Prjnjian pangkor

SOALAN

http://ppismpsejarahgstt.blogspot.com/

Pengenalan
Seperti Negeri-negeri lain, kekacauan di Perak juga berlaku pada
tahun 1860-an dan 1870-an.
Di antara kekacauan2 itu ialah perebutan takhta dan pergaduhan
kongsi gelap Cina di Larut.
Pada mulanya, British tidak mengambil langkah untuk menamatkan
kekacauan2 tersebut kerana sebelum tahun 1874, British tidak
mengamalkan dasar campur tangan dalam hal2 Negeri2 Melayu.
Walau bagaimanapun, kekacauan2 berikut dijadikan alasan oleh
British untuk campur tangan di Perak selepas tahun 1874.


Perjanjian Pangkor merupakan satu perjanjian yang ditandatangani
pada 20 Januari 1874 di antara Gabenor Negeri - negeri Selat Sir
Andrew Clarke di pihak Inggeris dan Raja Muda Abdullah yang
berkuasa di Hilir Perak bersama-sama dengan pembesar-pembesar
yang menyokong baginda iaitu Bendahara, Temenggung, Orang Kaya
Menteri, Shahbandar, Raja Mahkota, Laksamana dan Dato' Sagor.

Perjanjian ini memberi kebenaran untuk Inggeris mencampuri urusan
negeri Perak, satu kesilapan yang telah dilakukan oleh Raja Abdullah
dan membuka peluang kepada campur tangan Inggeris secara rasmi
dalam urusan negeri Melayu. Perjanjian ini telah ditandatangani di
atas kapal HMS Pluto yang berlabuh diSelat Dinding, iaitu di
kawasan perairan di antara Lumut dan Pulau Pangkor.

Sebab-sebab campur tangan British

1. Pergaduhan kongsi gelap Cina di Larut
• Pergaduhan antara dua kumpulan Ghee Hin (Org Kantonis) dan Hai San
(org Hakka).
• Kedua2 kumpulan tinggal dlm dua kws petempatan yg
berasingan, pembahagian sempadan kws masing2 tidak mutlak.
• Terdapat org Ghee Hin yg tinggal di kws Hai San dan sebaliknya.
• Ghee Hin dipimpin oleh Chin Ah Yam.
• Hai San dipimpin oleh Chung Keng Quee.
• Akibat ketiadaan pembahagian kws yg jelas, kedua2 kumpulan kongsi
gelap sering bersaing utk memperoleh kws bijih timah yg baik.
• Keadaan ini menimbulkan perselisihan dan permusuhan sehingga
mencetuskan Perang Larut tahun 1861 dan berlarutan sehingga tahun
1874

2.Pewarisan takhta
• Kekacauan di Perak juga berlaku akibat perebutan
takhta dlm kalangan kerabat diraja menyebabkan
keadaan politik dlm negeri menjadi semakin kusut.
• Kemangkatan Sultan Ali pada tahun 1871,
menyebabkan termaktubnya perjanjian ini.
• Raja Abdullah, sbg raja muda sepatutnya dilantik
sbg sultan baru tetapi disebabkan baginda tidak
menghadiri upacara pengkebumian, Raja Ismail
telah dilantik sbg sultan oleh pembesar2 Perak.


• Raja Bendahara Ismail diangkat & ditabalkan krn mengikut
istiadat pertabalan Raja-raja Melayu, baginda sultan yg sah krn
baginda memiliki alat2 kebesaran diraja (Regalia).

• Baginda berkuasa & mempunyai pengikut yg ramai di Hulu Perak.
• Perasaan tidak puas hati mendorong Raja Abdullah meminta
bantuan Inggeris.

• Dlm masa yg sama, berlaku permusuhan kongsi gelap Cina yg
merebut lombong bijih timah.

• Raja Abdullah minta pertolongan utk menyelesaikan dua masalah
tersebut.

Perjanjian Pangkor, 1874. (Sumber: Arkib Negara Malaysia

http://sembangkuala.wordpress.com/tag/pangkor-treaty/


Gambar yang dirakam pada tahun 1875 ini menunjukkan pentadbir dan pegawai
British yang terlibat dalam Perjanjian Pangkor yang ditandatangani pada 1874.
Sir William Jervois, yang duduk di tengah-tengah merupakan Gabenor baru
menggantikan Gabenor Clarke. Berdiri dari kiri - Dr. Anderson; Kepten Innes; Mejar
F. McNair; Lt. Henry Mc Callum; J.W.W Birch; W. Knaggs (memakai suit terang);
Kepten Speedy; Frank Swettenham. (Sumber: Arkib Negara Malaysia)

http://sembangkuala.wordpress.com/tag/pangkor-treaty/

Syarat-syarat Perjanjian Pangkor 1874

•Raja Abdullah, Sir Andrew Clarke & beberapa org2
besar Perak tanpa kehadiran Sultan Ismail & Raja
Yusuf di Pulau Pangkor pd 20 Januari 1874
menghasilkan Perjanjian Pangkor.
•Bahagian pertama perjanjian berkaitan perbalahan
antara kongsi gelap Cina.
•Kedua2 pihak diminta mengekalkan
keamanan, memansuhkan senjata & kubu2, menerima
keputusan dari sebuah Suruhanjaya Kerajaan yg
ditubuhkan khas utk menyelesaikan soal perlombongan

•Bahagian kedua ialah tentang Kesultanan Perak
1. Raja Abdullah diiktiraf sbg Sultan Perak yg sah
• Sultan Ismail diturunkan drpd takhta & diberi satu gelaran
baru Raja Muda, & diberikan pencen $1000 sebulan & diberi
satu kws jajahan kecil utk ditadbir.
2. Sultan bersedia menerima seorang Residen British sbg
penasihat.
• Nasihat Residen mesti diminta & dipatuhi dlm semua perkara
kecuali berkaitan agama Islam & adat istiadat Melayu.
• Bayaran gaji Residen akan dibiayai oleh Sultan Perak & sultan
akan menyediakan sebuah tempat tinggal kpd Residen.


3. Kutipan cukai tidak lagi dibuat oleh pembesar2 Melayu
tempatan, Residen British akan bertanggungjawab utk
mengutip & mengawal semua kutipan cukai & perbelanjaan
wang cukai.
4. Oleh krn pembesar2 Melayu tidak lg boleh mbuat kutipan
cukai, mereka akan diberi pencen bulanan oleh kerajaan
negeri.
5. Wilayah Dinding diserahkan kpd pentadbiran oleh pihak British
& menjadi wilayah takluk Negeri2 Selat.Wilayah Dinding
diambil alih oleh pihak British krn mahu menyelesaikan
masalah lanun yg mengambil perlindungan di dlm Hutan Bakau
& gua2 di sekitar kws Dinding.


 Menandakan bermulanya penguasaan British secara langsung dalam
pentadbiran dan ekonomi di Perak.
 Dengan kejayaan ini British terus mencari peluang untuk mengusai
negeri-negeri Melayu lain yang kaya untuk kepentingan ekonomi
mereka.
 Masyarakat Cina bersetuju menghentikan pergaduhan dan
menerima pihak British menjadi orang tengah dalam urusan
perlombongan bijih timah.
 Raja Ismail tidak mengiktiraf perjanjian tersebut.


 Raja Abdullah diiktiraf Inggeris sbg sultan & Sir James W.W
Birch menjadi Residen pertama di Perak.

 Menguasai kuasa pemungutan cukai melalui sistem pentadbiran
yang diperkenalkan iaitu sistem residen.

 Kuasa sultan dan pembesar dalam pemungutan cukai dikawal
oleh sistem residen

 Perjanjian Pangkor ini juga menjadi titik permulaan mereka
untuk menguasai hasil ekonomi dan hasil bumi di Perak.


 Perjanjian ini berjaya menamatkan huru-hara yg begitu lama di
Larut & membolehkan kegiatan melombong bijih timah diteruskan
tanpa gangguan.
 Campur tgn British mengakibatkan sultan & pembesar Melayu
kehilangan kuasa secara beransur2 dlm pemerintahan negeri krn
mereka terikat utk bertindak atas nasihat & arahan Residen
British.
 Pd mulanya, perkara ini tidak disedari tetapi lama-kelamaan tlh
menimbulkan perasaan tidak puas hati sultan & pembesar &
akhirnya membawa kpd kebangkitan scr kekerasan menentang
British.


 Rasa tidak senang hati itulah membuka jalan
nekad utk org Melayu Perak bertindak tanpa
takut & gentar, mereka tlh berpakat
membunuh Birch pd thn 1875 di Pasir Salak.
 Kejadian ini mengakibatkan berlaku beberapa
siri peperangan antara Melayu Perak &
Inggeris hingga 1876.


 Walaupun wira-wira bangsa ini berjaya dibunuh oleh
Inggeris, namun peristiwa Pasir Salak itu telah
mengajar Inggeris bahawa mereka tidak boleh
mengambil mudah dan memperbodohkan orang
Melayu.
 Ramai wira negeri Perak yang terlibat dalam
pembunuhan Birch telah ditangkap dan dihukum
bunuh.


 Antaranya Dato Maharaja Lela, Datuk Sagor, Si Puntum,
Pandak Endut, Laksamana Mohamad Amin, Ngah Ibrahim
dan lain-lain. Sultan Abdullah pula disingkir ke Pulau
Seychelles.
 Dengan berjaya membantutkan penentangan Melayu,
Inggeris berjaya mengukuhkan kedudukannya di Perak dan
kemudiannya membuka lebih banyak lombong bijih timah d
Perak dan ladang-ladang getah. Perak bersama Neger
Sembilan, Selangor dan Pahang kemudiannya dikenal
dengan Negeri2 Melayu Bersekutu.


•Campur tangan British di Perak secara merupakan titik
permulaan dan peluang kepada mereka untuk menguasai
Tanah Melayu.

•Melalui Perjanjian Pangkor terdapat banyak perubahan
yang berlaku dalam sistem pentadbiran ekonomi dan
sosial di Perak khususnya dan di negeri-negeri yg lain.


HMS Pluto
Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Kapal Pluto menempa sejarah kerana menjadi lokasi di mana Perjanjian Pangkor ditandatangan
pada 20 Januari 1874 .
Kapal Pluto pada asalnya adalah sebuah kapal perang kecil (gunboat) milik Tentera Laut Diraja
British yang dibina dalam tahun 1835 (mengikut . Kapal ini adalah sebuah kapal paddle steamer yang
dilengkapkan dengan meriam dan dikelaskan sebagai Gun vessel oleh Tentera Laut DiRaja British. HMS
Pluto dilancarkan pada 28 April 1831. Kapal ini mempunyai badan kapal (hull) diperbuat daripada
kayu dan menggunakan sistem tujahan “paddle” (paddle steamer). HMS Pluto mempunyai berat
penuh 365 ton.
Semasa Perang Candu Pertama 1838-1842 kapal Pluto bersama-sama bertempur dengan pihak
China. Dalam bulan April 1847, kapal Pluto bersama-sama HMS ESPIEGLE telah menawan kota di
Sungai Canton yang enggan membenarkan kapal melalui pelabuhan itu.
Dalam tahun 1860 , kapal Pluto menawan sebuah kapal pembawa hamba abdi bernama Orion di
pantai benua Afrika dan menarik kapal tersebut ke Pulau St. Helena, di mana 808 orang hamba abdi
yang menjadi tawanan dibebaskan.
Dalam tahun 1861 , kapal ini diserahkan kepada Syarikat India Timur dan dihantar bertugas di Malaya
untuk membuat rondaan anti pelanunan dan untuk menguatkuasakan diplomasi kapal perang
(gunboat diplomacy) yang diamalkan oleh kerajaan Negeri-Negeri Selat untuk memaksa negeri-negeri
Melayu mengikut kehendak mereka.
Kapal Pluto dengan muatan kosong 150 ton mempunyai 9 laras meriam dan digunakan sebagai kapal
meriam peronda polis di perairan Selat Melaka antara Pulau Pinang dan Singapura . Kapal Pluto
ditugaskan meronda dan menumpaskan kegiatan pelanunan di Selat Melaka dan membantu kapal-
kapal Syarikat India Timur dan sekiranya perlu untuk menunda kapal-kapal tersebut ke Pulau
Pinang ataupun Singapura .

Sir Andrew Clarke, Governor of the Straits Settlements 1873-1875.
(Source: Wikimedia)


Sekian, terima kasih…

Disediakan oleh;
1. Corina Sulat Ak Ungkut
2. Nurhidayah Binti Ramli


Prjnjian pangkor

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Andere mochten auch

Andere mochten auch (20)

Ähnlich wie Prjnjian pangkor

Ähnlich wie Prjnjian pangkor (20)

Mehr von firo HAR

Mehr von firo HAR (20)

Prjnjian pangkor