1. Groot Onderhoud:
Kennisintro 2013
Brugge – 25 oktober
Vincent
Nijs
@centnijs

3. TELLEN
=
VERTELLEN
=

4. inhoud
 toerisme in Vlaanderen
 volumes verblijfstoerisme
TELLEN
 volumes musea/attracties/sites
 marktonderzoek
 belangrijkste bevindingen
ONDERZOEK
 relatie met de cultuur- en erfgoedsector

5. TELLEN

6. verblijfstoerisme in cijfers
(overnachtingen)





Vlaanderen
29,5 miljoen overnachtingen
6 Kunststeden
11 miljoen
Volume op 20 jaar verdubbeld
Waarvan recreatief
6 miljoen (57%)
Grote verschillen tussen de steden
aandeel leisure per stad:
91%
57%
62%
64%
46%
46%
Bron: FOD

7. evolutie overnachtingen in Vlaanderen
14,000,000
12,000,000
-28%
10,000,000
+29%
+17%
8,000,000
6,000,000
4,000,000
2,000,000
0
2002
2003
2004
2005
kust
Bron: FOD, commercieel verblijfstoerisme
2006
2007
kunststeden
2008
2009
2010
Vlaamse regio’s
2011
2012

8. alle overnachtingen in de kunststeden
2012
6,500,000
6,000,000
56%
5,500,000
5,000,000
4,500,000
4,000,000
3,500,000
3,000,000
2,500,000
16%
2,000,000
15%
1,500,000
8%
1,000,000
3%
500,000
2%
0
Brussel
Antwerpen
Brugge
Gent
Leuven
Mechelen
Bron: FOD

9. barometer attracties en musea
 Maandelijkse en jaarlijkse barometer bezoekersaantallen
(Toerisme Vlaanderen , provinciale diensten voor toerisme)
 2 clusters:
Toeristisch-recreatieve
attracties
Culturele attracties
Dieren- pret- en themaparken
Erfgoedmusea
Recreatieparken/waterplezier
Kunstmusea
Wetenschap en natuur
Niet-museale erfgoedattracties
Sightseeing

10. participerende attracties
Trend
Trend
2010-2011
2007-2011
316
14
66
96
102
6
28
13
14
14
0
1
22
29
33
34
1
11
25
27
31
32
34
2
9
13
13
13
17
20
3
7
176
182
196
206
214
8
38
111
118
122
124
131
7
20
kunstmusea
33
33
33
33
34
1
1
niet-museale erfgoedattracties
32
33
41
49
49
0
17
Aantal attracties
2007
2008
2009
2010
2011
250
258
282
302
74
75
86
dieren-, pret- en themaparken
13
13
recreatieparken en waterplezier
23
wetenschap en natuur
sightseeing
VLAAMS GEWEST
toeristisch-recreatieve attracties
culturele attracties
erfgoedmusea
Bron: Toerisme Vlaanderen, attractiebarometer

11. evolutie bezoekersaantallen
VLAAMS GEWEST
18.004.209
17.759.863
20.843.164 20.847.218 22.104.577
+6,0%
+5,3%
toeristisch-recreatieve
attracties
10.142.815
10.099.197
12.328.282 12.432.827 12.619.371
+1,5%
+5,6%
dieren-, pret- en themaparken
5.564.335
5.567.829
6.021.652
5.625.144
5.895.810
+4,8%
+1,5%
recreatieparken en
waterplezier
2.141.616
2.097.785
3.692.119
4.167.832
3.760.304
-9,8%
+15,1%
wetenschap en natuur
1.233.622
1.246.654
1.417.254
1.413.630
1.484.434
+5,0%
+4,7%
sightseeing
1.203.242
1.186.929
1.197.257
1.226.221
1.478.823
+20,6%
+5,3%
7.861.394
7.660.666
8.514.882
8.414.391
9.485.206
+12,7%
+4,8%
erfgoedmusea
3.686.590
3.914.547
4.065.473
3.999.251
4.063.317
+1,6%
+2,5%
kunstmusea
1.606.407
1.301.245
1.456.174
1.490.783
2.132.629
+43,1%
+7,3%
niet-museale
erfgoedattracties
2.568.397
2.444.874
2.993.235
2.924.357
3.289.260
+12,5%
+6,4%
Bron: Toerisme Vlaanderen, attractiebarometer
2010
2011
GJG
2008
culturele attracties
2009
Trend
2007
2010-2011 2007-2011

12. evolutie bezoekersaantallen
+23%
+24%
+23%
Bron: Toerisme Vlaanderen, attractiebarometer

13. ter vergelijking: evolutie
overnachtingen verblijfstoerisme in
commercieel logies
Bron: Toerisme Vlaanderen obv FOD Economie

14. evolutie bezoekersaantallen
toeristisch recreatieve attracties
+6%
+76%
+20%
+23%
Bron: Toerisme Vlaanderen, attractiebarometer

15. evolutie bezoekersaantallen
culturele/erfgoed attracties
+10%
+28%
+33%
Bron: Toerisme Vlaanderen, attractiebarometer

16. ONDERZOEK

17. marktonderzoek
kunststeden

Initiatief van Toerisme Vlaanderen en de Vlaamse
kunststeden uitgevoerd door WES

Onderzoek naar het gedrag van actueel aanwezige
recreatieve binnen- en buitenlandse verblijf-toeristen
en dagtoeristen in de zes kunststeden
Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Leuven en Mechelen

Face-to-face enquête in de periode
april 2011 – kerstvakantie 2011

3.150 verblijfstoeristen en 1.600 dagtoeristen

Parallel met onderzoek aan de kust en in de Vlaamse
regio’s, zie http://www.toerismevlaanderen.be/de-recreatieve-toerist

18. herkomst recreatieve
verblijfstoerist
Verenigd Koninkrijk
Frankrijk
14%
22%
Nederland
13%
Duitsland
4%
België
5%
Spanje
Verenigde Staten
17%
9%
9%
9%
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek
Italië
Andere landen

19. leeftijd
0
5
18-24 jaar
25-34 jaar
35-49 jaar
50-64 jaar
65-74 jaar
75 jaar en ouder
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek
10
15
20
25
30
gemiddelde 46 jaar
35
40

20. imago van de kunststeden
0.0
Mooi, zeer mooi
Authentiek, goed onderhouden, interessante, typische…
Ik voel me thuis, goede en leuke, aangename sfeer
Leuk, fijn, plezant
Rijke geschiedenis
Veel culturele…
Interessant, leerrijke stad (veel te zien, boeiend)
Afwisselend, veel animatie, veel evenementen, veel te beleven
Sfeervol, gezellig, charmant, gemoedelijk, knus
Voldoende/veel winkelmogelijkheden, shoppingstad
Gastronomisch, culinair, bourgondisch, lekker eten, typische…
Indrukwekkend, unieke stad, speciaal, overweldigend
Traditioneel, klassiek, Middeleeuws, oud
Vriendelijke, gastvrije, warme, fijne bevolking
Een mix van kunsthistorisch en nieuw, Middeleeuwen en modern
Pittoresk, idyllisch, schattig
Aantrekkelijk, I love it, I like it
Verkeersvrij, weinig verkeer, goed om te wandelen, fietsvriendelijk
Netjes, goed onderhouden, proper
Grote Markt, mooie Grote Markt
Kalm, rustig, relax
Gemiddeld 2,7 elementen
per respondent
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
35.0
31.0
25.5
19.4
15.3
15.0
14.4
13.6
13.2
12.4
11.4
8.0
7.6
6.2
6.0
5.5
4.6
4.3
4.3
4.2
4.1
4.0
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek

21. motivatie
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
Naam, faam, bekendheid
48.1
Interessante stad, veel bezienswaardigheden
48.1
Kunsthistorisch patrimonium
31.5
Nieuwe ervaring
25.8
Eigen vroegere positieve ervaring
20.1
Veel cultuur
17.4
Aanbeveling vrienden, familie, kennissen
15.8
Aangename (vakantie-)sfeer
15.6
Nabijheid, niet te ver
11.9
Shoppingmogelijkheden
9.2
Speciale promotie, aanbieding
8.2
Gemakkelijke verbinding met de woonplaats
6.9
Gastronomie
6.4
Ontspannings- en uitgaansmogelijkheden
5.6
Aantrekkelijke prijs
4.3
Geen specifieke keuze, deel van het reispakket
4.2
Bezoek vrienden, familie en kennissen
4.0
Centrale ligging voor bezoek Vlaanderen/Brussel
3.8
Via derden, als cadeau
3.4
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek
60.0

22. groepsreizen zijn niet meer zo talrijk
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Antwerpen
9
8
80%
90%
100%
91
Brugge
70%
92
Brussel
Gent
12
5
Leuven
Mechelen
Vlaamse kunststeden
88
95
9
91
3
97
10
90
Groepsreis
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek
Geen groepsreis
Evolutie 2000-2011:
groepsreizen zijn fors
gedaald

23. Wandelen en bezoeken aan historische gebouwen/kerken zijn de
voornaamste activiteiten. Ook terrasjes, restaurants en cafés zijn
belangrijk
Kunststeden in Vlaanderen-Brussel
In %
0
10
20
30
40
Wandelen in de binnenstad
Bezoek monumenten, historische gebouwen
Bezoek monumentale kerken
Terrasjes doen
Restaurant, gastronomie
Café
Stadsrondvaart/boottocht op de kanalen
Bezoek musea
Shopping, winkelstraten
Kunststeden in Vlaanderen-Brussel
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek
50
60
70
80
90
100

24. Wandelen en bezoeken aan historische gebouwen/kerken zijn
de voornaamste activiteiten
0
10
20
30
40
50
In %
Wandelen in de binnenstad
Bezoek monumenten, historische gebouwen
Bezoek monumentale kerken
Hoogste aantal activiteiten opgesomd in Brugge !
Terrasjes doen
Restaurant, gastronomie
Café
Stadsrondvaart/boottocht op de kanalen
Bezoek musea
Shopping, winkelstraten
Brugge
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek
Kunststeden in Vlaanderen-Brussel
60
70
80
90
100

25. gemiddelde bestedingen per persoon,
per nacht (in euro, 2000 en 2005 geïndexeerd)
0
20
2011
40
45.8
2005
80
49.06
54.37
2000
60
52.29
100
120
9.23
51.86
52.79
140
€ 142
33.90
6.37
30.76
€ 151
6.42
30.79
€ 152
Logies
Zaken op voorhand
Restaurant, café, meeneem
Attracties
Transport
Shopping
Andere
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek
160

26. daguitstappen
 vanuit de vakantiebestemming, 10% of
woonplaats, 90%
 74% Belg
 Jonger: 43 jaar (46 jaar - verblijfstoerist)
 lagere sociale klasse dan bij verblijfstoerist
 9% met kinderen (6%)
 motivatie shopping 44% (9%)
 48% wagen, 46% trein (47%, 12%)
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek

27. activiteiten dag - VS verblijfstoerist
0.0
20.0
40.0
In %
Shopping, winkelstraten
Wandelen in de binnenstad
Terrasjes doen
Bezoek monumenten, historische gebouwen
Bezoek monumentale kerken, kathedraal
Bezoek musea
Begeleide stadswandeling
Bezoek tentoonstelling
Stadsrondvaart/boottocht op de kanalen van de…
Antiek en rommelmarkten
Degustaties streekspecialiteiten
Café
Restaurant, gastronomie
Bezoek vrienden, familie, kennissen
Dag: gemiddeld 3,7 activiteiten
Dagtoerist
Verblijf: gemiddeld 6 activiteiten
Bron: Toerisme Vlaanderen , kunststedenonderzoek
Verblijftoerist
60.0
80.0
100.0
120.0

28. marktonderzoek Vlaamse
regio’s

Initiatief van Toerisme Vlaanderen en samenwerking met
provinciale diensten voor toerisme

Onderzoek naar het gedrag van actueel aanwezige
recreatieve binnen- en buitenlandse verblijf-toeristen in
de Vlaamse regio’s

Face-to-face enquête in de periode
april 2011 – Allerheiligen 2012

3.500 verblijfstoeristen

Parallel met onderzoek aan de kust en in de
kunststeden

29. onderzoek in de Vlaamse regio’s (recreatieve verblijfsmarkt)
type vakantie: gevarieerd of themavakantie
THEMAVAKANTIE
Fietsen
Wandelen
Cultuur
Gastronomie
Kuren, beaut
y
Antwerpse Kempen
37%
28%
4%
0%
2%
0%
Brugs Ommeland
33%
18%
2%
4%
0%
2%
Groene gordel
39%
5%
8%
7%
0%
15%
Hageland
45%
31%
7%
1%
1%
0%
Hasselt en omgeving
43%
29%
3%
11%
0%
0%
Haspengouw
48%
25%
5%
10%
0%
0%
Leiestreek
44%
22%
1%
9%
5%
1%
Limburgse Kempen
21%
11%
6%
1%
0%
0%
Maasland
54%
45%
7%
1%
0%
0%
Meetjesland
45%
31%
5%
3%
1%
0%
Scheldeland
50%
30%
5%
5%
0%
2%
Vlaamse Ardennen
32%
12%
17%
1%
0%
1%
Voerstreek
33%
6%
22%
1%
4%
0%
Waasland
55%
39%
3%
8%
1%
4%
Westhoek
31%
7%
7%
6%
8%
0%
Basis: Totale steekproef - Volgende types themavakantie niet opgenomen wegens <5%: Leven op de boerderij & Andere.
Bron: Toerisme Vlaanderen , onderzoek Vlaamse regio’s

30. Vlaamse regio’s: de activiteiten tijdens het verblijf
Tevredenheid
op 10
(gemiddeld)
Algemeen
Belangrijkste
activiteit
Wandelen
61%
20%
8,3
n=1.834
Bezoeken terras/café
58%
1%
8,2
n=1.707
Fietsen
42%
32%
8,7
n=1.484
Uitrusten
42%
10%
8,8
n=1.157
31%
5%
8,2
n=931
30%
1%
7,9
n=844
Bezoeken cultuur-historische…
Shoppen
Zwemmen
25%
15%
8,5
n=676
Streekgastronomie
24%
1%
8,3
n=812
Natuurbeleving
22%
1%
8,4
n=635
Bezoeken markten
13%
1%
7,7
n=349
Bezoeken attracties
11%
3%
8,4
n=283
Bezoeken vrienden, familie
8%
1%
8,9
n=228
Wellness activiteiten
7%
1%
8,3
n=178
Bijwonen evenementen
5%
1%
8,3
n=139
Andere buitensporten beoefenen
5%
0%
8,3
n=96
Basis: Totale steekproef - Gemiddelde tevredenheid op respondenten die activiteit uitgevoerd hebben
Bron: Toerisme Vlaanderen , onderzoek Vlaamse regio’s

31. activiteiten tijdens het verblijf
Vlamingen VS Nederlanders
Vlaming
Wandelen
64%
Bezoeken terras/café
45%
Uitrusten
Shoppen
Zwemmen
Streekgastronomie
Natuurbeleving
Bezoeken markten
56%
59%
Fietsen
Bezoeken cultuur-historische…
Nederlander
34%
30%
14%
47%
31%
80%
9%
53%
40%
18%
22%
31%
50%
27%
26%
Enkel in VP
55%
38%
33%
Duitser
96%
40%
18%
14%
20%
15%
13%
11%
29%
Bezoeken attracties
9%
Bezoeken vrienden, familie
8%
9%
5%
Wellness activiteiten
7%
5%
11%
6%
16%
Bijwonen evenementen
Andere buitensporten beoefenen
Basis: Totale steekproef
4%
4%
Bron: Toerisme Vlaanderen , onderzoek Vlaamse regio’s
16%
7%
9%

32. marktonderzoek kust

Een onderzoek van Westtoer ism Toerisme Vlaanderen

Onderzoek naar het gedrag van actueel aanwezige
recreatieve binnen- en buitenlandse verblijf-toeristen
aan de kust

Face-to-face enquête in de periode
april 2011 – Allerheiligen 2012

3.100 verblijfstoeristen

parallel met onderzoek in de Vlaamse regio’s en in de
kunststeden

zie http://www.toerismevlaanderen.be/de-recreatieve-toerist

33. marktonderzoek kust

Minder frequente activiteiten:
Bron: Westtoer, onderzoek kust

34. Meer info
Vincent Nijs
diensthoofd kennisbeheer
vincent.nijs@toerismevlaanderen.be
@centNijs