2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η πιο εκτεταμένη
γεωγραφικά και δαπανηρή ένοπλη σύγκρουση στην
ιστορία της ανθρωπότητας, με τη συμμετοχή πολλών
εθνών στο σκηνικό του πολέμου με πολύ μεγάλο κόστος
σε ανθρώπινες ζωές.
Η έναρξη του πολέμου έγινε με την επίθεση της
Γερμανίας στη Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου 1939 και με
τη σχεδόν ταυτόχρονη επίθεση της Αγγλίας – Γαλλίας
προς τη Γερμανία την 3η Σεπτεμβρίου 1939.
Ο πόλεμος έληξε το 1945 με νίκη των Συμμάχων.
3. ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ
Μετά την λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου οι νικητές
επέβαλαν με την Συνθήκη των Βερσαλλιών στην
ηττημένη Γερμανία σκληρότατους όρους, με σκοπό να
την γονατίσουν οικονομικά. Οι πολεμικές επανορθώσεις
που επιβλήθηκαν στην Γερμανία ήταν τόσο υπέρογκες,
που δημιούργησαν ένα κύμα αντιδράσεων στον
Γερμανικό λαό, που πάντα πίστευε ότι δεν έχασε
πραγματικά τον πόλεμο αλλά προδόθηκε. Παράλληλα, ο
κόσμος βρισκόταν σε μία οικονομική κρίση που ξεκίνησε
με την κατάρρευση του χρηματιστηρίου της Νέας
Υόρκης τη <Μαύρη Πέμπτη> η οποία ακολουθήθηκε από
μια ταχεία κάμψη της παραγωγής, απασχόλησης και
εξωτερικού εμπορίου των ΗΠΑ.
4. Η απελπισία από την οικονομική κρίση και το αίσθημα ότι
οι Γερμανοί παρεμποδίζονταν να έχουν όλα αυτά που
δικαιούνταν, οδήγησαν σε μια έξαρση του εθνικισμού και
διευκόλυναν την άνοδο στην εξουσία του
Εθνοσοσιαλιστικού κόμματος , με αρχηγό τον Χίτλερ. Ο
Αδόλφος Χίτλερ ή αλλιώς Φύρερ, γεννήθηκε στις 20
Απριλίου του 1889 στο Braunau της Αυστρίας.
Ο Χίτλερ σε συνεργασία με το κόμμα του ίδρυσαν το
Τρίτο Ράιχ, δηλαδή τη δικτατορία της Ναζιστικής
Γερμανίας. Σκοπός του ήταν να κάνει ένα ξεκαθάρισμα
με αυτούς που πίστευε ότι έβλαψαν τη χώρα του,
δηλαδή τους Εβραίους και όσους στεκόνταν εμπόδιο
στην ιδέα για την αναγέννηση του Γερμανικού κράτους.
6. ΝΑΖΙΣΜΟΣ
Ο εθνικοσοσιαλισμός ή ναζισμός είναι πολιτικό
κίνημα που εμφανίστηκε στη Γερμανία κατά τη
δεκαετία του 1920 και το οποίο το 1933 οδήγησε
στην καθιέρωση δικτατορικού καθεστώτος,
ιδεολογικά βασιζόμενου στη φυλετική ιδέα. Ο
ρατσισμός και ο αντισημιτισμός αποτελούν
ιδεολογικές βάσεις του εθνικοσοσιαλιστικού
κινήματος όπου η εφαρμογή τους στην πράξη
οδήγησαν στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο και στο
Ολοκαύτωμα στα στρατόπεδα εξόντωσης.
7. ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ
Με τον όρο Ολοκαύτωμα περιγράφεται ο
συστηματικός διωγμός και η γενοκτονία με
την υποκίνηση του κράτους διαφόρων
εθνικών, θρησκευτικών, κοινωνικών και
πολιτικών ομάδων κατά τη διάρκεια του Β'
Παγκοσμίου Πολέμου από την Ναζιστική
Γερμανία και τους συνεργάτες τους.
8. ΦΑΣΙΣΜΟΣ
• Ο όρος φασισμός προέρχεται από την ιταλική λέξη
Fascismo που ετυμολογείται από την λατινική «fasces»
(φάσκες, ενικός: fascis, ιταλικά fascio :φάσιο) που
ονομάζονταν συγκεκριμένο αρχαίο ρωμαϊκό έμβλημα
εξουσίας, που απεικόνιζε «ράβδους δεμένες γύρω από
έναν πέλεκυ».
• Η λέξη παραπέμπει στους «littores» (λιτόρες) που ήταν
ένα είδος ομάδων σωματοφυλάκων των γερουσιαστών
της αρχαίας Ρώμης οι οποίοι διακρίνονταν από μια ράβδο
που κρατούσαν και η οποία ήταν το σύμβολο της
εξουσίας τους.
10. • Ο Μπενίτο Μουσολίνι (Benito Amilcare Andrea
Mussolini) (29 Ιουλίου 1883 – 28 Απριλίου 1945)
ήταν Ιταλός πολιτικός, ιδρυτής και ηγέτης του
φασιστικού κόμματος. Διοίκησε την Ιταλία από
το 1922 έως το 1943 υπό δικτατορικό καθεστώς,
μετατρέποντάς τη σε φασιστική πολιτεία. Υπήρξε
σύμμαχος του Αδόλφου Χίτλερ και οδήγησε τη
χώρα του, ως δύναμη της συμμαχίας του Άξονα,
στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
12. ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Οι χώρες με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις,
οργανώθηκαν σε δύο αντίθετες συμμαχίες :Άξονας και
Σύμμαχοι
Ο Άξονας ήταν η συμμαχία των χωρών που αποτελούσε
τη μία πλευρά στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι τρεις
βασικότερες χώρες που την αποτελούσαν, ήταν η
Γερμανία, η Ιταλία και η Ιαπωνία, οι οποίες υπέγραψαν
την Τριμερή Συμφωνία τον Σεπτέμβριο του 1940,
ιδρύοντας έτσι τον Άξονα. Κατά τη διάρκεια του
πολέμου, ο Άξονας κατάφερε να κατακτήσει μεγάλο
μέρος της Ευρώπης, της Αφρικής, τηςνοτιοανατολικής
Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού, αλλά τελικά ηττήθηκε
από τους Συμμάχους. Ο όρος Άξονας πρώτη φορά
αναφέρθηκε επίσημα το 1936 από τον Ιταλό δικτάτορα
Μπενίτο Μουσολίνι.
14. Οι χώρες της συμμαχίας συμμετείχαν σε
αυτή είτε γιατί είχαν ήδη δεχθεί εισβολή
είτε γιατί άμεσα απειλούνταν από τις
δυνάμεις του Άξονα, είτε γιατί φοβούνταν
ότι ο Άξονας θα ελέγξει τον κόσμο. Μετά
το 1941, του Συμμάχους τους
αποτελούσαν οι τρεις μεγάλες δυνάμεις
δηλαδή η Μεγάλη Βρετανία, η Σοβιετική
Ένωση και οι Ενωμένες Πολιτείες.
16. Στις 9 Απριλίου 1940 οι Γερμανοί, για να εκμεταλλευθούν τα λιμάνια
της, εισέβαλαν στη Νορβηγία και την κατέλαβαν χωρίς σημαντική
αντίσταση, αφού οι Βρετανικές και Γαλλικές δυνάμεις που έκαναν
επίσης απόβαση, αναγκάσθηκαν να αποχωρήσουν μετά την
κατάρρευση του μετώπου στην Γαλλία. Οι Νορβηγοί υπέγραψαν
ανακωχή στις 9 Ιουνίου.
Η Δανία είχε συνθηκολογήσει ήδη από τις 9 Απριλίου μετά από
απειλή για βομβαρδισμό της Κοπεγχάγης.
Μετά την εξασφάλιση της Νορβηγίας οι Γερμανοί στράφηκαν προς
την Γαλλία , Στις 10 Μαΐου ξεκίνησε η εισβολή στο Βέλγιο και την
Ολλανδία. Στις 14 Μαΐου η Ολλανδία παραδόθηκε.
Στις 27 Μαΐου συνθηκολόγησε το Βέλγιο,
Στις 5 Ιουνίου ξεκίνησε νέα επίθεση των Γερμανών κατά της
Γαλλίας, και στις 10 Ιουνίου η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο εναντίον
της Βρετανίας και της Γαλλίας. Η Γαλλία ζήτησε ανακωχή, η οποία
υπογράφηκε στις 25 Ιουνίου. Η Βόρεια Γαλλία παραχωρούνταν στη
Γερμανία, και στην Νότια δημιουργήθηκε το κράτος του Βισύ, που
ακολούθησε ως το τέλος φιλοχιτλερική στάση.
17. Η Αγγλία πλέον είναι η μόνη δύναμη που
συνεχίζει το πόλεμο κατά της Γερμανίας μετά
την ήττα της Γαλλίας . Οι ΗΠΑ θέλουν να
κρατήσουν την ουδετερότητά τους και εφοδιάζει
την Αγγλία στέλνοντας εμπορικά πλοία. Αυτή η
κίνηση των ΗΠΑ οδηγεί τη Γερμανία στη μάχη
του Ατλαντικού με θύματα και από τις δύο
πλευρές.
Ο Χίτλερ βάζει στόχο τα βρετανικά αεροδρόμια
και λιμάνια , τα radar όμως περιορίζουν τις
προσπάθειες της Γερμανία και περιορίζετε σε
νυχτερινές επιθέσεις .
18. Στο μεταξύ η Ιταλία πραγματοποιεί το Σεπτέμβριο του 1940
αποτυχημένη επίθεση κατά των Βρετανικών δυνάμεων στην
Αίγυπτο. Συνέχισε τις πολεμικές της δραστηριότητες με επίθεση
κατά της Ελλάδας στις 28 Οκτωβρίου 1940. Η Βρετανία πρόσφερε
βοήθεια στην Ελλάδα, πράγμα που έφερε την αεροπορία της κοντά
στις πετρελαιοπηγές της Ρουμανίας.
Μετά την αποτυχία της Ιταλίας προς την Ελλάδα και την οπισθοχώριση
της στη Αλβανία, ο Χίτλερ στέλνει βοήθεια στους Ιταλούς μέσω
Βουλγαρίας και καταλαμβάνει και τη Γιουγκοσλαβία.
Στο μεταξύ οι Βρετανοί απώθησαν την ιταλική επίθεση στην Αίγυπτο
και ανάγκασαν τις ιταλικές δυνάμεις να υποχωρήσουν στην Λιβύη.
Για να βοηθήσει του συμμάχους του, ο Χίτλερ έστειλε στην Αφρική
στρατεύματα με διοικητή τον στρατηγό Έρβιν Ρόμελ. Ο Ρόμελ με τις
επιθέσεις του τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο, καθώς και τον Ιούνιο
του 1942 προέλασε ως το Ελ Αλαμέιν.
19. Οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν την πολιτική ουδετερότητας που
ακολουθούσαν και προσπάθησαν να αντιπαλέψουν την
επεκτατικότητα της Ιαπωνίας στον Ειρηνικό. Η Ιαπωνία
κατά κάποιο τρόπο εκμεταλλεύεται τις μεταβαλλόμενες
παγκόσμιες συγκυρίες. Στην περίοδο 1932-39 η Ιαπωνία
είχε αναπτύξει με αξιοθαύμαστη επιμονή και
εφευρετικότητα μια τεχνολογική πρόοδο, που την
έφερνε σε πολύ προνομιούχο θέση απέναντι στις ΗΠΑ, οι
οποίες είχαν δοκιμαστεί από την οικονομική κρίση του
1929 έχοντας ελαττώσει κατά πολύ τις στρατιωτικές
τους δαπάνες. Αλλά, καθώς της έλειπαν το πετρέλαιο και
ο χάλυβας από το έδαφός της, γνώριζε ότι τα αποθέματά
της δεν θα άντεχαν παρά έξι μήνες έως ένα έτος (το
μέγιστο) σε μια μεγάλη σύρραξη, ενώ εκείνα των ΗΠΑ
ήταν απείρως μεγαλύτερα. Για τον λόγο αυτό μεταξύ
1941 και 1942 οι επιτυχίες των Ιαπώνων στην περιοχή
της Νότιας Ασίας και στον Ειρηνικό Ωκεανό ήταν
σημαντικές και θεαματικότερες απ' ότι οι αντίστοιχες
γερμανικές στην Ευρώπη, αλλά παρέμεναν εύθραυστες.
20. Ο Χίτλερ έχοντας εξασφαλίσει το δυτικό μέτωπο και τα Βαλκάνια,
στις 22 Ιουνίου 1941 εισέβαλε στην Σοβιετική Ένωση, Η εισβολή
σχεδιάστηκε σε τρεις άξονες: προς Λένινγκραντ στον βορρά, προς
Μόσχα ανατολικά και προς Κίεβο στον νότο, ώστε να καθηλωθεί ο
Σοβιετικός στρατός αλλά και να καταληφθούν οι σημαντικοί πόροι
της Ουκρανίας και τα πετρέλαια του Καυκάσου. Το σημαντικό για
τους Γερμανούς στρατηγούς ήταν να επιτύχουν νίκη μέσα σε δέκα
εβδομάδες, πριν την έναρξη του ρωσικού χειμώνα, Ο Γερμανικός
στρατός, επειδή δεν ήταν προετοιμασμένος για χειμερινό αγώνα
καθηλώθηκε 22 χλμ. πριν τη Μόσχα και δέχτηκε την αντεπίθεση των
Ρώσων, και, ενώ οι στρατηγοί του Χίτλερ πρότειναν να
υποχωρήσουν και να αμυνθούν στην Πολωνία, ο Χίτλερ διέταξε να
αμυνθούν επί τόπου. Η απόφαση αυτή του Χίτλερ, σε αυτή τη φάση
του πολέμου είχε θετικά αποτελέσματα αφού, παρά την ισχυρή
αντεπίθεση των Ρώσων, τα εδάφη που χάθηκαν ήταν λιγοστά σε
σχέση με αυτά που θα χάνονταν σε περίπτωση σύμπτυξης πίσω στην
Πολωνία. Ωστόσο ένα χρόνο αργότερα, η ίδια διαταγή, θα είχε ως
αποτέλεσμα την καταστροφή και την αιχμαλωσία της 6ης Γερμανικής
Στρατιάς στο νότιο μέτωπο (Στάλινγκραντ), κάτι που ουσιαστικά
σήμαινε την αντίστροφη μέτρηση για την ήττα του Χίτλερ στο
έδαφος της Σοβιετικής Ένωσης.
21. Στις 6 Αυγούστου (Χιροσίμα) και 9 Αυγούστου
(Ναγκασάκι) 1945 η Ιαπωνία δέχεται δύο
ατομικές βόμβες, που προκαλούν 240.000
νεκρούς και πολύ μεγαλύτερο αριθμό
τραυματιών και θυμάτων της ραδιενεργής
ακτινοβολίας, ενώ οι πόλεις που χτυπήθηκαν
σχεδόν εξαφανίζονται από τον χάρτη. Αυτό δίνει
την ευκαιρία στον Χιροχίτο να προβεί σε άμεσες
συνεννοήσεις για παράδοση της Ιαπωνίας,
παρακάμπτοντας τους άναυδους στρατιωτικούς
και, τελικά, ο πόλεμος τερματίζεται επίσημα στις
2 Σεπτεμβρίου 1945 με την επίσημη υπογραφή
της άνευ όρων παράδοσης της Ιαπωνίας, επάνω
στο θωρηκτό "Μιζούρι".
23. • Με το τέλος του πολέμου άρχισε ο Ψυχρός Πόλεμος, εξαιτίας τoυ
ανταγωνισμού ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης για την παγκόσμια
κυριαρχία, ενώ η Μεγάλη Βρετανία αν και βρίσκονταν στο
στρατόπεδο των νικητών, έχασε το μεγαλύτερο μέρος των αποικιών
της.
• Ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν μία περίοδος πολιτικών διενέξεων,
πολιτικής έντασης και οικονομικού ανταγωνισμού μεταξύ της
Σοβιετικής Ένωσης και των χωρών που την υποστήριζαν και του
Δυτικού κόσμου, κυρίως της Αμερικής, και διήρκεσε από το 1945
έως το 1991. Παρά το γεγονός οτι τα αντίπαλα μέρη στρατιωτικά
δεν αντιπαρατάχθηκαν ποτέ, αποτέλεσε περίοδο στρατιωτικών
συνασπισμών, στρατηγικών ενεργειών, αγώνα για τον πυρηνικό
οπλισμό, προπαγάνδας και κυρίως τεχνολογικού ανταγωνισμού
24. Η Ρωσία με τις χώρες που την υποστήριζαν
δημιούργησαν το Ανατολικό Μπλοκ, ενώ οι δυτικές
χώρες δημιούργησαν πολιτική προστασίας από τον
κομουνισμό και συμμαχίες όπως το ΝΑΤΟ.
Ακόμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν το
Σχέδιο Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης
Η Σοβιετική Ένωση επίσης ενθάρρυνε την
εγκαθίδρυση του κουμμουνισμού σε άλλες περιοχές
του πλανήτη,π.χ. Κούβα, ηγέτης της οποίας τότε
ήταν ο Φιντέλ Κάστρο.
Ο Ψυχρός Πόλεμος τέλειωσε το 1991 με την
κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, αφήνοντας έτσι
τις Ηνωμένες Πολιτείες τη κυρίαρχη στρατιωτική
δύναμη στο πλανήτη.
25. ΑΠΩΛΕΙΕΣ
• Πλήθος των στρατιωτών των • Κίνα: 2.500.000 (Δυνάμεις CCP και KMT)
Συμμαχικών Δυνάμεων που έχασαν τη • Λουξεμβούργο: 4.000
ζωή του, από κάθε χώρα
• Μογγολία: 3.000
• Αιθιοπία: 5.000
• Νέα Ζηλανδία: 11.625
• Αλβανία: 20.000
• Νορβηγία: 2.000
• Αυστραλία: 23.400
• Ολλανδία: 7.900
• Βέλγιο: 12,000
• Πολωνία: 123.000
• Βραζιλία: 493
• Ρουμανία (από το 1944): 5.000
• Γαλλία και Ελεύθερες Γαλλικές
• Σοβιετική Ένωση: 8.000.000
Δυνάμεις: 210.000
• Γιουγκοσλαβία: 300.000Βουλγαρία • Φιλιππίνες: 27.000
(from 1944): 18.,000 • Φινλανδία (από το 1944): 1.000
• Δανία: 1.800 • Τσεχοσλοβακία: 46.000
• Ελλάδα: 88.300 • Ινδία: 36.000
• Ηνωμένο Βασίλειο: 403.000 • Νότιος Αφρική: 6.841
• ΗΠΑ: 407.000 • Σύνολο στρατιωτών των συμμαχικών
δυνάμεων που σκοτώθηκαν: περίπου
• Ιταλία (από το 1943): 17.500 14,2 εκατομμύρια
• Καναδάς: 43.000
• Κίνα: 2.500.000
26. ΑΠΩΛΕΙΕΣ
• πλήθος των στρατιωτών των Δυνάμεων του Άξονα που έχασαν τη ζωή
τους, από κάθε χώρα
• Βουλγαρία (μέχρι το 1944): 9.000
• Γερμανία: 5.000.000 (συμπεριλαμβάνονται οι θάνατοι αιχμαλώτων πολέμου)
• Ιταλία (μέχρι το 1943): 60.000
• Ιαπωνία: 1.300.000 (συμπεριλαμβάνονται απώλειες σε μάχες προ του Β'
ΠΠ)
• Ισπανία: 3.334 (όλοι εθελοντές)
• Ουγγαρία: 200.000
• Ρουμανία (μέχρι το 1944): 290.000
• Φινλανδία (μέχρι το 1944): 81.000
• Ταϊλάνδη: 5.647
• Γαλλία του Βισύ: 1.222
27. ΑΠΩΛΕΙΕΣ
• Πολίτες που έχασαν τη ζωή τους • Κίνα: 15.000.000 (από την εισβολή στη
• Αιθιοπία: 5.000 Μαντζουρία από το 1931 ως το 1945)
• Αλβανία: 11.000 • Νορβηγία: 7.000
• Αυστραλία: 735 • Ολλανδία: 200.000 (συμπεριλαμβάνονται
105.000 Ολλανδοί Εβραϊκής καταγωγής)
• Αυστρία: 125.000
• Βέλγιο: 76.000 • Ουγγαρία: 290.000
• Βουλγαρία: 10.000 • Πολωνία: 5.680.000 (συμπεριλαμβάνονται
Πολωνοί Εβραϊκής καταγωγής)
• Γαλλία: 350.000
• Ρουμανία: 200,000
• Γερμανία: 2.760.000 (συμπεριλαμβάνοντα
• Σοβιετική Ένωση: 20.000.000
• ι 200.000 - 2.000.000 εκκαθαρίσεις και (συμπεριλαμβάνονται εκκαθαρίσεις που
απελάσεις) έκανε ο Στάλιν εκείνη την εποχή)
• Γιουγκοσλαβία: 1.200.000 • Ταϊλάνδη: 310
• Δανία: 2.000 • Τσεχοσλοβακία: 294.000
• Ελλάδα: 325.000 • Φιλιππίνες: τουλάχιστον 100.000
• Ιαπωνία: 672.000 • Φινλανδία: 2.000
• Ιταλία: 153.000 • Ινδία: 2.150.000 (μετριοπαθείς εκτιμήσεις,
• Ηνωμένο Βασίλειο: 92.700 υπολογίζεται ότι μόνο οι θάνατοι από τον
• ΗΠΑ: 6.000 λιμό της Βεγγάλης του 1943 κυμαίνονται
από 2 ως 4 εκατομμύρια)
• Σύνολο πολιτών που σκοτώθηκαν: περίπου
57 εκατομμύρια.
• Σύνολο ανθρώπων που σκοτώθηκαν στον