2. • Urodzony 15 października 1926 w Poitiers, a zmarł w
roku 1984 w Paryżu.
• Francuski historyk, filozof i socjolog
• Ukooczył jezuickie kolegium Saint-Stanislas w Poitiers
• w 1946 roku wstąpił do renomowanej paryskiej École
Normale Supérieure.
• W 1947 uzyskał licencjat z filozofii po czym rozpoczął
studia psychologiczne
• W 1949 roku ukooczył studia broniąc pracy
Konstytucja transcendentalności historycznej w
Heglowskiej "Fenomenologii ducha".
3. • w 1952 roku zdobył dyplom z psychopatologii
• Krótko wykładał w École Normale a następnie
w latach 1953-1954 pracował jako asystent na
wydziale psychologii uniwersytetu w Lille
• był dyrektorem Centrum Francuskiego na
Uniwersytecie Warszawskim
• W roku 1962 Foucault otrzymał nominację
profesorską – objął katedrę w Clermont-
Ferrand
4. Utwierdził w naukach
humanistycznych pojęcie
nieciągłości
epistemologicznej, zapożycz
one od Georges’a
Canguilhema, pod którego
kierunkiem pisał pracę
doktorską Historia
szaleostwa w dobie
klasycyzmu (1961)
5. • Nowatorskie podejście Foucaulta do humanistyki
zaowocowało serią publikacji, które przyniosły mu
międzynarodową sławę:
• Narodziny kliniki. Archeologia spojrzenia
medycznego (1963)
• Archeologia wiedzy (1969)
• Nadzorowad i karad
• Narodziny więzienia (1975)
• Historia seksualności (1976, 1984)
• Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych
(1966)
6. • Foucault interpretuje rozwój humanistyki jako serię
nawarstwiających się poziomów wiedzy, z których
każdy stanowi odrębne pole epistemologiczne.
Uwrażliwiony na wszelkie postacie wykluczania z życia
społecznego jego form nietypowych, nie tylko
wzbogacił humanistykę o obserwacje i analizy
„marginesów” społeczeostwa, był również znaczącą
postacią wśród francuskich intelektualistów
walczących o wolnośd ekspresji. Był może ostatnim z
Francuzów, którzy, śladem Montaigne'a, uważali
duszę i papier, wino i chleb, umysł i kostium, ciało i
tekst za próby.
7. W latach 60. Foucaulta często traktowano jako
strukturalistę. Foucault później zdystansował
się od strukturalizmu. Chociaż zwykle jest
określany mianem post-strukturalisty i
postmodernisty, to sam Foucault odrzucał
tego typu etykietki. Wołał, by jego myśl
klasyfikowana była jako historia krytyczna
nowoczesności, mająca swoje korzenie w
filozofii Kanta.
8. Michel Foucault podjął refleksję krytyczną nad tradycją
filozoficzną związaną z racjonalizmem i empiryzmem.
Szczególne znaczenie w filozoficznych dociekaniach Foucaulta
zajmowały archeologia wiedzy i genealogia władzy. W
dziedzinie archeologii wiedzy podjął próbę analizy
dyskursów. Natomiast w ramach genealogii władzy
zajmował się wpływem dyskursu na kształtowanie zjawisk
społecznych
9. Posługiwał się metodą analizy warunków
historycznych, w jakich rozwijają się:
wiedza, sposoby sprawowania władzy i
egzekwowania przymusu. Rozpatrywał
sposoby wykluczania i represjonowania
pewnych grup, takich jak przestępcy, chorzy
umysłowo, trędowaci, zadżumieni, żołnierze,
dzieci
10. Krytyka
• niechęd do budowania systemu sprawia, że
teoria jest wieloznaczna i niezrozumiała
(zarzut Jerzego Szackiego)
• brak refleksji nad uprawomocnieniem teorii
• krytyka podmiotu dokonana przez Foucaulta
pozbawia teorię mocy emancypacyjnej, gdyż
brakuje instancji, która mogłaby podlegad
emancypacji (zarzut Jürgena Habermasa).
11. Bibliografia
• Didier Eribon, Warszawa 2005. Wyd. KR.
„Michel Foucault. Bibliografia”
• Jerzy Szacki, Warszawa 2005. Wyd. Naukowe
PWN „Sto lat socjologii polskiej” str. 902-910
