Những công cụ phân tích giới đã được phát triển không chỉ hữu ích trong xem xét các vấn đề phát triển và vận động chính sách. Các kỹ thuật PRA có thể vận dụng hữu hiệu trong phân tích giới theo các khung phân tích. Các quan hệ về sắc tộc, đẳng cấp, cũng có thể phân tích theo các công cụ phân tích giới với những điều chỉnh tương ứng. Các khung phân tích rất hữu ích để xây dựng các đề tài nghiên cứu cả định tính và định lượng.

1. MẠNG LƯỚI VNGOS FORLAND
CHÀO MỪNG
THAM DỰ KHÓA TẬP HUẤN
Phân tích giới trong
Phát triển cộng đồng và Vận
động Chính sách về Môi trường
Huế, 19-20 tháng 8 năm 2014

2. Phân tích giới
• Thu thập và xem xét thông tin về sự
khác biệt về giới và quan hệ xã hội
nhằm xác đinhj,hiểu và giải quyết
những bất bình đẳng trên cơ sở
giới
• IDS/DFID, 2000

3. Bình đẳng giới
• Bình đẳng giới (equality) hàm ý phụ
nữ có các cơ hội y như nam giới trong
cuộc sống, bao gồm cả năng lực tham
gia đời sống xã hội
• Công bằng giới (equity) hàm ý các kết
quả trong phát triển phát triển là
ngang nhau với nam và nữ, có thừa
nhận nhu cầu và quan tâm khác nhau
của hai nhóm, và để đạt được điều đó
đòi hòi phải phân bố lại quyền lực và
nguồn lực.

4. Nhu cầu giới
• Nhu cầu xuất phát từ trải nghiệm
chung mà phụ nữ phát hiện và chia
sẻ và cùng ưu tiên như một giới

5. Phân công lao động về giới
• Ý tưởng và thực tiễn được xác định
về mặt xã hội cho các vai trò và
hoạt động được cho là phù hợp
với nữ và nam.

6. Bạo lực giới
• Bất kỳ hành động hay mối đe dọa
nào do nam hoặc một tổ chức thể
chế của nam giới chiếm số đông có
thể gây hại về thể chất, tình dục,
hoặc tâm lý cho phụ nữ hay trẻ em
gái vì lý do giới của họ.

7. Quá trình tạo quyền của phụ nữ
Women’s Empowerment- Tiến trình
“từ dưới lên” nhằm chuyển đổi quan
hệ quyền lực về giới thông qua:
• Phát triển nhận thức của cá nhân
hay nhóm phụ nữ đang bị lệ thuộc
(subordination) và
• Xây dựng năng lực của họ nhằm
thách thức sự lệ thuộc đó

8. WID và GAD
WID
• Kêu gọi quan tâm
tới đưa phụ nữ
vào chính sách
phát triển
• Nhấn mạnh nhu
cầu tích hợp phụ
nữ trong tiến trình
phát triển
GAD
• Tập trung vào cái
gốc xã hội của sự
khác biệt giữa
nam và nữ
• Nhấn mạnh nhu
cầu thách thức vai
trò giới và quan hệ
giới

9. Các khung phân tích giới
Đặng Ngọc Quang
Liên hệ: 0913229762

10. Chế độ phụ hệ
• Cấu trúc xã hội có tính hệ thống mà
nó thể chế hóa quyền lực của nam
với nữ về mặt thể chất, xã hội và
kinh tế.

11. Quan hệ giới
• Những quan hệ quyền lực có thứ
bậc cao thấp giữa nam và nữ,
thường đặt phụ nữ vào vị trí thua
thiệt.

12. Các công cụ chung
• MYTK
• Cây vấn đề
• Phân tích bên
tham gia
• Cây mục tiêu
• Khung lô gic

13. Các khung phân tích chuyên đề
về giới
• Harvard
• Mose
• Kabeer
• Tạo quyền

14. Khung Harvard/Vai trò giới
• Mô tả vai trò của
nam và nữ
• Tiếp cận và quyền
kiểm soát của
nam và nữ với
nguồn lực
• Hai vai trò quan
tâm: sản xuất, tái
sản xuất
• Xem xét hộ gia
đình như một đơn
vị phân tích
• Có xu hướng coi
phụ nữ là một
nhóm đồng nhất

15. Khung Moser
• Ba vai trò giới:
sản xuất, tái sản
xuất, xã hội
• Nhu cầu giới: Nhu
cầu thực tiễn và
nhu cầu chiến
lược
• Chú ý phân tích
nhu cầu mong
muốn/dự kiến và
thực trạng
Nhu cầu chiến
lược phản ánh
quan tâm
• thách thức vị trí lệ
thuộc của phụ nữ
• Thách thức quan
hệ (quyền lực)
giới
• Phụ nữ là tác
nhân thay đổi

16. Khung Kabeer: quan hệ xã hội
• Tìm kiếm phát
hiện bất bình
đẳng về quyền
lực
• Cấp độ thu thập
phân tích thông
tin cả gia đình, và
các thể chế như
cộng đồng, thị
trường, thiết chế
nhà nước
• Phân tích sự khác
biệt giữa các
nhóm phụ nữ theo
chiều cạnh sắc
tộc, tầng lớp kinh
tế
• Tìm hiểu động học
của quan hệ giới
trong các thể chế
và tìm giải pháp
cải thiện

17. Các chiều cạnh của thể chế cần
phân tích
• Quy định: quy
tắc/cách thức thực
hiện?
• Hoạt động: làm ra
cái gì?
• Nguồn lực: dùng
cái gì?
• Con người: ai tham
gia/ai đứng
ngoài/ai làm gì?
• Quyền lực: ai được
tham vấn, ai quyết
định, vì lợi ích của
ai?
• Các thể chế chủ yếu
– Nhà nước: tổ chức
chính quyền, đoàn
thể, tư pháp, quân đội
– Thị trường: công ty/tổ
hợp, thương nhân
– Cộng đồng: nhóm hội,
lãnh đạo, hội đồng
thôn, ban bệ
– Gia đình: họ hàng, gia
tộc

18. Các loại chính sách từ góc độ
giới
• Mù giới: thường
thiên vị cho nam
• Có nhận thức giới
• Trung tính về giới:
thường không
thay đổi quan hệ
quyền lực và
phân bổ nguồn
lực
• Cụ thể về vấn đề
giới: có mục tiêu
giới và giải quyết
nhu cầu giới trong
nguồn lực cho
phép
• Phân phối lại: thay
đổi cách phân bổ
nguồn lực cho
công bằng hơn

19. Khung tạo quyền giới
Năm cấp độ bình quyền
• Kiểm soát các yếu tố
sx
• Tham gia trong quá
trình quyết định
• Nhận thức (về vai trò
giới, và phân công lao
động)
• Tiếp cận các yếu tố
sản xuất, loại bỏ phân
biệt đối xử
• Phúc lợi: thực phảm,
thu nhập, sức khỏe,
giáo dục
Các mức độ tác động
của chính sách/chương
trình/dự án
• Âm tính: không đề cập
tới vấn đề giới
• Trung tính: vấn đề giới
được đề cập mà không
rõ kết quả có hệ quả gì
• Tích cực: có quan tâm
tới ván đề giới và cải
thiện vị thế của phụ nữ
so với nam

20. Phân công lao động giới
• Có vẻ phân công lao
động giới mang tính
tự nhiên
• Thực chất phân công
lao động có bản chất
xã hội
• Thực tế: vai trò, lao
động của nữ ít có ý
nghĩa/giá trị hơn của
nam
• Nam tham gia nhiều
hơn vào công việc ở
thị trường, nhà nước,
thu nhập cao hơn
• Nhu cầu thách thức
các vai trò và phân
công lao động vì mục
tiêu công bằng!

21. Bình đẳng/phân biệt đối xử
• Bình đẳng về mặt
các cơ hội như
nhau
• Bình đẳng về
thực chất: đòi hỏi
kết quả cuối cùng
hai bên được
hưởng công bằng
theo nhu cầu và
quan tâm của họ
Bình đẳng thực chất
yêu cầu:
• những thay đổi về
cơ cấu, cơ chế
• Cách đối xử khác
biệt với nam và nữ
• Xem xét tác động
khác biệt của
chính sách/dự án
tới nam và nữ

22. Các kỹ thuật PRA trong phân
tích giới
• Biểu đồ mùa vụ
• Biểu đồ đi lại
• Bản đồ nguồn lực
• Thời gian trong
ngày
• Lát cắt địa hình
• Tiến trình lịch sử
• Phân tích cho
từng nhóm giới
tính trong các:
– Nhóm tuổi,
– Nhóm sắc tộc,
– Nghề nghiệp
– Mức sống

23. Liên hệ
• Đặng Ngọc Quang
• dangngocquang52@gmail.com
• 0913229762