2. Οικονομικό και Πολιτικό σύστημα
στην Ελλάδα
Δύο κοινωνικά συστήματα μη επαρκώς διαφοροποιημένα.
Εισπήδηση της οικονομίας στην πολιτική και αντιστρόφως.
Κοινωνικό πλαίσιο αξιών που δεν υποστηρίζει τις σαφείς οριοθετήσεις μεταξύ των δύο
συστημάτων (Βλ. παράδοση ρουσφετιού, προσοδοθηρίας, κ.λπ.)
Επίταση της ανορθόξης ζεύξης οικονομίας και πολιτικής στο πλαίσιο ενός «άγριου
καπιταλισμού» χωρίς αρχές και όρια.
3. Back to basics
Σκοπός του Οικονομικού
Συστήματος: Να παράγει χρήμα και
να συντηρεί το δίπολο «πληρωμές –
μη πληρωμές».
Μέσο για την επίτευξη του σκοπού:
Διαμόρφωση και εφαρμογή
δημόσιων πολιτικών, σύμφωνα με
τις αρχές της οικονομικότητας και
της αποτελεσματικότητας.
Ενώ στην Ελλάδα:
Το οικονομικό σύστημα και η
επιχειρηματικότητα παράγουν
χρήμα, κυρίως, μέσω κρατικών
χρηματοδοτήσεων.
Οι δημόσιες πολιτικές ενώ δεν
υποστηρίζουν την
επιχειρηματικότητα, συντηρούν
πλέγματα αδιαφάνειας.
4. Back to basics
Σκοπός του πολιτικού συστήματος:
Η δημιουργία ευρέων κοινωνικών
συναινέσεων σε σχέση με ζητήματα
δημοσίου συμφέροντος.
Μέσο για την επίτευξη του σκοπού
η δημόσια διοίκηση που λειτουργεί
με βάση τις αρχές της νομιμότητας,
οικονομικότητας, αποδοτικότητας
και αποτελεσματικότητας.
Ενώ στην Ελλάδα:
Το πολιτικό σύστημα διαπλέκεται,
εκβιάζεται και συντηρεί τη
διαφθορά.
Αδράνεια του διοικητικού
συστήματος και αντίσταση στις
μεταρρυθμίσεις.
Απουσία ρυθμίσεων για τους
πολιτικούς και το πολιτικό χρήμα
που να οριοθετούν τη σχέση
οικονομίας και πολιτικής.
5. Οι συνέπειες της ανορθόδοξης σχέσης οικονομίας
και πολιτικής
Η διπλή κρίση: Η κρίση του πολιτικού συστήματος
επιφέρει κρίση του οικονομικού συστήματος και
αντιστρόφως.
Η κρίση των δύο αυτών βασικών κοινωνικών
υποσυστημάτων προκαλεί μείζονα κοινωνική
αποσταθεροποίηση, ενίσχυση των άκρων, διάχυτο
φόβο και απώλεια οράματος.
6. Πως εκφράζεται η σχέση οικονομίας – πολιτικής
στα επί μέρους στοιχεία των δύο συστημάτων;
Πολλές και λεπτομερείς
Πολύπλοκες και περίπλοκες
νομοθετικές και κανονιστικές
διοικητικές διαδικασίες.
ρυθμίσεις.
Κλειστά επαγγέλματα και
Απουσία ανταγωνισμού. πεδία οικονομικής
δραστηριότητας.
7. Πολλές και λεπτομερείς νομοθετικές και
κανονιστικές ρυθμίσεις
Η δημόσια διοίκηση παράγει ρυθμίσεις και
περίπλοκες διαδικασίες ως μηχανισμούς ελέγχου
των δύο συστημάτων.
Αποφάσεις
Αποφάσεις Νομαρχιακής
αυτοδιοίκ ησηςΝόμοι
Περιφερειών
3% 2%
Π.Δ. Η ρυθμιστική παραγωγή κατά την πρώτη 30ετία
11% 13%
της μεταπολίτευσης: 171.500 νομοθετικές και
κανονιστικές ρυθμίσεις
3.430 Νόμοι
20.580 Προεδρικά Διατάγματα
Υ.Α.
114.905 Υπουργικές Αποφάσεις
71%
24.010 αποφάσεις ΓΓ Περιφερειών
8.575 αποφάσεις νομαρχών
9. Πληθώρα λεπτομερών ρυθμίσεων για την
μικρή επιχειρηματικότητα
Π.χ. Εκτέλεση συμβάσεων
(39 διαδικασίες, 819 ημέρες,
κόστος 14,4% της αξίας της Ίδρυση και εγκατάσταση
σύμβασης) μεταποιητικής επιχείρησης
10. Πολύπλοκες και περίπλοκες
διοικητικές διαδικασίες.
10
13 σημεία απόφασης / διακλαδώσεις
120 πιθανές διαδρομές
Γραφειοκρατικό βάρος που εκτιμάται στο
6,8% ΑΕΠ (≈14δις €)
14. Αρχή ανταγωνισμού: Πως από απλός θεατής των
εξελίξεων μπορεί να μετατραπεί σε πρωταγωνιστή.
Πριν Μετά
Γενικές ρυθμίσεις περί ανταγωνισμού με • Αρμοδιότητα κανονιστικής
πολλές ειδικές διατάξεις οι οποίες κατίσχυαν
παρέμβασης σε περισσότερους
του γενικού κανόνα.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα: κλάδους της οικονομίας (άρθρο
1.Πρόβλεψη ότι με ΚΥΑ των Υπουργών 11 ν. 3959/11).
Οικονομίας και Ανάπτυξης, μπορούσαν να • Διεύρυνση ελεγκτικών
εξαιρεθούν από τον νόμο περί ανταγωνισμού
εξουσιών της Αρχής.
επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας οι οποίες είχαν
μεγάλη σημασία για την Εθνική οικονομία. • Δυνατότητα λήψης
2.Το Δεκέμβριο 1997 υπεγράφησαν ασφαλιστικών μέτρων, όταν
συμφωνίες κρατικών προμηθειών που πιθανολογείται παράβαση
ανέρχονταν στο 3,5% του GDP, μόλις ένα
συγκεκριμένων
χρόνο πριν τη θέση σε ισχύ της Ευρωπαϊκής
οδηγίας που απαγόρευε κάτι τέτοιο. (Η αρχών/ρυθμίσεων του
Ελλάδα είχε ζητήσει ένα χρόνο παράταση για ανταγωνισμού.
την ενσωμάτωση της οδηγίας).
15. Κλειστά επαγγέλματα και πεδία οικονομικής
δραστηριότητας
Η Ελληνική αγορά τηλεπικοινωνιών
απελευθερώθηκε θεσμικά την 1η
Ιανουαρίου 2001. Η η παράταση την
οποία είχε ζητήσει η Ελλάδα για την
απελευθέρωση της τηλεπικοινωνιακής
Καθυστέρηση αγοράς πέραν της 1/1/11998 ήταν η
απελευθέρωσης μεγάλων 1/1/2003 και όχι η 1/1/2001 που τελικά
της παραχωρήθηκε, σύμφωνα με την
τομέων της οικονομίας και απόφαση της Επιτροπής 97/607(OJ L
ρυθμιστική απουσία του 245,9/9/1997)
κράτους
Π.χ. Τηλεπικοινωνίες,
Ενέργεια, Ναυτιλία
16. Μεγάλη διαφθορά – μικρή διαφθορά
Κοινωνική ανοχή έως και επιδοκιμασία.
Απουσία πίεσης για την εγκαθίδρυση μηχανισμών μέτρησης της
αποδοτικότητας οι οποίοι οδηγούν στη μείωση της διαφθοράς
Απουσία αιτημάτων λογοδοσίας.
Η «μεγάλη διαφθορά» (grand corruption) εμφανίζεται ιδίως στους τομείς των
δημοσίων έργων και των προμηθειών, ενώ η μικρότερης κλίμακας διαφθορά
στο επίπεδο των υπηρεσιών, στις οποίες καταγράφεται δωροληψία
Πρέπει να επιχειρηθεί όχι η συμπτωματική αλλά η συστηματική
καταπολέμηση της διαφθοράς
17. Στην Ελλάδα, μετά την κρίση
Με την κρίση…
… το οικονομικό σύστημα έγινε μη βιώσιμο
… το πολιτικό σύστημα αμφισβητήθηκε
18. Κοιτώντας μπροστά: Δομικές
μεταρρυθμίσεις
• Λογοδοσία – Διαύγεια •Ιδιωτικοποιήσεις
• Ρύθμιση για το πολιτικό •Άνοιγμα αγορών (ενέργεια,
χρήμα ναυτιλία, κ.λπ.)
• Συνταγματική αναθεώρηση •Ηλεκτρονικό σύστημα
– αριθμός βουλευτών δημόσιων προμηθειών
• Μόνιμοι υπηρεσιακοί
Γενικοί Γραμματείς Οικονομι-
Πολιτικό
κό
σύστημα
σύστημα
Δημόσια
Κοινωνία
Διοίκηση
•Καλή νομοθέτηση
• Μετατόπιση του
κομματικού διπολισμού. •Μείωση διοικητικών βαρών
• Χειραφέτηση της κοινωνίας •Αξιολόγηση προσωπικού
• Social media •Αναδιοργάνωση δομών
•Προϋπολογισμός προγραμμάτων
19. Δράσεις για τη δημόσια διοίκηση
Εφαρμογή του Ν4048/2012 για την καλή νομοθέτηση:
Ρυθμιστικός προγραμματισμός.
Ανάλυση επιπτώσεων
Συντονισμός δημόσιων πολιτικών
Εκτενείς κωδικοποιήσεις με στόχο τη μείωση της ρυθμιστικής
ύλης κατά 60%.
Μέτρηση και μείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων.
Χρήση του Επιχειρησιακού Προγράμματος
«Διοικητική Μεταρρύθμιση» για την αναδιοργάνωση
των Υπουργείων και των Δημόσιων Νομικών
Προσώπων.
Περιγράμματα θέσεων
