SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 23
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Beroepsgeheim Aww Februari 2012
• Art. 458 Strafwetboek : strafrechtelijk gesanctioneerde zwijgplicht
  ‘Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid,
  apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde
  van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn
  toevertrouwd en deze bekendmaken buiten het geval dat zij
  geroepen worden om in rechte of voor een parlementaire
  onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval
  dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden
  gestraft met gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden en met
  geldboeten van 100 tot 500 euro.’ = strafrechtelijke zwijgplicht

• Daarnaast ook zwijgrecht tov rechter:
       art. 929 Gerechtelijk Wetboek.
• Het beroepsgeheim houdt in dat men de plicht
                     en het recht heeft om zaken die men binnen een
                     (quasi-) professionele relatie verneemt of in het
                     bezit krijgt en die vertrouwelijk zijn, geheim te
                     houden. Dit zelfs ten aanzien van de overheid.
                   • Zwijgrecht geldt ook voor geschriften die in
                     beslag genomen worden: verklaring in PV van
                     beslag, verzegelde omslag, openen in
                     aanwezigheid vertegenwoordiger beroepsgroep.
                     Geen obstructie van het onderzoek.


26 februari 2012                   www.steunpuntjeugdhulp.be             3
≠ wet verwerking persoonsgegevens
                   • Gegevens m.b.t. geïdentificeerde of
                     identificeerbare persoon
                   • Gegevens die systematisch zijn neergeschreven of
                     opgeslagen
                   • 3 fases: verzamelen, opslaan en uitvoer
                     (beperkingen)
                   • Recht op inzage en correctie van die gegevens
                   • Toestemming nodig bij doorgeven van die
                     gegevens, indien toestemming in de wet:
                     betrokkene informeren!


26 februari 2012                   www.steunpuntjeugdhulp.be        4
≠ discretieplicht
                   • Omvang bepaald in arbeidsovereenkomst of deontologische
                      code (‘fabrieksgeheim’ – WAO)
                   • Tuchtrechtelijke of arbeidsrechtelijke sanctie (geen
                      strafrechtelijke)
                   • Geldt niet ten aanzien van iedereen
                   • Geen zwijgrecht tegenover leidinggevende, politie of rechter
                   • In het belang van de dienst of de onderneming
                   • Wat wordt vernomen in de uitoefening

                   • Ambtsgeheim = ambtelijke discretieplicht = discretieplicht
                     voor ambtenaren
                     Vb. leerkrachten, politie – cfr ook de finaliteit van hun
                     zwijgplicht

26 februari 2012                       www.steunpuntjeugdhulp.be                  5
• Ambtelijke aangifte”plicht” voor wanbedrijven en
                     misdaden waar ambtenaar kennis van heeft:
                   • Art 29 Wb Sv: ‘Iedere gestelde overheid, ieder openbaar
                     officier of ambtenaar die in de uitoefening van zijn ambt
                     kennis krijgt van een misdaad of van een wanbedrijf, is
                     verplicht daarvan dadelijk bericht te geven aan de
                     procureur des Konings bij de rechtbank binnen wier
                     rechtsgebied die misdaad of dat wanbedrijf is gepleegd
                     of de verdachte zou kunnen worden gevonden, en aan
                     die magistraat al desbetreffende inlichtingen,
                     processen-verbaal en akten te doen toekomen.’
                   •   Cass. 9.10.990, Arresten van het hof van Cassatie 1990-91 nr. 67: Art. 29Sv heeft een algemene
                       draagwijdte en is niet alleen van toepassing op wie statuut van ambtenaar heeft, maar op iedereen die
                       door de overheid tewerkgesteld wordt: met andere woorden ook die hulpverleners die als
                       contractuelen door de overheid in dienst zijn genomen hebben aangifteplicht



26 februari 2012                                    www.steunpuntjeugdhulp.be                                                  6
Bescherming van de cliënt:
                     verbod om zonder rechtvaardigingsgrond,
                     feiten bekend te maken die tot
                     strafrechtelijke vervolging van de cliënt
                     kunnen leiden.
                   Bescherming van bepaalde taken (beroep):
                     noodzakelijke vertrouwensrelatie in
                     maatschappelijk belangrijke functie die
                     individueel belang overstijgt.
                   Geen absoluut beroepsgeheim.

26 februari 2012                 www.steunpuntjeugdhulp.be       7
•    Art. 458 Sw.: geen limitatieve opsomming: personen die een noodzakelijke
     vertrouwensfunctie uitoefenen (≠ vrijwillige confidenten):

1.   geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen

2.   alle andere personen die geheimen toevertrouwd krijgen in hoofde van staat of beroep
      ‘staat’: historisch: ‘clerus’. Vrijwilligers en stagiairs met hulpverleningstaken die niet te
           onderscheiden zijn van professionele hulpverleners

            a. expliciete wettekst: beroepen waarbij in regelgeving wordt verwezen naar art.
     458 Sw.: zwijgplicht – maar toch nog afwegen ivm noodzakelijke vertrouwensfunctie -
     ambtenaren (andere opdrachten van openbaar belang)
     decreten zijn ook wetteksten (gestemd door bevoegd parlement)

           b. mensen werkzaam in sectoren waar noodzakelijke vertrouwensfunctie van
     toepassing is: beoordeling door rechtspraak (en rechtsleer)
•   Art. 8 decreet Integrale Jeugdhulp:
                       ‘…zijn alle personen die hun medewerking verlenen aan de toepassing van dit
                       decreet, gebonden door de geheimhoudingplicht, bedoeld in art. 458 van het
                       Strafwetboek, met betrekking tot de gegevens waarvan zij in de uitoefening
                       van hun opdracht kennis krijgen en die daarmee verband houden.’
                   •   Sectorale bepalingen,
                       vb. art. 77 JBW, art 7 DBJB: als je meewerkt aan een maatregel van de BJB;
                       vb. art. 9 decreet AWW (1997, idem 8 mei 2009): ‘Iedereen die met toepassing
                       van dit decreet in contact komt met gebruikers, eerbiedigt hun ideologische,
                       filosofische of godsdienstige overtuiging en is tot geheimhouding verplicht.’
                       vb. VAPH: geen uitdrukkelijke bepaling opgenomen
                       vb. herstelbemiddelaars meerderjarigen: art 555WbSV: mogen zelfs niet als
                       getuige worden opgeroepen! Ԥ 3. Onverminderd de verplichtingen die hem bij
                       wet worden opgelegd, mag de bemiddelaar de feiten waarvan hij uit hoofde
                       van zijn ambt kennis krijgt, niet openbaar maken. Hij mag niet worden
                       opgeroepen als getuige in een strafrechtelijke, burgerrechtelijke,
                       administratieve, arbitrale of in enige andere procedure met betrekking tot de
                       feiten waarvan hij in de loop van een bemiddeling kennis heeft genomen.
                       Artikel 458 van het Strafwetboek is van toepassing op de bemiddelaar.”


26 februari 2012                             www.steunpuntjeugdhulp.be                             9
• Is de informatie vertrouwelijk?
    (op basis van een wettekst of op basis van uitdrukkelijke vraag cliënt)

-   Vertrouwelijke informatie
-   Toevertrouwd door de cliënt
-   Ook informatie over derden
-   In meest strikte vorm ook het louter feit dat betrokkene cliënt of gekend is
-   Geheim karakter zolang cliënt belang heeft dat het niet wordt
    bekendgemaakt, ook indien begeleiding ondertussen werd stopgezet of na
    overlijden
-   Niet: louter materiële feiten zonder geheim karakter of geanonimiseerde
    informatie
-   Alles wat vertrouwelijk is uit zijn aard en de hulpverlener naar aanleiding
    van de uitoefening van zijn staat of beroep heeft vernomen
-   Informatie die de hulpverlener zelf vaststelt, verneemt van derden of uit
    het dossier haalt
-vrij, vooraf, geïnformeerd, gepreciseerd,
                      expliciet
                   -meerwaarde als de hulpverlener
                      doorgeeft?
                   -‘in het belang van de cliënt(en)’
                   -is niet verplicht !



26 februari 2012                 www.steunpuntjeugdhulp.be      11
•   Strafvervolging
•   Ontoelaatbaar bewijs:
•         - weren uit de debatten
•         -nietigverklaring strafonderzoek?
•   Tuchtrechtelijke sanctie (vb. schorsing of schrapping van de lijst)
          - Orde van de beroepsgroep vb. Orde van geneesheren
•   Arbeidsrechtelijk (vb. ontslag)
•         - ambtenaren, werknemers
•   Burgerrechtelijke aansprakelijkheid
•         - werknemer (art. 18 AOW, art. 1382 BW)
•         - rechtspersoon (art. 1382 BW, art. 1384 BW)
•   Vertrouwensrelatie met cliënt!
Algemeen : documenten door het beroepsgeheim gedekt, mogen niet in beslag
                       worden genomen

                   Onderscheid :
                   -Cliënt wordt verdacht :
                        -overtuigingsstukken ( wapen, gestolen goederen,…) : vatbaar voor beslag
                        -bewijselementen: vatbaar voor beslag tenzij bestaansreden in de
                        hulpverleningsrelatie – voorbehoud in PV formuleren

                   -Hulpverlener wordt verdacht :
                      -beroepsmisdrijf sluit beroepgeheim uit
                      -tenzij voor stukken die niets met het misdrijf te maken hebben

                   Opgelet : steeds een huiszoekingsbevel (onderzoeksrechter) vereist “ met
                      machtiging tot inbeslagname” (uitvoering door politieleden met de
                      hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie)
                   Voorbeeld : politie vraagt inzage in dossier m.b.t. jongere die verdacht wordt.
                      Politie dreigt met onderzoeksrechter, huiszoeking en beslag. Kan dit ?


26 februari 2012                               www.steunpuntjeugdhulp.be                             13
-   Ingevoerd door de rechtspraak (Verlaine-arrest, Cassatie dd. 13 mei 1987)
-   = rechtvaardigingsgrond: de principieel ontoelaatbare handeling wordt toelaatbaar
-   ≠met onweerstaanbare drang: belangenafweging: het overtreden van
    strafrechtelijke bepalingen is noodzakelijk en het enige middel om andere, meer
    belangrijke belangen te vrijwaren

-   Voorwaarden:
     - Reëel, ernstig en acuut gevaar (geen feiten uit verleden of hypothetisch,
        toekomstig gevaar)
     - Proportionaliteit: het rechtsgoed dat wordt bedreigd moet van een hogere
        waarde zijn dan het rechtsgoed dat men wil schenden
     - Subsidiariteit: noodtoestand kan alleen verholpen worden door het doorbreken
        van het beroepsgeheim
-   Voorbeelden
     - Informatie aan partner van seropositieve patiënt
     - Manifest dronken ouder neemt kind mee in de auto
     - Wat bij een (onrustwekkende) verdwijning?
Nieuwe tekst – gestemd door de Kamer juli 2011, Senaat oktober 2011 – B.S.
   20.1.2012, in werking 31.1.2012:
   Eenieder, die uit hoofde van zijn staat of beroep houder is van geheimen
   en hierdoor kennis heeft van een misdrijf zoals omschreven in de artikelen
   372 tot 377, 392 tot 394, 396 tot 405ter, 409, 423, 425 en 426, gepleegd
   op een minderjarige of op een persoon die kwetsbaar is ten gevolge van
   zijn leeftijd, zwangerschap, een ziekte dan wel een lichamelijk of geestelijk
   gebrek of onvolwaardigheid kan, onverminderd de verplichtingen hem
   opgelegd door artikel 422bis, het misdrijf ter kennis brengen van de
   procureur des Konings, hetzij wanneer er een ernstig en dreigend gevaar
   bestaat voor de fysieke of psychische integriteit van de minderjarige of de
   bedoelde kwetsbare persoon en hij deze integriteit niet zelf of met hulp
   van anderen kan beschermen, hetzij wanneer er aanwijzingen zijn van een
   gewichtig en reëel gevaar dat andere minderjarigen of bedoelde kwetsbare
   personen het slachtoffer worden van de in voormelde artikelen bedoelde
   misdrijven en hij deze integriteit niet zelf of met hulp van anderen kan
   beschermen.”
Art 422bis SW Met gevangenisstraf van 8 dagen tot een jaar en met een
    geldboete van €50 tot €500 of met een van die straffen alleen wordt
    gestraft hij die verzuimt hulp te verlenen of te verschaffen aan iemand die
    in groot gevaar verkeert, hetzij hij zelf diens toestand heeft vastgesteld,
    hetzij die toestand hem is beschreven door degenen die zijn hulp
    inroepen. Voor het misdrijf is vereist dat de verzuimer kon helpen zonder
    ernstig gevaar voor zichzelf of voor anderen. Heeft de verzuimer niet
    persoonlijk het gevaar vastgesteld waarin de hulpbehoevende verkeerde,
    dan kan hij niet worden gestraft, indien hij op grond van de
    omstandigheden waarin hij werd verzocht te helpen, kon geloven dat het
    verzoek niet ernstig was of dat er gevaar aan verbonden was. De straf
    bedoeld in het eerste lid wordt op 2 jaar gebracht indien de persoon die in
    groot gevaar verkeert, minderjarig is.’
Art. 422ter SW: zelfde straffen voor wie wettelijk wordt opgevorderd hulp te
    verlenen en (zonder ernstig gevaar) het niet doet
• Recht op informatie betreffende de opvoeding
  (374 BW) vs recht op privacy minderjarige:
  Doelgebonden ouderlijk gezag: groei naar
  verantwoordelijkheid, manifest in het belang
  van de minderjarige
• Decreet rechtspositie: minderjarige kan zich
  gemotiveerd verzetten tegen toegang tot
  bepaalde gegevens in dossier
• Jeugdrechtbank: art 55 JBW
• Recht op informatie betreffende de
  opvoeding (374 BW)
• Minderjarige en ouders zijn elkaar
  wederzijds respect verschuldigd (371 BW)
• Ouders zijn wettelijke vertegenwoordigers
  en doen school- en studiekeuze
• Voorbeeld onderhoudsgeld meerderjarige
  studenten
• Teamwerking in de hulpverlening:
                     noodzakelijk om informatie te delen
                   • Duidelijke definitie van zorgteam,
                     noodzakelijk dat allen hetzelfde
                     beroepsgeheim hebben
                   • Niet van toepassing op verhouding tussen
                     collega’s uit andere deelwerkingen /
                     afdelingen

26 februari 2012                www.steunpuntjeugdhulp.be   19
Art. 32 Decreet IJH
                       ‘De toegangspoort, de trajectbegeleiding en de jeugdhulp-aanbieders,
                       wisselen onder elkaar persoonsgegevens uit met het oog op de uitvoering
                       van de taken en bevoegdheden geregeld door dit decreet. De wet
                       bescherming verwerking persoonsgegevens en de regelgevingen van de
                       sectoren blijven van toepassing. De gegevensuitwisseling is onderworpen
                       aan de volgende voorwaarden:
                   1 de gegevensuitwisseling heeft enkel betrekking op gegevens die
                       noodzakelijk zijn voor de jeugdhulp
                   2 de gegevens worden enkel uitgewisseld in het belang van de personen tot
                       wie de jeugdhulp zich richt
                   3 de genoemde actoren trachten, in de mate van het mogelijke, de
                       geïnformeerde instemming met de gegevensuitwisseling te verkrijgen van
                       de persoon op wie de gegevens betrekking hebben.’

                   •   Dit is geen recht op informatie van de ene hulpverlener t.o.v. de andere!




26 februari 2012                             www.steunpuntjeugdhulp.be                             20
• Buiten team, contacten met andere personen met
                     eenzelfde of strikter beroepsgeheim
                   • Need to know (niet nice to know)
                   • Gemeenschappelijke opdracht/belang van dezelfde
                     cliënt
                   • Vooraf mandaat van cliënt: aan wie wordt wat
                     doorgegeven (geen blanco cheque)
                     Wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer
                     tov de verwerking van persoonsgegevens
                     overdracht van gegevens principieel verboden, tenzij
                     toestemming betrokkene of voldoende specifieke
                     wettelijke verplichting.


26 februari 2012                     www.steunpuntjeugdhulp.be              21
• Werken op verwijzing: wettelijke
                     bepalingen over de draagwijdte van
                     verslag – vb bezoekruimte, forensisch
                   • Specifiek: - aanwezigheid
                   • Vaag: - relevante informatie




26 februari 2012                 www.steunpuntjeugdhulp.be   22
-Juridische helpdesk :
                      Ben je (jeugd)hulpverlener en heb je een juridische vraag, stel ze aan onze helpdesk
                      : via de website : www.steunpuntjeugdhulp.be of met een mailtje aan :
                      helpdesk@steunpuntjeugdhulp.be

                   -Juridische FAQ :
                      Raadpleeg onze database met vragen en antwoorden van de veel gestelde juridische
                      vragen. www.steunpuntjeugdhulp.be (juridische ondersteuning-Faq)

                   -Uitgewerkte juridische thema’s ivm rechtspositie
                      kinderen en jongeren (beroepsgeheim, ouderlijk gezag, DRM,
                      aansprakelijkheid, pleegzorg, onderhoudsplicht…):
                      Zie de vrij toegankelijke website www.jeugdrecht.be (samenwerking Steunpunt
                      Algemeen Welzijnswerk en Steunpunt Jeugdhulp)
                      Zie ook de nieuwe website www.jeugdenkinderrechten.be (deel van Tijdschrift voor
                      Jeugd en Kinderrechten – Larcier)




26 februari 2012                              www.steunpuntjeugdhulp.be                                  23

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Beroepsgeheim Aww Februari 2012

Het medische beroepsgeheim
Het medische beroepsgeheimHet medische beroepsgeheim
Het medische beroepsgeheimBavo Moerman
 
Kortrijk ppt deontologie alleen lezen
Kortrijk ppt deontologie alleen lezenKortrijk ppt deontologie alleen lezen
Kortrijk ppt deontologie alleen lezenEllenDeBacker
 
Vormingsdag 10 12-03 presentatie beroepsgeheim en deontologie
Vormingsdag 10 12-03  presentatie beroepsgeheim en deontologieVormingsdag 10 12-03  presentatie beroepsgeheim en deontologie
Vormingsdag 10 12-03 presentatie beroepsgeheim en deontologieVlaams Informatiepunt Jeugd vzw
 
Prof. mr. Sijmons (Universiteit Utrecht) @ PIDS seminar
Prof. mr. Sijmons (Universiteit Utrecht) @ PIDS seminarProf. mr. Sijmons (Universiteit Utrecht) @ PIDS seminar
Prof. mr. Sijmons (Universiteit Utrecht) @ PIDS seminarAlmereDataCapital
 
Friday Food 12-07 'Secundary use of persoanl data'
Friday Food 12-07 'Secundary use of persoanl data'Friday Food 12-07 'Secundary use of persoanl data'
Friday Food 12-07 'Secundary use of persoanl data'imec.archive
 
Mini-symposium dementie privacy veiligheid eGPO
Mini-symposium dementie privacy veiligheid eGPOMini-symposium dementie privacy veiligheid eGPO
Mini-symposium dementie privacy veiligheid eGPOAxon Lawyers
 
Privacy in de gezondheidszorg
Privacy in de gezondheidszorg Privacy in de gezondheidszorg
Privacy in de gezondheidszorg Axon Lawyers
 
HOUBEN - Toelichting sociale inspectie
HOUBEN - Toelichting sociale inspectieHOUBEN - Toelichting sociale inspectie
HOUBEN - Toelichting sociale inspectieHOUBEN nv
 
HOUBEN - toelichting sociale inspectie
HOUBEN - toelichting sociale inspectieHOUBEN - toelichting sociale inspectie
HOUBEN - toelichting sociale inspectieStephanie Thys
 
Privacy in de keten - juridisch instrumentarium voor gegevensuitwisseling in ...
Privacy in de keten - juridisch instrumentarium voor gegevensuitwisseling in ...Privacy in de keten - juridisch instrumentarium voor gegevensuitwisseling in ...
Privacy in de keten - juridisch instrumentarium voor gegevensuitwisseling in ...Expertisecentrum Veilige Publieke Taak
 
De Algemene Verordeing Gegevensbescherming - HO-link 2017
De Algemene Verordeing Gegevensbescherming - HO-link 2017De Algemene Verordeing Gegevensbescherming - HO-link 2017
De Algemene Verordeing Gegevensbescherming - HO-link 2017HOlink
 
20130430 juridische aspecten van ict in de zorg
20130430 juridische aspecten van ict in de zorg20130430 juridische aspecten van ict in de zorg
20130430 juridische aspecten van ict in de zorgD3 Consutling
 
Zorg2025 Big Data for Personal Health
Zorg2025 Big Data for Personal Health Zorg2025 Big Data for Personal Health
Zorg2025 Big Data for Personal Health Axon Lawyers
 
NBA Opleidingen PM pres 091116
NBA Opleidingen PM pres 091116NBA Opleidingen PM pres 091116
NBA Opleidingen PM pres 091116Peter E. Muller
 

Ähnlich wie Beroepsgeheim Aww Februari 2012 (20)

Het medische beroepsgeheim
Het medische beroepsgeheimHet medische beroepsgeheim
Het medische beroepsgeheim
 
Kortrijk ppt deontologie alleen lezen
Kortrijk ppt deontologie alleen lezenKortrijk ppt deontologie alleen lezen
Kortrijk ppt deontologie alleen lezen
 
Vormingsdag 10 12-03 presentatie beroepsgeheim en deontologie
Vormingsdag 10 12-03  presentatie beroepsgeheim en deontologieVormingsdag 10 12-03  presentatie beroepsgeheim en deontologie
Vormingsdag 10 12-03 presentatie beroepsgeheim en deontologie
 
Prof. mr. Sijmons (Universiteit Utrecht) @ PIDS seminar
Prof. mr. Sijmons (Universiteit Utrecht) @ PIDS seminarProf. mr. Sijmons (Universiteit Utrecht) @ PIDS seminar
Prof. mr. Sijmons (Universiteit Utrecht) @ PIDS seminar
 
Friday Food 12-07 'Secundary use of persoanl data'
Friday Food 12-07 'Secundary use of persoanl data'Friday Food 12-07 'Secundary use of persoanl data'
Friday Food 12-07 'Secundary use of persoanl data'
 
Big data en privacy
Big data en privacyBig data en privacy
Big data en privacy
 
Mini-symposium dementie privacy veiligheid eGPO
Mini-symposium dementie privacy veiligheid eGPOMini-symposium dementie privacy veiligheid eGPO
Mini-symposium dementie privacy veiligheid eGPO
 
Seminar Actualiteiten privacyrecht 25 november 2014
Seminar Actualiteiten privacyrecht 25 november 2014Seminar Actualiteiten privacyrecht 25 november 2014
Seminar Actualiteiten privacyrecht 25 november 2014
 
Privacy in de gezondheidszorg
Privacy in de gezondheidszorg Privacy in de gezondheidszorg
Privacy in de gezondheidszorg
 
Privacy in de gezondheidszorg
Privacy in de gezondheidszorg Privacy in de gezondheidszorg
Privacy in de gezondheidszorg
 
Nieuwe fiscale regularisatie 29.04.2013
Nieuwe fiscale regularisatie   29.04.2013Nieuwe fiscale regularisatie   29.04.2013
Nieuwe fiscale regularisatie 29.04.2013
 
Factsheet wbp
Factsheet wbpFactsheet wbp
Factsheet wbp
 
HOUBEN - Toelichting sociale inspectie
HOUBEN - Toelichting sociale inspectieHOUBEN - Toelichting sociale inspectie
HOUBEN - Toelichting sociale inspectie
 
HOUBEN - toelichting sociale inspectie
HOUBEN - toelichting sociale inspectieHOUBEN - toelichting sociale inspectie
HOUBEN - toelichting sociale inspectie
 
Privacy in de keten - juridisch instrumentarium voor gegevensuitwisseling in ...
Privacy in de keten - juridisch instrumentarium voor gegevensuitwisseling in ...Privacy in de keten - juridisch instrumentarium voor gegevensuitwisseling in ...
Privacy in de keten - juridisch instrumentarium voor gegevensuitwisseling in ...
 
De Algemene Verordeing Gegevensbescherming - HO-link 2017
De Algemene Verordeing Gegevensbescherming - HO-link 2017De Algemene Verordeing Gegevensbescherming - HO-link 2017
De Algemene Verordeing Gegevensbescherming - HO-link 2017
 
Zanders seminar pensioenfondsen - Oscar van Angeren
Zanders seminar pensioenfondsen - Oscar van AngerenZanders seminar pensioenfondsen - Oscar van Angeren
Zanders seminar pensioenfondsen - Oscar van Angeren
 
20130430 juridische aspecten van ict in de zorg
20130430 juridische aspecten van ict in de zorg20130430 juridische aspecten van ict in de zorg
20130430 juridische aspecten van ict in de zorg
 
Zorg2025 Big Data for Personal Health
Zorg2025 Big Data for Personal Health Zorg2025 Big Data for Personal Health
Zorg2025 Big Data for Personal Health
 
NBA Opleidingen PM pres 091116
NBA Opleidingen PM pres 091116NBA Opleidingen PM pres 091116
NBA Opleidingen PM pres 091116
 

Beroepsgeheim Aww Februari 2012

  • 2. • Art. 458 Strafwetboek : strafrechtelijk gesanctioneerde zwijgplicht ‘Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd en deze bekendmaken buiten het geval dat zij geroepen worden om in rechte of voor een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestraft met gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden en met geldboeten van 100 tot 500 euro.’ = strafrechtelijke zwijgplicht • Daarnaast ook zwijgrecht tov rechter: art. 929 Gerechtelijk Wetboek.
  • 3. • Het beroepsgeheim houdt in dat men de plicht en het recht heeft om zaken die men binnen een (quasi-) professionele relatie verneemt of in het bezit krijgt en die vertrouwelijk zijn, geheim te houden. Dit zelfs ten aanzien van de overheid. • Zwijgrecht geldt ook voor geschriften die in beslag genomen worden: verklaring in PV van beslag, verzegelde omslag, openen in aanwezigheid vertegenwoordiger beroepsgroep. Geen obstructie van het onderzoek. 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 3
  • 4. ≠ wet verwerking persoonsgegevens • Gegevens m.b.t. geïdentificeerde of identificeerbare persoon • Gegevens die systematisch zijn neergeschreven of opgeslagen • 3 fases: verzamelen, opslaan en uitvoer (beperkingen) • Recht op inzage en correctie van die gegevens • Toestemming nodig bij doorgeven van die gegevens, indien toestemming in de wet: betrokkene informeren! 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 4
  • 5. ≠ discretieplicht • Omvang bepaald in arbeidsovereenkomst of deontologische code (‘fabrieksgeheim’ – WAO) • Tuchtrechtelijke of arbeidsrechtelijke sanctie (geen strafrechtelijke) • Geldt niet ten aanzien van iedereen • Geen zwijgrecht tegenover leidinggevende, politie of rechter • In het belang van de dienst of de onderneming • Wat wordt vernomen in de uitoefening • Ambtsgeheim = ambtelijke discretieplicht = discretieplicht voor ambtenaren Vb. leerkrachten, politie – cfr ook de finaliteit van hun zwijgplicht 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 5
  • 6. • Ambtelijke aangifte”plicht” voor wanbedrijven en misdaden waar ambtenaar kennis van heeft: • Art 29 Wb Sv: ‘Iedere gestelde overheid, ieder openbaar officier of ambtenaar die in de uitoefening van zijn ambt kennis krijgt van een misdaad of van een wanbedrijf, is verplicht daarvan dadelijk bericht te geven aan de procureur des Konings bij de rechtbank binnen wier rechtsgebied die misdaad of dat wanbedrijf is gepleegd of de verdachte zou kunnen worden gevonden, en aan die magistraat al desbetreffende inlichtingen, processen-verbaal en akten te doen toekomen.’ • Cass. 9.10.990, Arresten van het hof van Cassatie 1990-91 nr. 67: Art. 29Sv heeft een algemene draagwijdte en is niet alleen van toepassing op wie statuut van ambtenaar heeft, maar op iedereen die door de overheid tewerkgesteld wordt: met andere woorden ook die hulpverleners die als contractuelen door de overheid in dienst zijn genomen hebben aangifteplicht 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 6
  • 7. Bescherming van de cliënt: verbod om zonder rechtvaardigingsgrond, feiten bekend te maken die tot strafrechtelijke vervolging van de cliënt kunnen leiden. Bescherming van bepaalde taken (beroep): noodzakelijke vertrouwensrelatie in maatschappelijk belangrijke functie die individueel belang overstijgt. Geen absoluut beroepsgeheim. 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 7
  • 8. Art. 458 Sw.: geen limitatieve opsomming: personen die een noodzakelijke vertrouwensfunctie uitoefenen (≠ vrijwillige confidenten): 1. geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen 2. alle andere personen die geheimen toevertrouwd krijgen in hoofde van staat of beroep ‘staat’: historisch: ‘clerus’. Vrijwilligers en stagiairs met hulpverleningstaken die niet te onderscheiden zijn van professionele hulpverleners a. expliciete wettekst: beroepen waarbij in regelgeving wordt verwezen naar art. 458 Sw.: zwijgplicht – maar toch nog afwegen ivm noodzakelijke vertrouwensfunctie - ambtenaren (andere opdrachten van openbaar belang) decreten zijn ook wetteksten (gestemd door bevoegd parlement) b. mensen werkzaam in sectoren waar noodzakelijke vertrouwensfunctie van toepassing is: beoordeling door rechtspraak (en rechtsleer)
  • 9. Art. 8 decreet Integrale Jeugdhulp: ‘…zijn alle personen die hun medewerking verlenen aan de toepassing van dit decreet, gebonden door de geheimhoudingplicht, bedoeld in art. 458 van het Strafwetboek, met betrekking tot de gegevens waarvan zij in de uitoefening van hun opdracht kennis krijgen en die daarmee verband houden.’ • Sectorale bepalingen, vb. art. 77 JBW, art 7 DBJB: als je meewerkt aan een maatregel van de BJB; vb. art. 9 decreet AWW (1997, idem 8 mei 2009): ‘Iedereen die met toepassing van dit decreet in contact komt met gebruikers, eerbiedigt hun ideologische, filosofische of godsdienstige overtuiging en is tot geheimhouding verplicht.’ vb. VAPH: geen uitdrukkelijke bepaling opgenomen vb. herstelbemiddelaars meerderjarigen: art 555WbSV: mogen zelfs niet als getuige worden opgeroepen! ‘§ 3. Onverminderd de verplichtingen die hem bij wet worden opgelegd, mag de bemiddelaar de feiten waarvan hij uit hoofde van zijn ambt kennis krijgt, niet openbaar maken. Hij mag niet worden opgeroepen als getuige in een strafrechtelijke, burgerrechtelijke, administratieve, arbitrale of in enige andere procedure met betrekking tot de feiten waarvan hij in de loop van een bemiddeling kennis heeft genomen. Artikel 458 van het Strafwetboek is van toepassing op de bemiddelaar.” 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 9
  • 10. • Is de informatie vertrouwelijk? (op basis van een wettekst of op basis van uitdrukkelijke vraag cliënt) - Vertrouwelijke informatie - Toevertrouwd door de cliënt - Ook informatie over derden - In meest strikte vorm ook het louter feit dat betrokkene cliënt of gekend is - Geheim karakter zolang cliënt belang heeft dat het niet wordt bekendgemaakt, ook indien begeleiding ondertussen werd stopgezet of na overlijden - Niet: louter materiële feiten zonder geheim karakter of geanonimiseerde informatie - Alles wat vertrouwelijk is uit zijn aard en de hulpverlener naar aanleiding van de uitoefening van zijn staat of beroep heeft vernomen - Informatie die de hulpverlener zelf vaststelt, verneemt van derden of uit het dossier haalt
  • 11. -vrij, vooraf, geïnformeerd, gepreciseerd, expliciet -meerwaarde als de hulpverlener doorgeeft? -‘in het belang van de cliënt(en)’ -is niet verplicht ! 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 11
  • 12. Strafvervolging • Ontoelaatbaar bewijs: • - weren uit de debatten • -nietigverklaring strafonderzoek? • Tuchtrechtelijke sanctie (vb. schorsing of schrapping van de lijst) - Orde van de beroepsgroep vb. Orde van geneesheren • Arbeidsrechtelijk (vb. ontslag) • - ambtenaren, werknemers • Burgerrechtelijke aansprakelijkheid • - werknemer (art. 18 AOW, art. 1382 BW) • - rechtspersoon (art. 1382 BW, art. 1384 BW) • Vertrouwensrelatie met cliënt!
  • 13. Algemeen : documenten door het beroepsgeheim gedekt, mogen niet in beslag worden genomen Onderscheid : -Cliënt wordt verdacht : -overtuigingsstukken ( wapen, gestolen goederen,…) : vatbaar voor beslag -bewijselementen: vatbaar voor beslag tenzij bestaansreden in de hulpverleningsrelatie – voorbehoud in PV formuleren -Hulpverlener wordt verdacht : -beroepsmisdrijf sluit beroepgeheim uit -tenzij voor stukken die niets met het misdrijf te maken hebben Opgelet : steeds een huiszoekingsbevel (onderzoeksrechter) vereist “ met machtiging tot inbeslagname” (uitvoering door politieleden met de hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie) Voorbeeld : politie vraagt inzage in dossier m.b.t. jongere die verdacht wordt. Politie dreigt met onderzoeksrechter, huiszoeking en beslag. Kan dit ? 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 13
  • 14. - Ingevoerd door de rechtspraak (Verlaine-arrest, Cassatie dd. 13 mei 1987) - = rechtvaardigingsgrond: de principieel ontoelaatbare handeling wordt toelaatbaar - ≠met onweerstaanbare drang: belangenafweging: het overtreden van strafrechtelijke bepalingen is noodzakelijk en het enige middel om andere, meer belangrijke belangen te vrijwaren - Voorwaarden: - Reëel, ernstig en acuut gevaar (geen feiten uit verleden of hypothetisch, toekomstig gevaar) - Proportionaliteit: het rechtsgoed dat wordt bedreigd moet van een hogere waarde zijn dan het rechtsgoed dat men wil schenden - Subsidiariteit: noodtoestand kan alleen verholpen worden door het doorbreken van het beroepsgeheim - Voorbeelden - Informatie aan partner van seropositieve patiënt - Manifest dronken ouder neemt kind mee in de auto - Wat bij een (onrustwekkende) verdwijning?
  • 15. Nieuwe tekst – gestemd door de Kamer juli 2011, Senaat oktober 2011 – B.S. 20.1.2012, in werking 31.1.2012: Eenieder, die uit hoofde van zijn staat of beroep houder is van geheimen en hierdoor kennis heeft van een misdrijf zoals omschreven in de artikelen 372 tot 377, 392 tot 394, 396 tot 405ter, 409, 423, 425 en 426, gepleegd op een minderjarige of op een persoon die kwetsbaar is ten gevolge van zijn leeftijd, zwangerschap, een ziekte dan wel een lichamelijk of geestelijk gebrek of onvolwaardigheid kan, onverminderd de verplichtingen hem opgelegd door artikel 422bis, het misdrijf ter kennis brengen van de procureur des Konings, hetzij wanneer er een ernstig en dreigend gevaar bestaat voor de fysieke of psychische integriteit van de minderjarige of de bedoelde kwetsbare persoon en hij deze integriteit niet zelf of met hulp van anderen kan beschermen, hetzij wanneer er aanwijzingen zijn van een gewichtig en reëel gevaar dat andere minderjarigen of bedoelde kwetsbare personen het slachtoffer worden van de in voormelde artikelen bedoelde misdrijven en hij deze integriteit niet zelf of met hulp van anderen kan beschermen.”
  • 16. Art 422bis SW Met gevangenisstraf van 8 dagen tot een jaar en met een geldboete van €50 tot €500 of met een van die straffen alleen wordt gestraft hij die verzuimt hulp te verlenen of te verschaffen aan iemand die in groot gevaar verkeert, hetzij hij zelf diens toestand heeft vastgesteld, hetzij die toestand hem is beschreven door degenen die zijn hulp inroepen. Voor het misdrijf is vereist dat de verzuimer kon helpen zonder ernstig gevaar voor zichzelf of voor anderen. Heeft de verzuimer niet persoonlijk het gevaar vastgesteld waarin de hulpbehoevende verkeerde, dan kan hij niet worden gestraft, indien hij op grond van de omstandigheden waarin hij werd verzocht te helpen, kon geloven dat het verzoek niet ernstig was of dat er gevaar aan verbonden was. De straf bedoeld in het eerste lid wordt op 2 jaar gebracht indien de persoon die in groot gevaar verkeert, minderjarig is.’ Art. 422ter SW: zelfde straffen voor wie wettelijk wordt opgevorderd hulp te verlenen en (zonder ernstig gevaar) het niet doet
  • 17. • Recht op informatie betreffende de opvoeding (374 BW) vs recht op privacy minderjarige: Doelgebonden ouderlijk gezag: groei naar verantwoordelijkheid, manifest in het belang van de minderjarige • Decreet rechtspositie: minderjarige kan zich gemotiveerd verzetten tegen toegang tot bepaalde gegevens in dossier • Jeugdrechtbank: art 55 JBW
  • 18. • Recht op informatie betreffende de opvoeding (374 BW) • Minderjarige en ouders zijn elkaar wederzijds respect verschuldigd (371 BW) • Ouders zijn wettelijke vertegenwoordigers en doen school- en studiekeuze • Voorbeeld onderhoudsgeld meerderjarige studenten
  • 19. • Teamwerking in de hulpverlening: noodzakelijk om informatie te delen • Duidelijke definitie van zorgteam, noodzakelijk dat allen hetzelfde beroepsgeheim hebben • Niet van toepassing op verhouding tussen collega’s uit andere deelwerkingen / afdelingen 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 19
  • 20. Art. 32 Decreet IJH ‘De toegangspoort, de trajectbegeleiding en de jeugdhulp-aanbieders, wisselen onder elkaar persoonsgegevens uit met het oog op de uitvoering van de taken en bevoegdheden geregeld door dit decreet. De wet bescherming verwerking persoonsgegevens en de regelgevingen van de sectoren blijven van toepassing. De gegevensuitwisseling is onderworpen aan de volgende voorwaarden: 1 de gegevensuitwisseling heeft enkel betrekking op gegevens die noodzakelijk zijn voor de jeugdhulp 2 de gegevens worden enkel uitgewisseld in het belang van de personen tot wie de jeugdhulp zich richt 3 de genoemde actoren trachten, in de mate van het mogelijke, de geïnformeerde instemming met de gegevensuitwisseling te verkrijgen van de persoon op wie de gegevens betrekking hebben.’ • Dit is geen recht op informatie van de ene hulpverlener t.o.v. de andere! 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 20
  • 21. • Buiten team, contacten met andere personen met eenzelfde of strikter beroepsgeheim • Need to know (niet nice to know) • Gemeenschappelijke opdracht/belang van dezelfde cliënt • Vooraf mandaat van cliënt: aan wie wordt wat doorgegeven (geen blanco cheque) Wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer tov de verwerking van persoonsgegevens overdracht van gegevens principieel verboden, tenzij toestemming betrokkene of voldoende specifieke wettelijke verplichting. 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 21
  • 22. • Werken op verwijzing: wettelijke bepalingen over de draagwijdte van verslag – vb bezoekruimte, forensisch • Specifiek: - aanwezigheid • Vaag: - relevante informatie 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 22
  • 23. -Juridische helpdesk : Ben je (jeugd)hulpverlener en heb je een juridische vraag, stel ze aan onze helpdesk : via de website : www.steunpuntjeugdhulp.be of met een mailtje aan : helpdesk@steunpuntjeugdhulp.be -Juridische FAQ : Raadpleeg onze database met vragen en antwoorden van de veel gestelde juridische vragen. www.steunpuntjeugdhulp.be (juridische ondersteuning-Faq) -Uitgewerkte juridische thema’s ivm rechtspositie kinderen en jongeren (beroepsgeheim, ouderlijk gezag, DRM, aansprakelijkheid, pleegzorg, onderhoudsplicht…): Zie de vrij toegankelijke website www.jeugdrecht.be (samenwerking Steunpunt Algemeen Welzijnswerk en Steunpunt Jeugdhulp) Zie ook de nieuwe website www.jeugdenkinderrechten.be (deel van Tijdschrift voor Jeugd en Kinderrechten – Larcier) 26 februari 2012 www.steunpuntjeugdhulp.be 23