cã lång ghÐp c¸c yÕu tè vÒ giíi;
• Lång ghÐp giíi trong kÕ ho¹ch hµnh ®éng cña dù ¸n;
• X©y dùng c¸c ho¹t ®éng dù ¸n cô thÓ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng vÒ giíi trong nh÷ng lÜnh vùc x¸c ®Þnh ®−îc sù
bÊt b×nh ®¼ng;
• ChØ ®Þnh mét nhãm ®Çu mèi vÒ giíi ®Ó duy tr× vµ gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng lång ghÐp, vµ liªn kÕt dù ¸n víi c¸c c«ng viÖc
cña c¸c tæ chøc kh¸c;
• Dµnh riªng mét phÇn ng©n s¸ch thÝch hîp trong dù ¸n ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng lång ghÐp giíi theo kÕ ho¹ch;
• Cung cÊp ®ñ tµi liÖu chÝnh s¸ch vµ chiÕn l−îc (POA 2, CPRGS, ChÝnh s¸ch vÒ Giíi cña SDC vv...) ®Ó tham kh¶o trong
dù ¸n.
4

6. VÝ dô vÒ danh môc ®èi chiÕu cho qu¸ tr×nh lång ghÐp giíi
§iÓm = Cã = Mét phÇn = Kh«ng = Kh«ng phï hîp
Qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh dù ¸n vµ lËp kÕ ho¹ch
1. Nhu cÇu cña c¶ nam giíi vµ phô n÷ cã ®−îc ®¸nh gi¸ trong qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh dù ¸n kh«ng?
2. C¸c sè liÖu thu thËp cã ®−îc ph©n lo¹i theo giíi kh«ng?
3. C¸c c¸n bé lËp dù ¸n vµ chuyªn gia t− vÊn cã hç trî vµ chó träng sù tham gia b×nh ®¼ng cña c¶ nam
giíi vµ phô n÷ trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch kh«ng?
4. C¸n bé lËp dù ¸n cã hiÓu vµ tham kh¶o KÕ ho¹ch Hµnh ®éng Quèc gia vÒ sù TiÕn bé cña Phô n÷
(POA2) kh«ng?
5. Môc ®Ých vµ c¸c môc tiªu cña dù ¸n cã bao gåm vµ ®ãng gãp vµo viÖc lång ghÐp giíi kh«ng?
6. Dù ¸n cã ph©n bæ kho¶n ng©n s¸ch cô thÓ ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ giíi kh«ng?
7. C¸c ho¹t ®éng lång ghÐp giíi cã ®−îc nªu cô thÓ trong c¸c ®iÒu kho¶n tham chiÕu cña:
- nhãm lËp kÕ ho¹ch
- c¸n bé dù ¸n
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn
8. Dù ¸n cã c¸c th«ng tin c¬ b¶n liªn quan vÒ giíi ch¼ng h¹n nh−:
- ChÝnh s¸ch vÒ giíi cña SDC
- VÊn ®Ò Giíi trong Ho¹t ®éng cña SDC (Sæ tay h−íng dÉn
ho¹t ®éng)
- H−íng dÉn vÒ Giíi cña SDC khu vùc Mª-k«ng
- Tãm t¾t t×nh h×nh giíi ë ViÖt Nam cña Liªn hîp quèc
- KÕ ho¹ch Hµnh ®éng Quèc gia vÒ sù TiÕn bé cña Phô n÷
2001-2005
- ChiÕn l−îc T¨ng tr−ëng vµ Gi¶m nghÌo Toµn diÖn
9. Dù ¸n cã c¸c mèi liªn hÖ ®Ó xin hç trî cô thÓ vÒ ph©n tÝch, lång ghÐp, vµ gi¸m s¸t vÒ giíi kh«ng?
10. Dù ¸n cã nhãm ®Çu mèi vÒ giíi kh«ng?
11. ViÖc ®¸nh gi¸ nhu cÇu ®µo t¹o cã xem xÐt c¸c nhu cÇu cña c¶ nam giíi vµ phô n÷ kh«ng?
12. C¸c ho¹t ®éng lång ghÐp giíi cã ®−îc ®−a vµo kÕ ho¹ch hµng n¨m kh«ng?
13. VÊn ®Ò giíi cã ®−îc xem xÐt trong qu¸ tr×nh t− vÊn chÝnh s¸ch cña dù ¸n kh«ng?
Qu¸ tr×nh gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸
14. Dù ¸n cã c¸c chØ sè ®¬n gi¶n, cã thÓ ®o ®Õm, vµ cã thÓ ®¹t ®−îc ®Ó ®¸nh gi¸ sù t¨ng c−êng b×nh
®¼ng giíi kh«ng?
15. VÊn ®Ò giíi cã ®−îc lång ghÐp vµo hÖ thèng gi¸m s¸t cña dù ¸n kh«ng?
16. Lång ghÐp giíi cã ®−îc ®Ò cËp/ph©n tÝch trong:
- C¸c ®iÒu kho¶n tham chiÕu cña nhãm ®¸nh gi¸
- B¸o c¸o ®¸nh gi¸ dù ¸n
5

7. ®¸nh gi¸ tæng quan
Ng−êi tham gia ®¸nh gi¸ …………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………….
Ngµy ®¸nh gi¸: ………./…….…/……..
B¸o c¸o l¹i tæng sè ®iÓm cho tõng giai ®o¹n thÝch hîp trong dù ¸n cña anh/chÞ ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ dù ¸n!
Lång ghÐp giíi trong qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh dù ¸n vµ lËp kÕ ho¹ch:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
0-25% 26-50% 51-75%: 76-100%
khëi ®Çu cßn h¹n chÕ... vÉn cßn mét sè trë ng¹i kÕt qu¶ cã triÓn väng giíi ®−îc lång ghÐp tèt
Lång ghÐp giíi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
0-25% 26-50% 51-75%: 76-100%
khëi ®Çu cßn h¹n chÕ… vÉn cßn mét sè trë ng¹i kÕt qu¶ cã triÓn väng giíi ®−îc lång ghÐp tèt
Lång ghÐp giíi trong qu¸ tr×nh gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸:
1 2 3 4 5 6 7 8
0-25% 26-50% 51-75%: 76-100%
khëi ®Çu cßn h¹n chÕ… vÉn cßn mét sè trë ng¹i kÕt qu¶ cã triÓn väng giíi ®−îc lång ghÐp tèt
nh÷ng ®iÓm trao ®æi:
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
kiÕn nghÞ vµ biÖn ph¸p cÇn tiÕn hµnh:
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
6