Giá trị năng lượng trao đổi có hiệu chỉnh ni tơ và tỷ lệ tiêu hóa các chất dinh dưỡng của bột sắn khi sử dụng làm thức ăn nuôi gà
ABSTRACT
Determination of nitrogen-corrected metabolizable energy values and nutrient digestibilities of cassava root meal for broiler
The aim of this study was to determine the variation in nitrogen-corrected metabolizable energy (MEN) and digestibility coefficients of cassava root meal for broiler. A total of 150 Luong Phuong chickens at 35 days of age were used in the trials. The basal diet was formulated to meet all nutrition needs for chickens in experiment period. The 04 test diets were obtained through replacing 20% of basal diet by 04 batches of cassava root meal. The values of MEN and digestibility coefficient in ingredients were calculated by difference method. The chemical compositions of 04 batches of cassava root meal varied in a small range. Results of study showed that the MEN values of cassava root meal ranged from 10.94 – 13.59 MJ/kg as-fed basis or 12.10 – 14.86 MJ/kg DM. Besides, the apparent digestibility coefficients of nutrients in cassava root meal KM94 Hong Ha were measured in ileal digesta and excreta. The results indicated that nutrient digestibility coefficients of cassava root meal were relatively high. The ileal CP digestibility coefficients of cassava root meal was 77.60%. The total apparent digestibilites of CF, NDF and NfE of test ingredient were 80.99%, 80.63% and 95.86%, respectively.
Key words: Cassava root meal, broiler, nitrogen-corrected metabolizable energy (MEN), digestibility
ĐẶT VẤN ĐỀ
Giá trị tiềm năng của một loại thức ăn có thể được xác định thông qua các phân tích hóa học. Tuy nhiên, giá trị dinh dưỡng thực của thức ăn đối với động vật chỉ có thể được xác định sau khi hiệu chỉnh các thất thoát xảy ra trong quá trình tiêu hóa, hấp thu và trao đổi chất (McDonal và cs, 1998 tdt Onimisi và cs, 2008). Trong khi đó, các dữ liệu về giá trị dinh dưỡng của các loại thức ăn cho gia súc, gia cầm ở Việt Nam đang được biểu thị ở dạng thành phần dinh dưỡng tổng số, giá trị năng lượng trao đổi của thức ăn cũng chỉ là kết quả từ các công thức ước tính (Viện Chăn nuôi, 2001; Lã Văn Kính, 2003). Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra sự sai lệch đáng kể về giá trị năng lượng trao đổi của thức ăn xác định bằng phương pháp in vivo và phương pháp ước tính (Vũ Duy Giảng và cs, 2000; Tôn Thất Sơn và Nguyễn Thị Mai, 2007; Hồ Trung Thông và cs, 2009). Như vậy, có thể thấy rằng khả năng ứng dụng vào thực tiễn của cơ sở dữ liệu về giá trị dinh dưỡng của thức ăn cho gia cầm ở nước ta hiện nay là rất thấp. Chính vậy, việc tiến hành các thí nghiệm in vivo nhằm đánh giá đúng giá trị dinh dưỡng các loại thức ăn cho gia cầm ở nước ta là rất cần thiết nhằm xây dựng khẩu phần đáp ứng vừa đủ nhu cầu dinh dưỡng cho động vật, phục vụ tốt hơn cho quá trình sản xuất.
Sắn (Manihot esculenta Crantz) là một trong những cây lương thực quan trọng ở các nước nhiệt đới. Việc sử dụng bột sắn thay thế một phần ngô
Giá trị năng lượng trao đổi có hiệu chỉnh ni tơ và tỷ lệ tiêu hóa các chất dinh dưỡng của bột sắn khi sử dụng làm thức ăn nuôi gà
1. H LÊ QUỲNH CHÂU – Giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh ni tơ....
GIÁ TR NĂNG LƯ NG TRAO ð I CÓ HI U CH NH NITƠ VÀ T L TIÊU HÓA
CÁC CH T DINH DƯ NG C A B T S N KHI S D NG LÀM
TH C ĂN NUÔI GÀ
H Lê Quỳnh Châu1, H Trung Thông1, Vũ Chí Cương2và ðàm Văn Ti n1
1
Khoa Chăn nuôi - Thú y, Trư ng ð i h c Nông Lâm, ð i h c Hu , 102 Phùng Hưng – Tp. Hu
2
Vi n Chăn nuôi – Th y Phương – T Liêm – Hà N i
*Tác gi liên h : H Trung Thông 1Khoa Chăn nuôi - Thú y, Trư ng ð i h c Nông Lâm, ð i h c Hu , 102
Phùng Hưng – Tp. Hu
Tel: (054)3525439 / 0914285308, Fax: (054)3524923; Email: hotrungthong@yahoo.com
ABSTRACT
Determination of nitrogen-corrected metabolizable energy values and nutrient digestibilities of
cassava root meal for broiler
The aim of this study was to determine the variation in nitrogen-corrected metabolizable energy (MEN) and
digestibility coefficients of cassava root meal for broiler. A total of 150 Luong Phuong chickens at 35 days of
age were used in the trials. The basal diet was formulated to meet all nutrition needs for chickens in experiment
period. The 04 test diets were obtained through replacing 20% of basal diet by 04 batches of cassava root meal.
The values of MEN and digestibility coefficient in ingredients were calculated by difference method. The
chemical compositions of 04 batches of cassava root meal varied in a small range. Results of study showed that
the MEN values of cassava root meal ranged from 10.94 – 13.59 MJ/kg as-fed basis or 12.10 – 14.86 MJ/kg DM.
Besides, the apparent digestibility coefficients of nutrients in cassava root meal KM94 Hong Ha were measured
in ileal digesta and excreta. The results indicated that nutrient digestibility coefficients of cassava root meal were
relatively high. The ileal CP digestibility coefficients of cassava root meal was 77.60%. The total apparent
digestibilites of CF, NDF and NfE of test ingredient were 80.99%, 80.63% and 95.86%, respectively.
Key words: Cassava root meal, broiler, nitrogen-corrected metabolizable energy (MEN), digestibility
ð TV Nð
Giá tr ti m năng c a m t lo i th c ăn có th ñư c xác ñ nh thông qua các phân tích hóa h c.
Tuy nhiên, giá tr dinh dư ng th c c a th c ăn ñ i v i ñ ng v t ch có th ñư c xác ñ nh sau
khi hi u ch nh các th t thoát x y ra trong quá trình tiêu hóa, h p thu và trao ñ i ch t
(McDonal và cs, 1998 tdt Onimisi và cs, 2008). Trong khi ñó, các d li u v giá tr dinh
dư ng c a các lo i th c ăn cho gia súc, gia c m Vi t Nam ñang ñư c bi u th d ng thành
ph n dinh dư ng t ng s , giá tr năng lư ng trao ñ i c a th c ăn cũng ch là k t qu t các
công th c ư c tính (Vi n Chăn nuôi, 2001; Lã Văn Kính, 2003). Các nghiên c u g n ñây ñã
ch ra s sai l ch ñáng k v giá tr năng lư ng trao ñ i c a th c ăn xác ñ nh b ng phương
pháp in vivo và phương pháp ư c tính (Vũ Duy Gi ng và cs, 2000; Tôn Th t Sơn và Nguy n
Th Mai, 2007; H Trung Thông và cs, 2009). Như v y, có th th y r ng kh năng ng d ng
vào th c ti n c a cơ s d li u v giá tr dinh dư ng c a th c ăn cho gia c m nư c ta hi n
nay là r t th p. Chính v y, vi c ti n hành các thí nghi m in vivo nh m ñánh giá ñúng giá tr
dinh dư ng các lo i th c ăn cho gia c m nư c ta là r t c n thi t nh m xây d ng kh u ph n
ñáp ng v a ñ nhu c u dinh dư ng cho ñ ng v t, ph c v t t hơn cho quá trình s n xu t.
S n (Manihot esculenta Crantz) là m t trong nh ng cây lương th c quan tr ng các nư c
nhi t ñ i. Vi c s d ng b t s n thay th m t ph n ngô trong kh u ph n s làm gi m chi phí
th c ăn trong chăn nuôi, nâng cao hi u qu kinh t . Nghiên c u này ñã ñư c tri n khai nh m
ñánh giá giá tr dinh dư ng c a b t s n thông qua giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh
nitơ và t l tiêu hóa (h i tràng và toàn ph n) các ch t dinh dư ng, t ñó góp ph n ñưa cơ s
d li u th c ăn ñ n g n v i th c ti n s n xu t chăn nuôi gia c m nư c ta.
1
2. VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02-2011
V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
ð ng v t và th c ăn thí nghi m
Thí nghi m ñư c ti n hành trên gà Lương Phư ng giai ño n 35-42 ngày tu i t i Phòng
Nghiên c u Gia c m và Phòng Thí nghi m Trung tâm, Khoa Chăn nuôi – Thú y, Trư ng ð i
h c Nông Lâm Hu . T ng s 150 con gà 35 ngày tu i có tr ng lư ng ñ ng ñ u (trung bình:
514 g/con) ñư c b trí ng u nhiên vào 75 cũi trao ñ i ch t, t l tr ng/mái m i cũi là 1/1. 05
kh u ph n ñư c s d ng trong thí nghi m g m 01 kh u ph n cơ s (KPCS) và 04 kh u ph n
ch a b t s n thí nghi m. M i thí nghi m ñư c ti n hành v i 5 l n l p l i. Ngu n g c c a các
lo i th c ăn thí nghi m ñư c trình bày B ng 1
B ng 1. Ngu n g c c a các m u b t s n thí nghi m
TTT M ub ts n Ký hi u Ngu n g c
1 S n KM94 BS1 Xã H ng H - huy n A Lư i – t nh
2 S nn p BS2 Th a Thiên Hu
3 S n KM94 BS3 Xã Hương Vân - huy n Hương Trà -
4 S n Ba trăng BS4 t nh Th a Thiên Hu
Kh u ph n cơ s ñư c thi t k ñáp ng ñ y ñ nhu c u c a gà th t theo khuy n cáo c a NRC
(1994) và TCVN (1994) (Vi n Chăn nuôi, 2001) (B ng 2). Các kh u ph n ch a th c ăn thí
nghi m ñư c thi t l p b ng cách thay th 20% kh u ph n cơ s b ng th c ăn thí nghi m.
Celite (Celite® 545RVS, Nacalai Tesque, Japan) ñư c b sung vào các kh u ph n v i t l
1,5% ñ tăng lư ng khoáng không tan trong acid chlorhydric (ch t ch th ).
ð ñ m b o ñ chính xác c a k t qu thí nghi m, ch t lư ng th c ăn ñư c gi nguyên trong
su t th i gian thí nghi m. Các lo i th c ăn nguyên li u ñư c tính toán và mua m t l n trư c
khi b t ñ u thí nghi m, sau ñó tr n th t ñ ng ñ u ngay trong cùng m t lo i nguyên li u, l y
m u ñ i di n ñ phân tích thành ph n dinh dư ng. ð i v i kh u ph n, sau khi tr n ñ u các
nguyên li u, th c ăn ñư c ép viên và s y khô 60oC sau ñó ñư c l y m u ñ phân tích thành
ph n các ch t dinh dư ng t ng s . Thành ph n dinh dư ng c a các kh u ph n thí nghi m
ñư c trình bày B ng 3.
B ng 2. Thành ph n nguyên li u c a kh u ph n cơ s
TT Thành ph n nguyên li u T l (%) TT Thành ph n nguyên li u T l (%)
1 Cám g o 5,50 6 Premix vitamin* 0,20
2 B t ngô 60,27 7 Premix vi khoáng** 0,25
3 B t cá cơm 7,50 8 B t CaCO3 0,74
4 B ts n 2,00 9 Methionine 0,03
5 Khô d u ñ u nành 23,00 10 DCP 0,51
* Bio-pharmachemie (Bio-ADE+B.complex premix), 1kg ch a: 3.100.000 UI vitamine A, 1.100.000 UI vitamine
D3, 300 UI vitamine E, 320 mg B1, 140 mg B2 1.000 mg niacinamide, 600 mg B6, 1.200 mcg B12, 1.000 mg
vitamine C, 130 mg acid folic. ** Bio-pharmachemie (Bio-chicken minerals), 1 kg ch a: 10.800 mg Mn, 2.160
mg Fe, 7.200 mg Zn, 1.260 mg Cu, 144 mg Iodine, 21,6 mg Co, 14,4 mg Se, 40 mg acid folic, 4.800 mcg biotin,
20.000 mg Choline chloride
2
3. H LÊ QUỲNH CHÂU – Giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh ni tơ....
B ng 3. Thành ph n các ch t dinh dư ng t ng s c a các kh u ph n thí nghi m
Thành ph n dinh dư ng
TT Kh u ph n DM CP EE Ash CF NDF GE AIA
(%) (%DM) (%DM) (%DM) (%DM) (%DM) (kcal/kg DM) (%DM)
1 KPCS 86,38 23,59 4,92 6,91 3,14 12,70 4512,88 2,10
2 KBS1 87,88 18,48 3,38 6,32 3,73 13,43 4420,39 2,04
3 KBS2 86,33 17,40 3,34 6,44 3,94 - 4422,76 2,02
4 KBS3 88,30 18,42 2,92 6,24 4,01 - 4437,24 1,97
5 KBS4 86,62 18,10 4,11 6,28 3,98 - 4424,73 2,04
(-: không phân tích)
Nuôi gà và thu m u
Thí nghi m kéo dài trong 7 ngày, trong ñó 4 ngày ñ u tiên là giai ño n thích nghi và 3 ngày
sau là giai ño n thu m u. Ch ñ cho ăn ñư c áp d ng là cho ăn t do. Trong giai ño n thu
gom m u, ch t th i t ng cũi trao ñ i ch t ñư c thu 2 l n/ ngày, cho vào h p ñ ng b o qu n
m u, v n ch t n p và b o qu n nhi t ñ -20oC. Khi k t thúc giai ño n thu m u, tr n ñ u
m u ch t th i c a gà 3 cũi trao ñ i ch t (pooled m u) trong cùng 1 l n l p l i ñã thu ñư c
trong 3 ngày và b o qu n -20oC cho ñ n khi phân tích. Vào ngày th 8 c a thí nghi m, toàn
b gà ñư c gi t m . Xác ñ nh v trí h i tràng và thu m u h i tràng ñư c ti n hành theo
phương pháp ñư c mô t b i Bryden và Li (2004). H i tràng ñư c xác ñ nh t túi th a
Meckel ñ n ñi m cách van h i – manh tràng 4 cm. D ch tiêu hóa ph n n a sau h i tràng c a
6 con gà 3 cũi trao ñ i ch t trong cùng 1 l n l p l i (do pooled m u) ñư c cho vào cùng m t
h p ñ ng m u, v n ch t n p và gi -20oC ngay sau khi thu m u.
Phân tích hóa h c và tính k t qu
M u ch t th i và m u d ch h i tràng ñư c s y khô 60oC. M u th c ăn, m u ch t th i và d ch
h i tràng ñư c nghi n qua sàng 0,5 mm trư c khi ñem phân tích. T t c các phân tích ñ u
ñư c ti n hành t i Phòng Thí nghi m Trung tâm, Khoa Chăn nuôi – Thú y, Trư ng ð i h c
Nông Lâm Hu theo các tiêu chu n Vi t Nam (TCVN) và AOAC (1990). M u th c ăn, m u
d ch h i tràng và m u ch t th i ñư c phân tích v t ch t khô (DM), protein thô (CP), lipid t ng
s (EE), xơ thô (CF), khoáng t ng s (Ash), khoáng không tan trong acid chlorhydric (AIA).
Năng lư ng t ng s (GE) trong m u th c ăn và ch t th i ñư c xác ñ nh b ng h th ng bomb
calorimeter bán t ñ ng (Parr 6300). Do vi c xác ñ nh t l tiêu hóa toàn ph n xơ không tan
trong môi trư ng trung tính (NDF) ch ñư c th c hi n ñ i v i m u b t s n KM94 H ng H
nên ch có các m u th c ăn kh u ph n cơ s , kh u ph n ch a 20% b t s n KM94 H ng H và
m u ch t th i c a gà khi cho ăn b ng các kh u ph n tương ng ñư c s d ng ñ phân tích
hàm lư ng NDF. Hàm lư ng nitơ trong m u ch t th i và m u d ch h i tràng ñư c phân tích
trên m u tươi. Hàm lư ng AIA trong m u th c ăn, m u ch t th i và m u d ch h i tràng ñư c
xác ñ nh theo phương pháp c a Vogtmann và cs (1975).
Giá tr năng lư ng trao ñ i bi u ki n (ME) c a các kh u ph n thí nghi m ñư c tính theo các
công th c sau: MEd = GEd – GEe × AIAd/AIAe (Scott và Hall, 1998). Trong ñó, MEd là giá tr
năng lư ng trao ñ i bi u ki n c a kh u ph n (kcal/kg DM), GEd là năng lư ng t ng s c a
kh u ph n (kcal/kg DM), GEe là giá tr năng lư ng t ng s c a ch t th i (kcal/kg DM), AIAd
là hàm lư ng khoáng không tan trong acid trong kh u ph n (%DM), AIAe là hàm lư ng
khoáng không tan trong acid trong ch t th i (%DM).
3
4. VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02-2011
Giá tr năng lư ng trao ñ i bi u ki n ñư c hi u ch nh b ng lư ng nitơ tích lũy v i h s f =
8,22 kcal/g theo công th c sau: MEN = ME - 8,22 × NR; v i NR = (Nd – Ne × AIAd/AIAe) ×
1000/100 (Lammers và cs, 2008). Trong ñó, MEN là năng lư ng trao ñ i ñư c tính b ng
kcal/kg DM; 8,22 là năng lư ng c a uric acid (kcal/g) (Hill và Anderson, 1958), NR là lư ng
nitơ tích lũy (g/kg), Nd là lư ng nitơ trong kh u ph n (%DM), Ne là lư ng nitơ trong ch t th i
(%DM).
T l tiêu hóa các ch t dinh dư ng trong m t kh u ph n ñư c tính theo công th c: DD = (1 -
[(ID × AF) / [(IF × AD)] ) × 100 (Huang và cs, 2005). Trong ñó, DD là t l tiêu hóa h i tràng
(ho c toàn ph n) bi u ki n c a ch t dinh dư ng trong kh u ph n (%), ID là hàm lư ng AIA
trong kh u ph n (mg/kg), AF là hàm lư ng ch t dinh dư ng trong d ch h i tràng (ho c ch t
th i) (mg/kg), IF là hàm lư ng AIA trong d ch h i tràng (ho c ch t th i) (mg/kg), AD là hàm
lư ng ch t dinh dư ng trong kh u ph n (mg/kg).
Giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh nitơ (MEN) và t l tiêu hóa các ch t dinh dư ng
trong th c ăn thí nghi m ñư c tính theo phương pháp sai khác (Villamide và cs, 1997;
Robbins và Firman, 2005; Oryschak và cs, 2010) theo công th c sau: EVf = EVbd + (EVtd-
EVbd)/k. Trong ñó, EVf là giá tr MEN (kcal/kg DM) ho c t l tiêu hóa ch t dinh dư ng c a
th c ăn thí nghi m (%DM); EVtd và EVbd l n lư t là giá tr MEN (kcal/kg DM) ho c t l tiêu
hóa ch t dinh dư ng (%DM) c a kh u ph n ch a th c ăn thí nghi m và kh u ph n cơ s ; k là
t l th c ăn thí nghi m trong kh u ph n cơ s .
X lý th ng kê
S li u thí nghi m ñư c x lý sơ b b ng Microsoft Excel và phân tích th ng kê theo phương
pháp th ng kê sinh v t h c trên ph n m m SPSS 15.0.
K t qu thí nghi m ñư c trình bày trong các b ng s li u là giá tr trung bình ± sai s c a s
trung bình (SEM). Tukey test ñư c s d ng ñ so sánh giá tr trung bình v i ñ tin c y 95%.
Các giá tr trung bình ñư c coi là khác nhau có ý nghĩa th ng kê khi p ≤ 0,05.
K T QU VÀ TH O LU N
Thành ph n các ch t dinh dư ng t ng s c a các m u b t s n thí nghi m
K t qu phân tích hàm lư ng các ch t dinh dư ng t ng s c a các m u b t s n thí nghi m
ñư c trình bày b ng 4. Không có s bi n ñ ng l n v thành ph n các ch t dinh dư ng t ng
s 4 m u b t s n thí nghi m.
Hàm lư ng protein th p trong b t s n là m t trong nh ng y u t chính gây h n ch vi c s
d ng lo i th c ăn này trong các kh u ph n cho gia c m (Eruvbetine và cs, 2003). K t qu
phân tích b ng 4 cho th y hàm lư ng protein trong 4 m u b t s n thí nghi m bi n ñ ng t
1,74 - 2,68% DM, th p hơn so v i công b trư c ñây c a Aina và Fanimo (1997) (3,5% DM).
Tuy nhiên, giá tr protein c a 4 lo i b t s n trong nghiên c u này tương ñương v i giá tr
trong cơ s d li u th c ăn c a INRA (1989) và CVB (1998) (tdt Garcia, Dale, 1999). Ngư c
l i, v i hàm lư ng năng lư ng cao, b t s n ñư c xem là lo i th c ăn cung c p carbohydrate
quan tr ng trong kh u ph n cho ñ ng v t (Omole, 1977 tdt Balagopalan, 2002).
Năng lư ng t ng s trong các m u b t s n thí nghi m bi n ñ ng t 4057,45 ñ n 4123,43
kcal/kg DM. Hàm lư ng d n xu t không nitơ c a b t s n cao (91,91 - 94,29% DM).
4
5. H LÊ QUỲNH CHÂU – Giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh ni tơ....
B ng 4. Thành ph n các ch t dinh dư ng t ng s c a các m u b t s n thí nghi m
Thành ph n dinh dư ng
M ub t
TT DM CP EE Ash CF NfE GE
s n
(%) (%DM) (%DM) (%DM) (%DM) (%DM) (kcal/kg DM)
1 BS1 91,41 1,79 0,40 1,42 2,33 94,05 4057,85
2 BS2 90,34 2,68 0,78 1,95 2,67 91,91 4059,10
3 BS3 90,11 2,21 0,40 1,44 2,18 93,76 4069,99
4 BS4 90,41 1,74 0,56 1,43 1,98 94,29 4123,43
Giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh nitơ trong b t s n
B ng 5. Giá tr MEN c a các kh u ph n ch a b t s n
Ch s ðơn v tính KPCS KBS1 KBS2 KBS3 KBS4
2974,87a 3083,25a 3022,53 a
3019,82a 2976,41a
ME Kcal/kg DM
± 53,33 ± 33,62 ± 24,68 ± 33,24 ± 18,67
13,896a 10,253a 9,217 a
12,971a 13,324a
Nitơ tích lũy g/kg DM
± 1,243 ± 1,063 ± 1,579 ± 1,500 ± 0,588
2860,65a 2998,97b 2946,76 ab
2913,19ab 2866,89a
Kcal/kg DM
± 45,33 ± 27,22 ± 13,03 ± 26,66 ± 16,85
11,97a 12,55b 12,33 ab
12,19ab 12,00a
MJ/kg DM
± 0,19 ± 0,11 ± 0,05 ± 0,11 ± 0,07
MEN
2471,04a 2635,49b 2543,84 ab
2572,41ab 2483,30a
Kcal/kg NT
± 39,15 ± 23,92 ± 11,25 ± 23,54 ± 14,60
10,34a 11,03b 10,64 ab
10,76ab 10,39a
MJ/kg NT
± 0,16 ± 0,10 ± 0,05 ± 0,10 ± 0,66
(DM: v t ch t khô, NT: nguyên tr ng; Các giá tr trung bình trong cùng m t hàng có ít nh t m t ch cái gi ng
nhau thì s sai khác không có ý nghĩa th ng kê v i p > 0,05)
K t qu thí nghi m B ng 5 cho th y, giá tr MEN c a kh u ph n cơ s là 2860,65 kcal/kg
DM hay 2471,04 kcal/kg nguyên tr ng. Giá tr này th p hơn nhi u so v i giá tr ư c tính
(2998,60 kcal/kg nguyên tr ng) t các s li u tham kh o c a Vi n Chăn nuôi (2001). K t qu
xác ñ nh hàm lư ng nitơ tích lũy t các kh u ph n ch a 80% kh u ph n cơ s và 20% b t s n
thí nghi m dao ñ ng t 9,217 g/kg DM (KBS2) ñ n 13,324 g/kg DM (KBS4). S sai khác v
lư ng nitơ tích lũy gi a các kh u ph n thí nghi m là không có ý nghĩa th ng kê (p > 0,05).
Giá tr MEN c a các kh u ph n ch a b t s n thí nghi m dao ñ ng t 2866,89 kcal/kg DM (
KBS4) ñ n 2998,97 kcal/kg DM ( KBS1). K t qu tính giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u
ch nh nitơ c a các m u b t s n thí nghi m theo phương pháp sai khác ñư c trình bày b ng
6. Giá tr MEN c a b t s n bi n ñ ng t 12,10 MJ/kg DM hay 10,94 MJ/kg nguyên tr ng (NT)
(s n Ba trăng) ñ n 14,86 MJ/kg DM hay 13,59 MJ/kg NT (s n KM94 H ng H ). Tính theo
tr ng thái v t ch t khô, s sai khác v giá tr MEN gi a 03 lo i b t s n KM94 H ng H , s n
n p và s n KM94 Hương Trà là không có ý nghĩa th ng kê (p > 0,05). Tuy nhiên, có s sai
khác ñáng k v giá tr MEN gi a b t s n KM94 H ng H và s n Ba Trăng. ði u này có th
gi i thích là do s khác nhau v gi ng, ñi u ki n canh tác và th i v thu ho ch ñã tác ñ ng
ñ n giá tr năng lư ng trao ñ i các gi ng s n. K t qu thí nghi m c a Stevenson (2006)
5
6. VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02-2011
cũng ch ra r ng giá tr năng lư ng trao ñ i c a b t s n là 14,1 MJ/kg DM. Trong khi ñó, theo
CVB (1998) (tdt Garcia và Dale, 1999) giá tr MEN c a b t s n là 2990 kcal/kg DM.
B ng 6. Giá tr MEN c a các m u b t s n thí nghi m
S n KM94 S n KM94
Ch s ðơn v tính S nn p S n Ba Trăng
H ng H Hương Trà
3552,26a 3291,83ab 3123,38ab 2891,85b
Kcal/kg DM
± 136,08 ± 65,16 ± 133,28 ± 84,25
14,86a 13,77ab 13,07ab 12,10b
MJ/kg DM
± 0,57 ± 0,27 ± 0,56 ± 0,35
MEN
3247,10a 2973,77ab 2814,36b 2614,52b
Kcal/kg NT
± 124,39 ± 58,86 ± 120,09 ± 76,17
13,59a 12,44ab 11,78b 10,94b
MJ/kg NT
± 0,52 ± 0,25 ± 0,50 ± 0,32
MEN* Kcal/kg DM 3288,99 3238,24 3289,59 3318,88
(DM: v t ch t khô, NT: nguyên tr ng; MEN*: giá tr MEN ư c tính t công th c c a Janssen (1989)(tdt NRC,
1994): MEN (kcal/kg DM) = 39,14 × DM – 39,14 × Ash – 82,78 × CF; Các giá tr trung bình trong cùng m t
hàng có ít nh t m t ch cái gi ng nhau thì s sai khác không có ý nghĩa th ng kê v i p > 0,05)
Ngoài ra, k t qu b ng 6 cũng ch ra s sai khác v giá tr năng lư ng trao ñ i ư c tính theo
thành ph n các ch t dinh dư ng t ng s và k t qu thí nghi m in vivo. K t qu tính toán giá tr
MEN theo công th c ư c tính c a Janssen (1989) (tdt NRC, 1994) cho th y s chênh l ch so
v i k t qu thí nghi m theo c 2 phía cao và th p hơn. Trong ñó giá tr MEN ư c tính b t
s n 1 (s n KM94 H ng H ) và b t s n 2 (s n n p) th p hơn so v i k t qu thí nghi m in vivo
l n lư t là 7,41 và 1,63%. Ngư c l i, k t qu ư c tính theo cùng công th c trên ñ i v i b t
s n 3 (s n KM94 Hương Trà) và b t s n 4 (s n Ba trăng) cho k t qu cao hơn giá tr thu ñư c
t thí nghi m là 5,32% và 14,77%.
T l tiêu hóa các ch t dinh dư ng c a c a b t s n
M u b t s n KM94 H ng H ñư c s d ng ñ xác ñ nh t l tiêu hóa các ch t dinh dư ng
t ng s . T l tiêu hóa các ch t dinh dư ng t ng s c a b t s n KM94 H ng H ñư c tính t
t l tiêu hóa c a kh u ph n cơ s và kh u ph n ch a b t s n thí nghi m.
B ng 7. T l tiêu hóa bi u ki n các ch t dinh dư ng c a b t s n KM94 H ng H
Ch s KPCS KBS1 S n KM94 H ng H
CP (%) 62,25 ± 0,69 65,32 ± 0,32 77,60 ± 1,60
EE (%) 63,00 ± 1,22 60,81 ± 0,72 52,04 ± 3,61
TLTH h i tràng
CF (%) 6,65 ± 0,42 19,87 ± 0,67 72,76 ± 3,37
NfE (%) 74,09 ± 0,60 75,60 ± 1,32 81,67 ± 6,59
EE (%) 69,22 ± 3,90 66,04 ± 0,38 53,32 ± 1,92
CF (%) 13,85 ± 0,31 27,27 ± 0,52 80,99 ± 2,61
TLTH toàn ph n
NDF (%) 27,63 ± 0,90 38,23 ± 0,45 80,63 ± 2,27
NfE (%) 81,94 ± 0,66 84,72 ± 0,10 95,86 ± 0,51
6
7. H LÊ QUỲNH CHÂU – Giá tr năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh ni tơ....
M c ñ tiêu hóa các ch t dinh dư ng trong b t s n ñư c xác ñ nh h i tràng và trên toàn
ñư ng tiêu hóa. Tuy nhiên, ñ lo i tr nh hư ng c a khu h vi sinh v t ru t già, t l tiêu
hóa protein trong th c ăn ñư c xác ñ nh thông qua phân tích d ch h i tràng.
K t qu B ng 7 cho th y, h s tiêu hóa protein trong b t s n h i tràng là khá cao
(77,60%).Sau khi ñư c h p thu ru t non, các ch t dinh dư ng ñư c ti p t c tiêu hóa và h p
thu ru t già nh ho t ñ ng c a vi sinh v t. Do ñó, t l tiêu hóa các ch t dinh dư ng h i
tràng có xu hư ng th p hơn t l tiêu hóa toàn ph n (b ng 7). S chênh l ch gi a t l tiêu
hóa EE h i tràng so v i t l tiêu hóa EE toàn ph n là không ñáng k (52,04% so v i
53,32%). Tuy nhiên, ñ i v i xơ thô và d n xu t không nitơ, có s sai khác rõ r t gi a t l
tiêu hóa h i tràng và t l tiêu hóa toàn ph n. T l tiêu hóa CF trong b t s n ñ t 72,76% khi
xác ñ nh h i tràng và 80,99% khi ñánh giá trên toàn ñư ng tiêu hóa. Trong khi ñó, t l tiêu
hóa h i tràng và toàn ph n ñ i v i NfE l n lư t là 81,67% và 95,86%. H s tiêu hóa NDF
toàn ph n c a b t s n là 80,63%.
K T LU N VÀ ð NGH
Thành ph n các ch t dinh dư ng t ng s c a các m u b t s n thí nghi m không có s bi n
ñ ng ñáng k . Giá tr MEN c a b t s n bi n ñ ng t 10,94 - 13,59 MJ/kg NT hay 12,10 –
14,86 MJ/kg DM. Chênh l ch gi a giá tr MEN c a các m u b t s n xác ñ nh b ng phương
pháp in vivo và k t qu ư c tính là – 7,41% ñ n + 14,77% (khi áp d ng công th c c a
Janssen, 1989). T l tiêu hóa các ch t dinh dư ng t ng s trong b t s n là khá cao. T l tiêu
hóa bi u ki n CP h i tràng c a s n KM94 H ng H là 77,60%. H s tiêu hóa toàn ph n các
ch t dinh dư ng h i tràng th p hơn so v i k t qu xác ñ nh trên toàn ñư ng tiêu hóa. T l
tiêu hóa toàn ph n ñ i v i xơ thô, xơ không tan trong môi trư ng trung tính và d n xu t
không nitơ trong b t s n l n lư t là 80,99%, 80,63% và 95,86%.
TÀI LI U THAM KH O
Aina ABJ and Fanimo AO, (1997). Substitution of maize with cassava and sweet potato meal as the energy
source in the rations of layer birds. Pertanika J Trop Agric Sci. 20: pp. 163-167.
AOAC, (1990). Official methods of analysis. Fifteenth edition. Published by the Association of Official
Analytical Chemists, Inc., Arlington-Virginia-USA.
Balagopalan C, (2002). Cassava Utilization in Food, Feed and Industry. In: Cassava: Biology, Production and
Utilization. Hillocks RJ, Thresh JM, and Bellotti AC (eds). CABI Publishing.
Bryden WL and Li X, (2004). Utilisation of digestible amino acids by broilers. RIRDC Publication No 04/030.
Eruvbetine D, Tajudeen ID, Adeosun AT, Olojede AA, (2003). Cassava (Manihot esculenta) leaf and tuber
concentrate in diets for broiler chickens. Bioresour Technol. 86: pp. 277–281.
Garcia M and Dale N, (1999). Cassava Root Meal for Poultry. J. Appl. Poultry Res. 8: pp.132-137.
Hill FW and Anderson DL, (1958). Comparison of metabolizable energy and productive determinations with
growing chicks. J Nutr. 64:, pp. 587–603.
H Trung Thông, H Lê Quỳnh Châu, Vũ Chí Cương, ðàm Văn Ti n, Lê ð c Ngoan, (2009). Xác ñ nh giá tr
năng lư ng trao ñ i có hi u ch nh nitơ trong th c ăn nuôi gà b ng phương pháp gián ti p v i ch t ch th
là khoáng không tan trong axit cloric. T p chí Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn. 12: pp. 35-40.
Huang RL, Yin YL, Wu GY, Zhang YG, Li TJ, Li LL, Li MX, Tang ZR, Zhang J, Wang B, He JH, and Nie XZ,
(2005). Effect of dietary oligochitosan supplementation on ileal digestibility of nutrients and
performance in broilers. Poult Sci. 84: pp.1383-1388.
Lã Văn Kính, (2003). Thành ph n hóa h c và giá tr dinh dư ng c a các lo i th c ăn gia súc Vi t Nam. NXB
Nông nghi p TPHCM.
7
8. VI N CHĂN NUÔI - T p chí Khoa h c Công ngh Chăn nuôi - S 28-Tháng 02-2011
Lammers PJ, Kerr BJ, Honeyman MS, Stalder K, Dozier III WA, Weber TE, Kidd MT, and Bregendahl K,
(2008). Nitrogen-corrected apparent metabolizable energy value of crude glycerol for laying hens. Poult
Sci. 87: pp.104-107.
NRC, (1994). Nutrition requirements of poultry. Ninth revised edition. National Academy Press, Washington
D.C.
Onimisi PA, Dafwang II, Omage JJ, and Onyibe JE, (2008). Apparent digestibility of feed nutrients, total tract
and ileal amino acids of broiler chicken fed quality protein maize (Obatampa) and normal maize. Int J
Poult Sci. 7(10): pp.959-963.
Oryschak M, Korver D, Zuidhof M, Meng X, and Beltranena E, (2010). Comparative feeding value of extruded
and nonextruded wheat and corn distillers dried grains with solubles for broilers. Poult Sci. 89: pp.2183-
2196.
Robbins DH and Firman JD, (2005). Evaluation of the metabolizable energy of meat and bone meal for chickens
and turkeys by various methods. Int J Poult Sci. 4(9): pp.633-638.
Scott TA and Hall JW, (1998). Using acid insoluble ash marker ratio (diet:digesta) to predict digestibility of
wheat and barley metabolizable energy and nitrogen retention in broiler chicks. Poult Sci. 77: pp.674-
679.
Stevenson MH, (2006). The nutritional value of cassava root meal in laying hen diets. J Sci Food Agric. 35(1):
pp. 36-40.
Tôn Th t Sơn, Nguy n Th Mai, (2007). Xác ñ nh giá tr năng lư ng trao ñ i (ME) c a m t s gi ng ñ tương
làm th c ăn cho gia c m b ng phương pháp tr c ti p. T p chí KHKT Nông nghi p. 4: pp.33-37.
Vi n Chăn nuôi, (2001). Thành ph n và giá tr dinh dư ng th c ăn gia súc - gia c m Vi t Nam. NXB Nông
nghi p Hà N i.
Villamide MJ, Fuente JM, Perez de Ayala P, and Flores A, (1997). Energy evaluation of eight barley cultivars
for poultry: Effect of dietary enzyme addition. Poultry Science. 76: pp.834-840.
Vogtmann H, Pfirter HP, and Prabucki AL, (1975). A new method of determining metabolisability of energy and
digestibility of fatty acids in broiler diets. Br Poult Sci. 16(5): pp.531-534.
Vũ Duy Gi ng, Nguy n Th Mai, Tôn Th t Sơn, (2000). K t qu xác ñ nh giá tr năng lư ng trao ñ i (ME) c a
m t s lo i ngô ñ làm th c ăn cho gia c m b ng phương pháp tr c ti p. T p chí Khoa h c Nông
nghi p. 9: pp. 95-104.
*Ngư i ph n bi n : TS. Tr n Qu c Vi t ; Ths. Tr n Th Bích Ng c
8