SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
Download to read offline
Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave

135

KAPITULLI 2
ENERGJIA E NEVOJSHME PËR NGROHJEN E NDËRTESAVE
2.1 Formula kryesore llogaritëse e humbjeve termike nga ndërtesa
Llogaritja e energjisë termike të nevojshme për ngrohjen në kushtet e vendit tonë, duke u
bazuar në çështjet që u paraqitën mbi “mbrojtjen termike të ndërtesës“ kryet sipas
materialit të paraqitur më poshtë.
Për llogaritjen e humbjeve të nxehtësisë me transmetim nga lokalet e ngohura, përdoret
formula e mëposhtme, e shprehur në [W, kW ose kkal/h].
Qt = m·k·S·(tb-tjp) = 
Për m = 1, Qt = 

b-tjp)

b-tjp)/

R

(2.1)

/ R, ose, për një faqe muri, Qt = S·(tb-tjp) / R;

(2.1a)

ku: m-është koeficienti masivitetit termik të rrethimit të ndërtimit,
k-është koeficienti transmetimit termik të rrethimit [W/m2·K ose kkal/m2·h·K],
S-është sipërfaqia e rrethimit që transmeton nxehtësi [m2],
tb-është temperatura projektuese e ajrit të brendshëm të lokalit [oC],
tjp (ose tjll)-është temperatura projektuese (llogaritëse) e ajrit të jashtëm [oC],
R=1/k- është rezistenca termike e rrethimit [m2·K/W ose m2·h·K/kkal]

2.2 Temperatura e jashtme projektuese tjp (tjll)
Tabela 2.1 Temperaturat e jashtme projektuese në dimër, për
llogaritjet termoteknike në dërtim, për disa qytete kryesorë
Nr.

Qyteti (qënder
banimi)

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Sarandë
Vlorë
Durrës
Berat
Elbasan
Fier
Tiranë
Gjirokastër
Shkodër
Korçë
Kukës
Peshkopi

Temperatura e jashtme
llogaritëse tjp oC

Temperatura mesatare e
Janarit tjm, në oC

Lartësia mbi
det, m

5
3
+1
0
0
0
0
-2
-3
-8
-9
-10

10.2
9.2
8.5
7.2
7.2
7.3
7.3
5.4
5.3
1.1
1.4
0.3

25
3
11
226
100
12
127
193
28
898
255
657

Temperaturat e jashtme projektuese për qytetet kryesore, jepen në tabelën 2.1. Në qoftë se
lokaliteti ku ndodhet ndërtesa, nuk ka të dhëna mbi temperaturën e jashtme projektuese,
merren të dhënat e lokalitetit më të afërt, duke i bërë korrigjimet e nevojshme në
Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave

136

përputhje më lartësinë mbi nivelin e detit: shtohet ose zvoglohet me 1oC për çdo 200 m.
diferencë kuote. Po ashtu sipas përqëndrimit të ndërtesave rrethuese: kur ka pak ndërtime
zvoglohet më 0,5-1,0 oC, ndërsa në rast së është e izoluar, zvoglohet më 1-2 oC. E njëjta
gjë bëhet për pjesët e ndërtesës që lartësohet mbi ndërtesat fqinjë.

2.3 Temperaturat e lokaleve
Temperatura e ambienteve është parametri më i njohur dhe më i kuptueshëm, që
përcakton mikroklimën e tyre. Për lokalet e banimit që ngrohen, kjo temperaturë merret
rreth 20oC, ndërsa për lokalet me aktivitet industrial dhe të ngjashme, merret rreth 18oC
(në tabela jepen vlera më të hollësishme). Kuptohet që, temperaturat e brendshme
ndryshojnë, sipas llojit (destinacionit) të lokalit. Vlerat e treguara më posht paraqesin
temperaturën e ajrit të lokalit, por efekti real mbi njerzit, vjen nga temperatura operuese,
që kuptohet si e mesmja arithmetike e temperaturës së ajrit e matur në qëndër të lokalit
dhe temperaturës mesatare rrezatuese të mureve që e rrethojnë këtë lokal (hapësirë).
Dhoma fjetjeje dhe ndënjeje
-Banjo
-Kuzhina
-Koridore, W.C
-Hyrja kryesore dhe shkallët

tb = 18 – 20°C
22
18
15
12

2.4 Gradienti temperaturës në lokal
Temperatura e brendshme optimale, matet në mesin e lokalit, në lartësine 1,5 m, nga
dyshemeja. Ajri ngohtë tenton të ngrihet lart, kështu që pranë tavanit temperatura është
më e lartë se pranë dyshemesë. Si rrjedhim, duhet të kihet parasysh gradienti termik,
d.m.th, ndryshimi temperaturës për njësi të lartësise, që në lokale shumë të larta, merr
vlera të konsiderueshme.
Gradienti aplikohet për çdo metër lartësi, që kalon 3 metër. Për të llogaritur humbjet e
kalorive në murin vertikal, merret temperatura mesatare në drejtimin vertikal, ndërsa në
dysheme llogaritet me tb=20oC dhe në tavan me temperaturën që është pranë tavanit. Në
lokalet me lartësi të kufizuar (deri në 3 m), kemi ndryshime të gradientit termik, që varet
nga mënyra e ngrohjes, por që në llogaritje nuk merret në konsideratë. Për impiantet më
rrezatim (për shëmbull: me panele në dysheme), gradienti temperaturës është i vogël,
ndërsa në impiantet me konveksion të detyruar, vlera e gradientit termik është e madhe.
Në mënyrë orientuese për lokale me lartësi mbi 3 m: për çdo metër shtohet 2% në
humbjet termike. Kjo shtesë bëhet deri në vlerën 15%, pamvarësisht nga lartësia e lokalit.

2.5 Koeficienti i masivitetit termik m dhe inercia termike e ndërtimit D
Koeficienti “m” (tabela 2.2) është faktor korrigjimi, që shërben për njëtrajtësimin e
shkallës së sigurimit të ndërtesave me inerci termike të ndryshme (D), kundrejt
ndryshimeve të temperaturës së ajrit të jashtëm.
Për elementët e ndërtimit të brendshëm, merret D=1.
Për elementët e ndërtimit të jashtëm me inerci termike të ndryshme, nxirret një mesatare, sipas
formulës
Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave

I

S j  D j

137

(2.2)

S j

ku: Sj dhe Dj – janë sipërfaqet e mureve të jashtme dhe inercitë termike perkatëse.

Inercia termike e murit me shumë shtresa përcaktohet si shumë e inercive termike të
shtresave përbërëse të tij:
n

D   Ri  Si

(2.3)

i 1

ku: Ri- është rezistenca termike dhe dhe Si- është koeficienti i përvetësimit të nxehtësisë të
materialit të shtresës i, dhe n- numri i shtresave.
Muret me inerci termike të madhe, janë muret rrethuese me tulla të trasha; ndërsa muret
me trashesi të vogël, ose me materiale të lehta, e kanë inercinë termike të vogël.
Rezistenca termike e shtreses së elementit konstruktiv përcaktohet me formulën
R=ku është trashësia [m], dhe është përcjellshmëria termike e materialit të
shtresës [W/m.K].
Koeficienti Si, për materialet që nuk përfshihen në tabela, llogaritet me fomulën:
Si= 0.51

c

[W/m2.K]

(2.4)

Madhësitë c, janë respektivisht: koeficienti i përcjellshmërise termike në W/m2·K,
nxehtësia specifike në W/kg.K, dhe densiteti (pesha vëllimore) në kg/m3. Për rastet kur
nxehtësia specifike c shprehet në kJ/kg.K, koeficienti 0,51 zëvëndësohet me 0,27.
Madhësitë c, Si dhe D jepen në tabela, ose llogariten.
Tabela 2.2 Koeficienti “m” në funksion të inercise termike D.
Shkalla e masivitetit
termik të elementëve
të ndërtimit
E madhe
Mesatare
E vogël
Shumë e vogël

Inercia termike
D
6,1 - 7
5.1 - 6
4.1 - 5
3.1 - 4
2.1 – 3
1.1 - 2
1.0

Koeficienti i
masivitetit
termik m
0.90
0.95
1.00
1.05
1.10
1.15
1.20

Koeficienti amortizimit të
amplitudës temp. jashtme



64.1 - 128
32.1 - 64
16.1 - 32
8.1 - 16
4.1 - 8
2.1 - 4
2.0

Madhësitë c, janë respektivisht: koeficienti i përcjellshmërise termike në W/m2·K, nxehtësia
specifike në W/kg.K, dhe densiteti (pesha vëllimore) në kg/m3. Për rastet kur nxehtësia specifike
c shprehet në kJ/kg.K, koeficienti 0,51 zëvëndësohet me 0,27. është koeficienti i amortizimit të
amplitudës së temperaturës së jashtme

2.6 Rezistenca termike e rrethimeve
Rezistenca termike e rrethimeve të jashtme R=1/k, duhet të jetë:
Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave

138

R  Ron = m.(tb-tjp).Rb / bmax
(2.5)
ku:
Ron është rezistenca termike e nevojshme e rekomanduar e rrethimit të ndërtimit;
m, Rb = 1/b, tbmax = tb-tsb, janë respektivisht:
m - koeficienti i masivitetit termik; Rb = 1/b -rezistenca termike sipërfaqësore e
brendshme e rrethimit të jashtëm (në këtë rast, e murit) dhe
tbmax = tb-tsb, -diferenca e lejuar e temperaturës së brendshme dhe të sipërfaqes së murit,
për të mënjanuar kondensimin në sipërfaqen e brendshme të murit.
Temperatura e brëndshme merret 18-22oC dhe lagështia relative 50-60%.
Diferenca tbmax ndërmjet temperaturës së brendshme të ajrit tb dhe të sipërfaqes së
brendshme të murit të jashtëm tsb, për efekte termike merret si vijon:
Në banesa, tbmax = 4oC për murin e jashtëm dhe për taracat, 3oC për dyshemetë.
Në ndërtesa të tjera:  
tbmax = 6-8oC për muret dhe 4,5-7oC për tarracat. (vleftat më të ulta për ndërtesa
shoqërore dhe më të lartat për ndërtesa industriale).
Në tabelën 2.3, jepen vlerat e “Ron” (rezistencës termike të nevojshme minimale) në
m2·K/W, për tbmax = 4oC, në varësi të inercisë termike D dhe diferencës së temperaturës
së brendshme dhe temperaturës llogaritëse të ajrit të jashtëm (tb-tjp).
Tabela 2.3 Rezistenca termike e nevojshme e rekomanduar “Ron, për tbmax = 4oC
tb-tjpoC
D=0 - 1
D=1.1 -2
D=2.1 -3
D=3.1 -4
D=4.1 -5
D=5.1 -6
D=6.1 -7

13
0.4875
0.4672
0.4468
0.4265
0.4062
0.3859
0.3656

15
0.5625
0.539
0.5156
0.4921
0.4687
0.4453
0.4218

17
0.6375
0.6109
0.5843
0.5578
0.5312
0.509
0.4781

19
0.7125
0.6828
0.6531
0.6234
0.5937
0.564
0.5344

21
0.7875
0.7546
0.7218
0.689
0.6562
0.6234
0.5906

23
0.8625
0.8265
0.7906
0.7546
0.7187
0.6828
0.6468

25
0.9375
0.8984
0.8593
0.8203
0.7812
0.7422
0.7031

27
1.0125
0.9703
0.9281
0.8859
0.8437
0.8015
0.7594

29
1.0875
1.0422
0.9968
0.9515
0.9062
0.8609
0.8156

31
1.1625
1.114
1.0656
1.0171
0.9687
0.9203
0.8718

2.7 Koeficienti i transmetimit të nxehtësisë “k” dhe rezistenca termike “R”
Koeficientët “k”, dhe rezistencat termike R=1/k, që hynë në formulën (2.1), merren
drejtperdrejt nga tabelat, ose përcaktohen me anë të formulës së njohur:

k

1


1
 ( ) 
b
 j
1



1
R

(2.6)

2.8 Koeficientët sipërfaqësorë të transmetimit të nxehtësisë 
Koeficientët  = k + r (me konveksion k dhe rrezatim r) dhe rezistencat termike
perkatëse 1/,, në sipërfaqet e brendshme dhe të jashtme të rrethimeve të ndërtimit, që
duhet të merren në llogaritje, paraqiten në fig. 2.1 dhe tabelën 2.4 [në W/m2.K].
Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave

139

Tabela 2.4 Koeficientët sipërfaqësorë të transmetimit të nxehtësisë [W/m²K]
Rezistencat termike perkatëse, si dhe shuma e tyre
Kahja e rrymes
së nxehtësisë

Mure dhe ndarje horizontale të jashtme
b

j

1/b

1/j

1/b

Mure dhe ndarje horizontale të
brendshme
b
j 1/b
1/j

+1/j

1/b
+1/j

8
8

Dimër
Verë
Dimër
Verë

23
12

0.125
0.125

0,043
0.083

0.168
0.208*

8

8

0.125

0.125

0.25

6
6

23
12

0.167
0.167

0.043
0.083

0.21
0.25**

6

6

0.167

0.167

0.334

Vlera me shënjën *, i perket edhe nën çatise,
me komunikim ajri, v = 0.3 m/s, në dimër.
Vlera me shënjën **, i perket dhe bodrumit
të ftohtë, me levizje ajri, v = 0.3 m/s

Fig. 2.1
Koeficientët
sipërfaqësorë të
transmetimit
termik

2.9 Rezistenca termike e shtresave të ajrit
Vlerat e rezistencave termike të shtresave të ajrit të pa ventiluara Ra, me vendosje
vertikale dhe horizontale, me konstanten e emetimit efektiv të rrezatimit e=0.82-0.90, për
t=5 oC, dhe për temperaturë mesatare të hapesirës 10oC, jepen në tabelën 2.5.
Tabela 2.5 Rezistenca termike e shtresave të ajrit- Ra
Shtresa e ajrit
Trashësia e shtresës, Rezistenca termike shtresës së ajrit
në cm
Ra, në m2·K/W
Vertikale
1
0.14
2
0,16
5
0.18
10
0.18
15 e lart
0.17
Horizontale
1
0.12
më rrymën termike nga
2
0.14
posht-lart
5
0.16
Horizontale
1
0.16
më rrymën termike nga
2
0.20
lart-posht
5
0.22
Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave

140

2.10 Koeficienti transmetimit termik në rastin më të përgjithshem (kur ka dhe
shtresa ajri).
Koeficienti i transmetimit termik nga rrethimet k, dhe rezistenca termike R, shkruhen në
formën

k

1


1
   Ra 
b

j
1



1
1
1
dhe R 

k
Rb  Rsh  Ra  R j R

(2.7)

2.11 Sipërfaqet që transmetojnë nxehtësi S
Për llogaritjen e sipërfaqeve që transmetojnë nxehtësi veprohet në këtë mënyrë:
Përcaktohet sipërfaqe e mureve, dhe e tavaneve, duke marë gjerësinë dhe gjatësinë e tyre,
sipas përmasave të brendshme. Ndërsa si lartësi e murit merret lartësia e brendshme plus
trashësia e dyshemesë d.m.th., lartësia e katit. Nga sipërfaqia e murit zbritet sipërfaqia e
dritares ose e derës. Sipërfaqet e dritareve dhe të dyerve përcaktohen sipas boshllëkut në
mur.

2.12 Shtesat në humbjet e nxehtësisë më transmetim Qt
Këto shtesa janë:
a- për ndërprerje të funksionimit dhe ringrohje të sipërfaqeve të jashtme të ftohta;
b- për orientim.
Shtesa e parë Shf , është e domosdoshme, kur impianti ngrohjes nuk punon disa orë gjatë
ditës (në banesa, zyra), ose në pushimet e fundjavës, (në shkolla, zyra e tjera). Këto shtesa
varen nga mënyra e funksionimit të instalimit të ngrohjes dhe koeficienti mesatar i
transmetimit termik “km”, ose Rm = 1/km.
Koeficienti km përcaktohet sipas relacionit
km = Qt /Stot.(tb-tj)
Stot -është sipërfaqia e përgjithshme e rrethimeve të lokalit (muret e jashtme me dritaret,
muret e brëndëshme me dyert, dyshemeja dhe tavani). “km” i lartë tregon termoizolim të
keq të ndërtesës, dhe e kundërta
Shtesa Shf (në %), jepet në tabelën 2.6.
Tabela 2.6 Shtesat Shf në %, në funksion të koeficientit km dhe mënyrës së funksionimit të instalimit
Mënyra e
funksionimit
I
II
III

Koeficienti
km W/m2gradë
Rezistenca termike Rm
Funksionim
i reduktuar natën
Ndërprerje 9-12 orë
Ndërprerje 12-16 orë

0.1-0.29
10-3.45
7
20
30

0.30-0.69
3.33-1.45
7
15
25

0.70-1.49
1.43-0.67
7
15
20

1.5
0,66
7
15
15

Shtesa Shf nuk aplikohet për depot, shkallët, ku njerzit qëndrojne të veshur (muze, ekspozita, në
industri me punë të rëndë, magazinat e mëdha).
Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave

141

Në rastin e funksionimit të instalimit të ngrohjes me ndërprerje, amplituda e ndryshimit të
temperaturës së ajrit të brendshëm nuk duhet të kalojë 3oC.
Shtesa e dytë-për orientim Sho tregohet në fig.2.2,
Humbjet termike për një mur të orientuar në veri, do të
jenë më të larta së për një mur, i cili rihet nga dielli për
disa orë në ditë në periudhen e dimrit; jo aq për shkak
të rrezatimit që në kohë të keqe nuk ekziston, por për
shkak të gjëndjes së mureve, më të thata ose më pak të
thata, në këtë periudhë të vitit. Këto shtesa jepen në
tabelën 2.7. Për dhomat e qoshes, shtesa bëhet për
murin me orientim më të keq.

Fig.2.2 Shtesat për orientim

Tabela 2.7 Shtesat për orientim
Orientimi
Shtesa %

J
-5

JP
-5

P
0

VP
+5

V
+5

VL
+5

L
0

JL
-5

2.13 Nxehtësia e nevojshme për ngrohjen e ajrit që infiltron
Nxehtësia e nevojshme për ngrohjen e ajrit që infiltron llogaritet më formulën:
Qi = 0.35·Vi·(tb-tj), [W]

(2.8)

Sasia e ajrit që infltron Vi nga mosputhitjet (e dritareve, dyerve, etj), për lokale normale
(jo me përmasa të mëdha), përcaktohet me formulën:
Vi=f·L[m3/h]

(2.8a)

Qi = 0.35· f·L ·(tb-tj), [W]

dhe pra:

(2.8b)

Ku L – paraqet gjatësinë e puthitjeve të dritareve dhe të dyerve, në fasadën që i
nënshtrohet erës (perimetri i elementëve lëvizës), në [m], ndërsa koeficienti infiltrimit të
puthitjes f në m3/h·m, merret nga tabela 2.8.
Tabela 2.8 Koeficienti i infiltrimit (f) për lokale normale
Pozicioni dhe orientimi
Pozicion i mbrojtur
Orientimi: V, VL,L
VP, P, JL
J, JP
Pozicion normal
Orientimi: V, VL,L
VP, P, JL
J, JP
Pozicion i ekspozuar
Orientimi: V, VL,L
VP, P, JL
J, JP

Dritare të thjeshta
normale
m3/h·m

Dritare dopio
normale
m3/h·m

Dyer dhe dritare me
kualitet të dobët
m3/h·m

2,05
1,75
1,75

1,40
1,05
1,05

4,15
3,80
3,45

4,15
3,45
3,10

2,75
2,40
2,05

8,25
6,80
6,20

8,25
7,20
6,20

5,50
4,50
4,15

16,50
13,75
12,25
Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave

142

Shënim: Pozicion i mbrojtur, pozicion normal dhe pozicion i ekspozuar është si vijon:
të mbrojtura – ndërtesat e mbrojtura nga erërat e forta, nga një pengese, lartësia e së cilës
e kalon nivelin e tavanit të dhomës përkatëse me të pakten 2/3 e largësisë ndërmjet
pengesës dhe dhomës në fjalë.
normal – ndërtesat në qytete të mbrojtura nga erërat e forta
të ekspozuara – ndërtesat në fushë ose hapësira të mëdha në qytet, në bregdet; katet e
sipërme të ndërtesave shumë të larta (që kalojne mbi 6 m lartësinë e ndërtesave pranë).
Në rast së vlera e Vi e llogaritur më lart del më vogël së 0,4·V (ku V është vëllimi
lokalit), duhet të merret Vi=0,4·V m3/h.
Ajri që hyn nga muret nuk merret parasysh. Ajri që infiltron, nuk ka lidhje me ajrin e
ventilimit, i cili futet më qëllim ventilimi ose për ngrohjen më ajër të lokaleve. Madhësia
0.35 W/m³K-paraqet nxehtësinë specifike të ajrit

2.14 Humbjet termike për strukturat e ndërtimit në kontakt më tokën
Në këtë rast kemi tre lloje humbjesh termike (fig. 2.3 dhe 2.4):
- njëra direkt jasht, në një ryp perimetral të godinës, - tjetra drejt nëntokës, ku
parashikohet një shtresë ujore me temperaturë 10-15 oC, dhe - e treta në gjatësi të këndit
perimetral (nëpër urën termike-transmetimi linear), e cila është e vogël dhe nuk e marrim
në konsideratë. Pra konsiderojmë dy humbje termike me jashtë.
Për të llogaritur humbjet e nxehtësisë në dyshemenë e paraqitur në fig.2.3, paraprakisht
duhet të përcaktojmë koeficientin e transmetimit të nxehtësisë sipas formulës së njohur:
k

1




1
 1 2  3 
 b 1  2 3  j
1

W / m2K

2.14a.- Humbjet në drejtim të ambientit të jashtëm

Fig 2.3 Dyshemeja e
vendosur mbi tokë.
Skematikisht tregohen dhe
rrymat termike, nga
ambienti brendshëm-jashtë

Në këtë rast humbjet termike janë proporcionale me
diferencën e temperaturave të brendshme dhe të
jashtme, por duke marrë një rryp perimetral të
dyshemesë pranë mureve të jashtme ose të futur nën
tokë, e barabartë me:
SP=P x (2-h)

(2.9)

Ku: P – gjatësia e mureve perimetrale e matur brënda lokalit, në m;
h – thellësia e dyshemesë kundrejt tokës rrethuese, në m;

ndërsa humbjet termike janë:
Qd=Ke x SP x (tb-tj) [W ose kkal/h]
Fig.2.4 Lokal
mbi tokë

Koeficienti i transmetimit termik ekuivalent Ke përcaktohet nga
shprehja:

(2.10)
Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave

Ke 

ku:

1
1 2

k t

143

(2.11)

k - koeficienti transmetimit termik të strukturës së ndërtimit,
t = 2 W/ m ·K – përcjellshmëria termike e terenit të lagur.

2.14b.- Humbjet termike drejt nëntokës,
Janë proporcionale me diferencën e temperaturës të lokalit dhe shtresës së ujit
sipërfaqësor (tf=10-15oC) dhe me të gjithë sipërfaqen e dyshemesë, duke përfshirë dhe
kuotën pranë terenit rrethues:
Qp=KeS(tb-tf)

(2.12)

Koeficienti transmetimit termik ekuivalent Ke, që duhet të përdoret është
Ke 

1
1 1

k C

(2.13)

ku C = ~1.74 W/m2 K është koeficienti transmetimit termik të terenit.
Në rastin e lokaleve me dyshemenë e bodrumit mbi
hapësire ajri (fig 2.5), humbjet drej tokës mund të
llogariten me relacionin e njohur:

Fig. 2.5 Dysheme
mbi tokë me
hapësirë ajri

Qdha = k·S·(tb-tj)
Ku: S është sipërfaqe dyshemesë së lokalit me hapësirë ajri, dhe k - koeficienti i
transmetimit termik, që i referohet një metri katror të siperfaqes së dyshemesë, i llogaritur
sipas formulës (2.7), por duke marrë

1

b



1

j

 0,34 m 2  K / W

(2.14)

2.15 Humbjet e nxehtësisë nga tavani me çati
Meqënëse temperatura e nën çatisë është e pa njohur, për këtë rast përdoren dy metoda.
Metoda e parë
Në fig.2.6 tregohet skematikisht tavani me çati dhe drejtimi rrymave:
nëpër soleten e tavanit dhe transmetimi linear këndor, si në rastin e dyshemesë.
Koeficienti transmetimit termik të tavanit dhe humbjet termike, përcaktohen me formulat
e njohura, duke marrë temperaturën e ajrit të brendshëm pranë tavanit dhe temperaturën
në nën çati, sipas rekomandimeve në tabela.
Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave

144

Metoda e dytë.
Kjo metodë konsiston në përcaktimin e koeficientit të
transmetimit të nxehtësisë, jo vetëm të tavanit, por edhe të
çatisë (fig.2.7 ). Në këtë rast përdoret formula
Qta = ke St (tb-tjp)
dhe:
Fig.2.6 Tavani me çati
dhe drejtimi rrymave

Fig.2.7 Llogaritja
e humbjeve
termike, sipas
metodës së dytë

ke 

k1  k 2
k1  k 2  cos 

(2.15)
(2.16)

ku: k1-është koeficienti i transmetimit të nxehtësisë të
tavanit,
k2-është koeficienti i transmetimit të nxehtësisë të çatisë,
ke- është koeficienti i transmetimit të nxehtësisë ekuivalent,
që merr parasysh
koeficientët k1, dhe k2, dhe këndin e pjerësisë të çatisë 
St-është sipërfaqe e tavanit, në m2,
(tb-tjp)-është diferenca e temperaturave të brëndëshme dhe të
jashtme projektuese.

2.16 Humbjet termike të përgjithshme.
Përcaktohen nga shuma e humbjeve me transmetim (duke përfshirë dhe shtesat) dhe të
humbjeve termike me infiltrim, sipas formulës:
Qh = Qt [1+(Sh/100)] +Qi
ku:

(2.17)

Qt - janë humbjet e nxehtësisë më transmetim,
Sh –janë shtesat në humbjet e nxehtësisë, në përqindje,
Qi –paraqet humbjet e nxehtësisë më infiltrim.

2.17 Gradë-ditët (GD) dhe Periudha e ngrohjes (Z)
Në përpilimin e projekt idesë arktektonike të ndërtesës dhe të instalimit të ngrohjes,
sidomos kur duam të përcaktojme përmasat e depos së lëndës djegëse, duhet të dimë
humbjet vjetore të nxehtësisë të ndërtesave që do të ngrohen.
Si rrjedhim, për të llogaritur sasinë e nxehtësisë së nevojshme për ngrohjen e ndërtesave
të një qyteti dhe për të planifikuar sasinë e lëndës djegëse të nevojshme gjatë periudhës së
ftohtë të vitit, duhet të dimë gradë-ditët e ngrohjes GD. Këto përcaktohen si produkt i
periudhës së ngrohjes Z, me diferencën e temperaturave të ajrit të brendshëm tb dhe
temperaturës mesatare të ajrit të jashtëm tjm, gjatë periudhës së ngrohjes (fig. 2.8 sipërfaqia e vizuar):
GD = Z·(tb-tjm)

(22)
Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave

145

Në përcaktimin e këtyre vlerave është marrë
temperatura e brendshme tb=18oC (vija AD) dhe
temperatura e fillimit dhe e mbarimit të ngrohjes
tjn=12oC. Në këtë mënyrë rezultojnë dhe datat e
fillimit dhe e mbarimit të ngrohjes (tabela 2.9 për
qytetet kryesore të vendit).
Në rast se merret temperatura e brendshme tb=20oC
(d.m.th. vija AD është e spostuar më lartë), dhe tjn e
ndryshme nga 12 oC (tjn=10oC ose tjn=14oC), atëhere
dalin vlera të tjera të gradë-ditëve (më të larta ose më
të ulta).
Në këtë grafik, madhësia Z, përcaktohet nga prerja e
Fig.2.8 Paraqitja
kurbës së shpërndarjes së temperaturave të jashtme
grafike e gradë ditëve
shumëvjeçare, me temperaturën e fillimit të ngrohjes;
ndërsa BC - paraqet temperaturën e jashtme mesatare në periudhën e ngrohjes. I gjithë
territori vëndit tonë mund të ndahet në tre zona klimatike, sipas gradë-ditëve, si vijon:




GD  1300
GD = 1301-2300
GD  2301

Zona perëndimore-bregdetare me
Zona qëndrore-kodrinore me
Zona lindore dhe veri-lindore me

Vlerat më të ulta të gradë-ditëve dhe të periudhës së ngrohjes për vëndin tonë, ashtu si
dhe në rastin e temperaturave të jashtme llogaritëse, janë në zonën perëndimore dhe
veçanërisht në atë jug-perëndimore; ndërsa më të lartat janë në zonën lindorë malore,dhe
kryesisht në atë veri-lindore.
Projektuesi mund të jetë në kushte që nuk ka të dhëna. Atëhere mund të veprojë me
anallogji. Duke ju referuar të dhënave të komunes më të afërt, bën dryshimet e nevojshme
sipas lartësisë mbi nivelin e detit. Gradë ditët na lejojnë të bëjmë një vlerësim paraprak të
energjisë termike vjetore të nevojshme për ngrohje.
Tabela 2.9 Gradë-ditët dhe periudha e ngrohjes për disa qytete kryesorë të vëndit
Nr

Qyteti (qëndër
banimi)

GD
gradë-ditë

Z ditë

Periudha e ngrohjes

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Saranda
Vlora
Durrësi
Kuçova
Tirana
Gjirokastra
Shkodra
Korça
Kukësi
Peshkopia

650
794
995
1205
1132
1479
1392
2606
2352
2659

89
102
116
131
123
144
139
199
181
189

15 dhjetor – 11 mars
7 dhjetor – 18 mars
1 dhjetor – 26 mars
19 nëndor – 19 mars
22 nëndor – 27 mars
13 nëndor - 5 prill
10 nëndor – 29 mars
14 tetor – 30 prill
19 tetor - 17 prill
17 tetor – 23 prill

Temp.e
periudhës së
ngrohjes tjm
10,7
10,2
9,4
8,8
8,8
7,7
8,0
4,9
5,0
3,9
Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave

146

2.18 Kufiri humbjeve termike (sipas normave)
2.18a Përcaktimi i koeficienti të humbjeve termike me transmetim Ctn.
Sipas normave, verifikimi i termoizolimit të ndërtesës duhet të bëhet në bazë të
koeficientit të humbjeve termike volumore Ctn, që paraqet humbjet termike për njësi të
vëllimit të ndërtesës (të shprehur në m3) dhe për një gradë diferencë temperaturë, të
ambientit të brendshëm dhe të jashtëm.
Në bazë të vlerës të këtij koeficienti, të dhënë paraprakisht në tabela, në funksion të
gradë-ditëve të ngrohjes dhe raportit S/V (faktori formës) përcaktohen nevojat energjetike
të normuara (limit); ndërsa në bazë të llogaritjeve të hollësishme, përcaktohen nevojat
termike reale dhe pra koeficienti i humbjeve termike volumore real Ctr, i cili duhet të jetë
më i vogël së vlera që rezulton sipas normave, ndryshe duhet të merren masa për shtimin
e termoizolimit të ndërtesës dhe uljen e vlerës Ctr nën vlerën e normuar.
Vlerësimi i humbjeve termike Qt, bëhet sipas një llogaritje të thjeshtë paraprake, duke
përdorur “koeficientin e humbjeve volumore me transmetim “ Ctn” nga rrethimet e
ndërtimit, i shprehur në W/m3·K.
Qt = Ctn·V·t

[W]

(2.18)

Tabela 2.10 fikson vlerat e normuara të Ctn, në funksion të gradë-ditëve GD klimatikë dhe
të raportit S/V, që quhet “faktori formës” (i cili paraqet dimensionet dhe konfigurimin
morfollogjik të ndërtesës).
Tabela 2.10 Vlerat e koeficientëve të humbjeve termike volumore kufitare Ctn në W/m3K
S/V
m2/m3
 0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
 0.9

GD=600
0.49
0.58
0.68
0.77
0.87
0.96
1.06
1.16

900
0.46
0.55
0.64
0.73
0.82
0.91
0.99
1.08

1200
0.43
0.51
0.59
0.68
0.77
0.85
0.93
1.00

1500
0.40
0.48
0.55
0.63
0.71
0.79
0.85
0.93

1800
0.37
0.44
0.508
0.575
0.65
0.714
0.78
0.85

2100
0.34
0.40
0.46
0.52
0.59
0.65
0.72
0.78

2400
0.33
0.388
0.45
0.513
0.57
0.64
0.695
0.76

2700
0.32
0.373
0.431
0.493
0.556
0.623
0.68
0.75

3000
0.30
0.36
0.42
0.48
0.54
0.60
0.67
0.73

Shënim: V-është volumi përgjithshëm sipas përmasave të jashtme, S-është sipërfaqia e
përgjithshme që kufizon këtë volum. Për rastet, kur vlera nuk është shënuar në mënyrë eksplicite,
Ctn përcaktohet më interpolim.

2.18b Po ashtu, vlerësohet ngarkesa termike kufitare për ajrin që infiltron (si në rastin e
humbjeve termike me transmetim).
Ngrohja e ajrit të jashtëm që futet në lokal me infiltrim, nëpërmjet dritareve dhe dyerve të
jashtme Qi, përcaktohet me shprehjen [shiko dhe formulën (2.8)]:
t = Cp··n·V·t = 0,35·n·V·t

Qi = Ci
3

[W]

(2.19)

ku: Ci =Cp..n [W/m ·K]-quhet koeficienti humbjeve termike vëllimore për infiltrim,
t - diferenca e temperaturës, midis lokalit që ngrohet dhe ajrit të jashtëm,
Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave

147

Cp = 1 [ kJ/kgK] = 0,29 [W/kgK] - nxehtësia specifike e ajrit në presion konstant,
3
 =1,2 [kg/m ] - pesha specifike e ajrit,
n [1/h] - koeficienti i ndrrimeve të volumit të ajrit të dhomës, në orë,
V [m3] - volumi lokalit që ngrohet.
Për ndërtesat e banimit me n = 0.5, merret Ci = 0,175 [W/m3·K]; pra


Qi = Ci.V·t = 0,175·V·t [W]

(2.19a)

Disa vlera orientuese të koeficientëve të ndrrimit të ajrit “n” për ndërtesat e banimit,
jepen në tabelën 2.11.
Tabela 2.11 Koeficientët e ndrrimeve të ajrit
Përshkrimi
Lokalet në përgjithësi
Kuzhinat
Parabanjot
banjot

Numri ndrimeve në orë
0,5
1
1
2

Shënim:Vlera më të hollësishme të koeficientëve të ndrrimit të ajrit në lokale të ndryshme, në
ndërtesat e banimit, publike etj, jepen në tabelat të veçanta).

2.19 Energjia termike e përgjithshme që humbet nga rrethimet e ndërtimit
Energjia termike orare përcaktohet me anë të shprehjes së njohur më parë:
Qh=Qt+Qi

[W]

(2.20)

ku: Qt - fuqia termike që këmbehet me transmetim me ambientin e jashtëm,
Qi - fuqia termike që këmbehet me ventilimin ose me infiltrim,
Shënim: Sasitë e nxehtësive që çlirohen në ambient, nga personat ose burime të tjera, në ambientet
e banimit, si dhe ajo që hyn me rrezatim, nuk merren në konsideratë. Në llogaritjen e Q t përfshihet
edhe energjia termike që këmbehet me transmetim me ambientet fqinje jo të ngrohur, ose me
ndryshim temperature mbi ±3oC

Mbi bazën e të dhënave të mësipërme përcaktohet koeficienti global i humbjeve termike
Cg =Ctn +Ci

[W / m3·K]

(2.21)

Pas kësaj llogaritje paraprake, kalohet në llogaritjet e detajuara të humbjeve termike me
transmetim dhe infiltrim për çdo lokal të veçante, sipas shpjegimeve të dhëna më parë.
Përcaktohet mandej koeficienti i humbjeve termike volumore reale Ctr, i cili duhet të jetë
më i vogël ose i barabartë me Ctn, ndryshe duhet të bëhen ndryshime konstruktive të
rrethimeve të ndërtimit, në drejtim të termoizolimit, dhe zvoglimit kështu të humbjeve
termike me transmetim dhe të humbjeve të përgjithshme. Për këtë qëllim bëhet një
llogaritje e hollësishme e humbjeve termike sipas një tabele të veçantë.

2.20 Llogaritja e fuqisë termike të impiantit
Fuqia termike e impiantit përcaktohet nga shuma e:
Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave

148

- humbjeve termike me transmetim, plus shtesat;
- humbjeve termike për infiltrim të ajrit ose ventilim;
- humbjeve në bartësin e nxehtësisë (ujë, avull) nga kaldaja deri në aparatet ngohëse
(dhënia e nxehtësisë nga tubacionet e shpërndarjes, në kaldajë dhe në sistemin e
rregullimit).
Humbjet termike me transmetim Qt dhe infiltrim Qi përcaktohen sipas shpjegimeve të
treguara më parë, për çdo lokal në veçanti.
Nga shuma Qt+Qi përcaktohen humbjet totale për çdo lokal dhe humbjet e përgjithshme
(me shumatoren e tyre).
Para se të fillohet në dimensionimin e aparateve ngohëse, përcaktojmë fuqinë termike të
gjeneratorit të nxehtësisë. Për këtë qëllim përcaktohet vlera e rendimentit global i të
impiantit ngrohës, si produkt i katër rendimenteve dhe pikërisht:
-rendimenti prodhimit (i kaldajës), të cilin e pranojmë afërsisht të barabartë me p=8090% (sipas llojit të lëndës djegëse dhe konstruksionit të kaldajës)
-rendimenti rregullimit, i cili varet nga mënyra e rregullimit; për një rregullim modulues
me bandë proporcionale, merret r
rendimenti shpërndarjes, varet nga mënyra e shpërndarjes së tubacjoneve, gjatësia,
termoizolimi, etj; për tuba të termoizoluar të vëndosur në ambientet e brendshme, merret,
sh
-rendimenti dhënies së nxehtësisë nga aparatet ngohëse, për termokonvektorë a=99%.
Me këto të dhëna, rendimenti përgjithshëm, kemi:
i=p.r.sh.a=74-90%

(2.22)

Fuqia termike e gjeneratorit termik do të jetë:
Qgj=Qh/i [W]

(2.23)

2.21 Energjia e nevojshme vjetore dhe konsumi mesatar vjetor i lëndës djegëse
për ngrohje
Energjia termike vjetore e nevojshme per ngrohje Qv, mund të përcaktohet me relacionin:
Ev=Qv=Cg·V·GD·z

(2.24)

ku z është numri i orëve te punës ditore të impiantit. Madhësitë e tjera janë të njohura.
Konsumi vjetor i lëndës djegëse përcaktohet me anë të formulës
Bv 

Qv
Qu  i

[kg l.dj. / vit ]

(2.25)

ku: Qu dhe - paraqesin fuqinë kalorifike të lëndës djegëse dhe rendimentin e instalimit.
Fuqia kalorifike e lëndës djegëse, jepet në kJ/kg, ose në kkal/kg; ndërsa Qv në formulën e
mësipërme është e përcaktuar në W. Si rrjedhim, duhen konvertuar të gjitha madhësitë në
njësi të njëjta. Kjo duhet të kihet parasysh në të gjitha raste që paraqiten.
Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave

149

2.22 Urrat termike dhe ndikimi i tyre në humbjet e nxehtësisë
2.22a Njohuri të përgjithshme
Në qoftë se në një strukturë homogjene me rezistencë termike Ro, integrohen për arsye të
statikës së ndërtimit ose arkitektonike, elementë ndërtimi (kollona betoni, etj) me
përcjellshmëri termike më të madhe (shiko figura 2.9), atëhere në këtë zonë rryma e
nxehtësisë shtohet, dhe për këtë arsye kjo zonë quhet “urrë (pikë) termike”.
Fig.2.9
Disa
lloje të
urrave
termike

2.22b Efektet negative të urrave termike dhe llogaritjet
Madhësia e rezistencës termike të nevojshme Ron, shërben për të llogaritur fluksin e
nxehtësisë në elementët konstruktivë, që ndajnë dy ambiente klimatikë të ndryshëm:
dhomën me temperaturë të brendshme tb dhe lagështi relative b, nga ambienti jashtëm
me temperaturë të jashtme tj dhe lagështi relative j. Para se të vëndoset elementi
konstruktiv, duhet të verifikohet temperatura e sipërfaqes së brendshme të tij, në mënyrë
që ajo të mos ulet gjatë natës, kur instalimi nuk punon, nën temperaturën e pikës së vesës
të ajrit të brendshëm. Në qoftë se ky kusht nuk plotsohet, ajri brendshëm do të vëndosi
pika uji në sipërfaqet e ftohta (mur, dritare, tavan), për shkak të tendences natyrale të
avujve për të barazuar presionet (ligji Daltonit). Pasojë e këtij lagështimi do të jetë jo
vetëm ulje e rezistencës termike e elementit konstruktiv, por edhe ftohja graduale e
sipërfaqes se tij, që çon në intensifikimin e fenomenit të kondensimit të avujve të ajrit të
brendshëm.
Temperatura e sipërfaqes së brendshme të një elementi konstruktiv, që përbëhet nga
shumë shtresa, llogaritet me anë të ekuacionit

t sb  t b 



Rb
tb  t j
Ron



[o C]

(2.26)

Në qoftë se shënohet me tv, temperatura e pikës së vesës për ajrin me parametra tb dhe
b, duhet që temperatura e brendshme e sipërfaqes së elementit konstruktiv tsb>tv
Që të mos arihet pika e vesës në elementin konstruktiv, duhet që rezistenca termike të jetë
më e madhe, ose së paku e barabartë me

Ron 

tb  t j
tb  tv

Rb

[m2·K/W]

(2.27)
Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave

150

Diferenca ndërmjet temperaturës se ajrit brënda dhomës tb dhe temperaturës së sipërfaqes
së brendshme tsb të elementit të ndërtimit, meret më e vogël se diferenca ndërmjet
temperaturës se brendshme dhe pikës se vesës tv, d.m.th: 

tbmax=tb-tv  tb-tsb=tb

(2.28)

Për temperaturë dhe lagështi normale (tb=18-22oC, dhe b=50-60%), 
tb merret nga tabela 2.12.
Tabela 2.12 Diferenca ndërmjet temperaturës së brendshme dhe temperaturës sipërfaqësore
të brendshme të elementit konstruktiv tb në oC, sipas llojit të ndërtesës.
Lloji ndërtesës

tb oC, b %

Ndërtesa shoqërore (spitale, çerdhe)
Ndërtesa banimi
Ndërtesa shoqërore (teatro, shkolla,
klube)
Ndërtesa industriale me rregjim normal

22,
18,
18,

50
60
60

16, 50-60

Muret e
jashtme
6
4
4

Taraca

8

7

4,5
4
4

Dysheme
3
4
7

'
Rezistenca termike e strukturës Ro në drejtim të urrës termike, është më e vogël se
rezistenca termike Ro në fushën e vazhdueshme të strukturës, si rjedhim dhe temperatura
e sipërfaqes se urrës do të jetë më e vogël. Prezenca e urrave termike mund të çojë në një
rezistencë termike mesatare të ulët të elementit të ndërtimit të rendit Romes=(0,5-0,6)Ro.
Qënia e urrës termike kuptohet me sy, nga një nxirrje e theksuar e sipërfaqes se zonës
respektive, çfaqia e fenomenit të kondensimit, formimi i një shtrese të hollë myku,
eventualisht formimi i akullit.

2.22c Masat mbrojtëse në zonën e urrës termike
Për të mënjanuar çfaqjen e fenomenit të kondensimit në zonën e urrave termike,
temperatura tsbu e sipërfaqes së brendshme të strukturës së jashtme në zonën e urrës
termike, teorike tsut (me vijë të trashë) dhe reale tsur (me vijë të hollë) – figura 2.10, duhet
të jetë më e madhe se temperatura e pikës se vesës tv, që i përgjigjet parametrave të ajrit të
dhomës tb, b,
Pra:

tsbu  tv.

Fig.2.10 Ecuria
e temperaturës
sipërfaqësore të
murit me urrë
termike

(2.29)

Fig.2.11
Shembulla
të urrave
termike, për
tabelën 2.13

Temperatura e sipërfaqes së brendshme të strukturës së jashtme të ndërtimit në zonën e
urrës termike (fig.2.11), përcaktohet me ekuacionin:
Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave

t sbu  t b 

'
'
Ro   ( Ro  Ro )
'
Ro Ro

Rb m(t b  t j )

151

(2.30)

ku:
m - është koeficienti i masivitetit termik;
- është koeficienti i formës (tabela 2.13), që varet nga forma dhe dimensionet e urrës
termike, të paraqitur skematikisht në figura 2.11, me vizime.
Tabela .2.13 Coeficienti i formës i urrës termike, 
Nr

Skema

1
2
3
4

I
II
III
IV

a/d=
0,02
0,12
0,07
0,25
0,04

0,05
0,24
0,15
0,30
0,10

0,1
0,38
0,26
0,96
0,17

0,2
0,55
0,42
1,26
0,32

0,4
0,75
0,62
1,27
0,50

0,6
0,83
0,73
1,21
0,62

0,8
0,87
0,81
1,16
0,71

1,0
0,90
0,85
1,19
0,77

1,5
0,95
0,94
1,00
0,80

Vlefta e temperaturës së pikës së vesës tv në rastin e urrave termike, si kollona etj, që
parashikohen me suvatim të zakonshëm me trashësi 1 cm, përcaktohet duke konsideruar
brënda dhomës një lagështi relative të ajrit në vlerat normale.
Realizimi higrotermik i përshtatshëm i elementit konstruktiv me urra termike, plotsohet
nga kushti:
tb- tsbu  tb  tv  tb max
Për përmirësimin higrotermik të elementëve konstruktivë me urra termike merren keto
masa:
Materialet me përcjellshmëri të lartë vëndosen në anën e brendshme të elementëve
konstruktivë; zvoglohet gjerësia e urrave termike dhe
rritet rezistenca termike në seksionin përkatës të
elementit konstruktiv; vëndoset një termoizolim
suplimentar në zonën e urrave termike, në sipërfaqen
më të ftohtë të tyre (figura 2.12 A, B, C).
Trashësia e shtresës suplimentare të termoizolimit e
nevojshme për të korrigjuar urrën termike duhet të
'
plotësojë kushtin Rou  Ro [m2K/W],
ku Ro paraqet rezistencën termike të elementit
konstruktiv.
Gjerësia e shtresës suplementare termo-izoluese,
përcaktohet nga kushti që rryma e nxehtësisë, të ketë
të njëjtën rezistencë termike në çdo drejtim të fluksit
termik. Në qoftë se shtresa termoizoluese nuk mund
Fig..2.12 Raste të ndryshme
të vëndoset veçse në gjerësinë gjeometrike të urrës
korrigjimi të urrave termike
(fig.2.12B), atëhere si kompensim, rezistenca
me material termoizolues
'
termike e korrigjuar në zonën e urrës termike Rou ,
duhet të kënaqë relacionin:
'
Rou  1,2Ro

[m2·K/ W]

(2.31)
Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave

152

Në qoshet e dhomave me mure homogjene çfaqen efektet e urrave termike, për shkak të
veçantive gjeometrike dhe termoteknike. Temperatura sipërfaqësore e qosheve tqb
përcaktohet me formulën:

t qb  t b  1,2m



Rb
tb  t j
Ro



ose:

t qb  t b  1,2m



Rb
tb  t j
Ron



(2.32)

Vlefta tqb duhet të jetë më e madhe se temperatura e pikës së vesës, që i pergjigjet
parametrave të ajrit të brendshëm. Mënjanimi
i këtyre efekteve arihet me anë të ritjes së
trashësisë së murit, duke aplikuar një shtresë
termoizoluese me gjerësinë minimale
 (1,5  2)d , si dhe duke vëndosur tubacionet
vertikale të ngrohjes në zonën respektive
(fig.2.12C).

Fig. 2.13 Strukture ndërtimi me urrë
termike të dukshme (a) dhe mënjanimi
plotësisht i urrës termike (b).

www.dualibra.com

Në figura 2.13 tregohet një urrë termike
(soleta ndërmjet kateve, që nderpret murin
vertikal të godinës) dhe korrigjimi i kësaj urre,
me vëndosjen e një shtrese termoizoluese.

More Related Content

What's hot

Moduli 1 instalim i nxemjes qendrore
Moduli  1  instalim i nxemjes qendroreModuli  1  instalim i nxemjes qendrore
Moduli 1 instalim i nxemjes qendroreMustaf Ameti
 
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknikZbatimi i rregullave te sigurimit teknik
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknikXhesika Merko
 
Termodinamika dhe Ligjet e saj.
Termodinamika dhe Ligjet e saj. Termodinamika dhe Ligjet e saj.
Termodinamika dhe Ligjet e saj. Gen Ndoci
 
Ndikimi i efektit sere ne jeten e perditshme
Ndikimi i efektit sere ne jeten e perditshmeNdikimi i efektit sere ne jeten e perditshme
Ndikimi i efektit sere ne jeten e perditshmeSa Ide
 
FUQIA DHE RENDIMENTI: RRUGET E PERMIRESIMIT TE TYRE
FUQIA DHE RENDIMENTI: RRUGET E PERMIRESIMIT TE TYREFUQIA DHE RENDIMENTI: RRUGET E PERMIRESIMIT TE TYRE
FUQIA DHE RENDIMENTI: RRUGET E PERMIRESIMIT TE TYREirlindi
 
Instalues i ngrohje dhe klimatizim pl-rishikuar-2013
Instalues i ngrohje dhe klimatizim pl-rishikuar-2013Instalues i ngrohje dhe klimatizim pl-rishikuar-2013
Instalues i ngrohje dhe klimatizim pl-rishikuar-2013toliloti
 
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK-doracak për shkollat e mesme teknike
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK-doracak për shkollat e mesme teknikeFRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK-doracak për shkollat e mesme teknike
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK-doracak për shkollat e mesme teknikeabdullabytyqi
 
-funksionet-kuadratik-eksponencial-dhe-logaritmik-pdf
-funksionet-kuadratik-eksponencial-dhe-logaritmik-pdf-funksionet-kuadratik-eksponencial-dhe-logaritmik-pdf
-funksionet-kuadratik-eksponencial-dhe-logaritmik-pdfVieni Dapaj
 
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona #MesueseAurela Elezaj
 
Projekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja Atmosferike
Projekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja AtmosferikeProjekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja Atmosferike
Projekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja AtmosferikePatrik Liçi
 
121elektrizimi i-trupave-dhe-shpjegimi-i-tjellojet-e-elektrizimit-ok
121elektrizimi i-trupave-dhe-shpjegimi-i-tjellojet-e-elektrizimit-ok121elektrizimi i-trupave-dhe-shpjegimi-i-tjellojet-e-elektrizimit-ok
121elektrizimi i-trupave-dhe-shpjegimi-i-tjellojet-e-elektrizimit-okAmanda Ravolli
 
Ditare kimi 9 byirenakotobelli
Ditare kimi 9 byirenakotobelliDitare kimi 9 byirenakotobelli
Ditare kimi 9 byirenakotobelliirena kotobelli
 
energjia dhe burimet e energjise
energjia dhe burimet e energjise energjia dhe burimet e energjise
energjia dhe burimet e energjise ornela rama
 
Energjia, llojet dhe perdorimi
Energjia, llojet dhe perdorimiEnergjia, llojet dhe perdorimi
Energjia, llojet dhe perdorimiBlerinaMuobega
 

What's hot (20)

LIGJI I DYTË I TERMODINAMIKËS
LIGJI I DYTË I TERMODINAMIKËSLIGJI I DYTË I TERMODINAMIKËS
LIGJI I DYTË I TERMODINAMIKËS
 
Moduli 1 instalim i nxemjes qendrore
Moduli  1  instalim i nxemjes qendroreModuli  1  instalim i nxemjes qendrore
Moduli 1 instalim i nxemjes qendrore
 
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknikZbatimi i rregullave te sigurimit teknik
Zbatimi i rregullave te sigurimit teknik
 
Termodinamika dhe Ligjet e saj.
Termodinamika dhe Ligjet e saj. Termodinamika dhe Ligjet e saj.
Termodinamika dhe Ligjet e saj.
 
Ndikimi i efektit sere ne jeten e perditshme
Ndikimi i efektit sere ne jeten e perditshmeNdikimi i efektit sere ne jeten e perditshme
Ndikimi i efektit sere ne jeten e perditshme
 
Termometrat dhe llojet e tyre
Termometrat dhe llojet e tyreTermometrat dhe llojet e tyre
Termometrat dhe llojet e tyre
 
FUQIA DHE RENDIMENTI: RRUGET E PERMIRESIMIT TE TYRE
FUQIA DHE RENDIMENTI: RRUGET E PERMIRESIMIT TE TYREFUQIA DHE RENDIMENTI: RRUGET E PERMIRESIMIT TE TYRE
FUQIA DHE RENDIMENTI: RRUGET E PERMIRESIMIT TE TYRE
 
Instalues i ngrohje dhe klimatizim pl-rishikuar-2013
Instalues i ngrohje dhe klimatizim pl-rishikuar-2013Instalues i ngrohje dhe klimatizim pl-rishikuar-2013
Instalues i ngrohje dhe klimatizim pl-rishikuar-2013
 
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK-doracak për shkollat e mesme teknike
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK-doracak për shkollat e mesme teknikeFRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK-doracak për shkollat e mesme teknike
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK-doracak për shkollat e mesme teknike
 
-funksionet-kuadratik-eksponencial-dhe-logaritmik-pdf
-funksionet-kuadratik-eksponencial-dhe-logaritmik-pdf-funksionet-kuadratik-eksponencial-dhe-logaritmik-pdf
-funksionet-kuadratik-eksponencial-dhe-logaritmik-pdf
 
Kuptimi i temperaturës
Kuptimi i temperaturës   Kuptimi i temperaturës
Kuptimi i temperaturës
 
Ngrohja globale
Ngrohja globaleNgrohja globale
Ngrohja globale
 
Energjia
EnergjiaEnergjia
Energjia
 
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
Llogaritja e konsumit te energjise elektrike ne shtepite tona
 
Projekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja Atmosferike
Projekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja AtmosferikeProjekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja Atmosferike
Projekt Fizik Parashikimi Motit dhe Shtypja Atmosferike
 
121elektrizimi i-trupave-dhe-shpjegimi-i-tjellojet-e-elektrizimit-ok
121elektrizimi i-trupave-dhe-shpjegimi-i-tjellojet-e-elektrizimit-ok121elektrizimi i-trupave-dhe-shpjegimi-i-tjellojet-e-elektrizimit-ok
121elektrizimi i-trupave-dhe-shpjegimi-i-tjellojet-e-elektrizimit-ok
 
Ditare kimi 9 byirenakotobelli
Ditare kimi 9 byirenakotobelliDitare kimi 9 byirenakotobelli
Ditare kimi 9 byirenakotobelli
 
energjia dhe burimet e energjise
energjia dhe burimet e energjise energjia dhe burimet e energjise
energjia dhe burimet e energjise
 
Energjia, llojet dhe perdorimi
Energjia, llojet dhe perdorimiEnergjia, llojet dhe perdorimi
Energjia, llojet dhe perdorimi
 
Termodinamika
TermodinamikaTermodinamika
Termodinamika
 

Viewers also liked

3.7 projekti i te nxenit nr 5 2
3.7 projekti i te nxenit nr 5 23.7 projekti i te nxenit nr 5 2
3.7 projekti i te nxenit nr 5 2Eugent Tereziu
 
Katalogu i Kaminave dhe Shporetave me Nxemje Qendrore
Katalogu i Kaminave dhe Shporetave me Nxemje QendroreKatalogu i Kaminave dhe Shporetave me Nxemje Qendrore
Katalogu i Kaminave dhe Shporetave me Nxemje QendroreElton Hasani
 
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK - Tr.Skënder Bytyqi
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK - Tr.Skënder BytyqiFRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK - Tr.Skënder Bytyqi
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK - Tr.Skënder BytyqiSkender Abdullah Bytyqi
 
Combustion Chamber 1/5
Combustion Chamber 1/5Combustion Chamber 1/5
Combustion Chamber 1/5Jio Gayon
 
209368303 gas-turbine-combustion-chambers
209368303 gas-turbine-combustion-chambers209368303 gas-turbine-combustion-chambers
209368303 gas-turbine-combustion-chambersmanojg1990
 
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleveMbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleveMustaf Ameti
 
Ndikimi I hidrokarbureve ne jeten e njeriut Burime te reja energjie alternat...
Ndikimi I hidrokarbureve ne jeten e njeriut Burime te reja energjie alternat...Ndikimi I hidrokarbureve ne jeten e njeriut Burime te reja energjie alternat...
Ndikimi I hidrokarbureve ne jeten e njeriut Burime te reja energjie alternat...Anja Cami
 
Trajnimi ne instalime_elektrike
Trajnimi ne instalime_elektrikeTrajnimi ne instalime_elektrike
Trajnimi ne instalime_elektrikeMurat Hoxha
 
Energjia diellore
Energjia dielloreEnergjia diellore
Energjia dielloreMaja
 
APARATET MATES ELETRIKE DHE PERDORIMI I TYRE.....Pune laboratori ne fizike.
APARATET MATES ELETRIKE DHE PERDORIMI I TYRE.....Pune laboratori ne fizike.APARATET MATES ELETRIKE DHE PERDORIMI I TYRE.....Pune laboratori ne fizike.
APARATET MATES ELETRIKE DHE PERDORIMI I TYRE.....Pune laboratori ne fizike.#MesueseAurela Elezaj
 

Viewers also liked (16)

3.7 projekti i te nxenit nr 5 2
3.7 projekti i te nxenit nr 5 23.7 projekti i te nxenit nr 5 2
3.7 projekti i te nxenit nr 5 2
 
Katalogu i Kaminave dhe Shporetave me Nxemje Qendrore
Katalogu i Kaminave dhe Shporetave me Nxemje QendroreKatalogu i Kaminave dhe Shporetave me Nxemje Qendrore
Katalogu i Kaminave dhe Shporetave me Nxemje Qendrore
 
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK - Tr.Skënder Bytyqi
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK - Tr.Skënder BytyqiFRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK - Tr.Skënder Bytyqi
FRIGORIFERI DHE NGRIRËSI SHTËPIAK - Tr.Skënder Bytyqi
 
Combustion Chamber 1/5
Combustion Chamber 1/5Combustion Chamber 1/5
Combustion Chamber 1/5
 
209368303 gas-turbine-combustion-chambers
209368303 gas-turbine-combustion-chambers209368303 gas-turbine-combustion-chambers
209368303 gas-turbine-combustion-chambers
 
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleveMbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
Mbrojtja ne pune dhe perpunimi i metaleve
 
Ndikimi I hidrokarbureve ne jeten e njeriut Burime te reja energjie alternat...
Ndikimi I hidrokarbureve ne jeten e njeriut Burime te reja energjie alternat...Ndikimi I hidrokarbureve ne jeten e njeriut Burime te reja energjie alternat...
Ndikimi I hidrokarbureve ne jeten e njeriut Burime te reja energjie alternat...
 
Energjia gjeotermale
Energjia gjeotermaleEnergjia gjeotermale
Energjia gjeotermale
 
Ndotja e Ajrit
Ndotja e AjritNdotja e Ajrit
Ndotja e Ajrit
 
Energjia llojet
Energjia llojetEnergjia llojet
Energjia llojet
 
Trajnimi ne instalime_elektrike
Trajnimi ne instalime_elektrikeTrajnimi ne instalime_elektrike
Trajnimi ne instalime_elektrike
 
Energjia diellore
Energjia dielloreEnergjia diellore
Energjia diellore
 
Struktura e personalitetit
Struktura e personalitetitStruktura e personalitetit
Struktura e personalitetit
 
APARATET MATES ELETRIKE DHE PERDORIMI I TYRE.....Pune laboratori ne fizike.
APARATET MATES ELETRIKE DHE PERDORIMI I TYRE.....Pune laboratori ne fizike.APARATET MATES ELETRIKE DHE PERDORIMI I TYRE.....Pune laboratori ne fizike.
APARATET MATES ELETRIKE DHE PERDORIMI I TYRE.....Pune laboratori ne fizike.
 
ENERGJIA ...!!!!
ENERGJIA ...!!!!ENERGJIA ...!!!!
ENERGJIA ...!!!!
 
Energjia Diellore
Energjia DielloreEnergjia Diellore
Energjia Diellore
 

More from Albania Energy Association

Albania an important energy hub for the Southern Gas Corridor Realistic over...
Albania an important energy hub for the Southern Gas Corridor  Realistic over...Albania an important energy hub for the Southern Gas Corridor  Realistic over...
Albania an important energy hub for the Southern Gas Corridor Realistic over...Albania Energy Association
 
Albania investments and Hydropower development 2017
Albania investments and Hydropower development 2017Albania investments and Hydropower development 2017
Albania investments and Hydropower development 2017Albania Energy Association
 
The revival and transformation of Europe’s largest onshore oilfield; the Pato...
The revival and transformation of Europe’s largest onshore oilfield; the Pato...The revival and transformation of Europe’s largest onshore oilfield; the Pato...
The revival and transformation of Europe’s largest onshore oilfield; the Pato...Albania Energy Association
 
Trans Adriatic Pipeline (TAP) – The European leg of the Southern Gas Corridor
Trans Adriatic Pipeline (TAP) – The European leg of the Southern Gas CorridorTrans Adriatic Pipeline (TAP) – The European leg of the Southern Gas Corridor
Trans Adriatic Pipeline (TAP) – The European leg of the Southern Gas CorridorAlbania Energy Association
 
Overall analysis of the onshore sector of Albania and current developments
Overall analysis of the onshore sector of Albania and current developmentsOverall analysis of the onshore sector of Albania and current developments
Overall analysis of the onshore sector of Albania and current developmentsAlbania Energy Association
 
The fiscal regime in Albania for upstream oil and gas operations
The fiscal regime in Albania for upstream oil and gas operationsThe fiscal regime in Albania for upstream oil and gas operations
The fiscal regime in Albania for upstream oil and gas operationsAlbania Energy Association
 
How Albanian legislation facilitates the exploration and development of hydro...
How Albanian legislation facilitates the exploration and development of hydro...How Albanian legislation facilitates the exploration and development of hydro...
How Albanian legislation facilitates the exploration and development of hydro...Albania Energy Association
 
Albpetrol status update in the era of privatisation
Albpetrol status update in the era of privatisationAlbpetrol status update in the era of privatisation
Albpetrol status update in the era of privatisationAlbania Energy Association
 
Eagle LNG Terminal and Pipeline - Efficient solutions for the Balkans
Eagle LNG Terminal and Pipeline - Efficient solutions for the BalkansEagle LNG Terminal and Pipeline - Efficient solutions for the Balkans
Eagle LNG Terminal and Pipeline - Efficient solutions for the BalkansAlbania Energy Association
 
vercoming challenges in the exploration of Albania’s high potential carbonate...
vercoming challenges in the exploration of Albania’s high potential carbonate...vercoming challenges in the exploration of Albania’s high potential carbonate...
vercoming challenges in the exploration of Albania’s high potential carbonate...Albania Energy Association
 
Qendrat e perpunimit te mallrave dhe njerzve (pasagjereve)
Qendrat e perpunimit te mallrave dhe njerzve (pasagjereve)Qendrat e perpunimit te mallrave dhe njerzve (pasagjereve)
Qendrat e perpunimit te mallrave dhe njerzve (pasagjereve)Albania Energy Association
 
Si duhet ta shikojme/studjojme rrealisht nje statistike ne fushen e transportit
Si duhet ta shikojme/studjojme rrealisht nje statistike ne fushen e transportitSi duhet ta shikojme/studjojme rrealisht nje statistike ne fushen e transportit
Si duhet ta shikojme/studjojme rrealisht nje statistike ne fushen e transportitAlbania Energy Association
 

More from Albania Energy Association (20)

Albania an important energy hub for the Southern Gas Corridor Realistic over...
Albania an important energy hub for the Southern Gas Corridor  Realistic over...Albania an important energy hub for the Southern Gas Corridor  Realistic over...
Albania an important energy hub for the Southern Gas Corridor Realistic over...
 
Albania investments and Hydropower development 2017
Albania investments and Hydropower development 2017Albania investments and Hydropower development 2017
Albania investments and Hydropower development 2017
 
The revival and transformation of Europe’s largest onshore oilfield; the Pato...
The revival and transformation of Europe’s largest onshore oilfield; the Pato...The revival and transformation of Europe’s largest onshore oilfield; the Pato...
The revival and transformation of Europe’s largest onshore oilfield; the Pato...
 
Trans Adriatic Pipeline (TAP) – The European leg of the Southern Gas Corridor
Trans Adriatic Pipeline (TAP) – The European leg of the Southern Gas CorridorTrans Adriatic Pipeline (TAP) – The European leg of the Southern Gas Corridor
Trans Adriatic Pipeline (TAP) – The European leg of the Southern Gas Corridor
 
Overall analysis of the onshore sector of Albania and current developments
Overall analysis of the onshore sector of Albania and current developmentsOverall analysis of the onshore sector of Albania and current developments
Overall analysis of the onshore sector of Albania and current developments
 
The fiscal regime in Albania for upstream oil and gas operations
The fiscal regime in Albania for upstream oil and gas operationsThe fiscal regime in Albania for upstream oil and gas operations
The fiscal regime in Albania for upstream oil and gas operations
 
How Albanian legislation facilitates the exploration and development of hydro...
How Albanian legislation facilitates the exploration and development of hydro...How Albanian legislation facilitates the exploration and development of hydro...
How Albanian legislation facilitates the exploration and development of hydro...
 
Albpetrol status update in the era of privatisation
Albpetrol status update in the era of privatisationAlbpetrol status update in the era of privatisation
Albpetrol status update in the era of privatisation
 
Eagle LNG Terminal and Pipeline - Efficient solutions for the Balkans
Eagle LNG Terminal and Pipeline - Efficient solutions for the BalkansEagle LNG Terminal and Pipeline - Efficient solutions for the Balkans
Eagle LNG Terminal and Pipeline - Efficient solutions for the Balkans
 
vercoming challenges in the exploration of Albania’s high potential carbonate...
vercoming challenges in the exploration of Albania’s high potential carbonate...vercoming challenges in the exploration of Albania’s high potential carbonate...
vercoming challenges in the exploration of Albania’s high potential carbonate...
 
Albania Oil and Gas & Energy 2015 Summit
Albania Oil and Gas & Energy 2015 SummitAlbania Oil and Gas & Energy 2015 Summit
Albania Oil and Gas & Energy 2015 Summit
 
Transporti me litare
Transporti me litareTransporti me litare
Transporti me litare
 
Kerkesa per parkim
Kerkesa per parkimKerkesa per parkim
Kerkesa per parkim
 
Semaforet (Sinjalet ne infrastrukture)
Semaforet (Sinjalet ne infrastrukture)Semaforet (Sinjalet ne infrastrukture)
Semaforet (Sinjalet ne infrastrukture)
 
Qendrat e perpunimit te mallrave dhe njerzve (pasagjereve)
Qendrat e perpunimit te mallrave dhe njerzve (pasagjereve)Qendrat e perpunimit te mallrave dhe njerzve (pasagjereve)
Qendrat e perpunimit te mallrave dhe njerzve (pasagjereve)
 
Parashikimi per transport
Parashikimi per transportParashikimi per transport
Parashikimi per transport
 
Si duhet ta shikojme/studjojme rrealisht nje statistike ne fushen e transportit
Si duhet ta shikojme/studjojme rrealisht nje statistike ne fushen e transportitSi duhet ta shikojme/studjojme rrealisht nje statistike ne fushen e transportit
Si duhet ta shikojme/studjojme rrealisht nje statistike ne fushen e transportit
 
Teoria e grafeve
Teoria e grafeveTeoria e grafeve
Teoria e grafeve
 
Transporti Intermodale (shume menyrash)
Transporti Intermodale (shume menyrash)Transporti Intermodale (shume menyrash)
Transporti Intermodale (shume menyrash)
 
Siperfaqet per nje sistem transporti
Siperfaqet per nje sistem transportiSiperfaqet per nje sistem transporti
Siperfaqet per nje sistem transporti
 

ENERGJIA E NEVOJSHME PËR NGROHJEN E NDËRTESAVE

  • 1. Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave 135 KAPITULLI 2 ENERGJIA E NEVOJSHME PËR NGROHJEN E NDËRTESAVE 2.1 Formula kryesore llogaritëse e humbjeve termike nga ndërtesa Llogaritja e energjisë termike të nevojshme për ngrohjen në kushtet e vendit tonë, duke u bazuar në çështjet që u paraqitën mbi “mbrojtjen termike të ndërtesës“ kryet sipas materialit të paraqitur më poshtë. Për llogaritjen e humbjeve të nxehtësisë me transmetim nga lokalet e ngohura, përdoret formula e mëposhtme, e shprehur në [W, kW ose kkal/h]. Qt = m·k·S·(tb-tjp) =  Për m = 1, Qt =  b-tjp) b-tjp)/ R (2.1) / R, ose, për një faqe muri, Qt = S·(tb-tjp) / R; (2.1a) ku: m-është koeficienti masivitetit termik të rrethimit të ndërtimit, k-është koeficienti transmetimit termik të rrethimit [W/m2·K ose kkal/m2·h·K], S-është sipërfaqia e rrethimit që transmeton nxehtësi [m2], tb-është temperatura projektuese e ajrit të brendshëm të lokalit [oC], tjp (ose tjll)-është temperatura projektuese (llogaritëse) e ajrit të jashtëm [oC], R=1/k- është rezistenca termike e rrethimit [m2·K/W ose m2·h·K/kkal] 2.2 Temperatura e jashtme projektuese tjp (tjll) Tabela 2.1 Temperaturat e jashtme projektuese në dimër, për llogaritjet termoteknike në dërtim, për disa qytete kryesorë Nr. Qyteti (qënder banimi) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Sarandë Vlorë Durrës Berat Elbasan Fier Tiranë Gjirokastër Shkodër Korçë Kukës Peshkopi Temperatura e jashtme llogaritëse tjp oC Temperatura mesatare e Janarit tjm, në oC Lartësia mbi det, m 5 3 +1 0 0 0 0 -2 -3 -8 -9 -10 10.2 9.2 8.5 7.2 7.2 7.3 7.3 5.4 5.3 1.1 1.4 0.3 25 3 11 226 100 12 127 193 28 898 255 657 Temperaturat e jashtme projektuese për qytetet kryesore, jepen në tabelën 2.1. Në qoftë se lokaliteti ku ndodhet ndërtesa, nuk ka të dhëna mbi temperaturën e jashtme projektuese, merren të dhënat e lokalitetit më të afërt, duke i bërë korrigjimet e nevojshme në
  • 2. Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave 136 përputhje më lartësinë mbi nivelin e detit: shtohet ose zvoglohet me 1oC për çdo 200 m. diferencë kuote. Po ashtu sipas përqëndrimit të ndërtesave rrethuese: kur ka pak ndërtime zvoglohet më 0,5-1,0 oC, ndërsa në rast së është e izoluar, zvoglohet më 1-2 oC. E njëjta gjë bëhet për pjesët e ndërtesës që lartësohet mbi ndërtesat fqinjë. 2.3 Temperaturat e lokaleve Temperatura e ambienteve është parametri më i njohur dhe më i kuptueshëm, që përcakton mikroklimën e tyre. Për lokalet e banimit që ngrohen, kjo temperaturë merret rreth 20oC, ndërsa për lokalet me aktivitet industrial dhe të ngjashme, merret rreth 18oC (në tabela jepen vlera më të hollësishme). Kuptohet që, temperaturat e brendshme ndryshojnë, sipas llojit (destinacionit) të lokalit. Vlerat e treguara më posht paraqesin temperaturën e ajrit të lokalit, por efekti real mbi njerzit, vjen nga temperatura operuese, që kuptohet si e mesmja arithmetike e temperaturës së ajrit e matur në qëndër të lokalit dhe temperaturës mesatare rrezatuese të mureve që e rrethojnë këtë lokal (hapësirë). Dhoma fjetjeje dhe ndënjeje -Banjo -Kuzhina -Koridore, W.C -Hyrja kryesore dhe shkallët tb = 18 – 20°C 22 18 15 12 2.4 Gradienti temperaturës në lokal Temperatura e brendshme optimale, matet në mesin e lokalit, në lartësine 1,5 m, nga dyshemeja. Ajri ngohtë tenton të ngrihet lart, kështu që pranë tavanit temperatura është më e lartë se pranë dyshemesë. Si rrjedhim, duhet të kihet parasysh gradienti termik, d.m.th, ndryshimi temperaturës për njësi të lartësise, që në lokale shumë të larta, merr vlera të konsiderueshme. Gradienti aplikohet për çdo metër lartësi, që kalon 3 metër. Për të llogaritur humbjet e kalorive në murin vertikal, merret temperatura mesatare në drejtimin vertikal, ndërsa në dysheme llogaritet me tb=20oC dhe në tavan me temperaturën që është pranë tavanit. Në lokalet me lartësi të kufizuar (deri në 3 m), kemi ndryshime të gradientit termik, që varet nga mënyra e ngrohjes, por që në llogaritje nuk merret në konsideratë. Për impiantet më rrezatim (për shëmbull: me panele në dysheme), gradienti temperaturës është i vogël, ndërsa në impiantet me konveksion të detyruar, vlera e gradientit termik është e madhe. Në mënyrë orientuese për lokale me lartësi mbi 3 m: për çdo metër shtohet 2% në humbjet termike. Kjo shtesë bëhet deri në vlerën 15%, pamvarësisht nga lartësia e lokalit. 2.5 Koeficienti i masivitetit termik m dhe inercia termike e ndërtimit D Koeficienti “m” (tabela 2.2) është faktor korrigjimi, që shërben për njëtrajtësimin e shkallës së sigurimit të ndërtesave me inerci termike të ndryshme (D), kundrejt ndryshimeve të temperaturës së ajrit të jashtëm. Për elementët e ndërtimit të brendshëm, merret D=1. Për elementët e ndërtimit të jashtëm me inerci termike të ndryshme, nxirret një mesatare, sipas formulës
  • 3. Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave I S j  D j 137 (2.2) S j ku: Sj dhe Dj – janë sipërfaqet e mureve të jashtme dhe inercitë termike perkatëse. Inercia termike e murit me shumë shtresa përcaktohet si shumë e inercive termike të shtresave përbërëse të tij: n D   Ri  Si (2.3) i 1 ku: Ri- është rezistenca termike dhe dhe Si- është koeficienti i përvetësimit të nxehtësisë të materialit të shtresës i, dhe n- numri i shtresave. Muret me inerci termike të madhe, janë muret rrethuese me tulla të trasha; ndërsa muret me trashesi të vogël, ose me materiale të lehta, e kanë inercinë termike të vogël. Rezistenca termike e shtreses së elementit konstruktiv përcaktohet me formulën R=ku është trashësia [m], dhe është përcjellshmëria termike e materialit të shtresës [W/m.K]. Koeficienti Si, për materialet që nuk përfshihen në tabela, llogaritet me fomulën: Si= 0.51 c [W/m2.K] (2.4) Madhësitë c, janë respektivisht: koeficienti i përcjellshmërise termike në W/m2·K, nxehtësia specifike në W/kg.K, dhe densiteti (pesha vëllimore) në kg/m3. Për rastet kur nxehtësia specifike c shprehet në kJ/kg.K, koeficienti 0,51 zëvëndësohet me 0,27. Madhësitë c, Si dhe D jepen në tabela, ose llogariten. Tabela 2.2 Koeficienti “m” në funksion të inercise termike D. Shkalla e masivitetit termik të elementëve të ndërtimit E madhe Mesatare E vogël Shumë e vogël Inercia termike D 6,1 - 7 5.1 - 6 4.1 - 5 3.1 - 4 2.1 – 3 1.1 - 2 1.0 Koeficienti i masivitetit termik m 0.90 0.95 1.00 1.05 1.10 1.15 1.20 Koeficienti amortizimit të amplitudës temp. jashtme  64.1 - 128 32.1 - 64 16.1 - 32 8.1 - 16 4.1 - 8 2.1 - 4 2.0 Madhësitë c, janë respektivisht: koeficienti i përcjellshmërise termike në W/m2·K, nxehtësia specifike në W/kg.K, dhe densiteti (pesha vëllimore) në kg/m3. Për rastet kur nxehtësia specifike c shprehet në kJ/kg.K, koeficienti 0,51 zëvëndësohet me 0,27. është koeficienti i amortizimit të amplitudës së temperaturës së jashtme 2.6 Rezistenca termike e rrethimeve Rezistenca termike e rrethimeve të jashtme R=1/k, duhet të jetë:
  • 4. Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave 138 R  Ron = m.(tb-tjp).Rb / bmax (2.5) ku: Ron është rezistenca termike e nevojshme e rekomanduar e rrethimit të ndërtimit; m, Rb = 1/b, tbmax = tb-tsb, janë respektivisht: m - koeficienti i masivitetit termik; Rb = 1/b -rezistenca termike sipërfaqësore e brendshme e rrethimit të jashtëm (në këtë rast, e murit) dhe tbmax = tb-tsb, -diferenca e lejuar e temperaturës së brendshme dhe të sipërfaqes së murit, për të mënjanuar kondensimin në sipërfaqen e brendshme të murit. Temperatura e brëndshme merret 18-22oC dhe lagështia relative 50-60%. Diferenca tbmax ndërmjet temperaturës së brendshme të ajrit tb dhe të sipërfaqes së brendshme të murit të jashtëm tsb, për efekte termike merret si vijon: Në banesa, tbmax = 4oC për murin e jashtëm dhe për taracat, 3oC për dyshemetë. Në ndërtesa të tjera:   tbmax = 6-8oC për muret dhe 4,5-7oC për tarracat. (vleftat më të ulta për ndërtesa shoqërore dhe më të lartat për ndërtesa industriale). Në tabelën 2.3, jepen vlerat e “Ron” (rezistencës termike të nevojshme minimale) në m2·K/W, për tbmax = 4oC, në varësi të inercisë termike D dhe diferencës së temperaturës së brendshme dhe temperaturës llogaritëse të ajrit të jashtëm (tb-tjp). Tabela 2.3 Rezistenca termike e nevojshme e rekomanduar “Ron, për tbmax = 4oC tb-tjpoC D=0 - 1 D=1.1 -2 D=2.1 -3 D=3.1 -4 D=4.1 -5 D=5.1 -6 D=6.1 -7 13 0.4875 0.4672 0.4468 0.4265 0.4062 0.3859 0.3656 15 0.5625 0.539 0.5156 0.4921 0.4687 0.4453 0.4218 17 0.6375 0.6109 0.5843 0.5578 0.5312 0.509 0.4781 19 0.7125 0.6828 0.6531 0.6234 0.5937 0.564 0.5344 21 0.7875 0.7546 0.7218 0.689 0.6562 0.6234 0.5906 23 0.8625 0.8265 0.7906 0.7546 0.7187 0.6828 0.6468 25 0.9375 0.8984 0.8593 0.8203 0.7812 0.7422 0.7031 27 1.0125 0.9703 0.9281 0.8859 0.8437 0.8015 0.7594 29 1.0875 1.0422 0.9968 0.9515 0.9062 0.8609 0.8156 31 1.1625 1.114 1.0656 1.0171 0.9687 0.9203 0.8718 2.7 Koeficienti i transmetimit të nxehtësisë “k” dhe rezistenca termike “R” Koeficientët “k”, dhe rezistencat termike R=1/k, që hynë në formulën (2.1), merren drejtperdrejt nga tabelat, ose përcaktohen me anë të formulës së njohur: k 1  1  ( )  b  j 1  1 R (2.6) 2.8 Koeficientët sipërfaqësorë të transmetimit të nxehtësisë  Koeficientët  = k + r (me konveksion k dhe rrezatim r) dhe rezistencat termike perkatëse 1/,, në sipërfaqet e brendshme dhe të jashtme të rrethimeve të ndërtimit, që duhet të merren në llogaritje, paraqiten në fig. 2.1 dhe tabelën 2.4 [në W/m2.K].
  • 5. Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave 139 Tabela 2.4 Koeficientët sipërfaqësorë të transmetimit të nxehtësisë [W/m²K] Rezistencat termike perkatëse, si dhe shuma e tyre Kahja e rrymes së nxehtësisë Mure dhe ndarje horizontale të jashtme b j 1/b 1/j 1/b Mure dhe ndarje horizontale të brendshme b j 1/b 1/j +1/j 1/b +1/j 8 8 Dimër Verë Dimër Verë 23 12 0.125 0.125 0,043 0.083 0.168 0.208* 8 8 0.125 0.125 0.25 6 6 23 12 0.167 0.167 0.043 0.083 0.21 0.25** 6 6 0.167 0.167 0.334 Vlera me shënjën *, i perket edhe nën çatise, me komunikim ajri, v = 0.3 m/s, në dimër. Vlera me shënjën **, i perket dhe bodrumit të ftohtë, me levizje ajri, v = 0.3 m/s Fig. 2.1 Koeficientët sipërfaqësorë të transmetimit termik 2.9 Rezistenca termike e shtresave të ajrit Vlerat e rezistencave termike të shtresave të ajrit të pa ventiluara Ra, me vendosje vertikale dhe horizontale, me konstanten e emetimit efektiv të rrezatimit e=0.82-0.90, për t=5 oC, dhe për temperaturë mesatare të hapesirës 10oC, jepen në tabelën 2.5. Tabela 2.5 Rezistenca termike e shtresave të ajrit- Ra Shtresa e ajrit Trashësia e shtresës, Rezistenca termike shtresës së ajrit në cm Ra, në m2·K/W Vertikale 1 0.14 2 0,16 5 0.18 10 0.18 15 e lart 0.17 Horizontale 1 0.12 më rrymën termike nga 2 0.14 posht-lart 5 0.16 Horizontale 1 0.16 më rrymën termike nga 2 0.20 lart-posht 5 0.22
  • 6. Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave 140 2.10 Koeficienti transmetimit termik në rastin më të përgjithshem (kur ka dhe shtresa ajri). Koeficienti i transmetimit termik nga rrethimet k, dhe rezistenca termike R, shkruhen në formën k 1  1    Ra  b  j 1  1 1 1 dhe R   k Rb  Rsh  Ra  R j R (2.7) 2.11 Sipërfaqet që transmetojnë nxehtësi S Për llogaritjen e sipërfaqeve që transmetojnë nxehtësi veprohet në këtë mënyrë: Përcaktohet sipërfaqe e mureve, dhe e tavaneve, duke marë gjerësinë dhe gjatësinë e tyre, sipas përmasave të brendshme. Ndërsa si lartësi e murit merret lartësia e brendshme plus trashësia e dyshemesë d.m.th., lartësia e katit. Nga sipërfaqia e murit zbritet sipërfaqia e dritares ose e derës. Sipërfaqet e dritareve dhe të dyerve përcaktohen sipas boshllëkut në mur. 2.12 Shtesat në humbjet e nxehtësisë më transmetim Qt Këto shtesa janë: a- për ndërprerje të funksionimit dhe ringrohje të sipërfaqeve të jashtme të ftohta; b- për orientim. Shtesa e parë Shf , është e domosdoshme, kur impianti ngrohjes nuk punon disa orë gjatë ditës (në banesa, zyra), ose në pushimet e fundjavës, (në shkolla, zyra e tjera). Këto shtesa varen nga mënyra e funksionimit të instalimit të ngrohjes dhe koeficienti mesatar i transmetimit termik “km”, ose Rm = 1/km. Koeficienti km përcaktohet sipas relacionit km = Qt /Stot.(tb-tj) Stot -është sipërfaqia e përgjithshme e rrethimeve të lokalit (muret e jashtme me dritaret, muret e brëndëshme me dyert, dyshemeja dhe tavani). “km” i lartë tregon termoizolim të keq të ndërtesës, dhe e kundërta Shtesa Shf (në %), jepet në tabelën 2.6. Tabela 2.6 Shtesat Shf në %, në funksion të koeficientit km dhe mënyrës së funksionimit të instalimit Mënyra e funksionimit I II III Koeficienti km W/m2gradë Rezistenca termike Rm Funksionim i reduktuar natën Ndërprerje 9-12 orë Ndërprerje 12-16 orë 0.1-0.29 10-3.45 7 20 30 0.30-0.69 3.33-1.45 7 15 25 0.70-1.49 1.43-0.67 7 15 20 1.5 0,66 7 15 15 Shtesa Shf nuk aplikohet për depot, shkallët, ku njerzit qëndrojne të veshur (muze, ekspozita, në industri me punë të rëndë, magazinat e mëdha).
  • 7. Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave 141 Në rastin e funksionimit të instalimit të ngrohjes me ndërprerje, amplituda e ndryshimit të temperaturës së ajrit të brendshëm nuk duhet të kalojë 3oC. Shtesa e dytë-për orientim Sho tregohet në fig.2.2, Humbjet termike për një mur të orientuar në veri, do të jenë më të larta së për një mur, i cili rihet nga dielli për disa orë në ditë në periudhen e dimrit; jo aq për shkak të rrezatimit që në kohë të keqe nuk ekziston, por për shkak të gjëndjes së mureve, më të thata ose më pak të thata, në këtë periudhë të vitit. Këto shtesa jepen në tabelën 2.7. Për dhomat e qoshes, shtesa bëhet për murin me orientim më të keq. Fig.2.2 Shtesat për orientim Tabela 2.7 Shtesat për orientim Orientimi Shtesa % J -5 JP -5 P 0 VP +5 V +5 VL +5 L 0 JL -5 2.13 Nxehtësia e nevojshme për ngrohjen e ajrit që infiltron Nxehtësia e nevojshme për ngrohjen e ajrit që infiltron llogaritet më formulën: Qi = 0.35·Vi·(tb-tj), [W] (2.8) Sasia e ajrit që infltron Vi nga mosputhitjet (e dritareve, dyerve, etj), për lokale normale (jo me përmasa të mëdha), përcaktohet me formulën: Vi=f·L[m3/h] (2.8a) Qi = 0.35· f·L ·(tb-tj), [W] dhe pra: (2.8b) Ku L – paraqet gjatësinë e puthitjeve të dritareve dhe të dyerve, në fasadën që i nënshtrohet erës (perimetri i elementëve lëvizës), në [m], ndërsa koeficienti infiltrimit të puthitjes f në m3/h·m, merret nga tabela 2.8. Tabela 2.8 Koeficienti i infiltrimit (f) për lokale normale Pozicioni dhe orientimi Pozicion i mbrojtur Orientimi: V, VL,L VP, P, JL J, JP Pozicion normal Orientimi: V, VL,L VP, P, JL J, JP Pozicion i ekspozuar Orientimi: V, VL,L VP, P, JL J, JP Dritare të thjeshta normale m3/h·m Dritare dopio normale m3/h·m Dyer dhe dritare me kualitet të dobët m3/h·m 2,05 1,75 1,75 1,40 1,05 1,05 4,15 3,80 3,45 4,15 3,45 3,10 2,75 2,40 2,05 8,25 6,80 6,20 8,25 7,20 6,20 5,50 4,50 4,15 16,50 13,75 12,25
  • 8. Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave 142 Shënim: Pozicion i mbrojtur, pozicion normal dhe pozicion i ekspozuar është si vijon: të mbrojtura – ndërtesat e mbrojtura nga erërat e forta, nga një pengese, lartësia e së cilës e kalon nivelin e tavanit të dhomës përkatëse me të pakten 2/3 e largësisë ndërmjet pengesës dhe dhomës në fjalë. normal – ndërtesat në qytete të mbrojtura nga erërat e forta të ekspozuara – ndërtesat në fushë ose hapësira të mëdha në qytet, në bregdet; katet e sipërme të ndërtesave shumë të larta (që kalojne mbi 6 m lartësinë e ndërtesave pranë). Në rast së vlera e Vi e llogaritur më lart del më vogël së 0,4·V (ku V është vëllimi lokalit), duhet të merret Vi=0,4·V m3/h. Ajri që hyn nga muret nuk merret parasysh. Ajri që infiltron, nuk ka lidhje me ajrin e ventilimit, i cili futet më qëllim ventilimi ose për ngrohjen më ajër të lokaleve. Madhësia 0.35 W/m³K-paraqet nxehtësinë specifike të ajrit 2.14 Humbjet termike për strukturat e ndërtimit në kontakt më tokën Në këtë rast kemi tre lloje humbjesh termike (fig. 2.3 dhe 2.4): - njëra direkt jasht, në një ryp perimetral të godinës, - tjetra drejt nëntokës, ku parashikohet një shtresë ujore me temperaturë 10-15 oC, dhe - e treta në gjatësi të këndit perimetral (nëpër urën termike-transmetimi linear), e cila është e vogël dhe nuk e marrim në konsideratë. Pra konsiderojmë dy humbje termike me jashtë. Për të llogaritur humbjet e nxehtësisë në dyshemenë e paraqitur në fig.2.3, paraprakisht duhet të përcaktojmë koeficientin e transmetimit të nxehtësisë sipas formulës së njohur: k 1    1  1 2  3   b 1  2 3  j 1 W / m2K 2.14a.- Humbjet në drejtim të ambientit të jashtëm Fig 2.3 Dyshemeja e vendosur mbi tokë. Skematikisht tregohen dhe rrymat termike, nga ambienti brendshëm-jashtë Në këtë rast humbjet termike janë proporcionale me diferencën e temperaturave të brendshme dhe të jashtme, por duke marrë një rryp perimetral të dyshemesë pranë mureve të jashtme ose të futur nën tokë, e barabartë me: SP=P x (2-h) (2.9) Ku: P – gjatësia e mureve perimetrale e matur brënda lokalit, në m; h – thellësia e dyshemesë kundrejt tokës rrethuese, në m; ndërsa humbjet termike janë: Qd=Ke x SP x (tb-tj) [W ose kkal/h] Fig.2.4 Lokal mbi tokë Koeficienti i transmetimit termik ekuivalent Ke përcaktohet nga shprehja: (2.10)
  • 9. Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave Ke  ku: 1 1 2  k t 143 (2.11) k - koeficienti transmetimit termik të strukturës së ndërtimit, t = 2 W/ m ·K – përcjellshmëria termike e terenit të lagur. 2.14b.- Humbjet termike drejt nëntokës, Janë proporcionale me diferencën e temperaturës të lokalit dhe shtresës së ujit sipërfaqësor (tf=10-15oC) dhe me të gjithë sipërfaqen e dyshemesë, duke përfshirë dhe kuotën pranë terenit rrethues: Qp=KeS(tb-tf) (2.12) Koeficienti transmetimit termik ekuivalent Ke, që duhet të përdoret është Ke  1 1 1  k C (2.13) ku C = ~1.74 W/m2 K është koeficienti transmetimit termik të terenit. Në rastin e lokaleve me dyshemenë e bodrumit mbi hapësire ajri (fig 2.5), humbjet drej tokës mund të llogariten me relacionin e njohur: Fig. 2.5 Dysheme mbi tokë me hapësirë ajri Qdha = k·S·(tb-tj) Ku: S është sipërfaqe dyshemesë së lokalit me hapësirë ajri, dhe k - koeficienti i transmetimit termik, që i referohet një metri katror të siperfaqes së dyshemesë, i llogaritur sipas formulës (2.7), por duke marrë 1 b  1 j  0,34 m 2  K / W (2.14) 2.15 Humbjet e nxehtësisë nga tavani me çati Meqënëse temperatura e nën çatisë është e pa njohur, për këtë rast përdoren dy metoda. Metoda e parë Në fig.2.6 tregohet skematikisht tavani me çati dhe drejtimi rrymave: nëpër soleten e tavanit dhe transmetimi linear këndor, si në rastin e dyshemesë. Koeficienti transmetimit termik të tavanit dhe humbjet termike, përcaktohen me formulat e njohura, duke marrë temperaturën e ajrit të brendshëm pranë tavanit dhe temperaturën në nën çati, sipas rekomandimeve në tabela.
  • 10. Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave 144 Metoda e dytë. Kjo metodë konsiston në përcaktimin e koeficientit të transmetimit të nxehtësisë, jo vetëm të tavanit, por edhe të çatisë (fig.2.7 ). Në këtë rast përdoret formula Qta = ke St (tb-tjp) dhe: Fig.2.6 Tavani me çati dhe drejtimi rrymave Fig.2.7 Llogaritja e humbjeve termike, sipas metodës së dytë ke  k1  k 2 k1  k 2  cos  (2.15) (2.16) ku: k1-është koeficienti i transmetimit të nxehtësisë të tavanit, k2-është koeficienti i transmetimit të nxehtësisë të çatisë, ke- është koeficienti i transmetimit të nxehtësisë ekuivalent, që merr parasysh koeficientët k1, dhe k2, dhe këndin e pjerësisë të çatisë  St-është sipërfaqe e tavanit, në m2, (tb-tjp)-është diferenca e temperaturave të brëndëshme dhe të jashtme projektuese. 2.16 Humbjet termike të përgjithshme. Përcaktohen nga shuma e humbjeve me transmetim (duke përfshirë dhe shtesat) dhe të humbjeve termike me infiltrim, sipas formulës: Qh = Qt [1+(Sh/100)] +Qi ku: (2.17) Qt - janë humbjet e nxehtësisë më transmetim, Sh –janë shtesat në humbjet e nxehtësisë, në përqindje, Qi –paraqet humbjet e nxehtësisë më infiltrim. 2.17 Gradë-ditët (GD) dhe Periudha e ngrohjes (Z) Në përpilimin e projekt idesë arktektonike të ndërtesës dhe të instalimit të ngrohjes, sidomos kur duam të përcaktojme përmasat e depos së lëndës djegëse, duhet të dimë humbjet vjetore të nxehtësisë të ndërtesave që do të ngrohen. Si rrjedhim, për të llogaritur sasinë e nxehtësisë së nevojshme për ngrohjen e ndërtesave të një qyteti dhe për të planifikuar sasinë e lëndës djegëse të nevojshme gjatë periudhës së ftohtë të vitit, duhet të dimë gradë-ditët e ngrohjes GD. Këto përcaktohen si produkt i periudhës së ngrohjes Z, me diferencën e temperaturave të ajrit të brendshëm tb dhe temperaturës mesatare të ajrit të jashtëm tjm, gjatë periudhës së ngrohjes (fig. 2.8 sipërfaqia e vizuar): GD = Z·(tb-tjm) (22)
  • 11. Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave 145 Në përcaktimin e këtyre vlerave është marrë temperatura e brendshme tb=18oC (vija AD) dhe temperatura e fillimit dhe e mbarimit të ngrohjes tjn=12oC. Në këtë mënyrë rezultojnë dhe datat e fillimit dhe e mbarimit të ngrohjes (tabela 2.9 për qytetet kryesore të vendit). Në rast se merret temperatura e brendshme tb=20oC (d.m.th. vija AD është e spostuar më lartë), dhe tjn e ndryshme nga 12 oC (tjn=10oC ose tjn=14oC), atëhere dalin vlera të tjera të gradë-ditëve (më të larta ose më të ulta). Në këtë grafik, madhësia Z, përcaktohet nga prerja e Fig.2.8 Paraqitja kurbës së shpërndarjes së temperaturave të jashtme grafike e gradë ditëve shumëvjeçare, me temperaturën e fillimit të ngrohjes; ndërsa BC - paraqet temperaturën e jashtme mesatare në periudhën e ngrohjes. I gjithë territori vëndit tonë mund të ndahet në tre zona klimatike, sipas gradë-ditëve, si vijon:    GD  1300 GD = 1301-2300 GD  2301 Zona perëndimore-bregdetare me Zona qëndrore-kodrinore me Zona lindore dhe veri-lindore me Vlerat më të ulta të gradë-ditëve dhe të periudhës së ngrohjes për vëndin tonë, ashtu si dhe në rastin e temperaturave të jashtme llogaritëse, janë në zonën perëndimore dhe veçanërisht në atë jug-perëndimore; ndërsa më të lartat janë në zonën lindorë malore,dhe kryesisht në atë veri-lindore. Projektuesi mund të jetë në kushte që nuk ka të dhëna. Atëhere mund të veprojë me anallogji. Duke ju referuar të dhënave të komunes më të afërt, bën dryshimet e nevojshme sipas lartësisë mbi nivelin e detit. Gradë ditët na lejojnë të bëjmë një vlerësim paraprak të energjisë termike vjetore të nevojshme për ngrohje. Tabela 2.9 Gradë-ditët dhe periudha e ngrohjes për disa qytete kryesorë të vëndit Nr Qyteti (qëndër banimi) GD gradë-ditë Z ditë Periudha e ngrohjes 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Saranda Vlora Durrësi Kuçova Tirana Gjirokastra Shkodra Korça Kukësi Peshkopia 650 794 995 1205 1132 1479 1392 2606 2352 2659 89 102 116 131 123 144 139 199 181 189 15 dhjetor – 11 mars 7 dhjetor – 18 mars 1 dhjetor – 26 mars 19 nëndor – 19 mars 22 nëndor – 27 mars 13 nëndor - 5 prill 10 nëndor – 29 mars 14 tetor – 30 prill 19 tetor - 17 prill 17 tetor – 23 prill Temp.e periudhës së ngrohjes tjm 10,7 10,2 9,4 8,8 8,8 7,7 8,0 4,9 5,0 3,9
  • 12. Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave 146 2.18 Kufiri humbjeve termike (sipas normave) 2.18a Përcaktimi i koeficienti të humbjeve termike me transmetim Ctn. Sipas normave, verifikimi i termoizolimit të ndërtesës duhet të bëhet në bazë të koeficientit të humbjeve termike volumore Ctn, që paraqet humbjet termike për njësi të vëllimit të ndërtesës (të shprehur në m3) dhe për një gradë diferencë temperaturë, të ambientit të brendshëm dhe të jashtëm. Në bazë të vlerës të këtij koeficienti, të dhënë paraprakisht në tabela, në funksion të gradë-ditëve të ngrohjes dhe raportit S/V (faktori formës) përcaktohen nevojat energjetike të normuara (limit); ndërsa në bazë të llogaritjeve të hollësishme, përcaktohen nevojat termike reale dhe pra koeficienti i humbjeve termike volumore real Ctr, i cili duhet të jetë më i vogël së vlera që rezulton sipas normave, ndryshe duhet të merren masa për shtimin e termoizolimit të ndërtesës dhe uljen e vlerës Ctr nën vlerën e normuar. Vlerësimi i humbjeve termike Qt, bëhet sipas një llogaritje të thjeshtë paraprake, duke përdorur “koeficientin e humbjeve volumore me transmetim “ Ctn” nga rrethimet e ndërtimit, i shprehur në W/m3·K. Qt = Ctn·V·t [W] (2.18) Tabela 2.10 fikson vlerat e normuara të Ctn, në funksion të gradë-ditëve GD klimatikë dhe të raportit S/V, që quhet “faktori formës” (i cili paraqet dimensionet dhe konfigurimin morfollogjik të ndërtesës). Tabela 2.10 Vlerat e koeficientëve të humbjeve termike volumore kufitare Ctn në W/m3K S/V m2/m3  0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8  0.9 GD=600 0.49 0.58 0.68 0.77 0.87 0.96 1.06 1.16 900 0.46 0.55 0.64 0.73 0.82 0.91 0.99 1.08 1200 0.43 0.51 0.59 0.68 0.77 0.85 0.93 1.00 1500 0.40 0.48 0.55 0.63 0.71 0.79 0.85 0.93 1800 0.37 0.44 0.508 0.575 0.65 0.714 0.78 0.85 2100 0.34 0.40 0.46 0.52 0.59 0.65 0.72 0.78 2400 0.33 0.388 0.45 0.513 0.57 0.64 0.695 0.76 2700 0.32 0.373 0.431 0.493 0.556 0.623 0.68 0.75 3000 0.30 0.36 0.42 0.48 0.54 0.60 0.67 0.73 Shënim: V-është volumi përgjithshëm sipas përmasave të jashtme, S-është sipërfaqia e përgjithshme që kufizon këtë volum. Për rastet, kur vlera nuk është shënuar në mënyrë eksplicite, Ctn përcaktohet më interpolim. 2.18b Po ashtu, vlerësohet ngarkesa termike kufitare për ajrin që infiltron (si në rastin e humbjeve termike me transmetim). Ngrohja e ajrit të jashtëm që futet në lokal me infiltrim, nëpërmjet dritareve dhe dyerve të jashtme Qi, përcaktohet me shprehjen [shiko dhe formulën (2.8)]: t = Cp··n·V·t = 0,35·n·V·t Qi = Ci 3 [W] (2.19) ku: Ci =Cp..n [W/m ·K]-quhet koeficienti humbjeve termike vëllimore për infiltrim, t - diferenca e temperaturës, midis lokalit që ngrohet dhe ajrit të jashtëm,
  • 13. Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave 147 Cp = 1 [ kJ/kgK] = 0,29 [W/kgK] - nxehtësia specifike e ajrit në presion konstant, 3  =1,2 [kg/m ] - pesha specifike e ajrit, n [1/h] - koeficienti i ndrrimeve të volumit të ajrit të dhomës, në orë, V [m3] - volumi lokalit që ngrohet. Për ndërtesat e banimit me n = 0.5, merret Ci = 0,175 [W/m3·K]; pra  Qi = Ci.V·t = 0,175·V·t [W] (2.19a) Disa vlera orientuese të koeficientëve të ndrrimit të ajrit “n” për ndërtesat e banimit, jepen në tabelën 2.11. Tabela 2.11 Koeficientët e ndrrimeve të ajrit Përshkrimi Lokalet në përgjithësi Kuzhinat Parabanjot banjot Numri ndrimeve në orë 0,5 1 1 2 Shënim:Vlera më të hollësishme të koeficientëve të ndrrimit të ajrit në lokale të ndryshme, në ndërtesat e banimit, publike etj, jepen në tabelat të veçanta). 2.19 Energjia termike e përgjithshme që humbet nga rrethimet e ndërtimit Energjia termike orare përcaktohet me anë të shprehjes së njohur më parë: Qh=Qt+Qi [W] (2.20) ku: Qt - fuqia termike që këmbehet me transmetim me ambientin e jashtëm, Qi - fuqia termike që këmbehet me ventilimin ose me infiltrim, Shënim: Sasitë e nxehtësive që çlirohen në ambient, nga personat ose burime të tjera, në ambientet e banimit, si dhe ajo që hyn me rrezatim, nuk merren në konsideratë. Në llogaritjen e Q t përfshihet edhe energjia termike që këmbehet me transmetim me ambientet fqinje jo të ngrohur, ose me ndryshim temperature mbi ±3oC Mbi bazën e të dhënave të mësipërme përcaktohet koeficienti global i humbjeve termike Cg =Ctn +Ci [W / m3·K] (2.21) Pas kësaj llogaritje paraprake, kalohet në llogaritjet e detajuara të humbjeve termike me transmetim dhe infiltrim për çdo lokal të veçante, sipas shpjegimeve të dhëna më parë. Përcaktohet mandej koeficienti i humbjeve termike volumore reale Ctr, i cili duhet të jetë më i vogël ose i barabartë me Ctn, ndryshe duhet të bëhen ndryshime konstruktive të rrethimeve të ndërtimit, në drejtim të termoizolimit, dhe zvoglimit kështu të humbjeve termike me transmetim dhe të humbjeve të përgjithshme. Për këtë qëllim bëhet një llogaritje e hollësishme e humbjeve termike sipas një tabele të veçantë. 2.20 Llogaritja e fuqisë termike të impiantit Fuqia termike e impiantit përcaktohet nga shuma e:
  • 14. Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave 148 - humbjeve termike me transmetim, plus shtesat; - humbjeve termike për infiltrim të ajrit ose ventilim; - humbjeve në bartësin e nxehtësisë (ujë, avull) nga kaldaja deri në aparatet ngohëse (dhënia e nxehtësisë nga tubacionet e shpërndarjes, në kaldajë dhe në sistemin e rregullimit). Humbjet termike me transmetim Qt dhe infiltrim Qi përcaktohen sipas shpjegimeve të treguara më parë, për çdo lokal në veçanti. Nga shuma Qt+Qi përcaktohen humbjet totale për çdo lokal dhe humbjet e përgjithshme (me shumatoren e tyre). Para se të fillohet në dimensionimin e aparateve ngohëse, përcaktojmë fuqinë termike të gjeneratorit të nxehtësisë. Për këtë qëllim përcaktohet vlera e rendimentit global i të impiantit ngrohës, si produkt i katër rendimenteve dhe pikërisht: -rendimenti prodhimit (i kaldajës), të cilin e pranojmë afërsisht të barabartë me p=8090% (sipas llojit të lëndës djegëse dhe konstruksionit të kaldajës) -rendimenti rregullimit, i cili varet nga mënyra e rregullimit; për një rregullim modulues me bandë proporcionale, merret r rendimenti shpërndarjes, varet nga mënyra e shpërndarjes së tubacjoneve, gjatësia, termoizolimi, etj; për tuba të termoizoluar të vëndosur në ambientet e brendshme, merret, sh -rendimenti dhënies së nxehtësisë nga aparatet ngohëse, për termokonvektorë a=99%. Me këto të dhëna, rendimenti përgjithshëm, kemi: i=p.r.sh.a=74-90% (2.22) Fuqia termike e gjeneratorit termik do të jetë: Qgj=Qh/i [W] (2.23) 2.21 Energjia e nevojshme vjetore dhe konsumi mesatar vjetor i lëndës djegëse për ngrohje Energjia termike vjetore e nevojshme per ngrohje Qv, mund të përcaktohet me relacionin: Ev=Qv=Cg·V·GD·z (2.24) ku z është numri i orëve te punës ditore të impiantit. Madhësitë e tjera janë të njohura. Konsumi vjetor i lëndës djegëse përcaktohet me anë të formulës Bv  Qv Qu  i [kg l.dj. / vit ] (2.25) ku: Qu dhe - paraqesin fuqinë kalorifike të lëndës djegëse dhe rendimentin e instalimit. Fuqia kalorifike e lëndës djegëse, jepet në kJ/kg, ose në kkal/kg; ndërsa Qv në formulën e mësipërme është e përcaktuar në W. Si rrjedhim, duhen konvertuar të gjitha madhësitë në njësi të njëjta. Kjo duhet të kihet parasysh në të gjitha raste që paraqiten.
  • 15. Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave 149 2.22 Urrat termike dhe ndikimi i tyre në humbjet e nxehtësisë 2.22a Njohuri të përgjithshme Në qoftë se në një strukturë homogjene me rezistencë termike Ro, integrohen për arsye të statikës së ndërtimit ose arkitektonike, elementë ndërtimi (kollona betoni, etj) me përcjellshmëri termike më të madhe (shiko figura 2.9), atëhere në këtë zonë rryma e nxehtësisë shtohet, dhe për këtë arsye kjo zonë quhet “urrë (pikë) termike”. Fig.2.9 Disa lloje të urrave termike 2.22b Efektet negative të urrave termike dhe llogaritjet Madhësia e rezistencës termike të nevojshme Ron, shërben për të llogaritur fluksin e nxehtësisë në elementët konstruktivë, që ndajnë dy ambiente klimatikë të ndryshëm: dhomën me temperaturë të brendshme tb dhe lagështi relative b, nga ambienti jashtëm me temperaturë të jashtme tj dhe lagështi relative j. Para se të vëndoset elementi konstruktiv, duhet të verifikohet temperatura e sipërfaqes së brendshme të tij, në mënyrë që ajo të mos ulet gjatë natës, kur instalimi nuk punon, nën temperaturën e pikës së vesës të ajrit të brendshëm. Në qoftë se ky kusht nuk plotsohet, ajri brendshëm do të vëndosi pika uji në sipërfaqet e ftohta (mur, dritare, tavan), për shkak të tendences natyrale të avujve për të barazuar presionet (ligji Daltonit). Pasojë e këtij lagështimi do të jetë jo vetëm ulje e rezistencës termike e elementit konstruktiv, por edhe ftohja graduale e sipërfaqes se tij, që çon në intensifikimin e fenomenit të kondensimit të avujve të ajrit të brendshëm. Temperatura e sipërfaqes së brendshme të një elementi konstruktiv, që përbëhet nga shumë shtresa, llogaritet me anë të ekuacionit t sb  t b   Rb tb  t j Ron  [o C] (2.26) Në qoftë se shënohet me tv, temperatura e pikës së vesës për ajrin me parametra tb dhe b, duhet që temperatura e brendshme e sipërfaqes së elementit konstruktiv tsb>tv Që të mos arihet pika e vesës në elementin konstruktiv, duhet që rezistenca termike të jetë më e madhe, ose së paku e barabartë me Ron  tb  t j tb  tv Rb [m2·K/W] (2.27)
  • 16. Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave 150 Diferenca ndërmjet temperaturës se ajrit brënda dhomës tb dhe temperaturës së sipërfaqes së brendshme tsb të elementit të ndërtimit, meret më e vogël se diferenca ndërmjet temperaturës se brendshme dhe pikës se vesës tv, d.m.th:  tbmax=tb-tv  tb-tsb=tb (2.28) Për temperaturë dhe lagështi normale (tb=18-22oC, dhe b=50-60%),  tb merret nga tabela 2.12. Tabela 2.12 Diferenca ndërmjet temperaturës së brendshme dhe temperaturës sipërfaqësore të brendshme të elementit konstruktiv tb në oC, sipas llojit të ndërtesës. Lloji ndërtesës tb oC, b % Ndërtesa shoqërore (spitale, çerdhe) Ndërtesa banimi Ndërtesa shoqërore (teatro, shkolla, klube) Ndërtesa industriale me rregjim normal 22, 18, 18, 50 60 60 16, 50-60 Muret e jashtme 6 4 4 Taraca 8 7 4,5 4 4 Dysheme 3 4 7 ' Rezistenca termike e strukturës Ro në drejtim të urrës termike, është më e vogël se rezistenca termike Ro në fushën e vazhdueshme të strukturës, si rjedhim dhe temperatura e sipërfaqes se urrës do të jetë më e vogël. Prezenca e urrave termike mund të çojë në një rezistencë termike mesatare të ulët të elementit të ndërtimit të rendit Romes=(0,5-0,6)Ro. Qënia e urrës termike kuptohet me sy, nga një nxirrje e theksuar e sipërfaqes se zonës respektive, çfaqia e fenomenit të kondensimit, formimi i një shtrese të hollë myku, eventualisht formimi i akullit. 2.22c Masat mbrojtëse në zonën e urrës termike Për të mënjanuar çfaqjen e fenomenit të kondensimit në zonën e urrave termike, temperatura tsbu e sipërfaqes së brendshme të strukturës së jashtme në zonën e urrës termike, teorike tsut (me vijë të trashë) dhe reale tsur (me vijë të hollë) – figura 2.10, duhet të jetë më e madhe se temperatura e pikës se vesës tv, që i përgjigjet parametrave të ajrit të dhomës tb, b, Pra: tsbu  tv. Fig.2.10 Ecuria e temperaturës sipërfaqësore të murit me urrë termike (2.29) Fig.2.11 Shembulla të urrave termike, për tabelën 2.13 Temperatura e sipërfaqes së brendshme të strukturës së jashtme të ndërtimit në zonën e urrës termike (fig.2.11), përcaktohet me ekuacionin:
  • 17. Termoteknika, Ngrohja dhe Kondicionimi i Ndërtesave. Pjesa II. Ngrohja e Ndërtesave t sbu  t b  ' ' Ro   ( Ro  Ro ) ' Ro Ro Rb m(t b  t j ) 151 (2.30) ku: m - është koeficienti i masivitetit termik; - është koeficienti i formës (tabela 2.13), që varet nga forma dhe dimensionet e urrës termike, të paraqitur skematikisht në figura 2.11, me vizime. Tabela .2.13 Coeficienti i formës i urrës termike,  Nr Skema 1 2 3 4 I II III IV a/d= 0,02 0,12 0,07 0,25 0,04 0,05 0,24 0,15 0,30 0,10 0,1 0,38 0,26 0,96 0,17 0,2 0,55 0,42 1,26 0,32 0,4 0,75 0,62 1,27 0,50 0,6 0,83 0,73 1,21 0,62 0,8 0,87 0,81 1,16 0,71 1,0 0,90 0,85 1,19 0,77 1,5 0,95 0,94 1,00 0,80 Vlefta e temperaturës së pikës së vesës tv në rastin e urrave termike, si kollona etj, që parashikohen me suvatim të zakonshëm me trashësi 1 cm, përcaktohet duke konsideruar brënda dhomës një lagështi relative të ajrit në vlerat normale. Realizimi higrotermik i përshtatshëm i elementit konstruktiv me urra termike, plotsohet nga kushti: tb- tsbu  tb  tv  tb max Për përmirësimin higrotermik të elementëve konstruktivë me urra termike merren keto masa: Materialet me përcjellshmëri të lartë vëndosen në anën e brendshme të elementëve konstruktivë; zvoglohet gjerësia e urrave termike dhe rritet rezistenca termike në seksionin përkatës të elementit konstruktiv; vëndoset një termoizolim suplimentar në zonën e urrave termike, në sipërfaqen më të ftohtë të tyre (figura 2.12 A, B, C). Trashësia e shtresës suplimentare të termoizolimit e nevojshme për të korrigjuar urrën termike duhet të ' plotësojë kushtin Rou  Ro [m2K/W], ku Ro paraqet rezistencën termike të elementit konstruktiv. Gjerësia e shtresës suplementare termo-izoluese, përcaktohet nga kushti që rryma e nxehtësisë, të ketë të njëjtën rezistencë termike në çdo drejtim të fluksit termik. Në qoftë se shtresa termoizoluese nuk mund Fig..2.12 Raste të ndryshme të vëndoset veçse në gjerësinë gjeometrike të urrës korrigjimi të urrave termike (fig.2.12B), atëhere si kompensim, rezistenca me material termoizolues ' termike e korrigjuar në zonën e urrës termike Rou , duhet të kënaqë relacionin: ' Rou  1,2Ro [m2·K/ W] (2.31)
  • 18. Kapitulli 2. Energjia e nevojshme për ngrohjen e ndërtesave 152 Në qoshet e dhomave me mure homogjene çfaqen efektet e urrave termike, për shkak të veçantive gjeometrike dhe termoteknike. Temperatura sipërfaqësore e qosheve tqb përcaktohet me formulën: t qb  t b  1,2m  Rb tb  t j Ro  ose: t qb  t b  1,2m  Rb tb  t j Ron  (2.32) Vlefta tqb duhet të jetë më e madhe se temperatura e pikës së vesës, që i pergjigjet parametrave të ajrit të brendshëm. Mënjanimi i këtyre efekteve arihet me anë të ritjes së trashësisë së murit, duke aplikuar një shtresë termoizoluese me gjerësinë minimale  (1,5  2)d , si dhe duke vëndosur tubacionet vertikale të ngrohjes në zonën respektive (fig.2.12C). Fig. 2.13 Strukture ndërtimi me urrë termike të dukshme (a) dhe mënjanimi plotësisht i urrës termike (b). www.dualibra.com Në figura 2.13 tregohet një urrë termike (soleta ndërmjet kateve, që nderpret murin vertikal të godinës) dhe korrigjimi i kësaj urre, me vëndosjen e një shtrese termoizoluese.