SlideShare a Scribd company logo
1 of 41
Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve
kültürel faktörler:
Yaşam Tarzı Analizi Ve Psikografik Faktörlerin İncelenmesi,
Markaların Örnekleri
. . .
Pazar: Karşılanacak istek ve ihtiyaçları olan;
Harcayacak geliri (satın alma gücü) olan;
Bunu harcama isteği bulunan;
Kişi ve örgütlerden oluşur.
Pazar ve Tüketici
Çeşitleri
Satıcının pazarlama çabalarında hedef aldığı belirli
bir grup müşteriler ya da tüketicilerdir .
Pazarlamada pazarı oluşturan tüketim birimi olarak
“tüketici” sözcüğünden, tatmin edilecek ihtiyacı,
harcayacak parası ve harcama isteği olan kişi, kurum
ve kuruluşlar anlaşıldığına göre, bunun kapsamı hayli
geniştir;
Kişiler, aileler, üretici ve satıcı(ticari) işletmeler, tüzel
kişiler, kamu kuruluşları ve kar amacı gütmeyen
kurumlar bu kapsama giren birimlerdir.
Hedef Pazar
Satın alma amaçlarına göre ikiye ayrılır :
 Nihai tüketiciler : Kişisel veya ailevi ihtiyaçları
için satın alanlar .
Endüstriyel ya da örgütsel tüketiciler : Kendi
üretimlerine katmak veya onu desteklemek, tekrar
satmak gibi ekonomik faaliyetlerini sürdürmek veya
kendi normal faaliyetlerini sürdürmek için satın
alanlar.
Tüketiciler
En geniş anlamı ile tüketici davranışı pazar yerinde
tüketicilerin davranışlarını inceleyen, bu davranışın
nedenlerini araştıran uygulamalı bir bilim dalıdır.
Tüketici davranışları, psikoloji, sosyoloji, sosyal antropoloji,
ekonomi ve pazarlama dallarının bir karışımıdır ve bireylerin
demografik özellikleri, tutumları, deneyimleri ve isteklerine
göre şekillenir.
Tüketici Davranışı
Tüketici gerek birey olarak gerekse sosyal
açılardan (çevre, aile, referans grupları, rol ve
statü vb.) birçok faktörün etkisi altındadır. Bu
faktörler, tüketicinin satın alma davranış
kararlarını çeşitli biçimlerde etkilemektedir
Tüketici Davranışlarını
Etkileyen Faktörler
Tüketici niçin A marka mal veya hizmeti B marka mal veya
hizmete tercih etmektedir? Belirli mal veya hizmetleri,
niçin hep belirli bir yerden alma eğilimi göstermektedir?
Bu tür soruların cevabını bulmak esasen oldukça güçtür.
Bazen tüketicinin kendisi bile satın alma davranışının
gerçek sebeplerini tam olarak anlamaz. Ama önemli
tüketici ihtiyaçlarını ve davranış biçimlerini anlamak,
işletmenin pazarlama çabalarını onlara yöneltmek
bakımından büyük öneme sahiptir.
SAĞLIK
KİŞİLİK
MESLEK
YAŞ ve YAŞAM DÖNEMİ
YAŞAM
STİLİ
EKONOMİK
KOŞULLAR
Tüketici Davranışını Etkileyen
Kişisel Faktörler
İnsanların hayatı boyunca ihtiyaçlarının karşılanmasında yaş ve yaşam dönemi aşamaları büyük rol
oynamaktadır. Her yaş gurubunun ihtiyaç ve ilgi duyduğu ürün ve hizmetlerin ayrılabilir karakteristikleri
vardır. Yaşlı tüketiciler bir markayla ilgili bilgi Deneyimlerinden dolayı o markaya sadık kalabilirken, genç
tüketiciler bunun tersine tüketici bilinçlenmesini gerektirecek bir yaşam döngüsü sürecindedir Genç yaştaki
tüketicilerde marka bağımlılığı yaşlılardan daha fazladır ve gençlerdeki bu marka bağımlılığı onların satın
alımlarını yönlendirir (Wood ve Lynch)
Yaş ve Yaşam Dönemi Bireyler yaşam dönemleri boyunca farklı ürün ve
markalar satın alırlar. Yaşamlarının ilk yıllarında
bebek maması, bebek bezi, oyuncak gibi büyüme ve
olgunluk yıllarında beslenme, eğitim, eğlence gibi
ihtiyaçlarına yönelik ürün talep ederken daha sonraki
yıllarda diyet yemekleri, sağlık hizmetleri vb. ürün ve
hizmetleri tercih ederler (Kotler, 2000)
Yaşam stili, bireylerin neler yaptıklarını, niçin yaptıklarını ve bunu yapmanın
kendileri ve başkaları için ne anlama geldiğini anlatmaya yardımcı olan ve bireyleri
birbirlerinden farklı kılan davranış kalıplarıdır (Chaney, 1999)
Yaşam stili, pazar bölümlendirmesi için önemli bir etmendir. Tüketiciler sadece yaş,
cinsiyet, gelir, hane büyüklüğü, eğitim ve diğer demografik özellikler dikkate
alınarak bölümlendirilmez; onların nerede yaşadıkları, satın alma davranışları,
kişisel özellikleri, tutumları, ilgi alanları, fikirleri, faaliyetleri ve örgütsel üyelikleri
dikkate alınarak da pazar bölümlendirilmesi yapılabilir (Swenson, 1992)
Yaşam Stili
Faaliyet
• İş
• Hobi
• Alışveriş
• Spor
• Sosyal Olaylar
İlgi
• Yiyecek
• Moda
• Aile
Fikir
• Kendileri
Hakkında
• Çevre
Hakkında
• Sosyal
Hususlar
Tüketicinin temel FİF boyutları
Ekonomik Koşullar
Örneğin, otomobil almayı düşünen bir kişinin işini
kaybetmesi, bu konudaki karardan vazgeçmesine; aksine,
maaşına zam yapılması ise düşündüğünden daha iyi bir
marka veya model alma kararı vermesine yol açabilir.
Ekonomik koşullar, tüketicinin ürün seçiminde karar verirken
mevcut olan maddi şartlar veya durumlardır.
Tüketicinin mesleği, her şeyden önce ekonomik durumunu ve satın
alacakları mal ve hizmetleri büyük ölçüde etkiler (Cemalcılar, 1986).
Örneğin, asgari ücretle çalışan işçi, bir bisiklet ya da motosiklet
almayı düşünürken; bir fabrikatörün uçak almayı düşünmesi gibi.
Tüketicinin mesleği, belirli mallara ihtiyaç ve istek oluşturur. Bir iş
gören ile bir işverenin giysi ihtiyacı birbirinin aynı değildir. Bir
mühendis ile bir doktor, meslekleriyle ilgili çok değişik araçlara ve
gereçlere ihtiyaç duyarlar. Ayrıca tüketicilerin öğrenim düzeyleri
yükseldikçe ihtiyaçları ve istekleri de giderek artar ve çeşitlenir
(Cömert ve Durmaz, 2006)
Meslek
Kişilik, bir kişiyi diğerlerinden farklı kılan düşünce, duygu ve davranış özelliklerinin tümüdür.
Kişinin alışkanlıkları, algılamaları, tarzları, olaylara ve çevreye bakış açıları ayırt edici
özellikleridir. Kişilik özellikleri, kişisel farklılıklar belirlenirken ortaya çıkan özgüven, özsaygı,
otorite ve asabiyet gibi değişkenlerdir (Sheth ve Howard, 1969)
Kişilik, doğru olarak tespit edilebildiği ve kişilik tipleri ile ürün ve marka seçimleri arasında
doğru bir ilişki kurulabildiği takdirde, tüketici davranışlarını analiz etmede yararlı bir
değişken olabilir (Kotler, 2000)
Kişilik
coşkulu samimi
Örneğin, normal şartlar altında kırmızı et tüketimi yapan birey,
gut (protein hastalığı) teşhisi konduktan sonra kırmızı et
ürünlerini satın almaması veya daha önce otomobile merakı
olan bir tüketicinin gözlerini kaybetmesinden sonraki tüketici
davranışlarının etkilenmesi buna bir örnektir.
Sağlık Kişilerin içinde bulundukları sağlık koşulları,
geçmişte yaşadıkları sağlık problemleri veya bu
konudaki fobileri, satın alma davranışlarına da
yansımaktadır.
Sosyal Faktörler
Tüketicinin satınalma kararlarını etkileyen
sosyal ya da sosyo-kültürel faktörlerin
başlıcaları; kültür, alt kültür, sosyal sınıf,
danışma (referans) grupları ile roller ve ailedir.
Kültür -alt kültür
Kişilerin isteklerinin temel belirleyicisi olan kültür,
insaların yarattığı değer sisteminin, örf, adet, tutum,
inanç ve bir toplumda paylaşılan diğer sembollerin
karışımıdır.
Kültür yiyecek, giyecek, mobilya, bina gibi somut
kavramları oldugu gibi eğitim, refah, yasalar gibi soyut
kavramları da kapsar.
Kültürel faktörler günlük yaşamımızın önemli bir
kısmını oluşturduğu gibi satınalma kararlarını etkiler.Ne
yenilip, ne giyileceğini ,nerede yaşanıp, nereye
seyahat edileceğini kültür belirler.
Kültür -alt kültür
Ülkelerin, halkların, kültürlerin, statülerin farklı simgeleri
vardır:
Bir ürün pazara sunarken hangi coğrafyaya ve hangi
segmente sunulduğu, o segmentin kültürel sembollerine
dikkat edilmesi, hedef müşterinin ürünü kendisine yakın
hissetmesini sağlamaktadır.
Kültür -alt kültür
Diğer Arap ülkelerinde gösterilen versiyon
Suudi Arabistan'da gösterilen versiyon
Sol el ile el sallamak, el sıkışmak, bir şey alıp vermek olumsuz görülmektedir.
Reklamın devamında, anne oğluna hazırladığı sandviçi sağ eliyle uzatmaktadır.
Suudi Arabistan'da şampuan reklamlarında kadınların yüzü görünmez,
sadece enseden görüntü yayınlanabilir.
Batı sanatındaki gibi gösterilen tanrı figürü İslam
coğrafyasında hoş karşılanmamaktadır.
Kültür -alt kültür
Chevy Nova
Nova (İspanyolca): no go/doesn't go
(gitmez, yürümez…vs)
Kültür -alt kültür
Sosyal Sınıf
Toplumun aynı değerleri, ilgileri, hayat tarzını ve
davranış biçimini benimsemiş, nisbi olarak
homojen alt bölümleri olarak ifade edilebilir.Bir
toplum türlü açılardan sınıflandırılabilir. Bir veya
iki değişken değil çok sayıda ortak nitelik sosyal
sınıfı belirler (gelirin tipi ve kaynağı, meslek
ikametgah tipi ve yeri, mesleki başarı ..vs ) ama
sosyal sınıflar arasında kesin sınırlar yoktur;
kişiler üst sınıflara geçebilir veya alt sınıflara
düşebilirler
Sosyal Sınıf
Sosyal Sınıf
Red İş Ortağım
Freezone
Kamu Avantaj
Sosyal Sınıf
Referans (Danışma) Grupları
Kişinin tutumları, fikirlerini ve değer yargılarını
etkileyen herhangi bir insan topluluğu referans grubu
olarak tanımlanır.
1.Başta aile olmak üzere kişinin yakın çevresi:Kişiyi
yüzyüze ilişkilerde etkileyen yakın arkadaşları,
akrabaları, komşuları, iş arkadaşları, mesleki ve diğer
ilgili kişi ve kuruluşlardır.
2.Kişinin üyesi olmadığı gruplar ve yüzyüze temasta
olmadığı kimseler: Ünlü sinema yıldızları, ünlü
sporcular vb. Bunlar değer yargıları, giyinişleri,
hareketleri, tutum ve davranış biçimleri yönünden
özellikle cocuklar ve gençler tarafından örnek alınan
grup ve kimselerdir.
Referans (Danışma) Grupları Bir bilene danışma…
Referans (Danışma) Grupları Rol Model
Roller ve Aile
Herkes gruplarda , örgütlerde ve kurumlarda
bir pozisyona, bir statüye sahiptir. Her
pozisyonla ilgili olarak da kişinin bir rolü- o
pozisyon gereği çevrenin ve kişinin yapacağı
beklentisi içinde olduğu eylemler veya
faaliyetler dizisi vardır.Arkadaş, öğrenci,
işveren, anne baba gibi kişinin çeşitli rolleri
genel olarak davranışlarını etkilediği gibi
satınalma davranışını da etkiler.
Örnekler
Psikolojik faktörler:
Tüketici davranışını etkileyen
psikolojik faktörler :
1. Motivasyon
2. Algı
3. Öğrenme
4. Kişilik
5. İnanç ve Tutumlar
Motivasyon:
Bir kimsenin her hangi bir
zamanda pek çok ihtiyacı vardır .
Bazı ihtiyaçlar biyojeniktir . Bu
ihtiyaçlar açlık , susuzluk ,
huzursuzluk gibi fizyolojik
gerginlik hallerinden doğar .
Diğer ihtiyaçlar psikonojeniktir .
Yani tanınmak , şahsına saygı
göstermek veya bir yere ait
olmak gibi psikolojik hallerden
doğar . Bir ihtiyaç yeterli bir
seviyede zorlayıcılığa ve şiddetli
isteğe ulaştırıldığı zaman bir
motif olur . Bir motif bir kimseyi
harekete geçmesi için yeterlice
zorlayan bir ihtiyaçtır . ( Kotler ,
millennium baskı , s . 171 )
Motivasyon teorileri 1:
Maslow teorisi, insanların belirli
kategorilerdeki ihtiyaçlarını karşılamalarıyla,
kendi içlerinde bir hiyerarşi oluşturan daha
'üst ihtiyaçlar'ı tatmin etme arayışına
girdiklerini ve bireyin kişilik gelişiminin, o an
için baskın olan ihtiyaç kategorisinin niteliği
tarafından belirlendiğini sözkonusu
etmektedir. Maslow'un kişilik kategorileri
kendi aralarında bir dizilim oluştururlar ve
her ihtiyaç kategorisine bir kişilik gelişme
düzeyi karşılık gelir. Birey, bir kategorideki
ihtiyaçları tam olarak gideremeden bir üst
düzeydeki ihtiyaç kategorisine, dolayısıyla
kişilik gelişme düzeyine geçemez.
Motivasyon teorileri 2:
Freud, insan davranışlarında etkili
olan psikolojik güçlerin büyük
ölçüde bilinçsiz olduğunu
varsayarak, kişilerin kendilerini
harekete geçiren güçlerin farkında
olmadıklarını savunmuştur.
Algı:
Bireyin çevresini anlamlandırmak için bilgiyi seçme, düzenleme
ve yorumlama sürecidir.
Algı, çevrenin, insanların, nesnelerin, kokuların, seslerin,
hareketlerin, tatların ve renklerin gözlemlenmesiyle ilgilidir.
Algılama süreçleri:
– Seçici dikkat: bireyler dikkatlerini
kendilerini en fazla uyaran
faktöre odaklarlar.
– Çocuk sahibi olduktan
sonra birden mama
fiyatlarına dikkat
edilmeye başlanması.
– Seçici çarpıtma: Bireylerin
kendilerine ulaşan bilgi girdilerini
değiştirerek ya da çarpıtarak
algılamaları. Uyarıcıların inanç ve
duygularla ulaşmadığı durumlar
– Çocuk işçi çalıştırdığı
bilinen bir işletmenin
ürünlerinin kaliteli
olarak algılanmaması.
– Seçici hatırlama:Sahip olunana
inanç ve tutumları destekleyen
bilgi bilgi ve mesajları
hatırlamaları.
– Bir markanın rakiplere
göre üstün
özelliklerinin
hatırlanması.
Öğrenme
Pazarlama açısından öğrenme
bireylerin gelecekteki benzer
davranışlarını yönlendiren , satın
alma ve tüketime ilişkin bilgileri ve
deneyimleri kazandıkları bir süreçtir .
Diğer bir değişle öğrenme süresi
boyunca elde edilen tüketim bilgileri
ve deneyimleri satın alma davranışına
yön vermektedir . ( Pazarlama
Dünyası , Mart Nisan 1991 , s . 21 )
• Sonucu olumlu olan davranışlar
tekrar edilir (pekiştirilir).
• Sonucu olumlu olmayan
davranışlar tekrar edilmez
(söndürülür) .
İnanç ve Tutum
İnsanlar yapmak ve öğrenmekle inanç
ve tutumların sahipleri olurlar .
İnançlar ve tutumlarda insanların
satın alma davranışlarını etkilerler .
Bir inanç bir kimsenin bir şey
hakkındaki tanımlayıcı bir düşüncedir
. İnançlar bilgi , kanaat ve itikat
üzerinde kurulabilir . İnançlarda
hissiyetin rolü olabilirde
olmayabilirde . İmalatçılar pek tabi
insanların ürünleri ve servisleri
hakkındaki inançları ile çok ilgilidirler
. Bu inançlar ürün ve marka imajlarını
yaratır ve insanlarda ürünlerin ve
markaların imajlarına göre hareket
ederler ( Kotler , millennium baskı , s
. 174 )
http://sbedergi.sdu.edu.tr/assets/uploads/sites/343/files/nihan-ozguven-27022013.pdf
http://iys.inonu.edu.tr/webpanel/dosyalar/970/file/Makale7.pdf
http://journal.yasar.edu.tr/wp-content/uploads/2011/07/no4_vol1_04_comert_durmaz.pdf
http://iys.inonu.edu.tr/webpanel/dosyalar/970/file/Makale7.pdf
http://www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/sos_mak/makaleler/I%C5%9F%C4%B1l%20Karpat%20AKTU%C4%9ELU%20-
%20Ay%C5%9Fen%20TEMEL/AKTU%C4%9ELU,%20I%C5%9F%C4%B1l%20vd..pdf
http://www.ansiklopedim.com/detay/146/Tuketici-Davranislarini-Etkileyen-Faktorler-Ve-Pazarlama.html
http://tr.wikipedia.org/wiki/Maslow_teorisi
Kaynaklar
Kitap Tavsiyesi
Didem Coşkun
tr.linkedin.com/in/didemcoskun
didemcoskun9@gmail.com

More Related Content

What's hot

Marka Konumlandırma
Marka KonumlandırmaMarka Konumlandırma
Marka KonumlandırmaMertcanMert
 
TÜKETİCİ DAVRANIŞI
TÜKETİCİ DAVRANIŞI TÜKETİCİ DAVRANIŞI
TÜKETİCİ DAVRANIŞI Ömür Talay
 
Marka Yönetimi ve Markalaşma Stratejileri
Marka Yönetimi ve Markalaşma StratejileriMarka Yönetimi ve Markalaşma Stratejileri
Marka Yönetimi ve Markalaşma StratejileriUğurcan Yurtsever
 
Bütünleşik pazarlama iletişimi
Bütünleşik pazarlama iletişimiBütünleşik pazarlama iletişimi
Bütünleşik pazarlama iletişimi106350
 
Tüketici Davranışı
Tüketici DavranışıTüketici Davranışı
Tüketici DavranışıUfuk
 
Kisilik ve benlik
Kisilik ve benlikKisilik ve benlik
Kisilik ve benlikkobikobi
 
Benlik ve Kişilik
Benlik ve KişilikBenlik ve Kişilik
Benlik ve KişilikEcem Karslı
 
Gucci Strateji̇k Marka Anali̇zi̇
Gucci Strateji̇k Marka Anali̇zi̇Gucci Strateji̇k Marka Anali̇zi̇
Gucci Strateji̇k Marka Anali̇zi̇CANSU GÜVEN
 
Satin alma karar süreci̇
Satin alma karar süreci̇Satin alma karar süreci̇
Satin alma karar süreci̇Mehmet Yentur
 
Kurumsal Kimlik, iİmaj ve iİtibar Yönetimi
Kurumsal Kimlik, iİmaj ve iİtibar YönetimiKurumsal Kimlik, iİmaj ve iİtibar Yönetimi
Kurumsal Kimlik, iİmaj ve iİtibar YönetimiMerve Şahin
 
Maslow’un benlik gelişimi kurami
Maslow’un benlik gelişimi kuramiMaslow’un benlik gelişimi kurami
Maslow’un benlik gelişimi kuramimassive501
 
Kurumsal İtibar ve Yönetimi
Kurumsal İtibar ve YönetimiKurumsal İtibar ve Yönetimi
Kurumsal İtibar ve YönetimiMehmet Erduğan
 
Hizmet Pazarlamasında Marka Yaratma
Hizmet Pazarlamasında Marka Yaratma Hizmet Pazarlamasında Marka Yaratma
Hizmet Pazarlamasında Marka Yaratma Cansu Arslan
 
Müşteri ilişkileri yönetimi
Müşteri ilişkileri yönetimiMüşteri ilişkileri yönetimi
Müşteri ilişkileri yönetimisedadoc
 
Pazarlama,swot analizi 4P, 4C
Pazarlama,swot analizi 4P, 4CPazarlama,swot analizi 4P, 4C
Pazarlama,swot analizi 4P, 4CBahadır Ezici
 

What's hot (20)

Marka Konumlandırma
Marka KonumlandırmaMarka Konumlandırma
Marka Konumlandırma
 
TÜKETİCİ DAVRANIŞI
TÜKETİCİ DAVRANIŞI TÜKETİCİ DAVRANIŞI
TÜKETİCİ DAVRANIŞI
 
Marka Yönetimi ve Markalaşma Stratejileri
Marka Yönetimi ve Markalaşma StratejileriMarka Yönetimi ve Markalaşma Stratejileri
Marka Yönetimi ve Markalaşma Stratejileri
 
Marka Sunum
Marka SunumMarka Sunum
Marka Sunum
 
Bütünleşik pazarlama iletişimi
Bütünleşik pazarlama iletişimiBütünleşik pazarlama iletişimi
Bütünleşik pazarlama iletişimi
 
Tüketici Davranışı
Tüketici DavranışıTüketici Davranışı
Tüketici Davranışı
 
Kisilik ve benlik
Kisilik ve benlikKisilik ve benlik
Kisilik ve benlik
 
Benlik ve Kişilik
Benlik ve KişilikBenlik ve Kişilik
Benlik ve Kişilik
 
Gucci Strateji̇k Marka Anali̇zi̇
Gucci Strateji̇k Marka Anali̇zi̇Gucci Strateji̇k Marka Anali̇zi̇
Gucci Strateji̇k Marka Anali̇zi̇
 
Sosyal pazarlama
Sosyal pazarlama Sosyal pazarlama
Sosyal pazarlama
 
Satin alma karar süreci̇
Satin alma karar süreci̇Satin alma karar süreci̇
Satin alma karar süreci̇
 
Marka Yönetimi
Marka YönetimiMarka Yönetimi
Marka Yönetimi
 
Kurumsal Kimlik, iİmaj ve iİtibar Yönetimi
Kurumsal Kimlik, iİmaj ve iİtibar YönetimiKurumsal Kimlik, iİmaj ve iİtibar Yönetimi
Kurumsal Kimlik, iİmaj ve iİtibar Yönetimi
 
Maslow’un benlik gelişimi kurami
Maslow’un benlik gelişimi kuramiMaslow’un benlik gelişimi kurami
Maslow’un benlik gelişimi kurami
 
Kurumsal İtibar ve Yönetimi
Kurumsal İtibar ve YönetimiKurumsal İtibar ve Yönetimi
Kurumsal İtibar ve Yönetimi
 
Hizmet Pazarlamasında Marka Yaratma
Hizmet Pazarlamasında Marka Yaratma Hizmet Pazarlamasında Marka Yaratma
Hizmet Pazarlamasında Marka Yaratma
 
Algilama
AlgilamaAlgilama
Algilama
 
Müşteri ilişkileri yönetimi
Müşteri ilişkileri yönetimiMüşteri ilişkileri yönetimi
Müşteri ilişkileri yönetimi
 
Pazarlama,swot analizi 4P, 4C
Pazarlama,swot analizi 4P, 4CPazarlama,swot analizi 4P, 4C
Pazarlama,swot analizi 4P, 4C
 
Marka / Brand
Marka / BrandMarka / Brand
Marka / Brand
 

Similar to Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörler

Satıştan Pazarlamaya Strateji Kullanımı
Satıştan Pazarlamaya Strateji KullanımıSatıştan Pazarlamaya Strateji Kullanımı
Satıştan Pazarlamaya Strateji KullanımıSEKTORA
 
TÜKETİCİLER PAZARININ ÖZELLİKLERİ.pptx
TÜKETİCİLER  PAZARININ  ÖZELLİKLERİ.pptxTÜKETİCİLER  PAZARININ  ÖZELLİKLERİ.pptx
TÜKETİCİLER PAZARININ ÖZELLİKLERİ.pptxjerryhusnah
 
Personality and lifestyles consumer behavior
Personality and  lifestyles consumer behaviorPersonality and  lifestyles consumer behavior
Personality and lifestyles consumer behaviorSeçkin Aygül
 
Meaningful brands
Meaningful brandsMeaningful brands
Meaningful brandsFATOŞ KARA
 
Sosyal Sorumluluk Sunumu
Sosyal Sorumluluk SunumuSosyal Sorumluluk Sunumu
Sosyal Sorumluluk SunumuMerve Şahin
 
1 pazarlama-cevre
1 pazarlama-cevre1 pazarlama-cevre
1 pazarlama-cevrecll-o
 
1 pazarlama-cevre-2
1 pazarlama-cevre-21 pazarlama-cevre-2
1 pazarlama-cevre-2cll-o
 
halkla ilişkiler ve hedef kitle
halkla ilişkiler ve hedef kitlehalkla ilişkiler ve hedef kitle
halkla ilişkiler ve hedef kitleSELÇUK YÜCESOY
 
Reklamlar ve Tüketim Kültürü
Reklamlar ve Tüketim KültürüReklamlar ve Tüketim Kültürü
Reklamlar ve Tüketim KültürüEmre Kocalar
 
Dönay kara 20103274
Dönay kara 20103274Dönay kara 20103274
Dönay kara 20103274Dönay Kara
 
Uluslararası Pazarlama
Uluslararası PazarlamaUluslararası Pazarlama
Uluslararası PazarlamaGürkan ATAY
 
Uluslararası tutundurma
Uluslararası tutundurmaUluslararası tutundurma
Uluslararası tutundurmaDidem Yener
 
Ihracat Pazarlaması ve Stratejileri./İstanbul Üniversitesi ders sunumu
Ihracat Pazarlaması ve Stratejileri./İstanbul Üniversitesi ders sunumuIhracat Pazarlaması ve Stratejileri./İstanbul Üniversitesi ders sunumu
Ihracat Pazarlaması ve Stratejileri./İstanbul Üniversitesi ders sunumuTurgut Baydar
 

Similar to Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörler (20)

Satıştan Pazarlamaya Strateji Kullanımı
Satıştan Pazarlamaya Strateji KullanımıSatıştan Pazarlamaya Strateji Kullanımı
Satıştan Pazarlamaya Strateji Kullanımı
 
TÜKETİCİLER PAZARININ ÖZELLİKLERİ.pptx
TÜKETİCİLER  PAZARININ  ÖZELLİKLERİ.pptxTÜKETİCİLER  PAZARININ  ÖZELLİKLERİ.pptx
TÜKETİCİLER PAZARININ ÖZELLİKLERİ.pptx
 
431 12
431 12431 12
431 12
 
431 13
431 13431 13
431 13
 
Personality and lifestyles consumer behavior
Personality and  lifestyles consumer behaviorPersonality and  lifestyles consumer behavior
Personality and lifestyles consumer behavior
 
Tüketici Davranışları
Tüketici DavranışlarıTüketici Davranışları
Tüketici Davranışları
 
Meaningful brands
Meaningful brandsMeaningful brands
Meaningful brands
 
Chapter 5e
Chapter 5eChapter 5e
Chapter 5e
 
Sosyal Sorumluluk Sunumu
Sosyal Sorumluluk SunumuSosyal Sorumluluk Sunumu
Sosyal Sorumluluk Sunumu
 
1 pazarlama-cevre
1 pazarlama-cevre1 pazarlama-cevre
1 pazarlama-cevre
 
1 pazarlama-cevre-2
1 pazarlama-cevre-21 pazarlama-cevre-2
1 pazarlama-cevre-2
 
halkla ilişkiler ve hedef kitle
halkla ilişkiler ve hedef kitlehalkla ilişkiler ve hedef kitle
halkla ilişkiler ve hedef kitle
 
Reklamlar ve Tüketim Kültürü
Reklamlar ve Tüketim KültürüReklamlar ve Tüketim Kültürü
Reklamlar ve Tüketim Kültürü
 
3.makale
3.makale 3.makale
3.makale
 
3.makale
3.makale3.makale
3.makale
 
Dönay kara 20103274
Dönay kara 20103274Dönay kara 20103274
Dönay kara 20103274
 
431 9
431 9431 9
431 9
 
Uluslararası Pazarlama
Uluslararası PazarlamaUluslararası Pazarlama
Uluslararası Pazarlama
 
Uluslararası tutundurma
Uluslararası tutundurmaUluslararası tutundurma
Uluslararası tutundurma
 
Ihracat Pazarlaması ve Stratejileri./İstanbul Üniversitesi ders sunumu
Ihracat Pazarlaması ve Stratejileri./İstanbul Üniversitesi ders sunumuIhracat Pazarlaması ve Stratejileri./İstanbul Üniversitesi ders sunumu
Ihracat Pazarlaması ve Stratejileri./İstanbul Üniversitesi ders sunumu
 

Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörler

  • 1. Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörler: Yaşam Tarzı Analizi Ve Psikografik Faktörlerin İncelenmesi, Markaların Örnekleri . . .
  • 2. Pazar: Karşılanacak istek ve ihtiyaçları olan; Harcayacak geliri (satın alma gücü) olan; Bunu harcama isteği bulunan; Kişi ve örgütlerden oluşur. Pazar ve Tüketici Çeşitleri
  • 3. Satıcının pazarlama çabalarında hedef aldığı belirli bir grup müşteriler ya da tüketicilerdir . Pazarlamada pazarı oluşturan tüketim birimi olarak “tüketici” sözcüğünden, tatmin edilecek ihtiyacı, harcayacak parası ve harcama isteği olan kişi, kurum ve kuruluşlar anlaşıldığına göre, bunun kapsamı hayli geniştir; Kişiler, aileler, üretici ve satıcı(ticari) işletmeler, tüzel kişiler, kamu kuruluşları ve kar amacı gütmeyen kurumlar bu kapsama giren birimlerdir. Hedef Pazar
  • 4. Satın alma amaçlarına göre ikiye ayrılır :  Nihai tüketiciler : Kişisel veya ailevi ihtiyaçları için satın alanlar . Endüstriyel ya da örgütsel tüketiciler : Kendi üretimlerine katmak veya onu desteklemek, tekrar satmak gibi ekonomik faaliyetlerini sürdürmek veya kendi normal faaliyetlerini sürdürmek için satın alanlar. Tüketiciler
  • 5. En geniş anlamı ile tüketici davranışı pazar yerinde tüketicilerin davranışlarını inceleyen, bu davranışın nedenlerini araştıran uygulamalı bir bilim dalıdır. Tüketici davranışları, psikoloji, sosyoloji, sosyal antropoloji, ekonomi ve pazarlama dallarının bir karışımıdır ve bireylerin demografik özellikleri, tutumları, deneyimleri ve isteklerine göre şekillenir. Tüketici Davranışı
  • 6. Tüketici gerek birey olarak gerekse sosyal açılardan (çevre, aile, referans grupları, rol ve statü vb.) birçok faktörün etkisi altındadır. Bu faktörler, tüketicinin satın alma davranış kararlarını çeşitli biçimlerde etkilemektedir Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler Tüketici niçin A marka mal veya hizmeti B marka mal veya hizmete tercih etmektedir? Belirli mal veya hizmetleri, niçin hep belirli bir yerden alma eğilimi göstermektedir? Bu tür soruların cevabını bulmak esasen oldukça güçtür. Bazen tüketicinin kendisi bile satın alma davranışının gerçek sebeplerini tam olarak anlamaz. Ama önemli tüketici ihtiyaçlarını ve davranış biçimlerini anlamak, işletmenin pazarlama çabalarını onlara yöneltmek bakımından büyük öneme sahiptir.
  • 7. SAĞLIK KİŞİLİK MESLEK YAŞ ve YAŞAM DÖNEMİ YAŞAM STİLİ EKONOMİK KOŞULLAR Tüketici Davranışını Etkileyen Kişisel Faktörler
  • 8. İnsanların hayatı boyunca ihtiyaçlarının karşılanmasında yaş ve yaşam dönemi aşamaları büyük rol oynamaktadır. Her yaş gurubunun ihtiyaç ve ilgi duyduğu ürün ve hizmetlerin ayrılabilir karakteristikleri vardır. Yaşlı tüketiciler bir markayla ilgili bilgi Deneyimlerinden dolayı o markaya sadık kalabilirken, genç tüketiciler bunun tersine tüketici bilinçlenmesini gerektirecek bir yaşam döngüsü sürecindedir Genç yaştaki tüketicilerde marka bağımlılığı yaşlılardan daha fazladır ve gençlerdeki bu marka bağımlılığı onların satın alımlarını yönlendirir (Wood ve Lynch) Yaş ve Yaşam Dönemi Bireyler yaşam dönemleri boyunca farklı ürün ve markalar satın alırlar. Yaşamlarının ilk yıllarında bebek maması, bebek bezi, oyuncak gibi büyüme ve olgunluk yıllarında beslenme, eğitim, eğlence gibi ihtiyaçlarına yönelik ürün talep ederken daha sonraki yıllarda diyet yemekleri, sağlık hizmetleri vb. ürün ve hizmetleri tercih ederler (Kotler, 2000)
  • 9. Yaşam stili, bireylerin neler yaptıklarını, niçin yaptıklarını ve bunu yapmanın kendileri ve başkaları için ne anlama geldiğini anlatmaya yardımcı olan ve bireyleri birbirlerinden farklı kılan davranış kalıplarıdır (Chaney, 1999) Yaşam stili, pazar bölümlendirmesi için önemli bir etmendir. Tüketiciler sadece yaş, cinsiyet, gelir, hane büyüklüğü, eğitim ve diğer demografik özellikler dikkate alınarak bölümlendirilmez; onların nerede yaşadıkları, satın alma davranışları, kişisel özellikleri, tutumları, ilgi alanları, fikirleri, faaliyetleri ve örgütsel üyelikleri dikkate alınarak da pazar bölümlendirilmesi yapılabilir (Swenson, 1992) Yaşam Stili Faaliyet • İş • Hobi • Alışveriş • Spor • Sosyal Olaylar İlgi • Yiyecek • Moda • Aile Fikir • Kendileri Hakkında • Çevre Hakkında • Sosyal Hususlar Tüketicinin temel FİF boyutları
  • 10. Ekonomik Koşullar Örneğin, otomobil almayı düşünen bir kişinin işini kaybetmesi, bu konudaki karardan vazgeçmesine; aksine, maaşına zam yapılması ise düşündüğünden daha iyi bir marka veya model alma kararı vermesine yol açabilir. Ekonomik koşullar, tüketicinin ürün seçiminde karar verirken mevcut olan maddi şartlar veya durumlardır.
  • 11. Tüketicinin mesleği, her şeyden önce ekonomik durumunu ve satın alacakları mal ve hizmetleri büyük ölçüde etkiler (Cemalcılar, 1986). Örneğin, asgari ücretle çalışan işçi, bir bisiklet ya da motosiklet almayı düşünürken; bir fabrikatörün uçak almayı düşünmesi gibi. Tüketicinin mesleği, belirli mallara ihtiyaç ve istek oluşturur. Bir iş gören ile bir işverenin giysi ihtiyacı birbirinin aynı değildir. Bir mühendis ile bir doktor, meslekleriyle ilgili çok değişik araçlara ve gereçlere ihtiyaç duyarlar. Ayrıca tüketicilerin öğrenim düzeyleri yükseldikçe ihtiyaçları ve istekleri de giderek artar ve çeşitlenir (Cömert ve Durmaz, 2006) Meslek
  • 12. Kişilik, bir kişiyi diğerlerinden farklı kılan düşünce, duygu ve davranış özelliklerinin tümüdür. Kişinin alışkanlıkları, algılamaları, tarzları, olaylara ve çevreye bakış açıları ayırt edici özellikleridir. Kişilik özellikleri, kişisel farklılıklar belirlenirken ortaya çıkan özgüven, özsaygı, otorite ve asabiyet gibi değişkenlerdir (Sheth ve Howard, 1969) Kişilik, doğru olarak tespit edilebildiği ve kişilik tipleri ile ürün ve marka seçimleri arasında doğru bir ilişki kurulabildiği takdirde, tüketici davranışlarını analiz etmede yararlı bir değişken olabilir (Kotler, 2000) Kişilik coşkulu samimi
  • 13. Örneğin, normal şartlar altında kırmızı et tüketimi yapan birey, gut (protein hastalığı) teşhisi konduktan sonra kırmızı et ürünlerini satın almaması veya daha önce otomobile merakı olan bir tüketicinin gözlerini kaybetmesinden sonraki tüketici davranışlarının etkilenmesi buna bir örnektir. Sağlık Kişilerin içinde bulundukları sağlık koşulları, geçmişte yaşadıkları sağlık problemleri veya bu konudaki fobileri, satın alma davranışlarına da yansımaktadır.
  • 14. Sosyal Faktörler Tüketicinin satınalma kararlarını etkileyen sosyal ya da sosyo-kültürel faktörlerin başlıcaları; kültür, alt kültür, sosyal sınıf, danışma (referans) grupları ile roller ve ailedir.
  • 15. Kültür -alt kültür Kişilerin isteklerinin temel belirleyicisi olan kültür, insaların yarattığı değer sisteminin, örf, adet, tutum, inanç ve bir toplumda paylaşılan diğer sembollerin karışımıdır. Kültür yiyecek, giyecek, mobilya, bina gibi somut kavramları oldugu gibi eğitim, refah, yasalar gibi soyut kavramları da kapsar. Kültürel faktörler günlük yaşamımızın önemli bir kısmını oluşturduğu gibi satınalma kararlarını etkiler.Ne yenilip, ne giyileceğini ,nerede yaşanıp, nereye seyahat edileceğini kültür belirler.
  • 16. Kültür -alt kültür Ülkelerin, halkların, kültürlerin, statülerin farklı simgeleri vardır: Bir ürün pazara sunarken hangi coğrafyaya ve hangi segmente sunulduğu, o segmentin kültürel sembollerine dikkat edilmesi, hedef müşterinin ürünü kendisine yakın hissetmesini sağlamaktadır.
  • 17. Kültür -alt kültür Diğer Arap ülkelerinde gösterilen versiyon Suudi Arabistan'da gösterilen versiyon Sol el ile el sallamak, el sıkışmak, bir şey alıp vermek olumsuz görülmektedir. Reklamın devamında, anne oğluna hazırladığı sandviçi sağ eliyle uzatmaktadır. Suudi Arabistan'da şampuan reklamlarında kadınların yüzü görünmez, sadece enseden görüntü yayınlanabilir. Batı sanatındaki gibi gösterilen tanrı figürü İslam coğrafyasında hoş karşılanmamaktadır.
  • 18. Kültür -alt kültür Chevy Nova Nova (İspanyolca): no go/doesn't go (gitmez, yürümez…vs)
  • 20. Sosyal Sınıf Toplumun aynı değerleri, ilgileri, hayat tarzını ve davranış biçimini benimsemiş, nisbi olarak homojen alt bölümleri olarak ifade edilebilir.Bir toplum türlü açılardan sınıflandırılabilir. Bir veya iki değişken değil çok sayıda ortak nitelik sosyal sınıfı belirler (gelirin tipi ve kaynağı, meslek ikametgah tipi ve yeri, mesleki başarı ..vs ) ama sosyal sınıflar arasında kesin sınırlar yoktur; kişiler üst sınıflara geçebilir veya alt sınıflara düşebilirler
  • 22. Sosyal Sınıf Red İş Ortağım Freezone Kamu Avantaj
  • 24. Referans (Danışma) Grupları Kişinin tutumları, fikirlerini ve değer yargılarını etkileyen herhangi bir insan topluluğu referans grubu olarak tanımlanır. 1.Başta aile olmak üzere kişinin yakın çevresi:Kişiyi yüzyüze ilişkilerde etkileyen yakın arkadaşları, akrabaları, komşuları, iş arkadaşları, mesleki ve diğer ilgili kişi ve kuruluşlardır. 2.Kişinin üyesi olmadığı gruplar ve yüzyüze temasta olmadığı kimseler: Ünlü sinema yıldızları, ünlü sporcular vb. Bunlar değer yargıları, giyinişleri, hareketleri, tutum ve davranış biçimleri yönünden özellikle cocuklar ve gençler tarafından örnek alınan grup ve kimselerdir.
  • 25. Referans (Danışma) Grupları Bir bilene danışma…
  • 27. Roller ve Aile Herkes gruplarda , örgütlerde ve kurumlarda bir pozisyona, bir statüye sahiptir. Her pozisyonla ilgili olarak da kişinin bir rolü- o pozisyon gereği çevrenin ve kişinin yapacağı beklentisi içinde olduğu eylemler veya faaliyetler dizisi vardır.Arkadaş, öğrenci, işveren, anne baba gibi kişinin çeşitli rolleri genel olarak davranışlarını etkilediği gibi satınalma davranışını da etkiler.
  • 29.
  • 30.
  • 31. Psikolojik faktörler: Tüketici davranışını etkileyen psikolojik faktörler : 1. Motivasyon 2. Algı 3. Öğrenme 4. Kişilik 5. İnanç ve Tutumlar
  • 32. Motivasyon: Bir kimsenin her hangi bir zamanda pek çok ihtiyacı vardır . Bazı ihtiyaçlar biyojeniktir . Bu ihtiyaçlar açlık , susuzluk , huzursuzluk gibi fizyolojik gerginlik hallerinden doğar . Diğer ihtiyaçlar psikonojeniktir . Yani tanınmak , şahsına saygı göstermek veya bir yere ait olmak gibi psikolojik hallerden doğar . Bir ihtiyaç yeterli bir seviyede zorlayıcılığa ve şiddetli isteğe ulaştırıldığı zaman bir motif olur . Bir motif bir kimseyi harekete geçmesi için yeterlice zorlayan bir ihtiyaçtır . ( Kotler , millennium baskı , s . 171 )
  • 33. Motivasyon teorileri 1: Maslow teorisi, insanların belirli kategorilerdeki ihtiyaçlarını karşılamalarıyla, kendi içlerinde bir hiyerarşi oluşturan daha 'üst ihtiyaçlar'ı tatmin etme arayışına girdiklerini ve bireyin kişilik gelişiminin, o an için baskın olan ihtiyaç kategorisinin niteliği tarafından belirlendiğini sözkonusu etmektedir. Maslow'un kişilik kategorileri kendi aralarında bir dizilim oluştururlar ve her ihtiyaç kategorisine bir kişilik gelişme düzeyi karşılık gelir. Birey, bir kategorideki ihtiyaçları tam olarak gideremeden bir üst düzeydeki ihtiyaç kategorisine, dolayısıyla kişilik gelişme düzeyine geçemez.
  • 34. Motivasyon teorileri 2: Freud, insan davranışlarında etkili olan psikolojik güçlerin büyük ölçüde bilinçsiz olduğunu varsayarak, kişilerin kendilerini harekete geçiren güçlerin farkında olmadıklarını savunmuştur.
  • 35. Algı: Bireyin çevresini anlamlandırmak için bilgiyi seçme, düzenleme ve yorumlama sürecidir. Algı, çevrenin, insanların, nesnelerin, kokuların, seslerin, hareketlerin, tatların ve renklerin gözlemlenmesiyle ilgilidir.
  • 36. Algılama süreçleri: – Seçici dikkat: bireyler dikkatlerini kendilerini en fazla uyaran faktöre odaklarlar. – Çocuk sahibi olduktan sonra birden mama fiyatlarına dikkat edilmeye başlanması. – Seçici çarpıtma: Bireylerin kendilerine ulaşan bilgi girdilerini değiştirerek ya da çarpıtarak algılamaları. Uyarıcıların inanç ve duygularla ulaşmadığı durumlar – Çocuk işçi çalıştırdığı bilinen bir işletmenin ürünlerinin kaliteli olarak algılanmaması. – Seçici hatırlama:Sahip olunana inanç ve tutumları destekleyen bilgi bilgi ve mesajları hatırlamaları. – Bir markanın rakiplere göre üstün özelliklerinin hatırlanması.
  • 37. Öğrenme Pazarlama açısından öğrenme bireylerin gelecekteki benzer davranışlarını yönlendiren , satın alma ve tüketime ilişkin bilgileri ve deneyimleri kazandıkları bir süreçtir . Diğer bir değişle öğrenme süresi boyunca elde edilen tüketim bilgileri ve deneyimleri satın alma davranışına yön vermektedir . ( Pazarlama Dünyası , Mart Nisan 1991 , s . 21 ) • Sonucu olumlu olan davranışlar tekrar edilir (pekiştirilir). • Sonucu olumlu olmayan davranışlar tekrar edilmez (söndürülür) .
  • 38. İnanç ve Tutum İnsanlar yapmak ve öğrenmekle inanç ve tutumların sahipleri olurlar . İnançlar ve tutumlarda insanların satın alma davranışlarını etkilerler . Bir inanç bir kimsenin bir şey hakkındaki tanımlayıcı bir düşüncedir . İnançlar bilgi , kanaat ve itikat üzerinde kurulabilir . İnançlarda hissiyetin rolü olabilirde olmayabilirde . İmalatçılar pek tabi insanların ürünleri ve servisleri hakkındaki inançları ile çok ilgilidirler . Bu inançlar ürün ve marka imajlarını yaratır ve insanlarda ürünlerin ve markaların imajlarına göre hareket ederler ( Kotler , millennium baskı , s . 174 )

Editor's Notes

  1. Pazarlamacılar pazar bölümlemede sıklıkla yaş gruplarını kullanmaktadırlar. Yaş gruplarına göre pazar bölümleme yapılmasının mantıksal sebebi, benzer yaş gruplarında ve aynı yıllarda dünyaya gelen tüketicilerin benzer tüketim ve satın alma modeli göstereceği düşüncesidir