SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 25
Downloaden Sie, um offline zu lesen
jg P]g, @)$(
                                                                                                                  nfndf] x/ / k| sfzg ldlt
                                                                                                                  @)$(.!).%
;+ zf] wg ug{ ag]s f] P] g
!= jg -klxnf] ;+ zf] wg_ P] g, @)%%                                                                               @)%%.!).@!
                                                             @)$( ;fnsf] P] g g+= $(
                                         jg h·nsf] ;+/ If0f / ;' Joj:yf ug{ ag]sf] P]g
k| :tfjgf M ;j{ ;fwf/0f hgtfsf] cfwf/e" t cfjZostf k" /f ug{ , ;fdflhs tyf cfly{ s ljsf; ug{ tyf
:j:y jftfj/0fsf] k| j 4{g ug{ / /fli6« o jgnfO{ ;/sf/åf/f Jojl:yt jg, ;+ /lIft jg, ;fd'bflos jg,
sa'lnotL jg / wfld{ s jgsf] ?kdf Joj:yfkg u/L jgsf] ljsf;, ;+/ If0f tyf jg k}bfjf/sf] ;b' kof] u
ug{ / lghL jgsf] ;+ /If0f / ljsf;df ;xof] u k'¥ofpg jf~5gLo ePsf] n],
>L % dxf/fhflw/fh jL/] Gb| jL/ ljqmd zfxb] jsf] zf;gsfnsf] PSsfO;f}+ jif{ df ;+ ;bn] of] P]g
agfPsf] 5 .
                                                                      kl/R5]b – !
                                                                         k| f/lDes
!=       ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ o; P] gsf] gfd æjg P]g, @)$(Æ /x]s f]5 .
         -@_          of] P]g g] kfn ;/sf/n] g] kfn /fhkqdf ;" rgf k|sflzt u/L tf]l slbPsf] ldltb]lv
                      k| f/De x'g]5 . `
@=       kl/efiff M ljifo jf k| ;·n] csf]{ cy{ gnfu] df o; P]g df,–
         -s_          æjgÆ eGgfn] k"0 f{ jf cf+lzs ?kdf ?vx?n] 9flsPsf] If] q ;D´g' k5{ .
         -v_          æjg l;dfgf lrGxÆ eGgfn] /fli6« o jgsf] l;dfgf 5' 6o fpg nufOPsf] sf7, 9' ·f,
                      l;d]G 6 jf c? s'g} j:t's f] vDaf jf lrGxk6 ;D´g' k5{ / ;f] zAbn] k| rlnt
                      sfg"g adf]l hd hUuf gfkhfF r u/L tof/ u/] s f] gS;fdf cªlst jg l;dfgf lrGx
                      ;d] tnfO{ hgfpg]5 .
         -u_          æjg k} bfjf/Æ eGgfn] jgdf /x]sf] jf kfOPsf] jf jgaf6 NofOPsf] b]xfosf] k}b fjf/
                      ;D´g' k5{ M–
                      -!_       sf7, bfp/f, uf] n, v}/ sr, vf] 6f] , sf7sf] t] n, af] qmf, nfxf, lkknf, lkknL, jf
`
          of] P] g ldlt @)%! ;fn r} q @) ut] b] lv k|f /De x' g] u/L tf]l sPsf] -g]kfn /fhkq ldlt @)%!.!@.@)_ .



                                                                                1
-@_   ?v, kft, kmn, km" n, df}j f, lr/fOtf] , s' 6sL / ;a} k|s f/sf h·nL h8La" 6L,
            jg:ktL tyf tLgsf ljleGg efu jf c·, jf
      -#_   r§fg, df6f], 9' ·f, lu§L, afn' j f, jf
      -$_ kz' kG5L, jGohGt' / kz' kG5L jf jGohGt' sf] cfv] 6f] kxf/ .
-3_   æsfo{ of] hgfÆ eGgfn] jftfj/0fLo ;Gt'ng sfod /fvL jgsf] ljsf;, ;+/If0f tyf
      jg k}bfjf/sf] pkof]u / laqmL ljt/0f ug{ tof/ ul/Psf] / o; P]g adf]l hd :jLs[ t
      jg;DaGwL sfo{ of]hgf ;D´g' k5{ .
-ª_   æ/fli6« o jgÆ eGgfn] lghL jg afx] s g]kfn clw/fHo leqsf] jg l;dfgf nufOPsf]
      jf gnufOPsf] ;a} jg ;D´g' kb{5 / ;f] zAbn] jgn] 3]l/Psf] jf jgsf]
      5]p5fpdf /x]s f] ktL{ jf P] nfgL hUuf tyf jgleq /x] sf af6f] , kf] v/L, tfn jf
      vf] nfgfnf / au/ ;d] tnfO{ hgfpF 5 .
-r_   æ;/sf/åf/f Jojl:yt jgÆ eGgfn] kl/R5]b –# adf]lhd g] kfn ;/sf/n] Joj:yfkg
      ug]{ /fli6«o jg ;D´g' k5{ .
-5_   æ;+/lIft jgÆ eGgfn] ljz]i f jftfj/0fLo, j}1 flgs jf ;f+: s[l ts dxŒ jsf] 7fgL
      g]kfn ;/sf/n] of] P] g adf]l hd ;+/lIft jgsf] ?kdf 3f]lift u/]s f] /fli6«o jg
      ;D´g' k5{ .
-h_   æ;fd' bflos jgÆ eGgfn] ;fd"l xs lxtsf] nflu jgsf] ljsf;, ;+/If0f / pkof] u ug{
      bkmf @% adf]lhd pkef] Qmf ;d"xnfO{ ;'lDkPsf] /fli6« o jg ;D´g' k5{ .
-´_   æsa'l notL jgÆ eGgfn] bkmf #! df pNn]l vt p2] Zox?sf] nflu k|rlnt sfg" g
      adf]l hd :yflkt s' g} ;+ :yf, jg k}b fjf/df cfwfl/t pBf] u jf ;d' bfonfO{ bkmf #@
      adf]l hd sa'l notL jgsf] ?kdf k|b fg ul/Psf] /fli6«o jg ;D´g' k5{ .
-`_   æwfld{ s jgÆ eGgfn] jgsf] ljsf;, ;+/If0f / pkof] u ug{ bkmf #% adf]l hd s' g}
      wfld{s lgsfo, ;d" x jf ;d'bfonfO{ ;'lDkPsf] /fli6«o jg ;D´g' k5{ .
-6_   ælghL jgÆ eGgfn] k| rlnt sfg"g adf]l hd s' g} JolQmsf] xs k'Ug] lghL hUufdf
      nufO{ x' s f{ Psf] jf ;+ /If0f ul/Psf] jg ;D´g' k5{ .
-7_   ædGqfnoÆ eGgfn] g] kfn ;/sf/ jg tyf e" –;+/If0f dGqfno ;D´g' k5{ .
-8_   æljefuÆ eGgfn] g] kfn ;/sf/sf] jg ljefu ;D´g' k5{ .



                                           2
-9_    ælhNnf jg clws[ tÆ eGgfn] lhNnf jg sfof{ nosf] k| d'v ;D´g' k5{ .
     -0f_   æjg clws[ tÆ eGgfn] ljefu / cGtu{ tsf sfof{ nox?df vl6Psf ;a} txsf
            /fhkqf+l st k| fljlws sd{ rf/Lx? ;D´g' k5{ .
     -t_    æjg ;xfosÆ eGgfn] /fhkqcg+lst k|fljlws sd{ rf/Lx? ;D´g' k5{ .
     -y_    æ;ldltÆ eGgfn] bkmf ( adf]l hd ul7t ;ldlt ;D´g' k5{ .
     -b_    æpkef] Qmf ;d"x Æ eGgfn] ;fd' bflos jgsf] Joj:yf tyf pkof] u ug{ bkmf $@
            adf]l hd btf{ ePsf] pkef] Qmf ;d" x ;D´g' k5{ .
     -w_    æjg;DaGwL k§fÆ eGgfn] bkmf #@ cGtu{t k| bfg ul/Psf] k§f ;D´g' k5{ .
     -g_    æk§fjfnfÆ eGgfn] bkmf #@ adf]l hd jg;DaGwL k§f k| fKt ug]{ JolQm ;D´g' k5{ .
     -k_    æcf} hf/Æ eGgfn] jg If]q df cfjfb jf vghf] t ug{ k|o f] u ul/g] ;a} lsl;dsf s[lif
            cf} hf/ tyf ?v la?jf tf5g], sf6g] , v's'/ L, a~r/f], cf/f tyf d] zLg ;d] t ;D´g'
            k5{ .
     -km_   æaf]´ jfxsÆ eGgfn] uf8f, 6« s , nx/L, df] 6/, 6]«S 6/, gfp, 8' ·f jf jg k}b fjf/ nflb
            Nofpg] o:t} cGo ;fwg jf hgfj/ ;D´g' k5{ .
     -a_    ærf} kfofÆ eGgfn] h'g;' s} hftsf] kfNt' rf/v' §] hgfj/ ;D´g' k5{ .
     -e_    æ6fF rfÆ eGgfn] sf7 jf v8f ?vdf nufOg] 5fk, lrGx jf lgzfgf ;D´g' k5{ .
     -d_    ætf]l sPsf]Æ jf ætf]lsP adf]l hdÆ eGgfn] o; P] g cGtu{ t ag]sf] lgodx?df
            tf]lsPsf] jf tf]lsP adf]l hd ;D´g' k5{ .
                                         kl/R5]b – @
                         /fli6«o jgsf] ;Ldf lgwf{/ 0f / cGo Joj:yf
#=   jg l;dfgf M lhNnf jg clws[ tn] o; kl/R5] bdf n]lvPsf] s'/fx?sf cwLgdf /xL
     ;DalGwt lhNnfsf] /fli6«o jgsf] l;dfgf 5' 6ofO{ jg l;dfgf lrGx nufpg ;Sg]5 .
$=   hUuf k|f Kt ug]{ ;"rgf M -!_   bkmf # adf]l hd /fli6« o jgsf] l;dfgf 5' 6ofpFbf ;f] jg jf
     To;sf] l;dfgfsf] ;+ /If0fsf] lgldQ lhNnf jg clws[ tn] ;f] jg leqsf] jf ;f] jgsf]
     l;dfgf;+ u hf]l 8Psf] ;fj{ hlgs jf s'g} JolQmsf] lghL hUuf / ;f] hUufdf ag]s f] 3/, 5fk|f]
     ;d] t jgsf] l;dfgfleq kf/L 5' 6o fpg kg]{ ePdf ;f] sf] sf/0f / To:tf hUuf k| fKt ug]{
     s'/fsf] ;fj{ hlgs ;" rgf ;DalGwt JolQmsf] 3/ b} nf] / ufpF ljsf; ;ldlt jf



                                              3
gu/kflnsfsf] sfof{ no, dfn jf dfnkf] t sfof{ nodf / ;f] hUuf ePsf] :yfgdf ;a} n] b] Vg]
     u/L 6fF ; ug{' kg]{ 5 .
                -@_     pkbkmf -!_ adf]l hdsf] ;" rgfdf b]x fosf s'/fx? ;d] t v' nfpg' kg]{5 M–
                -s_ k| fKt ul/g] hUuf jf 3/sf] If]qkmn / rf/ lsNnf tyf hUufsf] lsl;d,
                -v_ To:tf] hUufdf xsb} of ePsf] jf ef] urng ul//x] s f ;/f] sf/jfnf JolQmx?n]
                      of] ;" rgf 6fF ; ePsf] jf hfgsf/L kfPsf] ldltn] af6f] sf] Dofb afx] s ;Q/L
                      lbg leq lhNnf jg clws[ t ;dIf cfkmgf] xsef] usf] k| df0f ;lxt Ifltk"l t{ sf]
                      dfu bfjL u/L bvf{: t lbg cfpg' / ;f] Dofb leq bvf{:t lbg gcfPdf kl5
                      s'g} ph'/ nfUg] 5}g eGg] s'/ f .
%=   3/ hUuf k|f Kt ug]{ s'/fdf ph'/ ug{ M -!_
                                     ug]                 bkmf $ sf] pkbkmf -!_ adf]l hd 3/ hUuf
     k| fKt ul/g] s' /fsf] ;" rgf 6fF; ePsf] d f ;f] ;" rgfdf lrQ ga'‰g] ;/f]s f/jfnf JolQmn] ;f]
     ;" rgf 6fF; ePsf] ldltn] af6f] sf] Dofb afx] s k}+ tL; lbgleq ;ldlt ;dIf ph'/ lbg
     ;Sg]5 .
                -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd k/] s f] ph' /Ldf cfjZos hfF ra'´ u/L ;ldltn] lg0f{o
     ug]{ 5 .
                -#_     pkbkmf -@_ adf]l hd ;ldltn] u/]s f] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g] JolQmn] To:tf]
     lg0f{osf] ;" rgf kfPsf] ldltn] k}+ tL; lbgleq k'g/fj]b g cbfntdf k'g/fj]b g lbg ;Sg]5 .
^=   Ifltk"lt{ /sd M -!_         o; kl/R5] b cGtu{ t k| fKt ul/g] 3/ hUuf afkt lbOg] Ifltk"l t{sf]
     /sd lgwf{/0f ubf{ ;ldltn] b]x fosf s'/ fx? larf/ u/L lgwf{/0f ug{' kg]{ 5 M–
                -s_ bkmf $ sf] pkbkmf -!_ cGtu{ t ;" rgf hf/L ePsf ldltdf ufpF ahf/df
                      rn]sf b/n] ;f] 3/ hUufsf] df] n,
                -v_ ;f] hUufdf ePsf] v8f afnL / ?v ;d] t lng] eP ;/f] sf/jfnf JolQmn]
                      Aoxf]g{' kg]{ gf]S ;fgL,
                -u_ ;/f] sf/jfnf JolQmnfO{ cfÇgf] a;f]a f; jf ;/f] sf/sf] 7fpF 5f] 8L cGt hfg
                      s/ nfu]d f To;/L hfFb f Joxf]g{' kg]{ dgfl;a dflkmssf] vr{ .
                -@_     pkbkmf -!_ adf]l hd Ifltk"l t{ sf] /sd lgwf{ /0f ePkl5 lhNnf jg clws[ tn]
     To:tf] /sd lng cfpg' egL ;/f] s f/jfnfnfO{ ;" rgf lbg' kg]{5 .



                                                  4
-#_    pkbkmf -@_ adf]l hdsf] ;" rgf kfPsf] ldltn] k}+ tL; lbgleq Ifltk"l t{sf]
      /sddf lrQ ga' ‰g] JolQmn] dGqfno ;dIf k'g/fj]bg ug{ ;Sg] 5 . To:tf] k'g/fj] bgdf
      dGqfnoaf6 ePsf] lg0f{o clGtd x' g]5 .
                -$_    pkbkmf -@_ adf]l hdsf] ;" rgf kfPsf] jf pkbkmf -#_ adf]l hd lg0f{o ePsf]
      ldltn] kfF r jif{l eq pQm Ifltk"lt{ sf] /sd lng gcfPdf ;f] /sd ;l~rt sf]i fdf hDdf
      x'g]5 .
&=    Ifltk"lt{ lbg] M bkmf ^ sf] pkbkmf -!_ adf]l hd lgwf{/0f ul/Psf] Ifltk"l t{s f] /sd lhNnf
      jg clws[ tn] ;/f] s f/jfnf JolQmnfO{ ;/sf/L sf]ifaf6 lbg' kg]{ 5 .
*=    hUuf sAhfdf lng M bkmf ^ sf] pkbkmf -@_ adf]l hd Ifltk"l t{ sf] /sd lgwf{/0f ePsf]
                  lng]
      ;" rgf lbPkl5 pQm 3/ hUuf lhNnf jg clws[ tn] sAhfdf lng ;Sg]5 / ;f] ldltb]lv
      pQm 3/ hUuf g] kfn ;/sf/sf] x'g] 5 .
(=    ;ldltsf] u7g M o; kl/R5] bsf] k|o f] hgsf] nflu k| To] s lhNnfdf b]x fo adf]l hdsf] Ps
      ;ldlt u7g x' g]5 M–
      -s_       k| d'v lhNnf clwsf/L                     – cWoIf
      -v_       lhNnf ljsf; ;ldltn] tf] s]sf] ;b:o       – ;b:o
      -u_       ;DalGwt ufpF ljsf; ;ldltsf] cWoIf jf gu/kflnsfsf] k|d' v         – ;b:o
      -3_       dfnkf] t clws[ t                         – ;b:o
      -ª_       lhNnf ;/sf/L clwjQmf                     – ;b:o
      -r_       lhNnf l:yt d] G 6Lg]G ; gfkL zfvfsf k|d' v – ;b:o
      -5_       lhNnf jg clws[ t jf lghn] tf]lslbPsf] jg clws[ t –;b:o–;lrj
!)=   ;/hdLg a'‰g] M lhNnf jg clws[ tn] cfjZos k/]d f k| fKt ul/g] 3/ jf hUufdf xsb} of
      k'Ug] JolQmsf] c+lzof/, 7]s bf/, aGwsL ;fx' jf ;f] hUuf sdfpg] JolQm / ;f] hUufsf]
      kl5Nnf] tLg jif{ sf] s" t, lt/f] jf d'gfkmf af/] ;/hdLg a' ‰g ;Sg]5 .
!!=   /fli6«o jgsf] l;dfgfleq lghL hUuf kfg{ / k|fKt ug{df k|ltaGw M o; kl/R5] bdf cGoq
      h'g;'s} s'/ f n]l vPsf] ePtfklg s'g} lghL 3/ jf hUuf /fli6« o jgsf] l;dfgfleq kfbf{ jf
      To:tf] 3/ jf hUuf k| fKt ubf{ b] xfodf n]l vPsf] s' /fx?sf cwLgdf /xL ug{' kg]{5 M–
      -s_       /fli6«o jg aflx/ /Ltk" j{s btf{ cfjfb e} ;s]sf] lghL hUuf / To:tf] hUufdf 3/
                ag]s f] eP ;f] ;d] t /fli6«o jg jf To;sf] l;dfgfsf] ;+/If0fsf nflu k| fKt ug{


                                                5
cTofjZos ePdf afx]s k| fKt ul/g] 5} g / ;f] adf]lhd k| fKt ubf{ s' g} Ps} JolQmsf]
                 hUuf dWo] t/fO{ df eP b'O{ laufxf / pkTosfdf / kxf8df eP rf/ /f] kgL eGbf
                 a9L hUuf g] kfn ;/sf/sf] k"j{ :jLs[l t a] u/ k| fKt ul/g] 5}g / t/fO{d f kfF r laufxf
                 / pkTosf / kxf8df bz /f] kgL eGbf a9L To:tf] hUuf ;f] hUuf wgLsf] d~h'/ Ln]
                 afx]s s' g} cj:yfdf k| fKt ug{ ;lsg] 5}g .
      -v_        rf/}l t/ /fli6« o jgn] 3]l /Psf] jf /fli6« o jgleqsf] s'g} JolQmsf] gfddf btf{
                 e}/fv] sf] 3/ hUuf k| fKt u/L /fli6«o jgsf] l;dfgfleq kf/L 5' 6o fpg ;lsg]5 .
!@=   k"/} hUuf k|fKt ug{ M o; kl/R5]b adf]l hd hUufsf] s]x L efu lng] sf/jfO{ ubf{ ;f]
                k| ug]
      hUufsf] wgLn] k"/} 3/ hUuf g] kfn ;/sf/af6 lnOof] ; egL lgj]bg u/] df / pQm :yfgdf
      lgj] bssf] s] jn b' O{ ljufxf jf ;f] eGbf sd hUuf /x]5 eg] ;f] hUufsf] s]x L efu dfq
      lng] ug{ x'Fb}g . k"/} 3/ hUuf o; kl/R5] b adf]l hd u/L lng' kg]{5 .
!#=   lhNnf jg clws[t / ;ldltnfO{ cbfntsf] clwsf/ x'g] M o; kl/R5]b adf]l hd cfkm"
      ;dIf k] z x' g cfPsf] s' g} s' /fsf] lg0f{o ug{ sf nflu ;/f]s f/jfnf JolQmx? / lghx?sf
      ;fIfLx?nfO{ l´sfpg], a' ‰g] , Dofb tf/] v lbg] / lghx?af6 lnvt u/fpg] ;d] t k| rlnt
      sfg"g adf]l hd cbfntn] kfP ;/xsf] clwsf/ lhNnf jg clws[ t / ;ldlt b' a}nfO{ x'g]5 .
!$=   lghL hUufsf] nut sf6g]] M -!_
                       sf6g                    o; kl/R5]b adf]lhd s' g} JolQmsf] lghL hUuf k| fKt
      u/L /fli6«o jgleq kf/L 5' 6o fOPkl5 To;/L k| fKt ul/Psf] lghL hUufsf] If] q kmn, ;fF w,
      lsNnf, df} hf OToflb ;a} ljj/0f vf] nL lhNnf jg clws[ tn] :yfgLo dfn jf dfnkf] t
      sfof{ nodf hgfp lbg' kg]{ 5 / ;f] adf]lhd dfnkf] t sfof{ non] klg ;f] hUufsf] dfnkf] t
      jf s/sf] nut s§f ug{ sf/jfxL u/L To;sf] ;" rgf g] kfn ;/sf/, dfnkf] t ljefudf lbg'
      kg]{ 5 .
                 -@_    pkbkmf -!_ adf]l hd nut s§f x' g] hUufsf] wgLn] ;f] hUuf /fli6«o jgleq
      kf/L 5' 6ofPsf] ldltb]l v ;f] hUufsf] dfnkf] t jf c? s'g} lsl;dsf] s/ a'´ fpg' kg]{ 5} g .
!%=   an k|of]u ug{ ;Sg M lhNnf jg clws[ tn] o; kl/R5]b adf]lhd sf/jfO{ ubf{ jf 3/ jf
                    ;Sg]
      hUuf sAhfdf lnFb f s;} n] afwf lj/f] w u/] df cfjZos an k| of] u u/L sf/jfxL ug{ / 3/
      hUuf sAhfdf lng ;Sg]5 .
!^=   hUuf btf{ ug{ gx'g] M -!_ /fli6«o jgleqsf] hUuf s;} n] klg btf{ ug{ jf u/fpg x'F b}g .



                                                   6
-@_    pkbkmf -!_ df n]l vPsf] hUuf btf{ u/fOPsf] ePtfklg ;f] btf{ sf] gftfn]
      To:tf] hUuf bfjL ug{ kfOg] 5} g / To:tf] btf{ :jtM ab/ x' g]5 .
              -#_    of] P]g k|f/De x'geGbf cl3 s;} n] /fli6«o jgsf] s'g} efu g] kfn ;/sf/sf]
      :jLs[l t a]u/ u}/ sfg"gL ?kn] btf{ u/fPsf] /x] 5 eg] To:tf] btf{ klg of] P]g k|f/De ePkl5
      :jtM ab/ x'g]5 / To:tf] btf{s f] nut s§f ul/g]5 .
!&=   /fli6«o jgdf s'g} JolQmnfO{ xs k|f Kt gx'g] M g] kfn ;/sf/ jf g] kfn ;/sf/af6 clwsf/
      k| fKt clwsf/Laf6 k§f jf k'l h{ u/L jf c? s'g} k|s f/n] xs jf ;x'l not k| fKt u/]s f] df
      afx]s s' g} JolQmnfO{ /fli6«o jgdf s'g} lsl;dsf] xs jf ;x'l not k| fKt x'g] 5}g .
!*=   /fli6«o jgdf xs a]rlavg ug{ gx'g] M g] kfn ;/sf/sf] cfb] z adf]l hd afx] s s'g} JolQmn]
      /fli6«o jgdf cfkm" n] kfPsf] xs jf ;x'l not c? s;} nfO{ laqmL aGws, bfg bftJo jf ;§f
      u/L jf c? s'g} k|s f/n] xs 5f8L lbg' x'Fb} g .
!(=   /fli6«o jgdf af6f], vf]nf aGb ug]{ clwsf/ M g] kfn ;/sf/n] jf g] kfn ;/sf/af6 clwsf/
                          vf]
      k| fKt clwsf/Ln] jgsf] ljsf; / ;+/If0fsf] lgldQ /fli6« o jgleq kg]{ hf] ;'s}s f] lghL jf
      ;fj{ hlgs af6f] jf vf] nf aGb ug{ ;Sg]5 .
      t/ To;/L aGb ug{' cufj} To;sf] ;§f oyf;Dej TolQs} ;'l jwfhgs csf]{ af6f] jf vf] nf
      pknJw u/fO{ lbg' kg]{5 .
                                          kl/R5]b – #
                            ;/sf/åf/f Jojl:yt jg;DaGwL Joj:yf
@)=   sfo{ of]hgf M -!_      ;/sf/åf/f Jojl:yt jgsf] Joj:yfkgsf] nflu ljefun] tf]lsP
      adf]l hd sfo{ of] hgf tof/ u/L :jLs[l tsf] nflu dGqfno ;dIf k] z ug{' kg]{ 5 .
              -@_    pkbkmf -!_ adf]lhd k]z ePsf] sfo{ of] hgfdf s'g} x]/ km] / ug{ cfjZos
      b] v]d f dGqfnon] To:tf] sfo{ of] hgf ljefudf lkmtf{ k7fpg ;Sg]5 / cfjZos x] /km]/;lxt
      ljefuaf6 k|fKt x'g cfPkl5 ;f] sfo{ of] hgf dGqfnon] :jLs[ t ug]{5 .
            -#_    pkbkmf -@_ adf]lhd :jLs[ t ePsf] sfo{ of] hgf lhNnf jg clws[ tn] cf–
      cf gf] lhNnfdf nfu" ug]{5 .
@!=   ;/sf/åf/f Jojl:yt jgdf cGo sfo{ ug{df k|ltaGw M sfo{ of] hgfn] lglb{i 6 u/] s f sfo{
      tyf jg ljsf; sfo{ afx]s ;/sf/åf/f Jojl:yt jgdf cGo s' g} klg sfo{ ug{ kfOg]
      5}g .


                                               7
@@=   ;/sf/åf/f Jojl:yt jgsf] jg k}bfjf/sf] :jfldTj / laqmL ljt/0f M -!_ ;/sf/åf/f
      Jojl:yt jgsf] jg k} b fjf/df g]kfn ;/sf/sf] :jfldTj /xg] 5 .
                 -@_   pkbkmf -!_ adf]lhdsf] jg k}b fjf/ pkof] u ug{ , x6fpg jf laqmL ljt/0f
      ug{ , lgsf;L ug{ jf cf];f/k;f/ ug{ tf]lsPsf] clwsf/Ln] tf]lsP adf]l hd Ohfht lbg
      ;Sg]5 .
                 -#_   pkbkmf -@_ adf]lhd Ohfht lbOg] jg k} b fjf/sf] d"No jf b:t"/ tf]lsP
      adf]l hd x'g] 5 .
                                          kl/R5]b – $
                                   ;+ /lIft jg ;DaGwL Joj:yf
@#=   ;+/lIft jg M -!_        g]kfn ;/sf/nfO{ /fli6« o jgsf] s' g} efu ljz]i f jftfj/0fLo,
      a}1flgs jf ;f+: s[l ts dx jsf] jf cGo ljz]i f dx j ePsf] nfu]d f To:tf] /fli6«o jgsf]
      efunfO{ ;+/lIft jgsf] ?kdf 3f]lift ug{ ;Sg] 5 .
                 -@_   pkbkmf -!_ adf]lhd g] kfn ;/sf/n] /fli6« o jgsf] s' g} efunfO{ ;+/lIft
      jgsf] ?kdf 3f]lift u/] kl5 To;sf] ;" rgf g] kfn /fhkqdf k|s flzt ug{' kg]{5 .
@$=   ;+/lIft jgleq jg Joj:yfkg of]hgf M -!_ ;+/lIft jgdf ul/g] jg;DaGwL sfo{x ?sf]
      Joj:yfkgsf] nflu ljefun] tf]l sP adf]l hd sfo{ of] hgf tof/ u/L :jLs[l tsf] nflu
      dGqfno ;dIf k]z ug{' kg]{ 5 .
                 -@_   pkbkmf -!_ adf]lhd k]z ePsf] sfo{ of] hgfdf s'g} x]/ km] / ug{ cfjZos
      b] v]d f dGqfnon] To:tf] sfo{ of] hgf ljefudf lkmtf{ k7fpg ;Sg]5 / cfjZos x] /km]/;lxt
      ljefuaf6 k|fKt x'g cfPkl5 ;f] sfo{ of] hgf dGqfnon] :jLs[ t ug]{5 .
                 -#_   pkbkmf -@_ adf]lhd :jLs[ t ePsf] sfo{ of] hgf lhNnf jg clws[tn] nfu"
      ug]{ 5 .
                 -$_   pkbkmf -@_ adf]l hd :jLs[ t ePsf] sfo{ of] hgfnfO{ sfof{G jog ug{s f] nflu
      tf]lsP adf]l hdsf] cg'dltkq lbg / pQm sfo{ of] hgfnfO{ k| efjsf/L?kdf sfof{ Gjog ug{
      cfjZos kg]{ h'g;' s} lsl;dsf ;" rgfx? hf/L ug]{ clwsf/ lhNnf jg clws[ tnfO{ x' g]5 .
                                          kl/R5]b – %
                                  ;fd'b flos jg;DaGwL Joj:yf



                                                8
@%=          ;fd'bflos jg ;'Dkg] M -!_ pkef] Qmf ;d" x n] sfo{ of] hgf adf]l hd jgsf] ljsf;, ;+/ If0f,
             pkof] u, Joj:yfkg ug{ tyf :jtGq ?kn] jg k} bfjf/sf] d" No lgwf{/0f u/L laqmL ljt/0f
             ug{ kfpg] u/L lhNnf jg clws[ tn] /fli6« o jgsf] s' g} efu tf]lsP adf]l hd ;fd' bflos
             jgsf] ?kdf pkef] Qmf ;d"x nfO{ ;' Dkg ;Sg] 5 . To;/L ;fd' bflos jg ;'D kbf lhNnf jg
             clws[ tn] ;fd'b flos jg x:tfGt/0fsf] k| d f0fkq lbg]5 .
                         -@_     pkbkmf -!_ sf] k|of] hgsf] nflu lhNnf jg clws[ tn] pkef] Qmfx?nfO{
             kl/rfng u/L tf]lsP adflhd pkef] Qmf ;d"x u7g ug{ / sfo{ of] hgf tof/ ug{ cfjZos
             k| fljlws Pj+ cGo ;xof] u pknJw u/fpg ;Sg]5 .
@^=          sfo{ of]hgfdf ;+zf]wg M -!_ pkef]Qmf ;d"x n] ;fd' bflos jg Joj:yfkg ;DaGwL
             sfo{o f] hgfdf cfjZostf cg' ;f/ ;dofg' s"n ;+ zf] wg ug{ ;Sg] 5 / To:tf] ;+ z f] wgsf]
             hfgsf/L lhNnf jg clws[ tnfO{ lbg' kg]{5 .
                         -@_     pkbkmf -!_ adf]l hd pkef] Qmf ;d"x n] sfo{ of] hgfdf u/]sf] ;+ zf] wgn]
             jftfj/0fdf pNn] vgLo k|l ts" n c;/ kg]{ b]l vPdf lhNnf jg clws[ tn] To:tf] ;+ zf] wgsf]
             hfgsf/L k| fKt ePsf] tL; lbgleq pkef] Qmf ;d"x nfO{ ;f] ;+zf] wg nfu" gug{ lgb]{zg lbg
             ;Sg]5 / To:tf] lgb]{zgsf] kfngf ug{' pkef] Qmf ;d"xsf] st{ Jo x'g]5 .
@&=          ;fd'bflos jg lkmtf{ lng ;lsg M -!_ bkmf @% adf]l hd ;'lDkPsf] ;fd' bflos jgdf
                                     ;lsg]
             pkef]Qmf ;d" x n] sfo{ of] hgf adf]l hd sfo{ ;~rfng ug{ g;s]d f jf jftfj/0fdf
             pNn] vgLo k|lts" n c;/ kg]{ s'g} sfo{ u/] df jf of] P]g / o; P]g cGtu{ t ag]s f] lgod
             adf]l hd kfng ug{' kg]{ zt{x? kfng gu/]df lhNnf jg clws[ tn] tf]lsP adf]l hd To:tf]
             pkef]Qmf ;d"xsf] btf{ vf/] h ug{ / To:tf] ;fd'bflos jg lkmtf{ lng] lg0f{o ug{ ;Sg]5 .
                                 t/ To;/L pkef]Qmf ;d" xsf] btf{ vf/] h u/L ;fd' bflos jg lkmtf{ lng]
             lg0f{o ug{' cl3 To:tf] pkef] Qmf ;d"xnfO{ cfkmgf] ;kmfO{ k]z ug]{ df}s f lbOg]5 .
                         ⊕
                             -!s_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/ f n]lvPsf] eP tfklg pkef] Qmf ;d"xsf
             kbflwsf/Lx?n] ;d' b fosf] lxtsf] gfddf ljwfg / sfo{ of] hgf ljkl/t s'g} sfd sf/afxL
             u/] s f] egL pkef] Qmfsf] ph'/ L k/]d f To:tf kbflwsf/LnfO{ o; P] g adf]lhd ;hfo x' g]5 .



⊕
    klxnf] ;+zf] wg4f/f yk .


                                                         9
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lhNnf jg clws[ tn] u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g]
             pkef]Qmf ;d"x n] tf]lsP adf]l hd If] q Lo jg lgb]{ zs ;dIf ph'/ ug{ ;Sg] 5 . To:tf]
             ph'/ Ldf If]q Lo jg lgb]{zsn] u/] sf] lg0f{o clGtd x' g]5 .
                         ⊕
                             -#_   pkbkmf -!_ / -@_ df h' g ;'s} s'/ f n]l vPsf] eP tfklg pkef] Qmf ;d"xsf
             kbflwsf/Lx?n] ;d'b fosf] lxtsf] gfddf of] P]g / o; P]g cGtu{ t ag] sf] lgod ljkl/t
             sfd sf/afxL u/]df lghx?nfO{ o; P]g adf]l hd ;hfo ug{ afwf k'¥ ofPsf] dflgg] 5}g .
@*=          ;fd'bflos jg k'gM ;'Dkg ;lsg M bkmf @& sf] pkbkmf -!_ adf]l hd lkmtf{ lnPsf]
                                     ;lsg]
             ;fd'b flos jg ;f]x L bkmfsf] pkbkmf -@_ adf]l hd tT;DaGwL lg0f{o ab/ ePdf lhNnf jg
             clws[ tn] ;fljss} pkef] Qmf ;d"x nfO{ k'gM ;'D kg' kg]{5 . To:tf] lg0f{ o ;b/ ePdf lhNnf
             jg clws[ tn] bkmf @% adf]l hdsf] k|l qmof k" /f u/L pkef]Qmf ;d" x k' gu{ 7g u/L ;f]
             ;fd'b flos jg ;'Dkg' kg]{ 5 .
@(=          sfo{ of]hgf ljk/Lt sfd ug]{nfO{ x'g] ;hfo M ;fd'b flos jgdf s'g} pkef] Qmfn] sfo{
             of] hgf ljk/Lt x'g] s'g} sfd u/]d f lghnfO{ ;DalGwt pkef] Qmf ;d"x n] pko' Qm ;hfo ug{
             ;Sg]5 / s'g} xflg gf]S ;fgL ePsf] d f lauf] ;d]t c;" n pk/ ug{ ;Sg]5 .
#)=          ;fd'bflos jgnfO{ k|fyldstf lbg' kg{ M o; P]g df cGoq h' g;' s} s'/f n]l vPsf] ePtfklg
                                             kg]
             ;fd'b flos jgsf] ?kdf pkef] Qmf ;d"xnfO{ ;'D kg pko' Qm x'g] /fli6«o jgsf] s'g} klg
             efunfO{ sa'l notL jgsf] ?kdf lbOg] 5} g .
⊕
    #)s=;fd'b flos jgsf] ljsf;sf] nflu vr{ ug'{ kg]{ M ;fd' b flos jg pkef]Qmf ;d" x n] sfo{
                         of] hgf adf]l hd cfh{ g u/]sf] cfoaf6 sDtLdf kRrL; k|l tzt /sd ;fd'bflos
                         jgsf] ljsf;, ;+ /If0f / Joj:yfkg sfo{df vr{ ug'{ kg]{5 / afF sL /sd cGo
                         ljsf; sfo{s f] nflu vr{ ug{ ;Sg]5 .
                                                      kl/R5]b – ^
                                              sa'l notL jg;DawL Joj:yf
#!=          sa'lnotL jg k|bfg ug]{ M g]kfn ;/sf/n] b]xfosf p2] Zox?sf] nflu /fli6«o jgsf] s'g}
                 notL
             efu sa'l notL jgsf] ?kdf k|b fg ug{ ;Sg]5M–
             -s_         jg k}bfjf/df cfwfl/t pBf] ux?nfO{ cfjZos kg]{ sRrf kbfy{ pTkfbg ug{ ,
⊕
    klxnf] ;+zf] wg4f/f yk .
⊕
    klxnf] ;+zf] wg4f/f yk .


                                                          10
-v_    a[Iff/f]k0f u/L jg k}bfjf/sf] pTkfbgdf clej[l 4 u/L laqmL ljt/0f ug{ jf pkof] u
             ug{ ,
      -u_    jgsf] ;+/If0f / ljsf; x'g] u/L ko{ 6g Joj;fo ;~rfng ug{ ,
      -3_    jgsf] ;+/If0f / ljsf; x'g] u/L s[lif jg afnL sfo{ ;~rfng ug{ ,
      -ª_    jgsf] ;+/If0f / ljsf; x'g] u/L sL6, ktË tyf jGohGt' sf] kmfd{ ;~rfng ug{ .
#@=   sa'lnotL jgsf] k§f M -!_ bkmf #! df pNn]lvt p2] Zox?sf] nflu sa'l notL jg lng
      rfxg] k| rlnt sfg" g adf]l hd :yflkt ;+ ul7t ;+: yf, pBf] u jf ;d' bfon] sa'l notL jgsf]
      ?kdf lng rfx] sf] jgsf] If] qkmn / rf/ lsNnf, p2] Zo k| fKt ug{sf] nflu ul/g] sfo{x ?sf]
      of] hgfa4 sfo{qmd tyf tf]lsPsf] cGo ljj/0fx? / cfly{ s ;DefJotf k|ltj]bg ;lxt
      If] qLo jg lgb]{ zs ;dIf lgj] bg lbg' kg]{ 5 .
              -@_    pkbkmf -!_ adf]l hd s'g} lgj]b g kg{ cfPdf If] q Lo jg lgb]{ zsn] cfjZos
      hfF ra'´ u/L lgj] bsn] dfu u/] adf]l hd jf To;df 36a9 u/L sa'lnotL jg k|b fg ug{
      pko' Qm b]l vPdf cf gf] l;kmfl/z ;lxt :jLs[l tsf] nflu ljefu dfkm{ t dGqfnodf n] vL
      k7fpg' kg]{5 . To;/L n] vL k7fpFbf lgj]bssf] dfudf yk36 ul/Psf] eP lgj]bssf]
      ;xdlt lng' kg]{5 .
              -#_    pkbkmf -!_ adf]lhd :jLs[l tsf] nflu n] vL cfPkl5 dGqfnon] tT;DaGwL
      kq k|fKt ePsf] ldltn] tL; lbgleq :jLs[l t lbg] glbg] s'/fsf] lg0f{o ug]{5 / To;sf]
      hfgsf/L ljefu dfkm{ t If] qLo jg lgb]{ zsnfO{ lbg]5 .
              -$_    pkbkmf -#_ adf]lhd hfgsf/L k| fKt ePkl5 dGqfnon] :jLs[l t lbg] lg0f{o
      u/] s f]df To:tf] hfgsf/L k| fKt ePsf] ldltn] tL; lbg leq If]q Lo jg lgb]{zsn] tf]lsP
      adf]l hd jg;DaGwL k§f tof/ u/L tf]lsPsf] b:t'/ lnO{ lgj]b snfO{ ;f] k§f;lxt
      sa'l notL jg k|bfg ug{' kg]{ 5 / dGqfnon] :jLs[l t glbg] lg0f{o u/] sf]d f To:tf] hfgsf/L
      k| fKt ePsf] ldltn] tLg lbgleq To;sf] hgfp lgj]bsnfO{ lbg' kg]{5 .
##=   sa'lnotL jg lkmtf{ lng ;lsg M -!_ bkmf #@ adf]l hd k| bfg ul/Psf] sa'l notL jgdf
                             ;lsg]
      k§fjfnfn] jg;DaGwL k§f adf]l hd sfo{ ;~rfng ug{ g;s]df jf jftfj/0fdf pNn] vgLo
      k|lts" n k| e fj kg]{ s'g} sfo{ u/] d f jf of] P] g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod adf]l hd
      kfng ug{' kg]{ s'/ fx? kfng gu/] d f If]qLo jg lgb]{z sn] tf]lsP adf]l hd jg;DaGwL k§f
      vf/] h u/L To:tf] sa'l notL jg lkmtf{ lng] lg0f{o ug{ ;Sg]5 .


                                                11
t/ To;/L jg ;DaGwL k§f vf/] h u/L sa'l notL jg lkmtf{ lng] lg0f{o ug{' cl3
      ;DalGwt k§fjfnfnfO{ cf gf] ;kmfO{ k] z ug]{ df}s f lbOg]5 .
                -@_   pkbkmf -!_ adf]lhd If] qLo jg lgb]{z sn] u/] sf] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g]
      k§fjfnfn] To:tf] lg0f{osf] ;" rgf kfPsf] ldltn] k}+ tL; lbg leq k' g/fj]bg cbfntdf
      k'g/fj] bg lbg ;Sg]5 .
#$=   sa'lnotL jgdf af6f], vf]nf aGb ug{ ;lsg M s'g} sa'l notL jgleqsf] hf] ;'s}s f] lghL
                                         ;lsg]
      jf ;fj{ hlgs af6f] jf vf] nf aGb ug{' k/] df ;DalGwt k§fjfnfn] To;/L aGb ug{' cufj}
      To;sf] ;§f oyf;Dej TolQs} ;'l jwfhgs af6f] jf vf] nf pknJw u/fO{ lbg' kg]{ 5 .
                                         kl/R5]b – &
                                  wfld{s jg;DaGwL Joj:yf
#%=   wfld{s jg M -!_ s'g} wfld{s:yn jf To;sf] jl/kl/sf] /fli6«o jgsf] ljsf;, ;+ /If0f /
      pkof] u ug{ rfxg] s'g} wfld{s lgsfo, ;d" x jf ;d'b fon] To:tf] jgsf] If]q kmn, rf/
      lsNnf, To:tf] jgdf ul/g] sfo{x ? tyf tf]l sP adf]l hdsf cGo ljj/0fx? v' nfO{ lhNnf
      jg clws[ t ;dIf lgjb] g lbg' kg]{ 5 .
                -@_   pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bg kg{ cfPdf lhNnf jg clws[ tn] cfjZos
      hfF ra'´ u/L lgj]b sn] dfu u/] adf]l hd jf To;df 36a9 u/L wfld{s jgsf] ?kdf To:tf]
      wfld{s lgsfo, ;d"x jf ;d'bfonfO{ ;'Dkg ;Sg]5 . To;/L jg ;'D kbf k/Dk/fut
      pkef]Qmfx?sf] xs lxtdf c;/ gkg]{ Joj:yf ldnfpg' kg]{5 .
#^=   wfld{s jgdf jg ;DaGwL sfo{sf] ;~rfng M wfld{s jgdf /x]sf jg k}b fjf/ ;DalGwt
      wfld{s lgsfo, ;d" x jf ;d'b fon] Jofkfl/s k|of] hg afx]ssf cGo wfld{ s sfo{ df pkof] u
      ug{ ;Sg]5 .
         t/ jftfj/0fdf pNn] vgLo k|lts" n c;/ kg]{ u/L jf ;fj{ hlgs ?kdf xflg gf]S;fgL x' g]
      u/L jf hnfwf/ If]q df e" –Ifo x'g ;Sg] u/L ?v s6fg ug{ kfOg] 5} g .
#&=   wfld{s jg lkmtf{ lng ;lsg] M -!_ bkmf #% adf]l hd ;'lDkPsf] wfld{s jgdf ;DalGwt
                           ;lsg
      wfld{s lgsfo, ;d" x jf ;d'bfon] bkmf #^ ljk/Ltsf] sfo{ u/]d f jf wfld{s jgdf ug{' kg]{
      sfo{ ;~rfng ug{ g;s]df jf of] P]g / o; P]g cGtu{ t ag]sf] lgod adf]l hd kfng ug{'
      kg{ s'/ fx? kfng gu/]df lhNnf jg clws[ tn] To:tf] wfld{s jg lkmtf{ lng] lg0f{o ug{
      ;Sg]5 .


                                              12
t/ wfld{ s jg lkmtf{ lng] lg0f{ o ug{' cl3 ;DalGwt wfld{s lgsfo, ;d"x
             jf ;d' b fonfO{ cfÇgf] ;kmfO{ k]z ug]{ df}s f lbOg]5 .
             -@_     pkbkmf -!_ adf]lhd lhNnf jg clws[ tn] u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g]
      wfld{s lgsfo, ;d"x jf ;d'b fon] tf]lsP adf]l hd If] q Lo jg lgb]{zs ;dIf ph'/ ug{
      ;Sg]5 . To:tf] ph'/ Ldf If]q Lo jg lgb]{zsn] u/] sf] lg0f{o clGtd x' g]5 .
                                          kl/R5]b –*
                                    lghL jg;DaGwL Joj:yf
#*=   lghL jg ;DaGwL Joj:yf M lghL jgsf] wgLn] cfÇgf] O{R5f cg' ;f/ lghL jgsf] ljsf;,
      ;+ /If0f, Joj:yfkg ug{ tyf jg k}b fjf/sf] pkof] u ug{ jf d"No lgwf{ /0f u/L laqmL ljt/0f
      ug{ ;Sg]5 .
#(=   lghL jgsf] k|df0fkq M -!_      lghL jg btf{ u/fpg rfxg] s'g} JolQm jf ;+ : yfn] lghL jg
      btf{ u/fO{ kfpF egL lhNnf jg sfof{ nodf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
               -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd kg{ cfPsf] lgj]b gdf cfjZos nut v8f u/L lhNnf
      jg clws[ tn] tf]lsP adf]l hd k|df0fkq lbg]5 .
               -#_ pkbkmf -@_ adf]l hd k|d f0fkq k| fKt u/] sf lghL jg wgLnfO{ cfjZos
      k| fljlws ;xof] u lhNnf jg sfof{ non] pknJw u/fpg ;Sg]5 .
$)=   g]kfn ;/sf/sf] :jfldTjdf /xg] M -!_ a;f]a f; jf k' gaf{ ; ul/Psf hUufx?df To:tf] hUuf
            ;/sf/sf]
      k|bfg ubf{s f] avtb]l v g} /x]s f ?vx? g] kfn ;/sf/sf] :jfldTjdf /xg]5g . pQm ?vx?
      g]kfn ;/sf/n] oyf;Dej rfF 8f] x6fpg' kg]{5 .
      -@_    pkbkmf -!_ df pNn]l vt ?vx? ljgf Ohfht x6fpg] JolQmnfO{ /fli6«o jgdf s;" /
             u/] ;/x ;hfo x'g]5 .
                                          kl/R5]b – (
                             pkef]Qmf ;d"xsf] u7g;DaGwL Joj:yf
$!=   pkef]Qmf ;d"xsf] u7g M ;fd'l xs lxtsf nflu s'g} jgsf] ljsf; / ;+/ If0f ug{ tyf jg
      k}bfjf/sf] pkof] u ug{ rfxg] To:tf] jgsf] ;DalGwt pkef] Qmfx?n] tf]lsP adf]l hd
      pkef]Qmf ;d"x u7g ug{ ;Sg]5 g .




                                               13
$@=   pkef]Qmf ;d"xsf] btf M -!_
                       btf{           bkmf $! adf]l hd u7g ul/Psf] pkef] Qmf ;d"xnfO{ btf{
      u/fpg pkef]Qmf ;d"x sf] ljwfg;lxt lhNnf jg clws[ t ;dIf tf]l sP adf]l hdsf] 9fF rfdf
      b/vf:t lbg' kg]{5 .
                -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] b/vf:t kg{ cfPdf lhNnf jg clws[ tn] cfjZos
      hfF ra'´ u/L To:tf] pkef]Qmf ;d"x nfO{ tf]lsP adf]l hd btf{ u/L tf]l sPsf] 9fF rfdf btf{sf]
      k| df0fkq lbg' kg]{5 .
                -#_ jg P]g, @)!* cGtu{ t sfo{ of] hgf adf]l hd ;fd' bflos jgsf] Joj:yfkg
      ul//x]sf pkef] Qmf ;d"xn] klg of] P]g k|f/De ePsf] ldltn] Ps jif{leq btf{s f] nflu
      pkbkmf -!_ adf]l hd bvf{: t lbg' kg]{5 .
                -$_ pkbkmf -#_ sf] k| o f] hgsf] nlu lhNnf jg clws[ tn] cfjZos ;xof]u
      pknJw u/fpg ;Sg]5 .
$#=   pkef]Qmf ;d"x ;+ul7t ;+:yf x'g] M -!_           bkmf $! adf]l hd ul7t pkef] Qmf ;d"x
      cljlR5Gg pQ/flwsf/jfnf Ps :jzfl;t / ;+ ul7t ;+ :yf x' g]5 .
              -@_     pkef]Qmf ;d"xsf] cfÇgf] Pp6f 5' §} 5fk x'g]5 .
              -#_     pkef] Qmf ;d" xn] JolQm ;/x rn crn ;DklQ k|fKt ug{, pkef]u ug{ , a]r
      lavg ug{ jf cGo lsl;dn] aGbf]j:t ug{ ;Sg] 5 .
              -$_     pkef]Qmf ;d"xn] JolQm ;/x cfÇgf] gfdaf6 gfln; ph'/ ug{ / ;f] pk/
      klg ;f]x L gfdaf6 gfln; ph'/ nfUg ;Sg]5 .
$$=   k|ltj]bg lbg' kg{ M -!_ pkef]Qmf ;d"x n] k| To] s jif{ cfly{ s jif{ ;dfKt ePsf] Ps dxLgf
                    kg]
      leq tf]l sP adf]lhd cfly{s ljj/0f tyf ;fd'b flos jgsf] l:ylt ;d] t v' nfO{ cf gf]
      s[ofsnfksf] jflif{s k|l tj]bg lhNnf jg sfof{ no ;dIf k] z ug{' kg]{5 .
      -@_    pkbkmf -!_ adf]l hd k|fKt jflif{ s k|ltj]bgsf] cfwf/df lhNnf jg sfof{ non]
             ;DalGwt pkef] Qmf ;d"x nfO{ cfjZos ;'´ fj lbg ;Sg]5 .
$%=   pkef]Qmf ;d"xsf] sf]if M -!_ pkef]Qmf ;d"xsf] cf gf] Pp6f 5'§} sf]if x' g]5 .
              -@_     sf]i fdf b]xfosf /sdx? hDdf ul/g] 5M–
                      -s_      g]kfn ;/sf/af6 k| fKt cg'b fg /sd,
                     -v_       s'g} JolQm jf ;+ : yfaf6 k| fKt cg'bfg, ;xfotf jf bfg bftJosf]
                               /sd,

                                                 14
-u_     jg k}bfjf/sf] laqmL ljt/0faf6 k| fKt /sd,
                         -3_     hl/jfgfaf6 k| fKt /sd,
                         -ª_     cGo s'g} ;| f]taf6 k| fKt /sd .
                -#_      pkef]Qmf ;d"x sf] tkm{af6 ul/g] vr{ pkbkmf -!_ adf]l hdsf] sf]i faf6
      Aoxf]l/g]5 .
                      -$_        pkef]Qmf ;d" x n] ;fd'bflos jgsf] ljsf;sf] lgldQ vr{ u/L
      sf]i fdf afFs L /x] sf] /sd cGo ;fj{ hlgs lxtsf] sfo{ d f vr{ ug{ ;Sg]5 .
                      -%_       sf]i fsf] ;~rfng tf]l sP adf]l hd x'g]5 .
                                             kl/R5]b – !)
                               j] jfl/;L jf bl/of a'b L{ sf7;DaGwL Joj:yf
$^=   xssf] k|df0f gk'u eP;Dd sf7 g]kfn ;/sf/sf] 7xg{ M -!_ aufO{ NofPsf] , lsgf/f nfu] sf] ,
                                        ;/sf/sf] 7xg]
      c8s] sf] , 8'a] sf] ;a} sf7 6fF rf lgzfgfx? nfu]s f] jf 6fF rf lgzfgf v's]{s f], abn] sf] jf
      p8] sf] jf s' g} t/xaf6 d]l 6Psf] sf7 / 6fF rf lgzfgf gnfu]sf] sf7x? s;} n] cf gf] xssf]
      k| df0f gk'¥ofP;Dd g]kfn ;/sf/sf] ;DklQ 7xl/g] 5 .
                  -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf sf7x? jg clws[t n] j]jfl/;L jf bl/of a'bL{ sf7sf]
      lgldQ tf]lslbPsf] s' g} l8kf] df hDdf ug{ ;lsg] 5 .
                  -#_ g]kfn ;/sf/n] g] kfn /fhkqdf ;" rgf k|s flzt u/L s'g} hft jf lsl;dsf
      sf7nfO{ pkbkmf -!_ / -@_ df n]l vPsf s'/ fx? nfu" gx'g] ug{ ;Sg]5 .
$&=   j]jfl/;L jf bl/of a'bL{ sf7sf] ;"rgf M bkmf $^ sf] pkbkmf -@_ adf]lhd j] jfl/;L jf
      bl/of a'b L{ sf7 hDdf ePkl5 To:tf] sf7sf] k" /f ljj/0f / nut ;lxtsf] ;" rgf ;DalGwt
      lhNnf jg clws[ tn] ;DalGwt jg sfof{ nodf 6fF ; ug{' kg]{ 5 / To:tf] sf7df xsbfjL
      ug]{ n] kGw| lbgleq cfÇgf] xs bfjLsf] ;a"b k|d f0f ;lxtsf] b/vf:t pQm jg sfof{ nodf
      k]z ug{' kg]{5 .
$*=   xsbfjL pk/ sf/jfxL M -!_          bkmf $& adf]l hd s;} sf] b/vf:t kg{ cfPdf ;DalGwt jg
      clws[ tn] cfjZos txlssft u/L u/fO{ b/vf:tjfnfsf] xs bfjL eP gePsf] s'/ fsf]
      lg0f{o u/L To;sf] ;" rgf b/vf:tjfnfnfO{ lbg' kg]{5 / s;} sf] xsbfjL ePsf] 7x/] df
      To:tf] sf7 l8kf]df Nofpg / hDdf ug{ nfu]s f] vr{ lghaf6 pk/ u/L sf7 lghnfO{ ;'D kL
      lbg]5 .

                                                   15
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd jg clws[ tn] xs bfjL gePsf] egL u/]s f] lg0f{odf
             lrQ ga' ‰g] JolQmn] To:tf] lg0f{o sf] ;" rgf kfPsf] ldltn] kGw| lbgleq ;DalGwt If]q Lo
             jg lgb]{z s ;dIf ph'/ ug{ ;Sg] 5 .
                                -#_ s'g} sf7df s;} sf] xs bfjL c:jLsf/ u/] sf]] jf To:tf] sf7 /f]s] sf] jf
             x/fPaf6 x'g uPsf] gf]S ;fgLsf] x/hfgf g] kfn ;/sf/ jf jg clws[ taf6 bfjL ug{ kfOg]
             5}g .
                                -$_ s;}s f] xsbfjL gk' u]sf j]j fl/;L jf bl/of a'b L{ sf7x? lhNnf jg clws[ tn]
             tf]lsP adf]l hd laqmL ljt/0f ug{ ;Sg] 5 .
⊕
    $*s=sf]if bflvnf ug'{ kg{ M -!_
      s=sf]
      s=                  kg]                     bkmf $* sf] pkbkmf -$_ adf]lhd a] jfl/;L jf bl/of a'bL{
             sf7x?sf] laqmL ljt/0faf6 k| fKt /sd dWo] af6 krf; k|ltzt /sd lhNnf ljsf;
             ;ldltsf] sf]i fdf / afFs L /sd ;+l rt sf]i fdf bflvnf ug'{ kg]{5 .
                               -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd lhNnf ljsf; ;ldltsf] sf]i fdf hDdf ePsf] /sd
             dWo] a f6 krf; k|l tzt /sd lhNnf ljsf; ;ldltn] lhNnfleqsf] jg ljsf;sf] lglZrt
             of] hgf agfO{ ;f] of] hgf sfof{ Gjogdf vr{ ug'{ kg]{ 5 .
                                                       kl/R5]b – !!
                                                   ck/fw / b08 ;hfo
$(=          /fli6«o jgdf dgfxL ePsf sfo{x? M s;} n] klg of] P] g jf o; P] g cGtu{t ag] sf lgoddf
             cGoyf Joj:yf ePsf]df afx]s /fli6«o jgdf b]xfosf sfd sf/jfxL ug{ jf u/fpg / ;f] ug]{
             u/fpg] pBf] u ;d]t ug{ x'Fb}g . To:tf] s' g} sfd sf/jfxL u/] df s;" / u/] sf] dflgg] 5 M–
             -s_         jg If] qsf] hUuf kmfF 8g , hf] Tg, vGg jf cfjfb ug{ jf To:tf] hUufdf 3/ 5fk| f]
                         agfpg .
             -v_         cfuf] nufpg jf cfunfuL x' g hfg] s'g} sfo{ ug{ .
             -u_         rf} kfofnfO{ tf]lsPsf] jg If] qleq k;fpg jf r/fpg .
             -3_         jg If] qaf6 jg k}b fjf/ x6fpg, cf] ;f/ k;f/ ug{ jf laqmL ljt/0f ug{ .
             -ª_         ?v jf la?jf sf6 g, xfF uf laF uf l5dNg, vf] 6f] jf af] qmf l´Sg jf s'g} klg k|s f/n]
                         gf]S;fgL ug{ .


⊕
    klxnf] ;+zf] wg4f/f yk .


                                                            16
-r_    O{hfht k| fKt u/L ?v sf6b f, 9fNbf, l3;fbf{ jf jg If]q aflx/ n} hfF bf nfk/jfxL;+ u
             cGo s'g} jg k}b fjf/ gf]S;fg ug{ .
      -5_    9'+ ·f, lu§L, afn' jf jf df6f] l´Sg, uf] n jf r"g kf]Ng jf oL j:t'x?af6 c? tof/L dfn
             agfpg jf oL j:t'x? ;ªs ng ug{ .
      -h_    jg k}bfjf/ lng k" hL{ kfPsf] df k' hL{ zt{ pNnª3g u/L jg k} bfjf/ gf]S;fgL ug{ .
      -´_    ljb] z lgsf;L ug{ k|l taGw nfu] sf] jg k}b fjf/ ljb] z lgsf;L ug{ .
      -`_    jg l;dfgf lrGx pv]Ng, ;fg{ , km]g{ , d] 6g jf laufg{ .
      -6_    g;{/ Ldf /x]s f] jf a[I ff/f] k0f ul/Psf] la?jf sf6g, efFR g, pv]Ng jf c? s' g} k|s f/n]
             gf]S;fg ug{ .
      -7_    g;{/ L jf a[ Iff/f] k0f ul/Psf] If] qsf vDaf, tf/sf] af/ jf To:tf c? ;DklQ laufg{
             jf rf] /L ug{ .
      -8_    6fF rf jf lg;fgf sLt]{ ug{ jf sf7 jf v8f ?vdf nufOPsf ;/sf/L 6fF rf, lg;fgf
             km]g{, laufg{ jf d] 6g .
      -9_    lzsf/ v]Ng .
      -0f_   of] P]g / o; P] g cGtu{ t ag] sf lgodsf] alv{ nfk cGo s'g} s;"/ ug{ .
%)=   b08 ;hfo M -!_           b]xfosf] s;"/ ug]{ JolQmnfO{ b]x fo adf]l hd ;hfo x' g]5 M–
             -s_ bkmf $( sf] v08 -s_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ To:tf] hUuf /fli6«o jgdf
                 ;dfj]z u/L bzxhf/ ?k}ofF ;Dd hl/jfgf jf Ps jif{ ;Dd s} b jf b'a} ;hfo
                   x'g]5 / ;f] hUufdf agfPsf] 3/ jf 5fk| f] ;d] t hkmt x'g]5 . To:tf] s;"/
                   ubf{ jg k} bfjf/ x6fPsf] jf gf]S ;fgL u/]sf] eP lghnfO{ ;f] afkt x'g] ;hfo
                   ;d] t x'g]5 .
             -v_ bkmf $( sf] v08 -v_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{nfO{ lauf] c;" n u/L bz xhf/
                   ?k}ofF ;Dd hl/jfgf jf Ps jif{ ;Dd s} b jf b' a} ;hfo x'g]5 .
             -u_ bkmf $( sf] v08 -u_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ k| To]s rf} kfofsf] b]xfosf
                   b/n] hl/jfgf x'g] 5 M–
                   -!_    e] 8f, afv| f hftsf] eP kfF r ?k}ofFb]l v krf; ?k} ofF ;Dd .
                   -@_    xfQL hftsf] eP kfF r ;o ?k}o fFb]l v Ps xhf/ ?k}ofF ;Dd .
                   -#_    cGo rf} kfof eP bz ?k}o fFb]lv Ps ;o ?k}ofF ;Dd .


                                                17
-3_ bkmf $( sf] v08 -3_, -ª_, -r_, -5_ jf -h_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{
                    s;"/;+ u ;DalGwt jg k} b fjf/ hkmt u/L b]x fo adf]l hdsf] ;hfo x'g]5M–
                    -!_   Ps;o ?kf} o fF ;Ddsf] lauf] eP Ps ;o ?k}ofF ;Dd hl/jfgf .
                    -@_   Ps ;o ?k}o fFb] l v dfly Ps xhf/ ?k} ofF ;Ddsf] lauf] eP lauf] adf]l hd
                          hl/jfgf .
                    -#_   Ps xhf/ ?k}o fFb]l v dfly kfF r xhf/ ?k}o fF ;Ddsf] lauf] eP lauf]
                          adf]l hd hl/jfgf jf 5 dxLgf;Dd s} b jf b' a} .
                    -$_ kfF r xhf/ ?k}o fF eGbf a9Lsf] lauf] eP lauf]s f] bf] Aa/ hl/jfgf jf Ps
                          jif{ ;Dd s}b jf b' a} .
             -ª_    bkmf $( sf] v08 -´_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ s;"/ ;+u ;DalGwt jg
                    k}b fjf/ hkmt u/L lauf] adf]l hd hl/jfgf jf kfF r jif{ ;Dd s} b jf b' a} .
             -r_ bkmf $( sf] v08 -`_ jf -8_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ kfF r;o ?k}ofFb]l v bz
                    xhf/ ?k}o fF ;Dd hl/jfgf jf Ps jif{ ;Dd s} b jf b' a} .
             -5_ bkmf $( sf] v08 -6_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ s;"/sf] dfqf x]/ L k|lt
                    la?jfsf] Ps ;o ?k}o fF ;Dd hl/jfgf x'g] 5 / ;f]xL s;"/ k'g M ug]{ nfO{ s;"/ sf]
                    dfqf cg' ;f/ pQm ;hfodf Ps xhf/ ?k}ofF ;Dd yk hl/jfgf ;d] t x'g]5 .
             -h_ bkmf $( sf] v08 -7_ cGtu{ tsf] s;" / ug]{ nfO{ lauf] c;" n u/L kfF r xhf/
                    ?k}ofF ;Dd hl/jfgf jf 5 dxLgf;Dd s} b jf b' a} ;hfo x' g]5 .
             -´_ bkmf $( sf] v08 -9_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ k| rlnt sfg"g df Joj:yf eP
                    cg' ;f/ ;hfo x' g]5 .
             -`_ bkmf $( sf] v08 -0f_ cGtu{ tsf] s;" / ug]{ nfO{ lauf] eP lauf] c;" n u/L
                    Ps xhf/ ?k} ofF ;Dd hl/jfgf x' g]5 .
      -@_    bkmf !^ sf] pkbkmf -!_ cGtu{ t s;"/ ug]{ JolQm jf ;/sf/L sd{ rf/LnfO{ bz
             xhf/ ?k}+of;Dd hl/jfgf jf b'O{ jif{ ;Dd s}b jf b'a} ;hfo x' g]5 .
%!=   x}/fgL ug]{ lgotn] sAhf jf lu/ tf/ ug]{nfO{ ;h M -!_ dgfl;a
                                                  ;hfo                          dflkmssf]        sf/0f
      geO{ jg;DaGwL sfo{ ug]{ s'g} sd{ rf/L jf k|x/L sd{ rf/Ln] /Lz O{l jn] jf x}/ fgL ug]{
      lgotn] dfn j:t' sAhf u/]df jf s;} nfO{ lu/ tf/ u/]df To:tf sd{ rf/LnfO{ Ps xhf/
      ?k}o fF ;Dd hl/jfgf x'g]5 .


                                                    18
-@_    pkbkmf -!_ df n]l vPsf sd{ rf/Lsf] lgot To:tf] lyof] eGg] s'/ f k| d fl0ft ug]{ ef/
             ph'/ jfnf dfly /xg]5 .
%@=   st{Jo kfng ubf{ afwf c8rg k'¥ofPdf M o; P]g adf]lhd ;/sf/L sd{ rf/Ln] cfÇgf]
                           c8rg
      kbLo st{Jo kfng ubf{ s;} n] afwf c8 rg k'¥ofPdf lghnfO{ Ps xhf/ ?k} ofF ;Dd
      hl/jfgf jf 5 dxLgf;Dd s}b jf b'a} ;hfo x'g]5 .
%#=   s;"/bf/nfO{{ pDsfpg]nfO{ ;hfo M o; P]g cGtu{ tsf] s;"/ ug]{nfO{ pDsfpg] JolQmnfO{
          bf/nfO
      s;"/bf/nfO{ x'g] ;/xsf] ;hfo x' g]5 .
%$=   b'?T;fxg lbg]nfO{ ;hfo M o; P]g cGtu{tsf] s;"/ ug{ b' ?T;fxg lbg] jf ldnf]d tf] ug]{
      JolQmnfO{ s;" /bf/nfO{ x'g] ;/xsf] ;hfo x'g]5 .
                                        kl/R5]b – !@
                                 s;"/ sf] hfF ra'´ / sfo{l jlw
%%=   s;"/ /f]Sg cfjZos sf/jfxL ug{ M s;} n] of] P]g adf]lhd ;hfo x'g] s;" / ug{ nfu] sf] 5
                                ug]
      eGg] z+s f nfu]d f jf s;"/ ub}{ sf] cj:yfdf km]nf kf/] df jg;DaGwL sfd ug]{ sd{ rf/L jf
      k|x/L sd{rf/Ln] ;f] ck/fw x' g gkfpg] k| aGw ug{' kg]{ 5 / ;f] sfdsf] nflu rflx+ bf] an
      k|of] u u/L cfjZos sf/jfxL ug{ ;Sg]5 .
%^=   ljz]if clwsf/ M -!_   o; P] g cGtu{ tsf] jg;DaGwL s;"/df ;+ nUg s;" /bf/ jg If] qleq
      jf aflx/ kqmg nfUbf kqmg glbg] jf klqm;s] kl5 klg lghnfO{ 5' 6fO{ n} hfg s;} n]
      x"nx'H ht u/L s;" /bf/nfO{ eufO{ n} hfg] cj:yf k/L kqmg] s} Hofg hf]l vd x' g] kl/l:ylt
      eO{ xltof/ grnfO{ gx'g] cj:yf kg{ cfPdf jg ;' /Iffsf] nflu vl6Psf sd{ rf/Ln] 3"F 8f
      d'gL nfUg] u/L uf] nL rnfpg ;Sg]5 .
             -@_     /fli6«o jg If] qsf] hUuf s;} n] cfjfb u/]sf] jf To:tf] hUufdf 3/, 5fk| f]
      agfO;s]sf] eP klg lhNnf jg clws[ t jf lghn] tf]s] sf] jg clws[ t jf jg ;xfosn]
      ;f] cfjfbL x6fpg jf 3/, 5fk| f] eTsfpg ;Sg] 5 / afnL ;d] t hkmt ug{ ;Sg]5 .
             -#_    pkbkmf -@_ df h'g ;'s} s'/ f n]l vPsf] ePtfklg o; P]gn] x'g] c? ;hfodf
      ;f] pkbkmfdf n]l vPsf] s'/ fn] s'g} c;/ kfg]{ 5}g .
%&=   vfgtnf;Lsf] clwsf/ M -!_ o; P] g adf]lhd ;hfo x'g] s;"/ ePsf] 5 eGg] dgfl;a
      dflkmssf] sf/0f ePdf slDtdf jg ;xfos bhf{ ;Ddsf] sd{ rf/L jf ;xfos k|x/L lg/LIfs
      bhf{ s f] sd{ rf/Ln] s' g} :yfgsf] vfgtnf;L lng ;Sg]5 .

                                              19
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd vfgtnf;L lng] JolQmn] vfgtnf;L lng' kg]{ sf/0f
      vf] nL vfgtnf;L lng] :yfgsf] wgL jf tTsfn ;f] :yfg k|of] u ul//x]sf] JolQmnfO{ ;f]
      :yfgdf k| j]z ug{' eGbf cufj} ;" rgf lbP/ dfq vfgtnf;L lng' kg]{5 .
                  -#_ pkbkmf -!_ adf]l hd vfgtnf;L lnF bf slDtdf b'O{ hgf ;fIfL /fvL tL
      ;fIfLx?sf] /f]xj/df vfgtnf;L lng' kg]{5 .
                  -$_ dflg; a;f] af; u/] sf] 3/df vfgtnf;L lng' k/]d f ;f] 3/df :jf:gLdflg;
      eP x6g ;" rgf / df} sf lbg' k5{ .
                  -%_ o; bkmfdf n]l vPsf] s' g} s' / fn] vfgtnf;L lng] sd{ rf/LnfO{ ;"o f{ :tb]l v
      ;" of]{ bo geP;Dd dflg; a;f] a f; u/] sf] 3/df k| j] z ug{ kfpg] clwsf/ x'g] 5}g .
                         :ki6Ls/0f M of] bkmfsf] k|of] hgsf] nflu æ:yfgÆ eGgfn] kfn, 8' ·f tyf
      ljleGg lsl;dsf ;jf/Lsf ;fwgnfO{ ;d] t hgfpF5 .
%*=   jg k}bfjf/ / tT;DaGwL dfn j:t' sAhf ug{ ;Sg M -!_ s'g} jg k}bfjf/sf] ;DaGwdf of]
                                              ;Sg]
      P]g pNnª3 g ePsf] 5 eGg] e/kbf]{ sf/0f b]l vPdf To:tf] jg k}b fjf/ / s;"/ ;+ u ;DalGwt
      xltof/, 8' f, ;jf/L tyf rf} kfofnfO{ jg;DaGwL sfo{ ug]{ s' g} sd{ rf/L jf k|x/L
      sd{ rf/Ln] sAhf ug{ ;Sg] 5 .
                    -@_        pkbkmf -!_ adf]l hd sAhf ug]{ sd{ rf/Ln] ;f] sAhf ul/Psf] dfnsf]
      ljj/0f vf] nL s;"/ ;+ u ;DalGwt JolQmnfO{ ;f] sf] e/kfO{ lbO{ To:tf] dfndf vf; lrGx
      nufO{ gfk hfF r u/L ;se/ rfF 8f] Onfsf jg sfof{ no jf lhNnf jg sfof{ nodf k|l tj]bg
      k]z ug{' kg]{5 .
                    -#_        pkbkmf -!_ adf]lhd sAhf ul/Psf] jg k}b fjf/ afx]ssf] cf}hf/,
      xltof/, 8' ·f, ;jf/L, rf}kfof OTofbL tf]lsPsf] lbg / :yfgdf bflvnf ug]{ zt{df dfnwgL jf
      ;DalGwt ufpF ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsfsf] ;b:o jf :yfgLo enfbd LnfO{ hdfgLsf]
      sfuh u/fO{ slDtdf /fhkqcg+lst låtLo >]0fLsf] jg ;xfos bhf{;Ddsf] sd{ rf/Ln] To:tf]
      dfn j:t' 5f8L lbg ;Sg]5 .
%(=   ljgf jf/]G6 lu/kmtf/ ug]{ clwsf/ M -!_
                  lu/kmtf/                          s'g} JolQmn] o; P] g adf]l hd ;hfo x'g]
      s;"/ u/] sf] jf ug{ nfu]]s f] 5 / lghnfO{ lu/kmtf/ gu/]df lgh efuL hfg] ;Defjgf 5
      eGg] nfu] d f jg;DaGwL sfd ug]{ sd{ rf/L jf k|x /L sd{ rf/Ln] lghnfO{ ljgf jf/]G6
      lu/kmtf/ ug{ ;Sg]5 .

                                               20
-@_       pkbkmf -!_ adf]l hd lu/kmtf/ ul/Psf] JolQmnfO{ ;f] lu/kmtf/ ug]{
           sd{ rf/Ln] af6f]sf] Dofb afx]s rf} a L; 306fleq d'2f x] g]{ clwsf/L ;dIf pkl:yt u/fpg'
           kg]{ 5 .
                    ⊕
                        -#_   s'g} s;"/sf] l;nl;nfdf lu/kmtf/ ul/Psf] JolQmsf] ;DaGwdf rf} j L;
           306fleq txlssft k"/ f gx' g] eO{ lghnfO{ y'g fdf /fvL txlssft hf/L /fVg' kg]{ b]l vPdf
           txlssft ug]{ sd{ rf/Ln] lghnfO{ d'2 f x]g]{ clwsf/L ;dIf pkl:yt u/fO{ ;f] d'2f x]g]{
           clwsf/Lsf] cg' dlt lnP/ dfq y' gfdf /fVg' kg]{5 . ;f] adf]l hd cg' dtL dfUbf y'g fdf
           k/] s f] JolQm pk/sf] cleof] u, To;sf] cfwf/, lghnfO{ y'g fd} /fvL txlssft ug'{ kg]{ sf/0f
           / lghsf] aofg sfuh e} ;s] s f] eP aofg sfuhsf] Joxf] /f :ki6 ?kdf pNn] v ug'{
           kg]{ 5 .
                    ⊕
                        -$_   pkbkmf -#_ adf]l hd y'g fdf /fVg] cg'dlt dfu]d f d' 2f x]g]{ clwsf/Ln]
           ;DalGwt sfuhftx? x]/ L txlssft ;Gtf]i fhgs ?kdf eP jf gePsf] ljrf/ u/L
           ;Gtf]ifhgs ?kdf txlssft e}/x] sf] b]l vPdf k6s k6s u/L a9Ldf kRrL; lbg;Dd
           y'gfdf /fVg] cg' dlt lbg ;Sg]5 .
⊕
    %(s= b;L k|df0f k]z ug]{ ;DaGwL Joj:yf M -!_             o; P]g adf]lhd s;"/ x'g] ck/fwdf a/fdb
           ePsf jg k}bfjf/ jf To:tf] s;"/ x'g] sfo{ ug{ sf] nflu k|of] u ePsf ;fwg jf cf} hf/ b;L
           k| df0fsf] ?kdf d' 2f x]g]{ clwsf/L ;dIf k]z ug'{ kg]{ 5 .
                        -@_   pkbkmf -!_ df h'g ;' s} s'/ f n]l vPsf] eP tfklg o; P]g adf]l hd s;" / x'g]
           ck/fwdf a/fdb ePsf jg k}b fjf/, cf} hf/ tyf cGo ;fwg b;L k| df0fsf] ?kdf d' 2f x]g]{
           clwsf/L ;dIf k]z ug{ g;lsg] ePdf To:tf] b;L k| d f0f glhssf] jg sfof{ nosf]
           lhDdfdf /fvL ;f]sf] d' r'Nsf k] z u/]df b;L k| df0f k]z u/] ;/x dflgg]5 .
                        -#_   d'2f x]g]{ clwsf/Ln] To:tf] b;L k| df0f /fv] s f] 7fpF d f 8f]/ v6fO{ k|l tj]bg
           lnO{ sf/afxL ug{ o; bkmfn] afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5} g .




⊕
  klxnf] ;+zf] wg4f/f yk .
⊕
  klxnf] ;+zf] wg4f/f yk .
⊕
  klxnf] ;+zf] wg4f/f yk .


                                                        21
^)=   d'2fsf] txlssft / bfo/L M -!_
                        bfo/L                  o; P]g adf]l hd ;hfo x' g] s;"/ ;DaGwL d' 2 fsf]
      txlssft slDtdf /fhkqcg+l st låtLo >]0 fLsf] jg ;xfos bhf{s f] sd{ rf/Ln] ug]{5 /
      d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf ;DalGwt jg sfof{ nosf] gfdaf6 d' 2f bfo/ ug]{5 .
                 -@_    pkbkmf -!_ adf]l hd d'2 f bfo/ ubf{ ;/sf/L jsLnsf] /fo ;Nnfx lng'
      kg]{ 5 .
^!=   g]kfn ;/sf/ jfbL x'g] M o; P]g cGtu{ tsf] d' 2f g] kfn ;/sf/ jfbL x' g]5 .
^@=   sAhf ul/Psf] jg k}bfjf/, cf}hf/, xltof/, 8' f, ;jf/L tyf rf}kfofsf] dfn wgL kQf
      gnfu]df ug]{ M o; P] g adf]l hd ;hfo x'g] s;"/l;t ;DalGwt dfn j:t's f] wgL kQf
      gnfu] df txlssft ug]{ sd{ rf/Ln] sAhf ul/Psf] dfn j:t's f] xsbf/ s' g} eP xsbfjL ug{
      cfpg' egL ;a} n] b] Vg] 7fpF df ;ft lbgsf] Dofb lbO{ ;" rgf 6fF ; ug{' kg]{ 5 . pQm dfn j:t'
      pk/ xsbfjL k/] lg0f{o sf] nflu d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf k] z ug{' kg]{ 5 . pQm dfn j:t'
      pk/ xsbfjL gk/] jf d' 2f x] g]{ clwsf/Laf6 xsbfjL k'Ug] g7x/L km} ;nf ePdf To:tf] dfn
      j:t' g] kfn ;/sf/sf] x'g]5 .
^#=   ;8L unL hfg] dfn j:t' / rf}kfof lnnfd ug{ ;lsg M o; P] g cGtu{ t ;hfo x'g]
                                                 ;lsg]
      s;"/ sf] ;DaGwdf sAhf ul/Psf ;8L unL hfg] dfn j:t' jf ;+/If0f k|b fg ug{ g;lsg]
      cj:yfsf dfn j:t' / rf} kfofnfO{ glhssf] jg sfof{ no jf ;'/lIft :yfgdf NofO{ lhNnf
      jg clws[ tn] lnnfd laqmL ug{ ;Sg] 5 . To;/L lnnfd laqmLaf6 cfPsf] /sd kl5 7x/]
      adf]l hd ug]{ u/L w/f} 6Ldf cfDbfgL afFl wg]5 .
^$=   k"k{If;DaGwL Joj:yf M -!_        o; P]g adf]lhd lu/ tf/ ul/Psf] JolQmnfO{ Ps jif{ jf
      ;f] eGbf a9L s} bsf] ;hfo x'g ;Sg] jg;DaGwL d' 2fsf] cleof] udf tTsfn k| fKt k| d f0faf6
      s;"/bf/ b]l vPdf jf To:tf] k|df0faf6 s;"/bf/ b]l vg] dgfl;j dflkmssf] cfwf/ b]lvPdf
      To:tf] cleo' QmnfO{ k" k{I fsf] nflu y'gfdf /fvL sf/jfxL ug{' kg]{ 5 .
      -@_        pkbkmf -!_ df n]l vPb]lv afx] ssf c? s;" /bf/nfO{ lghnfO{ x'g ;Sg] s}b jf
                 hl/jfgfsf] pkNnf] xb;Ddsf] gub w/f} 6 jf h] yf hdfgL lbP tf/] vdf / lbg
                 g;s] df y' g fdf /fvL d'2 fsf] k" k{If ug{' k5{ .
                 t/ k6s] s;"/bf/nfO{ w/f} 6Ldf 5f8g kfOg] 5} g .




                                                 22
-#_    pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd cleo' QmnfO{ y'g fdf /fvL sf/jfxL ubf{ y'g fdf /x] sf
             lbgx?nfO{ s} bdf u0fgf u/L s;"/bf/nfO{ x'g;Sg] ;hfosf] xbeGbf a9L lbg y'g fdf
             /fVg kfOg] 5}g .
^%=   d'2f x]g]{ clwsf/L M -!_ o; P]g cGtu{ t bz xhf/ ?k} ofF ;Dd hl/jfgf jf Ps jif{ ;Dd s}b
      jf b'a} ;hfo x'g] d' 2f lhNnf jg clws[ tn] sf/jfxL / lsgf/f ug]{5 .
      -@_    pkbkmf -!_ adf]lhd lhNnf jg clws[tn] d' 2fsf] sf/jfxL / lsgf/f ubf{ ljz]i f
             cbfnt P]g, @)#! adf]l hdsf] sfo{ljlw / clwsf/sf] k|o f] u ug]{5 .
      -#_    pkbkmf -!_ adf]lhd lhNnf jg clws[ tn] u/]s f] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g] kIfn]
             lg0f{osf] ;" rgf kfPsf] ldltn] k}+ tL; lbgleq k' g/fj] bg cbfntdf k' g/fj]bg ug{
             ;Sg]5 .
^^=   a/fdb ePsf] dfn j:t' hkmt x'g] M of] P]g adf]l hd ;hfo x'g] s;"/ u/] s f] 7xl/Pdf
      s;"/ df a/fdb ePsf ;a} af]´ jfxs, cf} hf/, rf} kfof / cGo ;fwgx? hkmt x'g] 5g .
       t/ lauf] bz xhf/ ?k}ofF e Gbf slDt df] n kg]{ jg k}bfjf/ nfbL Nofpg] 6]«S 6/, 6« s , nx/L,
      df] 6/ / cGo ;jf/L ;fwgsf] xsdf To:tf] ;jf/L ;fwg hkmt gu/L pQm sfo{ ug]{ nfO{
      cGo bkmfn] x' g] ;hfodf bz xhf/ ?k}ofF ;Dd yk ;hfo x'g]5 .
                                        kl/R5]b – !#
                                            ljljw
^&=   g]kfn ;/sf/sf] e"–:jfldTj /xg] M o; P]g adf]l hdsf] ;fd'b flos jg, sa'l notL jg tyf
            ;/sf/sf]
      wfld{s jg If]qx?df g] kfn ;/sf/sf] e" –:jfldTj /xg]5 .
^*=   jg k|of]u ug{ ;Sg M -!_ o; P]g df cGoq h'g ;'s} s'/ f n]lvPsf] ePtfklg /fli6«o
                    ;Sg]
      k| fyldstf k| fKt of] hgf ;~rfng ug{ jgsf] k| of] u ug{' afx] s cGo s' g} klg ljsNk
      gePdf / To:tf] of] hgf ;~rfng ubf{ jftfj/0fdf pNn] vgLo k|lts" n c;/ gkg]{ ePdf
      To:tf] of] hgf ;~rfng ug{sf] lgldQ g] kfn ;/sf/n] ;/sf/åf/f Jojl:yt jg, ;+/lIft
      jg, ;fd'bflos jg, sa'l notL jg jf wfld{ s jgsf] s' g} efu k|o f] u ug{ :jLs[l t lbg
      ;Sg]5 .
      -@_    pkbkmf -!_ adf]l hd jgsf] k|o f] u ug{ :jLs[lt lbbf s'g} JolQm jf ;d'b fonfO{ s' g}
             xflg gf]S ;fgL x' g] ePdf g] kfn ;/sf/n] tT;DaGwdf pko' Qm Joj:yf u/L lbg'
             kg]{ 5 .


                                              23
^(=          k|fljlws ;xof]u lbg M s'g} pkef] Qmf ;d"x , k§fjfnf, wfld{ s lgsfo, ;d"x jf ;d'bfo jf
                             lbg]
             lghL jgsf] wgLn] ;fd'bflos jg, sa'l notL jg, wfld{s jg jf lghL jgsf] ljsf; /
             ;+ /If0fsf] nflu s' g} k| fljlws ;xof] u dfu u/] df ;DalGwt lhNnf jg clws[ tn] To:tf]
             k| fljlws ;xof] u pknJw u/fO{ lbg ;Sg]5 .
&)=          jg If]qdf k|j]z lgif]w M -!_ jg ;+/ If0fsf] b[li6sf] 0 faf6 cfjZos b]lvPdf tf]l sPsf]
             clws[ tn] /fli6«o jg jf ;+/lIft jgsf] ;Dk"0 f{ efu jf s' g} efudf lglZrt ;dosf] nflu
             ;" rgf k| sflzt u/L k| j]z lgif] w ug{ ;Sg]5 .
                                t/ tf]lsPsf] clws[ tn] tf]lslbPsf] af6f] a f6 cfjt hfjt ug{ o;n] s'g}
                         k|l taGw nufPsf] dflgg] 5} g .
             -@_         pkbkmf -!_ adf]lhd lgif] w u/] s f] If]qdf lgif] wf1f pNnª 3g u/L k| j]z ug]{ nfO{
                         kfF r;o ?k}o fF ;Dd hl/jfgf jf Ps dxLgf;Dd s}b jf b'a} ;hfo x'g]5 .
⊕
    &)s= k|ltaGw nufpg ;Sg M g] kfn ;/sf/n] g] kfn /fhkqdf ;" rgf k| s fzg u/L h}l js
                       ;Sg]
             ljljwtf / jftfj/0f ;+/If0fsf] k| o f] hgsf] nflu tf]lsPsf] jg k}bfjf/sf] ;+ sng, s6fg,
             pkef] u, cf] ;f/ k;f/, laqmL ljt/0f jf ljb]z lgsf;Ldf k|l taGw nufpg ;Sg]5 .
⊕
    &)v=;z:q jg /Ifs ;DaGwL Joj:yf M -!_
       =                                                       g]kfn ;/sf/åf/f ;+/lIft / Jojl:yt jgsf]
             ;' /Iffsf] nflu dGqfnon] ;z:q jg /Ifssf] Joj:yf ug{ ;Sg] 5 .
                         -@_    pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;z:q jg /Ifssf] lgo'l Qm, ;] jfsf] zt{ / ;'l jwf
             ;DaGwL Joj:yf tf]l sP adf]lhd x'g]5 .
&!=          c;n lgotn] sfd u/]sf]df arfp M o; P]gn] lbPsf] clwsf/sf] k|o f] u c;n lgotn]
             u/] s f]df s' g} klg ;/sf/L sd{ rf/L JolQmut tj/n] pQ/bflo x'g] 5}g .
&@=          lgod agfpg] clwsf/ M o; P]gsf ljleGg kl/R5] bdf pNn]l vt p2] Zo k"l t{ ug{s f] nflu
             g]kfn ;/sf/n] cfjZos lgodx? agfpg ;Sg] 5 .
&#=          afl´Pdf ug]{ M of] P]g jf o; P]g cGtu{ t ag] s f lgodx?df n]l vPsf]d f ;f]xL adf]l hd /
             c?df k| rlnt sfg" g adf]l hd x' g]5 .
&$=          vf/]hL / arfp M
             -!_         b]xfosf P]gx? vf/] h ul/Psf 5g M–
⊕
    klxnf] ;+zf] wg4f/f yk .
⊕
    klxnf] ;+zf] wg4f/f yk .


                                                          24
-s_ jg P]g , @)!*
      -v_ jg ;+ /If0f -ljz]i f Joj:yf_ P]g, @)@$
-@_   of] P]g k| f/De x'g' eGbf cl3 jg P]g , @)!* / jg ;+/ If0f -ljz]i f Joj:yf_ P]g,
      @)@$ / pQm P]g adf]l hd agfOPsf] lgod jf lgsflnPsf] cfb] z cGtu{ t ul/Psf]
      sfd o;} P] g cGtu{ t eP u/]s f] dflgg]5 .




                                      25

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

38 issue of paryawaran
38 issue of paryawaran38 issue of paryawaran
38 issue of paryawaranDPNet
 
Daibi prakop-uddhar-ain
Daibi prakop-uddhar-ainDaibi prakop-uddhar-ain
Daibi prakop-uddhar-ainDPNet
 
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”WOREC Nepal
 
Pa ddr planning process brief aug 09
Pa ddr planning process  brief aug 09Pa ddr planning process  brief aug 09
Pa ddr planning process brief aug 09DIPECHO Nepal
 
Dp net constitution april 2k7
Dp net constitution april 2k7Dp net constitution april 2k7
Dp net constitution april 2k7DPNet
 
Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)
Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)
Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)Rajesh Koirala
 
aaha sanchar weekly 9, rukum
aaha sanchar weekly 9, rukumaaha sanchar weekly 9, rukum
aaha sanchar weekly 9, rukummegraj khadka
 
Aksharica - 087 (अक्षरिका - ०८७)
Aksharica - 087 (अक्षरिका - ०८७)Aksharica - 087 (अक्षरिका - ०८७)
Aksharica - 087 (अक्षरिका - ०८७)Rajesh Koirala
 
Malpot minha
Malpot minhaMalpot minha
Malpot minhaDPNet
 
Malpot bisesh-byebastha
Malpot bisesh-byebasthaMalpot bisesh-byebastha
Malpot bisesh-byebasthaDPNet
 
Aksharica - 030 (अक्षरिका - ०३०)
Aksharica - 030 (अक्षरिका - ०३०)Aksharica - 030 (अक्षरिका - ०३०)
Aksharica - 030 (अक्षरिका - ०३०)Rajesh Koirala
 
Aksharica - 094 (अक्षरिका - ०९४)
Aksharica - 094 (अक्षरिका - ०९४)Aksharica - 094 (अक्षरिका - ०९४)
Aksharica - 094 (अक्षरिका - ०९४)Rajesh Koirala
 
8. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 88. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 8DIPECHO Nepal
 
Paani kar
Paani karPaani kar
Paani karDPNet
 
Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)
Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)
Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)Rajesh Koirala
 
violence against women (Nepal)
violence against women   (Nepal)violence against women   (Nepal)
violence against women (Nepal)Ankita Kunwar
 
Mcc agreement pdf in Nepali
Mcc agreement pdf in NepaliMcc agreement pdf in Nepali
Mcc agreement pdf in NepaliUjyaalo Nepal
 
First paper unit 1
First paper unit 1First paper unit 1
First paper unit 1erhom paudel
 

Was ist angesagt? (20)

38 issue of paryawaran
38 issue of paryawaran38 issue of paryawaran
38 issue of paryawaran
 
Spices crops booklet
Spices crops bookletSpices crops booklet
Spices crops booklet
 
Daibi prakop-uddhar-ain
Daibi prakop-uddhar-ainDaibi prakop-uddhar-ain
Daibi prakop-uddhar-ain
 
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
महिला हिंसा विरुद्धको वर्ष पुस्तक “अन्वेषी”
 
Pa ddr planning process brief aug 09
Pa ddr planning process  brief aug 09Pa ddr planning process  brief aug 09
Pa ddr planning process brief aug 09
 
Dp net constitution april 2k7
Dp net constitution april 2k7Dp net constitution april 2k7
Dp net constitution april 2k7
 
Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)
Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)
Aksharica - 045 (अक्षरिका - ०४५)
 
aaha sanchar weekly 9, rukum
aaha sanchar weekly 9, rukumaaha sanchar weekly 9, rukum
aaha sanchar weekly 9, rukum
 
Aksharica - 087 (अक्षरिका - ०८७)
Aksharica - 087 (अक्षरिका - ०८७)Aksharica - 087 (अक्षरिका - ०८७)
Aksharica - 087 (अक्षरिका - ०८७)
 
Malpot minha
Malpot minhaMalpot minha
Malpot minha
 
Malpot bisesh-byebastha
Malpot bisesh-byebasthaMalpot bisesh-byebastha
Malpot bisesh-byebastha
 
Aksharica - 030 (अक्षरिका - ०३०)
Aksharica - 030 (अक्षरिका - ०३०)Aksharica - 030 (अक्षरिका - ०३०)
Aksharica - 030 (अक्षरिका - ०३०)
 
Aksharica - 094 (अक्षरिका - ०९४)
Aksharica - 094 (अक्षरिका - ०९४)Aksharica - 094 (अक्षरिका - ०९४)
Aksharica - 094 (अक्षरिका - ०९४)
 
8. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 88. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 8
 
Paani kar
Paani karPaani kar
Paani kar
 
Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)
Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)
Aksharica - 066 (अक्षरिका - ०६६)
 
violence against women (Nepal)
violence against women   (Nepal)violence against women   (Nepal)
violence against women (Nepal)
 
Mcc agreement pdf in Nepali
Mcc agreement pdf in NepaliMcc agreement pdf in Nepali
Mcc agreement pdf in Nepali
 
First paper unit 1
First paper unit 1First paper unit 1
First paper unit 1
 
2. d ks law and hs
2. d ks law and hs2. d ks law and hs
2. d ks law and hs
 

Ähnlich wie Nepal van ain

Jagga prapti-act
Jagga prapti-actJagga prapti-act
Jagga prapti-actDPNet
 
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogKhanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogDPNet
 
Upabhokta samrakshan
Upabhokta samrakshanUpabhokta samrakshan
Upabhokta samrakshanDPNet
 
The youth definition for Nepal
The youth definition for Nepal The youth definition for Nepal
The youth definition for Nepal Brabim Kumar
 
Case study dipecho v upca
Case study dipecho v upcaCase study dipecho v upca
Case study dipecho v upcaDIPECHO Nepal
 
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University Dammar Singh Saud
 
8. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 88. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 8DPNet
 
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdfChetan Acharya
 
Sushasan Aain of Nepal 2065
Sushasan Aain of Nepal 2065Sushasan Aain of Nepal 2065
Sushasan Aain of Nepal 2065bishal406
 
Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064sanu sharma
 
Achal sampatti-adhigrahan
Achal sampatti-adhigrahanAchal sampatti-adhigrahan
Achal sampatti-adhigrahanDPNet
 
Jhora kshetra-ko-jagga
Jhora kshetra-ko-jaggaJhora kshetra-ko-jagga
Jhora kshetra-ko-jaggaDPNet
 
3. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 33. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 3DPNet
 
10. epidemics dks 10
10.  epidemics dks 1010.  epidemics dks 10
10. epidemics dks 10DIPECHO Nepal
 
10. epidemics dks 10
10.  epidemics dks 1010.  epidemics dks 10
10. epidemics dks 10DPNet
 
Women rights in constitution of Nepal (Nepali)
Women rights in constitution of Nepal (Nepali)Women rights in constitution of Nepal (Nepali)
Women rights in constitution of Nepal (Nepali)WOREC Nepal
 
2. d ks law and hs
2. d ks law and hs2. d ks law and hs
2. d ks law and hsDPNet
 
Kharka jagga-rastriyakaran
Kharka jagga-rastriyakaranKharka jagga-rastriyakaran
Kharka jagga-rastriyakaranDPNet
 
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयकराष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयकNiraj Bartaula
 

Ähnlich wie Nepal van ain (20)

Jagga prapti-act
Jagga prapti-actJagga prapti-act
Jagga prapti-act
 
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayogKhanepani mahasul-nirdharan-aayog
Khanepani mahasul-nirdharan-aayog
 
Upabhokta samrakshan
Upabhokta samrakshanUpabhokta samrakshan
Upabhokta samrakshan
 
The youth definition for Nepal
The youth definition for Nepal The youth definition for Nepal
The youth definition for Nepal
 
Case study dipecho v upca
Case study dipecho v upcaCase study dipecho v upca
Case study dipecho v upca
 
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
Teacher and employment rules 2069 of Far Western University
 
8. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 88. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 8
 
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
1610434584_912258293_त्रिभुवन-विश्वविद्यालय-कर्मचारी-सेवा-सम्वन्धी-नियम-२०५०.pdf
 
Sushasan Aain of Nepal 2065
Sushasan Aain of Nepal 2065Sushasan Aain of Nepal 2065
Sushasan Aain of Nepal 2065
 
Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064Sushasan Aain 2064
Sushasan Aain 2064
 
Achal sampatti-adhigrahan
Achal sampatti-adhigrahanAchal sampatti-adhigrahan
Achal sampatti-adhigrahan
 
Jhora kshetra-ko-jagga
Jhora kshetra-ko-jaggaJhora kshetra-ko-jagga
Jhora kshetra-ko-jagga
 
3. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 33. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 3
 
10. epidemics dks 10
10.  epidemics dks 1010.  epidemics dks 10
10. epidemics dks 10
 
10. epidemics dks 10
10.  epidemics dks 1010.  epidemics dks 10
10. epidemics dks 10
 
Women rights in constitution of Nepal (Nepali)
Women rights in constitution of Nepal (Nepali)Women rights in constitution of Nepal (Nepali)
Women rights in constitution of Nepal (Nepali)
 
Hamro Aangan 2070
Hamro Aangan 2070Hamro Aangan 2070
Hamro Aangan 2070
 
2. d ks law and hs
2. d ks law and hs2. d ks law and hs
2. d ks law and hs
 
Kharka jagga-rastriyakaran
Kharka jagga-rastriyakaranKharka jagga-rastriyakaran
Kharka jagga-rastriyakaran
 
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयकराष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
राष्ट्रिय चिकित्सा शिक्षा विधेयक
 

Mehr von DPNet

Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)DPNet
 
Comprehensive School Safety Implementation Guidelines Nepal (English)
Comprehensive School Safety Implementation Guidelines Nepal (English)Comprehensive School Safety Implementation Guidelines Nepal (English)
Comprehensive School Safety Implementation Guidelines Nepal (English)DPNet
 
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...DPNet
 
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...DPNet
 
Nepal national actionplan_disastermanagement_1996
Nepal national actionplan_disastermanagement_1996Nepal national actionplan_disastermanagement_1996
Nepal national actionplan_disastermanagement_1996DPNet
 
AMCDRR 2016 Nepal Disaster Report
AMCDRR 2016 Nepal Disaster ReportAMCDRR 2016 Nepal Disaster Report
AMCDRR 2016 Nepal Disaster ReportDPNet
 
Joint aintgdm+dp netpresentationmarch2017
Joint aintgdm+dp netpresentationmarch2017Joint aintgdm+dp netpresentationmarch2017
Joint aintgdm+dp netpresentationmarch2017DPNet
 
DRR CCA Learning Centre Guideline approved by GON
DRR CCA Learning Centre Guideline approved by GONDRR CCA Learning Centre Guideline approved by GON
DRR CCA Learning Centre Guideline approved by GONDPNet
 
Safe School Toolkit and Plan Nepal (Piloting Book)
Safe School Toolkit and Plan Nepal (Piloting Book)Safe School Toolkit and Plan Nepal (Piloting Book)
Safe School Toolkit and Plan Nepal (Piloting Book)DPNet
 
Sbdrr training to teachers n lfinal draft
Sbdrr training to teachers  n lfinal draftSbdrr training to teachers  n lfinal draft
Sbdrr training to teachers n lfinal draftDPNet
 
Crc supplementary training manual on annual sip updating and references for d...
Crc supplementary training manual on annual sip updating and references for d...Crc supplementary training manual on annual sip updating and references for d...
Crc supplementary training manual on annual sip updating and references for d...DPNet
 
Safe school policies and practices in Nepal
Safe school policies and practices in NepalSafe school policies and practices in Nepal
Safe school policies and practices in NepalDPNet
 
Safe Schol toolkit Nepali
Safe Schol toolkit NepaliSafe Schol toolkit Nepali
Safe Schol toolkit NepaliDPNet
 
Nepal disaster report 2013
Nepal disaster report 2013Nepal disaster report 2013
Nepal disaster report 2013DPNet
 
Impact of climate change on children research report-plan nepal
Impact of climate change on children research report-plan nepal Impact of climate change on children research report-plan nepal
Impact of climate change on children research report-plan nepal DPNet
 
Child centred disaster risk reduction project evaluation and learning-plan-ne...
Child centred disaster risk reduction project evaluation and learning-plan-ne...Child centred disaster risk reduction project evaluation and learning-plan-ne...
Child centred disaster risk reduction project evaluation and learning-plan-ne...DPNet
 
Sphere book 2011 nepali 2013
Sphere book 2011 nepali 2013Sphere book 2011 nepali 2013
Sphere book 2011 nepali 2013DPNet
 
Nepal Disaster Report 2011
Nepal Disaster Report 2011Nepal Disaster Report 2011
Nepal Disaster Report 2011DPNet
 
Nepal ldrmp 2011 final
Nepal ldrmp 2011 finalNepal ldrmp 2011 final
Nepal ldrmp 2011 finalDPNet
 

Mehr von DPNet (20)

Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)Implementation Guideline for  Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
Implementation Guideline for Comprehensive School Safety in Nepal. (Nepali)
 
Comprehensive School Safety Implementation Guidelines Nepal (English)
Comprehensive School Safety Implementation Guidelines Nepal (English)Comprehensive School Safety Implementation Guidelines Nepal (English)
Comprehensive School Safety Implementation Guidelines Nepal (English)
 
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
 
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
 
Nepal national actionplan_disastermanagement_1996
Nepal national actionplan_disastermanagement_1996Nepal national actionplan_disastermanagement_1996
Nepal national actionplan_disastermanagement_1996
 
AMCDRR 2016 Nepal Disaster Report
AMCDRR 2016 Nepal Disaster ReportAMCDRR 2016 Nepal Disaster Report
AMCDRR 2016 Nepal Disaster Report
 
Joint aintgdm+dp netpresentationmarch2017
Joint aintgdm+dp netpresentationmarch2017Joint aintgdm+dp netpresentationmarch2017
Joint aintgdm+dp netpresentationmarch2017
 
DRR CCA Learning Centre Guideline approved by GON
DRR CCA Learning Centre Guideline approved by GONDRR CCA Learning Centre Guideline approved by GON
DRR CCA Learning Centre Guideline approved by GON
 
Ssdp
SsdpSsdp
Ssdp
 
Safe School Toolkit and Plan Nepal (Piloting Book)
Safe School Toolkit and Plan Nepal (Piloting Book)Safe School Toolkit and Plan Nepal (Piloting Book)
Safe School Toolkit and Plan Nepal (Piloting Book)
 
Sbdrr training to teachers n lfinal draft
Sbdrr training to teachers  n lfinal draftSbdrr training to teachers  n lfinal draft
Sbdrr training to teachers n lfinal draft
 
Crc supplementary training manual on annual sip updating and references for d...
Crc supplementary training manual on annual sip updating and references for d...Crc supplementary training manual on annual sip updating and references for d...
Crc supplementary training manual on annual sip updating and references for d...
 
Safe school policies and practices in Nepal
Safe school policies and practices in NepalSafe school policies and practices in Nepal
Safe school policies and practices in Nepal
 
Safe Schol toolkit Nepali
Safe Schol toolkit NepaliSafe Schol toolkit Nepali
Safe Schol toolkit Nepali
 
Nepal disaster report 2013
Nepal disaster report 2013Nepal disaster report 2013
Nepal disaster report 2013
 
Impact of climate change on children research report-plan nepal
Impact of climate change on children research report-plan nepal Impact of climate change on children research report-plan nepal
Impact of climate change on children research report-plan nepal
 
Child centred disaster risk reduction project evaluation and learning-plan-ne...
Child centred disaster risk reduction project evaluation and learning-plan-ne...Child centred disaster risk reduction project evaluation and learning-plan-ne...
Child centred disaster risk reduction project evaluation and learning-plan-ne...
 
Sphere book 2011 nepali 2013
Sphere book 2011 nepali 2013Sphere book 2011 nepali 2013
Sphere book 2011 nepali 2013
 
Nepal Disaster Report 2011
Nepal Disaster Report 2011Nepal Disaster Report 2011
Nepal Disaster Report 2011
 
Nepal ldrmp 2011 final
Nepal ldrmp 2011 finalNepal ldrmp 2011 final
Nepal ldrmp 2011 final
 

Kürzlich hochgeladen

DATA STRUCTURE AND ALGORITHM for beginners
DATA STRUCTURE AND ALGORITHM for beginnersDATA STRUCTURE AND ALGORITHM for beginners
DATA STRUCTURE AND ALGORITHM for beginnersSabitha Banu
 
Science 7 Quarter 4 Module 2: Natural Resources.pptx
Science 7 Quarter 4 Module 2: Natural Resources.pptxScience 7 Quarter 4 Module 2: Natural Resources.pptx
Science 7 Quarter 4 Module 2: Natural Resources.pptxMaryGraceBautista27
 
THEORIES OF ORGANIZATION-PUBLIC ADMINISTRATION
THEORIES OF ORGANIZATION-PUBLIC ADMINISTRATIONTHEORIES OF ORGANIZATION-PUBLIC ADMINISTRATION
THEORIES OF ORGANIZATION-PUBLIC ADMINISTRATIONHumphrey A Beña
 
GRADE 4 - SUMMATIVE TEST QUARTER 4 ALL SUBJECTS
GRADE 4 - SUMMATIVE TEST QUARTER 4 ALL SUBJECTSGRADE 4 - SUMMATIVE TEST QUARTER 4 ALL SUBJECTS
GRADE 4 - SUMMATIVE TEST QUARTER 4 ALL SUBJECTSJoshuaGantuangco2
 
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITY
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITYISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITY
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITYKayeClaireEstoconing
 
Grade 9 Q4-MELC1-Active and Passive Voice.pptx
Grade 9 Q4-MELC1-Active and Passive Voice.pptxGrade 9 Q4-MELC1-Active and Passive Voice.pptx
Grade 9 Q4-MELC1-Active and Passive Voice.pptxChelloAnnAsuncion2
 
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️9953056974 Low Rate Call Girls In Saket, Delhi NCR
 
Q4 English4 Week3 PPT Melcnmg-based.pptx
Q4 English4 Week3 PPT Melcnmg-based.pptxQ4 English4 Week3 PPT Melcnmg-based.pptx
Q4 English4 Week3 PPT Melcnmg-based.pptxnelietumpap1
 
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdfLike-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdfMr Bounab Samir
 
ENGLISH 7_Q4_LESSON 2_ Employing a Variety of Strategies for Effective Interp...
ENGLISH 7_Q4_LESSON 2_ Employing a Variety of Strategies for Effective Interp...ENGLISH 7_Q4_LESSON 2_ Employing a Variety of Strategies for Effective Interp...
ENGLISH 7_Q4_LESSON 2_ Employing a Variety of Strategies for Effective Interp...JhezDiaz1
 
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptxmary850239
 
What is Model Inheritance in Odoo 17 ERP
What is Model Inheritance in Odoo 17 ERPWhat is Model Inheritance in Odoo 17 ERP
What is Model Inheritance in Odoo 17 ERPCeline George
 
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptxECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptxiammrhaywood
 
ANG SEKTOR NG agrikultura.pptx QUARTER 4
ANG SEKTOR NG agrikultura.pptx QUARTER 4ANG SEKTOR NG agrikultura.pptx QUARTER 4
ANG SEKTOR NG agrikultura.pptx QUARTER 4MiaBumagat1
 
Judging the Relevance and worth of ideas part 2.pptx
Judging the Relevance  and worth of ideas part 2.pptxJudging the Relevance  and worth of ideas part 2.pptx
Judging the Relevance and worth of ideas part 2.pptxSherlyMaeNeri
 
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptxProudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptxthorishapillay1
 
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdf
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdfAMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdf
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdfphamnguyenenglishnb
 

Kürzlich hochgeladen (20)

DATA STRUCTURE AND ALGORITHM for beginners
DATA STRUCTURE AND ALGORITHM for beginnersDATA STRUCTURE AND ALGORITHM for beginners
DATA STRUCTURE AND ALGORITHM for beginners
 
Science 7 Quarter 4 Module 2: Natural Resources.pptx
Science 7 Quarter 4 Module 2: Natural Resources.pptxScience 7 Quarter 4 Module 2: Natural Resources.pptx
Science 7 Quarter 4 Module 2: Natural Resources.pptx
 
THEORIES OF ORGANIZATION-PUBLIC ADMINISTRATION
THEORIES OF ORGANIZATION-PUBLIC ADMINISTRATIONTHEORIES OF ORGANIZATION-PUBLIC ADMINISTRATION
THEORIES OF ORGANIZATION-PUBLIC ADMINISTRATION
 
GRADE 4 - SUMMATIVE TEST QUARTER 4 ALL SUBJECTS
GRADE 4 - SUMMATIVE TEST QUARTER 4 ALL SUBJECTSGRADE 4 - SUMMATIVE TEST QUARTER 4 ALL SUBJECTS
GRADE 4 - SUMMATIVE TEST QUARTER 4 ALL SUBJECTS
 
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITY
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITYISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITY
ISYU TUNGKOL SA SEKSWLADIDA (ISSUE ABOUT SEXUALITY
 
Grade 9 Q4-MELC1-Active and Passive Voice.pptx
Grade 9 Q4-MELC1-Active and Passive Voice.pptxGrade 9 Q4-MELC1-Active and Passive Voice.pptx
Grade 9 Q4-MELC1-Active and Passive Voice.pptx
 
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
call girls in Kamla Market (DELHI) 🔝 >༒9953330565🔝 genuine Escort Service 🔝✔️✔️
 
Q4 English4 Week3 PPT Melcnmg-based.pptx
Q4 English4 Week3 PPT Melcnmg-based.pptxQ4 English4 Week3 PPT Melcnmg-based.pptx
Q4 English4 Week3 PPT Melcnmg-based.pptx
 
YOUVE_GOT_EMAIL_PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
YOUVE_GOT_EMAIL_PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptxYOUVE_GOT_EMAIL_PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
YOUVE_GOT_EMAIL_PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
 
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdfLike-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
Like-prefer-love -hate+verb+ing & silent letters & citizenship text.pdf
 
ENGLISH 7_Q4_LESSON 2_ Employing a Variety of Strategies for Effective Interp...
ENGLISH 7_Q4_LESSON 2_ Employing a Variety of Strategies for Effective Interp...ENGLISH 7_Q4_LESSON 2_ Employing a Variety of Strategies for Effective Interp...
ENGLISH 7_Q4_LESSON 2_ Employing a Variety of Strategies for Effective Interp...
 
Model Call Girl in Tilak Nagar Delhi reach out to us at 🔝9953056974🔝
Model Call Girl in Tilak Nagar Delhi reach out to us at 🔝9953056974🔝Model Call Girl in Tilak Nagar Delhi reach out to us at 🔝9953056974🔝
Model Call Girl in Tilak Nagar Delhi reach out to us at 🔝9953056974🔝
 
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx
4.18.24 Movement Legacies, Reflection, and Review.pptx
 
What is Model Inheritance in Odoo 17 ERP
What is Model Inheritance in Odoo 17 ERPWhat is Model Inheritance in Odoo 17 ERP
What is Model Inheritance in Odoo 17 ERP
 
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptxECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
ECONOMIC CONTEXT - PAPER 1 Q3: NEWSPAPERS.pptx
 
ANG SEKTOR NG agrikultura.pptx QUARTER 4
ANG SEKTOR NG agrikultura.pptx QUARTER 4ANG SEKTOR NG agrikultura.pptx QUARTER 4
ANG SEKTOR NG agrikultura.pptx QUARTER 4
 
Judging the Relevance and worth of ideas part 2.pptx
Judging the Relevance  and worth of ideas part 2.pptxJudging the Relevance  and worth of ideas part 2.pptx
Judging the Relevance and worth of ideas part 2.pptx
 
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptxProudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
Proudly South Africa powerpoint Thorisha.pptx
 
LEFT_ON_C'N_ PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
LEFT_ON_C'N_ PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptxLEFT_ON_C'N_ PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
LEFT_ON_C'N_ PRELIMS_EL_DORADO_2024.pptx
 
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdf
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdfAMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdf
AMERICAN LANGUAGE HUB_Level2_Student'sBook_Answerkey.pdf
 

Nepal van ain

  • 1. jg P]g, @)$( nfndf] x/ / k| sfzg ldlt @)$(.!).% ;+ zf] wg ug{ ag]s f] P] g != jg -klxnf] ;+ zf] wg_ P] g, @)%% @)%%.!).@! @)$( ;fnsf] P] g g+= $( jg h·nsf] ;+/ If0f / ;' Joj:yf ug{ ag]sf] P]g k| :tfjgf M ;j{ ;fwf/0f hgtfsf] cfwf/e" t cfjZostf k" /f ug{ , ;fdflhs tyf cfly{ s ljsf; ug{ tyf :j:y jftfj/0fsf] k| j 4{g ug{ / /fli6« o jgnfO{ ;/sf/åf/f Jojl:yt jg, ;+ /lIft jg, ;fd'bflos jg, sa'lnotL jg / wfld{ s jgsf] ?kdf Joj:yfkg u/L jgsf] ljsf;, ;+/ If0f tyf jg k}bfjf/sf] ;b' kof] u ug{ / lghL jgsf] ;+ /If0f / ljsf;df ;xof] u k'¥ofpg jf~5gLo ePsf] n], >L % dxf/fhflw/fh jL/] Gb| jL/ ljqmd zfxb] jsf] zf;gsfnsf] PSsfO;f}+ jif{ df ;+ ;bn] of] P]g agfPsf] 5 . kl/R5]b – ! k| f/lDes != ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ o; P] gsf] gfd æjg P]g, @)$(Æ /x]s f]5 . -@_ of] P]g g] kfn ;/sf/n] g] kfn /fhkqdf ;" rgf k|sflzt u/L tf]l slbPsf] ldltb]lv k| f/De x'g]5 . ` @= kl/efiff M ljifo jf k| ;·n] csf]{ cy{ gnfu] df o; P]g df,– -s_ æjgÆ eGgfn] k"0 f{ jf cf+lzs ?kdf ?vx?n] 9flsPsf] If] q ;D´g' k5{ . -v_ æjg l;dfgf lrGxÆ eGgfn] /fli6« o jgsf] l;dfgf 5' 6o fpg nufOPsf] sf7, 9' ·f, l;d]G 6 jf c? s'g} j:t's f] vDaf jf lrGxk6 ;D´g' k5{ / ;f] zAbn] k| rlnt sfg"g adf]l hd hUuf gfkhfF r u/L tof/ u/] s f] gS;fdf cªlst jg l;dfgf lrGx ;d] tnfO{ hgfpg]5 . -u_ æjg k} bfjf/Æ eGgfn] jgdf /x]sf] jf kfOPsf] jf jgaf6 NofOPsf] b]xfosf] k}b fjf/ ;D´g' k5{ M– -!_ sf7, bfp/f, uf] n, v}/ sr, vf] 6f] , sf7sf] t] n, af] qmf, nfxf, lkknf, lkknL, jf ` of] P] g ldlt @)%! ;fn r} q @) ut] b] lv k|f /De x' g] u/L tf]l sPsf] -g]kfn /fhkq ldlt @)%!.!@.@)_ . 1
  • 2. -@_ ?v, kft, kmn, km" n, df}j f, lr/fOtf] , s' 6sL / ;a} k|s f/sf h·nL h8La" 6L, jg:ktL tyf tLgsf ljleGg efu jf c·, jf -#_ r§fg, df6f], 9' ·f, lu§L, afn' j f, jf -$_ kz' kG5L, jGohGt' / kz' kG5L jf jGohGt' sf] cfv] 6f] kxf/ . -3_ æsfo{ of] hgfÆ eGgfn] jftfj/0fLo ;Gt'ng sfod /fvL jgsf] ljsf;, ;+/If0f tyf jg k}bfjf/sf] pkof]u / laqmL ljt/0f ug{ tof/ ul/Psf] / o; P]g adf]l hd :jLs[ t jg;DaGwL sfo{ of]hgf ;D´g' k5{ . -ª_ æ/fli6« o jgÆ eGgfn] lghL jg afx] s g]kfn clw/fHo leqsf] jg l;dfgf nufOPsf] jf gnufOPsf] ;a} jg ;D´g' kb{5 / ;f] zAbn] jgn] 3]l/Psf] jf jgsf] 5]p5fpdf /x]s f] ktL{ jf P] nfgL hUuf tyf jgleq /x] sf af6f] , kf] v/L, tfn jf vf] nfgfnf / au/ ;d] tnfO{ hgfpF 5 . -r_ æ;/sf/åf/f Jojl:yt jgÆ eGgfn] kl/R5]b –# adf]lhd g] kfn ;/sf/n] Joj:yfkg ug]{ /fli6«o jg ;D´g' k5{ . -5_ æ;+/lIft jgÆ eGgfn] ljz]i f jftfj/0fLo, j}1 flgs jf ;f+: s[l ts dxŒ jsf] 7fgL g]kfn ;/sf/n] of] P] g adf]l hd ;+/lIft jgsf] ?kdf 3f]lift u/]s f] /fli6«o jg ;D´g' k5{ . -h_ æ;fd' bflos jgÆ eGgfn] ;fd"l xs lxtsf] nflu jgsf] ljsf;, ;+/If0f / pkof] u ug{ bkmf @% adf]lhd pkef] Qmf ;d"xnfO{ ;'lDkPsf] /fli6« o jg ;D´g' k5{ . -´_ æsa'l notL jgÆ eGgfn] bkmf #! df pNn]l vt p2] Zox?sf] nflu k|rlnt sfg" g adf]l hd :yflkt s' g} ;+ :yf, jg k}b fjf/df cfwfl/t pBf] u jf ;d' bfonfO{ bkmf #@ adf]l hd sa'l notL jgsf] ?kdf k|b fg ul/Psf] /fli6«o jg ;D´g' k5{ . -`_ æwfld{ s jgÆ eGgfn] jgsf] ljsf;, ;+/If0f / pkof] u ug{ bkmf #% adf]l hd s' g} wfld{s lgsfo, ;d" x jf ;d'bfonfO{ ;'lDkPsf] /fli6«o jg ;D´g' k5{ . -6_ ælghL jgÆ eGgfn] k| rlnt sfg"g adf]l hd s' g} JolQmsf] xs k'Ug] lghL hUufdf nufO{ x' s f{ Psf] jf ;+ /If0f ul/Psf] jg ;D´g' k5{ . -7_ ædGqfnoÆ eGgfn] g] kfn ;/sf/ jg tyf e" –;+/If0f dGqfno ;D´g' k5{ . -8_ æljefuÆ eGgfn] g] kfn ;/sf/sf] jg ljefu ;D´g' k5{ . 2
  • 3. -9_ ælhNnf jg clws[ tÆ eGgfn] lhNnf jg sfof{ nosf] k| d'v ;D´g' k5{ . -0f_ æjg clws[ tÆ eGgfn] ljefu / cGtu{ tsf sfof{ nox?df vl6Psf ;a} txsf /fhkqf+l st k| fljlws sd{ rf/Lx? ;D´g' k5{ . -t_ æjg ;xfosÆ eGgfn] /fhkqcg+lst k|fljlws sd{ rf/Lx? ;D´g' k5{ . -y_ æ;ldltÆ eGgfn] bkmf ( adf]l hd ul7t ;ldlt ;D´g' k5{ . -b_ æpkef] Qmf ;d"x Æ eGgfn] ;fd' bflos jgsf] Joj:yf tyf pkof] u ug{ bkmf $@ adf]l hd btf{ ePsf] pkef] Qmf ;d" x ;D´g' k5{ . -w_ æjg;DaGwL k§fÆ eGgfn] bkmf #@ cGtu{t k| bfg ul/Psf] k§f ;D´g' k5{ . -g_ æk§fjfnfÆ eGgfn] bkmf #@ adf]l hd jg;DaGwL k§f k| fKt ug]{ JolQm ;D´g' k5{ . -k_ æcf} hf/Æ eGgfn] jg If]q df cfjfb jf vghf] t ug{ k|o f] u ul/g] ;a} lsl;dsf s[lif cf} hf/ tyf ?v la?jf tf5g], sf6g] , v's'/ L, a~r/f], cf/f tyf d] zLg ;d] t ;D´g' k5{ . -km_ æaf]´ jfxsÆ eGgfn] uf8f, 6« s , nx/L, df] 6/, 6]«S 6/, gfp, 8' ·f jf jg k}b fjf/ nflb Nofpg] o:t} cGo ;fwg jf hgfj/ ;D´g' k5{ . -a_ ærf} kfofÆ eGgfn] h'g;' s} hftsf] kfNt' rf/v' §] hgfj/ ;D´g' k5{ . -e_ æ6fF rfÆ eGgfn] sf7 jf v8f ?vdf nufOg] 5fk, lrGx jf lgzfgf ;D´g' k5{ . -d_ ætf]l sPsf]Æ jf ætf]lsP adf]l hdÆ eGgfn] o; P] g cGtu{ t ag]sf] lgodx?df tf]lsPsf] jf tf]lsP adf]l hd ;D´g' k5{ . kl/R5]b – @ /fli6«o jgsf] ;Ldf lgwf{/ 0f / cGo Joj:yf #= jg l;dfgf M lhNnf jg clws[ tn] o; kl/R5] bdf n]lvPsf] s'/fx?sf cwLgdf /xL ;DalGwt lhNnfsf] /fli6«o jgsf] l;dfgf 5' 6ofO{ jg l;dfgf lrGx nufpg ;Sg]5 . $= hUuf k|f Kt ug]{ ;"rgf M -!_ bkmf # adf]l hd /fli6« o jgsf] l;dfgf 5' 6ofpFbf ;f] jg jf To;sf] l;dfgfsf] ;+ /If0fsf] lgldQ lhNnf jg clws[ tn] ;f] jg leqsf] jf ;f] jgsf] l;dfgf;+ u hf]l 8Psf] ;fj{ hlgs jf s'g} JolQmsf] lghL hUuf / ;f] hUufdf ag]s f] 3/, 5fk|f] ;d] t jgsf] l;dfgfleq kf/L 5' 6o fpg kg]{ ePdf ;f] sf] sf/0f / To:tf hUuf k| fKt ug]{ s'/fsf] ;fj{ hlgs ;" rgf ;DalGwt JolQmsf] 3/ b} nf] / ufpF ljsf; ;ldlt jf 3
  • 4. gu/kflnsfsf] sfof{ no, dfn jf dfnkf] t sfof{ nodf / ;f] hUuf ePsf] :yfgdf ;a} n] b] Vg] u/L 6fF ; ug{' kg]{ 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hdsf] ;" rgfdf b]x fosf s'/fx? ;d] t v' nfpg' kg]{5 M– -s_ k| fKt ul/g] hUuf jf 3/sf] If]qkmn / rf/ lsNnf tyf hUufsf] lsl;d, -v_ To:tf] hUufdf xsb} of ePsf] jf ef] urng ul//x] s f ;/f] sf/jfnf JolQmx?n] of] ;" rgf 6fF ; ePsf] jf hfgsf/L kfPsf] ldltn] af6f] sf] Dofb afx] s ;Q/L lbg leq lhNnf jg clws[ t ;dIf cfkmgf] xsef] usf] k| df0f ;lxt Ifltk"l t{ sf] dfu bfjL u/L bvf{: t lbg cfpg' / ;f] Dofb leq bvf{:t lbg gcfPdf kl5 s'g} ph'/ nfUg] 5}g eGg] s'/ f . %= 3/ hUuf k|f Kt ug]{ s'/fdf ph'/ ug{ M -!_ ug] bkmf $ sf] pkbkmf -!_ adf]l hd 3/ hUuf k| fKt ul/g] s' /fsf] ;" rgf 6fF; ePsf] d f ;f] ;" rgfdf lrQ ga'‰g] ;/f]s f/jfnf JolQmn] ;f] ;" rgf 6fF; ePsf] ldltn] af6f] sf] Dofb afx] s k}+ tL; lbgleq ;ldlt ;dIf ph'/ lbg ;Sg]5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd k/] s f] ph' /Ldf cfjZos hfF ra'´ u/L ;ldltn] lg0f{o ug]{ 5 . -#_ pkbkmf -@_ adf]l hd ;ldltn] u/]s f] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g] JolQmn] To:tf] lg0f{osf] ;" rgf kfPsf] ldltn] k}+ tL; lbgleq k'g/fj]b g cbfntdf k'g/fj]b g lbg ;Sg]5 . ^= Ifltk"lt{ /sd M -!_ o; kl/R5] b cGtu{ t k| fKt ul/g] 3/ hUuf afkt lbOg] Ifltk"l t{sf] /sd lgwf{/0f ubf{ ;ldltn] b]x fosf s'/ fx? larf/ u/L lgwf{/0f ug{' kg]{ 5 M– -s_ bkmf $ sf] pkbkmf -!_ cGtu{ t ;" rgf hf/L ePsf ldltdf ufpF ahf/df rn]sf b/n] ;f] 3/ hUufsf] df] n, -v_ ;f] hUufdf ePsf] v8f afnL / ?v ;d] t lng] eP ;/f] sf/jfnf JolQmn] Aoxf]g{' kg]{ gf]S ;fgL, -u_ ;/f] sf/jfnf JolQmnfO{ cfÇgf] a;f]a f; jf ;/f] sf/sf] 7fpF 5f] 8L cGt hfg s/ nfu]d f To;/L hfFb f Joxf]g{' kg]{ dgfl;a dflkmssf] vr{ . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd Ifltk"l t{ sf] /sd lgwf{ /0f ePkl5 lhNnf jg clws[ tn] To:tf] /sd lng cfpg' egL ;/f] s f/jfnfnfO{ ;" rgf lbg' kg]{5 . 4
  • 5. -#_ pkbkmf -@_ adf]l hdsf] ;" rgf kfPsf] ldltn] k}+ tL; lbgleq Ifltk"l t{sf] /sddf lrQ ga' ‰g] JolQmn] dGqfno ;dIf k'g/fj]bg ug{ ;Sg] 5 . To:tf] k'g/fj] bgdf dGqfnoaf6 ePsf] lg0f{o clGtd x' g]5 . -$_ pkbkmf -@_ adf]l hdsf] ;" rgf kfPsf] jf pkbkmf -#_ adf]l hd lg0f{o ePsf] ldltn] kfF r jif{l eq pQm Ifltk"lt{ sf] /sd lng gcfPdf ;f] /sd ;l~rt sf]i fdf hDdf x'g]5 . &= Ifltk"lt{ lbg] M bkmf ^ sf] pkbkmf -!_ adf]l hd lgwf{/0f ul/Psf] Ifltk"l t{s f] /sd lhNnf jg clws[ tn] ;/f] s f/jfnf JolQmnfO{ ;/sf/L sf]ifaf6 lbg' kg]{ 5 . *= hUuf sAhfdf lng M bkmf ^ sf] pkbkmf -@_ adf]l hd Ifltk"l t{ sf] /sd lgwf{/0f ePsf] lng] ;" rgf lbPkl5 pQm 3/ hUuf lhNnf jg clws[ tn] sAhfdf lng ;Sg]5 / ;f] ldltb]lv pQm 3/ hUuf g] kfn ;/sf/sf] x'g] 5 . (= ;ldltsf] u7g M o; kl/R5] bsf] k|o f] hgsf] nflu k| To] s lhNnfdf b]x fo adf]l hdsf] Ps ;ldlt u7g x' g]5 M– -s_ k| d'v lhNnf clwsf/L – cWoIf -v_ lhNnf ljsf; ;ldltn] tf] s]sf] ;b:o – ;b:o -u_ ;DalGwt ufpF ljsf; ;ldltsf] cWoIf jf gu/kflnsfsf] k|d' v – ;b:o -3_ dfnkf] t clws[ t – ;b:o -ª_ lhNnf ;/sf/L clwjQmf – ;b:o -r_ lhNnf l:yt d] G 6Lg]G ; gfkL zfvfsf k|d' v – ;b:o -5_ lhNnf jg clws[ t jf lghn] tf]lslbPsf] jg clws[ t –;b:o–;lrj !)= ;/hdLg a'‰g] M lhNnf jg clws[ tn] cfjZos k/]d f k| fKt ul/g] 3/ jf hUufdf xsb} of k'Ug] JolQmsf] c+lzof/, 7]s bf/, aGwsL ;fx' jf ;f] hUuf sdfpg] JolQm / ;f] hUufsf] kl5Nnf] tLg jif{ sf] s" t, lt/f] jf d'gfkmf af/] ;/hdLg a' ‰g ;Sg]5 . !!= /fli6«o jgsf] l;dfgfleq lghL hUuf kfg{ / k|fKt ug{df k|ltaGw M o; kl/R5] bdf cGoq h'g;'s} s'/ f n]l vPsf] ePtfklg s'g} lghL 3/ jf hUuf /fli6« o jgsf] l;dfgfleq kfbf{ jf To:tf] 3/ jf hUuf k| fKt ubf{ b] xfodf n]l vPsf] s' /fx?sf cwLgdf /xL ug{' kg]{5 M– -s_ /fli6«o jg aflx/ /Ltk" j{s btf{ cfjfb e} ;s]sf] lghL hUuf / To:tf] hUufdf 3/ ag]s f] eP ;f] ;d] t /fli6«o jg jf To;sf] l;dfgfsf] ;+/If0fsf nflu k| fKt ug{ 5
  • 6. cTofjZos ePdf afx]s k| fKt ul/g] 5} g / ;f] adf]lhd k| fKt ubf{ s' g} Ps} JolQmsf] hUuf dWo] t/fO{ df eP b'O{ laufxf / pkTosfdf / kxf8df eP rf/ /f] kgL eGbf a9L hUuf g] kfn ;/sf/sf] k"j{ :jLs[l t a] u/ k| fKt ul/g] 5}g / t/fO{d f kfF r laufxf / pkTosf / kxf8df bz /f] kgL eGbf a9L To:tf] hUuf ;f] hUuf wgLsf] d~h'/ Ln] afx]s s' g} cj:yfdf k| fKt ug{ ;lsg] 5}g . -v_ rf/}l t/ /fli6« o jgn] 3]l /Psf] jf /fli6« o jgleqsf] s'g} JolQmsf] gfddf btf{ e}/fv] sf] 3/ hUuf k| fKt u/L /fli6«o jgsf] l;dfgfleq kf/L 5' 6o fpg ;lsg]5 . !@= k"/} hUuf k|fKt ug{ M o; kl/R5]b adf]l hd hUufsf] s]x L efu lng] sf/jfO{ ubf{ ;f] k| ug] hUufsf] wgLn] k"/} 3/ hUuf g] kfn ;/sf/af6 lnOof] ; egL lgj]bg u/] df / pQm :yfgdf lgj] bssf] s] jn b' O{ ljufxf jf ;f] eGbf sd hUuf /x]5 eg] ;f] hUufsf] s]x L efu dfq lng] ug{ x'Fb}g . k"/} 3/ hUuf o; kl/R5] b adf]l hd u/L lng' kg]{5 . !#= lhNnf jg clws[t / ;ldltnfO{ cbfntsf] clwsf/ x'g] M o; kl/R5]b adf]l hd cfkm" ;dIf k] z x' g cfPsf] s' g} s' /fsf] lg0f{o ug{ sf nflu ;/f]s f/jfnf JolQmx? / lghx?sf ;fIfLx?nfO{ l´sfpg], a' ‰g] , Dofb tf/] v lbg] / lghx?af6 lnvt u/fpg] ;d] t k| rlnt sfg"g adf]l hd cbfntn] kfP ;/xsf] clwsf/ lhNnf jg clws[ t / ;ldlt b' a}nfO{ x'g]5 . !$= lghL hUufsf] nut sf6g]] M -!_ sf6g o; kl/R5]b adf]lhd s' g} JolQmsf] lghL hUuf k| fKt u/L /fli6«o jgleq kf/L 5' 6o fOPkl5 To;/L k| fKt ul/Psf] lghL hUufsf] If] q kmn, ;fF w, lsNnf, df} hf OToflb ;a} ljj/0f vf] nL lhNnf jg clws[ tn] :yfgLo dfn jf dfnkf] t sfof{ nodf hgfp lbg' kg]{ 5 / ;f] adf]lhd dfnkf] t sfof{ non] klg ;f] hUufsf] dfnkf] t jf s/sf] nut s§f ug{ sf/jfxL u/L To;sf] ;" rgf g] kfn ;/sf/, dfnkf] t ljefudf lbg' kg]{ 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd nut s§f x' g] hUufsf] wgLn] ;f] hUuf /fli6«o jgleq kf/L 5' 6ofPsf] ldltb]l v ;f] hUufsf] dfnkf] t jf c? s'g} lsl;dsf] s/ a'´ fpg' kg]{ 5} g . !%= an k|of]u ug{ ;Sg M lhNnf jg clws[ tn] o; kl/R5]b adf]lhd sf/jfO{ ubf{ jf 3/ jf ;Sg] hUuf sAhfdf lnFb f s;} n] afwf lj/f] w u/] df cfjZos an k| of] u u/L sf/jfxL ug{ / 3/ hUuf sAhfdf lng ;Sg]5 . !^= hUuf btf{ ug{ gx'g] M -!_ /fli6«o jgleqsf] hUuf s;} n] klg btf{ ug{ jf u/fpg x'F b}g . 6
  • 7. -@_ pkbkmf -!_ df n]l vPsf] hUuf btf{ u/fOPsf] ePtfklg ;f] btf{ sf] gftfn] To:tf] hUuf bfjL ug{ kfOg] 5} g / To:tf] btf{ :jtM ab/ x' g]5 . -#_ of] P]g k|f/De x'geGbf cl3 s;} n] /fli6«o jgsf] s'g} efu g] kfn ;/sf/sf] :jLs[l t a]u/ u}/ sfg"gL ?kn] btf{ u/fPsf] /x] 5 eg] To:tf] btf{ klg of] P]g k|f/De ePkl5 :jtM ab/ x'g]5 / To:tf] btf{s f] nut s§f ul/g]5 . !&= /fli6«o jgdf s'g} JolQmnfO{ xs k|f Kt gx'g] M g] kfn ;/sf/ jf g] kfn ;/sf/af6 clwsf/ k| fKt clwsf/Laf6 k§f jf k'l h{ u/L jf c? s'g} k|s f/n] xs jf ;x'l not k| fKt u/]s f] df afx]s s' g} JolQmnfO{ /fli6«o jgdf s'g} lsl;dsf] xs jf ;x'l not k| fKt x'g] 5}g . !*= /fli6«o jgdf xs a]rlavg ug{ gx'g] M g] kfn ;/sf/sf] cfb] z adf]l hd afx] s s'g} JolQmn] /fli6«o jgdf cfkm" n] kfPsf] xs jf ;x'l not c? s;} nfO{ laqmL aGws, bfg bftJo jf ;§f u/L jf c? s'g} k|s f/n] xs 5f8L lbg' x'Fb} g . !(= /fli6«o jgdf af6f], vf]nf aGb ug]{ clwsf/ M g] kfn ;/sf/n] jf g] kfn ;/sf/af6 clwsf/ vf] k| fKt clwsf/Ln] jgsf] ljsf; / ;+/If0fsf] lgldQ /fli6« o jgleq kg]{ hf] ;'s}s f] lghL jf ;fj{ hlgs af6f] jf vf] nf aGb ug{ ;Sg]5 . t/ To;/L aGb ug{' cufj} To;sf] ;§f oyf;Dej TolQs} ;'l jwfhgs csf]{ af6f] jf vf] nf pknJw u/fO{ lbg' kg]{5 . kl/R5]b – # ;/sf/åf/f Jojl:yt jg;DaGwL Joj:yf @)= sfo{ of]hgf M -!_ ;/sf/åf/f Jojl:yt jgsf] Joj:yfkgsf] nflu ljefun] tf]lsP adf]l hd sfo{ of] hgf tof/ u/L :jLs[l tsf] nflu dGqfno ;dIf k] z ug{' kg]{ 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k]z ePsf] sfo{ of] hgfdf s'g} x]/ km] / ug{ cfjZos b] v]d f dGqfnon] To:tf] sfo{ of] hgf ljefudf lkmtf{ k7fpg ;Sg]5 / cfjZos x] /km]/;lxt ljefuaf6 k|fKt x'g cfPkl5 ;f] sfo{ of] hgf dGqfnon] :jLs[ t ug]{5 . -#_ pkbkmf -@_ adf]lhd :jLs[ t ePsf] sfo{ of] hgf lhNnf jg clws[ tn] cf– cf gf] lhNnfdf nfu" ug]{5 . @!= ;/sf/åf/f Jojl:yt jgdf cGo sfo{ ug{df k|ltaGw M sfo{ of] hgfn] lglb{i 6 u/] s f sfo{ tyf jg ljsf; sfo{ afx]s ;/sf/åf/f Jojl:yt jgdf cGo s' g} klg sfo{ ug{ kfOg] 5}g . 7
  • 8. @@= ;/sf/åf/f Jojl:yt jgsf] jg k}bfjf/sf] :jfldTj / laqmL ljt/0f M -!_ ;/sf/åf/f Jojl:yt jgsf] jg k} b fjf/df g]kfn ;/sf/sf] :jfldTj /xg] 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] jg k}b fjf/ pkof] u ug{ , x6fpg jf laqmL ljt/0f ug{ , lgsf;L ug{ jf cf];f/k;f/ ug{ tf]lsPsf] clwsf/Ln] tf]lsP adf]l hd Ohfht lbg ;Sg]5 . -#_ pkbkmf -@_ adf]lhd Ohfht lbOg] jg k} b fjf/sf] d"No jf b:t"/ tf]lsP adf]l hd x'g] 5 . kl/R5]b – $ ;+ /lIft jg ;DaGwL Joj:yf @#= ;+/lIft jg M -!_ g]kfn ;/sf/nfO{ /fli6« o jgsf] s' g} efu ljz]i f jftfj/0fLo, a}1flgs jf ;f+: s[l ts dx jsf] jf cGo ljz]i f dx j ePsf] nfu]d f To:tf] /fli6«o jgsf] efunfO{ ;+/lIft jgsf] ?kdf 3f]lift ug{ ;Sg] 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd g] kfn ;/sf/n] /fli6« o jgsf] s' g} efunfO{ ;+/lIft jgsf] ?kdf 3f]lift u/] kl5 To;sf] ;" rgf g] kfn /fhkqdf k|s flzt ug{' kg]{5 . @$= ;+/lIft jgleq jg Joj:yfkg of]hgf M -!_ ;+/lIft jgdf ul/g] jg;DaGwL sfo{x ?sf] Joj:yfkgsf] nflu ljefun] tf]l sP adf]l hd sfo{ of] hgf tof/ u/L :jLs[l tsf] nflu dGqfno ;dIf k]z ug{' kg]{ 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k]z ePsf] sfo{ of] hgfdf s'g} x]/ km] / ug{ cfjZos b] v]d f dGqfnon] To:tf] sfo{ of] hgf ljefudf lkmtf{ k7fpg ;Sg]5 / cfjZos x] /km]/;lxt ljefuaf6 k|fKt x'g cfPkl5 ;f] sfo{ of] hgf dGqfnon] :jLs[ t ug]{5 . -#_ pkbkmf -@_ adf]lhd :jLs[ t ePsf] sfo{ of] hgf lhNnf jg clws[tn] nfu" ug]{ 5 . -$_ pkbkmf -@_ adf]l hd :jLs[ t ePsf] sfo{ of] hgfnfO{ sfof{G jog ug{s f] nflu tf]lsP adf]l hdsf] cg'dltkq lbg / pQm sfo{ of] hgfnfO{ k| efjsf/L?kdf sfof{ Gjog ug{ cfjZos kg]{ h'g;' s} lsl;dsf ;" rgfx? hf/L ug]{ clwsf/ lhNnf jg clws[ tnfO{ x' g]5 . kl/R5]b – % ;fd'b flos jg;DaGwL Joj:yf 8
  • 9. @%= ;fd'bflos jg ;'Dkg] M -!_ pkef] Qmf ;d" x n] sfo{ of] hgf adf]l hd jgsf] ljsf;, ;+/ If0f, pkof] u, Joj:yfkg ug{ tyf :jtGq ?kn] jg k} bfjf/sf] d" No lgwf{/0f u/L laqmL ljt/0f ug{ kfpg] u/L lhNnf jg clws[ tn] /fli6« o jgsf] s' g} efu tf]lsP adf]l hd ;fd' bflos jgsf] ?kdf pkef] Qmf ;d"x nfO{ ;' Dkg ;Sg] 5 . To;/L ;fd' bflos jg ;'D kbf lhNnf jg clws[ tn] ;fd'b flos jg x:tfGt/0fsf] k| d f0fkq lbg]5 . -@_ pkbkmf -!_ sf] k|of] hgsf] nflu lhNnf jg clws[ tn] pkef] Qmfx?nfO{ kl/rfng u/L tf]lsP adflhd pkef] Qmf ;d"x u7g ug{ / sfo{ of] hgf tof/ ug{ cfjZos k| fljlws Pj+ cGo ;xof] u pknJw u/fpg ;Sg]5 . @^= sfo{ of]hgfdf ;+zf]wg M -!_ pkef]Qmf ;d"x n] ;fd' bflos jg Joj:yfkg ;DaGwL sfo{o f] hgfdf cfjZostf cg' ;f/ ;dofg' s"n ;+ zf] wg ug{ ;Sg] 5 / To:tf] ;+ z f] wgsf] hfgsf/L lhNnf jg clws[ tnfO{ lbg' kg]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd pkef] Qmf ;d"x n] sfo{ of] hgfdf u/]sf] ;+ zf] wgn] jftfj/0fdf pNn] vgLo k|l ts" n c;/ kg]{ b]l vPdf lhNnf jg clws[ tn] To:tf] ;+ zf] wgsf] hfgsf/L k| fKt ePsf] tL; lbgleq pkef] Qmf ;d"x nfO{ ;f] ;+zf] wg nfu" gug{ lgb]{zg lbg ;Sg]5 / To:tf] lgb]{zgsf] kfngf ug{' pkef] Qmf ;d"xsf] st{ Jo x'g]5 . @&= ;fd'bflos jg lkmtf{ lng ;lsg M -!_ bkmf @% adf]l hd ;'lDkPsf] ;fd' bflos jgdf ;lsg] pkef]Qmf ;d" x n] sfo{ of] hgf adf]l hd sfo{ ;~rfng ug{ g;s]d f jf jftfj/0fdf pNn] vgLo k|lts" n c;/ kg]{ s'g} sfo{ u/] df jf of] P]g / o; P]g cGtu{ t ag]s f] lgod adf]l hd kfng ug{' kg]{ zt{x? kfng gu/]df lhNnf jg clws[ tn] tf]lsP adf]l hd To:tf] pkef]Qmf ;d"xsf] btf{ vf/] h ug{ / To:tf] ;fd'bflos jg lkmtf{ lng] lg0f{o ug{ ;Sg]5 . t/ To;/L pkef]Qmf ;d" xsf] btf{ vf/] h u/L ;fd' bflos jg lkmtf{ lng] lg0f{o ug{' cl3 To:tf] pkef] Qmf ;d"xnfO{ cfkmgf] ;kmfO{ k]z ug]{ df}s f lbOg]5 . ⊕ -!s_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/ f n]lvPsf] eP tfklg pkef] Qmf ;d"xsf kbflwsf/Lx?n] ;d' b fosf] lxtsf] gfddf ljwfg / sfo{ of] hgf ljkl/t s'g} sfd sf/afxL u/] s f] egL pkef] Qmfsf] ph'/ L k/]d f To:tf kbflwsf/LnfO{ o; P] g adf]lhd ;hfo x' g]5 . ⊕ klxnf] ;+zf] wg4f/f yk . 9
  • 10. -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lhNnf jg clws[ tn] u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g] pkef]Qmf ;d"x n] tf]lsP adf]l hd If] q Lo jg lgb]{ zs ;dIf ph'/ ug{ ;Sg] 5 . To:tf] ph'/ Ldf If]q Lo jg lgb]{zsn] u/] sf] lg0f{o clGtd x' g]5 . ⊕ -#_ pkbkmf -!_ / -@_ df h' g ;'s} s'/ f n]l vPsf] eP tfklg pkef] Qmf ;d"xsf kbflwsf/Lx?n] ;d'b fosf] lxtsf] gfddf of] P]g / o; P]g cGtu{ t ag] sf] lgod ljkl/t sfd sf/afxL u/]df lghx?nfO{ o; P]g adf]l hd ;hfo ug{ afwf k'¥ ofPsf] dflgg] 5}g . @*= ;fd'bflos jg k'gM ;'Dkg ;lsg M bkmf @& sf] pkbkmf -!_ adf]l hd lkmtf{ lnPsf] ;lsg] ;fd'b flos jg ;f]x L bkmfsf] pkbkmf -@_ adf]l hd tT;DaGwL lg0f{o ab/ ePdf lhNnf jg clws[ tn] ;fljss} pkef] Qmf ;d"x nfO{ k'gM ;'D kg' kg]{5 . To:tf] lg0f{ o ;b/ ePdf lhNnf jg clws[ tn] bkmf @% adf]l hdsf] k|l qmof k" /f u/L pkef]Qmf ;d" x k' gu{ 7g u/L ;f] ;fd'b flos jg ;'Dkg' kg]{ 5 . @(= sfo{ of]hgf ljk/Lt sfd ug]{nfO{ x'g] ;hfo M ;fd'b flos jgdf s'g} pkef] Qmfn] sfo{ of] hgf ljk/Lt x'g] s'g} sfd u/]d f lghnfO{ ;DalGwt pkef] Qmf ;d"x n] pko' Qm ;hfo ug{ ;Sg]5 / s'g} xflg gf]S ;fgL ePsf] d f lauf] ;d]t c;" n pk/ ug{ ;Sg]5 . #)= ;fd'bflos jgnfO{ k|fyldstf lbg' kg{ M o; P]g df cGoq h' g;' s} s'/f n]l vPsf] ePtfklg kg] ;fd'b flos jgsf] ?kdf pkef] Qmf ;d"xnfO{ ;'D kg pko' Qm x'g] /fli6«o jgsf] s'g} klg efunfO{ sa'l notL jgsf] ?kdf lbOg] 5} g . ⊕ #)s=;fd'b flos jgsf] ljsf;sf] nflu vr{ ug'{ kg]{ M ;fd' b flos jg pkef]Qmf ;d" x n] sfo{ of] hgf adf]l hd cfh{ g u/]sf] cfoaf6 sDtLdf kRrL; k|l tzt /sd ;fd'bflos jgsf] ljsf;, ;+ /If0f / Joj:yfkg sfo{df vr{ ug'{ kg]{5 / afF sL /sd cGo ljsf; sfo{s f] nflu vr{ ug{ ;Sg]5 . kl/R5]b – ^ sa'l notL jg;DawL Joj:yf #!= sa'lnotL jg k|bfg ug]{ M g]kfn ;/sf/n] b]xfosf p2] Zox?sf] nflu /fli6«o jgsf] s'g} notL efu sa'l notL jgsf] ?kdf k|b fg ug{ ;Sg]5M– -s_ jg k}bfjf/df cfwfl/t pBf] ux?nfO{ cfjZos kg]{ sRrf kbfy{ pTkfbg ug{ , ⊕ klxnf] ;+zf] wg4f/f yk . ⊕ klxnf] ;+zf] wg4f/f yk . 10
  • 11. -v_ a[Iff/f]k0f u/L jg k}bfjf/sf] pTkfbgdf clej[l 4 u/L laqmL ljt/0f ug{ jf pkof] u ug{ , -u_ jgsf] ;+/If0f / ljsf; x'g] u/L ko{ 6g Joj;fo ;~rfng ug{ , -3_ jgsf] ;+/If0f / ljsf; x'g] u/L s[lif jg afnL sfo{ ;~rfng ug{ , -ª_ jgsf] ;+/If0f / ljsf; x'g] u/L sL6, ktË tyf jGohGt' sf] kmfd{ ;~rfng ug{ . #@= sa'lnotL jgsf] k§f M -!_ bkmf #! df pNn]lvt p2] Zox?sf] nflu sa'l notL jg lng rfxg] k| rlnt sfg" g adf]l hd :yflkt ;+ ul7t ;+: yf, pBf] u jf ;d' bfon] sa'l notL jgsf] ?kdf lng rfx] sf] jgsf] If] qkmn / rf/ lsNnf, p2] Zo k| fKt ug{sf] nflu ul/g] sfo{x ?sf] of] hgfa4 sfo{qmd tyf tf]lsPsf] cGo ljj/0fx? / cfly{ s ;DefJotf k|ltj]bg ;lxt If] qLo jg lgb]{ zs ;dIf lgj] bg lbg' kg]{ 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd s'g} lgj]b g kg{ cfPdf If] q Lo jg lgb]{ zsn] cfjZos hfF ra'´ u/L lgj] bsn] dfu u/] adf]l hd jf To;df 36a9 u/L sa'lnotL jg k|b fg ug{ pko' Qm b]l vPdf cf gf] l;kmfl/z ;lxt :jLs[l tsf] nflu ljefu dfkm{ t dGqfnodf n] vL k7fpg' kg]{5 . To;/L n] vL k7fpFbf lgj]bssf] dfudf yk36 ul/Psf] eP lgj]bssf] ;xdlt lng' kg]{5 . -#_ pkbkmf -!_ adf]lhd :jLs[l tsf] nflu n] vL cfPkl5 dGqfnon] tT;DaGwL kq k|fKt ePsf] ldltn] tL; lbgleq :jLs[l t lbg] glbg] s'/fsf] lg0f{o ug]{5 / To;sf] hfgsf/L ljefu dfkm{ t If] qLo jg lgb]{ zsnfO{ lbg]5 . -$_ pkbkmf -#_ adf]lhd hfgsf/L k| fKt ePkl5 dGqfnon] :jLs[l t lbg] lg0f{o u/] s f]df To:tf] hfgsf/L k| fKt ePsf] ldltn] tL; lbg leq If]q Lo jg lgb]{zsn] tf]lsP adf]l hd jg;DaGwL k§f tof/ u/L tf]lsPsf] b:t'/ lnO{ lgj]b snfO{ ;f] k§f;lxt sa'l notL jg k|bfg ug{' kg]{ 5 / dGqfnon] :jLs[l t glbg] lg0f{o u/] sf]d f To:tf] hfgsf/L k| fKt ePsf] ldltn] tLg lbgleq To;sf] hgfp lgj]bsnfO{ lbg' kg]{5 . ##= sa'lnotL jg lkmtf{ lng ;lsg M -!_ bkmf #@ adf]l hd k| bfg ul/Psf] sa'l notL jgdf ;lsg] k§fjfnfn] jg;DaGwL k§f adf]l hd sfo{ ;~rfng ug{ g;s]df jf jftfj/0fdf pNn] vgLo k|lts" n k| e fj kg]{ s'g} sfo{ u/] d f jf of] P] g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod adf]l hd kfng ug{' kg]{ s'/ fx? kfng gu/] d f If]qLo jg lgb]{z sn] tf]lsP adf]l hd jg;DaGwL k§f vf/] h u/L To:tf] sa'l notL jg lkmtf{ lng] lg0f{o ug{ ;Sg]5 . 11
  • 12. t/ To;/L jg ;DaGwL k§f vf/] h u/L sa'l notL jg lkmtf{ lng] lg0f{o ug{' cl3 ;DalGwt k§fjfnfnfO{ cf gf] ;kmfO{ k] z ug]{ df}s f lbOg]5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd If] qLo jg lgb]{z sn] u/] sf] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g] k§fjfnfn] To:tf] lg0f{osf] ;" rgf kfPsf] ldltn] k}+ tL; lbg leq k' g/fj]bg cbfntdf k'g/fj] bg lbg ;Sg]5 . #$= sa'lnotL jgdf af6f], vf]nf aGb ug{ ;lsg M s'g} sa'l notL jgleqsf] hf] ;'s}s f] lghL ;lsg] jf ;fj{ hlgs af6f] jf vf] nf aGb ug{' k/] df ;DalGwt k§fjfnfn] To;/L aGb ug{' cufj} To;sf] ;§f oyf;Dej TolQs} ;'l jwfhgs af6f] jf vf] nf pknJw u/fO{ lbg' kg]{ 5 . kl/R5]b – & wfld{s jg;DaGwL Joj:yf #%= wfld{s jg M -!_ s'g} wfld{s:yn jf To;sf] jl/kl/sf] /fli6«o jgsf] ljsf;, ;+ /If0f / pkof] u ug{ rfxg] s'g} wfld{s lgsfo, ;d" x jf ;d'b fon] To:tf] jgsf] If]q kmn, rf/ lsNnf, To:tf] jgdf ul/g] sfo{x ? tyf tf]l sP adf]l hdsf cGo ljj/0fx? v' nfO{ lhNnf jg clws[ t ;dIf lgjb] g lbg' kg]{ 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bg kg{ cfPdf lhNnf jg clws[ tn] cfjZos hfF ra'´ u/L lgj]b sn] dfu u/] adf]l hd jf To;df 36a9 u/L wfld{s jgsf] ?kdf To:tf] wfld{s lgsfo, ;d"x jf ;d'bfonfO{ ;'Dkg ;Sg]5 . To;/L jg ;'D kbf k/Dk/fut pkef]Qmfx?sf] xs lxtdf c;/ gkg]{ Joj:yf ldnfpg' kg]{5 . #^= wfld{s jgdf jg ;DaGwL sfo{sf] ;~rfng M wfld{s jgdf /x]sf jg k}b fjf/ ;DalGwt wfld{s lgsfo, ;d" x jf ;d'b fon] Jofkfl/s k|of] hg afx]ssf cGo wfld{ s sfo{ df pkof] u ug{ ;Sg]5 . t/ jftfj/0fdf pNn] vgLo k|lts" n c;/ kg]{ u/L jf ;fj{ hlgs ?kdf xflg gf]S;fgL x' g] u/L jf hnfwf/ If]q df e" –Ifo x'g ;Sg] u/L ?v s6fg ug{ kfOg] 5} g . #&= wfld{s jg lkmtf{ lng ;lsg] M -!_ bkmf #% adf]l hd ;'lDkPsf] wfld{s jgdf ;DalGwt ;lsg wfld{s lgsfo, ;d" x jf ;d'bfon] bkmf #^ ljk/Ltsf] sfo{ u/]d f jf wfld{s jgdf ug{' kg]{ sfo{ ;~rfng ug{ g;s]df jf of] P]g / o; P]g cGtu{ t ag]sf] lgod adf]l hd kfng ug{' kg{ s'/ fx? kfng gu/]df lhNnf jg clws[ tn] To:tf] wfld{s jg lkmtf{ lng] lg0f{o ug{ ;Sg]5 . 12
  • 13. t/ wfld{ s jg lkmtf{ lng] lg0f{ o ug{' cl3 ;DalGwt wfld{s lgsfo, ;d"x jf ;d' b fonfO{ cfÇgf] ;kmfO{ k]z ug]{ df}s f lbOg]5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lhNnf jg clws[ tn] u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g] wfld{s lgsfo, ;d"x jf ;d'b fon] tf]lsP adf]l hd If] q Lo jg lgb]{zs ;dIf ph'/ ug{ ;Sg]5 . To:tf] ph'/ Ldf If]q Lo jg lgb]{zsn] u/] sf] lg0f{o clGtd x' g]5 . kl/R5]b –* lghL jg;DaGwL Joj:yf #*= lghL jg ;DaGwL Joj:yf M lghL jgsf] wgLn] cfÇgf] O{R5f cg' ;f/ lghL jgsf] ljsf;, ;+ /If0f, Joj:yfkg ug{ tyf jg k}b fjf/sf] pkof] u ug{ jf d"No lgwf{ /0f u/L laqmL ljt/0f ug{ ;Sg]5 . #(= lghL jgsf] k|df0fkq M -!_ lghL jg btf{ u/fpg rfxg] s'g} JolQm jf ;+ : yfn] lghL jg btf{ u/fO{ kfpF egL lhNnf jg sfof{ nodf lgj]bg lbg ;Sg]5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd kg{ cfPsf] lgj]b gdf cfjZos nut v8f u/L lhNnf jg clws[ tn] tf]lsP adf]l hd k|df0fkq lbg]5 . -#_ pkbkmf -@_ adf]l hd k|d f0fkq k| fKt u/] sf lghL jg wgLnfO{ cfjZos k| fljlws ;xof] u lhNnf jg sfof{ non] pknJw u/fpg ;Sg]5 . $)= g]kfn ;/sf/sf] :jfldTjdf /xg] M -!_ a;f]a f; jf k' gaf{ ; ul/Psf hUufx?df To:tf] hUuf ;/sf/sf] k|bfg ubf{s f] avtb]l v g} /x]s f ?vx? g] kfn ;/sf/sf] :jfldTjdf /xg]5g . pQm ?vx? g]kfn ;/sf/n] oyf;Dej rfF 8f] x6fpg' kg]{5 . -@_ pkbkmf -!_ df pNn]l vt ?vx? ljgf Ohfht x6fpg] JolQmnfO{ /fli6«o jgdf s;" / u/] ;/x ;hfo x'g]5 . kl/R5]b – ( pkef]Qmf ;d"xsf] u7g;DaGwL Joj:yf $!= pkef]Qmf ;d"xsf] u7g M ;fd'l xs lxtsf nflu s'g} jgsf] ljsf; / ;+/ If0f ug{ tyf jg k}bfjf/sf] pkof] u ug{ rfxg] To:tf] jgsf] ;DalGwt pkef] Qmfx?n] tf]lsP adf]l hd pkef]Qmf ;d"x u7g ug{ ;Sg]5 g . 13
  • 14. $@= pkef]Qmf ;d"xsf] btf M -!_ btf{ bkmf $! adf]l hd u7g ul/Psf] pkef] Qmf ;d"xnfO{ btf{ u/fpg pkef]Qmf ;d"x sf] ljwfg;lxt lhNnf jg clws[ t ;dIf tf]l sP adf]l hdsf] 9fF rfdf b/vf:t lbg' kg]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] b/vf:t kg{ cfPdf lhNnf jg clws[ tn] cfjZos hfF ra'´ u/L To:tf] pkef]Qmf ;d"x nfO{ tf]lsP adf]l hd btf{ u/L tf]l sPsf] 9fF rfdf btf{sf] k| df0fkq lbg' kg]{5 . -#_ jg P]g, @)!* cGtu{ t sfo{ of] hgf adf]l hd ;fd' bflos jgsf] Joj:yfkg ul//x]sf pkef] Qmf ;d"xn] klg of] P]g k|f/De ePsf] ldltn] Ps jif{leq btf{s f] nflu pkbkmf -!_ adf]l hd bvf{: t lbg' kg]{5 . -$_ pkbkmf -#_ sf] k| o f] hgsf] nlu lhNnf jg clws[ tn] cfjZos ;xof]u pknJw u/fpg ;Sg]5 . $#= pkef]Qmf ;d"x ;+ul7t ;+:yf x'g] M -!_ bkmf $! adf]l hd ul7t pkef] Qmf ;d"x cljlR5Gg pQ/flwsf/jfnf Ps :jzfl;t / ;+ ul7t ;+ :yf x' g]5 . -@_ pkef]Qmf ;d"xsf] cfÇgf] Pp6f 5' §} 5fk x'g]5 . -#_ pkef] Qmf ;d" xn] JolQm ;/x rn crn ;DklQ k|fKt ug{, pkef]u ug{ , a]r lavg ug{ jf cGo lsl;dn] aGbf]j:t ug{ ;Sg] 5 . -$_ pkef]Qmf ;d"xn] JolQm ;/x cfÇgf] gfdaf6 gfln; ph'/ ug{ / ;f] pk/ klg ;f]x L gfdaf6 gfln; ph'/ nfUg ;Sg]5 . $$= k|ltj]bg lbg' kg{ M -!_ pkef]Qmf ;d"x n] k| To] s jif{ cfly{ s jif{ ;dfKt ePsf] Ps dxLgf kg] leq tf]l sP adf]lhd cfly{s ljj/0f tyf ;fd'b flos jgsf] l:ylt ;d] t v' nfO{ cf gf] s[ofsnfksf] jflif{s k|l tj]bg lhNnf jg sfof{ no ;dIf k] z ug{' kg]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd k|fKt jflif{ s k|ltj]bgsf] cfwf/df lhNnf jg sfof{ non] ;DalGwt pkef] Qmf ;d"x nfO{ cfjZos ;'´ fj lbg ;Sg]5 . $%= pkef]Qmf ;d"xsf] sf]if M -!_ pkef]Qmf ;d"xsf] cf gf] Pp6f 5'§} sf]if x' g]5 . -@_ sf]i fdf b]xfosf /sdx? hDdf ul/g] 5M– -s_ g]kfn ;/sf/af6 k| fKt cg'b fg /sd, -v_ s'g} JolQm jf ;+ : yfaf6 k| fKt cg'bfg, ;xfotf jf bfg bftJosf] /sd, 14
  • 15. -u_ jg k}bfjf/sf] laqmL ljt/0faf6 k| fKt /sd, -3_ hl/jfgfaf6 k| fKt /sd, -ª_ cGo s'g} ;| f]taf6 k| fKt /sd . -#_ pkef]Qmf ;d"x sf] tkm{af6 ul/g] vr{ pkbkmf -!_ adf]l hdsf] sf]i faf6 Aoxf]l/g]5 . -$_ pkef]Qmf ;d" x n] ;fd'bflos jgsf] ljsf;sf] lgldQ vr{ u/L sf]i fdf afFs L /x] sf] /sd cGo ;fj{ hlgs lxtsf] sfo{ d f vr{ ug{ ;Sg]5 . -%_ sf]i fsf] ;~rfng tf]l sP adf]l hd x'g]5 . kl/R5]b – !) j] jfl/;L jf bl/of a'b L{ sf7;DaGwL Joj:yf $^= xssf] k|df0f gk'u eP;Dd sf7 g]kfn ;/sf/sf] 7xg{ M -!_ aufO{ NofPsf] , lsgf/f nfu] sf] , ;/sf/sf] 7xg] c8s] sf] , 8'a] sf] ;a} sf7 6fF rf lgzfgfx? nfu]s f] jf 6fF rf lgzfgf v's]{s f], abn] sf] jf p8] sf] jf s' g} t/xaf6 d]l 6Psf] sf7 / 6fF rf lgzfgf gnfu]sf] sf7x? s;} n] cf gf] xssf] k| df0f gk'¥ofP;Dd g]kfn ;/sf/sf] ;DklQ 7xl/g] 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf sf7x? jg clws[t n] j]jfl/;L jf bl/of a'bL{ sf7sf] lgldQ tf]lslbPsf] s' g} l8kf] df hDdf ug{ ;lsg] 5 . -#_ g]kfn ;/sf/n] g] kfn /fhkqdf ;" rgf k|s flzt u/L s'g} hft jf lsl;dsf sf7nfO{ pkbkmf -!_ / -@_ df n]l vPsf s'/ fx? nfu" gx'g] ug{ ;Sg]5 . $&= j]jfl/;L jf bl/of a'bL{ sf7sf] ;"rgf M bkmf $^ sf] pkbkmf -@_ adf]lhd j] jfl/;L jf bl/of a'b L{ sf7 hDdf ePkl5 To:tf] sf7sf] k" /f ljj/0f / nut ;lxtsf] ;" rgf ;DalGwt lhNnf jg clws[ tn] ;DalGwt jg sfof{ nodf 6fF ; ug{' kg]{ 5 / To:tf] sf7df xsbfjL ug]{ n] kGw| lbgleq cfÇgf] xs bfjLsf] ;a"b k|d f0f ;lxtsf] b/vf:t pQm jg sfof{ nodf k]z ug{' kg]{5 . $*= xsbfjL pk/ sf/jfxL M -!_ bkmf $& adf]l hd s;} sf] b/vf:t kg{ cfPdf ;DalGwt jg clws[ tn] cfjZos txlssft u/L u/fO{ b/vf:tjfnfsf] xs bfjL eP gePsf] s'/ fsf] lg0f{o u/L To;sf] ;" rgf b/vf:tjfnfnfO{ lbg' kg]{5 / s;} sf] xsbfjL ePsf] 7x/] df To:tf] sf7 l8kf]df Nofpg / hDdf ug{ nfu]s f] vr{ lghaf6 pk/ u/L sf7 lghnfO{ ;'D kL lbg]5 . 15
  • 16. -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd jg clws[ tn] xs bfjL gePsf] egL u/]s f] lg0f{odf lrQ ga' ‰g] JolQmn] To:tf] lg0f{o sf] ;" rgf kfPsf] ldltn] kGw| lbgleq ;DalGwt If]q Lo jg lgb]{z s ;dIf ph'/ ug{ ;Sg] 5 . -#_ s'g} sf7df s;} sf] xs bfjL c:jLsf/ u/] sf]] jf To:tf] sf7 /f]s] sf] jf x/fPaf6 x'g uPsf] gf]S ;fgLsf] x/hfgf g] kfn ;/sf/ jf jg clws[ taf6 bfjL ug{ kfOg] 5}g . -$_ s;}s f] xsbfjL gk' u]sf j]j fl/;L jf bl/of a'b L{ sf7x? lhNnf jg clws[ tn] tf]lsP adf]l hd laqmL ljt/0f ug{ ;Sg] 5 . ⊕ $*s=sf]if bflvnf ug'{ kg{ M -!_ s=sf] s= kg] bkmf $* sf] pkbkmf -$_ adf]lhd a] jfl/;L jf bl/of a'bL{ sf7x?sf] laqmL ljt/0faf6 k| fKt /sd dWo] af6 krf; k|ltzt /sd lhNnf ljsf; ;ldltsf] sf]i fdf / afFs L /sd ;+l rt sf]i fdf bflvnf ug'{ kg]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd lhNnf ljsf; ;ldltsf] sf]i fdf hDdf ePsf] /sd dWo] a f6 krf; k|l tzt /sd lhNnf ljsf; ;ldltn] lhNnfleqsf] jg ljsf;sf] lglZrt of] hgf agfO{ ;f] of] hgf sfof{ Gjogdf vr{ ug'{ kg]{ 5 . kl/R5]b – !! ck/fw / b08 ;hfo $(= /fli6«o jgdf dgfxL ePsf sfo{x? M s;} n] klg of] P] g jf o; P] g cGtu{t ag] sf lgoddf cGoyf Joj:yf ePsf]df afx]s /fli6«o jgdf b]xfosf sfd sf/jfxL ug{ jf u/fpg / ;f] ug]{ u/fpg] pBf] u ;d]t ug{ x'Fb}g . To:tf] s' g} sfd sf/jfxL u/] df s;" / u/] sf] dflgg] 5 M– -s_ jg If] qsf] hUuf kmfF 8g , hf] Tg, vGg jf cfjfb ug{ jf To:tf] hUufdf 3/ 5fk| f] agfpg . -v_ cfuf] nufpg jf cfunfuL x' g hfg] s'g} sfo{ ug{ . -u_ rf} kfofnfO{ tf]lsPsf] jg If] qleq k;fpg jf r/fpg . -3_ jg If] qaf6 jg k}b fjf/ x6fpg, cf] ;f/ k;f/ ug{ jf laqmL ljt/0f ug{ . -ª_ ?v jf la?jf sf6 g, xfF uf laF uf l5dNg, vf] 6f] jf af] qmf l´Sg jf s'g} klg k|s f/n] gf]S;fgL ug{ . ⊕ klxnf] ;+zf] wg4f/f yk . 16
  • 17. -r_ O{hfht k| fKt u/L ?v sf6b f, 9fNbf, l3;fbf{ jf jg If]q aflx/ n} hfF bf nfk/jfxL;+ u cGo s'g} jg k}b fjf/ gf]S;fg ug{ . -5_ 9'+ ·f, lu§L, afn' jf jf df6f] l´Sg, uf] n jf r"g kf]Ng jf oL j:t'x?af6 c? tof/L dfn agfpg jf oL j:t'x? ;ªs ng ug{ . -h_ jg k}bfjf/ lng k" hL{ kfPsf] df k' hL{ zt{ pNnª3g u/L jg k} bfjf/ gf]S;fgL ug{ . -´_ ljb] z lgsf;L ug{ k|l taGw nfu] sf] jg k}b fjf/ ljb] z lgsf;L ug{ . -`_ jg l;dfgf lrGx pv]Ng, ;fg{ , km]g{ , d] 6g jf laufg{ . -6_ g;{/ Ldf /x]s f] jf a[I ff/f] k0f ul/Psf] la?jf sf6g, efFR g, pv]Ng jf c? s' g} k|s f/n] gf]S;fg ug{ . -7_ g;{/ L jf a[ Iff/f] k0f ul/Psf] If] qsf vDaf, tf/sf] af/ jf To:tf c? ;DklQ laufg{ jf rf] /L ug{ . -8_ 6fF rf jf lg;fgf sLt]{ ug{ jf sf7 jf v8f ?vdf nufOPsf ;/sf/L 6fF rf, lg;fgf km]g{, laufg{ jf d] 6g . -9_ lzsf/ v]Ng . -0f_ of] P]g / o; P] g cGtu{ t ag] sf lgodsf] alv{ nfk cGo s'g} s;"/ ug{ . %)= b08 ;hfo M -!_ b]xfosf] s;"/ ug]{ JolQmnfO{ b]x fo adf]l hd ;hfo x' g]5 M– -s_ bkmf $( sf] v08 -s_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ To:tf] hUuf /fli6«o jgdf ;dfj]z u/L bzxhf/ ?k}ofF ;Dd hl/jfgf jf Ps jif{ ;Dd s} b jf b'a} ;hfo x'g]5 / ;f] hUufdf agfPsf] 3/ jf 5fk| f] ;d] t hkmt x'g]5 . To:tf] s;"/ ubf{ jg k} bfjf/ x6fPsf] jf gf]S ;fgL u/]sf] eP lghnfO{ ;f] afkt x'g] ;hfo ;d] t x'g]5 . -v_ bkmf $( sf] v08 -v_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{nfO{ lauf] c;" n u/L bz xhf/ ?k}ofF ;Dd hl/jfgf jf Ps jif{ ;Dd s} b jf b' a} ;hfo x'g]5 . -u_ bkmf $( sf] v08 -u_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ k| To]s rf} kfofsf] b]xfosf b/n] hl/jfgf x'g] 5 M– -!_ e] 8f, afv| f hftsf] eP kfF r ?k}ofFb]l v krf; ?k} ofF ;Dd . -@_ xfQL hftsf] eP kfF r ;o ?k}o fFb]l v Ps xhf/ ?k}ofF ;Dd . -#_ cGo rf} kfof eP bz ?k}o fFb]lv Ps ;o ?k}ofF ;Dd . 17
  • 18. -3_ bkmf $( sf] v08 -3_, -ª_, -r_, -5_ jf -h_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ s;"/;+ u ;DalGwt jg k} b fjf/ hkmt u/L b]x fo adf]l hdsf] ;hfo x'g]5M– -!_ Ps;o ?kf} o fF ;Ddsf] lauf] eP Ps ;o ?k}ofF ;Dd hl/jfgf . -@_ Ps ;o ?k}o fFb] l v dfly Ps xhf/ ?k} ofF ;Ddsf] lauf] eP lauf] adf]l hd hl/jfgf . -#_ Ps xhf/ ?k}o fFb]l v dfly kfF r xhf/ ?k}o fF ;Ddsf] lauf] eP lauf] adf]l hd hl/jfgf jf 5 dxLgf;Dd s} b jf b' a} . -$_ kfF r xhf/ ?k}o fF eGbf a9Lsf] lauf] eP lauf]s f] bf] Aa/ hl/jfgf jf Ps jif{ ;Dd s}b jf b' a} . -ª_ bkmf $( sf] v08 -´_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ s;"/ ;+u ;DalGwt jg k}b fjf/ hkmt u/L lauf] adf]l hd hl/jfgf jf kfF r jif{ ;Dd s} b jf b' a} . -r_ bkmf $( sf] v08 -`_ jf -8_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ kfF r;o ?k}ofFb]l v bz xhf/ ?k}o fF ;Dd hl/jfgf jf Ps jif{ ;Dd s} b jf b' a} . -5_ bkmf $( sf] v08 -6_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ s;"/sf] dfqf x]/ L k|lt la?jfsf] Ps ;o ?k}o fF ;Dd hl/jfgf x'g] 5 / ;f]xL s;"/ k'g M ug]{ nfO{ s;"/ sf] dfqf cg' ;f/ pQm ;hfodf Ps xhf/ ?k}ofF ;Dd yk hl/jfgf ;d] t x'g]5 . -h_ bkmf $( sf] v08 -7_ cGtu{ tsf] s;" / ug]{ nfO{ lauf] c;" n u/L kfF r xhf/ ?k}ofF ;Dd hl/jfgf jf 5 dxLgf;Dd s} b jf b' a} ;hfo x' g]5 . -´_ bkmf $( sf] v08 -9_ cGtu{ tsf] s;"/ ug]{ nfO{ k| rlnt sfg"g df Joj:yf eP cg' ;f/ ;hfo x' g]5 . -`_ bkmf $( sf] v08 -0f_ cGtu{ tsf] s;" / ug]{ nfO{ lauf] eP lauf] c;" n u/L Ps xhf/ ?k} ofF ;Dd hl/jfgf x' g]5 . -@_ bkmf !^ sf] pkbkmf -!_ cGtu{ t s;"/ ug]{ JolQm jf ;/sf/L sd{ rf/LnfO{ bz xhf/ ?k}+of;Dd hl/jfgf jf b'O{ jif{ ;Dd s}b jf b'a} ;hfo x' g]5 . %!= x}/fgL ug]{ lgotn] sAhf jf lu/ tf/ ug]{nfO{ ;h M -!_ dgfl;a ;hfo dflkmssf] sf/0f geO{ jg;DaGwL sfo{ ug]{ s'g} sd{ rf/L jf k|x/L sd{ rf/Ln] /Lz O{l jn] jf x}/ fgL ug]{ lgotn] dfn j:t' sAhf u/]df jf s;} nfO{ lu/ tf/ u/]df To:tf sd{ rf/LnfO{ Ps xhf/ ?k}o fF ;Dd hl/jfgf x'g]5 . 18
  • 19. -@_ pkbkmf -!_ df n]l vPsf sd{ rf/Lsf] lgot To:tf] lyof] eGg] s'/ f k| d fl0ft ug]{ ef/ ph'/ jfnf dfly /xg]5 . %@= st{Jo kfng ubf{ afwf c8rg k'¥ofPdf M o; P]g adf]lhd ;/sf/L sd{ rf/Ln] cfÇgf] c8rg kbLo st{Jo kfng ubf{ s;} n] afwf c8 rg k'¥ofPdf lghnfO{ Ps xhf/ ?k} ofF ;Dd hl/jfgf jf 5 dxLgf;Dd s}b jf b'a} ;hfo x'g]5 . %#= s;"/bf/nfO{{ pDsfpg]nfO{ ;hfo M o; P]g cGtu{ tsf] s;"/ ug]{nfO{ pDsfpg] JolQmnfO{ bf/nfO s;"/bf/nfO{ x'g] ;/xsf] ;hfo x' g]5 . %$= b'?T;fxg lbg]nfO{ ;hfo M o; P]g cGtu{tsf] s;"/ ug{ b' ?T;fxg lbg] jf ldnf]d tf] ug]{ JolQmnfO{ s;" /bf/nfO{ x'g] ;/xsf] ;hfo x'g]5 . kl/R5]b – !@ s;"/ sf] hfF ra'´ / sfo{l jlw %%= s;"/ /f]Sg cfjZos sf/jfxL ug{ M s;} n] of] P]g adf]lhd ;hfo x'g] s;" / ug{ nfu] sf] 5 ug] eGg] z+s f nfu]d f jf s;"/ ub}{ sf] cj:yfdf km]nf kf/] df jg;DaGwL sfd ug]{ sd{ rf/L jf k|x/L sd{rf/Ln] ;f] ck/fw x' g gkfpg] k| aGw ug{' kg]{ 5 / ;f] sfdsf] nflu rflx+ bf] an k|of] u u/L cfjZos sf/jfxL ug{ ;Sg]5 . %^= ljz]if clwsf/ M -!_ o; P] g cGtu{ tsf] jg;DaGwL s;"/df ;+ nUg s;" /bf/ jg If] qleq jf aflx/ kqmg nfUbf kqmg glbg] jf klqm;s] kl5 klg lghnfO{ 5' 6fO{ n} hfg s;} n] x"nx'H ht u/L s;" /bf/nfO{ eufO{ n} hfg] cj:yf k/L kqmg] s} Hofg hf]l vd x' g] kl/l:ylt eO{ xltof/ grnfO{ gx'g] cj:yf kg{ cfPdf jg ;' /Iffsf] nflu vl6Psf sd{ rf/Ln] 3"F 8f d'gL nfUg] u/L uf] nL rnfpg ;Sg]5 . -@_ /fli6«o jg If] qsf] hUuf s;} n] cfjfb u/]sf] jf To:tf] hUufdf 3/, 5fk| f] agfO;s]sf] eP klg lhNnf jg clws[ t jf lghn] tf]s] sf] jg clws[ t jf jg ;xfosn] ;f] cfjfbL x6fpg jf 3/, 5fk| f] eTsfpg ;Sg] 5 / afnL ;d] t hkmt ug{ ;Sg]5 . -#_ pkbkmf -@_ df h'g ;'s} s'/ f n]l vPsf] ePtfklg o; P]gn] x'g] c? ;hfodf ;f] pkbkmfdf n]l vPsf] s'/ fn] s'g} c;/ kfg]{ 5}g . %&= vfgtnf;Lsf] clwsf/ M -!_ o; P] g adf]lhd ;hfo x'g] s;"/ ePsf] 5 eGg] dgfl;a dflkmssf] sf/0f ePdf slDtdf jg ;xfos bhf{ ;Ddsf] sd{ rf/L jf ;xfos k|x/L lg/LIfs bhf{ s f] sd{ rf/Ln] s' g} :yfgsf] vfgtnf;L lng ;Sg]5 . 19
  • 20. -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd vfgtnf;L lng] JolQmn] vfgtnf;L lng' kg]{ sf/0f vf] nL vfgtnf;L lng] :yfgsf] wgL jf tTsfn ;f] :yfg k|of] u ul//x]sf] JolQmnfO{ ;f] :yfgdf k| j]z ug{' eGbf cufj} ;" rgf lbP/ dfq vfgtnf;L lng' kg]{5 . -#_ pkbkmf -!_ adf]l hd vfgtnf;L lnF bf slDtdf b'O{ hgf ;fIfL /fvL tL ;fIfLx?sf] /f]xj/df vfgtnf;L lng' kg]{5 . -$_ dflg; a;f] af; u/] sf] 3/df vfgtnf;L lng' k/]d f ;f] 3/df :jf:gLdflg; eP x6g ;" rgf / df} sf lbg' k5{ . -%_ o; bkmfdf n]l vPsf] s' g} s' / fn] vfgtnf;L lng] sd{ rf/LnfO{ ;"o f{ :tb]l v ;" of]{ bo geP;Dd dflg; a;f] a f; u/] sf] 3/df k| j] z ug{ kfpg] clwsf/ x'g] 5}g . :ki6Ls/0f M of] bkmfsf] k|of] hgsf] nflu æ:yfgÆ eGgfn] kfn, 8' ·f tyf ljleGg lsl;dsf ;jf/Lsf ;fwgnfO{ ;d] t hgfpF5 . %*= jg k}bfjf/ / tT;DaGwL dfn j:t' sAhf ug{ ;Sg M -!_ s'g} jg k}bfjf/sf] ;DaGwdf of] ;Sg] P]g pNnª3 g ePsf] 5 eGg] e/kbf]{ sf/0f b]l vPdf To:tf] jg k}b fjf/ / s;"/ ;+ u ;DalGwt xltof/, 8' f, ;jf/L tyf rf} kfofnfO{ jg;DaGwL sfo{ ug]{ s' g} sd{ rf/L jf k|x/L sd{ rf/Ln] sAhf ug{ ;Sg] 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd sAhf ug]{ sd{ rf/Ln] ;f] sAhf ul/Psf] dfnsf] ljj/0f vf] nL s;"/ ;+ u ;DalGwt JolQmnfO{ ;f] sf] e/kfO{ lbO{ To:tf] dfndf vf; lrGx nufO{ gfk hfF r u/L ;se/ rfF 8f] Onfsf jg sfof{ no jf lhNnf jg sfof{ nodf k|l tj]bg k]z ug{' kg]{5 . -#_ pkbkmf -!_ adf]lhd sAhf ul/Psf] jg k}b fjf/ afx]ssf] cf}hf/, xltof/, 8' ·f, ;jf/L, rf}kfof OTofbL tf]lsPsf] lbg / :yfgdf bflvnf ug]{ zt{df dfnwgL jf ;DalGwt ufpF ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsfsf] ;b:o jf :yfgLo enfbd LnfO{ hdfgLsf] sfuh u/fO{ slDtdf /fhkqcg+lst låtLo >]0fLsf] jg ;xfos bhf{;Ddsf] sd{ rf/Ln] To:tf] dfn j:t' 5f8L lbg ;Sg]5 . %(= ljgf jf/]G6 lu/kmtf/ ug]{ clwsf/ M -!_ lu/kmtf/ s'g} JolQmn] o; P] g adf]l hd ;hfo x'g] s;"/ u/] sf] jf ug{ nfu]]s f] 5 / lghnfO{ lu/kmtf/ gu/]df lgh efuL hfg] ;Defjgf 5 eGg] nfu] d f jg;DaGwL sfd ug]{ sd{ rf/L jf k|x /L sd{ rf/Ln] lghnfO{ ljgf jf/]G6 lu/kmtf/ ug{ ;Sg]5 . 20
  • 21. -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd lu/kmtf/ ul/Psf] JolQmnfO{ ;f] lu/kmtf/ ug]{ sd{ rf/Ln] af6f]sf] Dofb afx]s rf} a L; 306fleq d'2f x] g]{ clwsf/L ;dIf pkl:yt u/fpg' kg]{ 5 . ⊕ -#_ s'g} s;"/sf] l;nl;nfdf lu/kmtf/ ul/Psf] JolQmsf] ;DaGwdf rf} j L; 306fleq txlssft k"/ f gx' g] eO{ lghnfO{ y'g fdf /fvL txlssft hf/L /fVg' kg]{ b]l vPdf txlssft ug]{ sd{ rf/Ln] lghnfO{ d'2 f x]g]{ clwsf/L ;dIf pkl:yt u/fO{ ;f] d'2f x]g]{ clwsf/Lsf] cg' dlt lnP/ dfq y' gfdf /fVg' kg]{5 . ;f] adf]l hd cg' dtL dfUbf y'g fdf k/] s f] JolQm pk/sf] cleof] u, To;sf] cfwf/, lghnfO{ y'g fd} /fvL txlssft ug'{ kg]{ sf/0f / lghsf] aofg sfuh e} ;s] s f] eP aofg sfuhsf] Joxf] /f :ki6 ?kdf pNn] v ug'{ kg]{ 5 . ⊕ -$_ pkbkmf -#_ adf]l hd y'g fdf /fVg] cg'dlt dfu]d f d' 2f x]g]{ clwsf/Ln] ;DalGwt sfuhftx? x]/ L txlssft ;Gtf]i fhgs ?kdf eP jf gePsf] ljrf/ u/L ;Gtf]ifhgs ?kdf txlssft e}/x] sf] b]l vPdf k6s k6s u/L a9Ldf kRrL; lbg;Dd y'gfdf /fVg] cg' dlt lbg ;Sg]5 . ⊕ %(s= b;L k|df0f k]z ug]{ ;DaGwL Joj:yf M -!_ o; P]g adf]lhd s;"/ x'g] ck/fwdf a/fdb ePsf jg k}bfjf/ jf To:tf] s;"/ x'g] sfo{ ug{ sf] nflu k|of] u ePsf ;fwg jf cf} hf/ b;L k| df0fsf] ?kdf d' 2f x]g]{ clwsf/L ;dIf k]z ug'{ kg]{ 5 . -@_ pkbkmf -!_ df h'g ;' s} s'/ f n]l vPsf] eP tfklg o; P]g adf]l hd s;" / x'g] ck/fwdf a/fdb ePsf jg k}b fjf/, cf} hf/ tyf cGo ;fwg b;L k| df0fsf] ?kdf d' 2f x]g]{ clwsf/L ;dIf k]z ug{ g;lsg] ePdf To:tf] b;L k| d f0f glhssf] jg sfof{ nosf] lhDdfdf /fvL ;f]sf] d' r'Nsf k] z u/]df b;L k| df0f k]z u/] ;/x dflgg]5 . -#_ d'2f x]g]{ clwsf/Ln] To:tf] b;L k| df0f /fv] s f] 7fpF d f 8f]/ v6fO{ k|l tj]bg lnO{ sf/afxL ug{ o; bkmfn] afwf k'¥ofPsf] dflgg] 5} g . ⊕ klxnf] ;+zf] wg4f/f yk . ⊕ klxnf] ;+zf] wg4f/f yk . ⊕ klxnf] ;+zf] wg4f/f yk . 21
  • 22. ^)= d'2fsf] txlssft / bfo/L M -!_ bfo/L o; P]g adf]l hd ;hfo x' g] s;"/ ;DaGwL d' 2 fsf] txlssft slDtdf /fhkqcg+l st låtLo >]0 fLsf] jg ;xfos bhf{s f] sd{ rf/Ln] ug]{5 / d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf ;DalGwt jg sfof{ nosf] gfdaf6 d' 2f bfo/ ug]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd d'2 f bfo/ ubf{ ;/sf/L jsLnsf] /fo ;Nnfx lng' kg]{ 5 . ^!= g]kfn ;/sf/ jfbL x'g] M o; P]g cGtu{ tsf] d' 2f g] kfn ;/sf/ jfbL x' g]5 . ^@= sAhf ul/Psf] jg k}bfjf/, cf}hf/, xltof/, 8' f, ;jf/L tyf rf}kfofsf] dfn wgL kQf gnfu]df ug]{ M o; P] g adf]l hd ;hfo x'g] s;"/l;t ;DalGwt dfn j:t's f] wgL kQf gnfu] df txlssft ug]{ sd{ rf/Ln] sAhf ul/Psf] dfn j:t's f] xsbf/ s' g} eP xsbfjL ug{ cfpg' egL ;a} n] b] Vg] 7fpF df ;ft lbgsf] Dofb lbO{ ;" rgf 6fF ; ug{' kg]{ 5 . pQm dfn j:t' pk/ xsbfjL k/] lg0f{o sf] nflu d'2f x]g]{ clwsf/L ;dIf k] z ug{' kg]{ 5 . pQm dfn j:t' pk/ xsbfjL gk/] jf d' 2f x] g]{ clwsf/Laf6 xsbfjL k'Ug] g7x/L km} ;nf ePdf To:tf] dfn j:t' g] kfn ;/sf/sf] x'g]5 . ^#= ;8L unL hfg] dfn j:t' / rf}kfof lnnfd ug{ ;lsg M o; P] g cGtu{ t ;hfo x'g] ;lsg] s;"/ sf] ;DaGwdf sAhf ul/Psf ;8L unL hfg] dfn j:t' jf ;+/If0f k|b fg ug{ g;lsg] cj:yfsf dfn j:t' / rf} kfofnfO{ glhssf] jg sfof{ no jf ;'/lIft :yfgdf NofO{ lhNnf jg clws[ tn] lnnfd laqmL ug{ ;Sg] 5 . To;/L lnnfd laqmLaf6 cfPsf] /sd kl5 7x/] adf]l hd ug]{ u/L w/f} 6Ldf cfDbfgL afFl wg]5 . ^$= k"k{If;DaGwL Joj:yf M -!_ o; P]g adf]lhd lu/ tf/ ul/Psf] JolQmnfO{ Ps jif{ jf ;f] eGbf a9L s} bsf] ;hfo x'g ;Sg] jg;DaGwL d' 2fsf] cleof] udf tTsfn k| fKt k| d f0faf6 s;"/bf/ b]l vPdf jf To:tf] k|df0faf6 s;"/bf/ b]l vg] dgfl;j dflkmssf] cfwf/ b]lvPdf To:tf] cleo' QmnfO{ k" k{I fsf] nflu y'gfdf /fvL sf/jfxL ug{' kg]{ 5 . -@_ pkbkmf -!_ df n]l vPb]lv afx] ssf c? s;" /bf/nfO{ lghnfO{ x'g ;Sg] s}b jf hl/jfgfsf] pkNnf] xb;Ddsf] gub w/f} 6 jf h] yf hdfgL lbP tf/] vdf / lbg g;s] df y' g fdf /fvL d'2 fsf] k" k{If ug{' k5{ . t/ k6s] s;"/bf/nfO{ w/f} 6Ldf 5f8g kfOg] 5} g . 22
  • 23. -#_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd cleo' QmnfO{ y'g fdf /fvL sf/jfxL ubf{ y'g fdf /x] sf lbgx?nfO{ s} bdf u0fgf u/L s;"/bf/nfO{ x'g;Sg] ;hfosf] xbeGbf a9L lbg y'g fdf /fVg kfOg] 5}g . ^%= d'2f x]g]{ clwsf/L M -!_ o; P]g cGtu{ t bz xhf/ ?k} ofF ;Dd hl/jfgf jf Ps jif{ ;Dd s}b jf b'a} ;hfo x'g] d' 2f lhNnf jg clws[ tn] sf/jfxL / lsgf/f ug]{5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lhNnf jg clws[tn] d' 2fsf] sf/jfxL / lsgf/f ubf{ ljz]i f cbfnt P]g, @)#! adf]l hdsf] sfo{ljlw / clwsf/sf] k|o f] u ug]{5 . -#_ pkbkmf -!_ adf]lhd lhNnf jg clws[ tn] u/]s f] lg0f{o pk/ lrQ ga' ‰g] kIfn] lg0f{osf] ;" rgf kfPsf] ldltn] k}+ tL; lbgleq k' g/fj] bg cbfntdf k' g/fj]bg ug{ ;Sg]5 . ^^= a/fdb ePsf] dfn j:t' hkmt x'g] M of] P]g adf]l hd ;hfo x'g] s;"/ u/] s f] 7xl/Pdf s;"/ df a/fdb ePsf ;a} af]´ jfxs, cf} hf/, rf} kfof / cGo ;fwgx? hkmt x'g] 5g . t/ lauf] bz xhf/ ?k}ofF e Gbf slDt df] n kg]{ jg k}bfjf/ nfbL Nofpg] 6]«S 6/, 6« s , nx/L, df] 6/ / cGo ;jf/L ;fwgsf] xsdf To:tf] ;jf/L ;fwg hkmt gu/L pQm sfo{ ug]{ nfO{ cGo bkmfn] x' g] ;hfodf bz xhf/ ?k}ofF ;Dd yk ;hfo x'g]5 . kl/R5]b – !# ljljw ^&= g]kfn ;/sf/sf] e"–:jfldTj /xg] M o; P]g adf]l hdsf] ;fd'b flos jg, sa'l notL jg tyf ;/sf/sf] wfld{s jg If]qx?df g] kfn ;/sf/sf] e" –:jfldTj /xg]5 . ^*= jg k|of]u ug{ ;Sg M -!_ o; P]g df cGoq h'g ;'s} s'/ f n]lvPsf] ePtfklg /fli6«o ;Sg] k| fyldstf k| fKt of] hgf ;~rfng ug{ jgsf] k| of] u ug{' afx] s cGo s' g} klg ljsNk gePdf / To:tf] of] hgf ;~rfng ubf{ jftfj/0fdf pNn] vgLo k|lts" n c;/ gkg]{ ePdf To:tf] of] hgf ;~rfng ug{sf] lgldQ g] kfn ;/sf/n] ;/sf/åf/f Jojl:yt jg, ;+/lIft jg, ;fd'bflos jg, sa'l notL jg jf wfld{ s jgsf] s' g} efu k|o f] u ug{ :jLs[l t lbg ;Sg]5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]l hd jgsf] k|o f] u ug{ :jLs[lt lbbf s'g} JolQm jf ;d'b fonfO{ s' g} xflg gf]S ;fgL x' g] ePdf g] kfn ;/sf/n] tT;DaGwdf pko' Qm Joj:yf u/L lbg' kg]{ 5 . 23
  • 24. ^(= k|fljlws ;xof]u lbg M s'g} pkef] Qmf ;d"x , k§fjfnf, wfld{ s lgsfo, ;d"x jf ;d'bfo jf lbg] lghL jgsf] wgLn] ;fd'bflos jg, sa'l notL jg, wfld{s jg jf lghL jgsf] ljsf; / ;+ /If0fsf] nflu s' g} k| fljlws ;xof] u dfu u/] df ;DalGwt lhNnf jg clws[ tn] To:tf] k| fljlws ;xof] u pknJw u/fO{ lbg ;Sg]5 . &)= jg If]qdf k|j]z lgif]w M -!_ jg ;+/ If0fsf] b[li6sf] 0 faf6 cfjZos b]lvPdf tf]l sPsf] clws[ tn] /fli6«o jg jf ;+/lIft jgsf] ;Dk"0 f{ efu jf s' g} efudf lglZrt ;dosf] nflu ;" rgf k| sflzt u/L k| j]z lgif] w ug{ ;Sg]5 . t/ tf]lsPsf] clws[ tn] tf]lslbPsf] af6f] a f6 cfjt hfjt ug{ o;n] s'g} k|l taGw nufPsf] dflgg] 5} g . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgif] w u/] s f] If]qdf lgif] wf1f pNnª 3g u/L k| j]z ug]{ nfO{ kfF r;o ?k}o fF ;Dd hl/jfgf jf Ps dxLgf;Dd s}b jf b'a} ;hfo x'g]5 . ⊕ &)s= k|ltaGw nufpg ;Sg M g] kfn ;/sf/n] g] kfn /fhkqdf ;" rgf k| s fzg u/L h}l js ;Sg] ljljwtf / jftfj/0f ;+/If0fsf] k| o f] hgsf] nflu tf]lsPsf] jg k}bfjf/sf] ;+ sng, s6fg, pkef] u, cf] ;f/ k;f/, laqmL ljt/0f jf ljb]z lgsf;Ldf k|l taGw nufpg ;Sg]5 . ⊕ &)v=;z:q jg /Ifs ;DaGwL Joj:yf M -!_ = g]kfn ;/sf/åf/f ;+/lIft / Jojl:yt jgsf] ;' /Iffsf] nflu dGqfnon] ;z:q jg /Ifssf] Joj:yf ug{ ;Sg] 5 . -@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;z:q jg /Ifssf] lgo'l Qm, ;] jfsf] zt{ / ;'l jwf ;DaGwL Joj:yf tf]l sP adf]lhd x'g]5 . &!= c;n lgotn] sfd u/]sf]df arfp M o; P]gn] lbPsf] clwsf/sf] k|o f] u c;n lgotn] u/] s f]df s' g} klg ;/sf/L sd{ rf/L JolQmut tj/n] pQ/bflo x'g] 5}g . &@= lgod agfpg] clwsf/ M o; P]gsf ljleGg kl/R5] bdf pNn]l vt p2] Zo k"l t{ ug{s f] nflu g]kfn ;/sf/n] cfjZos lgodx? agfpg ;Sg] 5 . &#= afl´Pdf ug]{ M of] P]g jf o; P]g cGtu{ t ag] s f lgodx?df n]l vPsf]d f ;f]xL adf]l hd / c?df k| rlnt sfg" g adf]l hd x' g]5 . &$= vf/]hL / arfp M -!_ b]xfosf P]gx? vf/] h ul/Psf 5g M– ⊕ klxnf] ;+zf] wg4f/f yk . ⊕ klxnf] ;+zf] wg4f/f yk . 24
  • 25. -s_ jg P]g , @)!* -v_ jg ;+ /If0f -ljz]i f Joj:yf_ P]g, @)@$ -@_ of] P]g k| f/De x'g' eGbf cl3 jg P]g , @)!* / jg ;+/ If0f -ljz]i f Joj:yf_ P]g, @)@$ / pQm P]g adf]l hd agfOPsf] lgod jf lgsflnPsf] cfb] z cGtu{ t ul/Psf] sfd o;} P] g cGtu{ t eP u/]s f] dflgg]5 . 25