Njesia Qendrore , Kasa , MotherBoard , Procesori , Ram , HDD , Graphic Cards , CD/DVD , Network Interface Card.

1. Punoi : Daniel Duro
Shkolla “SALIH CEKA “
Klasa XI TIK

2. • Njësia Qëndrore
e përpunimit të të dhënave
është komponent kryesorë i kompjuterit, e cila bën
ekzekutimin e programeve individuale dhe dirigjon
punët e pjesëve tjera. Quhet edhe njesi qendrore
procesike, ndersa kur ajo ndodhet ne nje qark te
integruar, quhet mikroprocesore. Komponentët
kryesorë Njesia qendrore përbëhet nga tre
komponentë kryesorë: njesia aritmetike logjike
(ALU), ku kryhen te gjitha llogaritjet logjike, njesia
dirigjuse, e cila ben dekodimin, sinkronizimin, dhe
instruksionet e programeve, kujtesa, e cila
mundëson ruajtjen e te dhenave dhe programeve
me të cilat mundesohet puna e komjuterit.
Ndërtimi Të gjitha këta komponent përmbajnë
regjistra, të cilët paraqesin hapsira të kujtesës të
rezervuara për qëllime të veqanta. Njësia
qendrore është e ndërtuar në një kuti të vogël te
qeramikes me këmbza metalike anash. Këto
këmbëza kan funksionin e nderlidhjes se qipit te
procesorit me qipat e tjerë në pllakën e stampuar.
Ne brendesi te kutisë së qeramikës është i
vendosurë vetë qipi, një pllakë e silicit me
dimensione prej disa mm2. Në këtë sipërfaqe të
vogël janë të vendosura disa miliona transistorë të
ndërlidhur në mënyrë funksionale ndermjet vete.

3. •
Kasa - është kutia metalike ose
plastike ku ndodhen pjesëte
brendshme të kompjuterit. Duhet te
jet e fort qe ti rezistoj goditjeve
mekanike.Kasa
zgjidhet në varësi të përmasave
(duhet shikuar nëse ofron hapsirën
e nevojshme për të gjitha pajisjet e
brendshme që duam të kemi në
kompjuter) dhe shijeve estetike
personale

4. •
Mainboard - njihet edhe si motherboard
ose system board. Ndodhet në njërën
anë të kasës dhe ka formë
drejtëkëndëshi me përmasa që variojnë
sipas firmave . Mbi këtë pllakë të hollë
plastike të dizenjuar me qarqe vendosen
ose lidhen me kabllo (të quajtur fisha) të
gjitha pajisjet e kompjuterit. Si të gjitha
pjesët e brendshme të kompjuterit edhe
motherboard-i e merr rrymën elektrike
nga ushqyesi përmes një fishedhe ia
shpërndan atë pajisjeve të tjera që
“montohen” në bord. Kuptohet se ky
është bordi kryesor dhe pa të s’ka kuptim
të funksionojë një kompjuter.

5. Proçesori apo CPU (Central
Processing Unit). Është një
komponent shumë i rëndësishëm i
kompjuterit i përbërë nga një qark i
cili në mënyrëdirekte apo indirekte
kryen të gjithë punën që ne bëjmë
në kompjuter.Kryen veprime
matematikore dhe logjike gjithashtu
shoqerohet dhe me 1 ftohes ne rast
se mund te nxehet dhe te digjet.

6. • RAM ( shkurtimi i Random-acces
memory - Kujtesë me hyrje të
rastësishme) - është memoria kryesore
e përkohshme e kompjuterit memoria
qendrore është vendi ku ekzekutohen
të gjitha programet dhe ku vendosen të
gjitha të dhënat që përdoren nga këto
programe. Instruksionet e një programi
duhet të ndodhen në RAM që të mund
të ekzekutohen nga procesori. Dihet që
të gjitha këto informacione
memorizohen në formë bit–esh, pasi
është më e thjeshtë paraqitja e këtyre
informacioneve logjike në diçka fizike
siç është hardueri. është memorie e
paqëndrueshme, që nënkuptohet si
memorie e cila nuk ruan të dhënat kur
kompjuteri fiket.

7. •
Hard Disc -
ruan të dhënat. Tani duhet
të jeni duke menduar se hard disk
qenka një lloj memorie përderisa ruan
të dhënat dhe ky është një mendim
shumë i saktë. Është një memorie dhe
madje e qëndrueshme. Kjo do te thote se
te dhenat e magazinuara ne Hard-Disk që
mund jenë praktikisht çdo lloj
informacionime të cilin ne punojmë në
kompjutër si dokumente, muzikë, lojra
etj, ruhen edhe pasi kompjuteri fiket.
Hard disk-u lidhet me mainboard-in
përmes fishës ( kur ndodhet brenda
kasës) ose me një kabëll të normës USB
(dhe në këtë rast quhet hard disk I
jashtëm).

8. • Graphic Cards ose Kartela grafike
është një nga paisjet kryesore të kompjuterëve modern.
Këto karta kanë në brendesi te tyre GPU-ne (Graphic
Processing Unit), ky i fundit eshte shume i ngjashem me
CPU por ndryshon ne faktin qe eshte i optimizuar ne
kryerjen e operacioneve matematike qe jane mese te
zakonshme ne manipulimin e grafikeve. Ky optimizim
eshte diferenca kryesore midis GPU dhe CPU. Nje
element tjeter i rendesishem i kartes grafike
eshte memoria. GPU e perdor memorie per te ruajtur
rezultatet e perkohshme qe asaj i duhen per te kryer
operacione ne menyre sa me eficente. Kjo memorie
mund te perdoret edhe per qellime te tjera si ruajta e
imazheve te cilat do te shfaqen se shpejti ne monitor.
Sasia dhe tipi i kesaj memorie eshte nje faktor shume i
rendesishem.
Karta grafike lidhet me monitorin nepermjet RAMDAC,
ky i fundit e kthen sinjalin nga dixhital ne analog, i cili
me pas shkon tek monitori, qofte ky CRT apo LCD. Disa
karta grafike kane me shume se nje RAMDAC, kjo ben te
mundur lidhjen e me shume se nje monitori me skeden
grafike.

9. • CD/DVD drives ndodhen në pjesën e
përparme të kasës. Janë pajisjet që lexojnë
apo shkruajnë mbi kompakt disqet (CD) dhe DVD-te.

10. • NIC (Network Interface
Card) kartë rrjeti e cila
shërben për lidhjen në
rrjet të kompjuterave duke
i lidhur ato fizikisht me anë
të kabllove specifikë të
rrjetit ose nëse karta është
Wireless nuk ka nevojë për
kabllo për të krijuar rrjetin
e kompjuterave.