2. Başlangıçta olumlu görülen
tarımsal ilaç kullanımı zamanla çevre ve
insanlar aleyhine pek çok problemin ortaya
çıkmasına neden olmuştur.
Kullanılan pestisitler Uygulama
sonrası belirli bir süreç içinde güneş ışığı
ile dekompozisyona uğramayan yada
bakteri faaliyetleri ile kimyasal yapıları
bozulmayan pestisitler zaman içerisinde
toprakta birikmekte ve mikroorganizmaları
ve bazı hayvansal zararlıların yok
olmalarına yada bir süre etkilerini
kaybetmelerine neden olabilmektedir.

3. Ağır metaller içeren
pestisitlerin yarılanma ömürleri uzun
olduğundan bitkilerin bünyelerine
alınma ve bu bitkilerle beslenen
insanlarda sağlık sorunlarına neden
olabilme durumları vardır.
Sularla toprağın alt katmanlarına
sızarak yeraltı sularına ulaşan pestisit
kalıntıları içme suları yoluyla insan
sağlığını tehdit eder duruma gelirler.

4. ٠ Pestisitler insanlarda ; akut ve
kronik zehirlenmelere, kansere, alerjik
reaksiyonlara, sinir sisteminin tahribatına,
öğrenme güçlüğü ve hafıza kaybına,
insan organizması için hayati
fonksiyonları olan enzim dengelerinin
bozulmasına, hücre içi DNA
moleküllerinde bozulmalar ve mutasyona
neden olurlar.
Tüm bu zararlı sonuçlar nedeniyle
dünyada organik tarıma doğru bir yönelim
oluşmuştur.

5. ZİRAİ MÜCADELE YÖNTEMLERİ
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Bitki korumanın amacı, bitkileri hastalıklardan korumak,
hastalanmalarına engel olmak ve hastalandıktan sonra da onları
tedavi etmektir. Bitkileri hastalıklardan korumak, tedavi etmekten
hem daha kolay, hem daha ucuzdur. Kültürel önlemler normal ziraat
işlemleri olup yetiştirme metotlarının uygun bir şekilde değişimi ile z
hastalıklar için bulundukları ortamı onlara uygun olmayacak şekilde
değiştirmek suretiyle çoğalma hızlarını ve zararını azaltmaktır.

6. KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Dayanıklı Çeşitlerin Kullanımı
Patojenin gelişimini ve aktivitesini geciktirme yada bastırma yeteneğine
sahip, belirtilerin ortaya çıkışını engelleyen veya azaltan bitkiye Dayanıklı Bitki
denilmektedir.

7. Elma Karaleke hastalığına Kara lekeli elma
dayanıklı çeşitler

8. .Yer Seçimi
Fusarium, Verticillium, Sclerotium, Armillaria ve Plasmodiophora
gibi toprak kökenli olan funguslar, konukçu bitki olmadan da uzun yıllar
toprakta yaşayabilirler. Toprak kökenli patojenlerle bulaşık arazide
yetiştirilecek olan hassas bir üründe büyük kayıplarla karşılaşabilir. Bu
nedenle toprak kökenli funguslarla bulaşık olmayan araziler seçilmelidir.
Ayrıca bu funguslarla bulaşık toprak ve suyun temiz bölgelere girmemesi
için dikkatli olmak gereklidir. Toprak kökenli patojenler traktör gibi alet ve
ekipmanlara yapışan toprakla enfekteli araziden temiz araziye
taşınabilmektedirler. Bunun yanısıra çayır-mera alanları, otlaklar, ırmak
kenarları ve dağ etekleri virüs ve virüs benzeri hastalıkların kaynağı olan
doğal vejetasyonu, yabancı otları ve virüs vektörlerini barındırırlar.
Örneğin; Domates çalı cücelik virüsü (Tomato bushy stunt virus) ırmak ve
su kenarlarında yetiştirilen domates, marul gibi ürünlerde bulunabilir. Bu
araziden ve arazi kenarlarından kazınıp başka tarla üzerine veya seraya
dağıtılan toprakla virüs taşınımı olmakta ve sonraki dönemde yetiştirilen
bitkiler şiddetli bir şekilde hastalanmaktadırlar. Deniz ve ırmak kenarlarına
yakın arazilerde artan nem nedeniyle külleme hastalıklarının oluşma riski
fazladır.

9. Verticillium Solgunluğu Fusarium Solgunluğu
Sclerotium hastalığı Domates çalı cücelik virüsü

10. Lahana kök uru hastalığı (Plasmodiophora brassica)

11. Temiz Üretim Materyali Kullanımı
Üretim materyalleri temiz ve patojenlerden ari olmalıdır. Tohumla taşınma
patojen yayılımının birinci nedenidir. Bugün itibarıyla bitkilerde hastalık
oluşturabilen 2400 mikroorganizma 383 bitki cinsinin tohumlarında hastalık
meydana getirmektedirler.
Patojenle bulaşma seviyesini düşürmek için, sıcaklıkla muamele
edilmiş, belirli bir bulaşma eşiğinin altında olduğunu belirlemek için testlenmiş
ve sertifika edilmiş tohumlar ve hastalıklardan arındırılmış üretim materyalleri
kullanılmalıdır.Hastalık yönetiminde tohum kalitesi de önem taşımaktadır.
Tohum kabuğundaki çatlaklar toprak kökenli patojenlerin girişi için uygun bir
zemin oluşturarak tohumun çürümesine neden olurlar.
Çevre ve insan sağlığı açısından güvenilirliği henüz kanıtlanmayan genetiği
değiştirilmiş organizmalar (GDO)’ın organik tarımda kullanımı yasaklanmıştır.

12. Ekim-Dikim Sıklığı
Birim alanda gelişebilecek optimal bitki
sayısına uygun şekilde yetiştiricilik yapılarak
bitkilerin daha sağlıklı büyümeleri sağlanır.
Dikim sıklığının ayarlanması ile hastalığın hızlı
yayılımı da önlenmiş olur.
Sık dikimle oluşan yeşil aksam yoğunluğu
özellikle yaprak hastalıklarının enfeksiyon
yapma riskini arttırırken aynı zamanda toprak
yüzeyindeki nem oranını yükselterek yine
hastalıklar için uygun koşulları sağlar. Uygun
dikim sıklığı mesafesi ile yapılan yetiştiricilik ile
bitki yüzeyinde yüksek nem oluşumu
engellenerek hastalıkların hızlı yayılması da
engellenmiş olur.

13. Sulama Yönetimi
Sulama, bitki hastalıklarının kontrolünde çok önemli bir faktördür.
Sulama sisteminin seçimi, sulama zamanı ve sulama aralıkları ürünün su
ihtiyacını yeterince sağlamalıdır. Aşırı sulama toprak kökenli patojenik
fungusların gelişimini kolaylaştırır. Pek çok yaprak hastalığına karşı
yağmurlama sulama sistemi tercih edilmemelidir. Çünkü yağmurlama sulama
yaprak hastalıklarının gelişimini ve patojenin dağılmasını teşvik eder. Bu
nedenle damla sulama veya alttan sulama sistemi tercih edilmelidir.

14. Toprak Solarizasyonu ve Malçlama
Solarizasyon . toprağın güneş enerjisi ile ısıtılarak, toprak kökenli
hastalık, zararlı ve yabancı otlardan dezenfekte edilmesidir.
Toprak solarizasyonunda beş temel ilke vardır. Bunlar;
-Solarizasyon, sıcaklığın en yüksek olduğu ve güneş ışığının en yoğun
olduğu aylarda yapılmalı
-Solarizasyon uygulanacak olan alan boş ve toprak yüzeyi keseksiz ve
düzgün olmalıdır.
-Solarizasyon uygulanacak toprak su ile doyurulmuş olmalı ve sürekli
nemli tutulmalıdır.
-Solarizasyon uygulaması süresi en az 4-6 hafta olmalıdır.
-Solarizasyonda kullanılacak plastik örtü polietilen’den imal edilmiş ve
şeffaf olmalıdır
.

19. Aktif Bitki Korumada Kullanılan Kontrol Materyalleri
Pasif Bitki Koruma yöntemleri uygulanarak hastalık yönetiminde
yetersiz kalınması durumunda Aktif Bitki Koruma yöntemlerine
başvurulur. Organik tarım için onaylanmış ve etkisi doğrulanmış
materyal sayısı çok fazla değildir. İnorganik hastalık kontrol materyalleri
içinde en önemlileri, yüzyıllardır kullanılan bakır ve kükürt bazlı
fungusitler olup, bunlar pahalı olmayan aynı zamanda çevre için en az
tehdit oluşturan materyallerdir.

20. 3.1. Bakırlı Bileşikler
Bakırhidroksit, bakıroksiklorid, bakırsüllfat (tribazik) ve bakıroksit
formlarındaki bakırlı fungusitler geniş çapta fungal ve bakteriyel
patojenlere karşı etkilidirler. Örneğin; Bağ mildiyösü (Plasmopara
viticola)’ne karşı Mayıs ayında çiçeklenmeden önce yapılacak 1-2
ilaçlama, çiçeklenmeden sonra yapılacak 1 ilaçlama yeterli olmaktadır.
Organik tarımın geldiği son noktada ağır bir metal olan ve uzun
dönemde toprakta birikim yaparak çevreye zarar veren bakırı içeren
bileşiklerin yerini alabilecek alternatif materyallerin bulunması için
araştırmaların yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır.

21. Kükürt
Pek çok patojene karşı etkili olup özellikle külleme funguslarına
karşı çok etkili olan toz yada ıslanabilir toz formunda uygulanan bir
inorganik materyaldir. Bağda küllemeye karşı çiçekten önce yapılacak
dikkatli bir ilaçlama ile yeni oluşan gözler enfeksiyondan korunurken,.
çiçeklenmeden hemen sonra yapılacak ilaçlamalarla oluşabilecek
salkım enfeksiyonları engellenmiş olur. Organik tarımda bağda
küllemeye karşı bir mevsimde 8 uygulamadan fazla kükürt
uygulanmamalıdır.

22. Kalsiyum Polisülfit-Lime Kükürdü-
Fungisit özellikte olup, meyve ağaçları, zeytin ve asmada kış
uygulamalarında kullanılır. Şeftali yaprak kıvırcıklığı hastalığı ve karalekeye
karşı etkilidir.
Mineral Yağlar
Bitki yüzeyini kaplayarak gelişimi ve aktivitesi için oksijene gereksinim
duyan patojenleri özellikle fungusları engelleme özelliği gösterir. Sadece
meyve ağaçları, asma, zeytin ve muz gibi tropik ve subtropik ürünlerde
kullanılır.
3.5. Potasyum Permanganat
Meyve ağaçları, zeytin ve bağda fungusit ve bakterisit olarak kullanılır.
Lesitin
Soyadan elde edilen, su ve yağların bir arada bulunmasını sağlayan
emülgatör bir maddedir.Funguslara karşı etkilidir.

23. Bitkisel Yağlar
Bitki ekstraklarının daha çok bitkileri kuvvetlendirerek koruyucu etkili oldukları
düşünülmektedir. Bitkiler kuvvetli bir şekilde gelişerek fungus miselyumlarının
penetrasyonu önlenebilmektedir. Örneğin; gül yağının Xanthomonas campestris pv.
vesicatoria’ya karşı engelleyici etkisi olduğu tespit edilmiştir. Kekik yağı toprak sterilantı
olarak nematod ve toprak kökenli patojenlere karşı etkili bulunmuştur. Susam yağı
sinerjistik etkisi dolayısıyla bazı yararlı mikroorganizmaların etkilerini arttırmaktadır.
Inula viscosa’dan(Andız) elde edilen bitki ekstraktı yaprak yüzeyine
püskürtüldüğünde bağ, hıyar ve tütünde külleme,. patates ve domateste geç yanıklık
(Phythophthora sp.), hıyar ve domateste kurşuni küf, kabakgiller ve hububatta
küllemeye, bağlarda ölükol (Phomopsis viticola) gibi funguslara etkili olduğu
bildirilmektedir. (Cohen ve ark., 2002).

24. Inula viscosa (Andız)

25. Kekik yağı (Thymbra spicata L. var. spicata)’nın buharının bazı bitki
patojeni bakterilere karşı oldukça toksik olduğu saptanmıştır ( Basım
ve ark., 2000).
Kekik yağının açıkta ve serada yetiştirilen biberlerde önemli zararlara
neden olan Phytophthora capsici’ye karşı yapılan denemelerinde,
patojen populasyon yoğunluğunun % 40 oranında düştüğü tespit
edilmiştir (Yeğen ve ark., 1998).
Balmumu
Budamadan sonra yaraları kapatmak böylece enfeksiyonları
önlemek amacıyla kullanılır.

26. BİYOFUNGİSİTLER
Serenade SC
Etkili Madde %1.34 Bacillus Subtilis QST 713 Irkı (min. 1x109
cfu/ml)
Ruhsat Tarihi ve No 4810 - 06.09.2004
Ruhsatlanan Alanlar
Domates Külleme, Botritis (Kurşini Küf),
Alterneria
Elma Karaleke
Bağ Kurşini Küf
Kayısı Monilya
Kiraz Monilya
Biber Botritis (Kurşuni Küf)

27. T22 Planter box
Biyokontrol ajanı : Trichoderma harzianum Rifai ırk KRL-AG2 (T-22)
Hedef Patojen/hastalık : Pythium spp., Rhizoctonia
solani, Fusarium spp.
Bitki : ağaçlar, çalılar, fidanlar, tüm süs bitkileri, lahana,
domates, hıyar
Formulasyon : Granül veya Islanabilir toz
Uygulama şekli : Granül toprak veya harç ile karıştırılır,
su ile karıştırılmış toz ise toprağa ıslatma şeklinde
uygulanabilir
Üretici/dağıtıcı firma : Bioworks, Inc

28. AQ10
Etkili Madde Ampelomyces quisqualis M-10
Ruhsat Tarihi ve No 18.06.2010, 7827
Ruhsatlanan Bağda Külleme (Uncinula necator)
Alanlar Domateste Külleme (Leveillula taurica)
Ticari Ambalajı 10 gram ve 30 gramlık poşetlerde
Üretici Firma Intrachem Bio Italya S.p.A.

29. Nogall
Biyokontrol ajanı : Agrobacterium radibacter K1026
Hedef Patojen/hastalık : Agrobacterium
tumefaciens’in neden olduğu kök boğazı uru hastalığına
karşı
Bitki : Bu hastalığın görüldüğü asma gül, bazı meyve
ağaçları ve süs bitkileri

30. BORDO BULAMACI
Bordo bulamacı göztaşı (Bakır Sülfat %98) , kireç ve su
kullanarak hazırlanan bir karışımdır.
Saf olarak suda eritilen göztası aynı sekilde kullanılacak
olursa bitkileri yakacagından,
uygun oranda kireç karıstırılarak yakıcılıgı giderilir.
Kullanılacak hastalıga göre degisik oranlarda hazırlanır.

31. Bordo Bulamacının
Hazırlanması:
100 litre %1’lik Bordo Bulamacı hazırlamak için;
Biri 50 litrelik, digeri 100 litrelik iki adet tahta fıçı,plastik veya fiber fıçı beton
havuz temin edilir. (kullanılan kaplar, demir,bakır, alüminyum gibi madeni
kaplar olmamalıdır.) 50 litrelik kapta bir miktar su ile 1 kg göztası iyice
eritilerek su ile 50 litreye tamamlanır. 100 litrelik kapta bir miktar su ile 0,5
kg sönmemis kireç eritilerek su ile 50 litreye tamamlanır.
Göztaslı su karıstırılmakta olan kireçli suyun içine yavas yavas
ilave edilir. Bu sekilde hazırlanan bordo bulamacının yakıcı olup olmadıgını
kontrol etmek için,passız bir çivi iple baglanarak içine sarkıtılır ve 10
dakika kadar bekletilir. Çivide pas rengi olusursa bordo bulamacı
yakıcıdır. Bu durumda bulamaca kireçli su ilave edilmelidir. Bordo
bulamacı hazırlandıktan sonra bekletilmeden kullanılmalıdır. Bekleme
zorunlu olursa
100 litre bulamaca 100 gr seker katılarak iki gün bozulmadan beklemesi
saglanır.

32. Konulan kirecin kafi gelip gelmediğini kontrol etmek için
turnusol kağıdı veya Fenolfitalein”li kâgit
kullanilmaktadir. Bordo bulamacina batirilan ;
Kirmizi “Turnusol” kâgıdı - Mavi;
Beyaz “Fenolfitalein”li kâgıt -Kırmızı
renk aldıkları takdirde bulamaç iyi hazirlanmis demektir.
Eger beyaz “Fenolfitalein”li kâgit beyaz
renkte kalirsa bulamaca bir miktar daha kireçli su ilâve
edilmelidir Turnusol kağıdı yerine 3-5 cm boyda bir
parlak çivi ile de kontrol etmek mümkündür.Hazırlanan
Bordo Bulamacına parlak bir çivi batırılır. 4-5 dakika
bekletilir ve sonra çıkarılır.Çivi üzerinde esmer kırmızı bir
leke meydana geldiyse biraz daha kireçli su ilavesi
gereklidir.İyi hazırlanmışsa leke meydana gelmez.Bordo
Bulamacı taze kullanılır.Hemen kullanılamaz ise 100
litresine 200 gr şeker koyarak 10 gün kadar bozulmadan
saklanabilir.

34. Bordo Bulamacı Hazırlanırken ve
Kullanırken Dikkat Edilecek Hususlar
• 1-İlaçlamadan sonra 10 saat içerisinde yağmur yağarsa
ilaçlama tekrarlanmalıdır.
• 2-Bordo bulamacı hazırlanırken daima kireçli suyun
üzerine göztaşı eritilmiş su ilave edilir.Aksi takdirde
karışım olmaz.
3-Sönmemiş kireç kullanıyorsak eritildikten sonra
muhakkak süzülmelidir.Eğer erimeyen taş, toprak
kalmışsa kalan miktar kadar kireç tartılıp tekrar
eritilmelidir.
4-Bordo bulamacı hiçbir ilaçla karıştırılıp atılmaz.
5-Bordo bulamacı atıldıktan sonra ilaçlama aleti
temizlenmelidir.
Etmeni bakteri ve fungus olan hastalıklarda etmenin
ağaç gövdesine kolaylıkla girebileceği daha çok yara
yerleri,çiçek gözleri ve yaprak gözlerinin ilaçlanarak
hastalığın ağaca girişini engeller.

35. BORDO BULAMACININ KULLANILDIĞI
MEYVE VE BAĞ HASTALIKLARI
Elma ve armut kara lekesi, armutlarda memeli pas,
yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında ateş yanıklığı,
monilya, eriklerde cep hastalığı, kayısı ağaçlarında
sürgün ve dal yanıklığı, kayısılarda yaprak delen, sert
çekirdekli meyve ağaçlarında bakteriyel kanser ve
zamklanma, kiraz dal yanıklığı , şeftali yaprak kıvırcıklığı,
şeftalide yaprak delen….