SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo

Luanvan 1

•Als DOC, PDF herunterladen•
•
Trần Đức Anh
Trần Đức Anh

http://tailieu.vncty.com/index.php

1 von 131
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 1 - ï1¼0Ch-¬ng I Tæng quan vÒ ph¸p luËt gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay I. Kh¸i niÖm tranh chÊp kinh tÕ vµ tè tông kinh tÕ 1. Kh¸i niÖm tranh chÊp kinh tÕ: Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cã chÕ ®é së h÷u kh¸c nhau, c¸c quan hÖ kinh tÕ ngµy cµng trë nªn ®a d¹ng vµ phøc t¹p. Môc ®Ých t×m kiÕm lîi nhuËn ch¼ng nh÷ng lµ ®éng lùc trùc tiÕp thóc ®Èy qu¸ tr×nh më réng c¸c giao l-u kinh tÕ, mµ cßn lµ lý do tån t¹i cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c quan hÖ kinh tÕ vµ d-íi sù t¸c ®éng trùc tiÕp cña quy luËt c¹nh tranh, tranh chÊp kinh tÕ còng trë nªn phong phó h¬n vÒ chñng lo¹i, gay g¾t, phøc t¹p h¬n vÒ tÝnh chÊt vµ quy m«. ChÝnh v× vËy, viÖc ¸p dông h×nh thøc vµ ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp sao cho phï hîp, cã hiÖu qu¶ lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ thÓ kinh doanh, b¶o ®¶m nguyªn t¾c ph¸p chÕ X· héi Chñ nghÜa, th«ng qua ®ã gãp phÇn t¹o m«i tr-êng ph¸p lý lµnh m¹nh ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Tranh chÊp kinh tÕ lµ tranh chÊp biÓu hiÖn nh÷ng m©u thuÉn hay xung ®ét vÒ quyÒn, nghÜa vô gi÷a c¸c nhµ ®Çu t-, s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn dÞch vô trªn thÞ tr-êng nh»m môc ®Ých sinh lêi. Nh- vËy tranh chÊp kinh tÕ cã thÓ ph¸t sinh trong c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi. Tuy nhiªn, dï tån t¹i d-íi h×nh thøc nµo vµ cã thÓ b¾t nguån tõ nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan kh¸c nhau, nh-ng ®Æc tr-ng chung cña tranh chÊp kinh tÕ lµ lu«n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng kinh tÕ vµ chñ thÓ tham gia chñ yÕu lµ c¸c nhµ
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 2 - doanh nghiÖp. VÒ b¶n chÊt, mçi tranh chÊp xÐt cho cïng ®Òu ph¶n ¸nh nh÷ng xung ®ét vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a c¸c bªn Tranh chÊp kinh tÕ kh¸c víi tranh chÊp d©n sù ë mét sè ®iÓm sau: Tranh chÊp kinh tÕ th-êng chØ g¾n liÒn víi nh÷ng yÕu tè tµi s¶n, nh÷ng lîi Ých cña c¸c bªn cã tranh chÊp vµ chØ ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ v× môc ®Ých kinh doanh, c¸c tranh chÊp d©n sù võa mang tÝnh chÊt tµi s¶n, tÝnh chÊt nh©n th©n phi tµi s¶n. Gi¸ trÞ tranh chÊp kinh tÕ th-êng rÊt lín, c¸c tranh chÊp kinh tÕ th-êng lµm ¶nh h-ëng kinh tÕ kh«ng nh÷ng cho bªn cïng tranh chÊp mµ cßn lµm ¶nh h-ëng ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¶ céng ®ång kinh doanh n÷a. Do ®ã, tranh chÊp kinh tÕ th-êng cã tÝnh nguy hiÓm h¬n tranh chÊp d©n sù. Bªn bÞ vi ph¹m trong quan hÖ kinh tÕ kh«ng nh÷ng ®-îc båi th-êng thiÖt h¹i (nÕu cã thiÖt h¹i x¶y ra) gièng nh- bªn bÞ vi ph¹m trong quan hÖ luËt d©n sù mµ cã quyÒn ®ßi hái ph¹t vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ. Chñ thÓ trong quan hÖ cã tranh chÊp kinh tÕ chñ yÕu lµ chñ thÓ kinh doanh khi tham gia quan hÖ kinh doanh hoÆc nÕu kh«ng trùc tiÕp kinh doanh th× Ýt nhÊt hä lµ nh÷ng ng-êi tiÕn hµnh hµnh vi ®Çu t- vèn nh»m môc ®Ých kinh doanh sinh lêi. Trong khi ®ã tranh chÊp d©n sù chñ yÕu ph¸t sinh tõ c¸c chñ thÓ kh«ng tham gia kinh doanh. Tranh chÊp kinh tÕ gåm c¸c lo¹i sau: Tranh chÊp Hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh. Tranh chÊp gi÷a C«ng ty víi thµnh viªn C«ng ty hoÆc gi÷a thµnh viªn C«ng ty víi nhau liªn quan ®Õn viÖc thiÕt lËp ho¹t ®éng hoÆc gi¶i thÓ c«ng ty.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 3 - Tranh chÊp ®Õn viÖc mua b¸n chøng kho¸n (Cæ phiÕu, Tr¸i phiÕu); Vµ c¸c tranh chÊp kinh tÕ kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt; Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr-êng sù ®a d¹ng vÒ ®èi t-îng còng nh- sù xuÊt hiÖn cña c¸c thÞ tr-êng yÕu tè phi truyÒn thèng ®· lµm ph¸t sinh nhiÒu tranh chÊp míi nh- tranh chÊp vÒ th-¬ng hiÖu, Ly- x¨ng, tranh chÊp vÒ qu¶ng c¸o... Nh÷ng tranh chÊp kinh tÕ x¶y ra mµ ®-îc c¬ quan toµ ¸n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt theo mét tr×nh tù thñ tôc nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh th× ®-îc gäi lµ "Vô ¸n kinh tÕ". 2. Kh¸i niÖm tè tông kinh tÕ: Tè tông kinh tÕ lµ mét chÕ ®Þnh ph¸p luËt quan träng cña ph¸p luËt kinh tÕ, lµ tæng hîp c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ tè tông gi÷a c¬ quan toµ ¸n vµ ng-êi tham gia tè tông, trong qu¸ tr×nh toµ ¸n gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ®Ó ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c bªn tham gia tè tông. Còng cã thÓ hiÓu tè tông kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh c¬ quan toµ ¸n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. Víi néi dung kh¸i niÖm tranh chÊp kinh tÕ nh- trªn cã thÓ thÊy c¸c tranh chÊp kinh tÕ hiÖn nay lµ rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p, c¸c chñ thÓ cña nÒn kinh tÕ ®-îc më réng h¬n tr-íc vµ ph¹m vi ho¹t ®éng còng ®a d¹ng h¬n tr-íc. V× vËy, ph¸p luËt ¸p dông cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ph¶i linh ho¹t vµ mÒm dÎo h¬n, c¸c c¬ quan tµi ph¸n võa ph¶i n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña m×nh, võa ph¶i thay ®æi ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ cho phï hîp víi nÒn kinh tÕ më nh- hiÖn nay cña n-íc ta. II. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña viÖc ban hµnh ph¸p luËt vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 4 - 1. Sau chiÕn th¾ng mïa xu©n 1975, c¶ n-íc ta b-íc vµo giai ®o¹n lÞch sö míi x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. C¬ chÕ qu¶n lý cò tËp trung, quan liªu bao cÊp trong thêi kú chiÕn tranh ®· kh«ng ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc mµ cßn lµm tr× trÖ sù ph¸t triÓn kinh tÕ, g©y nhiÒu hiÖn t-îng tiªu cùc trong x· héi, tr-íc t×nh h×nh trªn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI (1986) ®· kÞp thêi chØ ra mÆt yÕu kÐm, sai lÇm chñ quan duy ý chÝ trong c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung bao cÊp, ®Ò ra ®-êng lèi ®æi míi toµn diÖn ®Æc biÖt ®-êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ. §-êng lèi ®æi míi ®ã ®-îc hoµn thiÖn vµ chÝnh thøc ®-a vµo ®êi sèng x· héi b»ng ph¸p luËt ®ã lµ HiÕn ph¸p 1992, ®· thõa nhËn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr-êng ë n-íc ta. ViÖc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng T- ph¸p vµ c¸c C¬ quan tµi ph¸n nãi chung vµ c¸c c¬ quan tµi ph¸n kinh tÕ nãi riªng còng n»m trong khu«n khæ cña c«ng cuéc ®æi míi nµy. §¸p øng c¸c ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan ®ã Quèc héi n-íc Céng hoµ x· héi Chñ nghÜa ViÖt nam kho¸ IX kú häp thø 4 ®· th«ng qua luËt söa ®æi bæ xung LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n víi nh÷ng qui ®Þnh vµ chøc n¨ng míi cña toµ ¸n lµ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp vµ ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ còng ®-îc ban hµnh víi t- c¸ch lµ luËt néi dung ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ trong c¬ chÕ míi. Ph¸p lÖnh Héi ®ång träng tµi kinh tÕ ban hµnh ngµy 12/1/1990 còng kh«ng cßn phï hîp víi nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn n÷a. Bëi träng tµi kinh tÕ nhµ n-íc lµ c¬ quan thuéc hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc nh-ng l¹i cã thÈm quyÒn xÐt xö. §©y lµ mét c¬ quan võa cã chøc n¨ng qu¶n lý l¹i võa cã chøc n¨ng cña c¬ quan t- ph¸p, kÌm theo ®ã thùc lùc cña ®éi ngò träng tµi viªn cßn h¹n chÕ. C¸c quyÕt ®Þnh cña träng
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 5 - tµi kinh tÕ kh«ng cã mét c¬ chÕ thi hµnh hiÖu qu¶, chñ yÕu chØ mong vµo sù tù nguyÖn cña bªn ph¶i thi hµnh. 2. Nh»m hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ, nhµ n-íc ta thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch kinh tÕ më. Më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ chóng ta võa thu hót ®-îc ®Çu t- n-íc ngoµi vµo ViÖt Nam, võa n¾m b¾t ®-îc nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn vµ kinh nghiÖm kinh doanh cña c¸c quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ khi më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ chóng ta buéc ph¶i xem xÐt, chÊp nhËn nh÷ng tËp qu¸n th-¬ng m¹i quèc tÕ vµ c¸c nguyªn t¾c cña luËt ph¸p quèc tÕ vÒ c¸c lÜnh vùc th-¬ng m¹i kinh doanh quèc tÕ. Më réng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ®· t¸c ®éng tÝch cùc vµo nÒn kinh tÕ cña chóng ta lµm c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trë nªn ®a d¹ng, s«i ®éng vµ ®-¬ng nhiªn dÉn ®Õn sÏ cã ph¸t sinh c¸c tranh chÊp trong ho¹t ®éng kinh tÕ ngµy cµng nhiÒu vµ gay g¾t. C¸c chñ ®Çu t- n-íc ngoµi vµo ViÖt Nam hä ®Òu quan t©m ®Õn sù b¶o ®¶m vÒ mÆt ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ ph¸p luËt ph¶i b¶o ®¶m ®Çy ®ñ c¸c quyÒn vµ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña hä khi n¶y sinh c¸c tranh chÊp. ChÝnh v× vËy khi tiÕn hµnh ®Çu t- vµo ViÖt Nam ngoµi c¸c yÕu tè ®¶m b¶o vÒ mÆt ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh doanh, hiÖu qu¶ kinh doanh th× c¸c chñ ®Çu t- còng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh trong ho¹t ®éng kinh doanh, gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¶i nhanh chãng, cã hiÖu lùc míi b¶o ®¶m quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña hä. III. C¸c ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ t¹i viÖt Nam ViÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ ë n-íc ta tõ c¬ chÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc ®· lµm thay ®æi quan niÖm vÒ mét lo¹t vÊn ®Ò xung quanh c¸c chÕ ®Þnh hîp ®ång kinh tÕ (H§KT), tranh chÊp kinh tÕ, tµi ph¸n kinh tÕ, quyÒn tù do cña c¸c bªn tranh chÊp trong viÖc lùa chän c¬ quan, tæ chøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 6 - tÕ, vÞ trÝ cña c¬ quan tµi ph¸n kinh tÕ trong bé m¸y Nhµ n-íc v.v. Tõ n¨m 1987 - 1990, n-íc ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó tiÕp tôc ph¸t huy vai trß cña träng tµi kinh tÕ. Do ®ã n¨m 1989 Nhµ n-íc ®· ban hµnh Ph¸p lÖnh Hîp ®ång kinh tÕ vµ n¨m 1990 ban hµnh Ph¸p lÖnh Träng tµi kinh tÕ víi môc ®Ých lµm cho hai chÕ ®Þnh nµy thÝch nghi víi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ míi vµ míi ®©y Uû ban th-êng vô Quèc héi ®· ban hµnh Ph¸p lÖnh träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/PL UBTVQH 11 ban hµnh ngµy 25/2/2003 nh»m tõng b-íc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt t¹o tÝnh t-¬ng thÝch víi c¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p quèc tÕ. HiÕn ph¸p n¨m 1992 ra ®êi ®· ®¸nh dÊu nh÷ng thay ®æi quan träng trong chÕ ®é kinh tÕ cña Nhµ n-íc CHXHCN ViÖt nam vµ phÇn nµo ®· lµm cho sù tån t¹i cña hÖ thèng träng tµi kinh tÕ trë nªn kh«ng cßn phï hîp. §ã lµ nh÷ng nguyªn t¾c nh- ®a d¹ng hãa c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c h×nh thøc së h÷u, c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËt, c¸ nh©n ®-îc tù do kinh doanh, tù do thµnh lËp doanh nghiÖp, Nhµ n-íc kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®óng ph¸p luËt cña c¸c doanh nghiÖp... Tranh chÊp kinh tÕ tÊt yÕu x¶y ra trong ho¹t ®éng kinh doanh v× vËy, gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh ®-îc coi nh- lµ ®ßi hái tù th©n cña qu¸ tr×nh kinh tÕ. Theo c¸ch hiÓu th«ng th-êng gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ lµ c¸ch thøc, ph-¬ng ph¸p còng nh- c¸c ho¹t ®éng ®Ó kh¾c phôc vµ lo¹i trõ c¸c tranh chÊp ®· ph¸t sinh nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ thÓ kinh doanh, b¶o vÖ trËt tù, kû c-¬ng x· héi. Khi x¶y ra tranh chÊp c¸c chñ thÓ kinh doanh ®Òu muèn gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ®-îc nhanh chãng vµ thuËn lîi, tõ ®ã c¸c chñ thÓ kinh doanh cã nhu cÇu lùa chän mét h×nh thøc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ phï hîp víi m×nh.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 7 - 1.Gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng th-¬ng l-îng: 1.1 Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm: a. Kh¸i niÖm: Th-¬ng l-îng lµ mét ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp mµ theo ®ã c¸c bªn cïng nhau bµn b¹c, tho¶ thuËn ®Ó tù gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh trong quan hÖ hîp ®ång cña m×nh mµ kh«ng cã sù tham gia cña bªn thø ba. b. §Æc ®iÓm: - Th-¬ng l-îng lµ mét ph-¬ng ph¸p tù gi¶i quyÕt tranh chÊp cña c¸c bªn. - Th-¬ng l-îng kh«ng mang tÝnh chÊt b¾t buéc trõ khi hîp ®ång cã quy ®Þnh vµ kh«ng ®ßi hái sù can thiÖp hµnh chÝnh cña bÊt cø mét thiÕt chÕ nµo. Th-¬ng l-îng ®-îc ¸p dông t-¬ng ®èi phæ biÕn ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ thêi gian vµ chi phÝ giµnh cho cuéc th-¬ng l-îng th«ng th-êng phô thuéc vµo tÝnh chÊt vµ trÞ gi¸ tranh chÊp. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ th-¬ng l-îng l¹i phô thuéc vµo thiÖn trÝ cña c¸c bªn vµ c¸ch thøc th-¬ng l-îng lµ th-¬ng l-îng trùc tiÕp hay th«ng qua th- tÝn, telex, fax .... ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng th-¬ng l-îng nh»m g¹t bá c¸c ý kiÕn bÊt ®ång ®Ó ®¹t tíi sù thèng nhÊt, thiÖn trÝ lµ mét ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp rÊt phæ biÕn ë nhiÒu quèc gia, ®Æc biÖt lµ c¸c quèc gia ¸ §«ng. Theo §iÒu 7 Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ: “ C¸c tranh chÊp ph¸t sinh khi thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ ®-îc gi¶i quyÕt b»ng c¸ch tù th-¬ng l-îng gi÷a c¸c bªn víi nhau hoÆc ®-a ra träng tµi kinh tÕ”. Ph-¬ng thøc th-¬ng l-îng nµy ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a hai bªn bµy tá th¸i ®é t«n träng bªn vi ph¹m hîp ®ång còng nh- ®Ó hai bªn hiÓu râ néi dung sù viÖc, néi dung tranh chÊp dÉn ®Õn sù thiÖn trÝ cña c¶ hai bªn.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 8 - - Trong c¸c hîp ®ång kinh tÕ, t¹i ®iÒu kho¶n vÒ xö lý tranh chÊp th-êng ®-îc ghi: “ C¸c tranh chÊp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång tr-íc hÕt ®-îc gi¶i quyÕt th«ng qua ®µm ph¸n, th-¬ng l-îng gi÷a c¸c bªn. NÕu tranh chÊp kh«ng gi¶i quyÕt ®-îc b»ng th-¬ng l-îng sÏ ®-îc ®em ra xÐt xö t¹i (toµ ¸n hoÆc träng tµi) theo quy t¾c cña (toµ ¸n, träng tµi) phÝ xÐt xö sÏ do bªn thua kiÖn chÞu” ®iÒu nµy cµng chøc tá mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt cña th-¬ng l-îng lµ " h×nh thøc tù gi¶i quyÕt tranh chÊp" ®-îc ¸p dông phæ biÕn nhÊt. 1.2 C¸ch thøc th-¬ng l-îng: a. Th-¬ng l-îng b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp: Th-¬ng l-îng b»ng c¸ch gÆp nhau trùc tiÕp lµ viÖc c¸c bªn cö ®¹i diÖn cña m×nh gÆp mÆt nhau t¹i mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh trong mét thêi gian x¸c ®Þnh ®Ó bµn b¹c vÊn ®Ò tranh chÊp nh»m ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp. b. Th-¬ng l-îng th«ng qua th- tõ, ®iÖn tÝn, telex... Víi sù ph¸t triÓn v-ît bËc cña c«ng nghÖ ®iÖn tö Internet, email th× viÖc th-¬ng l-îng gi÷a c¸c bªn ®-¬ng sù ®-îc thùc hiÖn hÕt søc thuËn lîi. Tuy vËy tÊt c¶ c¸c th- tõ ®iÖn tÝn email ®Òu ph¶i ®-îc tr¶ lêi mét c¸ch nhanh chãng cho dï nguyªn nh©n tranh chÊp lµ do phÝa m×nh g©y ra còng cÇn ph¶i ®-îc tr¶ lêi sím, ®Ó gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng nÕu tr× ho·n hoÆc cè t×nh quªn kh«ng tr¶ lêi sÏ g©y Ên t-îng xÊu. Khi xem xÐt nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n vÒ ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ th«ng qua th-¬ng l-îng cho thÊy r»ng ph-¬ng ph¸p nµy còng cã mét sè ®iÓm h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, cô thÓ do sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña viÖc th-¬ng l-îng chñ yÕu phô thuéc vµo th¸i ®é thiÖn chÝ cña c¸c bªn tranh chÊp nªn chØ cÇn mét trong c¸c bªn ®-¬ng sù thiÕu thiÖn chÝ th× qu¸ tr×nh th-¬ng l-îng cã thÓ ®i ®Õn chç bÕ t¾c buéc c¸c bªn ph¶i t×m kiÕm h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kh¸c.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 9 - Mét sè b-íc th-¬ng l-îng, ®µm ph¸n l¹i ®Ó gì rèi khi c¸c bªn tranh chÊp bÕ t¾c: B-íc 1: Trong mét sè tr-êng hîp, cuéc th-¬ng l-îng gi¶i quyÕt tranh chÊp gÆp bÕ t¾c, ®iÒu quan träng nhÊt lµ c¸c bªn t×m ®-îc gi¶i ph¸p thÝch hîp, vÊn ®Ò sÏ ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu nÕu hai bªn cã thiÖn chÝ vµ t×m c¸ch xö lý hîp lý. Khi ®èi mÆt víi nh÷ng t×nh huèng gay cÊn, tr-íc hÕt c¸c bªn ph¶i thËt b×nh tÜnh, tËp trung t×m c¸c ph-¬ng ph¸p kh¾c phôc nh÷ng v-íng m¾c ®Ó ®i tíi thèng nhÊt, sù b×nh tÜnh sÏ mang l¹i cho c¶ hai bªn mét th¸i ®é tÝch cùc lµm cho viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ®i theo h-íng thuËn lîi. Hai bªn lÇn l-ît ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p cña m×nh, tr¸nh tranh luËn c¸i nµo tèt vµ hîp lý h¬n c¸i nµo. Sau ®ã, tÊt c¶ c¸c gi¶i ph¸p ®-îc gép thµnh mét b¶n danh s¸ch lÇn l-ît s¾p xÕp chóng theo thø tù cho lµ thÝch hîp nhÊt. Sau khi ph©n lo¹i c¸c ph-¬ng ¸n ®· hoµn thµnh, ®«i bªn míi b¾t ®Çu tr×nh bµy lý do viÖc lùa chän cña m×nh, b»ng c¸ch trªn míi v-ît qua ®-îc mét sè “®iÓm chÕt” trong qu¸ tr×nh th¶o luËn, ®©y lµ tiÒn ®Ò ®Ó cho viÖc t×m kiÕm mét ph-¬ng ¸n kh¶ thi nhÊt. Cuéc th¶o luËn nhê ®ã chuyÓn h-íng tõ chç bÕ t¾c sang chän lùa mét gi¶i ph¸p tèi -u nhÊt. B-íc 2: Xem xÐt néi dung chÝnh cña vÊn ®Ò: Trong tr-êng hîp nµy cÇn thiÕt ph¶i tËp trung vµo vÊn ®Ò chÝnh cña cuéc th¶o luËn thay v× c©n ®ong ®o ®Õm xem ph-¬ng ¸n nµo nÆng nhÑ h¬n, xem xÐt l¹i vÊn ®Ò tõ ®Çu tõ chç khóc m¾c mµ hai bªn ch-a cã c¸ch gi¶i quyÕt, tr¸nh sa ®µ vµo c¸c cuéc tranh luËn ngoµi lÒ nÕu c¶m thÊy ph-¬ng ¸n ®-a ra kh«ng ®-îc phÝa bªn kia chÊp nhËn, tiÕp tôc ®Æt l¹i vÊn ®Ò chÝnh yÕu nhÊt mµ c¶ hai bªn ®Òu cã ý ®Þnh ®¹t ®-îc trong buæi gÆp gì.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 10 - Chän mét ph-¬ng ¸n nµo ®ã tèi -u nhÊt cho c¶ hai bªn, ®Ò nghÞ bªn kia còng nghiªn cøu trªn tinh thÇn x©y dùng vµ víi yªu cÇu ph¶i b¸m s¸t môc tiªu chÝnh cña cuéc th-¬ng l-îng chØ cã nh- vËy míi kh«ng r¬i vµo bÕ t¾c mét lÇn n÷a. Khi cã qu¸ nhiÒu vÊn ®Ò ®-îc nªu ra nh-ng rót côc hai bªn ®Òu kh«ng ®¹t ®-îc sù thèng nhÊt cÇn thiÕt, c¸c bªn ®-¬ng sù cÇn ph¶i biÕt c¸ch chÎ nhá vÊn ®Ò ®Æt riªng tõng c¸i mét ®Ó dÔ dµng nhÊt trÝ ®-îc víi nhau vÒ c¸ch gi¶i quyÕt. NÕu thÊy cÇn thiÕt ®¹i diÖn cña c¸c bªn chñ ®éng rót l¹i c¸c vÊn ®Ò cña m×nh, lÇn l-ît cïng nhau xem xÐt vµ gi¶i quyÕt tõng vÊn ®Ò theo thø tù, kh«ng nªn véi vµng v× n«ng nãng dÔ lµm háng viÖc. 2. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng hoµ gi¶i: 2.1 §Þnh nghÜa vµ ®Æc ®iÓm cña hoµ gi¶i: Hoµ gi¶i lµ mét ph-¬ng ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp, trong ®ã bªn thø ba lµ ng-êi ®ãng vai trß trung gian hoµ gi¶i tham gia vµo c¸c cuéc häp chung gi÷a c¸c bªn vµ tham gia vµo c¸c phiªn häp riªng víi tõng bªn ®Ó ®iÒu hoµ lîi Ých c¸c bªn, ph©n tÝch cho hä thÊy néi dung, thùc chÊt cña tranh chÊp vµ cè g¾ng gióp c¸c bªn t×m ra mét gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp. Tõ kh¸i niÖm ®ã hoµ gi¶i mang nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau: C¸c bªn tranh chÊp tho¶ thuËn bªn thø 3 t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®µm ph¸n. Bªn thø 3 kh«ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh tranh chÊp; Khi c¸c bªn ®¹t ®-îc sù nhÊt trÝ trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp, th× sù nhÊt trÝ ph¶i ®-îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n vµ v¨n b¶n nµy cã gi¸ trÞ ph¸p lý rµng buéc c¸c bªn. ViÖc hoµ gi¶i thµnh c«ng hay kh«ng lµ do sù kÕt hîp hai yÕu tè chñ chèt trong bÊt kú cuéc th-¬ng l-îng nµo, sù trao ®æi th«ng tin vµ sù tin cËy lÉn nhau, V× vËy, bªn thø 3 ph¶i lµ ng-êi mµ c¸c bªn tranh chÊp ®ñ tin cËy ®Ó cã thÓ trao ®æi
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 11 - nh÷ng lËp tr-êng riªng ®Ých thùc cña hä trong vô tranh chÊp. Qu¸ tr×nh hoµ gi¶i mang tÝnh chÊt tù nguyÖn, mÒm dÎo vµ kh«ng b¾t buéc, th«ng th-êng viÖc hoµ gi¶i diÔn ra nhanh chãng víi chi phÝ võa ph¶i. C¸c vô gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng hoµ gi¶i cã thÓ rÊt ®¬n gi¶n hoÆc cã thÓ lín vµ phøc t¹p, cã thÓ chØ cã hai bªn hay nhiÒu bªn tham gia tranh chÊp. Trong qu¸ tr×nh hoµ gi¶i tÝnh ®èi kh¸ng cña c¸c bªn Ýt quyÕt liÖt h¬n so víi c¸c h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng toµ ¸n hoÆc träng tµi do vËy ®Æc tr-ng cña viÖc hoµ gi¶i lµ cho phÐp duy tr× mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi vµ ®-a ra nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu. C¸c bªn cã thÓ xo¸ bá vai trß cña ng-êi hoµ gi¶i vµo bÊt cø thêi ®iÓm nµo mµ hä muèn, ng-êi hoµ gi¶i kh«ng ¸p ®Æt quan ®iÓm riªng cña m×nh cho c¸c bªn mµ ®Ó c¸c bªn tho¶ thuËn vµ thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n cã gi¸ trÞ b¾t buéc cho c¶ hai bªn. Khi ng-êi hoµ gi¶i n¾m ®-îc c¸c sù kiÖn, nguyªn nh©n c¸c t×nh tiÕt cña vô tranh chÊp ®ång thêi l¹i biÕt ®-îc nh÷ng chi tiÕt riªng t- trong lËp tr-êng cña tõng bªn th× hä cã thÓ th¸o gì hoÆc gãp phÇn lµm gi¶m ®i nh÷ng bÊt ®ång, nh÷ng rµo c¶n vµ kh¸c biÖt trong quan ®iÓm cña c¸c bªn theo nh÷ng c¸ch thøc, lËp luËn, dÉn d¾t cña m×nh nÕu chØ cã c¸c bªn tranh chÊp víi nhau cïng víi nh÷ng lËp tr-êng riªng cña hä th× kh«ng thÓ gi¶i quyÕt næi. Nh×n chung hoµ gi¶i lµ ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp nhanh, tiÕt kiÖm chi phÝ, nç lùc gi¶i quyÕt tranh chÊp cña c¸c bªn cïng víi sù ®ãng gãp cña hoµ gi¶i viªn sÏ lµm cho tiÕn tr×nh hoµ gi¶i diÔn ra nhanh chãng vµ mang l¹i kÕt qu¶ theo mong muèn cña c¸c bªn. 3. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng tßa ¸n. 3.1 C¬ cÊu tæ chøc cña toµ ¸n kinh tÕ. a. C¬ cÊu cña toµ ¸n trong ®iÒu kiÖn míi:
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 12 - Toµ ¸n kinh tÕ ®-îc tæ chøc thµnh tßa chuyªn tr¸ch trong hÖ thèng tßa ¸n nh©n d©n nh-: Tßa d©n sù, Toµ h×nh sù, gåm cã: Tßa kinh tÕ Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, Tßa kinh tÕ thuéc Tßa ¸n nh©n d©n cÊp TØnh, ThÈm ph¸n chuyªn tr¸ch xÐt xö c¸c vô ¸n kinh tÕ ë Toµ ¸n cÊp HuyÖn. ë Trung ¦¬ng: Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao cã toµ ¸n kinh tÕ tån t¹i ®éc lËp vµ song song víi c¸c toµ chuyªn tr¸ch kh¸c nh­: Toµ h×nh sù, Toµ d©n sù, Toµ lao ®éng … C¬ cÊu tæ chøc cña Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao gåm cã Ch¸nh toµ, c¸c Phã Ch¸nh toµ, c¸c ThÈm ph¸n vµ Th- ký toµ. ë §Þa ph-¬ng: C¬ cÊu tæ chøc cña toµ kinh tÕ toµ ¸n nh©n d©n cÊp TØnh gåm cã: Ch¸nh toµ, Phã ch¸nh toµ, c¸c ThÈm ph¸n vµ Th- ký toµ. ë Toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn kh«ng cã tæ chøc chuyªn tr¸ch song TAND cÊp HuyÖn vÉn cã chøc n¨ng gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ vµ cã c¸c ThÈm ph¸n kinh tÕ ®¶m nhËn xÐt xö c¸c vô ¸n kinh tÕ. b. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña toµ ¸n: b.1. Chøc n¨ng: Theo quy ®Þnh hiÖn nay toµ kinh tÕ cã 2 chøc n¨ng chñ yÕu sau: Chøc n¨ng xÐt xö c¸c vô ¸n kinh tÕ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. §©y lµ chøc n¨ng chñ yÕu th-êng xuyªn mang tÝnh truyÒn thèng cña mét c¬ quan xÐt xö, toµ ¸n cã thÈm quyÒn nh©n danh n-íc CHXHCN ViÖt Nam ®Ó tuyªn ¸n vµ kÕt qu¶ cña viÖc xÐt xö lµ b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh. Chøc n¨ng tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp: Toµ ¸n nh©n d©n cÊp TØnh, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao lµ c¬ quan cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp. b.2. NhiÖm vô cña toµ ¸n kinh tÕ:
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 13 - Gi¶i quyÕt ®óng ph¸p luËt, kÞp thêi c¸c vô ¸n kinh tÕ nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ n-íc, quyÒn vµ lîi Ých cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n. NhiÖm vô b¶o vÖ ph¸p chÕ XHCN. NhiÖm vô b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. NhiÖm vô gi¶i quyÕt nhanh chãng kÞp thêi c¸c vô ¸n kinh tÕ. Thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i cã ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, cÇn gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ kÞp thêi ®óng ph¸p luËt vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao, kh«ng chØ gi¶m bít nh÷ng tæn thÊt vÒ kinh tÕ, mµ cßn cã t¸c dông b¶o vÖ vµ kh«i phôc quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ kinh doanh, t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. MÆt kh¸c khuyÕn khÝch c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc trong n-íc còng nh- ë n-íc ngoµi yªn t©m bá vèn ®Ó ®Çu t- ph¸t triÓn ®Êt n-íc. Ngµy 16/3/1994 Uû ban th-êng vô Quèc héi ®· ban hµnh Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ, theo LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt tæ chøc tßa ¸n nh©n d©n, tõ ngµy 1/7/1994 gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ®-îc chuyÓn sang tßa kinh tÕ - Tßa chuyªn tr¸ch trong hÖ thèng Tßa ¸n nh©n d©n. Ngµy 28/6/1996 Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm so¸t nh©n d©n tèi cao ®· ban hµnh Th«ng t- liªn nghµnh sè 04 TTLT h-íng dÉn ¸p dông Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ. Trong ®ã quy ®Þnh tæ chøc toµ kinh tÕ n»m trong hÖ thèng tßa ¸n nh©n d©n víi vai trß nh- nh÷ng tßa chuyªn tr¸ch kh¸c, cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ph¸t sinh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 3.2 Nguyªn t¾c tè tông vô ¸n kinh tÕ: Nguyªn t¾c gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ lµ nh÷ng t- t-ëng chØ ®¹o ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ®-îc c¸c
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 14 - quy ph¹m ph¸p luËt vÒ tè tông kinh tÕ ghi nhËn qua nh÷ng néi dung vµ ®Æc tr-ng c¬ b¶n cña tè tông kinh tÕ. ViÖc tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c cña tè tông kinh tÕ lµ c¬ së cho viÖc ®¶m b¶o gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ kh¸ch quan, ®óng luËt, ®Æc biÖt cÇn ph¶i tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c sau ®©y: 3.2.1 Nguyªn t¾c tù ®Þnh ®o¹t §©y lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n trong tè tông kinh tÕ, nã xuÊt ph¸t tõ quyÒn tù do kinh doanh, tù do giao kÕt hîp ®ång cña c¸c chñ thÓ kinh doanh. Theo nguyªn t¾c nµy, thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ®· quy ®Þnh cho ®-¬ng sù ®-îc quyÒn khëi kiÖn, quyÒn yªu cÇu toµ ¸n b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p, cã quyÒn lùa chän Toµ ¸n gi¶i quyÕt tranh chÊp trong nh÷ng tr-êng hîp nhÊt ®Þnh. Nguyªn ®¬n ®-îc quyÒn thay ®æi néi dung ®¬n kiÖn, quyÒn rót ®¬n kiÖn, còng nh- ®-¬ng sù cã quyÒn hoµ gi¶i, th-¬ng l-îng trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n. 3.2.2 Nguyªn t¾c ®-¬ng sù cã nghÜa vô cung cÊp chøng cø vµ chøng minh: Trong tè tông kinh tÕ, toµ ¸n kh«ng cã nghÜa vô ph¶i ®iÒu tra x¸c minh sù thËt cña vô ¸n, mµ c¸c ®-¬ng sù ph¶i cã nghÜa vô cung cÊp thu thËp tµi liÖu chøng cø ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. Cã thÓ nãi, sù thÊt b¹i trong mét vô tranh tông t¹i toµ ¸n phô thuéc nhiÒu vµo viÖc ®-¬ng sù cã cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c chøng cø b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh hay kh«ng. 3.2.3 Nguyªn t¾c hoµ gi¶i: Khi cã tranh chÊp kinh tÕ x¶y ra c¸c bªn ®-¬ng sù ph¶i chñ ®éng gÆp gì nhau ®Ó hoµ gi¶i, th-¬ng l-îng, khi sù th-¬ng l-îng ®ã kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ th× bªn bÞ vi ph¹m cã quyÒn khëi kiÖn vô ¸n kinh tÕ ra toµ ¸n nh©n d©n cã thÈm quyÒn. Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ toµ ¸n cã nhiÖm vô ph¶i hoµ gi¶i gi÷a c¸c bªn ®-¬ng sù, hoµ gi¶i lµ b¾t buéc
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 15 - trong tè tông kinh tÕ, nÕu nh- khi gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ Toµ ¸n kh«ng hoµ gi¶i gi÷a c¸c bªn th× coi nh- ®· vi ph¹m nghiªm träng thñ tôc tè tông. Toµ ¸n chØ ®-a ra xÐt xö khi hoµ gi¶i kh«ng thµnh. XÐt vÒ nguyªn t¾c, hoµ gi¶i kh«ng chØ gi¶i quyÕt "Ai ®óng, Ai sai" mµ chÝnh lµ khuyÕn khÝch c¸c bªn thõa nhËn quyÒn lîi chung. Thùc tiÔn xÐt xö cho thÊy r»ng phÇn lín c¸c vô ¸n kinh tÕ thµnh c«ng ë giai ®o¹n hoµ gi¶i. Hoµ gi¶i thËt sù cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c¶ hai bªn ®-¬ng sù vµ víi c¶ toµ ¸n, nã gióp vô ¸n ®-îc gi¶i quyÕt nhanh chãng ®¹t ®-îc yªu cÇu cña c¶ hai bªn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng tho¶ thuËn ®ã sau nµy. 3.2.4 Nguyªn t¾c gi¶i quyÕt vô ¸n nhanh chãng kÞp thêi: §©y lµ nguyªn t¾c ®Æc tr-ng cña tè tông vô ¸n kinh tÕ, bëi lÏ nã chi phèi tÊt c¶ c¸c thêi h¹n tè tông trong viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ, nhanh chãng vÒ thêi gian lµ ®ßi hái cña c¸c chñ thÓ kinh doanh khi gi¶i quyÕt vô ¸n. 3.2.5 Nguyªn t¾c xÐt xö c«ng khai: §©y lµ nguyªn t¾c hiÕn ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng cña toµ ¸n. Trong mét sè tr-êng hîp ph¸p luËt cho phÐp toµ ¸n ®-îc xö kÝn: Khi xÐt xö c¸c vô ¸n kinh tÕ, toµ ¸n cã thÓ xÐt xö kÝn nÕu xÐt thÊy cÇn gi÷ bÝ mËt Nhµ n-íc hoÆc bÝ mËt cña ®-¬ng sù theo yªu cÇu chÝnh ®¸ng cña hä. BÝ mËt cña ®-¬ng sù trong tranh chÊp kinh tÕ th-êng lµ bÝ quyÕt vÒ kinh doanh nh- ph¸t minh s¸ng chÕ... cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng-êi kinh doanh, nÕu bÝ quyÕt ®ã bÞ tiÕt lé th× sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ xÊu cho doanh nghiÖp ®ã v× vËy hä cã quyÒn ®Ò nghÞ toµ xÐt xö kÝn. 3.3 ThÈm quyÒn gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ cña toµ ¸n. 3.3.1 ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n: Khi cã vô tranh chÊp kinh tÕ x¶y ra, ®-¬ng sù ph¶i khëi kiÖn t¹i toµ ¸n cã thÈm quyÒn hoÆc c¸c toµ ¸n ph¶i xem xÐt
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 16 - vµ xö lý vô ¸n ®óng thÈm quyÒn theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. Chóng ta hiÓu thÈm quyÒn cña toµ ¸n ë c¸c mÆt sau ®©y: - ThÈm quyÒn chung; - ThÈm quyÒn cña toµ ¸n c¸c cÊp; - ThÈm quyÒn cña toµ ¸n theo l·nh thæ; - ThÈm quyÒn theo sù lùa chän cña nguyªn ®¬n; a. ThÈm quyÒn chung cña toµ ¸n: Theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông th× toµ ¸n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ sau: Tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n, gi÷a ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh. C¸c tranh chÊp gi÷a c«ng ty víi thµnh viªn cña c«ng ty, c¸c thµnh viªn cña c«ng ty víi nhau cã liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp, ho¹t ®éng, gi¶i thÓ c«ng ty. C¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. C¸c tranh chÊp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Do ®ã khi x¶y ra tranh chÊp vµ ®-a ®Õn toµ ¸n th× cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc r»ng: vô tranh chÊp ®ã thuéc vÒ mét trong sè c¸c lo¹i vô viÖc kÓ trªn kh«ng?. Còng cÇn ph¶i l-u ý r»ng ®èi víi nh÷ng tranh chÊp kinh tÕ thuéc c¸c lo¹i kÓ trªn nh-ng l¹i cã nh©n tè n-íc ngoµi th× chØ ¸p dông luËt tè tông cña ViÖt nam ®Ó gi¶i quyÕt theo thñ tôc tè tông kinh tÕ khi kh«ng cã ®iÒu -íc quèc tÕ mµ ViÖt nam tham gia, hoÆc ký kÕt cã qui ®Þnh kh¸c. b. ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n c¸c cÊp: Toµ ¸n kinh tÕ cÊp TØnh vµ toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn cã quyÒn xö s¬ thÈm vô ¸n kinh tÕ, nh-ng cÇn ph¶i l-u ý r»ng
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 17 - kh«ng ph¶i quyÒn xÐt xö S¬ thÈm mäi vô ¸n kinh tÕ ®Òu do toµ ¸n kinh tÕ gi¶i quyÕt, bëi lÏ toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn còng cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. Do ®ã khi cã mét tranhh chÊp kinh tÕ mµ chóng ta x¸c ®Þnh nã thuéc thÈm quyÒn chung nh- ®· nãi ë trªn th× cÇn ph¶i x¸c ®Þnh b-íc tiÕp theo lµ toµ ¸n cÊp nµo cã thÈm quyÒn xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n kinh tÕ ®ã. Toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn cã thÈm quyÒn xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ cã ®ñ 3 ®iÒu kiÖn sau: - §ã lµ tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ; - Gi¸ trÞ tranh chÊp d-íi 50 triÖu ®ång; - Kh«ng cã nh©n tè n-íc ngoµi. b.1 ThÈm quyÒn cña toµ ¸n kinh tÕ - toµ ¸n nh©n d©n cÊp TØnh - S¬ thÈm: Nh÷ng vô ¸n kinh tÕ trõ nh÷ng vô ¸n thuéc thÈm quyÒn cña toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn. Tuy nhiªn trong nh÷ng tr-êng hîp cÇn thiÕt toµ ¸n cÊp TØnh cã thÓ lÊy nh÷ng vô ¸n kinh tÕ thuéc quyÒn cña toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn lªn ®Ó gi¶i quyÕt do vô ¸n ®ã cã nhiÒu t×nh tiÕt phøc t¹p, cã ¶nh h-ëng ®Õn an ninh chÝnh trÞ hoÆc v× lý do cÇn thiÕt nµo ®ã. - Phóc thÈm: Nh÷ng vô ¸n kinh tÕ mµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh S¬ thÈm ch-a cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña toµ ¸n cÊp d-íi bÞ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. - Gi¶i quyÕt viÖc ph¸ s¶n doanh nghiÖp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Tãm l¹i, thÈm quyÒn xÐt xö cña Toµ ¸n Nh©n d©n cÊp TØnh ®èi víi c¸c vô ¸n kinh tÕ lµ: Gi¸m ®èc thÈm, T¸i thÈm; c¸c vô ¸n mµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña toµ ¸n cÊp d-íi bÞ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ. b.2 ThÈm quyÒn cña toµ kinh tÕ - toµ ¸n nh©n d©n tèi cao:
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 18 - Gi¸m ®èc thÈm, T¸i thÈm nh÷ng vô ¸n mµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt bÞ kh¸ng nghÞ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. Toµ kinh tÕ - toµ ¸n nh©n d©n tèi cao kh«ng cã quyÒn xÐt xö s¬ thÈm ®ång thêi chung thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ nh- toµ h×nh sù toµ ¸n nh©n d©n tèi cao. VÒ phóc thÈm: Toµ ¸n Nh©n d©n tèi cao cã c¸c ThÈm ph¸n kinh tÕ ®-îc ph©n c«ng gi¶i quyÕt vµ cã thÈm quyÒn: Phóc thÈm nh÷ng vô ¸n mµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh s¬ thÈm ch-a cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña toµ ¸n cÊp d-íi trùc tiÕp bÞ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh cña TAND TØnh, Thµnh phè trùc thuéc TW vÒ tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. c. ThÈm quyÒn cña toµ ¸n theo l·nh thæ: Theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt th× toµ ¸n cã thÈm quyÒn xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ lµ toµ ¸n n¬i bÞ ®¬n cã trô së hoÆc c- tró; trong tr-êng hîp vô ¸n chØ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n, th× toµ ¸n n¬i cã bÊt ®éng s¶n gi¶i quyÕt. d. ThÈm quyÒn theo sù lùa chän cña nguyªn ®¬n: Theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt th× nguyªn ®¬n cã quyÒn lùa chän mét trong sè toµ ¸n cã thÈm quyÒn theo nh÷ng tr-êng hîp d-íi ®©y ®Ó khëi kiÖn vô ¸n kinh tÕ: - NÕu kh«ng biÕt râ trô së, hoÆc n¬i c- tró cña bÞ ®¬n th× cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n n¬i cã tµi s¶n, n¬i cã trô së hoÆc n¬i c- tró cuèi cïng cña bÞ ®¬n ®Ó gi¶i quyÕt vô ¸n. - NÕu vô ¸n ph¸t sinh lµ ho¹t ®éng cña Chi nh¸nh, th× cã thÓ yªu cÇu toµ ¸n n¬i doanh nghiÖp cã trô së hoÆc n¬i Chi nh¸nh ®ã ®Ó gi¶i quyÕt. - NÕu vô ¸n ph¸t sinh do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, th× cã quyÒn yªu cÇu: Toµ ¸n n¬i thùc hiÖn hîp ®ång gi¶i quyÕt.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 19 - - NÕu bÞ ®¬n cã trô së hoÆc n¬i c- tró kh¸c th× cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n n¬i cã trô së hoÆc n¬i c- tró cña mét trong sè c¸c bÞ ®¬n gi¶i quyÕt vô ¸n. - NÕu vô ¸n kh«ng chØ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n th× cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n n¬i cã bÊt ®éng s¶n hoÆc n¬i c- tró cña bÞ ®¬n gi¶i quyÕt. - NÕu vô ¸n liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n ë nhiÒu n¬i kh¸c nhau th× cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n cña mét trong sè c¸c n¬i ®ã gi¶i quyÕt. - Trong tr-êng hîp cã tranh chÊp vÒ thÈm quyÒn cña toµ ¸n th× do toµ ¸n cÊp trªn trùc tiÕp gi¶i quyÕt. 4. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng träng tµi 4.1 Kh¸i niÖn vµ nh÷ng -u thÕ c¬ b¶n a. Kh¸i niÖm: Träng tµi lµ mét tæ chøc trung gian ®-îc thµnh lËp ra vµ cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ vµ tranh chÊp kh¸c phï hîp víi ph¸p luËt cña n-íc träng tµi. Gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng träng tµi lµ mét ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt mµ ë ®ã träng tµi víi t- c¸ch lµ ng-êi thø 3 ®éc lËp ph¸n xö vµ quyÕt ®Þnh tranh chÊp cña c¸c bªn. §ã th«ng th-êng lµ mét c¬ quan trung gian ®-îc c¸c bªn ®-¬ng sù giao tranh chÊp ®Ó xÐt xö. Ph¸n quyÕt cña träng tµi th«ng th-êng mang tÝnh chÊt chung thÈm ®-îc ¸p dông phæ biÕn nhÊt hiÖn nay. b. Nh÷ng -u thÕ c¬ b¶n cña träng tµi: Cïng víi viÖc quyÕt ®Þnh chuyÓn giao viÖc xÐt xö tranh chÊp kinh tÕ tõ träng tµi kinh tÕ sang tßa ¸n, ChÝnh phñ ViÖt Nam chñ tr-¬ng so¹n th¶o vµ ban hµnh Ph¸p luËt vÒ träng tµi kinh tÕ phi ChÝnh phñ, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c bªn tranh chÊp thùc hiÖn quyÒn tù do ®Þnh ®o¹t ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp cña m×nh.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 20 - VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ t¹i sao viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ®· cã toµ ¸n kinh tÕ theo Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ, vËy träng tµi phi ChÝnh phñ ®-îc thµnh lËp nh»m môc ®Ých g×? Cã c¸c nguyªn nh©n sau ®©y: Mét lµ: Thñ tôc tè tông cña toµ ¸n cã thÓ qua nhiÒu cÊp xÐt xö kh¸c nhau, ®iÒu ®ã kh«ng phï hîp víi ®ßi hái cña c¸c nhµ kinh doanh vÒ mÆt thêi gian. C¸c nhµ kinh doanh muèn vô tranh chÊp ®-îc ph¸n quyÕt nhanh chãng b»ng thñ tôc ®¬n gi¶n, phï hîp víi c«ng viÖc kinh doanh cña hä; Hai lµ: C¸c nhµ kinh doanh cã quyÒn tù do kinh doanh theo luËt ®Þnh ®ång thêi còng cã quyÒn lùa chän c¬ quan tµi ph¸n trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp vÒ kinh tÕ. Hä muèn "chän mÆt göi vµng" vµo c¬ quan tµi ph¸n mµ hä tÝn nhiÖm, muèn cã "ng-êi" gi¶i quyÕt tranh chÊp do hä lùa chän, thËm chÝ muèn lùa chän vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm ®Ó gi¶i quyÕt vô tranh chÊp … VÒ vÊn ®Ò nµy tè tông cña toµ ¸n kh«ng thÓ ®¸p øng ®Çy ®ñ ®-îc. Ba lµ: C¸c nhµ kinh doanh muèn g÷i bÝ mËt, ®¶m b¶o uy tÝn trong hîp ®ång kinh doanh hä th-êng kh«ng muèn doanh nghiÖp m×nh ph¶i ra "hÇu toµ" bÞ ®-a tin trªn c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, nh-ng vÒ nguyªn t¾c tè tông cña toµ ¸n ®ßi hái xÐt xö c«ng khai trõ tr-êng hîp ®Æc biÖt cã lý do chÝnh ®¸ng; Bèn lµ: C¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n-íc ta ngµy cµng ph¸t triÓn víi nh÷ng h×nh thøc ®a d¹ng, phong phó nh- hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng, hîp ®ång ®Çu t­…. cã nh÷ng tranh chÊp ph¸t sinh tõ quan hÖ kinh tÕ Quèc tÕ nh-: tranh chÊp vÒ tµi chÝnh, tÝn dông, b¶o hiÓm, vËn t¶i, du lÞch quèc tÕ... trong khi c¸c ®-¬ng sù kh«ng muèn gi¶i quyÕt b»ng toµ ¸n vµ theo th«ng lÖ chung c¸c n-íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng th×
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 21 - nh÷ng tranh chÊp ®ã th-êng do Träng tµi th-¬ng m¹i gi¶i quyÕt. N¨m lµ: M« h×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ trong kinh doanh b»ng con ®-êng träng tµi th-¬ng m¹i phi ChÝnh phñ ë c¸c n-íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng rÊt ®-îc -a chuéng ®iÒu nµy chøng tá mét sè -u ®iÓm ®éc ®¸o phï hîp víi c¸c nhµ kinh doanh. 4.2 Trung t©m Träng tµi: Tr-íc ®©y v¨n b¶n Ph¸p luËt quan träng ®iÒu chØnh tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña träng tµi kinh tÕ lµ NghÞ ®Þnh 116 ngµy 5/9/1994 nh-ng ®· ®-îc thay thÕ b»ng Ph¸p lÖnh träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/2003 PL - UBTVQH 11 ban hµnh ngµy 25/2/2003 cã hiÖu lùc ngµy 01/07/2003. 4.2.1 Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm: a. Kh¸i niÖm: Trung t©m träng tµi lµ tæ chøc phi ChÝnh phñ cã t- c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu, tµi kho¶n riªng, Trung t©m träng tµi ®-îc lËp Chi nh¸nh, V¨n phßng ®¹i diÖn cho Trung t©m, cã Ban ®iÒu hµnh vµ c¸c träng tµi viªn cã Chñ tÞch, Phã chñ tÞch, Tæng th- ký. b. §Æc ®iÓm: Träng tµi lµ ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh trong ho¹t ®éng th-¬ng m¹i ®-îc c¸c bªn tho¶ thuËn vµ ®-îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù, thñ tôc tè tông do Ph¸p lÖnh träng tµi th-¬ng m¹i ban hµnh ngµy 25/2/2003. Tranh chÊp gi÷a c¸c bªn ®-îc gi¶i quyÕt t¹i Héi ®ång träng tµi do Trung t©m träng tµi tæ chøc hoÆc t¹i Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp (§iÒu 2 Kho¶n 1 vµ §iÒu 4). - VÒ h×nh thøc: Träng tµi th-¬ng m¹i lµ tæ chøc phi ChÝnh phñ; - Tæ chøc ho¹t ®éng: §Ó tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo §iÒu lÖ vµ Quy t¾c tè tông cña mçi Trung t©m phï hîp víi quy ®Þnh cña c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh nh-ng kh«ng ®-îc tr¸i víi nh÷ng qui ®Þnh cña Ph¸p lÖnh sè 08/2003 UBTVQH 11;
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 22 - - Mét ®Æc ®iÓm n÷a lµ: C¸c quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång träng tµi lµ Chung thÈm, c¸c bªn ph¶i thi hµnh; - §Æc ®iÓm thø t- lµ: C¸c bªn cã quyÒn tho¶ thuËn lùa chän Trung t©m träng tµi ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp. 4.2.2 ThÈm quyÒn: Theo qui ®Þnh cña Ph¸p lÖnh sè 08/PL/2003 UBTVQH 11 träng tµi cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vô tranh chÊp ph¸t sinh trong “ho¹t ®éng th­¬ng m¹i” theo sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn b»ng v¨n b¶n hoÆc h×nh thøc v¨n b¶n kh¸c nh- th-, ®iÖn b¸o, telex, fax, th- ®iÖn tö.... Ho¹t ®éng th-¬ng m¹i lµ mét hay nhiÒu hµnh vi th-¬ng m¹i cña c¸ nh©n, tæ chøc kinh doanh bao gåm: mua b¸n hµng ho¸, cung øng dÞch vô; ph©n phèi; ®¹i diÖn, ®¹i lý th-¬ng m¹i; ký göi; thuª, cho thuª; thuª mua; x©y dùng; t- vÊn; kü thuËt; li – x¨ng; ®Çu t-; tµi chÝnh, ng©n hµng; b¶o hiÓm; th¨m dß; khai th¸c; vËn chuyÓn hµng ho¸, hµnh kh¸ch b»ng ®-êng hµng kh«ng, ®-êng biÓn, ®-êng s¾t, ®-êng bé.... §iÒu 2 kho¶n 3 Ph¸p lÖnh Träng tµi Th-¬ng m¹i sè 08/PL/2003). 4.2.3 Thµnh lËp vµ chÊm døt ho¹t ®éng cña Trung t©m träng tµi: a. §iÒu kiÖn: Trung t©m träng tµi chØ ®-îc phÐp thµnh lËp khi cã Ýt nhÊt n¨m Träng tµi viªn lµ s¸ng lËp viªn ®Ò nghÞ vµ ®-îc Héi luËt gia ViÖt nam giíi thiÖu, Bé tr-ëng Bé T- ph¸p xem xÐt QuyÕt ®Þnh cÊp giÊy phÐp thµnh lËp Trung t©m träng tµi. Träng tµi viªn ph¶i lµ ng-êi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn theo qui ®Þnh míi ®-îc c«ng nhËn lµ Träng tµi viªn: ph¶i lµ c«ng d©n ViÖt Nam, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, trung thùc, v« t-, kh¸ch quan, cã b»ng ®¹i häc vµ ®· qua thùc tÕ c«ng t¸c theo ngµnh ®· häc tõ 05 n¨m trë lªn.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 23 - Ph¸p luËt còng ®-a ra ®iÒu kiÖn cÊm chØ: ng-êi ®ang bÞ qu¶n chÕ hµnh chÝnh, ®ang bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù hoÆc bÞ kÕt ¸n mµ ch-a ®-îc xo¸ ¸n tÝch kh«ng ®-îc lµm Träng tµi, ThÈm ph¸n, KiÓm s¸t viªn, §iÒu tra viªn, ChÊp hµnh viªn, C«ng chøc ®ang c«ng t¸c t¹i Toµ ¸n, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, c¬ quan ®iÒu tra, C¬ quan thi hµnh ¸n kh«ng ®-îc ®ång thêi lµm träng tµi viªn (§iÒu 12 Ph¸p lÖnh 08/2003 UBTVQH 11). b. Thñ tôc: - C¸c s¸ng lËp viªn ph¶i göi hå s¬ ®Ò nghÞ thµnh lËp Trung t©m träng tµi ®Õn Bé T- ph¸p, trong thêi h¹n 40 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc hå s¬ hîp lÖ, Bé tr-ëng Bé T- ph¸p cÊp giÊy phÐp thµnh lËp Trung t©m träng tµi vµ phª chuÈn §iÒu lÖ cña Trung t©m träng tµi, trong tr-êng hîp tõ chèi, ph¶i tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n nªu râ lý do; - Hå s¬ ®Ò nghÞ thµnh lËp Trung t©m träng tµi gåm cã c¸c néi dung sau: + §¬n xin phÐp thµnh lËp Trung t©m träng tµi; + Hä vµ tªn, ®Þa chØ, nghÒ nghiÖp cña c¸c s¸ng lËp viªn; + §iÒu lÖ cña Trung t©m träng tµi; + V¨n b¶n giíi thiÖu cña Héi luËt gia ViÖt nam; - §¬n xin phÐp thµnh lËp Trung t©m träng tµi gåm cã c¸c néi dung sau: + Ngµy, th¸ng, n¨m viÕt ®¬n; + Hä vµ tªn, ®Þa chØ, nghÒ nghiÖp cña c¸c s¸ng lËp viªn; + LÜnh vùc ho¹t ®éng cña Trung t©m träng tµi: + §Þa ®iÓm dù ®Þnh ®Æt trô së cña Trung t©m träng tµi; - Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc GiÊy phÐp thµnh lËp, Trung t©m träng tµi ph¶i ®¨ng ký ho¹t ®éng t¹i Së T- ph¸p TØnh, Thµnh phè trùc thuéc TW n¬i Trung t©m träng tµi
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 24 - ®Æt trô së, hÕt thêi h¹n nµy mµ Trung t©m träng tµi kh«ng ®¨ng ký th× giÊy phÐp bÞ thu håi. - Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy ®-îc cÊp giÊy ®¨ng ký ho¹t ®éng Trung t©m träng tµi ph¶i ®¨ng b¸o hµng ngµy cña TW hoÆc b¸o §Þa ph-¬ng n¬i ®¨ng ký ho¹t ®éng trong 3 sè liªn tiÕp vÒ nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: + Tªn, ®Þa chØ, trô së cña Trung t©m träng tµi + LÜnh vùc ho¹t ®éng cña Trung t©m; + Sè giÊy ®¨ng ký ho¹t ®éng, c¬ quan cÊp, ngµy, th¸ng, n¨m cÊp; + Thêi ®iÓm b¾t ®Çu ho¹t ®éng cña Trung t©m träng tµi; Trung t©m träng tµi, ph¶i niªm yÕt t¹i trô së nh÷ng néi dung trªn vµ danh s¸ch träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi. c. ChÊm døt ho¹t ®éng: §iÒu 18 Ph¸p lÖnh Träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/2003 UBTVQH 11 th× Trung t©m träng tµi chÊm døt ho¹t ®éng trong c¸c tr-êng hîp sau: - C¸c tr-êng hîp qui ®Þnh t¹i §iÒu lÖ cña Trung t©m träng tµi; - BÞ thu håi GiÊy phÐp thµnh lËp; Khi chÊm døt ho¹t ®éng, trung t©m träng tµi ph¶i nép l¹i GiÊy phÐp thµnh lËp cho c¬ quan ®· cÊp giÊy phÐp. 4.2.4. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ cña Trung t©m träng tµi kinh tÕ. a. Nép ®¬n: Khi yªu cÇu gi¶i quyÕt tranh chÊp Nguyªn ®¬n ph¶i göi ®¬n hîp lÖ cho Trung t©m träng tµi mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n vÒ viÖc ®-a vô tranh chÊp ra gi¶i quyÕt t¹i trung t©m träng tµi.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 25 - §¬n yªu cÇu ph¶i cã ®Çy ®ñ nh÷ng néi dung sau: + Ngµy, th¸ng, n¨m viÕt ®¬n; + Tªn vµ ®Þa chØ cña c¸c bªn; + Tãm t¾t néi dung tranh chÊp; + C¸c yªu cÇu cña Nguyªn ®¬n; + TrÞ gi¸ tµi s¶n mµ Nguyªn ®¬n yªu cÇu; + Träng tµi viªn cña Trung t©m mµ Nguyªn ®¬n chän; - §Ó gi¶i quyÕt vô tranh chÊp t¹i Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp nguyªn ®¬n ph¶i lµm ®¬n kiÖn göi cho bÞ ®¬n néi dung ®¬n kiÖn nh- trªn ®· qui ®Þnh. - KÌm theo ®¬n kiÖn nguyªn ®¬n ph¶i göi b¶n chÝnh hoÆc b¶n sao tho¶ thuËn träng tµi, b¶n chÝnh , b¶n sao c¸c tµi liÖu, chøng cø, b¶n sao ph¶i cã chøng thùc hîp lÖ. - Tè tông träng tµi b¾t ®Çu khi Trung t©m träng tµi nhËn ®-îc ®¬n kiÖn cña nguyªn ®¬n hoÆc tõ khi bÞ ®¬n nhËn ®-îc ®¬n kiÖn cña nguyªn ®¬n, nÕu vô tranh chÊp ®-îc gi¶i quyÕt t¹i Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp; Trong thêi h¹n 5 ngµy lµm viÖc, kÓ tõ khi nhËn ®-îc ®¬n kiÖn, Trung t©m träng tµi ph¶i göi cho bÞ ®¬n b¶n sao ®¬n kiÖn cña nguyªn ®¬n vµ nh÷ng tµi liÖu, chøng cø; b. B¶n tù b¶o vÖ: - §èi víi vô tranh chÊp mµ c¸c bªn ®· chän Trung t©m träng tµi ®Ó gi¶i quyÕt nÕu c¸c bªn kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c th× trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®¬n kiÖn vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo cña nguyªn ®¬n do Trung t©m träng tµi göi ®Õn, bÞ ®¬n ph¶i göi cho Trung t©m träng tµi b¶n tù b¶o vÖ; - §èi víi vô tranh chÊp ®-îc gi¶i quyÕt t¹i Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c th× trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®¬n kiÖn cña
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 26 - nguyªn ®¬n vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo bÞ ®¬n ph¶i göi cho nguyªn ®¬n b¶n tù b¶o vÖ vµ tªn Träng tµi mµ m×nh lùa chän. B¶n tù b¶o vÖ ph¶i gåm cã c¸c néi dung sau: + Ngµy, th¸ng, n¨m viÕt b¶n tù b¶o vÖ; + Tªn vµ ®Þa chØ cña bÞ ®¬n; - Lý lÏ vµ chøng cø ®Ó tù b¶o vÖ trong ®¬n bao gåm viÖc ph¶n b¸c mét phÇn hoÆc toµn bé néi dung ®¬n kiÖn cña nguyªn ®¬n. Ngoµi nh÷ng néi dung qui ®Þnh t¹i ®iÓm nµy, nÕu bÞ ®¬n cho r»ng vô tranh chÊp kh«ng thuéc thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña träng tµi kh«ng cã tho¶ thuËn träng tµi hoÆc tho¶ thuËn träng tµi v« hiÖu th× cã quyÒn nªu ra trong b¶n tù b¶o vÖ. - Thêi h¹n bÞ ®¬n göi b¶n tù b¶o vÖ kÌm theo chøng cø cã thÓ dµi h¬n 30 ngµy nh-ng ph¶i tr-íc ngµy Héi ®ång träng tµi më phiªn häp. c. Thµnh lËp Héi ®ång träng tµi: Trong thêi h¹n 5 ngµy lµm viÖc, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®¬n kiÖn Trung t©m träng tµi ph¶i göi cho bÞ ®¬n b¶n sao ®¬n kiÖn, tªn Träng tµi viªn mµ nguyªn ®¬n chän vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo céng víi danh s¸ch träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi; - Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc tµi liÖu vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo do Trung t©m träng tµi göi ®Õn, bÞ ®¬n ph¶i chän Träng tµi viªn cã tªn trong danh s¸ch Träng tµi viªn ®· göi vµ b¸o cho Trung t©m träng tµi biÕt hoÆc yªu cÇu Chñ tÞch Trung t©m träng tµi chØ ®Þnh träng tµi viªn cho m×nh. HÕt thêi h¹n nµy nÕu bÞ ®¬n kh«ng chän Träng tµi viªn cho m×nh hoÆc kh«ng yªu cÇu Chñ tÞch Trung t©m träng tµi chØ ®Þnh Träng tµi viªn th× trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy hÕt h¹n qui ®Þnh nµy, Chñ tÞch trung t©m träng tµi chØ ®Þnh träng tµi viªn cã tªn trong danh s¸ch cña Trung t©m cho bÞ ®¬n.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 27 - - Trong tr-êng hîp vô tranh chÊp cã nhiÒu bÞ ®¬n mµ c¸c bÞ ®¬n kh«ng thèng nhÊt chän ®-îc träng tµi viªn trong thêi h¹n 30 ngµy th× trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc yªu cÇu chän Träng tµi viªn Chñ tÞch trung t©m träng tµi chØ ®Þnh Träng tµi viªn cã tªn trong danh s¸ch cña Trung t©m träng tµi cho c¸c bÞ ®¬n. - Trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy hai Träng tµi viªn ®-îc c¸c bªn chän, c¸c Träng tµi viªn nµy ph¶i chän Träng tµi viªn thø 3 cã tªn trong danh s¸ch träng tµi viªn cña Trung t©m lµm Chñ tÞch héi ®ång träng tµi. HÕt thêi h¹n trªn mµ hai Träng tµi viªn ®-îc chän kh«ng chän ®-îc Träng tµi viªn thø 3 lµm Chñ tÞch th× trong thêi h¹n 7 ngµy kÓ tõ ngµy hÕt h¹n theo yªu cÇu cña mét bªn hoÆc c¸c bªn, Chñ tÞch Trung t©m träng tµi chØ ®Þnh Träng tµi viªn thø 3 cã tªn trong danh s¸ch Träng tµi viªn lµm Chñ tÞch Héi ®ång träng tµi. - Trong tr-êng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn vô tranh chÊp do Träng tµi viªn duy nhÊt cña Trung t©m träng tµi gi¶i quyÕt nh-ng kh«ng chän ®-îc Träng tµi viªn th× theo yªu cÇu cña mçi bªn, Chñ tÞch trung t©m träng tµi chØ ®Þnh Träng tµi viªn duy nhÊt cho c¸c bªn trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc yªu cÇu vµ th«ng b¸o cho c¸c bªn (§iÒu 25 kho¶n 4 Ph¸p lÖnh 08/2003 UBTVQH11). d. Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp: T-¬ng tù nh- thµnh lËp Héi ®ång Träng tµi t¹i Trung t©m träng tµi viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ cã thÓ ®-îc gi¶i quyÕt bëi mét Héi ®ång träng tµi gåm 3 träng tµi viªn hoÆc do mét träng tµi viªn duy nhÊt thùc hiÖn. Tuy nhiªn trong tr-êng hîp nµy Ch¸nh ¸n Toµ ¸n TØnh, Thµnh phè trùc thuéc Trung -¬ng giao cho mét ThÈm ph¸n chØ ®Þnh Träng tµi viªn cho bÞ ®¬n nÕu bÞ ®¬n kh«ng chän ®-îc Träng tµi viªn theo yªu cÇu cña nguyªn ®¬n trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 28 - - Ch¸nh ¸n Toµ ¸n cÊp TØnh còng thùc hiÖn viÖc giao cho mét ThÈm ph¸n chØ ®Þnh träng tµi viªn thø 3 lµm Chñ tÞch Héi ®ång, trong thêi h¹n 15 ngµy nÕu hai Träng tµi viªn ®-îc chän hoÆc ng-êi ®-îc chØ ®Þnh kh«ng chän ®-îc träng tµi viªn thø 3 lµm Chñ tÞch Héi ®ång träng tµi; - Träng tµi viªn do c¸c bªn chän hoÆc toµ ¸n chØ ®Þnh cã thÓ lµ träng tµi viªn trong danh s¸ch hoÆc ngoµi danh s¸ch träng tµi viªn cña c¸c trung t©m träng tµi cña ViÖt Nam. Trong tr-êng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn giao vô tranh chÊp do mét träng tµi viªn gi¶i quyÕt nh-ng kh«ng tho¶ thuËn ®-îc viÖc chän Träng tµi viªn duy nhÊt th× theo yªu cÇu cña mét bªn Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp TØnh n¬i bÞ ®¬n cã trô së hoÆc c- tró giao cho mét ThÈm ph¸n chØ ®Þnh Träng tµi viªn duy nhÊt cho c¸c bªn trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc yªu cÇu vµ th«ng b¸o cho c¸c bªn. - Träng tµi viªn duy nhÊt lµm nhiÖm vô nh- mét Héi ®ång träng tµi, QuyÕt ®Þnh cña träng tµi viªn nµy cã hiÖu lùc thi hµnh nh- quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång träng tµi. 4.3 Gi¶i quyÕt tranh chÊp: Träng tµi viªn nghiªn cøu hå s¬ vµ tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt cho viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp träng tµi viªn cã thÓ nghe c¸c bªn tr×nh bµy ý kiÕn, yªu cÇu c¸c bªn cung cÊp c¸c b¶n gi¶i thÝch, c¸c b»ng chøng vµ tµi liÖu kh¸c cã liªn quan hoÆc cã thÓ t×m hiÓu sù viÖc cã liªn quan tõ nh÷ng ng-êi kh¸c víi sù cã mÆt cña c¸c bªn hoÆc sau khi ®· b¸o c¸o cho c¸c bªn biÕt. Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, Héi ®ång träng tµi cã thÓ tù m×nh thu thËp chøng cø, mêi gi¸m ®Þnh theo yªu cÇu cña mét bªn hoÆc c¸c bªn vµ ph¶i th«ng b¸o cho c¸c bªn biÕt, bªn yªu cÇu gi¸m ®Þnh ph¶i nép t¹m øng phÝ gi¸m ®Þnh (§iÒu 32, kho¶n 2 Ph¸p lÖnh Träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/2003 UBTVQH 11).
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 29 - Thêi gian ®Þa ®iÓm phiªn häp gi¶i quyÕt vô tranh chÊp do Chñ tÞch Héi ®éng träng tµi quyÕt ®Þnh. GiÊy triÖu tËp c¸c bªn tham dù phiªn häp gi¶i quyÕt vô tranh chÊp ph¶i göi cho c¸c bªn chËm nhÊt 30 ngµy tr-íc ngµy më phiªn häp. Phiªn häp gi¶i quyÕt vô tranh chÊp kh«ng c«ng khai, trong tr-êng hîp cã sù ®ång ý cña c¸c bªn, Héi ®ång träng tµi cho phÐp nh÷ng ng-êi kh¸c tham dù phiªn häp (§iÒu 38 Ph¸p lÖnh sè 08/2003 PL UBTVQH 11) Theo ®Ò nghÞ cña c¸c bªn hoÆc ®-îc c¸c bªn chÊp thuËn vô tranh chÊp cã thÓ ®-îc gi¶i quyÕt kh«ng cã mÆt cña c¸c bªn. Trong tr-êng hîp nguyªn ®¬n v¾ng mÆt mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng hoÆc bá phiªn häp mµ kh«ng ®-îc Héi ®ång träng tµi ®ång ý th× ®-îc coi lµ rót ®¬n kiÖn, Héi ®ång träng tµi tiÕp tôc gi¶i quyÕt vô tranh chÊp nÕu bÞ ®¬n yªu cÇu hoÆc cã ®¬n kiÖn l¹i. BÞ ®¬n v¾ng mÆt mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng hoÆc bá phiªn häp mµ kh«ng ®-îc Héi ®ång träng tµi ®ång ý th× viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ®-îc tiÕn hµnh c¨n cø vµo tµi liÖu vµ chøng cø hiÖn cã. Héi ®ång träng tµi cã thÓ c¨n cø vµo hå s¬ ®Ó gi¶i quyÕt vô tranh chÊp mµ kh«ng cÇn c¸c bªn cã mÆt (§iÒu 40 Ph¸p lÖnh 08/2003 Ph¸p lÖnh UBTVQH 11) C¸c bªn cã thÓ trùc tiÕp hoÆc uû quyÒn cho ng-êi ®¹i diÖn tham dù phiªn häp gi¶i quyÕt vô tranh chÊp hoÆc cã quyÒn mêi nh©n chøng, LuËt s- b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp (§iÒu 39 Ph¸p lÖnh). Trong tr-êng hîp quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh bÞ x©m h¹i hoÆc cã nguy c¬ trùc tiÕp bÞ x©m h¹i th× c¸c bªn cã quyÒn lµm ®¬n ®Õn Toµ ¸n cÊp TØnh n¬i Héi ®ång träng tµi thô lý vô tranh chÊp yªu cÇu ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹m thêi nh- kª biªn tµi s¶n, kª biªn niªm phong tµi s¶n ë n¬i göi gi÷, phong to¶ tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, b¶o toµn chøng cø trong tr-êng hîp ®ang bÞ tiªu huû hoÆc cã nguy c¬ bÞ tiªu huû.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 30 - ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ®-îc tiÕn hµnh c¨n cø vµo nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh, mäi diÔn biÕn cña phiªn häp gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¶i ®-îc Th- ký Trung t©m träng tµi ghi thµnh biªn b¶n. Biªn b¶n ph¶i ®-îc c¸c Träng tµi viªn vµ Th- lý cïng ký vµ ph¶i cã ch÷ ký cña Chñ tÞch Héi ®ång träng tµi. Khi quyÕt ®Þnh Héi ®ång ®-îc thiÕt lËp theo nguyªn t¾c ®a sè, trõ tr-êng hîp vô tranh chÊp do Träng tµi viªn duy nhÊt gi¶i quyÕt, ý kiÕn cña thiÓu sè ®-îc ghi vµo biªn b¶n phiªn häp (§iÒu 42, Ph¸p lÖnh 08/2003 UBTVQH 11) QuyÕt ®Þnh träng tµi ph¶i cã c¸c néi dung chñ yÕu sau: + Ngµy th¸ng, n¨m ra quyÕt ®Þnh träng tµi; + Tªn Trung t©m träng tµi; + Tªn, ®Þa chØ cña c¸c Nguyªn ®¬n, BÞ ®¬n; + Hä tªn c¸c träng tµi viªn hoÆc träng tµi viªn duy nhÊt; + Tãm t¾t ®¬n kiÖn vµ c¸c vÊn ®Ò tranh chÊp; + C¬ së ®Ó quyÕt ®Þnh träng tµi; + QuyÕt ®Þnh vÒ vô tranh chÊp, quyÕt ®Þnh phÝ träng tµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c; + Thêi h¹n thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi; + Ch÷ ký cña c¸c träng tµi viªn hoÆc träng tµi viªn duy nhÊt QuyÕt ®Þnh träng tµi cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy c«ng bè. - QuyÕt ®Þnh träng tµi cã thÓ ®-îc c«ng bè ngay t¹i phiªn häp cuèi cïng hoÆc cã thÓ c«ng bè sau nh-ng chËm nhÊt lµ 60 ngµy, kÓ tõ ngµy kÕt thóc phiªn häp. Toµn v¨n quyÕt ®Þnh träng tµi ph¶i ®-îc göi cho c¸c bªn ngay sau ngµy c«ng bè. - Sau khi quyÕt ®Þnh träng tµi ®-îc c«ng bè, trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc quyÕt ®Þnh träng tµi mét bªn cã thÓ yªu cÇu Héi ®ång träng tµi söa ch÷a nh÷ng lçi vÒ tÝnh
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 31 - to¸n, lçi ®¸nh m¸y hoÆc nh÷ng lçi kh¸c. Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®¬n yªu cÇu, Héi ®ång träng tµi tiÕn hµnh chØnh söa vµ ph¶i th«ng b¸o cho c¸c bªn biÕt (§iÒu 46 Ph¸p lÖnh 08/2003 cña UBTVQH 11). - C¸c bªn cã quyÒn yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc quyÕt ®Þnh träng tµi, nÕu kh«ng ®ång ý víi quyÕt ®Þnh träng tµi nµy th× cã quyÒn lµm ®¬n göi toµ ¸n cÊp TØnh n¬i Héi ®ång träng tµi ra quyÕt ®Þnh träng tµi yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi, nÕu c¸c bªn göi ®¬n qu¸ h¹n v× cã sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng th× thêi gian cã sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng kh«ng tÝnh vµo thêi h¹n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi. §¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi gåm c¸c néi dung sau: + Ngµy, th¸ng, n¨m viÕt ®¬n; + Tªn vµ ®Þa chØ cña bªn cã yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi; + Lý do yªu cÇu hñy quyÕt ®Þnh träng tµi; + KÌm theo ®¬n yªu cÇu ph¶i cã c¸c giÊy tê sau: B¶n chÝnh hoÆc b¶n sao quyÕt ®Þnh träng tµi ®· ®-îc chøng thùc hîp lÖ; B¶n chÝnh hoÆc b¶n sao tho¶ thuËn träng tµi ®· ®-îc chøng thùc hîp lÖ; GiÊy tê kÌm theo yªu cÇu b»ng tiÕng n-íc ngoµi ph¶i ®-îc dÞch ra tiÕng ViÖt vµ b¶n dÞch ph¶i ®-îc chøng thùc hîp lÖ; - Toµ ¸n ph¶i th«ng b¸o ngay cho c¸c bªn vµ yªu cÇu nép lÖ phÝ, toµ ¸n cã quyÒn yªu cÇu bªn nép ®¬n gi¶i thÝch nh÷ng ®iÒu ch-a râ trong ®¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi; - Sau khi thô lý ®¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi, toµ ¸n ph¶i th«ng b¸o cho Trung t©m träng tµi hoÆc Héi ®ång träng
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 32 - tµi do c¸c bªn thµnh lËp, c¸c bªn tranh chÊp vµ ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp. Trong tr-êng hîp vô tranh chÊp do Trung t©m tæ chøc gi¶i quyÕt th× trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc th«ng b¸o cña toµ ¸n, trung t©m träng tµi ph¶i chuyÓn hå s¬ cho toµ ¸n. - Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy thô lý, Ch¸nh ¸n Toµ ¸n chØ ®Þnh mét Héi ®ång xÐt xö gåm 3 ThÈm ph¸n, trong ®ã cã mét ThÈm ph¸n lµm chñ to¹ më phiªn toµ xÐt ®¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi, toµ ¸n ph¶i chuyÓn hå s¬ cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc, tr-íc ngµy më phiªn toµ. - Phiªn toµ ®-îc tiÕn hµnh víi sù cã mÆt cña c¸c bªn tranh chÊp, LuËt s- (nÕu cã), KiÓm s¸t viªn cïng cÊp, nÕu mét trong c¸c bªn v¾ng mÆt kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng th× Héi ®ång xÐt xö vÉn tiÕn hµnh xÐt ®¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi; - Héi ®ång xÐt xö kh«ng xÐt l¹i néi dung vô tranh chÊp mµ chØ kiÓm tra giÊy tê theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chøng cø, ®èi chiÕu víi nh÷ng c¨n cø ®Ó huû quyÕt ®Þnh träng tµi. C¸c c¨n cø ®Ó huû quyÕt ®Þnh träng tµi nh- sau: + Kh«ng cã tho¶ thuËn träng tµi; + Tho¶ thuËn träng tµi v« hiÖu; + Thµnh phÇn Héi ®ång träng tµi, tè tông träng tµi kh«ng phï hîp víi tho¶ thuËn cña c¸c bªn; + Vô tranh chÊp kh«ng thuéc thÈm quyÒn cña Héi ®ång träng tµi + C¸c bªn chøng minh ®-îc cã träng tµi viªn vi ph¹m nghÜa vô träng tµi viªn quy ®Þnh t¹i Kho¶n 2, §iÒu 13 Ph¸p lÖnh 08/2003 UBTVQH 11; + QuyÕt ®Þnh träng tµi tr¸i víi lîi Ých c«ng céng cña n-íc CHXHCN ViÖt nam.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 33 - Héi ®ång xÐt xö cã quyÒn ra quyÕt ®Þnh huû hoÆc kh«ng huû quyÕt ®Þnh träng tµi theo quy ®Þnh cña Ph¸p luËt. - §iÒu 55 cña Ph¸p lÖnh Träng tµi quy ®Þnh: Trong thêi h¹n 15 ngµy c¸c bªn cã quyÒn kh¸ng c¸o quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n, ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp hoÆc ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao cã quyÒn kh¸ng nghÞ quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n. §¬n kh¸ng c¸o, quyÕt ®Þnh, kh¸ng nghÞ ph¶i nªu râ lý do yªu cÇu cña kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ vµ ph¶i göi cho toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh. Thêi h¹n kh¸ng nghÞ cña ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp lµ 15 ngµy, cña ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao lµ 30 ngµy kÓ tõ ngµy toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh. Trong thêi h¹n 15 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ hoÆc nhËn ®¬n kh¸ng c¸o vµ ng-êi kh¸ng c¸o ®· nép lÖ phÝ kh¸ng c¸o tßa ¸n ra quyÕt ®Þnh ph¶i chuyÓn hå s¬ lªn toµ ¸n nh©n d©n tèi cao. - XÐt kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ: Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc hå s¬ kh¸ng c¸o hoÆc quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ, toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ph¶i më phiªn toµ xem xÐt quyÕt ®Þnh. NÕu cÇn ph¶i yªu cÇu ng-êi kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ gi¶i thÝch nh÷ng néi dung kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ th× thêi h¹n më phiªn toµ ®-îc kÐo dµi thªm nh-ng kh«ng qu¸ 60 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc hå s¬ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ toµ ¸n ph¶i chuyÓn hå s¬ cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc tr-íc ngµy më phiªn toµ. + Thµnh phÇn Héi ®ång xÐt kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ gåm 3 thÈm ph¸n, trong ®ã cã mét ThÈm ph¸n lµm chñ to¹ do toµ ¸n nh©n d©n tèi cao chØ ®Þnh; + Phiªn toµ ®-îc tiÕn hµnh víi sù cã mÆt cña c¸c bªn tranh chÊp, LuËt s- cña c¸c bªn (nÕu cã), KiÓm s¸t viªn ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp; + Sau khi xem xÐt ®¬n kh¸ng c¸o, quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ, tµi liÖu kÌm theo chøng cø (nÕu cã), nghe ý kiÕn cña c¸c
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 34 - bªn ®-îc triÖu tËp, cña KiÓm s¸t viªn, Héi ®ång xÐt xö th¶o luËn vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè; + Héi ®ång xÐt xö cã quyÒn gi÷ nguyªn, söa mét phÇn hoÆc toµn bé quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n cÊp s¬ thÈm, ®×nh chØ viÖc xÐt kh¸ng c¸o trong tr-êng hîp ViÖn kiÓm s¸t rót quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ, bªn kh¸ng c¸o rót kh¸ng c¸o hoÆc ®· ®-îc triÖu tËp hîp lÖ mµ v¾ng mÆt kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng bá phiªn häp mµ kh«ng ®-îc Héi ®ång xÐt xö ®ång ý. QuyÕt ®Þnh cña toµ ¸n nh©n d©n tèi cao lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng vµ cã hiÖu lùc thi hµnh. - Thi hµnh QuyÕt ®Þnh träng tµi: Sau thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy hÕt thêi h¹n thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi, nÕu mét bªn kh«ng tù nguyÖn thi hµnh còng kh«ng yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi, th× bªn thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi cã quyÒn lµm ®¬n yªu cÇu c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp TØnh n¬i cã trô së, n¬i c- tró hoÆc n¬i cã tµi s¶n cña bªn ph¶i thi hµnh, thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi. Trong tr-êng hîp mét trong c¸c bªn cã yªu cÇu toµ ¸n huû quyÕt ®Þnh träng tµi th× quyÕt ®Þnh träng tµi ®-îc thi hµnh kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh toµ ¸n kh«ng huû quyÕt ®Þnh träng tµi cã hiÖu lùc. Tr×nh tù thñ tôc vµ thêi h¹n thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt thi hµnh ¸n d©n sù. 4.4 Trung t©m Träng tµi Quèc tÕ ViÖt Nam 4.4.1 Kh¸i qu¸t chung: a. §Æc ®iÓm cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam: - Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam lµ tæ chøc träng tµi phi ChÝnh phñ ®-îc thµnh lËp bªn c¹nh Phßng Th-¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt nam cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ cã yÕu tè n-íc ngoµi lµ chñ yÕu.
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 35 - - VÒ tæ chøc cña hÖ thèng träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam: ChØ cã mét Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam duy nhÊt ®Æt trô së ë Hµ néi, kh«ng tæ chøc theo cÊp qu¶n lý tõ Trung -¬ng ®Õn ®Þa ph-¬ng. - Träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam do Phßng Th-¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt nam chän vµ cã thÓ mêi chuyªn gia n-íc ngoµi lµm träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam, c¸c träng tµi viªn cã thÓ kiªm nhiÖm vµ kh«ng ph¶i dù thi ®Ó ®-îc cÊp thÎ träng tµi viªn v× thÕ t- c¸ch träng tµi viªn cña hä chØ ®-îc x¸c ®Þnh khi hä gi¶i quyÕt tranh chÊp do trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam giao cho. - C¸c ph¸n quyÕt cña Uû ban träng tµi cã gi¸ trÞ chung thÈm, nÕu ph¸n quyÕt ®ã kh«ng ®-îc tù gi¸c thi hµnh trong thêi h¹n qui ®Þnh th× sÏ ¸p dông biÖn ph¸p c-ìng chÕ theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i ph¸n quyÕt ®-îc yªu cÇu thi hµnh. Tr-íc ®©y ë n-íc ta cã Héi ®ång träng tµi Ngo¹i th-¬ng vµ Héi ®ång träng tµi Hµng h¶i. §Ó thèng nhÊt ho¹t ®éng cña hai tæ chøc nµy, tr¸nh sù chång chÐo vÒ thÈm quyÒn còng nh- thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi, ngµy 28/4/1993 Thñ t-íng ChÝnh phñ ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 204/TTg vÒ tæ chøc trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam (VIAC) trªn c¬ së s¸p nhËp Héi ®ång träng tµi Ngo¹i th-¬ng vµ Héi ®ång träng tµi Hµng h¶i ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh nµy lµ §iÒu lÖ tæ chøc Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt Nam. b. VÒ tæ chøc cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt Nam Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam cã Chñ tÞch vµ hai Phã Chñ tÞch do c¸c träng tµi viªn cña Trung t©m bÇu ra víi nhiÖm kú 4 n¨m. Trung t©m cã mét Th- ký th-êng trùc do Chñ tÞch Trung t©m Träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam chØ ®Þnh. C¸c träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam lµ nh÷ng ng-êi cã kiÕn
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 36 - thøc vµ kinh nghiÖm trong c¸c lÜnh vùc ph¸p luËt Ngo¹i th-¬ng, Tµi chÝnh, Ng©n hµng, B¶o hiÓm, §Çu t-... Träng tµi viªn do Ban th-êng trùc Phßng Th-¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt nam lùa chän, víi nhiÖm kú 4 n¨m, sau mçi nhiÖm kú c¸c träng tµi viªn cã thÓ ®-îc chän l¹i, Chuyªn gia n-íc ngoµi còng cã thÓ ®-îc mêi lµm träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam. c. ThÈm quyÒn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam: Theo qui ®Þnh t¹i §iÒu lÖ tæ chøc Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 204 TTg vµ QuyÕt ®Þnh 114 TTg ngµy 26/2/1996 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ, th× Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp sau ®©y: - Tranh chÊp ph¸t sinh tõ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ nh- c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng, c¸c hîp ®ång ®Çu t-, vËn t¶i, du lÞch vµ b¶o hiÓm quèc tÕ, chuyÓn giao c«ng nghÖ, tÝn dông thanh to¸n Quèc tÕ v.v... Khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: + Mét hoÆc c¸c bªn ®-¬ng sù lµ thÓ nh©n hay ph¸p nh©n n-íc ngoµi; + NÕu tr-íc hoÆc sau khi x¶y ra tranh chÊp, c¸c bªn ®-¬ng sù tho¶ thuËn ®-a vô viÖc ra tr-íc Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam ®Ó gi¶i quyÕt hoÆc cã mét ®iÒu -íc quèc tÕ rµng buéc c¸c bªn ph¶i ®-a vô tranh chÊp ra tr-íc Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam ®Ó gi¶i quyÕt. C¸c quan hÖ ph¸t sinh tõ quan hÖ kinh doanh trong n-íc nÕu c¸c bªn tho¶ thuËn ®-a vô viÖc ®ã ra Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam ®Ó gi¶i quyÕt (§iÒu 1 QuyÕt ®Þnh 114 TTg). Nh- vËy, Trung t©m Träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam kh«ng nh÷ng cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ mµ hiÖn nay tæ chøc nµy cßn cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp kinh doanh trong n-íc, nÕu c¸c bªn ®-¬ng sù tho¶ thuËn lùa chän tæ chøc nµy gi¶i quyÕt tranh
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 37 - chÊp. Tuy nhiªn, Ph¸p lÖnh träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/PLUBTVQH ban hµnh ngµy 25/2/1003 cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy 1/7/2003 th× c¸c QuyÕt ®Þnh sè 204TTg ngµy 28/4/1993 vµ QuyÕt ®Þnh 114 TTg ngµy 16/2/1996 hÕt hiÖu lùc do vËy Trung t©m träng tµi Quèc tÕ sÏ ph¶i söa ®æi bæ sung §iÒu lÖ, Quy t¾c tè tông träng tµi cho phï hîp víi quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh sè 08/PLUBTVQH trong thêi h¹n 12 th¸ng kÓ tõ ngµy Ph¸p lÖnh nµy cã hiÖu lùc. Ch-¬ng II Thùc tr¹ng gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë ViÖt nam hiÖn nay Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn chóng ta ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ vÒ kinh tÕ, nhÊt lµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y liªn tôc t¨ng tr-ëng. C¸c quan hÖ ph¸p luËt kinh tÕ còng ngµy cµng ®-îc cñng cè vµ ph¸t triÓn, c¸c quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ trong n-íc víi nhau vµ gi÷a chñ thÓ trong n-íc víi chñ thÓ n-íc ngoµi còng ngµy cµng ph¸t triÓn ®a d¹ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi do §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®Ò ra. Thêi gian qua tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ x¶y ra chñ yÕu vµ cã tÝnh chÊt phæ biÕn ë c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ: X©y dùng c¬ b¶n, vËn chuyÓn hµng ho¸, vay tÝn dông, th-¬ng m¹i, b¶o hiÓm.... §ång thêi c¸c tranh chÊp cã yÕu tè n-íc ngoµi trong lÜnh vùc mua b¸n hµng ho¸, vËn t¶i, b¶o hiÓm hµng hãa xuÊt nhËp khÈu... víi néi dung phøc t¹p v× liªn quan ®Õn luËt ph¸p quèc tÕ, ph¸p luËt Hµng h¶i, liªn quan ®Õn c¸c lo¹i tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín nh- tµu biÓn, hµng hãa xuÈt nhËp khÈu...
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 38 - Tranh chÊp kinh tÕ th-êng liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng, cã nh÷ng vô ¸n c¸c ®èi t-îng cã quyÒn vµ nghÜa vô liªn quan l¹i lµ c¸c chñ thÓ tham gia c¸c quan hÖ tè tông kh¸c (h×nh sù, d©n sù, hµnh chÝnh...) nªn viÖc gi¶i quyÕt gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n phøc t¹p vµ mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó ®iÒu tra x¸c minh, thu thËp chøng cø vµ ¸p dông ph¸p luËt. §-¬ng sù trong c¸c vô ¸n kinh tÕ th-êng cã tr×nh ®é häc vÊn cao, cã hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ mÆt ph¸p luËt, cã nhiÒu m¸nh líi trong lµm ¨n kinh tÕ nªn th-êng lîi dông nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng kÏ hë cña ph¸p luËt trong ký kÕt, thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ hoÆc trong gi¶i quyÕt tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ, mÆt kh¸c, nÕu thùc hiÖn tèt viÖc ph©n tÝch, thuyÕt phôc th× hai bªn ®-¬ng sù còng dÔ dµng chÊp nhËn, tho¶ thuËn víi nhau b»ng biÖn ph¸p th-¬ng l-îng, hßa gi¶i ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ®· ph¸t sinh gi÷a c¸c bªn. I. C¸c lo¹i tranh chÊp phæ biÕn ë n-íc ta hiÖn nay 1. Tranh chÊp ph¸t sinh do mét bªn vi ph¹m nghÜa vô giao hµng hoÆc thùc hiÖn lao vô: Trong thùc tÕ kinh doanh tranh chÊp ph¸t sinh do mét bªn vi ph¹m nghÜa vô giao hµng hoÆc thùc hiÖn lao vô th-êng s¶y ra rÊt phæ biÕn do tËp qu¸n vµ ®Æc thï khinh doanh ë n-íc ta. Nh÷ng tranh chÊp nµy th-êng do c¸c bªn thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång, kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô giao hµng, thËm chÝ kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång. D-íi ®©y lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh cña lo¹i tranh chÊp nµy: Quan hÖ kinh tÕ gi÷a c«ng ty P vµ doanh nghiÖp t- nh©n T (DNTN) h×nh thµnh tõ c¸c hîp ®ång mua b¸n g¹o, Ngµy 03/02/1994 hai bªn ®· ký hîp ®ång sè 20. Futher, theo ®ã DNTN T b¸n cho c«ng ty P 500 tÊn g¹o 5% tÊm víi ®¬n gi¸ lµ 2150®/kg víi tæng trÞ gi¸ lµ 1.075.000.000 ®ång. C«ng ty P øng tr-íc cho DNTN T 1.000.000.000 ®ång sau ®ã DNTN T ®· giao cho c«ng
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 39 - ty P 399 tÊn g¹o 5% tÊm, trÞ gi¸ 857.850.000 ®ång. HÕt thêi h¹n hîp ®ång DNTN T vÉn kh«ng giao ®ñ hµng vµ cßn nî l¹i c«ng ty P lµ 142.150.000 ®ång, Hai bªn ®· tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång 20.Futher vµ cïng thèng nhÊt chuyÓn sè tiÒn 142.150.000 ®ång tõ hîp ®ång 20.Futher sang hîp ®ång 21B.Futher ký ngµy 16/4/1994, theo hîp ®ång sè 21B.Futher, DNTN T b¸n cho c«ng ty P 317,8 tÊn g¹o 5% tÊm, ®¬n gi¸ 2150®/kg víi tæng trÞ gi¸ hîp ®ång lµ 799.370.000 ®ång, Hai bªn ®· tho¶ thuËn chuyÓn sè tiÒn 142.150.000 ®ång tõ hîp ®ång sè 20. Futher sang hîp ®ång 21B. Futher ®ång thêi c«ng ty P øng tr-íc cho DNTN T 912.650.250 ®ång ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång 21B. Futher DNTN T ®· giao hµng cho c«ng ty P 317,8 tÊn g¹o trÞ gi¸ 799.370.000 ®ång. HÕt h¹n hîp ®ång DNTN T vÉn kh«ng giao ®ñ sè g¹o theo hîp ®ång vµ cßn nî c«ng ty P 255.430.250 ®ång. Hai bªn ®· tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång vµ còng thèng nhÊt chuyÓn sè nî nµy sang hîp ®ång sè 71.Futher, Hîp ®ång sè 71. Futher ®-îc ký ngµy 7/5/1994, theo ®ã DNTN T b¸n cho c«ng ty P 500 tÊn g¹o 5% tÊm víi ®¬n gi¸ 2080 ®ång/kg vµ trÞ gi¸ hîp ®ång lµ 1.040.000.000 ®ång, trong hîp ®ång sè 71.Futher hai bªn cßn tho¶ thuËn chuyÓn sè nî lµ 255.430.250 ®ång tõ hîp ®ång sè 21B. Futher sang hîp ®ång 71. Futher vµ c«ng ty P øng tr-íc cho DNTN T 930.000.000 ®ång. Thùc hiÖn hîp ®ång nµy DNTN T ®· giao hµng cho c«ng ty P 200 tÊn g¹o trÞ gi¸ 420.000.000 ®ång vµ hoµn tr¶ l¹i b»ng tiÒn mÆt cho c«ng ty P 240.000.000 ®ång. HÕt h¹n hîp ®ång nµy DNTN T giao hµng thiÕu vµ cßn nî c«ng ty P sè hµng t-¬ng øng víi sè tiÒn lµ 525.430.250 ®ång vµ 6.432.000 ®ång bao b×. Ngµy 11/7/1994 hai bªn ký phô lôc sè 01/PK ®iÒu chØnh l¹i ®¬n gi¸ tõ 2080®ång/ Kg lªn 2100 ®ång/ Kg. Thùc hiÖn hîp ®ång nµy DNTN T giao cho c«ng ty P 200 tÊn g¹o trÞ gi¸ 420.000.000 ®ång vµ hoµn tr¶ l¹i b»ng tiÒn mÆt cho c«ng ty P 240.000.000 ®ång. HÕt h¹n hîp ®ång DNTN T vÉn
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 40 - ch-a giao ®ñ hµng cho c«ng ty P vµ cßn nî c«ng ty P sè hµng t-¬ng øng víi 525.430.250 ®ång vµ 6.432.000 ®ång tiÒn bao b×. Ngµy 14/7/1994 hai bªn tiÒn hµnh thanh lý hîp ®ång sè 71.Futher vµ thèng nhÊt chuyÓn sè nî lµ 531.862.250 ®ång sang hîp ®ång sè 112.Futher. Cïng ngµy 14/7/1994 hai bªn ®· ký hîp ®ång sè 112.Futher theo ®ã DNTN T b¸n cho c«ng ty P 500 tÊn g¹o víi ®¬n gi¸ 1690 ®ång/ Kg vµ trÞ gi¸ hîp ®ång lµ 845.000.000 ®ång. Hai bªn cßn tho¶ thuËn chuyÓn sè tiÒn 531.862.250 ®ång tõ hîp ®ång 71.Futher sang hîp ®ång 112.Futher. Trong hîp ®ång sè 112.Futher c«ng ty P kh«ng øng tiÒn cho DNTN T. DNTN T kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång 112. Futher. Hai bªn còng kh«ng tiÕn hµnh lµm biªn b¶n thanh lý hîp ®ång, mµ DNTN T lµm b¶n cam kÕt tr¶ l¹i sè tiÒn 531.862.250 ®ång cho c«ng ty P vµ nÕu chËm tr¶ th× ph¶i chÞu l·i suÊt 2,1% theo l·i ng©n hµng, DNTN T ®· thùc hiÖn cam kÕt vµ ®· tr¶ ®-îc 470.640.000 ®ång. TÝnh ®Õn ngµy 5/10/1996 DNTN T cßn nî c«ng ty P lµ 61.222.250 ®ång. C«ng ty P ®· nhiÒu lÇn göi c«ng v¨n ®ßi nî DNTN T nh-ng vÉn kh«ng lÊy l¹i ®-îc tiÒn. Gi¸m ®èc hai bªn ®· gÆp nhau ®Ó gi¶i quyÕt nh-ng vÉn kh«ng ®i ®Õn tho¶ thuËn cuèi cïng. Ngµy 5/10/1996 C«ng ty P göi ®¬n kiÖn ®Õn Toµ kinh tÕ Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Long An yªu cÇu gi¶i quyÕt vô tranh chÊp. T¹i phiªn toµ ngµy 15/10/1996 C«ng ty P yªu cÇu DNTN T tr¶ 61.222.250 ®ång nî gèc vµ 50.353.136 ®ång tiÒn l·i theo møc l·i suÊt 2,1% th¸ng tõ 7/5/1994 ®Õn 5/10/1996. ¤ng Hµ, chñ DNTN T thõa nhËn lµ cã quan hÖ bu«n b¸n víi c«ng ty P qua c¸c hîp ®ång sè 20 Futher, 21B.Futher, 71.Futher, 112. Futher vµ ®· kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång sè 112. Futher ®· cam kÕt tr¶ dÇn sè tiÒn 531.862.250 ®ång vµ ®· tr¶ ®-îc 470.640.000 ®ång cßn nî gè lµ 61.222.250 ®ång ¤ng Hµ xin Toµ kh«ng tr¶ tiÒn l·i. Sau khi ®äc hå s¬ vµ nghe c¸c bªn tr×nh bµy, Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Long An tuyªn r»ng c¸c H§KT sè 20.Futher, 21B.Futher,
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 41 - 71.Futher, 112.Futher ®-îc ký gi÷a c«ng ty P vµ DNTN T lµ hoµn toµn phï hîp víi ngµnh nghÒ kinh doanh vµ t- c¸ch chñ thÓ. Hîp ®ång ®-îc tiÕn hµnh trªn c¬ së tù do tho¶ thuËn, thèng nhÊt vµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c bªn, phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C¸c ®iÒu kho¶n ®-îc tho¶ thuËn trong C¸c hîp ®ång sè 20.Futher, 21B.Futher, 71.Futher (trõ hîp ®ång sè 112. Futher), sau khi ký kÕt hai bªn tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång, hÕt h¹n hîp ®ång, hai bªn tiÕn hµnh lµm b¶n thanh lý, mÆc dï c¸c hîp ®ång nµy DNTN T kh«ng giao ®ñ hµng nh-ng hai bªn thèng nhÊt chuyÓn sè nî sang hîp ®ång tiÕp theo, hoµn toµn phï hîp víi luËt ®Þnh. Riªng hîp ®ång sè 112. Futher, hai bªn tho¶ thuËn ký kÕt nh-ng phÝa DNTN T kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång vµ sau khi hÕt h¹n hîp ®ång hai bªn kh«ng tiÕn hµnh thanh lý. Tuy nhiªn, hai bªn ®· gÆp nhau tho¶ thuËn vÒ viÖc tr¶ sè tiÒn cßn l¹i b»ng tiÒn mÆt, ®-îc tiÕn hµnh b»ng v¨n b¶n cam kÕt cã ch÷ ký cña c¶ hai bªn. BÞ ®¬n ®· c«ng nhËn nî tr-íc c«ng ty P lµ 61.222.250 ®ång. Riªng phÇn l·i nhËn thÊy ®©y lµ sè nî ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng kinh doanh gi÷a hai ®¬n vÞ kinh tÕ viÖc chÞu l·i suÊt, båi th-êng thiÖt h¹i hay bÞ ph¹t vi ph¹m tõ hµnh vi vi ph¹m cña m×nh lµ lÏ ®-¬ng nhiªn. Do vËy, yªu cÇu kh«ng tÝnh l·i cña «ng Hµ kh«ng ®-îc chÊp nhËn, VÒ phÝa Nguyªn ®¬n yªu cÇu thanh to¸n kho¶n nî gèc 61.22.250 ®ång lµ hoµn toµn hîp lý. Cßn phÇn l·i lµ 50.353.136®ång tÝnh theo l·i suÊt 2,1% th¸ng tõ 7/5/1994 ®Õn 5/10/1996 lµ ch-a phï hîp, Theo biªn b¶n thanh lý hîp ®ång sè 71.Futher ngµy 14/7/1994 th× hai bªn chuyÓn sè nî 531.862.250 ®ång sang hîp ®ång sè 112.Futher vµ cïng ngµy hîp ®ång sè 112.Futher ®· ®-îc ký. Tõ ngµy ký hîp ®ång cho ®Õn khi hÕt h¹n DNTN T kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång vµ c¶ hai bªn kh«ng ký kÕt phô lôc g× thªm nªn viÖc tÝnh l·i suÊt chØ ®-îc tÝnh tõ ngµy ký hîp ®ång sè 112.Futher ®Õn ngµy 5/10/1996. Cã nghÜa lµ DNTN T ph¶i tr¶ 61.222.250 ®ång nî
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 42 - gèc vµ 47.002.404 ®ång tiÒn l·i tÝnh theo l·i suÊt 2,1%/Th¸ng tõ ngµy 14/7/1994 ®Õn 5/10/1996. Toµ ¸n cßn tuyªn xö buéc DNTN T ph¶i tr¶ toµn bé ¸n phÝ cho Nguyªn ®¬n. C¸ch gi¶i quyÕt cña Toµ ¸n TØnh Long An lµ tho¶ ®¸ng ®-îc hai bªn chÊp nhËn vµ cam kÕt thùc hiÖn. 2. Tranh chÊp ph¸t sinh do mét bªn vi ph¹m nghÜa vô thanh to¸n vµ tiÕp nhËn hµng ho¸ c«ng viÖc: Trong ho¹t ®éng kinh doanh viÖc mét bªn vi ph¹m nghÜa vô thanh to¸n hoÆc tiÕo nhËn hµng ho¸ c«ng viÖc th-êng xuyªn s¶y ra, bëi nã liªn quan ®Õn tiÒn hµng, nhiÒu khi c¸c bªn ch-a cã tiÒn, ch-a giao kÞp hµng thËm chÝ cã råi nh-ng v× mét lý do tÕ nhÞ nµo ®ã mµ c¸c bªn kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n vµ tiÕp nhËn hµng ho¸ c«ng viÖc dÉn ®Õn tranh chÊp s¶y ra. Sau ®©y lµ 02 vÝ dô vÒ vÊn ®Ò nµy: Vô tranh chÊp thø nhÊt: Nguyªn ®¬n lµ mét doanh nghiÖp ViÖt Nam, BÞ ®¬n lµ mét c«ng ty Hoa Kú c¸c vÊn ®Ò cÇn ®-îc gi¶i quyÕt lµ nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng cña BÞ ®¬n, tÝnh tiÒn l·i suÊt. Tãm t¾t sù viÖc: Nguyªn ®¬n vµ BÞ ®¬n ®· ký 02 hîp ®ång mua b¸n sè 24 -X2 ngµy 08/7/1999 vµ sè 29- X2 ngµy 29/7/1999 theo ®ã Nguyªn ®¬n b¸n cho BÞ ®¬n 44MT h¹t tiªu ®en theo ®iÒu kiÖn FOB C¶ng Thµnh phè Hå ChÝ MInh thanh to¸n b»ng D/P, c¸c chøng tõ ®-îc yªu cÇu gåm: vËn ®¬n hoµn h¶o ®· xÕp hµng lªn tµu (Clean on board B/L), ho¸ ®¬n th-¬ng m¹i, giÊy chøng nhËn sè l-îng vµ phÈm chÊt, giÊy chøng nhËn kiÓm dÞch thùc vËt, phiÕu ®ãng gãi. Thùc hiÖn hîp ®ång sè 24-X2, Nguyªn ®¬n ®· giao 14 MT h¹t tiªu ®en, lÊy vËn ®¬n hoµn h¶o ®· xÕp hµng lªn tµu ký ngµy 24/7/1999, Nguyªn ®¬n lËp bé chøng tõ nhê ng©n hµng A ë TiÒn Giang thu hé 61.230 USD, ng©n hµng A ®· ®ång ý thu hé. Ng©n
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 43 - hµng A ®· göi bé chøng tõ tíi ng©n hµng North Banc (Hoa kú) nhê ng©n hµng nµy thu tiÒn theo D/P. Sau ®ã ng©n hµng A vµ Nguyªn ®¬n ®· nhiÒu lÇn göi Fax ®ßi tiÒn tõ ng©n hµng North Banc vµ BÞ ®¬n nh-ng vÉn kh«ng ®-îc tr¶. Thùc hiÖn hîp ®ång sè 29-X2 Nguyªn ®¬n ®· giao cho BÞ ®¬n 30 MT h¹t tiªu ®en, lÊy vËn ®¬n hoµn h¶o ®· xÕp hµng lªn tµu ký ngµy 20/8/1999, Nguyªn ®¬n lËp bé chøng tõ nhê ng©n hµng ViÖt nam B ë HËu Giang thu hé 124.150 USD theo D/P, ng©n hµng ViÖt Nam B ®· ®ång ý vµ ®· göi bé chøng tõ cho ng©n hµng North Banc (Hoa kú) nhê ng©n hµng nµy thu tiÒn theo D/P. TiÕp theo ng©n hµng ViÖt Nam B cïng vµ Nguyªn ®¬n ®· nhiÒu lÇn göi Telex, Fax, th- ®ßi tiÒn tõ ng©n hµng NorthBanc vµ BÞ ®¬n nh-ng vÉn ch-a ®-îc tr¶ tiÒn. MÆc dï, ch-a thanh to¸n tiÒn hµng nh-ng theo th«ng b¸o cña h·ng tµu, BÞ ®¬n ®· nhËn c¶ hai l« hµng b»ng vËn ®¬n gèc do h·ng tµu ký ph¸t, chuyÕn cuèi cïng nhËn ngµy 10/9/1999. Sau ngµy 10/9/1999 Nguyªn ®¬n tiÕp tôc göi nhiÒu ®iÖn, fax ®ßi BÞ ®¬n tr¶ tiÒn hµng nh-ng BÞ ®¬n vÉn ch-a tr¶. Ng©n hµng A vµ Ng©n hµng ViÖt Nam B ®· göi th-, ®iÖn, fax ®ßi ng©n hµng Nothr Banc göi tr¶ tiÒn hoÆc tr¶ l¹i bé chøng tõ nh-ng ng©n hµng Nothr Banc kh«ng tr¶ lêi. Ngµy 14/12/1999 BÞ ®¬n göi Fax cho Nguyªn ®¬n yªu cÇu Nguyªn ®¬n kÐo dµi thªm mét thêi gian n÷a cho viÖc thanh to¸n 61.230 USD vµ 13.150 USD tiÒn hµng vµ BÞ ®¬n s½n sµng tr¶ l·i suÊt theo møc 9%/n¨m. Ngµy 15/12/1999 Nguyªn ®¬n ®· göi fax cho BÞ ®¬n kh«ng chÊp nhËn ®Ò nghÞ trong b¶n fax ngµy 14/12/1999 cña BÞ ®¬n. §ång thêi Nguyªn ®¬n tuyªn bè nÕu ®Õn ngµy 20/12/1999 mµ BÞ ®¬n kh«ng tr¶ tiÒn hµng th× Nguyªn ®¬n sÏ kiÖn BÞ ®¬n theo quy ®Þnh cña Hîp ®ång. HÕt ngµy 30/12/1999 vÉn kh«ng nhËn ®-îc tiÒn hµng, Nguyªn ®¬n ®· khëi kiÖn BÞ ®¬n ra träng tµi ®ßi bÞ ®¬n tr¶ 195.380USD tiÒn hµng vµ l·i
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 44 - suÊt 9%/n¨m, tÝnh tõ ngµy nhËn hµng 10/9/1999 ®Õn ngµy träng tµi xÐt xö. Ph©n tÝch vµ quyÕt ®Þnh cña Träng tµi: - VÒ nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng cña BÞ ®¬n: §· ký hîp ®ång mua hµng, BÞ ®¬n cã nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng cho Nguyªn ®¬n theo ph-¬ng thøc thanh to¸n D/P, BÞ ®¬n ph¶i tr¶ tiÒn hµng cho Nguyªn ®¬n th× míi nhËn ®-îc bé chøng tõ tõ ng©n hµng, trong ®ã cã vËn ®¬n ®Ó nhËn hµng. Trªn thùc tÕ, BÞ ®¬n ch-a tr¶ tiÒn hµng nh-ng ®· nhËn ®-îc hµng vµ ®· b¸n l« hµng ®ã cho ng-êi kh¸c. §iÒu nµy ®-îc chøng minh bëi th«ng b¸o cña h·ng tµu BCL Word Link International Ltd cho C¶ng Sµi Gßn vµ b¶n Fax ngµy 14/12/1999 cña BÞ ®¬n göi cho Nguyªn ®¬n ®· nhËn ®-îc hµng th× BÞ ®¬n cã nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng cho Nguyªn ®¬n. §ång thêi trong b¶n fax ngµy 24/12/1999 BÞ ®¬n ®Ò nghÞ kÐo dµi thªm mét thêi gian n÷a cho viÖc thanh to¸n 195.380USD. Nh- vËy, râ rµng BÞ ®¬n ®· thõa nhËn lµ BÞ ®¬n cã nghÜa vô thanh to¸n tiÒn hµng lµ 195.380USD cho Nguyªn ®¬n. §Õn ngµy träng tµi xÐt xö vô kiÖn (8/7/2000) BÞ ®¬n vÉn ch-a tr¶ tiÒn hµng cho Nguyªn ®¬n, râ rµng BÞ ®¬n ®· cè t×nh vi ph¹m nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng. V× vËy träng tµi quyÕt ®Þnh buéc BÞ ®¬n ph¶i tr¶ cho Nguyªn ®¬n 195.380USD tiÒn hµng. - VÒ tiÒn l·i suÊt: Ngµy 10/9/1999 lµ ngµy BÞ ®¬n nhËn xong hµng, do ®ã nÕu BÞ ®¬n lµm thñ tôc tr¶ tiÒn hµng ngay th× tiÒn hµng còng ph¶i qua hÖ thèng ng©n hµng råi míi tíi tay Nguyªn ®¬n. V× thÕ, träng tµi x¸c ®Þnh mèc thêi gian hîp lý ®Ó tÝnh l·i suÊt sÏ lµ tõ ngµy 20/9/1999. Møc l·i suÊt 9%/n¨m do Nguyªn ®¬n tÝnh to¸n lµ qu¸ cao vµ kh«ng phï hîp víi møc l·i suÊt tiÒn vay do Ng©n hµng Nhµ n-íc ViÖt Nam c«ng bè. Tõ ®ã, träng tµi chÊp nhËn ®èi víi thêi gian chËm tr¶ tiÒn hµng tõ ngµy 20/9/1999 ®Õn ngµy 8/7/2000 (ngµy träng tµi xÐt xö) Nguyªn ®¬n chØ ®-îc h-ëng l·i suÊt theo møc l·i suÊt tiÒn vay trung b×nh do ng©n
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 45 - hµng Nhµ n-íc ViÖt nam c«ng bè vµo thêi gian nµy lµ 5%/n¨m. (Nguån sè liÖu trÝch tõ s¸ch Tranh chÊp tõ hîp ®ång XNK ¸n lÖ träng tµi vµ kinh nghiÖm cña PGS.TS Hoµng Ngäc ThiÕt) Vô tranh chÊp thø 2: Lµ vô tranh chÊp gi÷a XÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù vµ XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 sau ®©y ph¸t sinh còng do nguyªn nh©n kh«ng thanh to¸n sßng ph¼ng vµ døt ®iÓm tiÒn hµng cho bªn kia: Ngµy 29/5/1993, XÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù (bªn A) ký hîp ®ång sè 41/H§ víi xÝ nghiÖp trén muèi Ièt sè 2 (Bªn B), theo ®ã bªn A b¸n cho bªn B 2000 tÊn muèi h¹t víi ®¬n gi¸ 70.000 ®ång/tÊn thµnh tiÒn lµ 140.000.000 ®ång. Hîp ®ång quy ®Þnh bªn B ph¶i giao tiÒn cho bªn A ngay sau khi ký hîp ®ång vµ hµng sÏ ®-îc giao t¹i kho T1, T2, T3 cña Bªn A vµo th¸ng 11 vµ 12 n¨m 1993 nÕu trong th¸ng 12/1993 bªn B kh«ng nhËn hÕt hµng th× ph¶i chÞu chi phÝ l-u kho 500®/tÊn/th¸ng theo sè l-îng cßn l¹i. Thùc hiÖn hîp ®ång nµy, bªn B tiÕn hµnh vay tiÒn cña ng©n hµng vµ ®Õn ngµy 3/12/1993 th× c¾t sÐc chuyÓn tiÒn cho bªn A. Do khã kh¨n vÒ nguån tiªu thô, bªn B ®· ®Æt vÊn ®Ò víi bªn A ngµy 27/11/1993 hai bªn ®· gÆp nhau vµ thèng nhÊt kÐo dµi thêi h¹n giao hµng sang n¨m 1994. Sau ®ã bªn B vÉn kh«ng chÞu nhËn hµng víi lý do lµ ch-a t×m ®-îc nguån tiªu thô. Víi thiÖn chÝ thùc hiÖn hîp ®ång vµ muèn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho bªn B, bªn A l¹i cho phÐp bªn B tho¶ thuËn l¹i. Ngµy 26/4/1994 Gi¸m ®èc cña hai bªn ®· thèng nhÊt ph-¬ng h-íng gi¶i quyÕt nh- sau: Cho bªn B tiÕn hµnh kh¶o s¸t t×m thÞ tr-êng tiªu thô vµ th«ng b¸o cho bªn A biÕt ®Ó thèng nhÊt vµ tiÕn hµnh thùc hiÖn hîp ®ång tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 12/1994 vµ sÏ kh«ng b¾t bªn B tr¶ tiÒn l-u kho trong kho¶ng thêi gian trªn. NÕu qu¸ 31/12/1994 bªn B kh«ng nhËn hµng th× hai bªn sÏ tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång vµ bªn B ph¶i båi th-êng cho bªn A kÓ c¶ nh÷ng thiÖt h¹i do thiªn tai, b·o lôt g©y ra sau
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 46 - ngµy 31/12/1994 víi ®iÒu kiÖn bªn A ph¶i cung cÊp ®ñ b»ng chøng hîp lý. Sau khi tho¶ thuËn nh- vËy bªn B vÉn ch-a tho¶ m·n vµ vÉn tiÕp tôc ®-a ra yªu s¸ch, xin bªn A gia h¹n thªm víi quyÕt t©m thùc hiÖn hîp ®ång, mét lÇn n÷a bªn A ®· chÊp nhËn yªu cÇu cña bªn B, Ngµy 30/4/1994 hai bªn l¹i hÑn gÆp nhau ®Ó ký phô lôc sè 19/H§ bæ xung vµ ®iÒu chØnh hîp ®ång sè 41 H§ víi tinh thÇn cô thÓ ho¸ nh÷ng tho¶ thuËn hai bªn ®· ®¹t ®-îc trong ngµy 26/4/1994 vµ bªn A tiÕp tôc gia h¹n thùc hiÖn hîp ®ång ®èi víi bªn B. Néi dung cña phô lôc lµ: + Bªn A gia h¹n thùc hiÖn hîp ®ång sè 41/H§ ®Õn hÕt ngµy 31/5/1995; + Bªn B kh«ng ph¶i chÞu chi phÝ l-u kho tõ ngµy ký phô lôc sè 19/H§ cho ®Õn ngµy 31/5/1995; + Khi nhËn hµng bªn B ph¶i th«ng b¸o tr-íc 5 ngµy ®Ó bªn A tæ chøc thùc hiÖn; + Phô lôc hîp ®ång nµy cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/5/1994 ®Õn 31/5/1995. Tuy ®· ®-îc gia h¹n nhiÒu lÇn nh-ng bªn B vÉn kh«ng chÞu nhËn hµng. Ngµy 10/5/1994 bªn B cã c«ng v¨n sè 53/XN göi bªn A ®Ò nghÞ huû bá hîp ®ång sè 41/H§ vµ phô lôc kÌm theo. NhËn ®-îc c«ng v¨n ®ßi huû hîp ®ång sè 41/H§ vµ phô lôc 19/H§ ngµy 3/6/1994 bªn A cã v¨n b¶n sè 26/XNM kh«ng chÊp nhËn huû bá H§KT sè 41/H§ vµ phô lôc sè 19/H§ theo ®Ò nghÞ cña bªn B, v¨n b¶n nµy cßn nãi râ r»ng nÕu bªn B huû hîp ®ång th× ph¶i båi th-êng nh÷ng thiÖt h¹i do viÖc huû hîp ®ång g©y ra. Ngµy 9/7/1994 bªn B cã ®¬n sè 61/XN göi Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn ®Ò nghÞ Toµ ¸n xö lý huû hîp ®ång sè 41/H§ vµ phô lôc sè 19/H§, bªn B ®-a ra lý do lµ bªn A ®· tù ý b¸n hµng vµ khi bªn B ®-a kh¸ch hµng ®Õn kho cña bªn A ®Ó nhËn hµng
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 47 - th× bªn A kh«ng cßn hµng tèt ®Ó giao, bªn B yªu cÇu bªn A hoµn l¹i sè tiÒn ®· nhËn lµ 140.000.000 ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i (kho¶n l·i ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh bªn A gi÷ tiÒn). NhËn ®-îc ®¬n kiÖn cña bªn B, Toµ ¸n nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn ®· tæ chøc hoµ gi¶i gi÷a hai bªn. Ngµy 18/7/1994 Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 uû quyÒn cho ¤ng L víi néi dung thay mÆt Gi¸m ®èc, ¤ng L ®ßi huû hîp ®ång sè 41/H§ vµ phô lôc 19/H§ vµ yªu cÇu bªn A båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn B. T¹i giÊy uû quyÒn sè 42/UQ ngµy 13/7/1993, Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù uû quyÒn cho ¤ng T tham gia hoµ gi¶i trªn tinh thÇn hiÖp th-¬ng ®· thèng nhÊt trong héi ®ång xÝ nghiÖp, v¨n b¶n uû quyÒn nµy kh«ng nªu râ lý do néi dung cô thÓ trong v¨n b¶n uû quyÒn cña Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2. Khi ®¹i diÖn hai bªn ®Õn hoµ gi¶i, Toµ ¸n nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn kh«ng yªu cÇu hai bªn xuÊt tr×nh bÊt kú b»ng chøng g× vÒ viÖc uû quyÒn mµ chØ tiÕn hµnh hoµ gi¶i gi÷a hai bªn. Sau nhiÒu lÇn hoµ gi¶i kh«ng thµnh, ngµy 12/8/1994 hai bªn ®· ®i ®Õn tho¶ thuËn. + Huû hîp ®ång sè 41/H§ ký ngµy 29/5/1993 vµ phô lôc hîp ®ång sè 19/H§ ký ngµy 30/4/1994; + XÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù cã nghÜa vô tr¶ l¹i sè tiÒn 140.000.000 ®ång cho XÝ nghiÖp muèn trén Ièt 2. + XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 cã nghÜa vô tr¶ cho xÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù 4.000.000 ®ång phÝ l-u kho cña 2000 tÊn muèi tõ 30/4/1994 ®Õn 12/8/1994 vµ 2.000.000 ®ång c¸c thiÖt h¹i kh¸c. Ngµy 13/8/1994 Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn ®· ra quyÕt ®Þnh sè 01/Q§CNSTT c«ng nhËn sù tho¶ thuËn cña hai bªn víi néi dung nh- trong biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh mµ hai bªn ®· ký ngµy 12/8/1994. Sau khi quyÕt ®Þnh trªn ®· cã hiÖu lùc ngµy 22/8/1994, Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 cã ®¬n kh¸ng
Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 48 - c¸o göi ®Õn Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®Ò nghÞ xÐt xö l¹i theo h-íng huû hîp ®ång 41/H§ vµ phô lôc 19/H§, buéc xÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù båi th-êng thiÖt h¹i. Kh¸ng c¸o còng nªu r»ng viÖc ¤ng L ký vµo biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh cã néi dung nh- ®· nªu trªn lµ v-ît qu¸ ph¹m vi uû quyÒn. NhËn ®-îc ®¬n kh¸ng c¸o cña XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 vµ sau khi xem xÐt vô viÖc ngµy 31/12/1994 Phã Ch¸nh toµ ¸n nh©n d©n tèi cao cã kh¸ng nghÞ sè 02/KT kh¸ng nghÞ phÇn quyÕt ®Þnh c«ng nhËn sù tho¶ thuËn cña c¸c ®-¬ng sù sè 01/Q§CNSTT ngµy 13/8/1994 cña Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn buéc xÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 båi th-êng cho xÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù 4.000.000 ®ång phÝ l-u kho vµ 2.000.000 ®ång chi phÝ thiÖt h¹i kh¸c do v-ît qu¸ ph¹m vi uû quyÒn, ®Ò nghÞ Toµ ¸n kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao xÐt xö theo tr×nh tù Gi¸m ®èc thÈm, huû bá phÇn quyÕt ®Þnh nãi trªn ®Ó gi¶i quyÕt l¹i theo thñ tôc chung phÇn yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i cña xÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2. T¹i phiªn toµ Gi¸m ®èc thÈm ngµy 2/3/1995 sau khi nghiªn cøu hå s¬, nghe c¸c bªn tr×nh bµy, nghe ý kiÕn cña ®¹i diÖn ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, ®· chÊp nhËn kh¸ng nghÞ cña Phã ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao huû phÇn quyÕt ®Þnh c«ng nhËn sù tho¶ thuËn v-ît qu¸ ph¹m vi ñy quyÒn nh-ng kh«ng chÊp nhËn ®¬n kh¸ng c¸o sè 07 ngµy 22/8/1994 cña XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2. Trong vô viÖc nµy bªn A ®· lu«n thùc hiÖn ®óng nh÷ng tho¶ thuËn gi÷a hai bªn, nh÷ng ®iÒu bªn B ®· tr×nh bµy nh-: Bªn A ®· tù ý b¸n hµng khi bªn B ®-a kh¸ch hµng ®Õn ®Ó nhËn hµng th× bªn A kh«ng cã hµng ®Ó giao ®Òu kh«ng ®-îc chÊp nhËn v× kh«ng cã bÊt kú mét b»ng chøng nµo ®Ó chøng minh, Bªn B ®· ®¬n ph-¬ng ®×nh chØ hîp ®ång th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn A theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Héi ®ång xÐt xö Gi¸m ®èc thÈm Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao giao vô viÖc cho Toµ ¸n nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn xÐt xö l¹i tõ giai ®o¹n S¬ thÈm.
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1
Luanvan 1

Empfohlen

Bản chất của htx
Bản chất của htxBản chất của htx
Bản chất của htxhai ho
 
Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩmChuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩmNTA NTA.Lazy
 
Chương II- Thuế XNK
Chương II- Thuế XNKChương II- Thuế XNK
Chương II- Thuế XNKDigiword Ha Noi
 
Tình Hình Ký Kết Hợp Đồng Lao Động Tại Công Ty TNHH Hoàng Hà
Tình Hình Ký Kết Hợp Đồng Lao Động Tại Công Ty TNHH Hoàng Hà Tình Hình Ký Kết Hợp Đồng Lao Động Tại Công Ty TNHH Hoàng Hà
Tình Hình Ký Kết Hợp Đồng Lao Động Tại Công Ty TNHH Hoàng Hà nataliej4
 
Thực trạng xuất khẩu và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu tại...
Thực trạng xuất khẩu và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu tại...Thực trạng xuất khẩu và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu tại...
Thực trạng xuất khẩu và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu tại...https://www.facebook.com/garmentspace
 
Tổng hợp những điều cần biết về thuế GTGT
Tổng hợp những điều cần biết về thuế GTGTTổng hợp những điều cần biết về thuế GTGT
Tổng hợp những điều cần biết về thuế GTGTNTA LAzy
 
Luận văn tốt nghiệp về xuất khẩu
Luận văn tốt nghiệp về xuất khẩu Luận văn tốt nghiệp về xuất khẩu
Luận văn tốt nghiệp về xuất khẩu https://www.facebook.com/garmentspace
 
Luan van thac si kinh te (8)
Luan van thac si kinh te (8)Luan van thac si kinh te (8)
Luan van thac si kinh te (8)Nguyễn Công Huy
 

Empfohlen

Bản chất của htx
Bản chất của htxBản chất của htx
Bản chất của htxhai ho
 
Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩmChuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
Chuyên đề kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩmNTA NTA.Lazy
 
Chương II- Thuế XNK
Chương II- Thuế XNKChương II- Thuế XNK
Chương II- Thuế XNKDigiword Ha Noi
 
Tình Hình Ký Kết Hợp Đồng Lao Động Tại Công Ty TNHH Hoàng Hà
Tình Hình Ký Kết Hợp Đồng Lao Động Tại Công Ty TNHH Hoàng Hà Tình Hình Ký Kết Hợp Đồng Lao Động Tại Công Ty TNHH Hoàng Hà
Tình Hình Ký Kết Hợp Đồng Lao Động Tại Công Ty TNHH Hoàng Hà nataliej4
 
Thực trạng xuất khẩu và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu tại...
Thực trạng xuất khẩu và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu tại...Thực trạng xuất khẩu và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu tại...
Thực trạng xuất khẩu và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu tại...https://www.facebook.com/garmentspace
 
Tổng hợp những điều cần biết về thuế GTGT
Tổng hợp những điều cần biết về thuế GTGTTổng hợp những điều cần biết về thuế GTGT
Tổng hợp những điều cần biết về thuế GTGTNTA LAzy
 
Luận văn tốt nghiệp về xuất khẩu
Luận văn tốt nghiệp về xuất khẩu Luận văn tốt nghiệp về xuất khẩu
Luận văn tốt nghiệp về xuất khẩu https://www.facebook.com/garmentspace
 
Luan van thac si kinh te (8)
Luan van thac si kinh te (8)Luan van thac si kinh te (8)
Luan van thac si kinh te (8)Nguyễn Công Huy
 
Qt202
Qt202Qt202
Qt202yenhau10
 
Quan tri doanh nghiep.pdf
Quan tri doanh nghiep.pdfQuan tri doanh nghiep.pdf
Quan tri doanh nghiep.pdfNgoc Tu
 
Suy ngham lai su than ky dong a 2
Suy ngham lai su than ky dong a 2Suy ngham lai su than ky dong a 2
Suy ngham lai su than ky dong a 2Tiến Đồng Sỹ
 
Chuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Chuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lươngChuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Chuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lươngTuấn Anh
 
Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán
Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán
Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán Tuấn Anh
 
Qt039
Qt039Qt039
Qt039Phi Phi
 
Tailieu.vncty.com dt23
Tailieu.vncty.com dt23Tailieu.vncty.com dt23
Tailieu.vncty.com dt23Trần Đức Anh
 
Qt050
Qt050Qt050
Qt050Phi Phi
 
Lvtn(in)
Lvtn(in)Lvtn(in)
Lvtn(in)Trần Đức Anh
 
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcn
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcnCông nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcn
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcnharrylamvn
 
Quan tri doanh nghiep.docx
Quan tri doanh nghiep.docxQuan tri doanh nghiep.docx
Quan tri doanh nghiep.docxNgoc Tu
 
Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...
Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...
Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...Ngô Chí Tâm
 
Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...
Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...
Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...Trần Đức Anh
 
Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...
Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...
Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...Lía Castillo Canave
 
Ludica Studio Portafolio
Ludica Studio PortafolioLudica Studio Portafolio
Ludica Studio PortafolioLúdica
 
Diseño de proyecto grupo 124
Diseño de proyecto grupo 124Diseño de proyecto grupo 124
Diseño de proyecto grupo 124aydestrada
 
El Juego Lúdico
El Juego LúdicoEl Juego Lúdico
El Juego LúdicoCristina-narro
 
Diferencias entre juego ludica y recreación
Diferencias entre juego ludica y recreaciónDiferencias entre juego ludica y recreación
Diferencias entre juego ludica y recreaciónSofia Huertas Delgado
 
Juegos lúdicos
Juegos lúdicosJuegos lúdicos
Juegos lúdicoscarmenartesanal
 
Qué es lúdica
Qué es lúdicaQué es lúdica
Qué es lúdicaliesel leal sierra
 
Proyecto pedagogico lúdico recreativo
Proyecto pedagogico lúdico recreativoProyecto pedagogico lúdico recreativo
Proyecto pedagogico lúdico recreativoErasmo Lagares Jimenez
 
Chuyên đề tốt nghiệp
Chuyên đề tốt nghiệpChuyên đề tốt nghiệp
Chuyên đề tốt nghiệpduongle0
 

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Quan tri doanh nghiep.pdf
Quan tri doanh nghiep.pdfQuan tri doanh nghiep.pdf
Quan tri doanh nghiep.pdfNgoc Tu
 
Suy ngham lai su than ky dong a 2
Suy ngham lai su than ky dong a 2Suy ngham lai su than ky dong a 2
Suy ngham lai su than ky dong a 2Tiến Đồng Sỹ
 
Chuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Chuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lươngChuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Chuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lươngTuấn Anh
 
Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán
Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán
Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán Tuấn Anh
 
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcn
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcnCông nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcn
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcnharrylamvn
 
Quan tri doanh nghiep.docx
Quan tri doanh nghiep.docxQuan tri doanh nghiep.docx
Quan tri doanh nghiep.docxNgoc Tu
 
Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...
Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...
Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...Ngô Chí Tâm
 
Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...
Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...
Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...Trần Đức Anh
 

Was ist angesagt? (13)

Qt202
Qt202Qt202
Qt202
 
Quan tri doanh nghiep.pdf
Quan tri doanh nghiep.pdfQuan tri doanh nghiep.pdf
Quan tri doanh nghiep.pdf
 
Suy ngham lai su than ky dong a 2
Suy ngham lai su than ky dong a 2Suy ngham lai su than ky dong a 2
Suy ngham lai su than ky dong a 2
 
Chuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Chuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lươngChuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Chuyên đề kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
 
Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán
Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán
Mẫu chuyên đề báo cáo thực tập tốt nghiệp kế toán
 
Qt039
Qt039Qt039
Qt039
 
Tailieu.vncty.com dt23
Tailieu.vncty.com dt23Tailieu.vncty.com dt23
Tailieu.vncty.com dt23
 
Qt050
Qt050Qt050
Qt050
 
Lvtn(in)
Lvtn(in)Lvtn(in)
Lvtn(in)
 
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcn
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcnCông nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcn
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa và vai trò cua đang ta trong sự nghiệp xhcn
 
Quan tri doanh nghiep.docx
Quan tri doanh nghiep.docxQuan tri doanh nghiep.docx
Quan tri doanh nghiep.docx
 
Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...
Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...
Hạch toán tiền lương và bảo hiểm tại Công ty May mặc xuất khẩu Thành Công Hà ...
 
Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...
Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...
Tailieu.vncty.com chi phi san xuat va cac giai phap ha thap chi phi san xua...
 

Andere mochten auch

Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...
Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...
Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...Lía Castillo Canave
 
Ludica Studio Portafolio
Ludica Studio PortafolioLudica Studio Portafolio
Ludica Studio PortafolioLúdica
 
Diseño de proyecto grupo 124
Diseño de proyecto grupo 124Diseño de proyecto grupo 124
Diseño de proyecto grupo 124aydestrada
 
Diferencias entre juego ludica y recreación
Diferencias entre juego ludica y recreaciónDiferencias entre juego ludica y recreación
Diferencias entre juego ludica y recreaciónSofia Huertas Delgado
 
Proyecto pedagogico lúdico recreativo
Proyecto pedagogico lúdico recreativoProyecto pedagogico lúdico recreativo
Proyecto pedagogico lúdico recreativoErasmo Lagares Jimenez
 

Andere mochten auch (8)

Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...
Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...
Desempeño de los adolescentes luego de tener problemas de habla y lenguaje en...
 
Ludica Studio Portafolio
Ludica Studio PortafolioLudica Studio Portafolio
Ludica Studio Portafolio
 
Diseño de proyecto grupo 124
Diseño de proyecto grupo 124Diseño de proyecto grupo 124
Diseño de proyecto grupo 124
 
El Juego Lúdico
El Juego LúdicoEl Juego Lúdico
El Juego Lúdico
 
Diferencias entre juego ludica y recreación
Diferencias entre juego ludica y recreaciónDiferencias entre juego ludica y recreación
Diferencias entre juego ludica y recreación
 
Juegos lúdicos
Juegos lúdicosJuegos lúdicos
Juegos lúdicos
 
Qué es lúdica
Qué es lúdicaQué es lúdica
Qué es lúdica
 
Proyecto pedagogico lúdico recreativo
Proyecto pedagogico lúdico recreativoProyecto pedagogico lúdico recreativo
Proyecto pedagogico lúdico recreativo
 

Ähnlich wie Luanvan 1

Chuyên đề tốt nghiệp
Chuyên đề tốt nghiệpChuyên đề tốt nghiệp
Chuyên đề tốt nghiệpduongle0
 
Bản chất của HTX.PDF
Bản chất của HTX.PDFBản chất của HTX.PDF
Bản chất của HTX.PDFhai ho
 
Khóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệpKhóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệpguest3c41775
 
Mẫu báo cáo chuyên đề tốt nghiệp kế toán Công ty Dệt
Mẫu báo cáo chuyên đề tốt nghiệp kế toán Công ty Dệt Mẫu báo cáo chuyên đề tốt nghiệp kế toán Công ty Dệt
Mẫu báo cáo chuyên đề tốt nghiệp kế toán Công ty Dệt NTA NTA.Lazy
 
báo cáo thực tập kế toán
báo cáo thực tập kế toánbáo cáo thực tập kế toán
báo cáo thực tập kế toánGai Viet Xinh
 
Luan van tot nghiep chuyen nganh ke toan
Luan van tot nghiep chuyen nganh ke toanLuan van tot nghiep chuyen nganh ke toan
Luan van tot nghiep chuyen nganh ke toanNTA LAzy
 
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợpBáo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợpNhat Anh
 
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song daBao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song dalephuongthuy
 
Tailieu.vncty.com hoan thien cong tac ke toan nghiep vu ban hang tai cong t...
Tailieu.vncty.com hoan thien cong tac ke toan nghiep vu ban hang tai cong t...Tailieu.vncty.com hoan thien cong tac ke toan nghiep vu ban hang tai cong t...
Tailieu.vncty.com hoan thien cong tac ke toan nghiep vu ban hang tai cong t...Trần Đức Anh
 

Ähnlich wie Luanvan 1 (14)

Chuyên đề tốt nghiệp
Chuyên đề tốt nghiệpChuyên đề tốt nghiệp
Chuyên đề tốt nghiệp
 
Bản chất của HTX.PDF
Bản chất của HTX.PDFBản chất của HTX.PDF
Bản chất của HTX.PDF
 
Khóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệpKhóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệp
 
Mẫu báo cáo chuyên đề tốt nghiệp kế toán Công ty Dệt
Mẫu báo cáo chuyên đề tốt nghiệp kế toán Công ty Dệt Mẫu báo cáo chuyên đề tốt nghiệp kế toán Công ty Dệt
Mẫu báo cáo chuyên đề tốt nghiệp kế toán Công ty Dệt
 
báo cáo thực tập kế toán
báo cáo thực tập kế toánbáo cáo thực tập kế toán
báo cáo thực tập kế toán
 
Luan van tot nghiep chuyen nganh ke toan
Luan van tot nghiep chuyen nganh ke toanLuan van tot nghiep chuyen nganh ke toan
Luan van tot nghiep chuyen nganh ke toan
 
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợpBáo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
Báo cáo kế toán xí nghiệp xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp
 
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song daBao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
Bao cao thuc tap ve chi nhanh cong ty song da
 
Luận án: Phát triển loại hình doanh nghiệp tư nhân trong công nghiệp Việt Nam
Luận án: Phát triển loại hình doanh nghiệp tư nhân trong công nghiệp Việt NamLuận án: Phát triển loại hình doanh nghiệp tư nhân trong công nghiệp Việt Nam
Luận án: Phát triển loại hình doanh nghiệp tư nhân trong công nghiệp Việt Nam
 
Tailieu.vncty.com hoan thien cong tac ke toan nghiep vu ban hang tai cong t...
Tailieu.vncty.com hoan thien cong tac ke toan nghiep vu ban hang tai cong t...Tailieu.vncty.com hoan thien cong tac ke toan nghiep vu ban hang tai cong t...
Tailieu.vncty.com hoan thien cong tac ke toan nghiep vu ban hang tai cong t...
 
Qt023
Qt023Qt023
Qt023
 
Qt024
Qt024Qt024
Qt024
 
Qt047
Qt047Qt047
Qt047
 
Qt033
Qt033Qt033
Qt033
 

Mehr von Trần Đức Anh

Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324Trần Đức Anh
 
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366Trần Đức Anh
 

Mehr von Trần Đức Anh (20)

Tailieu.vncty.com 5275 1261
Tailieu.vncty.com 5275 1261Tailieu.vncty.com 5275 1261
Tailieu.vncty.com 5275 1261
 
Tailieu.vncty.com 5249 5591
Tailieu.vncty.com 5249 5591Tailieu.vncty.com 5249 5591
Tailieu.vncty.com 5249 5591
 
Tailieu.vncty.com 5219 0449
Tailieu.vncty.com 5219 0449Tailieu.vncty.com 5219 0449
Tailieu.vncty.com 5219 0449
 
Tailieu.vncty.com 5208 2542
Tailieu.vncty.com 5208 2542Tailieu.vncty.com 5208 2542
Tailieu.vncty.com 5208 2542
 
Tailieu.vncty.com 5145 0887
Tailieu.vncty.com 5145 0887Tailieu.vncty.com 5145 0887
Tailieu.vncty.com 5145 0887
 
Tailieu.vncty.com 5142 5647
Tailieu.vncty.com 5142 5647Tailieu.vncty.com 5142 5647
Tailieu.vncty.com 5142 5647
 
Tailieu.vncty.com 5138 529
Tailieu.vncty.com 5138 529Tailieu.vncty.com 5138 529
Tailieu.vncty.com 5138 529
 
Tailieu.vncty.com 5125 4608
Tailieu.vncty.com 5125 4608Tailieu.vncty.com 5125 4608
Tailieu.vncty.com 5125 4608
 
Tailieu.vncty.com 5117 1019
Tailieu.vncty.com 5117 1019Tailieu.vncty.com 5117 1019
Tailieu.vncty.com 5117 1019
 
Tailieu.vncty.com 5106 4775
Tailieu.vncty.com 5106 4775Tailieu.vncty.com 5106 4775
Tailieu.vncty.com 5106 4775
 
Tailieu.vncty.com 5089 2417
Tailieu.vncty.com 5089 2417Tailieu.vncty.com 5089 2417
Tailieu.vncty.com 5089 2417
 
Tailieu.vncty.com 5088 8018
Tailieu.vncty.com 5088 8018Tailieu.vncty.com 5088 8018
Tailieu.vncty.com 5088 8018
 
Tailieu.vncty.com 5067 1967
Tailieu.vncty.com 5067 1967Tailieu.vncty.com 5067 1967
Tailieu.vncty.com 5067 1967
 
Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
Tailieu.vncty.com nst gioi-tinh_va_di_truyen_lien_ket_gioi_tinh_747
 
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602
Tailieu.vncty.com nhom 6-de_tai_flo_9602
 
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413
Tailieu.vncty.com lai phan-tu_2413
 
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666
Tailieu.vncty.com duong hoa-hoc_3666
 
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
Tailieu.vncty.com do an-nhan_giong_in_vi_tro_cay_co_ngot_stevia_4562
 
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324
Tailieu.vncty.com tieu luanc4v-1324
 
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
 

Luanvan 1

  • 1. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 1 - ï1¼0Ch-¬ng I Tæng quan vÒ ph¸p luËt gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay I. Kh¸i niÖm tranh chÊp kinh tÕ vµ tè tông kinh tÕ 1. Kh¸i niÖm tranh chÊp kinh tÕ: Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cã chÕ ®é së h÷u kh¸c nhau, c¸c quan hÖ kinh tÕ ngµy cµng trë nªn ®a d¹ng vµ phøc t¹p. Môc ®Ých t×m kiÕm lîi nhuËn ch¼ng nh÷ng lµ ®éng lùc trùc tiÕp thóc ®Èy qu¸ tr×nh më réng c¸c giao l-u kinh tÕ, mµ cßn lµ lý do tån t¹i cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c quan hÖ kinh tÕ vµ d-íi sù t¸c ®éng trùc tiÕp cña quy luËt c¹nh tranh, tranh chÊp kinh tÕ còng trë nªn phong phó h¬n vÒ chñng lo¹i, gay g¾t, phøc t¹p h¬n vÒ tÝnh chÊt vµ quy m«. ChÝnh v× vËy, viÖc ¸p dông h×nh thøc vµ ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp sao cho phï hîp, cã hiÖu qu¶ lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ thÓ kinh doanh, b¶o ®¶m nguyªn t¾c ph¸p chÕ X· héi Chñ nghÜa, th«ng qua ®ã gãp phÇn t¹o m«i tr-êng ph¸p lý lµnh m¹nh ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Tranh chÊp kinh tÕ lµ tranh chÊp biÓu hiÖn nh÷ng m©u thuÉn hay xung ®ét vÒ quyÒn, nghÜa vô gi÷a c¸c nhµ ®Çu t-, s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn dÞch vô trªn thÞ tr-êng nh»m môc ®Ých sinh lêi. Nh- vËy tranh chÊp kinh tÕ cã thÓ ph¸t sinh trong c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi. Tuy nhiªn, dï tån t¹i d-íi h×nh thøc nµo vµ cã thÓ b¾t nguån tõ nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan kh¸c nhau, nh-ng ®Æc tr-ng chung cña tranh chÊp kinh tÕ lµ lu«n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng kinh tÕ vµ chñ thÓ tham gia chñ yÕu lµ c¸c nhµ
  • 2. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 2 - doanh nghiÖp. VÒ b¶n chÊt, mçi tranh chÊp xÐt cho cïng ®Òu ph¶n ¸nh nh÷ng xung ®ét vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a c¸c bªn Tranh chÊp kinh tÕ kh¸c víi tranh chÊp d©n sù ë mét sè ®iÓm sau: Tranh chÊp kinh tÕ th-êng chØ g¾n liÒn víi nh÷ng yÕu tè tµi s¶n, nh÷ng lîi Ých cña c¸c bªn cã tranh chÊp vµ chØ ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ v× môc ®Ých kinh doanh, c¸c tranh chÊp d©n sù võa mang tÝnh chÊt tµi s¶n, tÝnh chÊt nh©n th©n phi tµi s¶n. Gi¸ trÞ tranh chÊp kinh tÕ th-êng rÊt lín, c¸c tranh chÊp kinh tÕ th-êng lµm ¶nh h-ëng kinh tÕ kh«ng nh÷ng cho bªn cïng tranh chÊp mµ cßn lµm ¶nh h-ëng ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¶ céng ®ång kinh doanh n÷a. Do ®ã, tranh chÊp kinh tÕ th-êng cã tÝnh nguy hiÓm h¬n tranh chÊp d©n sù. Bªn bÞ vi ph¹m trong quan hÖ kinh tÕ kh«ng nh÷ng ®-îc båi th-êng thiÖt h¹i (nÕu cã thiÖt h¹i x¶y ra) gièng nh- bªn bÞ vi ph¹m trong quan hÖ luËt d©n sù mµ cã quyÒn ®ßi hái ph¹t vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ. Chñ thÓ trong quan hÖ cã tranh chÊp kinh tÕ chñ yÕu lµ chñ thÓ kinh doanh khi tham gia quan hÖ kinh doanh hoÆc nÕu kh«ng trùc tiÕp kinh doanh th× Ýt nhÊt hä lµ nh÷ng ng-êi tiÕn hµnh hµnh vi ®Çu t- vèn nh»m môc ®Ých kinh doanh sinh lêi. Trong khi ®ã tranh chÊp d©n sù chñ yÕu ph¸t sinh tõ c¸c chñ thÓ kh«ng tham gia kinh doanh. Tranh chÊp kinh tÕ gåm c¸c lo¹i sau: Tranh chÊp Hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh. Tranh chÊp gi÷a C«ng ty víi thµnh viªn C«ng ty hoÆc gi÷a thµnh viªn C«ng ty víi nhau liªn quan ®Õn viÖc thiÕt lËp ho¹t ®éng hoÆc gi¶i thÓ c«ng ty.
  • 3. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 3 - Tranh chÊp ®Õn viÖc mua b¸n chøng kho¸n (Cæ phiÕu, Tr¸i phiÕu); Vµ c¸c tranh chÊp kinh tÕ kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt; Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr-êng sù ®a d¹ng vÒ ®èi t-îng còng nh- sù xuÊt hiÖn cña c¸c thÞ tr-êng yÕu tè phi truyÒn thèng ®· lµm ph¸t sinh nhiÒu tranh chÊp míi nh- tranh chÊp vÒ th-¬ng hiÖu, Ly- x¨ng, tranh chÊp vÒ qu¶ng c¸o... Nh÷ng tranh chÊp kinh tÕ x¶y ra mµ ®-îc c¬ quan toµ ¸n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt theo mét tr×nh tù thñ tôc nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh th× ®-îc gäi lµ "Vô ¸n kinh tÕ". 2. Kh¸i niÖm tè tông kinh tÕ: Tè tông kinh tÕ lµ mét chÕ ®Þnh ph¸p luËt quan träng cña ph¸p luËt kinh tÕ, lµ tæng hîp c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ tè tông gi÷a c¬ quan toµ ¸n vµ ng-êi tham gia tè tông, trong qu¸ tr×nh toµ ¸n gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ®Ó ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c bªn tham gia tè tông. Còng cã thÓ hiÓu tè tông kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh c¬ quan toµ ¸n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. Víi néi dung kh¸i niÖm tranh chÊp kinh tÕ nh- trªn cã thÓ thÊy c¸c tranh chÊp kinh tÕ hiÖn nay lµ rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p, c¸c chñ thÓ cña nÒn kinh tÕ ®-îc më réng h¬n tr-íc vµ ph¹m vi ho¹t ®éng còng ®a d¹ng h¬n tr-íc. V× vËy, ph¸p luËt ¸p dông cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ph¶i linh ho¹t vµ mÒm dÎo h¬n, c¸c c¬ quan tµi ph¸n võa ph¶i n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña m×nh, võa ph¶i thay ®æi ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ cho phï hîp víi nÒn kinh tÕ më nh- hiÖn nay cña n-íc ta. II. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña viÖc ban hµnh ph¸p luËt vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ
  • 4. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 4 - 1. Sau chiÕn th¾ng mïa xu©n 1975, c¶ n-íc ta b-íc vµo giai ®o¹n lÞch sö míi x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. C¬ chÕ qu¶n lý cò tËp trung, quan liªu bao cÊp trong thêi kú chiÕn tranh ®· kh«ng ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc mµ cßn lµm tr× trÖ sù ph¸t triÓn kinh tÕ, g©y nhiÒu hiÖn t-îng tiªu cùc trong x· héi, tr-íc t×nh h×nh trªn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI (1986) ®· kÞp thêi chØ ra mÆt yÕu kÐm, sai lÇm chñ quan duy ý chÝ trong c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung bao cÊp, ®Ò ra ®-êng lèi ®æi míi toµn diÖn ®Æc biÖt ®-êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ. §-êng lèi ®æi míi ®ã ®-îc hoµn thiÖn vµ chÝnh thøc ®-a vµo ®êi sèng x· héi b»ng ph¸p luËt ®ã lµ HiÕn ph¸p 1992, ®· thõa nhËn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ tr-êng ë n-íc ta. ViÖc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng T- ph¸p vµ c¸c C¬ quan tµi ph¸n nãi chung vµ c¸c c¬ quan tµi ph¸n kinh tÕ nãi riªng còng n»m trong khu«n khæ cña c«ng cuéc ®æi míi nµy. §¸p øng c¸c ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan ®ã Quèc héi n-íc Céng hoµ x· héi Chñ nghÜa ViÖt nam kho¸ IX kú häp thø 4 ®· th«ng qua luËt söa ®æi bæ xung LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n víi nh÷ng qui ®Þnh vµ chøc n¨ng míi cña toµ ¸n lµ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp, LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp vµ ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ còng ®-îc ban hµnh víi t- c¸ch lµ luËt néi dung ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ trong c¬ chÕ míi. Ph¸p lÖnh Héi ®ång träng tµi kinh tÕ ban hµnh ngµy 12/1/1990 còng kh«ng cßn phï hîp víi nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn n÷a. Bëi träng tµi kinh tÕ nhµ n-íc lµ c¬ quan thuéc hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc nh-ng l¹i cã thÈm quyÒn xÐt xö. §©y lµ mét c¬ quan võa cã chøc n¨ng qu¶n lý l¹i võa cã chøc n¨ng cña c¬ quan t- ph¸p, kÌm theo ®ã thùc lùc cña ®éi ngò träng tµi viªn cßn h¹n chÕ. C¸c quyÕt ®Þnh cña träng
  • 5. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 5 - tµi kinh tÕ kh«ng cã mét c¬ chÕ thi hµnh hiÖu qu¶, chñ yÕu chØ mong vµo sù tù nguyÖn cña bªn ph¶i thi hµnh. 2. Nh»m hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ, nhµ n-íc ta thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch kinh tÕ më. Më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ chóng ta võa thu hót ®-îc ®Çu t- n-íc ngoµi vµo ViÖt Nam, võa n¾m b¾t ®-îc nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn vµ kinh nghiÖm kinh doanh cña c¸c quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ khi më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ chóng ta buéc ph¶i xem xÐt, chÊp nhËn nh÷ng tËp qu¸n th-¬ng m¹i quèc tÕ vµ c¸c nguyªn t¾c cña luËt ph¸p quèc tÕ vÒ c¸c lÜnh vùc th-¬ng m¹i kinh doanh quèc tÕ. Më réng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ®· t¸c ®éng tÝch cùc vµo nÒn kinh tÕ cña chóng ta lµm c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trë nªn ®a d¹ng, s«i ®éng vµ ®-¬ng nhiªn dÉn ®Õn sÏ cã ph¸t sinh c¸c tranh chÊp trong ho¹t ®éng kinh tÕ ngµy cµng nhiÒu vµ gay g¾t. C¸c chñ ®Çu t- n-íc ngoµi vµo ViÖt Nam hä ®Òu quan t©m ®Õn sù b¶o ®¶m vÒ mÆt ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ ph¸p luËt ph¶i b¶o ®¶m ®Çy ®ñ c¸c quyÒn vµ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña hä khi n¶y sinh c¸c tranh chÊp. ChÝnh v× vËy khi tiÕn hµnh ®Çu t- vµo ViÖt Nam ngoµi c¸c yÕu tè ®¶m b¶o vÒ mÆt ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh doanh, hiÖu qu¶ kinh doanh th× c¸c chñ ®Çu t- còng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh trong ho¹t ®éng kinh doanh, gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¶i nhanh chãng, cã hiÖu lùc míi b¶o ®¶m quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña hä. III. C¸c ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ t¹i viÖt Nam ViÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ ë n-íc ta tõ c¬ chÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc ®· lµm thay ®æi quan niÖm vÒ mét lo¹t vÊn ®Ò xung quanh c¸c chÕ ®Þnh hîp ®ång kinh tÕ (H§KT), tranh chÊp kinh tÕ, tµi ph¸n kinh tÕ, quyÒn tù do cña c¸c bªn tranh chÊp trong viÖc lùa chän c¬ quan, tæ chøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh
  • 6. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 6 - tÕ, vÞ trÝ cña c¬ quan tµi ph¸n kinh tÕ trong bé m¸y Nhµ n-íc v.v. Tõ n¨m 1987 - 1990, n-íc ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó tiÕp tôc ph¸t huy vai trß cña träng tµi kinh tÕ. Do ®ã n¨m 1989 Nhµ n-íc ®· ban hµnh Ph¸p lÖnh Hîp ®ång kinh tÕ vµ n¨m 1990 ban hµnh Ph¸p lÖnh Träng tµi kinh tÕ víi môc ®Ých lµm cho hai chÕ ®Þnh nµy thÝch nghi víi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ míi vµ míi ®©y Uû ban th-êng vô Quèc héi ®· ban hµnh Ph¸p lÖnh träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/PL UBTVQH 11 ban hµnh ngµy 25/2/2003 nh»m tõng b-íc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt t¹o tÝnh t-¬ng thÝch víi c¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p quèc tÕ. HiÕn ph¸p n¨m 1992 ra ®êi ®· ®¸nh dÊu nh÷ng thay ®æi quan träng trong chÕ ®é kinh tÕ cña Nhµ n-íc CHXHCN ViÖt nam vµ phÇn nµo ®· lµm cho sù tån t¹i cña hÖ thèng träng tµi kinh tÕ trë nªn kh«ng cßn phï hîp. §ã lµ nh÷ng nguyªn t¾c nh- ®a d¹ng hãa c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c h×nh thøc së h÷u, c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËt, c¸ nh©n ®-îc tù do kinh doanh, tù do thµnh lËp doanh nghiÖp, Nhµ n-íc kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®óng ph¸p luËt cña c¸c doanh nghiÖp... Tranh chÊp kinh tÕ tÊt yÕu x¶y ra trong ho¹t ®éng kinh doanh v× vËy, gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh ®-îc coi nh- lµ ®ßi hái tù th©n cña qu¸ tr×nh kinh tÕ. Theo c¸ch hiÓu th«ng th-êng gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ lµ c¸ch thøc, ph-¬ng ph¸p còng nh- c¸c ho¹t ®éng ®Ó kh¾c phôc vµ lo¹i trõ c¸c tranh chÊp ®· ph¸t sinh nh»m b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ thÓ kinh doanh, b¶o vÖ trËt tù, kû c-¬ng x· héi. Khi x¶y ra tranh chÊp c¸c chñ thÓ kinh doanh ®Òu muèn gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ®-îc nhanh chãng vµ thuËn lîi, tõ ®ã c¸c chñ thÓ kinh doanh cã nhu cÇu lùa chän mét h×nh thøc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ phï hîp víi m×nh.
  • 7. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 7 - 1.Gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng th-¬ng l-îng: 1.1 Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm: a. Kh¸i niÖm: Th-¬ng l-îng lµ mét ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp mµ theo ®ã c¸c bªn cïng nhau bµn b¹c, tho¶ thuËn ®Ó tù gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh trong quan hÖ hîp ®ång cña m×nh mµ kh«ng cã sù tham gia cña bªn thø ba. b. §Æc ®iÓm: - Th-¬ng l-îng lµ mét ph-¬ng ph¸p tù gi¶i quyÕt tranh chÊp cña c¸c bªn. - Th-¬ng l-îng kh«ng mang tÝnh chÊt b¾t buéc trõ khi hîp ®ång cã quy ®Þnh vµ kh«ng ®ßi hái sù can thiÖp hµnh chÝnh cña bÊt cø mét thiÕt chÕ nµo. Th-¬ng l-îng ®-îc ¸p dông t-¬ng ®èi phæ biÕn ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ thêi gian vµ chi phÝ giµnh cho cuéc th-¬ng l-îng th«ng th-êng phô thuéc vµo tÝnh chÊt vµ trÞ gi¸ tranh chÊp. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ th-¬ng l-îng l¹i phô thuéc vµo thiÖn trÝ cña c¸c bªn vµ c¸ch thøc th-¬ng l-îng lµ th-¬ng l-îng trùc tiÕp hay th«ng qua th- tÝn, telex, fax .... ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng th-¬ng l-îng nh»m g¹t bá c¸c ý kiÕn bÊt ®ång ®Ó ®¹t tíi sù thèng nhÊt, thiÖn trÝ lµ mét ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp rÊt phæ biÕn ë nhiÒu quèc gia, ®Æc biÖt lµ c¸c quèc gia ¸ §«ng. Theo §iÒu 7 Ph¸p lÖnh hîp ®ång kinh tÕ: “ C¸c tranh chÊp ph¸t sinh khi thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ ®-îc gi¶i quyÕt b»ng c¸ch tù th-¬ng l-îng gi÷a c¸c bªn víi nhau hoÆc ®-a ra träng tµi kinh tÕ”. Ph-¬ng thøc th-¬ng l-îng nµy ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a hai bªn bµy tá th¸i ®é t«n träng bªn vi ph¹m hîp ®ång còng nh- ®Ó hai bªn hiÓu râ néi dung sù viÖc, néi dung tranh chÊp dÉn ®Õn sù thiÖn trÝ cña c¶ hai bªn.
  • 8. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 8 - - Trong c¸c hîp ®ång kinh tÕ, t¹i ®iÒu kho¶n vÒ xö lý tranh chÊp th-êng ®-îc ghi: “ C¸c tranh chÊp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång tr-íc hÕt ®-îc gi¶i quyÕt th«ng qua ®µm ph¸n, th-¬ng l-îng gi÷a c¸c bªn. NÕu tranh chÊp kh«ng gi¶i quyÕt ®-îc b»ng th-¬ng l-îng sÏ ®-îc ®em ra xÐt xö t¹i (toµ ¸n hoÆc träng tµi) theo quy t¾c cña (toµ ¸n, träng tµi) phÝ xÐt xö sÏ do bªn thua kiÖn chÞu” ®iÒu nµy cµng chøc tá mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt cña th-¬ng l-îng lµ " h×nh thøc tù gi¶i quyÕt tranh chÊp" ®-îc ¸p dông phæ biÕn nhÊt. 1.2 C¸ch thøc th-¬ng l-îng: a. Th-¬ng l-îng b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp: Th-¬ng l-îng b»ng c¸ch gÆp nhau trùc tiÕp lµ viÖc c¸c bªn cö ®¹i diÖn cña m×nh gÆp mÆt nhau t¹i mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh trong mét thêi gian x¸c ®Þnh ®Ó bµn b¹c vÊn ®Ò tranh chÊp nh»m ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp. b. Th-¬ng l-îng th«ng qua th- tõ, ®iÖn tÝn, telex... Víi sù ph¸t triÓn v-ît bËc cña c«ng nghÖ ®iÖn tö Internet, email th× viÖc th-¬ng l-îng gi÷a c¸c bªn ®-¬ng sù ®-îc thùc hiÖn hÕt søc thuËn lîi. Tuy vËy tÊt c¶ c¸c th- tõ ®iÖn tÝn email ®Òu ph¶i ®-îc tr¶ lêi mét c¸ch nhanh chãng cho dï nguyªn nh©n tranh chÊp lµ do phÝa m×nh g©y ra còng cÇn ph¶i ®-îc tr¶ lêi sím, ®Ó gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng nÕu tr× ho·n hoÆc cè t×nh quªn kh«ng tr¶ lêi sÏ g©y Ên t-îng xÊu. Khi xem xÐt nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n vÒ ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ th«ng qua th-¬ng l-îng cho thÊy r»ng ph-¬ng ph¸p nµy còng cã mét sè ®iÓm h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, cô thÓ do sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña viÖc th-¬ng l-îng chñ yÕu phô thuéc vµo th¸i ®é thiÖn chÝ cña c¸c bªn tranh chÊp nªn chØ cÇn mét trong c¸c bªn ®-¬ng sù thiÕu thiÖn chÝ th× qu¸ tr×nh th-¬ng l-îng cã thÓ ®i ®Õn chç bÕ t¾c buéc c¸c bªn ph¶i t×m kiÕm h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kh¸c.
  • 9. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 9 - Mét sè b-íc th-¬ng l-îng, ®µm ph¸n l¹i ®Ó gì rèi khi c¸c bªn tranh chÊp bÕ t¾c: B-íc 1: Trong mét sè tr-êng hîp, cuéc th-¬ng l-îng gi¶i quyÕt tranh chÊp gÆp bÕ t¾c, ®iÒu quan träng nhÊt lµ c¸c bªn t×m ®-îc gi¶i ph¸p thÝch hîp, vÊn ®Ò sÏ ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu nÕu hai bªn cã thiÖn chÝ vµ t×m c¸ch xö lý hîp lý. Khi ®èi mÆt víi nh÷ng t×nh huèng gay cÊn, tr-íc hÕt c¸c bªn ph¶i thËt b×nh tÜnh, tËp trung t×m c¸c ph-¬ng ph¸p kh¾c phôc nh÷ng v-íng m¾c ®Ó ®i tíi thèng nhÊt, sù b×nh tÜnh sÏ mang l¹i cho c¶ hai bªn mét th¸i ®é tÝch cùc lµm cho viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ®i theo h-íng thuËn lîi. Hai bªn lÇn l-ît ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p cña m×nh, tr¸nh tranh luËn c¸i nµo tèt vµ hîp lý h¬n c¸i nµo. Sau ®ã, tÊt c¶ c¸c gi¶i ph¸p ®-îc gép thµnh mét b¶n danh s¸ch lÇn l-ît s¾p xÕp chóng theo thø tù cho lµ thÝch hîp nhÊt. Sau khi ph©n lo¹i c¸c ph-¬ng ¸n ®· hoµn thµnh, ®«i bªn míi b¾t ®Çu tr×nh bµy lý do viÖc lùa chän cña m×nh, b»ng c¸ch trªn míi v-ît qua ®-îc mét sè “®iÓm chÕt” trong qu¸ tr×nh th¶o luËn, ®©y lµ tiÒn ®Ò ®Ó cho viÖc t×m kiÕm mét ph-¬ng ¸n kh¶ thi nhÊt. Cuéc th¶o luËn nhê ®ã chuyÓn h-íng tõ chç bÕ t¾c sang chän lùa mét gi¶i ph¸p tèi -u nhÊt. B-íc 2: Xem xÐt néi dung chÝnh cña vÊn ®Ò: Trong tr-êng hîp nµy cÇn thiÕt ph¶i tËp trung vµo vÊn ®Ò chÝnh cña cuéc th¶o luËn thay v× c©n ®ong ®o ®Õm xem ph-¬ng ¸n nµo nÆng nhÑ h¬n, xem xÐt l¹i vÊn ®Ò tõ ®Çu tõ chç khóc m¾c mµ hai bªn ch-a cã c¸ch gi¶i quyÕt, tr¸nh sa ®µ vµo c¸c cuéc tranh luËn ngoµi lÒ nÕu c¶m thÊy ph-¬ng ¸n ®-a ra kh«ng ®-îc phÝa bªn kia chÊp nhËn, tiÕp tôc ®Æt l¹i vÊn ®Ò chÝnh yÕu nhÊt mµ c¶ hai bªn ®Òu cã ý ®Þnh ®¹t ®-îc trong buæi gÆp gì.
  • 10. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 10 - Chän mét ph-¬ng ¸n nµo ®ã tèi -u nhÊt cho c¶ hai bªn, ®Ò nghÞ bªn kia còng nghiªn cøu trªn tinh thÇn x©y dùng vµ víi yªu cÇu ph¶i b¸m s¸t môc tiªu chÝnh cña cuéc th-¬ng l-îng chØ cã nh- vËy míi kh«ng r¬i vµo bÕ t¾c mét lÇn n÷a. Khi cã qu¸ nhiÒu vÊn ®Ò ®-îc nªu ra nh-ng rót côc hai bªn ®Òu kh«ng ®¹t ®-îc sù thèng nhÊt cÇn thiÕt, c¸c bªn ®-¬ng sù cÇn ph¶i biÕt c¸ch chÎ nhá vÊn ®Ò ®Æt riªng tõng c¸i mét ®Ó dÔ dµng nhÊt trÝ ®-îc víi nhau vÒ c¸ch gi¶i quyÕt. NÕu thÊy cÇn thiÕt ®¹i diÖn cña c¸c bªn chñ ®éng rót l¹i c¸c vÊn ®Ò cña m×nh, lÇn l-ît cïng nhau xem xÐt vµ gi¶i quyÕt tõng vÊn ®Ò theo thø tù, kh«ng nªn véi vµng v× n«ng nãng dÔ lµm háng viÖc. 2. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng hoµ gi¶i: 2.1 §Þnh nghÜa vµ ®Æc ®iÓm cña hoµ gi¶i: Hoµ gi¶i lµ mét ph-¬ng ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp, trong ®ã bªn thø ba lµ ng-êi ®ãng vai trß trung gian hoµ gi¶i tham gia vµo c¸c cuéc häp chung gi÷a c¸c bªn vµ tham gia vµo c¸c phiªn häp riªng víi tõng bªn ®Ó ®iÒu hoµ lîi Ých c¸c bªn, ph©n tÝch cho hä thÊy néi dung, thùc chÊt cña tranh chÊp vµ cè g¾ng gióp c¸c bªn t×m ra mét gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp. Tõ kh¸i niÖm ®ã hoµ gi¶i mang nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau: C¸c bªn tranh chÊp tho¶ thuËn bªn thø 3 t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®µm ph¸n. Bªn thø 3 kh«ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh tranh chÊp; Khi c¸c bªn ®¹t ®-îc sù nhÊt trÝ trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp, th× sù nhÊt trÝ ph¶i ®-îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n vµ v¨n b¶n nµy cã gi¸ trÞ ph¸p lý rµng buéc c¸c bªn. ViÖc hoµ gi¶i thµnh c«ng hay kh«ng lµ do sù kÕt hîp hai yÕu tè chñ chèt trong bÊt kú cuéc th-¬ng l-îng nµo, sù trao ®æi th«ng tin vµ sù tin cËy lÉn nhau, V× vËy, bªn thø 3 ph¶i lµ ng-êi mµ c¸c bªn tranh chÊp ®ñ tin cËy ®Ó cã thÓ trao ®æi
  • 11. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 11 - nh÷ng lËp tr-êng riªng ®Ých thùc cña hä trong vô tranh chÊp. Qu¸ tr×nh hoµ gi¶i mang tÝnh chÊt tù nguyÖn, mÒm dÎo vµ kh«ng b¾t buéc, th«ng th-êng viÖc hoµ gi¶i diÔn ra nhanh chãng víi chi phÝ võa ph¶i. C¸c vô gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng hoµ gi¶i cã thÓ rÊt ®¬n gi¶n hoÆc cã thÓ lín vµ phøc t¹p, cã thÓ chØ cã hai bªn hay nhiÒu bªn tham gia tranh chÊp. Trong qu¸ tr×nh hoµ gi¶i tÝnh ®èi kh¸ng cña c¸c bªn Ýt quyÕt liÖt h¬n so víi c¸c h×nh thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng toµ ¸n hoÆc träng tµi do vËy ®Æc tr-ng cña viÖc hoµ gi¶i lµ cho phÐp duy tr× mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi vµ ®-a ra nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu. C¸c bªn cã thÓ xo¸ bá vai trß cña ng-êi hoµ gi¶i vµo bÊt cø thêi ®iÓm nµo mµ hä muèn, ng-êi hoµ gi¶i kh«ng ¸p ®Æt quan ®iÓm riªng cña m×nh cho c¸c bªn mµ ®Ó c¸c bªn tho¶ thuËn vµ thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n cã gi¸ trÞ b¾t buéc cho c¶ hai bªn. Khi ng-êi hoµ gi¶i n¾m ®-îc c¸c sù kiÖn, nguyªn nh©n c¸c t×nh tiÕt cña vô tranh chÊp ®ång thêi l¹i biÕt ®-îc nh÷ng chi tiÕt riªng t- trong lËp tr-êng cña tõng bªn th× hä cã thÓ th¸o gì hoÆc gãp phÇn lµm gi¶m ®i nh÷ng bÊt ®ång, nh÷ng rµo c¶n vµ kh¸c biÖt trong quan ®iÓm cña c¸c bªn theo nh÷ng c¸ch thøc, lËp luËn, dÉn d¾t cña m×nh nÕu chØ cã c¸c bªn tranh chÊp víi nhau cïng víi nh÷ng lËp tr-êng riªng cña hä th× kh«ng thÓ gi¶i quyÕt næi. Nh×n chung hoµ gi¶i lµ ph-¬ng ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp nhanh, tiÕt kiÖm chi phÝ, nç lùc gi¶i quyÕt tranh chÊp cña c¸c bªn cïng víi sù ®ãng gãp cña hoµ gi¶i viªn sÏ lµm cho tiÕn tr×nh hoµ gi¶i diÔn ra nhanh chãng vµ mang l¹i kÕt qu¶ theo mong muèn cña c¸c bªn. 3. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng tßa ¸n. 3.1 C¬ cÊu tæ chøc cña toµ ¸n kinh tÕ. a. C¬ cÊu cña toµ ¸n trong ®iÒu kiÖn míi:
  • 12. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 12 - Toµ ¸n kinh tÕ ®-îc tæ chøc thµnh tßa chuyªn tr¸ch trong hÖ thèng tßa ¸n nh©n d©n nh-: Tßa d©n sù, Toµ h×nh sù, gåm cã: Tßa kinh tÕ Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, Tßa kinh tÕ thuéc Tßa ¸n nh©n d©n cÊp TØnh, ThÈm ph¸n chuyªn tr¸ch xÐt xö c¸c vô ¸n kinh tÕ ë Toµ ¸n cÊp HuyÖn. ë Trung ¦¬ng: Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao cã toµ ¸n kinh tÕ tån t¹i ®éc lËp vµ song song víi c¸c toµ chuyªn tr¸ch kh¸c nh­: Toµ h×nh sù, Toµ d©n sù, Toµ lao ®éng … C¬ cÊu tæ chøc cña Toµ kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao gåm cã Ch¸nh toµ, c¸c Phã Ch¸nh toµ, c¸c ThÈm ph¸n vµ Th- ký toµ. ë §Þa ph-¬ng: C¬ cÊu tæ chøc cña toµ kinh tÕ toµ ¸n nh©n d©n cÊp TØnh gåm cã: Ch¸nh toµ, Phã ch¸nh toµ, c¸c ThÈm ph¸n vµ Th- ký toµ. ë Toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn kh«ng cã tæ chøc chuyªn tr¸ch song TAND cÊp HuyÖn vÉn cã chøc n¨ng gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ vµ cã c¸c ThÈm ph¸n kinh tÕ ®¶m nhËn xÐt xö c¸c vô ¸n kinh tÕ. b. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña toµ ¸n: b.1. Chøc n¨ng: Theo quy ®Þnh hiÖn nay toµ kinh tÕ cã 2 chøc n¨ng chñ yÕu sau: Chøc n¨ng xÐt xö c¸c vô ¸n kinh tÕ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. §©y lµ chøc n¨ng chñ yÕu th-êng xuyªn mang tÝnh truyÒn thèng cña mét c¬ quan xÐt xö, toµ ¸n cã thÈm quyÒn nh©n danh n-íc CHXHCN ViÖt Nam ®Ó tuyªn ¸n vµ kÕt qu¶ cña viÖc xÐt xö lµ b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh. Chøc n¨ng tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp: Toµ ¸n nh©n d©n cÊp TØnh, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao lµ c¬ quan cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp. b.2. NhiÖm vô cña toµ ¸n kinh tÕ:
  • 13. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 13 - Gi¶i quyÕt ®óng ph¸p luËt, kÞp thêi c¸c vô ¸n kinh tÕ nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ n-íc, quyÒn vµ lîi Ých cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n. NhiÖm vô b¶o vÖ ph¸p chÕ XHCN. NhiÖm vô b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. NhiÖm vô gi¶i quyÕt nhanh chãng kÞp thêi c¸c vô ¸n kinh tÕ. Thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i cã ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, cÇn gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ kÞp thêi ®óng ph¸p luËt vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao, kh«ng chØ gi¶m bít nh÷ng tæn thÊt vÒ kinh tÕ, mµ cßn cã t¸c dông b¶o vÖ vµ kh«i phôc quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ kinh doanh, t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. MÆt kh¸c khuyÕn khÝch c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc trong n-íc còng nh- ë n-íc ngoµi yªn t©m bá vèn ®Ó ®Çu t- ph¸t triÓn ®Êt n-íc. Ngµy 16/3/1994 Uû ban th-êng vô Quèc héi ®· ban hµnh Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ, theo LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt tæ chøc tßa ¸n nh©n d©n, tõ ngµy 1/7/1994 gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ®-îc chuyÓn sang tßa kinh tÕ - Tßa chuyªn tr¸ch trong hÖ thèng Tßa ¸n nh©n d©n. Ngµy 28/6/1996 Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm so¸t nh©n d©n tèi cao ®· ban hµnh Th«ng t- liªn nghµnh sè 04 TTLT h-íng dÉn ¸p dông Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ. Trong ®ã quy ®Þnh tæ chøc toµ kinh tÕ n»m trong hÖ thèng tßa ¸n nh©n d©n víi vai trß nh- nh÷ng tßa chuyªn tr¸ch kh¸c, cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ph¸t sinh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 3.2 Nguyªn t¾c tè tông vô ¸n kinh tÕ: Nguyªn t¾c gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ lµ nh÷ng t- t-ëng chØ ®¹o ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ®-îc c¸c
  • 14. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 14 - quy ph¹m ph¸p luËt vÒ tè tông kinh tÕ ghi nhËn qua nh÷ng néi dung vµ ®Æc tr-ng c¬ b¶n cña tè tông kinh tÕ. ViÖc tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c cña tè tông kinh tÕ lµ c¬ së cho viÖc ®¶m b¶o gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ kh¸ch quan, ®óng luËt, ®Æc biÖt cÇn ph¶i tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c sau ®©y: 3.2.1 Nguyªn t¾c tù ®Þnh ®o¹t §©y lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n trong tè tông kinh tÕ, nã xuÊt ph¸t tõ quyÒn tù do kinh doanh, tù do giao kÕt hîp ®ång cña c¸c chñ thÓ kinh doanh. Theo nguyªn t¾c nµy, thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ ®· quy ®Þnh cho ®-¬ng sù ®-îc quyÒn khëi kiÖn, quyÒn yªu cÇu toµ ¸n b¶o vÖ c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p, cã quyÒn lùa chän Toµ ¸n gi¶i quyÕt tranh chÊp trong nh÷ng tr-êng hîp nhÊt ®Þnh. Nguyªn ®¬n ®-îc quyÒn thay ®æi néi dung ®¬n kiÖn, quyÒn rót ®¬n kiÖn, còng nh- ®-¬ng sù cã quyÒn hoµ gi¶i, th-¬ng l-îng trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n. 3.2.2 Nguyªn t¾c ®-¬ng sù cã nghÜa vô cung cÊp chøng cø vµ chøng minh: Trong tè tông kinh tÕ, toµ ¸n kh«ng cã nghÜa vô ph¶i ®iÒu tra x¸c minh sù thËt cña vô ¸n, mµ c¸c ®-¬ng sù ph¶i cã nghÜa vô cung cÊp thu thËp tµi liÖu chøng cø ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. Cã thÓ nãi, sù thÊt b¹i trong mét vô tranh tông t¹i toµ ¸n phô thuéc nhiÒu vµo viÖc ®-¬ng sù cã cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c chøng cø b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh hay kh«ng. 3.2.3 Nguyªn t¾c hoµ gi¶i: Khi cã tranh chÊp kinh tÕ x¶y ra c¸c bªn ®-¬ng sù ph¶i chñ ®éng gÆp gì nhau ®Ó hoµ gi¶i, th-¬ng l-îng, khi sù th-¬ng l-îng ®ã kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ th× bªn bÞ vi ph¹m cã quyÒn khëi kiÖn vô ¸n kinh tÕ ra toµ ¸n nh©n d©n cã thÈm quyÒn. Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ toµ ¸n cã nhiÖm vô ph¶i hoµ gi¶i gi÷a c¸c bªn ®-¬ng sù, hoµ gi¶i lµ b¾t buéc
  • 15. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 15 - trong tè tông kinh tÕ, nÕu nh- khi gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ Toµ ¸n kh«ng hoµ gi¶i gi÷a c¸c bªn th× coi nh- ®· vi ph¹m nghiªm träng thñ tôc tè tông. Toµ ¸n chØ ®-a ra xÐt xö khi hoµ gi¶i kh«ng thµnh. XÐt vÒ nguyªn t¾c, hoµ gi¶i kh«ng chØ gi¶i quyÕt "Ai ®óng, Ai sai" mµ chÝnh lµ khuyÕn khÝch c¸c bªn thõa nhËn quyÒn lîi chung. Thùc tiÔn xÐt xö cho thÊy r»ng phÇn lín c¸c vô ¸n kinh tÕ thµnh c«ng ë giai ®o¹n hoµ gi¶i. Hoµ gi¶i thËt sù cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c¶ hai bªn ®-¬ng sù vµ víi c¶ toµ ¸n, nã gióp vô ¸n ®-îc gi¶i quyÕt nhanh chãng ®¹t ®-îc yªu cÇu cña c¶ hai bªn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng tho¶ thuËn ®ã sau nµy. 3.2.4 Nguyªn t¾c gi¶i quyÕt vô ¸n nhanh chãng kÞp thêi: §©y lµ nguyªn t¾c ®Æc tr-ng cña tè tông vô ¸n kinh tÕ, bëi lÏ nã chi phèi tÊt c¶ c¸c thêi h¹n tè tông trong viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ, nhanh chãng vÒ thêi gian lµ ®ßi hái cña c¸c chñ thÓ kinh doanh khi gi¶i quyÕt vô ¸n. 3.2.5 Nguyªn t¾c xÐt xö c«ng khai: §©y lµ nguyªn t¾c hiÕn ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng cña toµ ¸n. Trong mét sè tr-êng hîp ph¸p luËt cho phÐp toµ ¸n ®-îc xö kÝn: Khi xÐt xö c¸c vô ¸n kinh tÕ, toµ ¸n cã thÓ xÐt xö kÝn nÕu xÐt thÊy cÇn gi÷ bÝ mËt Nhµ n-íc hoÆc bÝ mËt cña ®-¬ng sù theo yªu cÇu chÝnh ®¸ng cña hä. BÝ mËt cña ®-¬ng sù trong tranh chÊp kinh tÕ th-êng lµ bÝ quyÕt vÒ kinh doanh nh- ph¸t minh s¸ng chÕ... cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng-êi kinh doanh, nÕu bÝ quyÕt ®ã bÞ tiÕt lé th× sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ xÊu cho doanh nghiÖp ®ã v× vËy hä cã quyÒn ®Ò nghÞ toµ xÐt xö kÝn. 3.3 ThÈm quyÒn gi¶i quyÕt vô ¸n kinh tÕ cña toµ ¸n. 3.3.1 ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n: Khi cã vô tranh chÊp kinh tÕ x¶y ra, ®-¬ng sù ph¶i khëi kiÖn t¹i toµ ¸n cã thÈm quyÒn hoÆc c¸c toµ ¸n ph¶i xem xÐt
  • 16. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 16 - vµ xö lý vô ¸n ®óng thÈm quyÒn theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. Chóng ta hiÓu thÈm quyÒn cña toµ ¸n ë c¸c mÆt sau ®©y: - ThÈm quyÒn chung; - ThÈm quyÒn cña toµ ¸n c¸c cÊp; - ThÈm quyÒn cña toµ ¸n theo l·nh thæ; - ThÈm quyÒn theo sù lùa chän cña nguyªn ®¬n; a. ThÈm quyÒn chung cña toµ ¸n: Theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông th× toµ ¸n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ sau: Tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ gi÷a ph¸p nh©n víi ph¸p nh©n, gi÷a ph¸p nh©n víi c¸ nh©n cã ®¨ng ký kinh doanh. C¸c tranh chÊp gi÷a c«ng ty víi thµnh viªn cña c«ng ty, c¸c thµnh viªn cña c«ng ty víi nhau cã liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp, ho¹t ®éng, gi¶i thÓ c«ng ty. C¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. C¸c tranh chÊp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Do ®ã khi x¶y ra tranh chÊp vµ ®-a ®Õn toµ ¸n th× cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc r»ng: vô tranh chÊp ®ã thuéc vÒ mét trong sè c¸c lo¹i vô viÖc kÓ trªn kh«ng?. Còng cÇn ph¶i l-u ý r»ng ®èi víi nh÷ng tranh chÊp kinh tÕ thuéc c¸c lo¹i kÓ trªn nh-ng l¹i cã nh©n tè n-íc ngoµi th× chØ ¸p dông luËt tè tông cña ViÖt nam ®Ó gi¶i quyÕt theo thñ tôc tè tông kinh tÕ khi kh«ng cã ®iÒu -íc quèc tÕ mµ ViÖt nam tham gia, hoÆc ký kÕt cã qui ®Þnh kh¸c. b. ThÈm quyÒn cña Toµ ¸n c¸c cÊp: Toµ ¸n kinh tÕ cÊp TØnh vµ toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn cã quyÒn xö s¬ thÈm vô ¸n kinh tÕ, nh-ng cÇn ph¶i l-u ý r»ng
  • 17. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 17 - kh«ng ph¶i quyÒn xÐt xö S¬ thÈm mäi vô ¸n kinh tÕ ®Òu do toµ ¸n kinh tÕ gi¶i quyÕt, bëi lÏ toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn còng cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. Do ®ã khi cã mét tranhh chÊp kinh tÕ mµ chóng ta x¸c ®Þnh nã thuéc thÈm quyÒn chung nh- ®· nãi ë trªn th× cÇn ph¶i x¸c ®Þnh b-íc tiÕp theo lµ toµ ¸n cÊp nµo cã thÈm quyÒn xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n kinh tÕ ®ã. Toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn cã thÈm quyÒn xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ cã ®ñ 3 ®iÒu kiÖn sau: - §ã lµ tranh chÊp vÒ hîp ®ång kinh tÕ; - Gi¸ trÞ tranh chÊp d-íi 50 triÖu ®ång; - Kh«ng cã nh©n tè n-íc ngoµi. b.1 ThÈm quyÒn cña toµ ¸n kinh tÕ - toµ ¸n nh©n d©n cÊp TØnh - S¬ thÈm: Nh÷ng vô ¸n kinh tÕ trõ nh÷ng vô ¸n thuéc thÈm quyÒn cña toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn. Tuy nhiªn trong nh÷ng tr-êng hîp cÇn thiÕt toµ ¸n cÊp TØnh cã thÓ lÊy nh÷ng vô ¸n kinh tÕ thuéc quyÒn cña toµ ¸n nh©n d©n cÊp HuyÖn lªn ®Ó gi¶i quyÕt do vô ¸n ®ã cã nhiÒu t×nh tiÕt phøc t¹p, cã ¶nh h-ëng ®Õn an ninh chÝnh trÞ hoÆc v× lý do cÇn thiÕt nµo ®ã. - Phóc thÈm: Nh÷ng vô ¸n kinh tÕ mµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh S¬ thÈm ch-a cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña toµ ¸n cÊp d-íi bÞ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. - Gi¶i quyÕt viÖc ph¸ s¶n doanh nghiÖp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Tãm l¹i, thÈm quyÒn xÐt xö cña Toµ ¸n Nh©n d©n cÊp TØnh ®èi víi c¸c vô ¸n kinh tÕ lµ: Gi¸m ®èc thÈm, T¸i thÈm; c¸c vô ¸n mµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña toµ ¸n cÊp d-íi bÞ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ. b.2 ThÈm quyÒn cña toµ kinh tÕ - toµ ¸n nh©n d©n tèi cao:
  • 18. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 18 - Gi¸m ®èc thÈm, T¸i thÈm nh÷ng vô ¸n mµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt bÞ kh¸ng nghÞ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. Toµ kinh tÕ - toµ ¸n nh©n d©n tèi cao kh«ng cã quyÒn xÐt xö s¬ thÈm ®ång thêi chung thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ nh- toµ h×nh sù toµ ¸n nh©n d©n tèi cao. VÒ phóc thÈm: Toµ ¸n Nh©n d©n tèi cao cã c¸c ThÈm ph¸n kinh tÕ ®-îc ph©n c«ng gi¶i quyÕt vµ cã thÈm quyÒn: Phóc thÈm nh÷ng vô ¸n mµ b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh s¬ thÈm ch-a cã hiÖu lùc ph¸p luËt cña toµ ¸n cÊp d-íi trùc tiÕp bÞ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông. Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh cña TAND TØnh, Thµnh phè trùc thuéc TW vÒ tuyªn bè ph¸ s¶n doanh nghiÖp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. c. ThÈm quyÒn cña toµ ¸n theo l·nh thæ: Theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt th× toµ ¸n cã thÈm quyÒn xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n kinh tÕ lµ toµ ¸n n¬i bÞ ®¬n cã trô së hoÆc c- tró; trong tr-êng hîp vô ¸n chØ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n, th× toµ ¸n n¬i cã bÊt ®éng s¶n gi¶i quyÕt. d. ThÈm quyÒn theo sù lùa chän cña nguyªn ®¬n: Theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt th× nguyªn ®¬n cã quyÒn lùa chän mét trong sè toµ ¸n cã thÈm quyÒn theo nh÷ng tr-êng hîp d-íi ®©y ®Ó khëi kiÖn vô ¸n kinh tÕ: - NÕu kh«ng biÕt râ trô së, hoÆc n¬i c- tró cña bÞ ®¬n th× cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n n¬i cã tµi s¶n, n¬i cã trô së hoÆc n¬i c- tró cuèi cïng cña bÞ ®¬n ®Ó gi¶i quyÕt vô ¸n. - NÕu vô ¸n ph¸t sinh lµ ho¹t ®éng cña Chi nh¸nh, th× cã thÓ yªu cÇu toµ ¸n n¬i doanh nghiÖp cã trô së hoÆc n¬i Chi nh¸nh ®ã ®Ó gi¶i quyÕt. - NÕu vô ¸n ph¸t sinh do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, th× cã quyÒn yªu cÇu: Toµ ¸n n¬i thùc hiÖn hîp ®ång gi¶i quyÕt.
  • 19. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 19 - - NÕu bÞ ®¬n cã trô së hoÆc n¬i c- tró kh¸c th× cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n n¬i cã trô së hoÆc n¬i c- tró cña mét trong sè c¸c bÞ ®¬n gi¶i quyÕt vô ¸n. - NÕu vô ¸n kh«ng chØ liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n th× cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n n¬i cã bÊt ®éng s¶n hoÆc n¬i c- tró cña bÞ ®¬n gi¶i quyÕt. - NÕu vô ¸n liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n ë nhiÒu n¬i kh¸c nhau th× cã quyÒn yªu cÇu toµ ¸n cña mét trong sè c¸c n¬i ®ã gi¶i quyÕt. - Trong tr-êng hîp cã tranh chÊp vÒ thÈm quyÒn cña toµ ¸n th× do toµ ¸n cÊp trªn trùc tiÕp gi¶i quyÕt. 4. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ b»ng träng tµi 4.1 Kh¸i niÖn vµ nh÷ng -u thÕ c¬ b¶n a. Kh¸i niÖm: Träng tµi lµ mét tæ chøc trung gian ®-îc thµnh lËp ra vµ cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ vµ tranh chÊp kh¸c phï hîp víi ph¸p luËt cña n-íc träng tµi. Gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng träng tµi lµ mét ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt mµ ë ®ã träng tµi víi t- c¸ch lµ ng-êi thø 3 ®éc lËp ph¸n xö vµ quyÕt ®Þnh tranh chÊp cña c¸c bªn. §ã th«ng th-êng lµ mét c¬ quan trung gian ®-îc c¸c bªn ®-¬ng sù giao tranh chÊp ®Ó xÐt xö. Ph¸n quyÕt cña träng tµi th«ng th-êng mang tÝnh chÊt chung thÈm ®-îc ¸p dông phæ biÕn nhÊt hiÖn nay. b. Nh÷ng -u thÕ c¬ b¶n cña träng tµi: Cïng víi viÖc quyÕt ®Þnh chuyÓn giao viÖc xÐt xö tranh chÊp kinh tÕ tõ träng tµi kinh tÕ sang tßa ¸n, ChÝnh phñ ViÖt Nam chñ tr-¬ng so¹n th¶o vµ ban hµnh Ph¸p luËt vÒ träng tµi kinh tÕ phi ChÝnh phñ, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c bªn tranh chÊp thùc hiÖn quyÒn tù do ®Þnh ®o¹t ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp cña m×nh.
  • 20. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 20 - VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ t¹i sao viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ®· cã toµ ¸n kinh tÕ theo Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ, vËy träng tµi phi ChÝnh phñ ®-îc thµnh lËp nh»m môc ®Ých g×? Cã c¸c nguyªn nh©n sau ®©y: Mét lµ: Thñ tôc tè tông cña toµ ¸n cã thÓ qua nhiÒu cÊp xÐt xö kh¸c nhau, ®iÒu ®ã kh«ng phï hîp víi ®ßi hái cña c¸c nhµ kinh doanh vÒ mÆt thêi gian. C¸c nhµ kinh doanh muèn vô tranh chÊp ®-îc ph¸n quyÕt nhanh chãng b»ng thñ tôc ®¬n gi¶n, phï hîp víi c«ng viÖc kinh doanh cña hä; Hai lµ: C¸c nhµ kinh doanh cã quyÒn tù do kinh doanh theo luËt ®Þnh ®ång thêi còng cã quyÒn lùa chän c¬ quan tµi ph¸n trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp vÒ kinh tÕ. Hä muèn "chän mÆt göi vµng" vµo c¬ quan tµi ph¸n mµ hä tÝn nhiÖm, muèn cã "ng-êi" gi¶i quyÕt tranh chÊp do hä lùa chän, thËm chÝ muèn lùa chän vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm ®Ó gi¶i quyÕt vô tranh chÊp … VÒ vÊn ®Ò nµy tè tông cña toµ ¸n kh«ng thÓ ®¸p øng ®Çy ®ñ ®-îc. Ba lµ: C¸c nhµ kinh doanh muèn g÷i bÝ mËt, ®¶m b¶o uy tÝn trong hîp ®ång kinh doanh hä th-êng kh«ng muèn doanh nghiÖp m×nh ph¶i ra "hÇu toµ" bÞ ®-a tin trªn c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, nh-ng vÒ nguyªn t¾c tè tông cña toµ ¸n ®ßi hái xÐt xö c«ng khai trõ tr-êng hîp ®Æc biÖt cã lý do chÝnh ®¸ng; Bèn lµ: C¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n-íc ta ngµy cµng ph¸t triÓn víi nh÷ng h×nh thøc ®a d¹ng, phong phó nh- hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng, hîp ®ång ®Çu t­…. cã nh÷ng tranh chÊp ph¸t sinh tõ quan hÖ kinh tÕ Quèc tÕ nh-: tranh chÊp vÒ tµi chÝnh, tÝn dông, b¶o hiÓm, vËn t¶i, du lÞch quèc tÕ... trong khi c¸c ®-¬ng sù kh«ng muèn gi¶i quyÕt b»ng toµ ¸n vµ theo th«ng lÖ chung c¸c n-íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng th×
  • 21. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 21 - nh÷ng tranh chÊp ®ã th-êng do Träng tµi th-¬ng m¹i gi¶i quyÕt. N¨m lµ: M« h×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ trong kinh doanh b»ng con ®-êng träng tµi th-¬ng m¹i phi ChÝnh phñ ë c¸c n-íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng rÊt ®-îc -a chuéng ®iÒu nµy chøng tá mét sè -u ®iÓm ®éc ®¸o phï hîp víi c¸c nhµ kinh doanh. 4.2 Trung t©m Träng tµi: Tr-íc ®©y v¨n b¶n Ph¸p luËt quan träng ®iÒu chØnh tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña träng tµi kinh tÕ lµ NghÞ ®Þnh 116 ngµy 5/9/1994 nh-ng ®· ®-îc thay thÕ b»ng Ph¸p lÖnh träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/2003 PL - UBTVQH 11 ban hµnh ngµy 25/2/2003 cã hiÖu lùc ngµy 01/07/2003. 4.2.1 Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm: a. Kh¸i niÖm: Trung t©m träng tµi lµ tæ chøc phi ChÝnh phñ cã t- c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu, tµi kho¶n riªng, Trung t©m träng tµi ®-îc lËp Chi nh¸nh, V¨n phßng ®¹i diÖn cho Trung t©m, cã Ban ®iÒu hµnh vµ c¸c träng tµi viªn cã Chñ tÞch, Phã chñ tÞch, Tæng th- ký. b. §Æc ®iÓm: Träng tµi lµ ph-¬ng thøc gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh trong ho¹t ®éng th-¬ng m¹i ®-îc c¸c bªn tho¶ thuËn vµ ®-îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù, thñ tôc tè tông do Ph¸p lÖnh träng tµi th-¬ng m¹i ban hµnh ngµy 25/2/2003. Tranh chÊp gi÷a c¸c bªn ®-îc gi¶i quyÕt t¹i Héi ®ång träng tµi do Trung t©m träng tµi tæ chøc hoÆc t¹i Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp (§iÒu 2 Kho¶n 1 vµ §iÒu 4). - VÒ h×nh thøc: Träng tµi th-¬ng m¹i lµ tæ chøc phi ChÝnh phñ; - Tæ chøc ho¹t ®éng: §Ó tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo §iÒu lÖ vµ Quy t¾c tè tông cña mçi Trung t©m phï hîp víi quy ®Þnh cña c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh nh-ng kh«ng ®-îc tr¸i víi nh÷ng qui ®Þnh cña Ph¸p lÖnh sè 08/2003 UBTVQH 11;
  • 22. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 22 - - Mét ®Æc ®iÓm n÷a lµ: C¸c quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång träng tµi lµ Chung thÈm, c¸c bªn ph¶i thi hµnh; - §Æc ®iÓm thø t- lµ: C¸c bªn cã quyÒn tho¶ thuËn lùa chän Trung t©m träng tµi ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp. 4.2.2 ThÈm quyÒn: Theo qui ®Þnh cña Ph¸p lÖnh sè 08/PL/2003 UBTVQH 11 träng tµi cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vô tranh chÊp ph¸t sinh trong “ho¹t ®éng th­¬ng m¹i” theo sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn b»ng v¨n b¶n hoÆc h×nh thøc v¨n b¶n kh¸c nh- th-, ®iÖn b¸o, telex, fax, th- ®iÖn tö.... Ho¹t ®éng th-¬ng m¹i lµ mét hay nhiÒu hµnh vi th-¬ng m¹i cña c¸ nh©n, tæ chøc kinh doanh bao gåm: mua b¸n hµng ho¸, cung øng dÞch vô; ph©n phèi; ®¹i diÖn, ®¹i lý th-¬ng m¹i; ký göi; thuª, cho thuª; thuª mua; x©y dùng; t- vÊn; kü thuËt; li – x¨ng; ®Çu t-; tµi chÝnh, ng©n hµng; b¶o hiÓm; th¨m dß; khai th¸c; vËn chuyÓn hµng ho¸, hµnh kh¸ch b»ng ®-êng hµng kh«ng, ®-êng biÓn, ®-êng s¾t, ®-êng bé.... §iÒu 2 kho¶n 3 Ph¸p lÖnh Träng tµi Th-¬ng m¹i sè 08/PL/2003). 4.2.3 Thµnh lËp vµ chÊm døt ho¹t ®éng cña Trung t©m träng tµi: a. §iÒu kiÖn: Trung t©m träng tµi chØ ®-îc phÐp thµnh lËp khi cã Ýt nhÊt n¨m Träng tµi viªn lµ s¸ng lËp viªn ®Ò nghÞ vµ ®-îc Héi luËt gia ViÖt nam giíi thiÖu, Bé tr-ëng Bé T- ph¸p xem xÐt QuyÕt ®Þnh cÊp giÊy phÐp thµnh lËp Trung t©m träng tµi. Träng tµi viªn ph¶i lµ ng-êi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn theo qui ®Þnh míi ®-îc c«ng nhËn lµ Träng tµi viªn: ph¶i lµ c«ng d©n ViÖt Nam, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, trung thùc, v« t-, kh¸ch quan, cã b»ng ®¹i häc vµ ®· qua thùc tÕ c«ng t¸c theo ngµnh ®· häc tõ 05 n¨m trë lªn.
  • 23. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 23 - Ph¸p luËt còng ®-a ra ®iÒu kiÖn cÊm chØ: ng-êi ®ang bÞ qu¶n chÕ hµnh chÝnh, ®ang bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù hoÆc bÞ kÕt ¸n mµ ch-a ®-îc xo¸ ¸n tÝch kh«ng ®-îc lµm Träng tµi, ThÈm ph¸n, KiÓm s¸t viªn, §iÒu tra viªn, ChÊp hµnh viªn, C«ng chøc ®ang c«ng t¸c t¹i Toµ ¸n, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, c¬ quan ®iÒu tra, C¬ quan thi hµnh ¸n kh«ng ®-îc ®ång thêi lµm träng tµi viªn (§iÒu 12 Ph¸p lÖnh 08/2003 UBTVQH 11). b. Thñ tôc: - C¸c s¸ng lËp viªn ph¶i göi hå s¬ ®Ò nghÞ thµnh lËp Trung t©m träng tµi ®Õn Bé T- ph¸p, trong thêi h¹n 40 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc hå s¬ hîp lÖ, Bé tr-ëng Bé T- ph¸p cÊp giÊy phÐp thµnh lËp Trung t©m träng tµi vµ phª chuÈn §iÒu lÖ cña Trung t©m träng tµi, trong tr-êng hîp tõ chèi, ph¶i tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n nªu râ lý do; - Hå s¬ ®Ò nghÞ thµnh lËp Trung t©m träng tµi gåm cã c¸c néi dung sau: + §¬n xin phÐp thµnh lËp Trung t©m träng tµi; + Hä vµ tªn, ®Þa chØ, nghÒ nghiÖp cña c¸c s¸ng lËp viªn; + §iÒu lÖ cña Trung t©m träng tµi; + V¨n b¶n giíi thiÖu cña Héi luËt gia ViÖt nam; - §¬n xin phÐp thµnh lËp Trung t©m träng tµi gåm cã c¸c néi dung sau: + Ngµy, th¸ng, n¨m viÕt ®¬n; + Hä vµ tªn, ®Þa chØ, nghÒ nghiÖp cña c¸c s¸ng lËp viªn; + LÜnh vùc ho¹t ®éng cña Trung t©m träng tµi: + §Þa ®iÓm dù ®Þnh ®Æt trô së cña Trung t©m träng tµi; - Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc GiÊy phÐp thµnh lËp, Trung t©m träng tµi ph¶i ®¨ng ký ho¹t ®éng t¹i Së T- ph¸p TØnh, Thµnh phè trùc thuéc TW n¬i Trung t©m träng tµi
  • 24. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 24 - ®Æt trô së, hÕt thêi h¹n nµy mµ Trung t©m träng tµi kh«ng ®¨ng ký th× giÊy phÐp bÞ thu håi. - Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy ®-îc cÊp giÊy ®¨ng ký ho¹t ®éng Trung t©m träng tµi ph¶i ®¨ng b¸o hµng ngµy cña TW hoÆc b¸o §Þa ph-¬ng n¬i ®¨ng ký ho¹t ®éng trong 3 sè liªn tiÕp vÒ nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: + Tªn, ®Þa chØ, trô së cña Trung t©m träng tµi + LÜnh vùc ho¹t ®éng cña Trung t©m; + Sè giÊy ®¨ng ký ho¹t ®éng, c¬ quan cÊp, ngµy, th¸ng, n¨m cÊp; + Thêi ®iÓm b¾t ®Çu ho¹t ®éng cña Trung t©m träng tµi; Trung t©m träng tµi, ph¶i niªm yÕt t¹i trô së nh÷ng néi dung trªn vµ danh s¸ch träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi. c. ChÊm døt ho¹t ®éng: §iÒu 18 Ph¸p lÖnh Träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/2003 UBTVQH 11 th× Trung t©m träng tµi chÊm døt ho¹t ®éng trong c¸c tr-êng hîp sau: - C¸c tr-êng hîp qui ®Þnh t¹i §iÒu lÖ cña Trung t©m träng tµi; - BÞ thu håi GiÊy phÐp thµnh lËp; Khi chÊm døt ho¹t ®éng, trung t©m träng tµi ph¶i nép l¹i GiÊy phÐp thµnh lËp cho c¬ quan ®· cÊp giÊy phÐp. 4.2.4. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ cña Trung t©m träng tµi kinh tÕ. a. Nép ®¬n: Khi yªu cÇu gi¶i quyÕt tranh chÊp Nguyªn ®¬n ph¶i göi ®¬n hîp lÖ cho Trung t©m träng tµi mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n vÒ viÖc ®-a vô tranh chÊp ra gi¶i quyÕt t¹i trung t©m träng tµi.
  • 25. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 25 - §¬n yªu cÇu ph¶i cã ®Çy ®ñ nh÷ng néi dung sau: + Ngµy, th¸ng, n¨m viÕt ®¬n; + Tªn vµ ®Þa chØ cña c¸c bªn; + Tãm t¾t néi dung tranh chÊp; + C¸c yªu cÇu cña Nguyªn ®¬n; + TrÞ gi¸ tµi s¶n mµ Nguyªn ®¬n yªu cÇu; + Träng tµi viªn cña Trung t©m mµ Nguyªn ®¬n chän; - §Ó gi¶i quyÕt vô tranh chÊp t¹i Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp nguyªn ®¬n ph¶i lµm ®¬n kiÖn göi cho bÞ ®¬n néi dung ®¬n kiÖn nh- trªn ®· qui ®Þnh. - KÌm theo ®¬n kiÖn nguyªn ®¬n ph¶i göi b¶n chÝnh hoÆc b¶n sao tho¶ thuËn träng tµi, b¶n chÝnh , b¶n sao c¸c tµi liÖu, chøng cø, b¶n sao ph¶i cã chøng thùc hîp lÖ. - Tè tông träng tµi b¾t ®Çu khi Trung t©m träng tµi nhËn ®-îc ®¬n kiÖn cña nguyªn ®¬n hoÆc tõ khi bÞ ®¬n nhËn ®-îc ®¬n kiÖn cña nguyªn ®¬n, nÕu vô tranh chÊp ®-îc gi¶i quyÕt t¹i Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp; Trong thêi h¹n 5 ngµy lµm viÖc, kÓ tõ khi nhËn ®-îc ®¬n kiÖn, Trung t©m träng tµi ph¶i göi cho bÞ ®¬n b¶n sao ®¬n kiÖn cña nguyªn ®¬n vµ nh÷ng tµi liÖu, chøng cø; b. B¶n tù b¶o vÖ: - §èi víi vô tranh chÊp mµ c¸c bªn ®· chän Trung t©m träng tµi ®Ó gi¶i quyÕt nÕu c¸c bªn kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c th× trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®¬n kiÖn vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo cña nguyªn ®¬n do Trung t©m träng tµi göi ®Õn, bÞ ®¬n ph¶i göi cho Trung t©m träng tµi b¶n tù b¶o vÖ; - §èi víi vô tranh chÊp ®-îc gi¶i quyÕt t¹i Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c th× trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®¬n kiÖn cña
  • 26. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 26 - nguyªn ®¬n vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo bÞ ®¬n ph¶i göi cho nguyªn ®¬n b¶n tù b¶o vÖ vµ tªn Träng tµi mµ m×nh lùa chän. B¶n tù b¶o vÖ ph¶i gåm cã c¸c néi dung sau: + Ngµy, th¸ng, n¨m viÕt b¶n tù b¶o vÖ; + Tªn vµ ®Þa chØ cña bÞ ®¬n; - Lý lÏ vµ chøng cø ®Ó tù b¶o vÖ trong ®¬n bao gåm viÖc ph¶n b¸c mét phÇn hoÆc toµn bé néi dung ®¬n kiÖn cña nguyªn ®¬n. Ngoµi nh÷ng néi dung qui ®Þnh t¹i ®iÓm nµy, nÕu bÞ ®¬n cho r»ng vô tranh chÊp kh«ng thuéc thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña träng tµi kh«ng cã tho¶ thuËn träng tµi hoÆc tho¶ thuËn träng tµi v« hiÖu th× cã quyÒn nªu ra trong b¶n tù b¶o vÖ. - Thêi h¹n bÞ ®¬n göi b¶n tù b¶o vÖ kÌm theo chøng cø cã thÓ dµi h¬n 30 ngµy nh-ng ph¶i tr-íc ngµy Héi ®ång träng tµi më phiªn häp. c. Thµnh lËp Héi ®ång träng tµi: Trong thêi h¹n 5 ngµy lµm viÖc, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®¬n kiÖn Trung t©m träng tµi ph¶i göi cho bÞ ®¬n b¶n sao ®¬n kiÖn, tªn Träng tµi viªn mµ nguyªn ®¬n chän vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo céng víi danh s¸ch träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi; - Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc tµi liÖu vµ c¸c tµi liÖu kÌm theo do Trung t©m träng tµi göi ®Õn, bÞ ®¬n ph¶i chän Träng tµi viªn cã tªn trong danh s¸ch Träng tµi viªn ®· göi vµ b¸o cho Trung t©m träng tµi biÕt hoÆc yªu cÇu Chñ tÞch Trung t©m träng tµi chØ ®Þnh träng tµi viªn cho m×nh. HÕt thêi h¹n nµy nÕu bÞ ®¬n kh«ng chän Träng tµi viªn cho m×nh hoÆc kh«ng yªu cÇu Chñ tÞch Trung t©m träng tµi chØ ®Þnh Träng tµi viªn th× trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy hÕt h¹n qui ®Þnh nµy, Chñ tÞch trung t©m träng tµi chØ ®Þnh träng tµi viªn cã tªn trong danh s¸ch cña Trung t©m cho bÞ ®¬n.
  • 27. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 27 - - Trong tr-êng hîp vô tranh chÊp cã nhiÒu bÞ ®¬n mµ c¸c bÞ ®¬n kh«ng thèng nhÊt chän ®-îc träng tµi viªn trong thêi h¹n 30 ngµy th× trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc yªu cÇu chän Träng tµi viªn Chñ tÞch trung t©m träng tµi chØ ®Þnh Träng tµi viªn cã tªn trong danh s¸ch cña Trung t©m träng tµi cho c¸c bÞ ®¬n. - Trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy hai Träng tµi viªn ®-îc c¸c bªn chän, c¸c Träng tµi viªn nµy ph¶i chän Träng tµi viªn thø 3 cã tªn trong danh s¸ch träng tµi viªn cña Trung t©m lµm Chñ tÞch héi ®ång träng tµi. HÕt thêi h¹n trªn mµ hai Träng tµi viªn ®-îc chän kh«ng chän ®-îc Träng tµi viªn thø 3 lµm Chñ tÞch th× trong thêi h¹n 7 ngµy kÓ tõ ngµy hÕt h¹n theo yªu cÇu cña mét bªn hoÆc c¸c bªn, Chñ tÞch Trung t©m träng tµi chØ ®Þnh Träng tµi viªn thø 3 cã tªn trong danh s¸ch Träng tµi viªn lµm Chñ tÞch Héi ®ång träng tµi. - Trong tr-êng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn vô tranh chÊp do Träng tµi viªn duy nhÊt cña Trung t©m träng tµi gi¶i quyÕt nh-ng kh«ng chän ®-îc Träng tµi viªn th× theo yªu cÇu cña mçi bªn, Chñ tÞch trung t©m träng tµi chØ ®Þnh Träng tµi viªn duy nhÊt cho c¸c bªn trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc yªu cÇu vµ th«ng b¸o cho c¸c bªn (§iÒu 25 kho¶n 4 Ph¸p lÖnh 08/2003 UBTVQH11). d. Héi ®ång träng tµi do c¸c bªn thµnh lËp: T-¬ng tù nh- thµnh lËp Héi ®ång Träng tµi t¹i Trung t©m träng tµi viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ cã thÓ ®-îc gi¶i quyÕt bëi mét Héi ®ång träng tµi gåm 3 träng tµi viªn hoÆc do mét träng tµi viªn duy nhÊt thùc hiÖn. Tuy nhiªn trong tr-êng hîp nµy Ch¸nh ¸n Toµ ¸n TØnh, Thµnh phè trùc thuéc Trung -¬ng giao cho mét ThÈm ph¸n chØ ®Þnh Träng tµi viªn cho bÞ ®¬n nÕu bÞ ®¬n kh«ng chän ®-îc Träng tµi viªn theo yªu cÇu cña nguyªn ®¬n trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc.
  • 28. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 28 - - Ch¸nh ¸n Toµ ¸n cÊp TØnh còng thùc hiÖn viÖc giao cho mét ThÈm ph¸n chØ ®Þnh träng tµi viªn thø 3 lµm Chñ tÞch Héi ®ång, trong thêi h¹n 15 ngµy nÕu hai Träng tµi viªn ®-îc chän hoÆc ng-êi ®-îc chØ ®Þnh kh«ng chän ®-îc träng tµi viªn thø 3 lµm Chñ tÞch Héi ®ång träng tµi; - Träng tµi viªn do c¸c bªn chän hoÆc toµ ¸n chØ ®Þnh cã thÓ lµ träng tµi viªn trong danh s¸ch hoÆc ngoµi danh s¸ch träng tµi viªn cña c¸c trung t©m träng tµi cña ViÖt Nam. Trong tr-êng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn giao vô tranh chÊp do mét träng tµi viªn gi¶i quyÕt nh-ng kh«ng tho¶ thuËn ®-îc viÖc chän Träng tµi viªn duy nhÊt th× theo yªu cÇu cña mét bªn Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp TØnh n¬i bÞ ®¬n cã trô së hoÆc c- tró giao cho mét ThÈm ph¸n chØ ®Þnh Träng tµi viªn duy nhÊt cho c¸c bªn trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc yªu cÇu vµ th«ng b¸o cho c¸c bªn. - Träng tµi viªn duy nhÊt lµm nhiÖm vô nh- mét Héi ®ång träng tµi, QuyÕt ®Þnh cña träng tµi viªn nµy cã hiÖu lùc thi hµnh nh- quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång träng tµi. 4.3 Gi¶i quyÕt tranh chÊp: Träng tµi viªn nghiªn cøu hå s¬ vµ tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt cho viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp träng tµi viªn cã thÓ nghe c¸c bªn tr×nh bµy ý kiÕn, yªu cÇu c¸c bªn cung cÊp c¸c b¶n gi¶i thÝch, c¸c b»ng chøng vµ tµi liÖu kh¸c cã liªn quan hoÆc cã thÓ t×m hiÓu sù viÖc cã liªn quan tõ nh÷ng ng-êi kh¸c víi sù cã mÆt cña c¸c bªn hoÆc sau khi ®· b¸o c¸o cho c¸c bªn biÕt. Trong tr-êng hîp cÇn thiÕt, Héi ®ång träng tµi cã thÓ tù m×nh thu thËp chøng cø, mêi gi¸m ®Þnh theo yªu cÇu cña mét bªn hoÆc c¸c bªn vµ ph¶i th«ng b¸o cho c¸c bªn biÕt, bªn yªu cÇu gi¸m ®Þnh ph¶i nép t¹m øng phÝ gi¸m ®Þnh (§iÒu 32, kho¶n 2 Ph¸p lÖnh Träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/2003 UBTVQH 11).
  • 29. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 29 - Thêi gian ®Þa ®iÓm phiªn häp gi¶i quyÕt vô tranh chÊp do Chñ tÞch Héi ®éng träng tµi quyÕt ®Þnh. GiÊy triÖu tËp c¸c bªn tham dù phiªn häp gi¶i quyÕt vô tranh chÊp ph¶i göi cho c¸c bªn chËm nhÊt 30 ngµy tr-íc ngµy më phiªn häp. Phiªn häp gi¶i quyÕt vô tranh chÊp kh«ng c«ng khai, trong tr-êng hîp cã sù ®ång ý cña c¸c bªn, Héi ®ång träng tµi cho phÐp nh÷ng ng-êi kh¸c tham dù phiªn häp (§iÒu 38 Ph¸p lÖnh sè 08/2003 PL UBTVQH 11) Theo ®Ò nghÞ cña c¸c bªn hoÆc ®-îc c¸c bªn chÊp thuËn vô tranh chÊp cã thÓ ®-îc gi¶i quyÕt kh«ng cã mÆt cña c¸c bªn. Trong tr-êng hîp nguyªn ®¬n v¾ng mÆt mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng hoÆc bá phiªn häp mµ kh«ng ®-îc Héi ®ång träng tµi ®ång ý th× ®-îc coi lµ rót ®¬n kiÖn, Héi ®ång träng tµi tiÕp tôc gi¶i quyÕt vô tranh chÊp nÕu bÞ ®¬n yªu cÇu hoÆc cã ®¬n kiÖn l¹i. BÞ ®¬n v¾ng mÆt mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng hoÆc bá phiªn häp mµ kh«ng ®-îc Héi ®ång träng tµi ®ång ý th× viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ®-îc tiÕn hµnh c¨n cø vµo tµi liÖu vµ chøng cø hiÖn cã. Héi ®ång träng tµi cã thÓ c¨n cø vµo hå s¬ ®Ó gi¶i quyÕt vô tranh chÊp mµ kh«ng cÇn c¸c bªn cã mÆt (§iÒu 40 Ph¸p lÖnh 08/2003 Ph¸p lÖnh UBTVQH 11) C¸c bªn cã thÓ trùc tiÕp hoÆc uû quyÒn cho ng-êi ®¹i diÖn tham dù phiªn häp gi¶i quyÕt vô tranh chÊp hoÆc cã quyÒn mêi nh©n chøng, LuËt s- b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp (§iÒu 39 Ph¸p lÖnh). Trong tr-êng hîp quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh bÞ x©m h¹i hoÆc cã nguy c¬ trùc tiÕp bÞ x©m h¹i th× c¸c bªn cã quyÒn lµm ®¬n ®Õn Toµ ¸n cÊp TØnh n¬i Héi ®ång träng tµi thô lý vô tranh chÊp yªu cÇu ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khÈn cÊp t¹m thêi nh- kª biªn tµi s¶n, kª biªn niªm phong tµi s¶n ë n¬i göi gi÷, phong to¶ tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, b¶o toµn chøng cø trong tr-êng hîp ®ang bÞ tiªu huû hoÆc cã nguy c¬ bÞ tiªu huû.
  • 30. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 30 - ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp ®-îc tiÕn hµnh c¨n cø vµo nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh, mäi diÔn biÕn cña phiªn häp gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¶i ®-îc Th- ký Trung t©m träng tµi ghi thµnh biªn b¶n. Biªn b¶n ph¶i ®-îc c¸c Träng tµi viªn vµ Th- lý cïng ký vµ ph¶i cã ch÷ ký cña Chñ tÞch Héi ®ång träng tµi. Khi quyÕt ®Þnh Héi ®ång ®-îc thiÕt lËp theo nguyªn t¾c ®a sè, trõ tr-êng hîp vô tranh chÊp do Träng tµi viªn duy nhÊt gi¶i quyÕt, ý kiÕn cña thiÓu sè ®-îc ghi vµo biªn b¶n phiªn häp (§iÒu 42, Ph¸p lÖnh 08/2003 UBTVQH 11) QuyÕt ®Þnh träng tµi ph¶i cã c¸c néi dung chñ yÕu sau: + Ngµy th¸ng, n¨m ra quyÕt ®Þnh träng tµi; + Tªn Trung t©m träng tµi; + Tªn, ®Þa chØ cña c¸c Nguyªn ®¬n, BÞ ®¬n; + Hä tªn c¸c träng tµi viªn hoÆc träng tµi viªn duy nhÊt; + Tãm t¾t ®¬n kiÖn vµ c¸c vÊn ®Ò tranh chÊp; + C¬ së ®Ó quyÕt ®Þnh träng tµi; + QuyÕt ®Þnh vÒ vô tranh chÊp, quyÕt ®Þnh phÝ träng tµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c; + Thêi h¹n thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi; + Ch÷ ký cña c¸c träng tµi viªn hoÆc träng tµi viªn duy nhÊt QuyÕt ®Þnh träng tµi cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy c«ng bè. - QuyÕt ®Þnh träng tµi cã thÓ ®-îc c«ng bè ngay t¹i phiªn häp cuèi cïng hoÆc cã thÓ c«ng bè sau nh-ng chËm nhÊt lµ 60 ngµy, kÓ tõ ngµy kÕt thóc phiªn häp. Toµn v¨n quyÕt ®Þnh träng tµi ph¶i ®-îc göi cho c¸c bªn ngay sau ngµy c«ng bè. - Sau khi quyÕt ®Þnh träng tµi ®-îc c«ng bè, trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc quyÕt ®Þnh träng tµi mét bªn cã thÓ yªu cÇu Héi ®ång träng tµi söa ch÷a nh÷ng lçi vÒ tÝnh
  • 31. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 31 - to¸n, lçi ®¸nh m¸y hoÆc nh÷ng lçi kh¸c. Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc ®¬n yªu cÇu, Héi ®ång träng tµi tiÕn hµnh chØnh söa vµ ph¶i th«ng b¸o cho c¸c bªn biÕt (§iÒu 46 Ph¸p lÖnh 08/2003 cña UBTVQH 11). - C¸c bªn cã quyÒn yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc quyÕt ®Þnh träng tµi, nÕu kh«ng ®ång ý víi quyÕt ®Þnh träng tµi nµy th× cã quyÒn lµm ®¬n göi toµ ¸n cÊp TØnh n¬i Héi ®ång träng tµi ra quyÕt ®Þnh träng tµi yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi, nÕu c¸c bªn göi ®¬n qu¸ h¹n v× cã sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng th× thêi gian cã sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng kh«ng tÝnh vµo thêi h¹n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi. §¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi gåm c¸c néi dung sau: + Ngµy, th¸ng, n¨m viÕt ®¬n; + Tªn vµ ®Þa chØ cña bªn cã yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi; + Lý do yªu cÇu hñy quyÕt ®Þnh träng tµi; + KÌm theo ®¬n yªu cÇu ph¶i cã c¸c giÊy tê sau: B¶n chÝnh hoÆc b¶n sao quyÕt ®Þnh träng tµi ®· ®-îc chøng thùc hîp lÖ; B¶n chÝnh hoÆc b¶n sao tho¶ thuËn träng tµi ®· ®-îc chøng thùc hîp lÖ; GiÊy tê kÌm theo yªu cÇu b»ng tiÕng n-íc ngoµi ph¶i ®-îc dÞch ra tiÕng ViÖt vµ b¶n dÞch ph¶i ®-îc chøng thùc hîp lÖ; - Toµ ¸n ph¶i th«ng b¸o ngay cho c¸c bªn vµ yªu cÇu nép lÖ phÝ, toµ ¸n cã quyÒn yªu cÇu bªn nép ®¬n gi¶i thÝch nh÷ng ®iÒu ch-a râ trong ®¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi; - Sau khi thô lý ®¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi, toµ ¸n ph¶i th«ng b¸o cho Trung t©m träng tµi hoÆc Héi ®ång träng
  • 32. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 32 - tµi do c¸c bªn thµnh lËp, c¸c bªn tranh chÊp vµ ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp. Trong tr-êng hîp vô tranh chÊp do Trung t©m tæ chøc gi¶i quyÕt th× trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc th«ng b¸o cña toµ ¸n, trung t©m träng tµi ph¶i chuyÓn hå s¬ cho toµ ¸n. - Trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy thô lý, Ch¸nh ¸n Toµ ¸n chØ ®Þnh mét Héi ®ång xÐt xö gåm 3 ThÈm ph¸n, trong ®ã cã mét ThÈm ph¸n lµm chñ to¹ më phiªn toµ xÐt ®¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi, toµ ¸n ph¶i chuyÓn hå s¬ cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc, tr-íc ngµy më phiªn toµ. - Phiªn toµ ®-îc tiÕn hµnh víi sù cã mÆt cña c¸c bªn tranh chÊp, LuËt s- (nÕu cã), KiÓm s¸t viªn cïng cÊp, nÕu mét trong c¸c bªn v¾ng mÆt kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng th× Héi ®ång xÐt xö vÉn tiÕn hµnh xÐt ®¬n yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi; - Héi ®ång xÐt xö kh«ng xÐt l¹i néi dung vô tranh chÊp mµ chØ kiÓm tra giÊy tê theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chøng cø, ®èi chiÕu víi nh÷ng c¨n cø ®Ó huû quyÕt ®Þnh träng tµi. C¸c c¨n cø ®Ó huû quyÕt ®Þnh träng tµi nh- sau: + Kh«ng cã tho¶ thuËn träng tµi; + Tho¶ thuËn träng tµi v« hiÖu; + Thµnh phÇn Héi ®ång träng tµi, tè tông träng tµi kh«ng phï hîp víi tho¶ thuËn cña c¸c bªn; + Vô tranh chÊp kh«ng thuéc thÈm quyÒn cña Héi ®ång träng tµi + C¸c bªn chøng minh ®-îc cã träng tµi viªn vi ph¹m nghÜa vô träng tµi viªn quy ®Þnh t¹i Kho¶n 2, §iÒu 13 Ph¸p lÖnh 08/2003 UBTVQH 11; + QuyÕt ®Þnh träng tµi tr¸i víi lîi Ých c«ng céng cña n-íc CHXHCN ViÖt nam.
  • 33. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 33 - Héi ®ång xÐt xö cã quyÒn ra quyÕt ®Þnh huû hoÆc kh«ng huû quyÕt ®Þnh träng tµi theo quy ®Þnh cña Ph¸p luËt. - §iÒu 55 cña Ph¸p lÖnh Träng tµi quy ®Þnh: Trong thêi h¹n 15 ngµy c¸c bªn cã quyÒn kh¸ng c¸o quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n, ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp hoÆc ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao cã quyÒn kh¸ng nghÞ quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n. §¬n kh¸ng c¸o, quyÕt ®Þnh, kh¸ng nghÞ ph¶i nªu râ lý do yªu cÇu cña kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ vµ ph¶i göi cho toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh. Thêi h¹n kh¸ng nghÞ cña ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp lµ 15 ngµy, cña ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao lµ 30 ngµy kÓ tõ ngµy toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh. Trong thêi h¹n 15 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ hoÆc nhËn ®¬n kh¸ng c¸o vµ ng-êi kh¸ng c¸o ®· nép lÖ phÝ kh¸ng c¸o tßa ¸n ra quyÕt ®Þnh ph¶i chuyÓn hå s¬ lªn toµ ¸n nh©n d©n tèi cao. - XÐt kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ: Trong thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc hå s¬ kh¸ng c¸o hoÆc quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ, toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ph¶i më phiªn toµ xem xÐt quyÕt ®Þnh. NÕu cÇn ph¶i yªu cÇu ng-êi kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ gi¶i thÝch nh÷ng néi dung kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ th× thêi h¹n më phiªn toµ ®-îc kÐo dµi thªm nh-ng kh«ng qu¸ 60 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn ®-îc hå s¬ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ toµ ¸n ph¶i chuyÓn hå s¬ cho ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp trong thêi h¹n 7 ngµy lµm viÖc tr-íc ngµy më phiªn toµ. + Thµnh phÇn Héi ®ång xÐt kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ gåm 3 thÈm ph¸n, trong ®ã cã mét ThÈm ph¸n lµm chñ to¹ do toµ ¸n nh©n d©n tèi cao chØ ®Þnh; + Phiªn toµ ®-îc tiÕn hµnh víi sù cã mÆt cña c¸c bªn tranh chÊp, LuËt s- cña c¸c bªn (nÕu cã), KiÓm s¸t viªn ViÖn kiÓm s¸t cïng cÊp; + Sau khi xem xÐt ®¬n kh¸ng c¸o, quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ, tµi liÖu kÌm theo chøng cø (nÕu cã), nghe ý kiÕn cña c¸c
  • 34. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 34 - bªn ®-îc triÖu tËp, cña KiÓm s¸t viªn, Héi ®ång xÐt xö th¶o luËn vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè; + Héi ®ång xÐt xö cã quyÒn gi÷ nguyªn, söa mét phÇn hoÆc toµn bé quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n cÊp s¬ thÈm, ®×nh chØ viÖc xÐt kh¸ng c¸o trong tr-êng hîp ViÖn kiÓm s¸t rót quyÕt ®Þnh kh¸ng nghÞ, bªn kh¸ng c¸o rót kh¸ng c¸o hoÆc ®· ®-îc triÖu tËp hîp lÖ mµ v¾ng mÆt kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng bá phiªn häp mµ kh«ng ®-îc Héi ®ång xÐt xö ®ång ý. QuyÕt ®Þnh cña toµ ¸n nh©n d©n tèi cao lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng vµ cã hiÖu lùc thi hµnh. - Thi hµnh QuyÕt ®Þnh träng tµi: Sau thêi h¹n 30 ngµy kÓ tõ ngµy hÕt thêi h¹n thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi, nÕu mét bªn kh«ng tù nguyÖn thi hµnh còng kh«ng yªu cÇu huû quyÕt ®Þnh träng tµi, th× bªn thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi cã quyÒn lµm ®¬n yªu cÇu c¬ quan thi hµnh ¸n cÊp TØnh n¬i cã trô së, n¬i c- tró hoÆc n¬i cã tµi s¶n cña bªn ph¶i thi hµnh, thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi. Trong tr-êng hîp mét trong c¸c bªn cã yªu cÇu toµ ¸n huû quyÕt ®Þnh träng tµi th× quyÕt ®Þnh träng tµi ®-îc thi hµnh kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh toµ ¸n kh«ng huû quyÕt ®Þnh träng tµi cã hiÖu lùc. Tr×nh tù thñ tôc vµ thêi h¹n thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt thi hµnh ¸n d©n sù. 4.4 Trung t©m Träng tµi Quèc tÕ ViÖt Nam 4.4.1 Kh¸i qu¸t chung: a. §Æc ®iÓm cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam: - Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam lµ tæ chøc träng tµi phi ChÝnh phñ ®-îc thµnh lËp bªn c¹nh Phßng Th-¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt nam cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ cã yÕu tè n-íc ngoµi lµ chñ yÕu.
  • 35. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 35 - - VÒ tæ chøc cña hÖ thèng träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam: ChØ cã mét Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam duy nhÊt ®Æt trô së ë Hµ néi, kh«ng tæ chøc theo cÊp qu¶n lý tõ Trung -¬ng ®Õn ®Þa ph-¬ng. - Träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam do Phßng Th-¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt nam chän vµ cã thÓ mêi chuyªn gia n-íc ngoµi lµm träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam, c¸c träng tµi viªn cã thÓ kiªm nhiÖm vµ kh«ng ph¶i dù thi ®Ó ®-îc cÊp thÎ träng tµi viªn v× thÕ t- c¸ch träng tµi viªn cña hä chØ ®-îc x¸c ®Þnh khi hä gi¶i quyÕt tranh chÊp do trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam giao cho. - C¸c ph¸n quyÕt cña Uû ban träng tµi cã gi¸ trÞ chung thÈm, nÕu ph¸n quyÕt ®ã kh«ng ®-îc tù gi¸c thi hµnh trong thêi h¹n qui ®Þnh th× sÏ ¸p dông biÖn ph¸p c-ìng chÕ theo ph¸p luËt cña n-íc n¬i ph¸n quyÕt ®-îc yªu cÇu thi hµnh. Tr-íc ®©y ë n-íc ta cã Héi ®ång träng tµi Ngo¹i th-¬ng vµ Héi ®ång träng tµi Hµng h¶i. §Ó thèng nhÊt ho¹t ®éng cña hai tæ chøc nµy, tr¸nh sù chång chÐo vÒ thÈm quyÒn còng nh- thi hµnh quyÕt ®Þnh träng tµi, ngµy 28/4/1993 Thñ t-íng ChÝnh phñ ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 204/TTg vÒ tæ chøc trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam (VIAC) trªn c¬ së s¸p nhËp Héi ®ång träng tµi Ngo¹i th-¬ng vµ Héi ®ång träng tµi Hµng h¶i ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh nµy lµ §iÒu lÖ tæ chøc Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt Nam. b. VÒ tæ chøc cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt Nam Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam cã Chñ tÞch vµ hai Phã Chñ tÞch do c¸c träng tµi viªn cña Trung t©m bÇu ra víi nhiÖm kú 4 n¨m. Trung t©m cã mét Th- ký th-êng trùc do Chñ tÞch Trung t©m Träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam chØ ®Þnh. C¸c träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam lµ nh÷ng ng-êi cã kiÕn
  • 36. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 36 - thøc vµ kinh nghiÖm trong c¸c lÜnh vùc ph¸p luËt Ngo¹i th-¬ng, Tµi chÝnh, Ng©n hµng, B¶o hiÓm, §Çu t-... Träng tµi viªn do Ban th-êng trùc Phßng Th-¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt nam lùa chän, víi nhiÖm kú 4 n¨m, sau mçi nhiÖm kú c¸c träng tµi viªn cã thÓ ®-îc chän l¹i, Chuyªn gia n-íc ngoµi còng cã thÓ ®-îc mêi lµm träng tµi viªn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam. c. ThÈm quyÒn cña Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam: Theo qui ®Þnh t¹i §iÒu lÖ tæ chøc Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 204 TTg vµ QuyÕt ®Þnh 114 TTg ngµy 26/2/1996 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ, th× Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp sau ®©y: - Tranh chÊp ph¸t sinh tõ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ nh- c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng, c¸c hîp ®ång ®Çu t-, vËn t¶i, du lÞch vµ b¶o hiÓm quèc tÕ, chuyÓn giao c«ng nghÖ, tÝn dông thanh to¸n Quèc tÕ v.v... Khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: + Mét hoÆc c¸c bªn ®-¬ng sù lµ thÓ nh©n hay ph¸p nh©n n-íc ngoµi; + NÕu tr-íc hoÆc sau khi x¶y ra tranh chÊp, c¸c bªn ®-¬ng sù tho¶ thuËn ®-a vô viÖc ra tr-íc Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam ®Ó gi¶i quyÕt hoÆc cã mét ®iÒu -íc quèc tÕ rµng buéc c¸c bªn ph¶i ®-a vô tranh chÊp ra tr-íc Trung t©m träng tµi quèc tÕ ViÖt nam ®Ó gi¶i quyÕt. C¸c quan hÖ ph¸t sinh tõ quan hÖ kinh doanh trong n-íc nÕu c¸c bªn tho¶ thuËn ®-a vô viÖc ®ã ra Trung t©m träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam ®Ó gi¶i quyÕt (§iÒu 1 QuyÕt ®Þnh 114 TTg). Nh- vËy, Trung t©m Träng tµi Quèc tÕ ViÖt nam kh«ng nh÷ng cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ mµ hiÖn nay tæ chøc nµy cßn cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp kinh doanh trong n-íc, nÕu c¸c bªn ®-¬ng sù tho¶ thuËn lùa chän tæ chøc nµy gi¶i quyÕt tranh
  • 37. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 37 - chÊp. Tuy nhiªn, Ph¸p lÖnh träng tµi th-¬ng m¹i sè 08/PLUBTVQH ban hµnh ngµy 25/2/1003 cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy 1/7/2003 th× c¸c QuyÕt ®Þnh sè 204TTg ngµy 28/4/1993 vµ QuyÕt ®Þnh 114 TTg ngµy 16/2/1996 hÕt hiÖu lùc do vËy Trung t©m träng tµi Quèc tÕ sÏ ph¶i söa ®æi bæ sung §iÒu lÖ, Quy t¾c tè tông träng tµi cho phï hîp víi quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh sè 08/PLUBTVQH trong thêi h¹n 12 th¸ng kÓ tõ ngµy Ph¸p lÖnh nµy cã hiÖu lùc. Ch-¬ng II Thùc tr¹ng gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë ViÖt nam hiÖn nay Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn chóng ta ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ vÒ kinh tÕ, nhÊt lµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y liªn tôc t¨ng tr-ëng. C¸c quan hÖ ph¸p luËt kinh tÕ còng ngµy cµng ®-îc cñng cè vµ ph¸t triÓn, c¸c quan hÖ hîp ®ång kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ trong n-íc víi nhau vµ gi÷a chñ thÓ trong n-íc víi chñ thÓ n-íc ngoµi còng ngµy cµng ph¸t triÓn ®a d¹ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi do §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®Ò ra. Thêi gian qua tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ x¶y ra chñ yÕu vµ cã tÝnh chÊt phæ biÕn ë c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ: X©y dùng c¬ b¶n, vËn chuyÓn hµng ho¸, vay tÝn dông, th-¬ng m¹i, b¶o hiÓm.... §ång thêi c¸c tranh chÊp cã yÕu tè n-íc ngoµi trong lÜnh vùc mua b¸n hµng ho¸, vËn t¶i, b¶o hiÓm hµng hãa xuÊt nhËp khÈu... víi néi dung phøc t¹p v× liªn quan ®Õn luËt ph¸p quèc tÕ, ph¸p luËt Hµng h¶i, liªn quan ®Õn c¸c lo¹i tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín nh- tµu biÓn, hµng hãa xuÈt nhËp khÈu...
  • 38. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 38 - Tranh chÊp kinh tÕ th-êng liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng, cã nh÷ng vô ¸n c¸c ®èi t-îng cã quyÒn vµ nghÜa vô liªn quan l¹i lµ c¸c chñ thÓ tham gia c¸c quan hÖ tè tông kh¸c (h×nh sù, d©n sù, hµnh chÝnh...) nªn viÖc gi¶i quyÕt gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n phøc t¹p vµ mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó ®iÒu tra x¸c minh, thu thËp chøng cø vµ ¸p dông ph¸p luËt. §-¬ng sù trong c¸c vô ¸n kinh tÕ th-êng cã tr×nh ®é häc vÊn cao, cã hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ mÆt ph¸p luËt, cã nhiÒu m¸nh líi trong lµm ¨n kinh tÕ nªn th-êng lîi dông nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng kÏ hë cña ph¸p luËt trong ký kÕt, thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ hoÆc trong gi¶i quyÕt tranh chÊp hîp ®ång kinh tÕ, mÆt kh¸c, nÕu thùc hiÖn tèt viÖc ph©n tÝch, thuyÕt phôc th× hai bªn ®-¬ng sù còng dÔ dµng chÊp nhËn, tho¶ thuËn víi nhau b»ng biÖn ph¸p th-¬ng l-îng, hßa gi¶i ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp kinh tÕ ®· ph¸t sinh gi÷a c¸c bªn. I. C¸c lo¹i tranh chÊp phæ biÕn ë n-íc ta hiÖn nay 1. Tranh chÊp ph¸t sinh do mét bªn vi ph¹m nghÜa vô giao hµng hoÆc thùc hiÖn lao vô: Trong thùc tÕ kinh doanh tranh chÊp ph¸t sinh do mét bªn vi ph¹m nghÜa vô giao hµng hoÆc thùc hiÖn lao vô th-êng s¶y ra rÊt phæ biÕn do tËp qu¸n vµ ®Æc thï khinh doanh ë n-íc ta. Nh÷ng tranh chÊp nµy th-êng do c¸c bªn thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång, kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô giao hµng, thËm chÝ kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång. D-íi ®©y lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh cña lo¹i tranh chÊp nµy: Quan hÖ kinh tÕ gi÷a c«ng ty P vµ doanh nghiÖp t- nh©n T (DNTN) h×nh thµnh tõ c¸c hîp ®ång mua b¸n g¹o, Ngµy 03/02/1994 hai bªn ®· ký hîp ®ång sè 20. Futher, theo ®ã DNTN T b¸n cho c«ng ty P 500 tÊn g¹o 5% tÊm víi ®¬n gi¸ lµ 2150®/kg víi tæng trÞ gi¸ lµ 1.075.000.000 ®ång. C«ng ty P øng tr-íc cho DNTN T 1.000.000.000 ®ång sau ®ã DNTN T ®· giao cho c«ng
  • 39. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 39 - ty P 399 tÊn g¹o 5% tÊm, trÞ gi¸ 857.850.000 ®ång. HÕt thêi h¹n hîp ®ång DNTN T vÉn kh«ng giao ®ñ hµng vµ cßn nî l¹i c«ng ty P lµ 142.150.000 ®ång, Hai bªn ®· tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång 20.Futher vµ cïng thèng nhÊt chuyÓn sè tiÒn 142.150.000 ®ång tõ hîp ®ång 20.Futher sang hîp ®ång 21B.Futher ký ngµy 16/4/1994, theo hîp ®ång sè 21B.Futher, DNTN T b¸n cho c«ng ty P 317,8 tÊn g¹o 5% tÊm, ®¬n gi¸ 2150®/kg víi tæng trÞ gi¸ hîp ®ång lµ 799.370.000 ®ång, Hai bªn ®· tho¶ thuËn chuyÓn sè tiÒn 142.150.000 ®ång tõ hîp ®ång sè 20. Futher sang hîp ®ång 21B. Futher ®ång thêi c«ng ty P øng tr-íc cho DNTN T 912.650.250 ®ång ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång 21B. Futher DNTN T ®· giao hµng cho c«ng ty P 317,8 tÊn g¹o trÞ gi¸ 799.370.000 ®ång. HÕt h¹n hîp ®ång DNTN T vÉn kh«ng giao ®ñ sè g¹o theo hîp ®ång vµ cßn nî c«ng ty P 255.430.250 ®ång. Hai bªn ®· tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång vµ còng thèng nhÊt chuyÓn sè nî nµy sang hîp ®ång sè 71.Futher, Hîp ®ång sè 71. Futher ®-îc ký ngµy 7/5/1994, theo ®ã DNTN T b¸n cho c«ng ty P 500 tÊn g¹o 5% tÊm víi ®¬n gi¸ 2080 ®ång/kg vµ trÞ gi¸ hîp ®ång lµ 1.040.000.000 ®ång, trong hîp ®ång sè 71.Futher hai bªn cßn tho¶ thuËn chuyÓn sè nî lµ 255.430.250 ®ång tõ hîp ®ång sè 21B. Futher sang hîp ®ång 71. Futher vµ c«ng ty P øng tr-íc cho DNTN T 930.000.000 ®ång. Thùc hiÖn hîp ®ång nµy DNTN T ®· giao hµng cho c«ng ty P 200 tÊn g¹o trÞ gi¸ 420.000.000 ®ång vµ hoµn tr¶ l¹i b»ng tiÒn mÆt cho c«ng ty P 240.000.000 ®ång. HÕt h¹n hîp ®ång nµy DNTN T giao hµng thiÕu vµ cßn nî c«ng ty P sè hµng t-¬ng øng víi sè tiÒn lµ 525.430.250 ®ång vµ 6.432.000 ®ång bao b×. Ngµy 11/7/1994 hai bªn ký phô lôc sè 01/PK ®iÒu chØnh l¹i ®¬n gi¸ tõ 2080®ång/ Kg lªn 2100 ®ång/ Kg. Thùc hiÖn hîp ®ång nµy DNTN T giao cho c«ng ty P 200 tÊn g¹o trÞ gi¸ 420.000.000 ®ång vµ hoµn tr¶ l¹i b»ng tiÒn mÆt cho c«ng ty P 240.000.000 ®ång. HÕt h¹n hîp ®ång DNTN T vÉn
  • 40. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 40 - ch-a giao ®ñ hµng cho c«ng ty P vµ cßn nî c«ng ty P sè hµng t-¬ng øng víi 525.430.250 ®ång vµ 6.432.000 ®ång tiÒn bao b×. Ngµy 14/7/1994 hai bªn tiÒn hµnh thanh lý hîp ®ång sè 71.Futher vµ thèng nhÊt chuyÓn sè nî lµ 531.862.250 ®ång sang hîp ®ång sè 112.Futher. Cïng ngµy 14/7/1994 hai bªn ®· ký hîp ®ång sè 112.Futher theo ®ã DNTN T b¸n cho c«ng ty P 500 tÊn g¹o víi ®¬n gi¸ 1690 ®ång/ Kg vµ trÞ gi¸ hîp ®ång lµ 845.000.000 ®ång. Hai bªn cßn tho¶ thuËn chuyÓn sè tiÒn 531.862.250 ®ång tõ hîp ®ång 71.Futher sang hîp ®ång 112.Futher. Trong hîp ®ång sè 112.Futher c«ng ty P kh«ng øng tiÒn cho DNTN T. DNTN T kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång 112. Futher. Hai bªn còng kh«ng tiÕn hµnh lµm biªn b¶n thanh lý hîp ®ång, mµ DNTN T lµm b¶n cam kÕt tr¶ l¹i sè tiÒn 531.862.250 ®ång cho c«ng ty P vµ nÕu chËm tr¶ th× ph¶i chÞu l·i suÊt 2,1% theo l·i ng©n hµng, DNTN T ®· thùc hiÖn cam kÕt vµ ®· tr¶ ®-îc 470.640.000 ®ång. TÝnh ®Õn ngµy 5/10/1996 DNTN T cßn nî c«ng ty P lµ 61.222.250 ®ång. C«ng ty P ®· nhiÒu lÇn göi c«ng v¨n ®ßi nî DNTN T nh-ng vÉn kh«ng lÊy l¹i ®-îc tiÒn. Gi¸m ®èc hai bªn ®· gÆp nhau ®Ó gi¶i quyÕt nh-ng vÉn kh«ng ®i ®Õn tho¶ thuËn cuèi cïng. Ngµy 5/10/1996 C«ng ty P göi ®¬n kiÖn ®Õn Toµ kinh tÕ Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Long An yªu cÇu gi¶i quyÕt vô tranh chÊp. T¹i phiªn toµ ngµy 15/10/1996 C«ng ty P yªu cÇu DNTN T tr¶ 61.222.250 ®ång nî gèc vµ 50.353.136 ®ång tiÒn l·i theo møc l·i suÊt 2,1% th¸ng tõ 7/5/1994 ®Õn 5/10/1996. ¤ng Hµ, chñ DNTN T thõa nhËn lµ cã quan hÖ bu«n b¸n víi c«ng ty P qua c¸c hîp ®ång sè 20 Futher, 21B.Futher, 71.Futher, 112. Futher vµ ®· kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång sè 112. Futher ®· cam kÕt tr¶ dÇn sè tiÒn 531.862.250 ®ång vµ ®· tr¶ ®-îc 470.640.000 ®ång cßn nî gè lµ 61.222.250 ®ång ¤ng Hµ xin Toµ kh«ng tr¶ tiÒn l·i. Sau khi ®äc hå s¬ vµ nghe c¸c bªn tr×nh bµy, Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Long An tuyªn r»ng c¸c H§KT sè 20.Futher, 21B.Futher,
  • 41. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 41 - 71.Futher, 112.Futher ®-îc ký gi÷a c«ng ty P vµ DNTN T lµ hoµn toµn phï hîp víi ngµnh nghÒ kinh doanh vµ t- c¸ch chñ thÓ. Hîp ®ång ®-îc tiÕn hµnh trªn c¬ së tù do tho¶ thuËn, thèng nhÊt vµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c bªn, phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C¸c ®iÒu kho¶n ®-îc tho¶ thuËn trong C¸c hîp ®ång sè 20.Futher, 21B.Futher, 71.Futher (trõ hîp ®ång sè 112. Futher), sau khi ký kÕt hai bªn tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång, hÕt h¹n hîp ®ång, hai bªn tiÕn hµnh lµm b¶n thanh lý, mÆc dï c¸c hîp ®ång nµy DNTN T kh«ng giao ®ñ hµng nh-ng hai bªn thèng nhÊt chuyÓn sè nî sang hîp ®ång tiÕp theo, hoµn toµn phï hîp víi luËt ®Þnh. Riªng hîp ®ång sè 112. Futher, hai bªn tho¶ thuËn ký kÕt nh-ng phÝa DNTN T kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång vµ sau khi hÕt h¹n hîp ®ång hai bªn kh«ng tiÕn hµnh thanh lý. Tuy nhiªn, hai bªn ®· gÆp nhau tho¶ thuËn vÒ viÖc tr¶ sè tiÒn cßn l¹i b»ng tiÒn mÆt, ®-îc tiÕn hµnh b»ng v¨n b¶n cam kÕt cã ch÷ ký cña c¶ hai bªn. BÞ ®¬n ®· c«ng nhËn nî tr-íc c«ng ty P lµ 61.222.250 ®ång. Riªng phÇn l·i nhËn thÊy ®©y lµ sè nî ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng kinh doanh gi÷a hai ®¬n vÞ kinh tÕ viÖc chÞu l·i suÊt, båi th-êng thiÖt h¹i hay bÞ ph¹t vi ph¹m tõ hµnh vi vi ph¹m cña m×nh lµ lÏ ®-¬ng nhiªn. Do vËy, yªu cÇu kh«ng tÝnh l·i cña «ng Hµ kh«ng ®-îc chÊp nhËn, VÒ phÝa Nguyªn ®¬n yªu cÇu thanh to¸n kho¶n nî gèc 61.22.250 ®ång lµ hoµn toµn hîp lý. Cßn phÇn l·i lµ 50.353.136®ång tÝnh theo l·i suÊt 2,1% th¸ng tõ 7/5/1994 ®Õn 5/10/1996 lµ ch-a phï hîp, Theo biªn b¶n thanh lý hîp ®ång sè 71.Futher ngµy 14/7/1994 th× hai bªn chuyÓn sè nî 531.862.250 ®ång sang hîp ®ång sè 112.Futher vµ cïng ngµy hîp ®ång sè 112.Futher ®· ®-îc ký. Tõ ngµy ký hîp ®ång cho ®Õn khi hÕt h¹n DNTN T kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång vµ c¶ hai bªn kh«ng ký kÕt phô lôc g× thªm nªn viÖc tÝnh l·i suÊt chØ ®-îc tÝnh tõ ngµy ký hîp ®ång sè 112.Futher ®Õn ngµy 5/10/1996. Cã nghÜa lµ DNTN T ph¶i tr¶ 61.222.250 ®ång nî
  • 42. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 42 - gèc vµ 47.002.404 ®ång tiÒn l·i tÝnh theo l·i suÊt 2,1%/Th¸ng tõ ngµy 14/7/1994 ®Õn 5/10/1996. Toµ ¸n cßn tuyªn xö buéc DNTN T ph¶i tr¶ toµn bé ¸n phÝ cho Nguyªn ®¬n. C¸ch gi¶i quyÕt cña Toµ ¸n TØnh Long An lµ tho¶ ®¸ng ®-îc hai bªn chÊp nhËn vµ cam kÕt thùc hiÖn. 2. Tranh chÊp ph¸t sinh do mét bªn vi ph¹m nghÜa vô thanh to¸n vµ tiÕp nhËn hµng ho¸ c«ng viÖc: Trong ho¹t ®éng kinh doanh viÖc mét bªn vi ph¹m nghÜa vô thanh to¸n hoÆc tiÕo nhËn hµng ho¸ c«ng viÖc th-êng xuyªn s¶y ra, bëi nã liªn quan ®Õn tiÒn hµng, nhiÒu khi c¸c bªn ch-a cã tiÒn, ch-a giao kÞp hµng thËm chÝ cã råi nh-ng v× mét lý do tÕ nhÞ nµo ®ã mµ c¸c bªn kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n vµ tiÕp nhËn hµng ho¸ c«ng viÖc dÉn ®Õn tranh chÊp s¶y ra. Sau ®©y lµ 02 vÝ dô vÒ vÊn ®Ò nµy: Vô tranh chÊp thø nhÊt: Nguyªn ®¬n lµ mét doanh nghiÖp ViÖt Nam, BÞ ®¬n lµ mét c«ng ty Hoa Kú c¸c vÊn ®Ò cÇn ®-îc gi¶i quyÕt lµ nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng cña BÞ ®¬n, tÝnh tiÒn l·i suÊt. Tãm t¾t sù viÖc: Nguyªn ®¬n vµ BÞ ®¬n ®· ký 02 hîp ®ång mua b¸n sè 24 -X2 ngµy 08/7/1999 vµ sè 29- X2 ngµy 29/7/1999 theo ®ã Nguyªn ®¬n b¸n cho BÞ ®¬n 44MT h¹t tiªu ®en theo ®iÒu kiÖn FOB C¶ng Thµnh phè Hå ChÝ MInh thanh to¸n b»ng D/P, c¸c chøng tõ ®-îc yªu cÇu gåm: vËn ®¬n hoµn h¶o ®· xÕp hµng lªn tµu (Clean on board B/L), ho¸ ®¬n th-¬ng m¹i, giÊy chøng nhËn sè l-îng vµ phÈm chÊt, giÊy chøng nhËn kiÓm dÞch thùc vËt, phiÕu ®ãng gãi. Thùc hiÖn hîp ®ång sè 24-X2, Nguyªn ®¬n ®· giao 14 MT h¹t tiªu ®en, lÊy vËn ®¬n hoµn h¶o ®· xÕp hµng lªn tµu ký ngµy 24/7/1999, Nguyªn ®¬n lËp bé chøng tõ nhê ng©n hµng A ë TiÒn Giang thu hé 61.230 USD, ng©n hµng A ®· ®ång ý thu hé. Ng©n
  • 43. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 43 - hµng A ®· göi bé chøng tõ tíi ng©n hµng North Banc (Hoa kú) nhê ng©n hµng nµy thu tiÒn theo D/P. Sau ®ã ng©n hµng A vµ Nguyªn ®¬n ®· nhiÒu lÇn göi Fax ®ßi tiÒn tõ ng©n hµng North Banc vµ BÞ ®¬n nh-ng vÉn kh«ng ®-îc tr¶. Thùc hiÖn hîp ®ång sè 29-X2 Nguyªn ®¬n ®· giao cho BÞ ®¬n 30 MT h¹t tiªu ®en, lÊy vËn ®¬n hoµn h¶o ®· xÕp hµng lªn tµu ký ngµy 20/8/1999, Nguyªn ®¬n lËp bé chøng tõ nhê ng©n hµng ViÖt nam B ë HËu Giang thu hé 124.150 USD theo D/P, ng©n hµng ViÖt Nam B ®· ®ång ý vµ ®· göi bé chøng tõ cho ng©n hµng North Banc (Hoa kú) nhê ng©n hµng nµy thu tiÒn theo D/P. TiÕp theo ng©n hµng ViÖt Nam B cïng vµ Nguyªn ®¬n ®· nhiÒu lÇn göi Telex, Fax, th- ®ßi tiÒn tõ ng©n hµng NorthBanc vµ BÞ ®¬n nh-ng vÉn ch-a ®-îc tr¶ tiÒn. MÆc dï, ch-a thanh to¸n tiÒn hµng nh-ng theo th«ng b¸o cña h·ng tµu, BÞ ®¬n ®· nhËn c¶ hai l« hµng b»ng vËn ®¬n gèc do h·ng tµu ký ph¸t, chuyÕn cuèi cïng nhËn ngµy 10/9/1999. Sau ngµy 10/9/1999 Nguyªn ®¬n tiÕp tôc göi nhiÒu ®iÖn, fax ®ßi BÞ ®¬n tr¶ tiÒn hµng nh-ng BÞ ®¬n vÉn ch-a tr¶. Ng©n hµng A vµ Ng©n hµng ViÖt Nam B ®· göi th-, ®iÖn, fax ®ßi ng©n hµng Nothr Banc göi tr¶ tiÒn hoÆc tr¶ l¹i bé chøng tõ nh-ng ng©n hµng Nothr Banc kh«ng tr¶ lêi. Ngµy 14/12/1999 BÞ ®¬n göi Fax cho Nguyªn ®¬n yªu cÇu Nguyªn ®¬n kÐo dµi thªm mét thêi gian n÷a cho viÖc thanh to¸n 61.230 USD vµ 13.150 USD tiÒn hµng vµ BÞ ®¬n s½n sµng tr¶ l·i suÊt theo møc 9%/n¨m. Ngµy 15/12/1999 Nguyªn ®¬n ®· göi fax cho BÞ ®¬n kh«ng chÊp nhËn ®Ò nghÞ trong b¶n fax ngµy 14/12/1999 cña BÞ ®¬n. §ång thêi Nguyªn ®¬n tuyªn bè nÕu ®Õn ngµy 20/12/1999 mµ BÞ ®¬n kh«ng tr¶ tiÒn hµng th× Nguyªn ®¬n sÏ kiÖn BÞ ®¬n theo quy ®Þnh cña Hîp ®ång. HÕt ngµy 30/12/1999 vÉn kh«ng nhËn ®-îc tiÒn hµng, Nguyªn ®¬n ®· khëi kiÖn BÞ ®¬n ra träng tµi ®ßi bÞ ®¬n tr¶ 195.380USD tiÒn hµng vµ l·i
  • 44. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 44 - suÊt 9%/n¨m, tÝnh tõ ngµy nhËn hµng 10/9/1999 ®Õn ngµy träng tµi xÐt xö. Ph©n tÝch vµ quyÕt ®Þnh cña Träng tµi: - VÒ nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng cña BÞ ®¬n: §· ký hîp ®ång mua hµng, BÞ ®¬n cã nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng cho Nguyªn ®¬n theo ph-¬ng thøc thanh to¸n D/P, BÞ ®¬n ph¶i tr¶ tiÒn hµng cho Nguyªn ®¬n th× míi nhËn ®-îc bé chøng tõ tõ ng©n hµng, trong ®ã cã vËn ®¬n ®Ó nhËn hµng. Trªn thùc tÕ, BÞ ®¬n ch-a tr¶ tiÒn hµng nh-ng ®· nhËn ®-îc hµng vµ ®· b¸n l« hµng ®ã cho ng-êi kh¸c. §iÒu nµy ®-îc chøng minh bëi th«ng b¸o cña h·ng tµu BCL Word Link International Ltd cho C¶ng Sµi Gßn vµ b¶n Fax ngµy 14/12/1999 cña BÞ ®¬n göi cho Nguyªn ®¬n ®· nhËn ®-îc hµng th× BÞ ®¬n cã nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng cho Nguyªn ®¬n. §ång thêi trong b¶n fax ngµy 24/12/1999 BÞ ®¬n ®Ò nghÞ kÐo dµi thªm mét thêi gian n÷a cho viÖc thanh to¸n 195.380USD. Nh- vËy, râ rµng BÞ ®¬n ®· thõa nhËn lµ BÞ ®¬n cã nghÜa vô thanh to¸n tiÒn hµng lµ 195.380USD cho Nguyªn ®¬n. §Õn ngµy träng tµi xÐt xö vô kiÖn (8/7/2000) BÞ ®¬n vÉn ch-a tr¶ tiÒn hµng cho Nguyªn ®¬n, râ rµng BÞ ®¬n ®· cè t×nh vi ph¹m nghÜa vô tr¶ tiÒn hµng. V× vËy träng tµi quyÕt ®Þnh buéc BÞ ®¬n ph¶i tr¶ cho Nguyªn ®¬n 195.380USD tiÒn hµng. - VÒ tiÒn l·i suÊt: Ngµy 10/9/1999 lµ ngµy BÞ ®¬n nhËn xong hµng, do ®ã nÕu BÞ ®¬n lµm thñ tôc tr¶ tiÒn hµng ngay th× tiÒn hµng còng ph¶i qua hÖ thèng ng©n hµng råi míi tíi tay Nguyªn ®¬n. V× thÕ, träng tµi x¸c ®Þnh mèc thêi gian hîp lý ®Ó tÝnh l·i suÊt sÏ lµ tõ ngµy 20/9/1999. Møc l·i suÊt 9%/n¨m do Nguyªn ®¬n tÝnh to¸n lµ qu¸ cao vµ kh«ng phï hîp víi møc l·i suÊt tiÒn vay do Ng©n hµng Nhµ n-íc ViÖt Nam c«ng bè. Tõ ®ã, träng tµi chÊp nhËn ®èi víi thêi gian chËm tr¶ tiÒn hµng tõ ngµy 20/9/1999 ®Õn ngµy 8/7/2000 (ngµy träng tµi xÐt xö) Nguyªn ®¬n chØ ®-îc h-ëng l·i suÊt theo møc l·i suÊt tiÒn vay trung b×nh do ng©n
  • 45. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 45 - hµng Nhµ n-íc ViÖt nam c«ng bè vµo thêi gian nµy lµ 5%/n¨m. (Nguån sè liÖu trÝch tõ s¸ch Tranh chÊp tõ hîp ®ång XNK ¸n lÖ träng tµi vµ kinh nghiÖm cña PGS.TS Hoµng Ngäc ThiÕt) Vô tranh chÊp thø 2: Lµ vô tranh chÊp gi÷a XÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù vµ XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 sau ®©y ph¸t sinh còng do nguyªn nh©n kh«ng thanh to¸n sßng ph¼ng vµ døt ®iÓm tiÒn hµng cho bªn kia: Ngµy 29/5/1993, XÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù (bªn A) ký hîp ®ång sè 41/H§ víi xÝ nghiÖp trén muèi Ièt sè 2 (Bªn B), theo ®ã bªn A b¸n cho bªn B 2000 tÊn muèi h¹t víi ®¬n gi¸ 70.000 ®ång/tÊn thµnh tiÒn lµ 140.000.000 ®ång. Hîp ®ång quy ®Þnh bªn B ph¶i giao tiÒn cho bªn A ngay sau khi ký hîp ®ång vµ hµng sÏ ®-îc giao t¹i kho T1, T2, T3 cña Bªn A vµo th¸ng 11 vµ 12 n¨m 1993 nÕu trong th¸ng 12/1993 bªn B kh«ng nhËn hÕt hµng th× ph¶i chÞu chi phÝ l-u kho 500®/tÊn/th¸ng theo sè l-îng cßn l¹i. Thùc hiÖn hîp ®ång nµy, bªn B tiÕn hµnh vay tiÒn cña ng©n hµng vµ ®Õn ngµy 3/12/1993 th× c¾t sÐc chuyÓn tiÒn cho bªn A. Do khã kh¨n vÒ nguån tiªu thô, bªn B ®· ®Æt vÊn ®Ò víi bªn A ngµy 27/11/1993 hai bªn ®· gÆp nhau vµ thèng nhÊt kÐo dµi thêi h¹n giao hµng sang n¨m 1994. Sau ®ã bªn B vÉn kh«ng chÞu nhËn hµng víi lý do lµ ch-a t×m ®-îc nguån tiªu thô. Víi thiÖn chÝ thùc hiÖn hîp ®ång vµ muèn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho bªn B, bªn A l¹i cho phÐp bªn B tho¶ thuËn l¹i. Ngµy 26/4/1994 Gi¸m ®èc cña hai bªn ®· thèng nhÊt ph-¬ng h-íng gi¶i quyÕt nh- sau: Cho bªn B tiÕn hµnh kh¶o s¸t t×m thÞ tr-êng tiªu thô vµ th«ng b¸o cho bªn A biÕt ®Ó thèng nhÊt vµ tiÕn hµnh thùc hiÖn hîp ®ång tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 12/1994 vµ sÏ kh«ng b¾t bªn B tr¶ tiÒn l-u kho trong kho¶ng thêi gian trªn. NÕu qu¸ 31/12/1994 bªn B kh«ng nhËn hµng th× hai bªn sÏ tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång vµ bªn B ph¶i båi th-êng cho bªn A kÓ c¶ nh÷ng thiÖt h¹i do thiªn tai, b·o lôt g©y ra sau
  • 46. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 46 - ngµy 31/12/1994 víi ®iÒu kiÖn bªn A ph¶i cung cÊp ®ñ b»ng chøng hîp lý. Sau khi tho¶ thuËn nh- vËy bªn B vÉn ch-a tho¶ m·n vµ vÉn tiÕp tôc ®-a ra yªu s¸ch, xin bªn A gia h¹n thªm víi quyÕt t©m thùc hiÖn hîp ®ång, mét lÇn n÷a bªn A ®· chÊp nhËn yªu cÇu cña bªn B, Ngµy 30/4/1994 hai bªn l¹i hÑn gÆp nhau ®Ó ký phô lôc sè 19/H§ bæ xung vµ ®iÒu chØnh hîp ®ång sè 41 H§ víi tinh thÇn cô thÓ ho¸ nh÷ng tho¶ thuËn hai bªn ®· ®¹t ®-îc trong ngµy 26/4/1994 vµ bªn A tiÕp tôc gia h¹n thùc hiÖn hîp ®ång ®èi víi bªn B. Néi dung cña phô lôc lµ: + Bªn A gia h¹n thùc hiÖn hîp ®ång sè 41/H§ ®Õn hÕt ngµy 31/5/1995; + Bªn B kh«ng ph¶i chÞu chi phÝ l-u kho tõ ngµy ký phô lôc sè 19/H§ cho ®Õn ngµy 31/5/1995; + Khi nhËn hµng bªn B ph¶i th«ng b¸o tr-íc 5 ngµy ®Ó bªn A tæ chøc thùc hiÖn; + Phô lôc hîp ®ång nµy cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/5/1994 ®Õn 31/5/1995. Tuy ®· ®-îc gia h¹n nhiÒu lÇn nh-ng bªn B vÉn kh«ng chÞu nhËn hµng. Ngµy 10/5/1994 bªn B cã c«ng v¨n sè 53/XN göi bªn A ®Ò nghÞ huû bá hîp ®ång sè 41/H§ vµ phô lôc kÌm theo. NhËn ®-îc c«ng v¨n ®ßi huû hîp ®ång sè 41/H§ vµ phô lôc 19/H§ ngµy 3/6/1994 bªn A cã v¨n b¶n sè 26/XNM kh«ng chÊp nhËn huû bá H§KT sè 41/H§ vµ phô lôc sè 19/H§ theo ®Ò nghÞ cña bªn B, v¨n b¶n nµy cßn nãi râ r»ng nÕu bªn B huû hîp ®ång th× ph¶i båi th-êng nh÷ng thiÖt h¹i do viÖc huû hîp ®ång g©y ra. Ngµy 9/7/1994 bªn B cã ®¬n sè 61/XN göi Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn ®Ò nghÞ Toµ ¸n xö lý huû hîp ®ång sè 41/H§ vµ phô lôc sè 19/H§, bªn B ®-a ra lý do lµ bªn A ®· tù ý b¸n hµng vµ khi bªn B ®-a kh¸ch hµng ®Õn kho cña bªn A ®Ó nhËn hµng
  • 47. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 47 - th× bªn A kh«ng cßn hµng tèt ®Ó giao, bªn B yªu cÇu bªn A hoµn l¹i sè tiÒn ®· nhËn lµ 140.000.000 ®ång vµ yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i (kho¶n l·i ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh bªn A gi÷ tiÒn). NhËn ®-îc ®¬n kiÖn cña bªn B, Toµ ¸n nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn ®· tæ chøc hoµ gi¶i gi÷a hai bªn. Ngµy 18/7/1994 Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 uû quyÒn cho ¤ng L víi néi dung thay mÆt Gi¸m ®èc, ¤ng L ®ßi huû hîp ®ång sè 41/H§ vµ phô lôc 19/H§ vµ yªu cÇu bªn A båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn B. T¹i giÊy uû quyÒn sè 42/UQ ngµy 13/7/1993, Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù uû quyÒn cho ¤ng T tham gia hoµ gi¶i trªn tinh thÇn hiÖp th-¬ng ®· thèng nhÊt trong héi ®ång xÝ nghiÖp, v¨n b¶n uû quyÒn nµy kh«ng nªu râ lý do néi dung cô thÓ trong v¨n b¶n uû quyÒn cña Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2. Khi ®¹i diÖn hai bªn ®Õn hoµ gi¶i, Toµ ¸n nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn kh«ng yªu cÇu hai bªn xuÊt tr×nh bÊt kú b»ng chøng g× vÒ viÖc uû quyÒn mµ chØ tiÕn hµnh hoµ gi¶i gi÷a hai bªn. Sau nhiÒu lÇn hoµ gi¶i kh«ng thµnh, ngµy 12/8/1994 hai bªn ®· ®i ®Õn tho¶ thuËn. + Huû hîp ®ång sè 41/H§ ký ngµy 29/5/1993 vµ phô lôc hîp ®ång sè 19/H§ ký ngµy 30/4/1994; + XÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù cã nghÜa vô tr¶ l¹i sè tiÒn 140.000.000 ®ång cho XÝ nghiÖp muèn trén Ièt 2. + XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 cã nghÜa vô tr¶ cho xÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù 4.000.000 ®ång phÝ l-u kho cña 2000 tÊn muèi tõ 30/4/1994 ®Õn 12/8/1994 vµ 2.000.000 ®ång c¸c thiÖt h¹i kh¸c. Ngµy 13/8/1994 Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn ®· ra quyÕt ®Þnh sè 01/Q§CNSTT c«ng nhËn sù tho¶ thuËn cña hai bªn víi néi dung nh- trong biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh mµ hai bªn ®· ký ngµy 12/8/1994. Sau khi quyÕt ®Þnh trªn ®· cã hiÖu lùc ngµy 22/8/1994, Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 cã ®¬n kh¸ng
  • 48. Gi¶i quyÕt tranh chÊp kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p - 48 - c¸o göi ®Õn Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®Ò nghÞ xÐt xö l¹i theo h-íng huû hîp ®ång 41/H§ vµ phô lôc 19/H§, buéc xÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù båi th-êng thiÖt h¹i. Kh¸ng c¸o còng nªu r»ng viÖc ¤ng L ký vµo biªn b¶n hoµ gi¶i thµnh cã néi dung nh- ®· nªu trªn lµ v-ît qu¸ ph¹m vi uû quyÒn. NhËn ®-îc ®¬n kh¸ng c¸o cña XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 vµ sau khi xem xÐt vô viÖc ngµy 31/12/1994 Phã Ch¸nh toµ ¸n nh©n d©n tèi cao cã kh¸ng nghÞ sè 02/KT kh¸ng nghÞ phÇn quyÕt ®Þnh c«ng nhËn sù tho¶ thuËn cña c¸c ®-¬ng sù sè 01/Q§CNSTT ngµy 13/8/1994 cña Toµ ¸n Nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn buéc xÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2 båi th-êng cho xÝ nghiÖp muèi Ph-¬ng Cù 4.000.000 ®ång phÝ l-u kho vµ 2.000.000 ®ång chi phÝ thiÖt h¹i kh¸c do v-ît qu¸ ph¹m vi uû quyÒn, ®Ò nghÞ Toµ ¸n kinh tÕ Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao xÐt xö theo tr×nh tù Gi¸m ®èc thÈm, huû bá phÇn quyÕt ®Þnh nãi trªn ®Ó gi¶i quyÕt l¹i theo thñ tôc chung phÇn yªu cÇu båi th-êng thiÖt h¹i cña xÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2. T¹i phiªn toµ Gi¸m ®èc thÈm ngµy 2/3/1995 sau khi nghiªn cøu hå s¬, nghe c¸c bªn tr×nh bµy, nghe ý kiÕn cña ®¹i diÖn ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, ®· chÊp nhËn kh¸ng nghÞ cña Phã ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao huû phÇn quyÕt ®Þnh c«ng nhËn sù tho¶ thuËn v-ît qu¸ ph¹m vi ñy quyÒn nh-ng kh«ng chÊp nhËn ®¬n kh¸ng c¸o sè 07 ngµy 22/8/1994 cña XÝ nghiÖp muèi trén Ièt sè 2. Trong vô viÖc nµy bªn A ®· lu«n thùc hiÖn ®óng nh÷ng tho¶ thuËn gi÷a hai bªn, nh÷ng ®iÒu bªn B ®· tr×nh bµy nh-: Bªn A ®· tù ý b¸n hµng khi bªn B ®-a kh¸ch hµng ®Õn ®Ó nhËn hµng th× bªn A kh«ng cã hµng ®Ó giao ®Òu kh«ng ®-îc chÊp nhËn v× kh«ng cã bÊt kú mét b»ng chøng nµo ®Ó chøng minh, Bªn B ®· ®¬n ph-¬ng ®×nh chØ hîp ®ång th× ph¶i båi th-êng thiÖt h¹i cho bªn A theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Héi ®ång xÐt xö Gi¸m ®èc thÈm Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao giao vô viÖc cho Toµ ¸n nh©n d©n TØnh Ninh ThuËn xÐt xö l¹i tõ giai ®o¹n S¬ thÈm.