Weitere ähnliche Inhalte Mehr von Panita Wannapiroon Kmutnb (20) Design of a Learning Activities via m-learning Based on Connectivism Approach using Knowledge Review in Physical Environment [NEC2012]2. Session หนา
การศึกษานอกสถานที่เสมือนจริงดวยเว็บ 3.0 เพื่อสงเสริมความเขาใจใน B1_9 81
วัฒนธรรมของประเทศในกลุมอาเซียน
Virtual Fieldtrip with Web 3.0 to Enhance the Cultural
Understanding of ASEAN Member Countries
ปาริฉัตร ละครเขต, พิมพพักตร จุลนวล, พิสิฐ แยมนุน
ประสบการณการจัดการเรียนการสอนอีเลิรนนิง โดยใชเครื่องคอมพิวเตอร C1_1 88
สาธารณะและเครื่องคอมพิวเตอรสวนตัว
e-Learning Management Experience in Using Public Computer
and Private Computer
วรรณา ตรีวิทยรัตน, พิชิต ตรีวิทยรัตน
การศึกษาผลสัมฤทธิ์การเรียนออกเสียงภาษาอังกฤษโดยใชออนไลนออดิโอ C1_2 93
สตรีมมิ่ง
A Study of Achievement in English Pronunciation Learning
through Online Audio Streaming
พูลสุข กรรณาริก, ณัฏฐ โอธนาทรัพย
การออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการ
C1_3 101
เชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
Design of a Learning Activities via m-learning Based on
Connectivism Approach using Knowledge Review in Physical
Environment
นาวิน คงรักษา, ปณิตา วรรณพิรณ ุ
นวัตกรรมการจัดการเรียนการสอนอีเลิรนนิงแบบจุดเดียวเบ็ดเสร็จ C1_4 110
One Stop e-Learning Management Innovation
พิชิต ตรีวิทยรัตน, วรรณา ตรีวิทยรัตน
การจัดกิจกรรมการเรียนรูบูรณาการกับการจัดการความรูบนฐานเทคโนโลยี C1_5 114
กอนเมฆ เพื่อสงเสริมทักษะการคิดวิเคราะหดานการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร
The Learning Activities Integration with Knowledge
Management through the Cloud Computing to Encourage
Analytic Thinking in Computer Programming
ดวงกมล โพธิ์นาค, ธนยศ สิริโชดก
3. การออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอ
ดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
Design of a Learning Activities via m-learning Based on Connectivism Approach
using Knowledge Review in Physical Environment.
นาวิน คงรักษา1, ดร.ปณิตา วรรณพิรุณ2
1
สาขาวิชาวิทยาการคอมพิวเตอร คณะวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏหมูบานจอมบึง
(nawin30@hotmail.com)
2
สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการศึกษา คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
(panitaw@kmutnb.ac.th)
ABSTRACT 3.3) the step of finding knowledge from physical
environment following the specified activities, 3.4)
The objective of this study are 1) to the step of summarizing the knowledge gained from
design the learning activities via m-learning the review in order to respond to the learning
based on Connectivism Approach using activities from physical environment, 4)
knowledge review in physical environment, 2) to measurement and evaluation by using the sensible
accredit the design of learning activities via m- measurement and evaluation form.
learning based on Connectivism Approach using 2. After the 5 experts have evaluated the design of
knowledge review in physical environment. The learning activities, they give the opinion that the
research process is divided into 2 steps which are design of learning activities via m-learning based on
1) the step of designing the learning activities via Connectivism Approach using knowledge review in
m-learning based on Connectivism Approach physical environment is developed to be in the high
using knowledge review in physical environment, level of appropriateness.
2) the step of accrediting the design of learning
activities via m-learning based on Connectivism Keywords: design of learning activities, m-learning,
Approach using knowledge review in physical Connectivism, knowledge review in physical
environment. The sample groups of 5 experts in environment.
arranging the learning activities via m-learning
based on Connectivism Approach using
knowledge review in physical environment are บทคัดยอ
selected from purposive sampling. The research
tools are the design of learning activities via m- การวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ออกแบบการจัดกิจกรรมการ
learning based on Connectivism Approach using
knowledge review in physical environment and
เรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อ มตอดวยวิธีการ
the accreditation form of the design of learning ปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง 2) ประเมินรับรองการ
activities via m-learning based on Connectivism
Approach using knowledge review in physical รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนว
environment. The statistics used in the research
are arithmetic average and standard deviation.
ท ฤ ษ ฎี ก า ร เ ชื่ อ ม ต อ ด วย วิ ธี กา ร ป ริ ทั ศ น ค ว า ม รู จ า ก
The findings are: สภาพแวดล อ มจริ ง การดํ า เนิ น การวิ จั ย แบ ง ออกเป น 2
1. The design of learning activities via m-
learning based on Connectivism Approach using ขั้นตอนคือ 1) การออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็ม
knowledge review in physical environment
consists of 4 elements which are 1) principle of
เลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรู
the design 2) steps of the design consisting of 2.1) จากสภาพแวดลอมจริง 2) การประเมินรับรองรูปแบบการจัด
the step of preparation before teaching, 2.2) the
step of arranging the learning activities, 2.3) the กิ จ กรรมการเรี ย นรู ผ า นเอ็ ม เลิ ร น นิ ง ตามแนวทฤษฎี ก าร
step of drawing a conclusion, 3) learning เชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธีก ารปริ ทั ศ น ค วามรู จ ากสภาพแวดล อ มจริ ง
activities via m-learning based on Connectivism
Approach using knowledge review in physical กลุมตัวอยางเปน ผูทรงคุณวุฒิดานการจัดกิจกรรมการเรียนรู
environment consists of 4 elements which are
3.1) the step of specifying the learning activities ผ า นเอ็ ม เลิ ร น นิ ง ตามแนวทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธี ก าร
from physical environment, 3.2) the step of ปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง จํานวน 5 ทาน ไดจาก
selecting the portable tools in conducting the
learning activities from physical environment,
101
4. การเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใชในการวิจัย คือ รูปแบบ 2020” ตามวิสัยทัศนที่วา “ICT เปนพลังขับเคลื่อนสําคัญใน
การจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎี การนําพาคนไทยสูความรูและปญญา เศรษฐกิจไทย สูการ
การเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอม เติบโตอยางยั่งยืน สังคมไทย สูความเสมอภาค” ซึ่งหมายถึง
จริ ง แบบประเมิ น รั บ รองรู ป แบบการจั ด กิจ กรรมการ ประเทศไทยจะมีการพัฒนาอยางฉลาด การดําเนินกิจกรรม
เรียนรู ผานเอ็ มเลิรน นิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอดว ย ทางเศรษฐกิจ และสั ง คมจะอยู บนพื้ น ฐานของความรู แ ละ
วิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง สถิติที่ใชใน ปญญา โดยใหโอกาสแกประชาชนทุกคนในการมีสวนรวม
การวิเคราะหวิจัย คาเฉลี่ยเลขคณิต และสวนเบี่ยงเบน ในกระบวนการพั ฒ นาอย างเสมอภาค นํ าไปสู ก ารเติ บ โต
มาตรฐาน อย า งสม ดุ ล และยั่ งยื น จ ากยุ ท ธศ าสตร ข อ ที่ 2ของ
ผลการวิจยพบวา
ั กระทรวงศึกษาธิการ สนับสนุนการเรียนการสอนดวยการใช
1. รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิง ตาม เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ
แนวทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธี ก ารปริ ทั ศ น ค วามรู จ าก การศึ ก ษาของประเทศไทย มี วัต ถุ ป ระสงค คื อ เพื่ อ สร า ง
สภาพแวดลอมจริง ประกอบดวย 4 องคประกอบ คือ 1) กําลังคนของประเทศ โดยเนนการพัฒนาผูเรียนดวยการใช
หลักการของรูปแบบ 2) ขั้นตอนของรูปแบบประกอบดวย ICT เปนเครื่องมือหรือเปนสวนประกอบสําคัญของการเรียน
2.1) ขั้นเตรียมการกอนการเรียนการสอน 2.2) ขั้นการจัด การสอน รวมทั้งการจัดตั้งศูนยการเรียนรูแหงชาติ (National
กิจกรรมการเรียนการสอน 2.3) ขั้นสรุปผล 3) การจัด Learning Center:NLC) เพื่อที่จะเพิ่มประสิทธิภาพการเรียน
กิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิ รนนิง ตามแนวทฤษฎีการ การสอนในภาพรวม ใหผูเรียนเปนผูที่มีความรูความสามารถ
เชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง ดานการพัฒนาและการประยุกตใช ICT อยางสรางสรรค มี
มี 4 ขั้นตอนคือ 3.1) ขั้นกําหนดกิจกรรมการเรียนรูจาก ธรรมาภิบาล คุณธรรม จริยธรรม วิจารณญาณ และรูเทาทัน
สภาพแวดลอมจริง 3.2) ขั้นการเลือกใชเครื่อ งมือแบบ อาทิ ผูเรียนมีความสะดวกในการทบทวนบทเรียน สืบคน
เคลื่อนที่ในการทํากิจกรรมการเรียนรูจากสภาพแวดลอม ขอมูล ตลอดจนถึงการเรียนรูดวยตัวเองจากระบบ ICT เปน
จริง 3.3) ขั้นหาความรูจากสภาพแวดลอมจริงตามกิจกรรม การชวยใหผูสอนไดมีเวลาดูแลใสใจผูเรียนในดานพฤติกรรม
การเรียนรูที่กําหนด 3.4) ขั้นสรุปความรูที่ไดจากการ การเรียนรูและสังคมมากขึ้น ซึ่งจะชวยเพิ่มขีดความสามารถ
ปริทัศนเพื่อตอบกิจกรรมการเรียนรูจากสภาพแวดลอมจริง ในการแขงขันของประเทศไทยตอไป “การออกแบบการจัด
4) การวัดและประเมินผลใชแบบวัดและการประเมินผล กิ จ กรรมการเรี ย นรู ผ า นเอ็ ม เลิ ร น นิ ง ตามแนวทฤษฎี ก าร
ตามสภาพที่เปนจริง เชื่อมตอ ดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง ”
2. ผูทรงคุณวุฒิจํานวน 5 ทานทําการประเมินรูปแบบ เป น การพั ฒ นาเพื่ อ ตอบสนองยุ ท ธศาสตร ข องที่ 2 ของ
การเรี ย นการสอนมี ค วามคิ ด เห็ น ว า รู ป แบบการจั ด กระทรวงศึกษาธิการเพราะในปจจุบันมีการใชอุปกรณการ
กิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการ เรียนการสอนแบบไรสายและสามารถเคลื่อนที่ไปในที่ตาง ๆ
เชื่อมตอดวยวิธการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
ี ได อ ย า งสะดวกสบาย การพั ฒ นารู ป แบบนี้ เ พื่ อ ที่ จ ะเป น
ที่พัฒนาขึ้น มีความเหมาะสมอยูในระดับมาก แนวทางใหกับบุคลากรทางการศึกษาในการพัฒนาการเรียน
การสอนที่เหมาะสมภายใตบริบทของประเทศไทยตอไป
คําสําคัญ: รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู, เอ็มเลิรน เอ็มเลิรนนิง (m-Learning) หมายถึง การจัดกระบวนการ
นิง, ทฤษฎีการเชื่อมตอ , ปริทัศนความรูจากสภาพแวด เรี ย นรู แ บบเคลื่ อ นที่ โดยอาศั ย อุ ป กรณ เ คลื่ อ นที่ ที่ มี ก าร
ลอมจริง เชื่อมตอแบบไรสาย เชน คอมพิวเตอรขนาดเล็กแบบพกพา
แท็ปเล็ต สมารทโฟน เปนตน โดยอาศัยเทคโนโลยีทางการ
1) บทนํา สื่อสารเขามาชวยเพื่อจัดกระบวนการเรียนรูใหเปนไปตาม
ประเทศไทยมี ก ารกํ า หนดกรอบนโยบายเทคโนโลยี วัตถุประสงค (มนตชัย เทียนทอง, 2547)
สารสนเทศและการสื่อสาร พ.ศ.2554-2564 หรือ “ICT
102
5. ทฤษฎี ก ารเชื่ อ มตอ (Connectivism) คือ การบูร ณาการ 2.2) เพื่อประเมินรับรองรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู
หลักการสํารวจที่มีความซับซอน เครือขาย และความ ผ า นเอ็ ม เลิ ร น นิ ง ตามแนวทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธี ก าร
สมบูรณ ตลอดทั้ง ทฤษฎีการบริการจัด การตนเอง การ ปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
เรียนรูเปนกระบวนการที่เกิดขึ้นภายใน สภาวะแวดลอม
ที่ ค ลุ ม เครื อ ของการขยั บ องค ป ระกอบหลั ก ไม ไ ด 3) ขอบเขตงานวิจัย
หมายความรวมถึ งทุกสิ่งนั้นตองอยู ภายใตการควบคุ ม 3.1) ประชากรและกลุมตัวอยาง
ของคน การเรียนรูสามารถเกิดขึ้นไดภายนอกบุคคล(แต 3.1.1 ประชากร คือ ผูทรงคุณวุฒิดานการออกแบบกิจกรรม
ยังอยูภายในองค การหรือฐานขอมูล)โดยมีการมุงเนนไป การเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงผูทรงคุณวุฒิดานทฤษฎีการ
ที่การเชื่อมตอที่มีความจํา เพาะเจาะจง และความสามารถ เชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
ในการเรียนรูขอมูลใหมๆมีความสําคัญมากกวา ความรูที่ 3.1.2 กลุมตัวอยาง คือ ผูทรงคุณวุฒิ จํานวน 5 ทาน ไดโดย
มีในปจจุบัน (Siemens, 2005) การเลือกแบบเจาะจง โดยมีประสบการณในดานที่เกี่ยวของ
การจัดกระบวนการเรียนรูตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอ ไมนอยกวา 3 ป ประกอบดวย ดานการออกแบบกิจกรรม
คือ การเรี ย นรู เ ชื่ อมโยงผ านซอฟต แ วร ฮาร ด แวร และ การเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิง จํานวน 3 ทาน ดานทฤษฎีการ
ขอมูลที่อยูในรูปของดิจิ ทัล มีการเรียนรูขอมูลบนโลก เชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง 2
อินเทอรเน็ตอยางตอเนื่องทุกวันทําใหความรูถูกพัฒนา ทาน
เพิ่มขึ้นโดยเกิดจากการเชื่อมโยงของขอมูล อาจจะอยูรูป 3.2) ตัวแปรที่ใชในการวิจัย
ของ ขอความ เสียง ภาพเคลื่อนไหว เปนตน เพียงแตคลิก 3.2.1 ตัวแปรตน คือ รูปแบบแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู
ลิงคสวนตาง ๆ ของขอมูลที่อยากรู จะทําใหกระบวนการ ผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอดวยวิธการ
ี
เรี ยนรูถู กเชื่อ มต อ และปรั บปรุง ความรู เดิ มเพิ่ม ขึ้น ไป ปริทศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
ั
เรื่อยๆ 3.2.2 ตัวแปรตาม คือ ผลการประเมินรับรองของรูปแบบ
การปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง เกิดจากเมื่อ การจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎี
ข อ มู ล ความรู ที่ ถู ก พิ ม พ ขึ้ น บนแอพพลิ เ คชั่ น ครบตาม การเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
จํานวนบุคคลแลวหลังจากนั้นก็จะใหผูเรียนรูทุกคนก็จะ
ได ใช หลั กการของทฤษฏี การเชื่อ มต อ โดยผูเ รีย นรู จ ะ
4) วิธีดําเนินการวิจัย
ก า ร อ อก แ บ บ ก า ร จั ด กิ จ กร ร ม กา ร เ รี ย น รู ผ า น เ อ็ ม
ศึกษาขอมูลที่อยูบนแอพพลิเคชั่นที่ไดออกแบบไว ของ
เลิ ร น นิ ง ตามแนวทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธี ก ารปริ ทั ศ น
ผูเ รี ย นทุ ก คนที่สง เข า ไปในระบบ เพื่ อ ทํา การปริ ทั ศ น ความรูจากสภาพแวดลอมจริง แบงการดําเนินงานออกเปน 2
ความรู คือ นํามาวิเคราะห สังเคราะหทบทวนพรอมทั้ง ระยะ ดังนี้
เชื่ อมต อข อมู ลความรู ที่ข าดหายเขา ด วยกั น แล ว นํา มา ระยะที่1 การออกแบบการจัด กิจกรรมการเรียนรูผานเอ็ม
สรุปเปนคําตอบของกิจกรรมการเรียนรูอีกครั้งหนึ่ง แลว เลิ ร น นิ ง ตามแนวทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธี ก ารปริ ทั ศ น
สงผานแอพพลิเคชั่นที่ไดออกแบบไวผานกระบวนการ ความรูจากสภาพแวดลอมจริง มีขั้นตอนดังนี้
เรียนรูบนระบบเอ็มเลิรนนิง 1) ขั้นการวิเคราะห (Analysis)
ศึกษาและวิเคราะหเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของกับการจัด
2) วัตถุประสงคของงานวิจัย กิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิง แนวทฤษฎีการเชื่ อมตอ
2.1) เพื่อออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็ ม และวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง เพื่อนําไป
เลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศน สังเคราะหเปน การออกแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผาน
ความรูจากสภาพแวดลอมจริง เอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอ ดวยวิธีการปริทัศน
ความรูจากสภาพแวดลอมจริง
103
6. 2) ขั้นการออกแบบ (Design) 4) การวิเคราะหผลการประเมินความเหมาะสมของรูปแบบ
การออกแบบกิจกรรมการเรีย นรู ผา นเอ็ มเลิร นนิ ง ตาม โดยใชคาเฉลี่ย( X ) และคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซึ่งมี
แนวทฤษฎีการเชื่อมตอและวิธีการปริทั ศนความรูจาก เกณฑ ใ นการกํ า หนดค า น้ํ า หนั ก ของการประเมิ น ความ
สภาพแวดลอ มจริ ง โดยรู ปแบบมี ก ารออกแบบการจั ด เหมาะสมของรูปแบบเป น 5 ระดับ ตามแนวของลิ เคิร ต
กิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการ (Likert) ดังนี้
เชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง 5 หมายถึง มีความเหมาะสมมากที่สุด
ประกอบดวย 4 องคประกอบ 1) หลักการของรูปแบบ 4 หมายถึง มีความเหมาะสมมาก
2) ขั้นตอนของรูปแบบ 3) กิจกรรมการเรียนรูผานเอ็ม 3 หมายถึง มีความเหมาะสมปานกลาง
เลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศน 2 หมายถึง มีความเหมาะสมนอย
ความรู จ ากสภาพแวดลอ มจริง และ 4) การวัด และ 1 หมายถึง มีความเหมาะสมนอยที่สุด
ประเมินผลใชแบบวัดและการประเมินผลตามสภาพที่ และ กํ า หนดเกณฑ ใ นการแปลความหมาย ดั ง นี้
เปนจริง (ประคอง กรรณสูต, 2542)
3) ขั้นการพัฒนา (Development) 4.50 – 5.00 หมายถึง มีความเหมาะสมมากทีสุด ่
3.1) พัฒนารูปแบบกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิง 3.50 – 4.49 หมายถึง มีความเหมาะสมมาก
แนวทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ และวิ ธีก ารปริ ทัศ น ค วามรู จ าก 2.50 – 3.49 หมายถึง มีความเหมาะสมปานกลาง
สภาพแวดลอมจริง 1.50 – 2.49 หมายถึง มีความเหมาะสมนอย
3.2) สรางเครื่องมือสําหรับการประเมินความเหมาะสม 1.00 – 1.49 หมายถึง มีความเหมาะสมนอยทีสุด ่
ของรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิง
ตามแนวทฤษฎีการเชื่อมต อดวยวิธีการปริทัศนความรู 5) ผลการวิจัย
จากสภาพแวดลอมจริง การวิจัยครั้งนี้นําเสนอผลการวิจัยเปน 2 ตอน ดังนี้
ระยะที่ 2 การประเมินความเหมาะสมของรูปแบบการจัด ตอนที่ 1 รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิง
กิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการ ตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจาก
เชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง สภาพแวดลอมจริง
1) นํารูปแบบที่พัฒนาขึ้นนําเสนอตอ ผูทรงคุณวุฒิดาน รูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนว
การออกแบบกิ จ กรรมการเรี ย นรู ผ า นเอ็ ม เลิ ร น นิ ง ทฤษ ฎี ก ารเ ชื่ อ มต อด ว ยวิ ธี ก ารป ริ ทั ศน ความรู จาก
ผูทรงคุณวุฒิดานทฤษฎีการเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศน สภาพแวดลอมจริง ประกอบดวย 4 องคประกอบ คือ
ความรูจากสภาพแวดลอมจริง จํานวน 5 ทาน พิจารณา 1) หลักการของรูปแบบ
และประเมินความเหมาะสมของรูปแบบ 2) ขั้นตอนของรูปแบบ
2) ปรับปรุงรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็ม 3) การจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎี
เลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอ ดวยวิธีการปริทัศน การเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
ความรู จ ากสภาพแวดล อ มจริ ง ตามข อ เสนอแนะของ 4) การวัดและประเมินผลใชแบบวัดและการประเมินผลแบบ
ผูทรงคุณวุฒิ ตามสภาพที่เปนจริง
3) นําเสนอรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็ม นําเสนอดังรูปที่ 1
เลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอ ดวยวิธีการปริทัศน
ความรูจ ากสภาพแวดล อมจริ ง ที่ พัฒ นาขึ้ นในรู ป แบบ
แผนภาพประกอบความเรียง
104
7. รูปที่ 1: องคประกอบของรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชือมตอดวยวิธีการปริทัศน
่
ความรูจากสภาพแวดลอมจริง
1.1) หลักการของรูปแบบ 1.2.2 ขั้นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน
ประกอบดวย หลักการของการจัดกิจกรรมการเรียนรู การจัดการเรียนการสอนแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผาน
ผานเอ็มเลิรนนิง หลักการจัดการเรียนการสอนตามแนว เอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศน
ทฤษฏีการเชื่อมตอ และกระบวนการวิธีการปริทัศน ความรูจากสภาพแวดลอมจริง 4 ขั้นตอน
ความรูจากสภาพแวดลอมจริง 1.2.3 ขั้นสรุปผล ใชการสรุปผลตามสภาพจริง
1.2) ขั้นตอนของรูปแบบ
1.2.1ขั้นเตรียมการกอนการเรียนการสอน 1.3) กิจกรรมการเรียนรูผานเอ็ม เลิรนนิ งตามแนวทฤษฎี
เตรียมดานโครงสรางของระบบการเรียนรูแบบเคลื่อนที่ การเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอม
(m-Learning)เตรียมแอพพลิเคชั่นที่สรางตามแนวทฤษฎี จริง
การเชื่อมตอ (Connectivism) ออกแบบกิจกรรมการเรียน การจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎี
การสอนจากสภาพ แวดลอมจริงผานกระบวนการเรียนรู การเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
แบบเคลื่อนที่ (m-Learning) ประกอบดวย 4 ขั้นตอน นําเสนอดังรูปที่ 2
105
8. รูปที่ 2: กิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอดวยวิธีการปริทศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
ั
1.3.1 ขั้นกําหนดกิจกรรมการเรียนรู 1.3.4 ขั้นสรุปความรูที่ไดจากการปริทัศน
จากสภาพแวดลอมจริง ผูสอนจะทําการออกแบบ เพื่อตอบกิจกรรมการเรียนรูจากสภาพแวดลอมจริง เมื่อขอมูล
กิ จ ก ร ร ม ก า ร เ รี ย น ต า ม ที่ กํ า ห น ด ไ ว 1 ) พั ฒ น า ความรูที่ถูกพิมพขึ้นบนแอพพลิเคชั่นครบตามจํานวนบุคคล
Application และเตรี ย มระบบ m-Learning 2) การ แลวหลังจากนั้นก็จะใหผูเรียนรูทุกคนก็จะไดใชหลักการของ
ออกแบบกิ จ กรรมการเรี ย นรู ต ามแนวทฤษฎี 3)การ ทฤษฏี ก ารเชื่ อ มต อ โดยผู เ รี ย นรู จ ะศึ ก ษาข อ มู ล ที่ อ ยู บ น
เชื่อมตอ กําหนดสภาพแวดลอมจริง 4) ขอตงลงในการทํา แอพพลิเคชั่นที่ไดออกแบบไว ของผูเรียนทุกคนที่สงเขาไป
กิจกรรมการเรียนรู ในระบบ เพื่ อ ทํ า การปริ ทั ศ น ค วามรู คื อ นํ า มาวิ เ คราะห
1.3.2 ขั้นการเลือกใชเครื่องมือแบบเคลื่อนที่ สังเคราะหทบทวนพรอมทั้ง เชื่อมตอขอมูลความรูที่ขาดหาย
ในการทํากิจกรรมการเรียนรูจากสภาพแวดลอมจริง ขั้นนี้ เขาดวยกัน แลวนํามาสรุปเปนคําตอบของกิจกรรมการเรียนรู
ผูสอนเลือกเครื่องมือที่ใชในการทํากิจกรรม เชน สมารท อีกครั้งหนึ่ง แลวสงผานแอพพลิเคชั่นที่ ไดออกแบบไวผาน
โฟน แท็ ป เล็ ต รวมทั้ง ต อ งเลื อ กวิ ธีการเชื่อ มต อระบบ กระบวนการเรียนรูบนระบบเอ็มเลิรนนิง
เครือขายวาจะผาน เซลลูลาหเน็ทเวิรก หรือ อินเทอรเน็ต 1.4) การวัดและประเมินผล
เน็ทเวิรก เพื่อใหเหมาะสมกับสภาพแวดลอมจริง
การวัดและประเมิ นผลใชแบบวัดและการประเมินผลตาม
1.3.3 ขั้นหาความรูจากสภาพแวดลอมจริง สภาพจริง หลังจากการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
ตามกิจกรรมการเรียนรูที่กําหนด จากกิจกรรมการเรียนรู แลว ผูสอนจะใชการประเมินโดยดูจากคําตอบที่เขามาใน
ที่ผูสอนกําหนด ผูเรียนก็จะทําการหาขอมูลความรูจาก ระบบขณะนั้นในลักษณะการโตตอบสองทิศทางปฏิสัมพันธ
สภาพแวดลอมจริงตามการจัดกิจกรรมการเรียนรูที่ไดรับ ของผู เ รี ย นกั บ ระบบ และพฤติ ก รรมการเรี ย นรู ผ า นเอ็ ม
มอบหมาย แลวพิมพความรูที่ไดของแตละบุคคลสงผาน เลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอ
กระบวนการเรียนรูบนแอพพลิเคชั่นแบบเอ็มเลิรนนิงใน ตอนที่ 2 ผลการประเมินรับรองรูปแบบการจัดกิจกรรมการ
ลักษณะโตตอบสองทิศทาง เรี ย นรู ผ า นเอ็ ม เลิ ร น นิ ง ตามแนวทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ย
วิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
106
9. การประเมิ น รั บ รองของรู ป แบบการจั ด กิ จ กรรมการ พั ฒ นา Applicationและเตรี ย มระบบ m-Learning มี ค วาม
เรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎีการเชื่อมตอดวย เหมาะสมอยู ใ นระดั บ มากที่ สุ ด ( X =4.80, SD=0.45)
วิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง ดําเนินการ รองลงมาไดแก การออกแบบกิจกรรมการเรียนรูตามแนว
ประเมินโดยผูทรงคุณวุฒจํานวน 5 ทาน นําเสนอผลการ
ิ ทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ( X =4.40, SD=0.89) กํ า หนด
ประเมินดังตารางที่ 1 สภาพแวดลอมจริง ( X =4.20, SD=0.84) และขอตกลงในการ
ทํากิจกรรมการเรียนรู ( X =4.20, SD=0.45)
ตารางที่ 1: ผลการประเมินรูปแบบการจัดกิจกรรมการ
เรียนรู ดานองคประกอบของรูปแบบ ตารางที่ 3: ผลการประเมินขันตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู
้
รายละเอียดการออกแบบ X S.D. ความเหมาะสม ขั้นการเลือกใชเครื่องมือแบบเคลือนที่
่
1. หลั กการและแนวคิดที่ ใชเป น รายละเอียดการออกแบบ ความเหมาะสม
4.40 0.55 มาก X S.D.
พื้นฐานในการพัฒนารูปแบบ
1. เลือกเครื่องมือที่จะใช 4.60 0.55 มากทีสุด
่
2. วัตถุประสงคของรูปแบบ 4.40 0.89 มาก
2. อธิบายขั้นตอนวิธีการใชงาน
3. รู ป แบบการจั ด กิ จ กรรมการ
4.20 0.84 มาก เครื่องมือที่จะใชผานระบบ 4.20 0.84 มาก
เรียนรู
m-Learning
4. การวัดและประเมินผล 4.00 0.71 มาก
ภาพรวมของผลการประเมิน 4.40 0.20 มาก
ภาพรวมของผลการประเมิน 4.25 0.15 มาก
จากตารางที่ 3 พบวา ขั้นการเลือกใชเครื่องมือแบบเคลื่อนที่
จากตารางที่ 1 พบวา องคประกอบในการออกแบบการ
ผู ท รงคุ ณ วุ ฒิ เ ห็ น ว า มี ค วามเหมาะสมอยู ใ นระดั บ มาก
จั ด กิ จ กรรมการเรี ย นรู ฯ ผู ท รงคุ ณ วุ ฒิ เ ห็ น ว า มี ค วาม
( X =4.40, SD=0.20) เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา เลือก
เหมาะสมอยูในระดับมาก ( X =4.25, SD=0.15) เมื่อ
เครื่ อ งมื อ ที่ ใ ช มี ค วามเหมาะสมอยู ใ นระดั บ มากที่ สุ ด
พิจารณาเปนรายดาน พบวา หลักการและแนวคิดที่ใ ช
( X =4.60, SD=0.55) รองลงมาได แ ก อธิ บ ายขั้ น ตอน
เปนพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบ มีความเหมาะสมอยู
วิ ธี ก ารใช ง านเครื่ อ งมื อ ที่ จ ะใช ผ า นระบบ m-Learning
ในระดั บ มาก ( X =4.40, SD=0.55) รองลงมาได แ ก
( X =4.20, SD=0.84)
วัตถุประสงคของรูปแบบ ( X =4.40, SD=0.89) รูปแบบ
การจัดกิจกรรมการเรียนรู( X =4.20, SD=0.84) และการ
ตารางที่ 4: ผลการประเมินขันตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรู
้
วัดผลประเมินผล ( X =4.00, SD=0.71)
ขั้นหาความรูจากสภาพแวดลอมจริง
รายละเอียดการออกแบบ X S.D. ความเหมาะสม
ตารางที่ 2: ผลการประเมินขันตอนการจัดกิจกรรมการ
้ 1. หาความรูที่ไดจากสภาพแวด
4.60 0.55 มากที่สุด
เรียนรู ขันกําหนดกิจกรรมการเรียนรูจากสภาพแวดลอม
้ ลอมจริง
2. นําความรูที่ไดสงเขาสูระบบ
จริง m-Learning
4.60 0.55 มากที่สุด
รายละเอียดของขั้นตอน X S.D. ความเหมาะสม ภาพรวมของผลการประเมิน 4.60 0 มากที่สุด
1. พัฒนา Application และเตรียม
ระบบ m-Learning
4.80 0.45 มากที่สุด จากตารางที่ 4 พบวา ขั้นหาความรูจากสภาพแวดลอมจริง
2. การออกแบบกิ จ กรรมการ ผูทรงคุณวุฒิเห็นวามีความเหมาะสมอยูในระดับมากที่สุด
เ รี ย น รู ต า ม แ น ว ท ฤ ษ ฎี ก า ร 4.40 0.89 มาก ( X =4.60, SD=0) เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา หาความรู
เชื่อมตอ
3. กําหนดสภาพแวดลอมจริง 4.20 0.84 มาก
ที่ไดจากสภาพแวด ลอมจริง อยูในระดับมากที่สุด ( X =4.60,
4. ขอตกลงในการทํากิจกรรมการ SD=0.55) เทากับนําความรูที่ไดสงเขาสูระบบ m-Learning
4.20 0.45 มาก
เรียนรู ( X =4.60, SD=0.55)
ภาพรวมของผลการประเมิน 4.40 0.24 มาก
จากตารางที่ 2 พบว า ขั้ น การจั ดกิ จ กรรมการเรี ย นรู
ผู ท รงคุ ณวุ ฒิ เ ห็ น ว า มี ค วามเหมาะสมอยู ใ นระดั บ มาก
( X =4.40, SD=0.24) เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา ขั้น
107
10. ตารางที่ 5: ผลการประเมินขันตอนการจัดกิจกรรมการ
้ ( X =4.13, SD=0.20) เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวารูปแบบ
เรียนรู ขันสรุปความรูที่ไดจากการปริทศน
้ ั การจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฎี
รายละเอียดการออกแบบ X S.D. ความเหมาะสม การเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจาสภาพแวดลอมจริง
1 . นํ า ค ว า ม รู ที่ อ ยู ใ น ร ะ บ บ
m-Learning มาทําการวิเ คราะห
อยู ใ นระดั บ มาก ( X =4.2, SD=0.84) รองลงมาได แ ก
สั ง เคราะห ทบทวนพร อ มทั้ ง 4.80 0.45 มากที่สุด ขั้นตอนการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนว
เชื่ อมตอ ข อมู ลความรูที่ ขาดหาย ทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธี ก าร ปริ ทั ศ น ค วามรู จ า ก
เขาดวยกัน
2. สรุปเปนความรูท่ีตอบกิจกรรม สภาพแวดลอมจริง ( X =4.2, SD=0.45) และรูปแบบการจัด
4.60 0.89 มากที่สุด
การเรียนรูอีกครั้งหนึ่ง กิ จ กรรมการเรี ย นรู ผ า นเอ็ ม เลิ ร น นิ ง ตามแนวทฤษฎี ก าร
3. นําขอสรุปที่ไดสงเขาสูระบบ
m-Learning
4.80 0.45 มากที่สุด เชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวด ลอมจริง
ภาพรวมของผลการประเมิน 4.73 0.26 มากที่สุด ( X =4.00, SD=0.71)
จากตารางที่ 5 พบวา ขั้นสรุปความรูที่ไดจากการปริทัศน
ผูทรงคุณวุฒิเห็นวามีความเหมาะสมอยูในระดับมากทีสด ่ ุ 6) อภิปรายผล
( X =4.73, SD=0.26) เมื่อพิจารณาเปนรายดาน พบวา นํา จากผลการวิจัยมีประเด็นในการอภิปรายดังนี้
ความรูมาวิเคราะห สังเคราะห ทบทวนพรอมทั้ง เชื่อมตอ 6.1) การประเมินรับรองรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู
ขอมูลความรูที่ขาดหายเขาดวยกัน อยูในระดับมากที่สุด ผ า นเอ็ ม เลิ ร น นิ ง ตามแนวทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธี ก าร
( X =4.80, SD=0.45) เทากับ นําขอสรุปสงเขาสูระบบ ปริ ทั ศ น ค วามรู จ ากสภาพแวดล อ มจริ ง โดยผู ท รงคุ ณ วุ ฒิ
m-Learning ( X =4.80, SD=0.45) รองลงมาไดแก สรุป พบวา ผลการประเมินอยูในระดับมาก สอดคลองกับจอยซ
เป น ความรู ที่ ต อบกิ จ กรรมการเรี ย นรู อี ก ครั้ ง หนึ่ ง และเวล (Joyce and weil, 2000) ที่กลาวถึงการพัฒนาการ
( X =4.60, SD=0.89) เรียนการสอน ควรเริ่มจากการวิเคราะห ขอมูลพื้นฐานตางๆ
เกี่ยวกับเรื่องที่ตองการนํามาพัฒนาเปนรูปแบบการเรียนการ
ตารางที่ 6: ผลการประเมินรูปแบบกับการนําไปใชจริง สอน นําเสนอแนวคิดสําคัญของขอมูลที่ไดจากการวิเคราะห
รายละเอียดการออกแบบ X S.D. ความเหมาะสม มากําหนดหลักการและรายละเอียดขององคประกอบ
1. รู ป แบบการจั ด กิ จ กรรมการ
เรี ยนรู ผา นเอ็ ม เลิ รน นิ งตามแนว 6.2) จากผลการประเมินของผูทรงคุณวุฒิ พบวาขั้นตอนการ
ทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธี ก าร
4.00 0.71 มาก
จั ด กิ จ กรรมการเรี ย นรู ผ า นเอ็ ม เลิ ร นิ ง ตามแนวทฤษฏี การ
ปริ ทั ศ น ค วามรู จ ากสภาพ แวด
ลอมจริง มีความเหมาะสมอยูใ น
เชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง อยู
ระดับใด ในระดับมาก ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ (Shawnz Neo
2. ขั้ น ตอนการจั ด กิ จ กรรมการ and Jun Megata, 2012) ที่กลาววา การเรียนรูดวยวิธีการ m-
เรี ยนรู ผา นเอ็ ม เลิ รน นิ งตามแนว
ทฤษฎี ก ารเชื่ อ มต อ ด ว ยวิ ธี ก าร learning แบบ Trail Shuttle สามารถสนับสนุนการเรียนรู
4.2 0.45 มาก
ปริทัศนความรูจาสภาพแวดลอม ภายนอกห อ งเรี ย น ซึ่ ง ผู เ รี ย นมี สว นร วมในการเรี ยนรู เ มื่ อ
จริ ง มี ความ เหมาะสมอยู ใ น
ระดับใด
เทียบกับการเรียนในชั้นเรียน ผูเรียนสามารถตอบสนองแบบ
3. รู ป แบบการจั ด กิ จกรรมการ RealTime จากสถานที่ จริ งที่ ได ออกไปเรี ยนรู ครู ผูส อนก็
เรี ยนรู ผา นเอ็ ม เลิ รน นิ งตามแนว สามารถทราบขอมูลที่ผูเรียนนั้นสงกลับมาแบบ RealTime
ทฤษฎีการเชื่อมตอดวยวิธีการ
4.2 0.84 มาก
ปริทัศนความรูจาสภาพแวดลอม
จริ ง มี ค วาม เป น ไปได ใ นการ 7) ขอเสนอแนะ
นําไปใชจริงในระดับใด
ภาพรวมของผลการประเมิน 4.13 0.20 มาก 7.1) ขอเสนอแนะสําหรับการนําผลการวิจัยไปใช
จากตารางที่ 6 พบว า รู ป แบบกั บ การนํ า ไปใช จ ริ ง สถาบันการศึกษาที่นํารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนการ
ผูท รงคุณวุ ฒิ เห็ น วา มีค วามเหมาะสมอยู ในระดั บ มาก สอนนี้ไปใชควรมีการจัดเตรียมโครงสรางพื้นฐาน เตรียม
108
11. ผูสอน และเตรียมผูเรียน เพื่อใหสามารถจัดกิจกรรมการ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
เรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฏีการเชื่อมตอ ดวย มนต ชั ย เที ย นทอง. (2547,พฤษภาคม-สิ ง หาคม). M-
วิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง ได Learning: แนวทางใหมของ e-learning. วารสาร
7.2) ขอเสนอแนะสําหรับการวิจยครั้งตอไป
ั เทคโนโลยีและการสื่อสารการศึกษา. 1(1): 3-11.
ควรมีการนํารูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรูผานเอ็ม Joyce, B.R., and Weil, M. 2000. Models of
Teaching. 6th ed. Massachusetts: Allyn &
เลิรนนิงตามแนวทฤษฏีการเชื่อมตอ ดวยวิธีการปริทัศน Bacon.
Neo, S., & Magata, J. (2012). Location Based
ความรูจากสภาพแวดลอมจริงไปทดลองใชเพื่อศึกษาผล mobile learning in Singapore Schools.
ที่ เ กิ ด ขึ้ น จากการจั ด กิ จ กรรมการเรี ย นรู ผ า นเอ็ ม International e-Learning Conference
2012(IEC2012), 49-53.
เลิรนนิงตามแนวทฤษฏีการเชื่อมตอ ดวยวิธีการปริทัศน Siemens, G. (2005/1). Connectivism: A learning
theory for the digital age. International
ความรูจากสภาพแวดลอมจริง เชน แอพพลิเคชั่นที่จะใช Journal of Instructional Technology and
บนอุ ป กรณ แ บบเคลื่ อ นที่ โครงสร า งพื้ น ฐานของการ Distance Learning, 2(1): 3-10.
จัดระบบเอ็มเลิรนนิง และการจัดกิจกรรมตามแนวทฤษฏี
การเชื่อมตอดวยวิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอม
จริงที่เหมาะสมกับผูเรียน สถานที่ ที่เกิ ดขึ้นจริง รูปแบบ
การประเมิลผลที่เหมาะสมกับการจัดกิจกรรม
8) กิตติกรรมประกาศ
ผูวิจัยขอขอบพระคุณ ผูชวยศาสตราจารย ดร.ปรัชญนันท
นิ ล สุ ข ผู ช ว ยศาสตราจารย ดร.วิ ว รรธน จั น ทร เ ทพย
อาจารย ดร.อภิชาติ อนุกูลเวช อาจารยบุรินทร นรินทร
อาจารยกวิทธิ์ ศรีสัมฤทธิ์ ผูทรงคุณวุฒิสําหรับความ
อนุเคราะหในการประเมินรับรองและใหขอเสนอแนะที่
เป น ประโยชน เ พื่ อ พั ฒ นารู ป แบบการจั ด กิจ กรรมการ
เรียนรูผานเอ็มเลิรนนิงตามแนวทฤษฏีการเชื่อมตอ ดวย
วิธีการปริทัศนความรูจากสภาพแวดลอมจริง
9) เอกสารอางอิง
ปณิตา วรรณพิรุณ. (2554). สื่อการเรียนการสอนบน
เครือขายคอมพิวเตอร. กรุงเทพฯ: ศูนยผลิตตํารา
เรียนมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระ
นครเหนือ.
ประคอง กรรณสู ต . (2542). สถิ ติ เ พื่ อ การวิ จั ย ทาง
พฤติ ก รรมศาสตร . พิ ม พ ค รั้ ง ที่ 3. กรุ ง เทพฯ:
สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
ปรัชญนันท นิลสุข. (2554). เทคโนโลยีสารสนเทศทาง
การศึ ก ษา. กรุ ง เทพฯ: ศู น ย ผ ลิ ต ตํ า ราเรี ย น
109