"Η αλφαβητα της εφηβείας", Λογοτεχνία Β΄Γυμνασίου, Θεματική ενότητα: Eφηβεία, Υπεύθυνη καθηγήτρια:Ζαρκογιάννη Εύα
1. Η ΑΛΦΑΒΗΤΑ ΤΗΣ ΕΦΗΒΕΙΑΣ
ΜΑΓΙΑ ΔΕΛΗΒΟΡΙΑ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ
ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΥΛΙΟΡΔΟΣ
ΕΥΤΥΧΗΣ ΠΑΠΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΤΣΑΟΥΣΗΣ ΣΕΙΡΑΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΩΤΟΓΛΟΥ
2. Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
• Η Μάγια Δεληβοριά γεννήθηκε στην Αθήνα.
Σπούδασε δημοσιογραφία στο Εργαστήρι
Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας, Θεατρολογία στο
Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Αθήνας, όπου και
ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της,
κλασικό τραγούδι και πιάνο στο Αττικό Ωδείο.
Επίσης, παρακολούθησε μαθήματα σε θερινά
τμήματα του Πανεπιστημίου της Λιόν και της
Βαρσοβίας ως υπότροφος της πολωνικής
κυβέρνησης.
3. Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
• Έχει τιμηθεί με τρία Κρατικά Βραβεία θεατρικών έργων
για παιδιά:
• Ο ιππότης της αγάπης, Α΄ Κρατικό Βραβείο 2002, που
κυκλοφορεί ως μυθιστόρημα από τις εκδόσεις Κέδρος,
συμμετείχε στο Διεθνές Φεστιβάλ Νέων Συγγραφέων στο
Βερολίνο (Inter-play Europe) το Μάιο του 1998 και στην
Αυστραλία το 1999. Παρουσιάστηκε από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.
Βέροιας σε σκηνοθεσία Οδυσσέα Γωνιάδη το 2011.
• Η αλφαβήτα της εφηβείας, Β΄ Κρατικό Βραβείο
2008 και εύφημη μνεία από τη Γυναικεία Λογοτεχνική
Συντροφιά.
• Αδέρφια ενωμένα, ποτέ νικημένα, Γ΄ Κρατικό Βραβείο
2009.
4. ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ
2014 Αδέρφια ενωμένα ποτέ νικημένα!
2012 Η αλφαβήτα της εφηβείας
2009 Ο ιππότης της αγάπης
5. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Μια ιστορία με πρωταγωνιστές εφήβους του σήμερα που
προετοιμάζοντας μια θεατρική παράσταση βρίσκουν τον
τρόπο να εκφράσουν όλες τις ανησυχίες τους. Από το άλφα
μέχρι το ωμέγα, ένα πανόραμα όσων τους απασχολούν, μέσα
από 24 λέξεις-κεφάλαια γραμμένα με ζωντάνια, χιούμορ και
αισιοδοξία.
Άγχος, Βαρεμάρα, Γονείς, Δίαιτα, Έρωτας, Ζήλια, Ήρωας,
Θάνατος, Ίντερνετ, Καθηγητές, Λύπη, Μοναξιά, Ναρκωτικά,
Ξύρισμα, Όνειρα, Πενθήμερη, Ρούχα και Ρατσισμός, Σεξ,
Τηλέφωνο, Ύψος, Φιλία, Χορός, Ψέματα, Ωριμότητα.
Αφορμή για να βάλουν σε μια τάξη την ψυχή τους οι νέοι και να
θυμηθούν το ξεχασμένο τραγούδι της δικής τους εφηβείας οι
μεγαλύτεροι.
6. ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Βαρεμάρα: Αισθάνεσαι πως είσαι κλεισμένος σε
ένα μπουκάλι βαρεμάρας και προσπαθείς να
αναπνεύσεις.
Δίαιτα: Είναι βαρύ να ξεφεύγει η ζυγαριά σου όταν
είσαι στην εφηβεία. Κατευθείαν μπαίνεις στην
κατηγορία βαρέων βαρών.
Ζήλια: Ξεφυτρώνει εκεί που δεν το περιμένεις και
σε κάνει να ζηλεύεις τους πάντες γύρω σου.
7. ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Ήρωας: Το πρόσωπο που θαυμάζουμε, που
ξεχωρίζουμε και που έχουμε ως πρότυπο.
Θάνατος: Είναι ένα ψυχρό, σκοτεινό και απόλυτο
κενό.
Ίντερνετ: Ένα παράθυρο στον κόσμο, αλλά ο
αληθινός κόσμος είναι εκεί έξω.
Καθηγητές: Αν ένα παιδί έχει κοντά έναν καθηγητή τον
οποίο αγαπάει και θαυμάζει πραγματικά τελικά θα
μάθει να σκέφτεται, να αποκτά γνώσεις και να
αντιλαμβάνεται την ζωή με θετικό τρόπο.
8. ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Λύπη: Σε αυτήν την ηλικία η λύπη σε επισκέπτεται
έτσι, χωρίς λόγο, και δεν ξέρεις τι να την κάνεις.
Ναρκωτικά: Μάλλον κάποιοι αντέχουν και κάποιοι
όχι. Κάποιοι βρίσκουν μια διέξοδο και κάποιοι
πνίγονται σε αυτά που φοβούνται.
Ξύρισμα: Σημαντική στιγμή κυρίως για τα αγόρια.
9. ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Πενταήμερη: Πρόκειται για το απόλυτο highlight
των εφηβικών χρόνων του καθενός. Κάθε παρέα
γράφει τη δική της ιστορία μέσα σε αυτές τις
πέντε μέρες.
Ρούχα: Το τι θα φορέσεις όταν είσαι έφηβος, πως
θα φτιάξεις θα μαλλιά σου, πως θα βαφτείς, τι
αξεσουάρ θα φορέσεις , είναι μια απασχόληση
στην οποία αφοσιώνεσαι με πάθος και δεν
σηκώνεις και πολλά πολλά.
10. ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Σεξ : Τελικά χρειάζεται ένα μάθημα σεξουαλικής
αγωγής στα σχολεία. Αρκεί να το κάνει ένας
ειδικός και κατάλληλα καταρτισμένος
εκπαιδευτικός, που θα ξέρει πώς να το
προσεγγίσει.
Τηλέφωνο: Το έχουν μόνιμα κολλημένο στα χέρια
τους, με τον αντίχειρα να πληκτρολογεί
μηνύματα. Αν θες να δεις έναν έφηβο σε
παράκρουση, πήγαινε τον κάπου που δεν έχει
σήμα. Εκεί θα δεις τα πρώτα συμπτώματα του
συνδρόμου στέρησης.
11. ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Ύψος: Μπορείς να αποκαλέσεις με πολλούς
τρόπους έναν έφηβο. Μπορείς να τον πεις
απαράδεκτο. Δεν θα τα βάψει μαύρα. Χαζό,
μπουμπούνα δε θα παρεξηγηθεί. Δεν πρέπει
ποτέ όμως και για κανένα λόγο, να τον πεις
κοντό.
Χορός: Στην εφηβεία κάθε γενιά ψάχνει και
ανακαλύπτει τα δικά της ξεχωριστά βήματα, τον
δικό της μοναδικό τρόπο έκφρασης.
12. ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Ψέματα: Όλοι λένε ψέματα, τα χειρότερα όμως
είναι αυτά που λέμε στον εαυτό μας και ακόμα
χειρότερο ότι μερικές φορές τα πιστεύουμε και
εμείς οι ίδιοι.
Ωριμότητα: Ωριμάζω σημαίνει μεγαλώνω γίνομαι
υπεύθυνος, γίνομαι σοφότερος. Μαθαίνω τον
εαυτό μου, κάνω τις επιλογές μου.
13. ΑΓΧΟΣ
Με την ίδια ειρωνεία ρώτησα την Κωνσταντίνα πώς είναι να
έχεις άγχος. «Όταν έχω άγχος, μιλάω γρήγορα και φωναχτά,
τα χέρια μου τρέμουν, με πιάνει μια πείνα και τα μάγουλά
μου κοκκινίζουν».
« Εγώ αισθάνομαι ένα κάψιμο στο στομάχι. Ζαλίζομαι και
πονάει το κεφάλι μου» συμπλήρωσε η Αθηνά.
«Τι άγχος έχετε βρε παιδιά; Με κοροϊδεύετε; Όλα είναι λυμένα
για σας!!» άκουσα τον εαυτό μου να λέει και κατάλαβα ότι
μιλούσα σαν σπαστικιά ενήλικη.
«Γιατί να έχω άγχος;;; Γιατί χώρισαν οι δικοί μου και έχω γίνει
μπαλάκι;; Σιγά… Γιατί μου φωνάζουν για τους βαθμούς;;;
Σιγά…. Έχω γεμίσει σπυράκια και δεν βρίσκω κοπέλα;;;
Σιγά….» ξέσπασε ο Σταύρος
Σελ. 21,22
14. ΑΓΧΟΣ
Σε αυτό το απόσπασμα βλέπουμε ότι και οι έφηβοι
στα δεκαπέντε περνάνε τα ζόρια τους, που
πολλές φορές μάλιστα είναι μεγάλα, τα οποία
τους αγχώνουν και τους ζορίζουν. Το θετικό
όμως είναι ότι στα δεκαπέντε έχουν πολύ
χιούμορ και παλεύουν τη ζωή διαφορετικά για
αυτό πολλές φορές ξεχνάνε και τα προβλήματα
και το άγχος.
15. ΓΟΝΕΙΣ
Αν είσαι γονιός, αναρωτιέσαι πότε ακριβώς
γέννησες αυτό τον αχινό, που μόνο παράπονα
και κακίες ξέρει να ξεστομίζει. Αν είσαι έφηβος,
ποιο αστέρι σε καταράστηκε και σ’ έβαλε μαζί με
αυτή την οικογένεια των βαρβάρων που δεν σε
καταλαβαίνει, και ζηλεύεις τους γονείς του
διπλανού σου, που είναι πιο άνετοι, αγνοώντας
ότι και ο διπλανός σου το ίδιο ακριβώς
σκέφτεται…
16. ΓΟΝΕΙΣ
Διότι οι Έλληνες γονείς μπορεί να είναι
υπερπροστατευτικοί, καταπιεστικοί να
ανακατεύονται στη ζωή σου αλλά σε περιμένουν
πάντα με ένα πιάτο ζεστό φαγητό……
Σελ.38,39
Σε αυτό το απόσπασμα καταλαβαίνουμε ότι
υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα σε γονείς-παιδιά
εφήβους όμως ξέρουμε πως πάντα υπάρχει
αγάπη ανάμεσα τους και πως ότι και αν γίνει θα
είναι ο ένας δίπλα στον άλλον για μια ζωή.
17. ΕΡΩΤΑΣ
«Μέχρι πρόσφατα το μόνο που με ένοιαζε ήταν να
παίζω μπάλα στα διαλείμματα, το παιχνίδι μου και
οι κολλητοί μου. Τα κορίτσια δεν τα άντεχα. Όλο
τσιρίδες κουτσομπολιά, και ροζ κουκλάκια».
«Τα αγόρια…. Σιγά…. Μόνο μας χτυπούσαν, μας
χαλούσαν τα μαλλιά, έκαναν διαγωνισμό ρεψίματος
και παίζανε ηλεκτρονικά. Αφήστε που μύριζαν
άσχημα…»
«Ξαφνικά άρχισα να προσέχω τι φορούσαν, να με
νοιάζει πως φαίνονταν τα μαλλιά μου, αν φορούσα
καθαρά ρούχα, ήθελα να με βλέπουν όταν έπαιζα
μπάλα και να είμαι κοντά τους».
18. ΕΡΩΤΑΣ
«Τώρα με αρέσει όταν με πειράζουν, όταν
κοιτάζουν τα ρούχα μου και τα μαλλιά μου και το
βράδυ σκέφτομαι πως θα είναι άραγε το φιλί».
Σελ. 49,50
Στο κομμάτι που διαβάσαμε βλέπουμε τη
μεταβατική περίοδο αγοριών και κοριτσιών στην
εφηβεία. Ενώ δεν ήθελαν να έχουν σχέσεις
μεταξύ τους και να ασχολούνται ο ένας με τον
άλλον μπαίνοντας στην εφηβεία θέλουν το
ακριβώς αντίθετο, όχι απλά να είναι φίλοι αλλά
και κάτι παραπάνω.
19. ΜΟΝΑΞΙΑ
Ρώτησα τους υπόλοιπους τι έγινε και είχαν αφήσει
ολομόναχη τη Μαρία
«Ε, φταίει και εκείνη. Ένα σωρό φορές της είπαμε να
έρθει για καφέ και δεν ήρθε».
«Ούτε στο πάρτι μου ήρθε. Εγώ την κάλεσα»
«Είναι περίεργη. Ούτε μιλάει, ούτε γελάει και όλο μας
κριτικάρει».
Κατάλαβα, φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το
Γιάννη….
«Πολλές φορές νομίζω πως δε με βλέπουν καν»,
παραπονιόταν η Μαρία.
Σελ.101,102
20. ΜΟΝΑΞΙΑ
Σε αυτό το απόσπασμα φαίνεται ότι υπάρχουν
κάποια παιδιά που είτε από επιλογή είτε επειδή
είναι αθόρυβα και απόμακρα λόγω χαρακτήρα
δεν έχουν παρέες και φιλίες. Όσες προσπάθειες
και αν κάνουν τα άλλα παιδιά αν οι ίδιοι δεν
θέλουν να ενσωματωθούν σε κάποια παρέα,
τότε θα συνεχίσουν να είναι μόνοι τους.
21. ΟΝΕΙΡΑ
Τι ωραία που είναι να ονειρεύεσαι. Με κλειστά μάτια,
αλλά και με ανοικτά. Να αφήνεις το μυαλό σου να
φτιάχνει εικόνες και ιστορίες με τον εαυτό σου
πρωταγωνιστή. Έχεις δικαίωμα να ονειρευτείς χωρίς
όρια. Φαντάζεσαι ότι μια μέρα το όνομα σου θα
μπει στη λίστα με τους ανθρώπους που έχουν κάνει
κάτι ξεχωριστό. Περνάμε ώρες ατελείωτες όταν
είμαστε έφηβοι κοιτάζοντας το ταβάνι, όπου
συνήθως προβάλλονται τα όνειρα.
Σελ.119,120
22. ΟΝΕΙΡΑ
Τα παιδιά και οι έφηβοι ονειρεύονται το μέλλον
τους θέλοντας να γίνουν κάτι ξεχωριστό.
Πιστεύουν πως όλα θα είναι καλύτερα στο
μέλλον και ότι αυτοί θα φτιάξουν έναν καλύτερο
κόσμο. Έχουν δικαίωμα τα παιδιά να
ονειρεύονται γιατί μεγαλώνοντας δεν θα έχουν
τη διάθεση να ονειρευτούν.
23. ΦΙΛΙΑ
Η φίλη αυτή που μας ξέρει από την καλή και από την
ανάποδη, αυτή που μας άνοιξε την ψυχή της και της
ανοίξαμε κι εμείς τη δική μας.
Ο φίλος αυτός που πλακώνεσαι μαζί του στα
διαλείμματα και οι άλλοι νομίζουν ότι το κάνεις στα
σοβαρά.
Οι φίλοι μας το δίχτυ ασφαλείας όταν ισορροπούμε
στην κόψη του ξυραφιού που λέγεται ζωή!
Σελ.184,185,186
24. ΦΙΛΙΑ
Μικρό αλλά συνοπτικό το απόσπασμα ύμνος στην
φιλία ειδικά στην εφηβεία. Οι φίλοι είναι οι
σημαντικότεροι άνθρωποι στη ζωή του κάθε
έφηβου, μαζί μοιράζονται άγχος, όνειρα,
μυστικά, έρωτες και όρκους ότι η φιλία τους θα
κρατήσει για πάντα!
