1. Κάπνισμα
Το τσιγάρο αποτελείται από μικρά κομμάτια επεξεργασμένου καπνού που
είναι τυλιγμένα σε χαρτί. Έχει κυλινδρικό σχήμα και μπορεί να έχει στο ένα του
άκρο επιστόμιο με φίλτρο. Το μήκος του δεν υπερβαίνει τα 120 χιλιοστά και η
διάμετρός του τα 10 χιλιοστά. Το τσιγάρο χρησιμοποιείται για το κάπνισμα. Για
αυτόν το σκοπό το ένα του (άφιλτρο) άκρο αναφλέγεται καθώς το άλλο
τοποθετείται στο στόμα του καπνιστή, από όπου εισπνέεται περιστασιακά ο
καπνός που παράγεται.
Το χαρακτηριστικό του καπνού είναι η νικοτίνη, ένα αλκαλοειδές της
ομάδας των πυριδινών, που βρίσκεται κυρίως στα φύλλα. Είναι εθιστικό και
χαρακτηρίζεται σαν ναρκωτικό. Η ποσότητα της νικοτίνης στο φυτό εξαρτάται από
το είδος, την ποικιλία και τις κλιματολογικές συνθήκες.
Η νικοτίνη που περιέχει το τσιγάρο ενέχεται για την εμφάνιση πολλαπλών
παθήσεων, που εμφανίζονται είτε στη στοματική κοιλότητα, είτε σε βλενογόνους
άλλων εν τω βάθει οργάνων. Η δράση της είναι πολυσχιδής και εκτείνεται από
αλλοιώσεις επιφανειακού χαρακτήρα, όπως λ.χ. η νικοτινική στοματίτιδα, έως την
πρόκληση χρονίων καταστάσεων, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια,
αλλά, το χειρότερο, οδηγεί στην εμφάνιση κακοήθων όγκων, με κυριότερους τον
καρκίνο του λάρυγγα και του πνεύμονα. Παράλληλα, ισχυρή είναι η έξη που
δημιουργείται, πέραν δηλαδή του φαρμακευτικού εθισμού, αφού το κάπνισμα
συνδέεται με καθημερινές δραστηριότητες, αλλά και αποκτά συμβολικό χαρακτήρα
έχοντας πολλές φορές σχέση με τη συναισθηματική φόρτιση του ατόμου.Όλες οι
στατιστικές αποδεικνύουν αφενός μεν τη διασύνδεση του καπνίσματος με τις
κυριότερες από τις παθολογικές καταστάσεις που αναφέρθηκαν, αφετέρου δε την
απαλλαγή από αυτές σε περίπτωση διακοπής του. Ένας χρόνιος καπνιστής έχει 20
φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να προσβληθεί και να πεθάνει από καρκίνο του
πνεύμονα, από έναν μη καπνιστή.
2. Έφηβοι και κάπνισμα
Μετά από μία περίοδο απόρριψης του καπνού, ή τουλάχιστον του
καπνίσματος ως αιτίας ερεθισμών, η οποία εκτείνεται μέχρι το δέκατο έτος της
ηλικίας, ξυπνά η επιθυμία για το άγνωστο, δηλαδή το απαγορευμένο. Η έλξη των
εφήβων για μια συνήθεια των ενηλίκων παρατηρείται σε μια ηλικία που
απορρίπτουν τους ενήλικες, ενώ ταυτόχρονα επιθυμούν να πάρουν τη θέση τους.
Από την άλλη πλευρά, οι επικίνδυνοι συνειρμοί που συνδέονται με τη
συνήθεια αυτή, δεν αποτελούν τροχοπέδι, γιατί οι έφηβοι αφενός νομίζουν ότι είναι
αθάνατοι, αφετέρου συχνά έχουν την τάση να αψηφούν το μοιραίο.
Το οικογενειακό περιβάλλον, ανάλογα με το αν αποτελείται από καπνιστές ή
όχι, παίζει σημαντικό ρόλο προστασίας ή, αντίθετα, διευκόλυνσης της απόκτηση
της συνήθειας αυτής.Ορισμένοι έφηβοι, απογοητευμένοι από το σώμα τους,
ξεκινούν το τσιγάρο για να χάσουν βάρος!
Πρόκειται για την ομάδα των νέων, των εφήβων. Το τσιγάρο γίνεται
αντικείμενο ένταξης, ιεροτελεστία μύησης, πραγματική πίπα της ειρήνης.
Ρυθμίζει κατά κάποιο τρόπο την ένταξη στην ομάδα που τόσο έντονα επιδιώκουν οι
νέοι. Η ανασφάλεια της προσωπικότητας προκαλεί την επιθυμία για ομοιομορφία:
ο απώτατος στόχος είναι να μοιάζουν με τους άλλους.
3. Νομοθεσία
Ο νόμος του 2002 απαγόρευε φαινομενικά το κάπνισμα, αλλά παρέμεινε από
σχεδιασμού στο μεγαλύτερο μέρος ανεφάρμοστος μιας και οι διαχειριστές
εργασιακών μονάδων μπορούσαν να επιτρέψουν εξαίρεση. Το 2008 ψηφίστηκε
αυστηρότερος νόμος, που άρχισε να εφαρμόζεται την 1η Ιουλίου του 2009.
Απαγόρευση καπνίσματος
Πλήρης απαγόρευση του καπνίσματος υπάρχει:
Στα μέσα μαζικής μεταφοράς, με εξαίρεση τα πλοία.
Στα θέατρα και τους κινηματογράφους.
Στις υπηρεσίες υγείας.
Στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Μερική απαγόρευση υπάρχει:
Στα θαλάσσια μέσα μεταφοράς.
Στα εστιατόρια, παμπ και μπαρ.
Στα δημόσια κτίρια και τους εσωτερικούς χώρους εργασίας.
Δεν υπάρχει επαρκής εποπτεία στην εφαρμογή των απαγορεύσεων.
4. Στατιστικά για το κάπνισμα στην Ευρώπη
Στατιστικά κατανάλωσης τσιγάρου σε χώρες της Ευρώπης.
Στοιχεία κατανάλωσης τσιγάρου από έφηβους ηλικίας άνω των 14 ετών.