2. Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksiązki audio,
e-booki .

3. Przedawnienie
Środki prawne
ograniczające nadużycia
roszczeń
władzy w jednostkach
deliktowych
samorządu terytorialnego
w ustrojowym prawie
administracyjnym
Przemysław Sobolewski
Michał Warciński

5. Dozór Policji
Środki prawne
ograniczające nadużycia
jako środek
władzy w jednostkach
zapobiegawczy
samorządu terytorialnego
w polskim
w ustrojowym prawie
administracyjnym
procesie karnym
Jacek Kosonoga
Ewa Koniuszewska
Warszawa 2009

6. Wydawca:
Magdalena Górniewicz
Redaktor prowadzący:
Ewa Fonkowicz
Opracowanie redakcyjne:
Tadeusz Stefański
Korekta:
Katarzyna Wasylik
Skład, łamanie:
JustLuk, Justyna Szumieł, Łukasz Drzewiecki
© Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2009
ISBN: 978-83-7601-689-4
ISSN: 1897-4392
Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. (022) 535 80 00
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. (012) 630 46 00
e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl
www.wolterskluwer.pl
Księgarnia internetowa www.profinfo.pl

7. Spis treści
Spis treści
Wykaz skrótów .................................................................................................... 7
Wstęp ................................................................................................................... 13
Rozdział I
Ustalenia pojęciowe oraz typologia środków prawnych .......................... 19
1. Pojęcie nadużycia władzy .................................................................. 19
2. Pojęcie korupcji i jej systematyka...................................................... 21
3. Przyczyny i konsekwencje korupcji ................................................. 27
4. Prawnokarny aspekt korupcji .......................................................... 32
5. Pozostałe postaci nadużycia władzy ................................................ 44
6. Nadużycie władzy wobec interesu publicznego............................ 46
Rozdział II
Obszary zagrożenia nadużyciami władzy w jednostkach
samorządu terytorialnego oraz mechanizmy ich powstawania .............. 53
1. Obszary zagrożenia nadużyciami władzy w jednostkach
samorządu terytorialnego .................................................................. 53
2. Mechanizmy powstawania nadużyć władzy
w jednostkach samorządu terytorialnego ....................................... 64
Rozdział III
Środki antykorupcyjne ................................................................................... 72
1. Ograniczenia antykorupcyjne radnych ........................................... 72
2. Ograniczenia antykorupcyjne pracowników samorządowych... 92
3. Ograniczenia antykorupcyjne dotyczące radnych
i pracowników samorządowych w wybranych państwach
Europy.......................................................................................................118
5

8. Spis treści
3.1. Ograniczenia antykorupcyjne dotyczące radnych
i urzędników samorządowych w Anglii ...................................... 118
3.2. Regulacje antykorupcyjne dotyczące urzędników
komunalnych we Francji ................................................................ 119
3.3. Środki ograniczające zachowania korupcyjne
pracowników samorządowych w Szwajcarii .............................. 121
3.4. Regulacje antykorupcyjne dotyczące pracowników
samorządowych w Szwecji ............................................................ 122
Rozdział IV
Zasada jawności administracyjnej i środki informacyjne
w jednostkach samorządu terytorialnego .................................................. 124
1. Zasada jawności administracyjnej. Charakterystyka ogólna ..... 124
2. Prawo do informacji ......................................................................... 127
3. Ograniczenia dostępu do informacji publicznej ......................... 151
4. Jawność obrad organów stanowiących i kontrolnych
jednostek samorządu terytorialnego.............................................. 159
5. Jawność działania organów wykonawczych jednostek
samorządu terytorialnego ................................................................ 161
Rozdział V
Środki kontroli i nadzoru ............................................................................. 163
1. Środki kontroli ................................................................................... 163
2. Środki nadzoru .................................................................................. 191
3. Środki nadzoru nad samorządem terytorialnym
w wybranych państwach Europy Zachodniej.............................. 215
3.1. Środki nadzoru nad samorządem terytorialnym we Francji ......... 215
3.2. Środki nadzoru nad gminami w Austrii ....................................... 222
3.3. Środki nadzoru komunalnego w Hiszpanii................................. 224
Zakończenie ..................................................................................................... 227
Źródła prawa .................................................................................................... 231
Orzecznictwo .................................................................................................. 236
Literatura........................................................................................................... 239
6

9. Wykaz skrótów
Wykaz skrótów
Źródła prawa
k.c. – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywil-
ny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)
k.k. – ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
(Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.)
k.p. – ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pra-
cy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94
z późn. zm.)
k.p.a. – ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postę-
powania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U.
z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.)
k.s.h. – ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks
spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037
z późn. zm.)
Konstytucja – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483
z późn. zm.)
o.w. – ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wy-
borcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików
województw (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 159,
poz. 1547 z późn. zm.)
p.o.ś. – ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochro-
ny środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150 z późn. zm.)
p.z.p. – ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. − Prawo za-
mówień publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r.
Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.)
7

10. Wykaz skrótów
pr. bud. – ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowla-
ne (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118
z późn. zm.)
u.b.w. – ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim
wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta
(Dz. U. Nr 113, poz. 984 z późn. zm.)
u.c.b.a. – ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biu-
rze Antykorupcyjnym (Dz. U. Nr 104, poz. 708
z późn. zm.)
u.d.i.p. – ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do
informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198
z późn. zm.)
u.f.p. – ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104
z późn. zm.)
u.g.k. – ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce ko-
munalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43 z późn.
zm.)
u.g.n. – ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r.
Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.)
u.n.i.k. – ustawa z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej
Izbie Kontroli (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 231,
poz. 1701 z późn. zm.)
u.o.d.g. – ustawa z dnia 5 czerwca 1992 r. o ograniczeniu
prowadzenia działalności gospodarczej przez
osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. Nr 56,
poz. 274 z późn. zm.)
u.o.p.d.g. – ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu
prowadzenia działalności gospodarczej przez
osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn.
Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584)
u.p.s. – ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach sa-
morządowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1593 z późn. zm.)
u.p.z.p. – ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i za-
gospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz. 717 z późn. zm.)
8

11. Wykaz skrótów
u.r.i.o. – ustawa z dnia 7 października 1992 r. o regional-
nych izbach obrachunkowych (tekst jedn. Dz. U.
z 2001 r. Nr 55, poz. 577 z późn. zm.)
u.s.g. – ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1591 z późn. zm.)
u.s.p. – ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie
powiatowym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1592 z późn. zm.)
u.s.w. – ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie
województwa (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142,
poz. 1590 z późn. zm.)
u.u.i.ś. – ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostęp-
nianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm. )
u.z.n.k. – ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalcza-
niu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz. U.
z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.)
u.z.n.u. – ustawa z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie nie-
których ustaw w związku z wdrożeniem refor-
my ustrojowej państwa (Dz. U. Nr 162, poz. 1126
z późn. zm.)
u.z.u. – ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw:
o samorządzie gminnym, o samorządzie powia-
towym, o samorządzie województwa, o admini-
stracji rządowej w województwie oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 45, poz. 497
z późn. zm.)
Dzienniki promulgacyjne
Dz. U. – Dziennik Ustaw
Dz. Urz. UE – Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
M.P. – Monitor Polski
9

12. Wykaz skrótów
Organy orzekające
NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
SN – Sąd Najwyższy
TK – Trybunał Konstytucyjny
WSA – Wojewódzki Sąd Administracyjny
Orzecznictwo
Lex – System Informacji Prawnej Omega LEX
M. Praw. – Monitor Prawniczy
ONSA – Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyj-
nego
ONSA WSA – Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjne-
go i wojewódzkich sądów administracyjnych
OSNAPiUS – Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Admi-
nistracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
(1995–2002)
OSNC – Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna
(od 1995 r.)
OSNKW – Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Karna
i Wojskowa
OSP – Orzecznictwo Sądów Polskich
OSS – Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych
OTK – Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
OTK-A – Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; zbiór
urzędowy, Seria A
Instytucje
CBA – Centralne Biuro Antykorupcyjne
NIK – Najwyższa Izba Kontroli
NIK-DAP – Najwyższa Izba Kontroli, Departament Admini-
stracji Publicznej
NIK-Del. – Najwyższa Izba Kontroli, Delegatura
NIK-DSK – Najwyższa Izba Kontroli, Departament Strategii
Kontrolnej
10

13. Wykaz skrótów
NIK-DŚRZP – Najwyższa Izba Kontroli, Departament Środowiska,
Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego
RIO – regionalna(e) izba(y) obrachunkowa(e)
RP – Rzeczpospolita Polska
SP – Skarb Państwa
UE – Unia Europejska
Czasopisma
AUWr. – Acta Universitatis Wratislaviensis
BIP – Biuletyn Informacji Publicznej
GAP – Gospodarka, Administracja Państwowa
Kontr. Pań. – Kontrola Państwowa
NZ Sam. – Nowe Zeszyty Samorządowe
OMT – Organizacja, Metody, Technika
PiP – Państwo i Prawo
PPiA – Przegląd Prawa i Administracji
Sam. Teryt. – Samorząd Terytorialny
St. Iur. – Studia Iuridica
11

14. Wykaz skrótów
12

15. Wstęp
Wstęp
Samorząd terytorialny, wykonując zadania administracji państwowej,
może korzystać ze środków prawnych właściwych władzy państwowej. Za-
spokajając zbiorowe i indywidualne potrzeby obywateli, może więc posłu-
giwać się środkami prawnymi o charakterze władczym. Realizacja admini-
stracji państwowej z możliwością stosowania władztwa administracyjnego
należy do istoty samorządu1. Przekazanie części władztwa państwowego
wspólnotom samorządowym, działającym poprzez wybieralne organy, daje
tym ostatnim prawo narzucania swojej woli i egzekwowania jej przy pomo-
cy środków przymusu państwowego. Władztwu przypisuje się takie cechy
jak: domniemanie ważności oraz legalności i mocy powszechnie obowiązu-
jącej oraz autorytetowość konkretyzacji prawa dokonywanej przez organ
wyposażony we władztwo administracyjne. Podstawą jego wykonywania
są normy prawa administracyjnego, których realizacja zagwarantowana
jest możliwością użycia środków przymusu2.
Reaktywowanie samorządu terytorialnego w Polsce w 1990 r. i jego
rozszerzenie na pozostałe jednostki zasadniczego podziału terytorialnego
państwa – powiaty i województwa, stworzyło nowe obszary dla występo-
wania nadużyć władzy.
Człowiek na przestrzeni lat wykazywał skłonność do nadużywa-
nia posiadanych uprawnień czy własnej pozycji do celów niezgodnych
z ich przeznaczeniem, dążąc do uzyskania korzyści. Towarzyszyło temu
występowanie korupcji, której powstanie datuje się na moment, w jakim
1
Z. Niewiadomski (w:) Samorząd terytorialny. Ustrój i gospodarka, pod red. Z. Niewiadomskie-
go, Bydgoszcz–Warszawa 2001, s. 20–21.
2
M. Stahl, Władztwo administracyjne (państwowe) i sankcja administracyjna (w:) Z. Duniewska,
B. Jaworska-Dębska, R. Michalska-Badziak, E. Olejniczak-Szałowska, M. Stahl, Prawo administracyj-
ne: pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2000, s. 61.
13

16. Wstęp
pojawił się podział na sferę publiczną i prywatną. Wzrastające w ostat-
nim czasie zainteresowanie tą problematyką jest wynikiem z jednej stro-
ny ujawniania kolejnych nieprawidłowości z udziałem osób piastujących
funkcje publiczne, z drugiej natomiast − formułowania strategii mają-
cych powstrzymać nasilanie się zjawiska. Zasadność podejmowanych prób
ograniczenia nadużyć nie powinna budzić wątpliwości, jeśli weźmie się
pod uwagę ich negatywne skutki zarówno w sferze gospodarczej oraz
politycznej, jak i społecznej. Przyjmując założenie, że zachowań korup-
cyjnych prawdopodobnie nie będzie można całkowicie wyeliminować,
należy stawiać sobie za cel ograniczenie ich rozmiarów. Nie sprzyja jed-
nak temu rozwój demokracji i decentralizacja, bowiem charakterystyczne
jest, że względnie niską podatność na korupcję wykazują państwa totali-
tarne, silnie scentralizowane, z rozwiniętym aparatem kontroli i represji.
Wraz z ustanowieniem samorządu terytorialnego zjawisko korupcji nie
ominęło struktur lokalnych.
W literaturze prawa administracyjnego brak jest aktualnego opra-
cowania dotyczącego problematyki wykorzystywania prerogatyw oraz
posiadanej pozycji przez osoby pełniące funkcje publiczne w administra-
cji samorządowej dla celów niezgodnych z ich przeznaczeniem. Rzadko
podejmowane są także próby dogłębnej analizy środków prawnych do-
stępnych w ustrojowym prawie administracyjnym, mających na celu ogra-
niczanie nadużyć. Z uwagi na eskalację zjawiska korupcji – w tym w samo-
rządzie terytorialnym – zagadnienie administracyjnoprawnych środków
służących jego marginalizacji, zyskuje na aktualności i stanowi interesu-
jący obszar badawczy.
Tezą wyjściową dla rozważań powinno być stwierdzenie, że przy
pomocy środków prawnych sformułowanych w ustrojowym prawie ad-
ministracyjnym można skutecznie ograniczyć rozmiary nadużyć wystę-
pujących w jednostkach samorządu terytorialnego. Dodatkowo w pracy
podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytania:
– Na czym polega nadużycie władzy?
– Czy przyczyn nadużyć należy upatrywać w treści norm prawnych?
– Które z rozwiązań prawnych dostępnych w ustrojowym prawie ad-
ministracyjnym pozwalają ograniczać nadużyciom w administracji
samorządowej?
Jak wyżej zasygnalizowano, w pracy analizie poddane zostały środ-
ki prawne służące ograniczaniu nadużyć władzy dostępne w ustrojowym
prawie administracyjnym. Obszar badawczy uległ zatem ograniczeniu do
14

17. Wstęp
tej części prawa administracyjnego, która reguluje organizację i zasady
funkcjonowania administracji publicznej. Rozważania koncentrują się na
przepisach regulujących strukturę aparatu administracyjnego oraz zacho-
dzące w nim procesy, określających zakres zadań podmiotów administra-
cji, a także metody i formy ich wykonywania, jak również tworzących po-
dział terytorialny kraju na potrzeby tej administracji 3. Mając jednak na
uwadze fakt, że przepisy właściwe ustrojowemu, materialnemu i proceso-
wemu prawu administracyjnemu pozostają w ścisłej zależności, nie unika-
no odwoływania się do nich w zakresie niezbędnym dla charakterystyki
poszczególnych instytucji.
Na potrzeby pracy przyjmuje się rozumienie pojęcia „środków
prawnych” jako zespołu norm prawnych funkcjonalnie wyodrębnionych
w ustrojowym prawie administracyjnym, służących ograniczaniu nadużyć
władzy w jednostkach samorządu terytorialnego. Dokonano ich podziału
na tzw. środki antykorupcyjne, środki informacyjne oraz środki kontroli
i nadzoru, czyniąc z tej typologii determinant konstrukcji pracy.
Jako metodę badań przyjęto analizę treści aktów prawnych zalicza-
nych do ustrojowego prawa administracyjnego, zarówno obowiązujących,
jak i już uchylonych, w celu wskazania głównych kierunków ich ewolucji.
Pod rozwagę poddane zostały poglądy prezentowane głównie w nauce
prawa administracyjnego.
W pracy zaprezentowano także orzecznictwo sądów administracyj-
nych, Sądu Najwyższego oraz Trybunału Konstytucyjnego.
Konstrukcja rozprawy ma służyć udowodnieniu postawionych tez.
Składa się ona z pięciu rozdziałów. W pierwszym podjęto próbę usta-
lenia znaczenia pojęcia „nadużycie władzy”. Na potrzeby pracy sformuło-
wana została jego definicja. Wyjaśniono także nazwę „korupcja”, przywoła-
no jej definicje legalne oraz zaprezentowano przyjęte w literaturze sposoby
rozumienia tego terminu. W celu wykazania odmienności w sposobie re-
gulacji zachowań korupcyjnych przez przepisy należące do różnych gałęzi
prawa, niezbędne stało się odwołanie do rozwiązań prawnokarnych. Zatem
analizie poddane zostały stypizowane w kodeksie karnym przestępstwa:
sprzedajności, przekupstwa, płatnej protekcji oraz nadużycia służbowego.
Dokonana została systematyka zachowań oraz wskazano przyczyny i kon-
sekwencje zjawiska korupcji. Wyodrębniono pozostałe postacie nadużycia
3
E. Ura, Ed. Ura, Prawo administracyjne, Warszawa 2001, s. 29. Na ten temat zob. Z. Niewia-
domski (w:) Prawo administracyjne. Część ustrojowa, pod red. Z. Niewiadomskiego, Warszawa 2002,
s. 11–16.
15

18. Wstęp
władzy, takie jak: faworytyzm, nepotyzm, kumoterstwo oraz naruszanie
procedur administracyjnych.
Rozdział drugi rozprawy ukazuje obszary najbardziej podatne na
występowanie nadużyć w jednostkach samorządu terytorialnego oraz
mechanizmy sprzyjające ich powstawaniu. W tym celu przeanalizowano
wyniki kontroli przeprowadzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli w la-
tach 1997–2006. Stanowią one podstawę do stwierdzenia, że nadużycia
uprawnień czy własnej pozycji do celów niezgodnych z ich przeznacze-
niem szczególnie często występują przy:
– realizacji zadań w zakresie zagospodarowania przestrzennego,
– wydawaniu pozwoleń na budowę oraz pozwoleń na użytkowanie
obiektów budowlanych,
– gospodarowaniu majątkiem publicznym,
– udzielaniu zamówień publicznych.
Zwrócono także uwagę na najczęściej występujące w badanych ob-
szarach mechanizmy korupcjogenne. Podjęto też próbę udzielenia odpo-
wiedzi na pytanie, czy przyczyn powstawania zjawisk korupcyjnych na-
leży upatrywać w niedoskonałości przepisów prawa.
W kolejnych trzech rozdziałach pracy przeanalizowane zostały re-
gulacje prawne ustrojowego prawa administracyjnego przez pryzmat an-
tykorupcyjnych środków prawnych.
W rozdziale trzecim pracy poddano badaniu rozwiązania prawne
dotyczące poszczególnych kategorii funkcjonariuszy administracji sa-
morządowej: radnych, wójtów oraz ich zastępców, członków zarządu po-
wiatu i województwa, skarbników, sekretarzy, kierowników jednostek
organizacyjnych, jednostek samorządu terytorialnego, osoby zarządza-
jące oraz członków organów zarządzających osobami prawnymi, a także
inne osoby wydające decyzje administracyjne, określonych pracowników
samorządowych kolegiów odwoławczych i pozostałych pracowników
samorządowych. Następnie dokonano oceny skuteczności w ogranicza-
niu nadużyć środków prawnych przyjmujących postać zakazu łączenia
funkcji i stanowisk, zakazu łączenia mandatów, ograniczeń: w prowa-
dzeniu działalności gospodarczej, w nawiązywaniu z jednostką samo-
rządu terytorialnego stosunków cywilnoprawnych dotyczących zakazu
zajmowania stanowisk we władzach spółek prawa handlowego, co do
liczby posiadanych akcji lub udziałów spółek prawa handlowego, w po-
dejmowaniu dodatkowych zajęć, w przyjmowaniu darowizn oraz naka-
zów ujawniania majątku i aktywności gospodarczej.
16

19. Wstęp
Założeniem wyjściowym dla podjęcia rozważań prowadzonych
w rozdziale czwartym pracy było stwierdzenie, że jednym z czynników
sprzyjających szerzeniu się nadużyć w administracji samorządowej jest
nierówność w dostępie do informacji oraz brak przejrzystości w działal-
ności organów samorządowych. Ustawy regulujące ustrój samorządu te-
rytorialnego statuują zasadę jawności działania ich organów oraz określa-
ją przykładowe formy jej realizacji. Natomiast ramy prawne obowiązku
informacyjnego oraz zasady dostępu do informacji określa ustawa o do-
stępie do informacji publicznej4. Podjęto próbę wykazania, że wykorzy-
stanie rozwiązań prawnych w niej zawartych może przyczynić się do
ograniczenia rozmiarów nadużyć w administracji samorządowej. Ana-
lizie poddano przepisy dotyczące: wstępu na posiedzenia kolegialnych
organów władzy publicznej pochodzących z wyborów powszechnych,
udostępniania informacji na wniosek, w drodze wyłożenia lub wywie-
szenia w miejscach ogólnie dostępnych oraz za pośrednictwem Biulety-
nu Informacji Publicznej (BIP). Dokonana została ocena ich antykorup-
cyjnego charakteru.
W rozdziale piątym pracy prowadzono rozważania na temat środ-
ków kontroli i nadzoru dostępnych w ustrojowym prawie administracyj-
nym. Potrzeba zgłębienia tej problematyki podyktowana została stwier-
dzeniem, że jednym z czynników mających znaczący wpływ na szerzenie
się nadużyć na poziomie lokalnym jest brak skutecznej kontroli i nadzoru.
Przeanalizowano zakres podmiotowy i przedmiotowy kontroli sprawo-
wanej przez właściwe organy kontroli, zarówno zewnętrznej, jak i we-
wnętrznej, oraz stosowane przez nie środki kontroli. Szczególna uwaga
poświęcona została kontroli sprawowanej przez: Najwyższą Izbę Kon-
troli, Centralne Biuro Antykorupcyjne, regionalne izby obrachunkowe,
organy stanowiąco-kontrolne jednostek samorządu terytorialnego, ko-
misje rewizyjne oraz pozostałe komisje działające w strukturach samo-
rządowych. Badaniu poddano także środki nadzorcze, opierając się na
ich podziale, utrwalonym w nauce prawa administracyjnego, na środki
informacyjno-doradcze, środki korygujące i środki personalne. System
środków kontroli i nadzoru nad samorządem terytorialnym poddano
ocenie z punktu widzenia ich skuteczności w ograniczaniu zjawisk ko-
rupcyjnych w administracji samorządowej.
4
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198
z późn. zm.).
17

20. Wstęp
Zaprezentowane w poszczególnych rozdziałach rozważania służyć
mają udowodnieniu tezy, że możliwe jest ograniczenie rozmiarów nad-
użyć mających miejsce w jednostkach samorządu terytorialnego przy wy-
korzystaniu środków prawnych sformułowanych w ustrojowym prawie
administracyjnym.
Praca uwzględnia stan prawny na dzień 1 stycznia 2009 r.
18

21. Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl - Audiobooki, ksiązki audio,
e-booki .