Pasqyre e tregut te telekomunikacionit tm1 dhe tm2 2012

Republika e Kosovës
Republika Kosova-Republic of Kosovo
Autoriteti Rregullator i Telekomunikacionit
Telecommunications Regulatory Authority
Regulativni Autoritet Telekomunikacije

Departamenti i Telekomunikacionit

PASQYRË E TREGUT TË TELEKOMUNIKACIONIT

Bazuar në Informatat e pranuara nga ofruesit e shërbimeve telekomunikuese
(TM1 dhe TM2-2012)

Shtator, 2012

PASQYRË E TREGUT TË TELEKOMUNIKACIONIT TM1-2012 & TM2-2012

PËRMBAJTJA
1.

HYRJE....................................................................................................................................................... 7

1.1. Të dhënat statistikore ............................................................................................................................. 7
2.

PASQYRË E PËRGJITHSHME ........................................................................................................... 8
2.1.
2.2.

3.

Pasqyra e të ardhurave nga shërbimet telekomunikuese ....................................................... 11
Investimet e bëra në rrjete dhe shërbime telekomunikuese .................................................... 11

TELEFONIA FIKSE ............................................................................................................................. 13
3.1. Numri përdoruesve të telefonisë fikse ............................................................................................ 13
3.2. Ndarja e tregut .................................................................................................................................... 15
3.3. Trafiku i telefonisë fikse ................................................................................................................... 16
3.4. Struktura e thirrjeve në telefoninë fikse ......................................................................................... 17
3.6.
Operatorët e autorizuar/Liçensuar për ofrimin e shërbimeve të telefonisë fikse në Kosovë
dhe Rajon .................................................................................................................................................... 19
3.7.
3.8.

4.

Teknologjia e përdorur dhe infrastruktura ............................................................................... 20
Tarifat .............................................................................................................................................. 20

TELEFONIA MOBILE......................................................................................................................... 26
4.1. Përdoruesit e telefonisë mobile ........................................................................................................ 26
4.2. Ndarja e tregut sipas përdoruesve.................................................................................................. 27
4.3. Të ardhurat e telefonisë mobile ........................................................................................................ 29
4.4. Tarifat .................................................................................................................................................. 36
4.4.1. Tarifat e thirrjeve kombëtare ............................................................................................... 38
4.4.2. Tarifat e thirrjeve ndërkombëtare ....................................................................................... 39
4.4.3. Tarifat e për SMS ................................................................................................................... 40
4.4.4. Tarifat e Roamingut .............................................................................................................. 41
4.4.5. Tarifat e terminimit ................................................................................................................ 41
4.5. Mbulueshmëria dhe elementet e rrjetit ........................................................................................... 44

5.

INTERNETI........................................................................................................................................... 47
5.1. Numri i përdoruesve me qasje brez gjere ...................................................................................... 47
5.2. Ndarja e tregut ................................................................................................................................... 48
5.3. Përdoruesit sipas operatorëve (ISP) ............................................................................................... 49
5.4. Teknologjitë e përdorura .................................................................................................................. 49

6.

LINJAT ME QIRA................................................................................................................................ 50

ANEKSI 1 ....................................................................................................................................................... 51
A. Përmbledhje e indikatorëve të tregut të telekomunikacionit................................................................ 51
Faqe 2 nga 58
Adresa: Qyteza Pejton, rr.Pashko Vasa nr. 12, 10 000 Prishtinë-Kosovë
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;
email: info@art-ks.org; web-site: www.art-ks.org


ANEKSI 2 ....................................................................................................................................................... 52
A. Tabela e numrit të linjave të telefonisë fikse sipas ekonomive familjare dhe popullsisë sipas
Komunave deri në TM2 2012 .................................................................................................................. 52
B. Tabela e numrit të përdoruesve të Internetit sipas ekonomive familjare dhe popullsisë sipas
Komunave deri në TM2 2012 .................................................................................................................. 53
ANEKSI 3 ....................................................................................................................................................... 54
A. Regjistri i Ndërmarrjeve të Liçensuar nga ART për Operimin e Rrjetave dhe ofrimin e Shërbimeve
Telekomunikuese Publike ......................................................................................................................... 54

LISTA E TABELAVE
Tabela 1: Indikatorët Kryesor të Tregut të Shërbimeve Telekomunikuese......................................... 10
Tabela 2: Numri i përdorueseve të telefonisë fikse (TM1-2009 deri TM2-2012) .............................. 14
Tabela 3: Përdoruesit e telefonisë fikse sipas kategorisë (TM1-2009 deri TM2 2012) ...................... 15
Tabela 4: Numri i përdoruesve me qasje brez-gjerë në Internet (TM1 2010 – TM2 2012) .............. 49

LISTA E FIGURAVE
Figura 1: Liberalizimi i plotë i shërbimeve telekomunikuese (Burimi: Cullen International Raporti
II për monitorimin e tregut të komunikimeve elektronike, Korrik 2012) .................................... 9
Figura 2 – Licencat e lëshuara gjatë periudhës 2004 deri TM2-2012 ............................................... 10
Figura 3 – Shpërndarja e të hyrave sipas veprimtarisë ..................................................................... 11
Figura 4: Penetrimi i telefonisë fikse gjatë periudhës TM1 2009 – TM2 2012 ................................. 14
Figura 5: Numri i linjave fikse për 100 banorë (Burimi: Cullen International, Raporti 2, Maj 2012)
.................................................................................................................................................... 15
Figura 6 – Ndarja e tregut sipas përdoruesve dhe të të hyrave: TM1 2009 deri TM2 2012............. 16
Figura 7 – Të ardhurat e përgjithshme nga telefonia fikse ................................................................ 16
Figura 8: Totali i Trafikut (origjinimi dhe terminimi) i telefonisë fikse ........................................... 17
Figura 9: Trafiku i origjinuar fiks sipas destinacioneve .................................................................... 18
Figura 10: Trafiku hyrës i telefonisë fikse .......................................................................................... 18
Figura 11: Operatorët liçensuar/autorizuar për ofrimin e shërbimeve të rrejti të telefonisë fikse në
vendet e Evropës Juglindore, (Burimi Cullen internacional, Raporti 2, Maj 2011) ................. 19
Figura 12: Operatorët liçensuar/autorizuar për ofrimin e shërbimeve të rrejti të telefonisë fikse në
vendet e Evropës Juglindore (Burimi Cullen Internacional, Raporti 2, maj 2012)................... 19
Figura 13: Tarifat lokale dhe nacionale të telefonisë fikse .................................................................. 20
Figura 14: Tarifat për thirrjet ndërkombëtare ................................................................................... 21
Figura 15: Tarifat e instalimit të telefonit fiks 2007-2011 ................................................................ 21
Figura 16: Tarifat e instalimit dhe mirëmbajtja mujore për shërbimet ISDN dhe produkti ekuivalent
i ofruar përmes rrjetit kabllor..................................................................................................... 22
Figura 17: Tarifa e mirëmbajtjes mujore për shërbimet e telefonisë fikse .......................................... 23
Faqe 3 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 18: Tarifat e thirrjeve lokale prej 10 minutave brenda rrjetit fiks (Burimi: Cullen
International, Raporti I, Nëntor 2011) ...................................................................................... 24
Figura 19: Tarifat e thirrjeve nacionale prej 10 minutave brenda rrjetit fiks (Burimi: Cullen
Figura 20: Tarifat e thirrjeve ndërkombëtare prej 10 minutave në drejtim të UK (Burimi: Cullen
Figura 21: Tarifat e thirrjeve drejt rrjetit mobil nga operatori fiks publik (Burimi: Cullen
Figura 22: Numri përdoruesve mobil 2007 deri në TM2-2012 ......................................................... 26
Figura 23: Penetrimi i telefonisë mobile ............................................................................................ 27
Figura 24 – Ndarja e tregut sipas përdoruesve TM4 2007 – TM2 2012 .......................................... 27
Figura 25 – Ndarja e tregut sipas te hyrave TM4 2007 – TM2 2012 ............................................. 27
Figura 26 - Struktura e përdoruesve mobil prej TM4-2007 deri TM2-2011 .................................... 28
Figura 27: Struktura e përdoruesve mobil (Burimi: Culen internacional, Raporti I, Nëntor 2011) 28
Figura 28: Të hyrat nga telefonia mobile ........................................................................................... 29
Figura 29: Shpërndarja e thirrjeve telefonike mobile të origjinuara të cilat janë terminuara brenda
rrjetit (‘mobile on-net) TM4 2007 deri më TM2-2012............................................................. 29
Figura 30: Shpërndarja e thirrjeve telefonike të origjinuara në rrjetet mobil të cilat janë terminuar
në rrjetin tjetër mobil (mobil off –net) TM4 2007 deri më TM2-2012 ..................................... 29
Figura 31: Shpërndarja e thirrjeve telefonike mobile të origjinuara të cilat janë terminuara në
rrjetin fiks (‘Mobile to Fix calls’) TM4 2007 deri më TM2-2012 ............................................. 30
Figura 32: Shpërndarja e thirrjeve telefonike të origjinuara në rrjetet mobil të cilat janë terminuar
në rrjetin ndërkombëtar (‘Mobile international calls’) TM4 2007 deri më TM2-2012 ........... 30
Figura 33 – Shpërndarja e trafikut të origjinuar nga Operartorët Virtual (MVNO) sipas
destinacionit – Numeracioni MVNO ........................................................................................ 31
Figura 34 - Shpërndarja e trafikut të origjinuar nga Operartorët Virtual (MVNO) sipas
destinacionit – Numeracioni MVNO- drejt rrjetit të operatorit amë ....................................... 31
destinacionit – Numeracioni MVNO- drejt rrjeteve tjera mobile ............................................. 32
destinacionit – Numeracioni MVNO- drejt rrjeteve Fikse ....................................................... 32
destinacionit – Numeracioni MVNO- drejtë rrjeteve Ndërkombëtare...................................... 33
Figura 38 - Trafiku hyrës mobil nga TM4 2007 deri më TM2-2012 ................................................ 33
Figura 39 - Trafiku hyrës nga rrjeti fiks prej TM4 2007 deri më TM2-2012 ................................... 34
Figura 40 - Trafiku hyrës nga rrjetet ndërkombëtare prej TM4 2007 deri më TM2-2012 ............... 34
Figura 41 - Trafiku në ardhje mobil nga TM4 2007 deri më TM2-2012 .......................................... 35
Figura 42 - Trafiku në ardhje nga rrjeti fiks prej TM4 2007 deri më TM2-2012 ............................. 35
Figura 43 - Trafiku në ardhje nga rrjetet ndërkombëtare prej TM4 2007 deri më TM2-2012 ......... 36
Figura 44: Shporta e tarifave të përdoruesve sipas OECD ............................................................... 37
Figura 45: Shporta e tarifave për përdorues të ulët (Low sage basket) burimi Cullen internacional
.................................................................................................................................................... 37
Figura 46: Shporta e tarifavepër përdorues mesatar (medium usage basket) burimi Cullen
international .............................................................................................................................. 38
Figura 47: Shporta e tarifave për përdorues të lartë ‘high usage basket’ burimi Cullen international
.................................................................................................................................................... 38
Faqe 4 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 48: Tarifat e thirrjeve kombëtare për ‘peak’ ........................................................................... 39
Figura 49: Tarifat e thirrjeve kombëtare për ‘off-peak’ ...................................................................... 39
Figura 50: Tarifat e thirrjeve ndërkombëtare..................................................................................... 40
Figura 51: Tarifat e dërgimit të SMS–ve .......................................................................................... 40
Figura 52: Tarifat e origjinimit të thirrjeve kur përdoruesit janë në roaming dhe origjinojne thirrje
roaming ...................................................................................................................................... 41
Figura 53: Tarifat e pranimit të thirrjeve kur përdoruesit janë në roaming dhe origjinojne thirrje
roaming ...................................................................................................................................... 42
Figura 54: MTR në shtetet e Evropës Juglindore dhe BE-27 (Burimi: Cullen International, Raporti
2, Maj 2012)............................................................................................................................... 42
Figura 55: Shkalla e zvogëlimit të tarifave të terminimit të thirrjeve mobile në shtetet evropiane
(Burimi: BEREC; MTR Benchmark snapshot 2006, 2007, 2008, 2009, 2010) ........................ 43
Figura 56: Shkalla e zvogëlimit të tarifave të terminimit të thirrjeve mobile në Kosovë ................... 44
Figura 57: Mbulueshmëria e operatorëve mobil ................................................................................ 45
Figura 58: Tarifat e pranimit të thirrjeve jashtë vendit .................................................................... 45
Figura 59: Tarifat e origjinimit të thirrjeve roaming – drejt rrjetit amë.......................................... 46
Figura 60: Numri i përgjithshëm i përdoruesve të internetit ............................................................ 47
Figura 61: Penetrimi i shërbimeve të internetit 2007-TM2-2012..................................................... 47
Figura 62: Penetrimi i shërbimeve brez-gjera fikse të internetit në Shtetet e Evropës Juglindore dhe
mesatarja e Vendeve të BE-27 (Burimi: Cullen International, Raporti 2, maj 2012) .............. 48
Figura 63: Ndarja e tregut të shërbimeve të internetit TM1-2012 ................................................... 48
Figura 64: Ndarja e tregut të shërbimeve të internetit TM2-2012 ................................................... 48
Figura 65: Tarifat për kapacitetin prej 2Mbps në shtetet rajonale (Burimi: CI) ............................... 50
Figura 66: Tarifat për kapacitetin prej 34Mbps në shtetet rajonale (Burimi: CI) ............................. 50

Faqe 5 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Disa të dhëna bazike rreth Republikës së Kosovës
Kryeqyteti
Sipërfaqja (km2)
Numri i popullsisë1
GDP (€ milion)2
Valuta
Zona kohore
Kodi telefonik3
ccTLD4

Prishtina (42°40′N 21°10′E)
10,908.00
1,733,872
3,902
Euro
CET (UTS+1)/CEST (UCT+2)
-

1

Sipas rezultateve preliminare të shpallura nga enti i statistikave të Kosovës http://esk.rks-gov.net/
Për vitin 2009, bazuar ne Entin e Statistikave të Kosoves http://esk.rksgov.net/eng/dmdocuments/GROSS%20DOMESTIC%20PRODUCT%20IN%20KOSOVO%202004%20-%202008.pdf b
3 Në mungesë të kodit shtetëror telefonik, Kosova i shfrytëzon tri kode telefonike: për telefoninë mobile kodin e Monakos 377 dhe
Sllovenisë 386,ndërsa në telefoninë fikse Serbisë 381
4
Sigurimi dhe marrja e këtij kodi po ashtu është i varur nga statusi ndërkombëtar i Republikës së Kosovës, gjegjësisht numrit të
njohjeve.
2

Faqe 6 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


1. HYRJE
Rëndësia e sektorit të telekomunikacionit është e njohur jo vetëm për shkak të zhvillimit të tij
të shpejtë, por edhe si përshpejtues i pakontestueshëm në zhvillimin e ekonomive të tjera, e në
veçanti të inovacioneve dhe shoqërisë së informacionit.
Në sferën ekonomike, shumëllojshmëria e shërbimeve telekomunikuese moderne i ndihmon
bizneset në rritjen e produktivitetit përmes krijimit të teknikave prodhuese më efikase dhe
mundësisë së koordinimit të aktiviteteve brenda dhe në mes të bizneseve, duke ndikuar
kështu në ulje të kostos. Për më tepër, industria e telekomunikacionit siguron një burim
kryesor të punësimit, dhe kontribuon me një pjesë të rëndësishme të Bruto Prodhimit
Kombëtar (ang. GDP).
Autoriteti Rregullator i Telekomunikacionit (ART), me qëllim të informimit të operatorëve dhe
ofruesve të liçensuar dhe atyre potencial të shërbimeve të telekomunikacionit, palëve të
interesuara dhe opinionit të gjerë, ka hartuar këtë Raport për gjendjen në tregun e
telekomunikacionit, i cili përmban treguesit kryesor të Tregut të Telekomunikimeve.
Dokumenti në fjalë është përgatitur në bazë të të dhënave të dorëzuara nga operatorët dhe
ofruesit e shërbimeve telekomunikuese, të cilët janë liçensuar nga ART dhe ofrojnë shërbime
të telefonisë fikse, mobile, internetit, linjave me qira dhe shërbime me vlerë të shtuar (VAS).
Duke pas në konsideratë ruajtjen e konfidencialitetit të të dhënave, jo të gjithë treguesit e
raportuar nga operatorët publikohen në këtë raport.
Dokumenti ka natyrë periodike, përkatësisht çdo tre (3) muaj operatorët e liçensuar janë të
obliguar5 t’i dorëzojnë ART–së pyetësorët e plotësuar me të dhënat që do të paraqiten në
vazhdimin e këtij dokumenti. Kështu që raporti do të mund të pasurohet edhe me tregues të
tjerë apo informacione statistikore më të plota për operatorët alternative dhe tregun në tërësi.

1.1. Të dhënat statistikore
Për sigurimin e të dhënave nga operatorët dhe ofruesit e shërbimeve telekomunikuese,
Departamenti i Telekomunikacionit (DT) në kuadër të ART-së, ka hartuar pyetësorët për
shërbimet në tregut të telekomunikacionit, të cilët në vazhdimësi janë përmirësuar në
përputhje me praktikat më të mira të shteteve evropiane dhe më gjërë. Gjithsejtë janë 4
pyetësorë për shërbimet si në vijim:
Më datë 06 shtator 2011, Bordi i ART ka marrë vendim (Vendimi Nr.123; ART Nr.Prot. 047/B/11) për miratimin e Rregullorës për të
dhënat statistikore periodike të operatorëve, të cilët ofrojnë shërbime telekomunikuese dhe postare (Rregullorja Nr.11; ART
Nr.Prot.048/B/11). Para hyrjes në fuqi të kësaj rregulloreje ka ekzistuar Vendimi Nr.12, i datës 16 mars 2010 (Nr.prot.25/1/10) për
raportimin e ofruesve të shërbimeve telekomunikuese.
5

Faqe 7 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


1) Shërbimet e telefonisë fikse;
2) Shërbimet e telefonisë mobile;
3) Shërbimet e internetit;
4) Shërbimet e linjave me qira;
ART duke pasur mision bashkëpunimin, mos diskriminim si dhe transparencën në raport me
të gjithë faktorët relevant në tregun e telekomunikacionit ka mbajtur takime konsultative dhe
korrespondenca aktive me të gjithë ofruesit e shërbimeve telekomunikuese në mënyrë që
procesi i plotësimit dhe dërgimit të të dhënave nga ana e operatorëve të jetë një proces i lehtë
dhe i hapur për të gjithë të interesuarit.

2. PASQYRË E PËRGJITHSHME
Pas hyrjes në fuqi të Ligjit për Telekomunikacionin Nr.2002/7, i ndryshuar me Ligjin Nr.03/L085, janë krijuar kushtet për liberalizimin e tregut në vend. Deri më tani janë liberalizuar të
gjitha shërbimet telekomunikuese, duke përfshirë shërbimet e telefonisë fikse, mobile,
internetit (ISP), shërbimeve me vlerë të shtuar (VAS), etj.
Autorizimet e para për ofrimin e shërbimeve të internetit në nivel nacional janë lëshuar në maj
të vitit 2005 (operatorët e liçensuar: PTK sh.a., IPKO Telecommunications LLC “IPKO”, dhe
KUJTESA.net LLC).
Në shtator të vitit 2006 është lëshuar liçensa e dytë (konzorciumi IPKO/Telekom Sllovenie)
për ofrimin e shërbimeve të telefonisë fikse në nivel nacional.
Sa i përket tregut të telefonisë mobile, deri më tani janë liçensuar dy operator të rrjetit (MNO)
nga ART-ja: PTK-Vala, e liçensuar në vitin 2004, si dhe konzorciumi IPKO/Telekom
Sllovenie/Mobitel, e liçensuar në vitin 2007. Pas aprovimit të Kornizës për shërbimet mobile
virtuale (MVNO) nga ART në maj të vitit 2008, janë liçensuar edhe dy operatorë: Dukagjini
Telecommunications (D3mobile) operon bazuar në marrëveshjen komerciale me IPKO, ndërsa
Dardafon.net (Zmobile) ka arritur marrëveshje me operatorin publik PTK/VALA.
Edhe pse të gjitha shërbimet telekomunikuese janë të liberalizuar deri më tani, megjithatë
konkurrencë të plotë tani për tani kemi në sektorin e shërbimeve të internetit dhe telefonisë
mobile, ndërsa për shërbimet e telefonisë fikse mund të themi se janë pjesërisht konkurruese.
Në figurën 1 është paraqitur ecuria e liberalizimit të plotë të shërbimeve telekomunikuese në
shtetet e ardhshme të zgjerimit të Bashkimit Evropian (BE). Siç shihet nga figura, liberalizimi i
plotë i shërbimeve telekomunikuese ka përfunduar pothuajse në të gjitha shtetet rajonale.
Autorizimet e para për ofrimin e shërbimeve të internetit në nivel nacional janë lëshuar në maj
të vitit 2005 (operatorët e licencuar: PTK sh.a., IPKO Telecommunications LLC “IPKO”, dhe
KUJTESA.net LLC).

Faqe 8 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Në shtator të vitit 2006 është lëshuar licenca e dytë (konzorciumi IPKO/Telekom Sllovenie)
për ofrimin e shërbimeve të telefonisë fikse në nivel nacional.
Sa i përket tregut të telefonisë mobile, deri më tani janë licencuar dy operator të rrjetit (MNO)
nga ART-ja: PTK-Vala, e licencuar në vitin 2004, si dhe konzorciumi IPKO/Telekom
Sllovenie/Mobitel, e licencuar në vitin 2007. Pas aprovimit të Kornizës për shërbimet mobile
virtuale (MVNO) nga ART në maj të vitit 2008, janë licencuar edhe dy operatorë: Dukagjini
Telecommunications (D3mobile) operon bazuar në marrëveshjen komerciale me IPKO, ndërsa
Dardafon.net (Zmobile) ka arritur marrëveshje me operatorin publik PTK/VALA.
Edhe pse të gjitha shërbimet telekomunikuese janë të liberalizuar deri më tani, megjithatë
konkurrencë të plotë tani për tani kemi në sektorin e shërbimeve të internetit dhe telefonisë
mobile, ndërsa për shërbimet e telefonisë fikse mund të themi se janë pjesërisht konkurruese.
Në figurën 1 është paraqitur ecuria e liberalizimit të plotë të shërbimeve telekomunikuese në
shtetet e ardhshme të zgjerimit të Bashkimit Evropian (BE). Siç shihet nga figura, liberalizimi i
plotë i shërbimeve telekomunikuese ka përfunduar pothuajse në të gjitha shtetet rajonale.

Figura 1: Liberalizimi i plotë i shërbimeve telekomunikuese
(Burimi: Cullen International, Raporti II për monitorimin e tregut të komunikimeve elektronike, Korrik 2012)

Gjatë periudhës raportuese, përkatësisht tremujorit të parë dhe të dytë të vitit 2012 janë licencuar
gjithsej 8 ndërmarrje për ofrimin e shërbimeve telekomunikuese në territorin e Republikës së
Kosovës, që shënon një rritje në numrin e përgjithshëm të licencave të lëshuara deri më tani (shih
figurën 2).
Faqe 9 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Licencat e lëshuara gjatë periudhës 2004- TM2/2012
Numri i Licencave

50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

TOTAL
I

ISP

0

3

0

5

2

1

2

26

8

47

VAS

0

1

1

6

5

0

4

12

0

29

Sherbime tel.Nderkombetare

0

0

1

3

0

1

0

1

0

6

Nyje Nderkombetare

0

0

0

2

2

0

0

2

0

6

Telefoni fikse

1

0

1

0

0

1

0

0

0

3

MNO

1

0

0

1

0

0

0

0

0

2

MVNO

0

0

0

0

2

0

0

0

0

2

Figura 2 – Licencat e lëshuara gjatë periudhës 2004 deri TM2-2012
Tabela 1: Indikatorët Kryesor të Tregut të Shërbimeve Telekomunikuese
Nr.

Përshkrimi

TM2- 2012

4.

Numri i linjave të
telefonisë fikse
Numri i përdoruesve të
telefonisë fikse
Penetrimi i telefonisë fikse
(%) për banorë
(%) për shtëpi
telefonisë mobile
Penetrimi i telefonisë
mobile (%)
internetit
Penetrimi i shërbimeve të
internet-it (%) për banorë
Penetrimi i shërbimeve të
internet-it (%) për shtëpi
Te hyrat (€)

4.1.

Telefonia fikse

4.2.

Telefonia mobile

4.2.1.

ARPU (€)

4.3.

Linjat me qira

4.4.

Qasja në internet

5.

Investimet (€)

1.
1.1.
1.2.
1.3
2.
2.1.
3.
3.1.
3.2.

TM1- 2012

Ndryshimi
në krahasim
me TM2 –
TM1 2012 (%)

TM2- 2011

Ndryshimi
në krahasim
me TM2
2011-2012 (%)

315,952

315,952

0.00%

315,952

0.0%

85,030

85,295

-0.31%

87,981

-3.5%

4.90

4.92

-0.41%

5.07

-3.5%

28.82

28.91

-0.31%

29.82

-3.5%

1,522,841

1,467,598

3.63%

1,410,644

7.4%

87.83

84.6

3.68%

81.36

7.4%

142,980

140,169

135,425

5.6%

8.25

8.08

2.06%

7.81

5.3%

48.45

47.50

1.96%

45.9

5.3%

55,115,791
4,626,280
45,822,266
10.03

52,612,898
4,639,545
43,184,498
9.81

397,274

541,796

4.54%
-0.29%
5.76%
2.19%
-36.38%

55,905,581
5,034,055.63
45,337,366
10.71
330,349

-1.4%
-8.8%
1.1%
-6.8%
16.8%

4,269,971
5,545,850

4,289,281
3,485,146

-0.45%
37.16%

5,203,811
4,532,931

-21.9%
18.3%

2%

Faqe 10 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


2.1. Pasqyra e të ardhurave nga shërbimet telekomunikuese
Pjesa dërrmuese e të ardhurave nga shërbimet telekomunikuese vije nga telefonia mobile, që
përbën rreth 83.14% në fund të gjashtë-mujorit të parë të vitit 2012 të të hyrave të përgjithshme
nga shërbimet telekomunikuese. Të ardhurat nga telefonia fikse përbëjnë vetëm 8.39% të të
hyrave të përgjithshme, ndërsa të ardhurat nga interneti përbëjnë rreth 7.75% në fund të
gjashtë-mujorit të parë të vitit 2012. Pjesën e mbetur të të hyrave të përgjithshme e përbëjnë
linjat me qera, të cilat kontribuojnë me të ardhura jo ndjeshme prej më pak se 1%.

a) TM2 – 2012

b) TM1 – 2012

c) TM4 - 2011

Figura 3 – Shpërndarja e të hyrave sipas veprimtarisë

2.2. Investimet e bëra në rrjete dhe shërbime telekomunikuese
Investimet e bëra nga operatorët e shërbimeve telekomunikuese në TM2-2012 kapin shifrën prej
5,545,850€, e që është një rritje e prej rreth 37% krahasuar me periudhën TM1-2012 ku
investimet kanë kapur shifrën prej 3,485,146 €, përkatësisht janë rritur për 18% krahasuar me
periudhën e njëjtë të vitit 2011.

Faqe 11 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 4 – Ndarja e investimet në sektorin telekomunikues për TM1 2011 – TM2 2012

Grafiku i mësipërm paraqet investimet e ndara sipas telefonisë mobile, fikse dhe internetit sipas
periudhave raportuese respektive. Trendi i investimeve në telefoninë mobile në raport me
telefoninë fikse dhe internet është dukshëm më i lartë, me ç’rast rritja e investimeve për këtë
periudhë raportuese vjen kryesisht si rezultat i investimeve të larta nga ofruesit e shërbimeve të
telefonisë mobile. Operatorët e telefonisë mobile përbëjnë pjesën dërrmuese prej 84.35% të
investimeve të përgjithshme në fushën e telekomunikacionit gjatë TM2 2012. Përkundrazi, trendi i
investimeve në telefoninë fikse dhe në internet gjatë periudhës TM1 2011 – TM2 2012 po vijon të
bie në shkallë të lartë. Gjatë TM2 2012 investimet nga telefonia fikse përbëjnë vetëm 6.47% të
investimeve të përgjithshme, ndërsa investimet nga ofruesit e shërbimeve të internetit përbëjnë
vetëm 9.17% të investimeve.

Faqe 12 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


3. TELEFONIA FIKSE
Tregu i Telefonisë fikse në Republikën e Kosovës po zhvillohet me ritme tejet të ngadalësuara.
Porse dukuria e njëjtë po ngjan edhe në shtetet rajonale dhe ato evropiane gjatë viteve të
fundit është vërejtur një ngadalësim, e sidomos në rritjen e penetrimit dhe në të hyrat e
përgjithshme.
ART-ja deri më tani ka liçensuar tre operatorë për ofrimin e shërbimeve telekomunikuese fikse
në tërë territorin e Republikës së Kosovës. Operatorët në fjalë janë:




PTK–Telefonia Fikse (Telekomi i Kosovës TK), i liçensuar me datën 30.07.2004,
IPKO, i liçensuar me datën 08.09. 2006, dhe
KONET, i liçensuar me 2 shkurt të vitit 2009.

Prania e tre operatorëve në tregun e telefonisë fikse (dy aktiv duke ofruar shërbime, ndërsa
KONET ofron linja me qera), na jep të kuptojmë se kemi të bëjmë me një liberalizim të plotë të
shërbimeve të telefonisë fikse.
Krahasuar me ritmet e zhvillimi e tregut të telefonisë mobile në Republikën e Kosovës,
telefonia fikse edhe përkundër investimeve të bëra në këtë sektor, niveli i mbulimit të
territorit dhe popullsisë është shumë i vogël, e si faktor kryesorë për shtrirjen e ulët të
shërbimeve të telefonisë fikse në tërë territorin e Republikës së Kosovës mund të jenë:
kompleksiteti i punëve, nevoja për investime të mëdha, kërkesa e ulët për shërbime të tilla,
etj.

3.1. Numri përdoruesve të telefonisë fikse
Bazuar në të dhënat e operatorëve deri më TM2-2012, rezulton se janë rreth 85,030 përdorues
të telefonisë fikse, e cila ka një rënie jo të ndjeshme në numrin e përdoruesve.
Nëse krahasojmë ecurinë e zhvillimit të këtij tregu gjatë periudhës TM1-2008 e deri më TM22012, rezulton që telefonia fikse nuk ka një zhvillim të qëndrueshëm, gjë e cila vërehet me
lëvizjen e numrit të përdoruesve – rënies së vazhdueshme të tyre.
Në tabelën 2 është paraqitur trendi i numrit të përdoruesve të telefonisë fikse nga TM1 2009
deri TM2 2012.

Faqe 13 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Tabela 2: Numri i përdorueseve të telefonisë fikse (TM1-2009 deri TM2-2012)
VITI

2009

2010

2011

Tremujori

TM1

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

Individual

76,870

77,490

77,608

75,393

76,766

75,557

74,628

74,133

74,539

71,999

Bizneset

6,679

6,624

6,644

6,691

6,855

17,244

14,088

14,239

14,150

Totali

83,549

84,114

84,252

82,084

83,621

92,801

88,716

88,372

88,689

2012

TM3

TM4

TM1

TM2

69,850

68,629

67,521

67,576

15,982

15,955

17,385

17,774

17,454

87,981

85,805

86,014

85,295

85,030

Norma e penetrimit të telefonisë fikse gjatë TM1 2012 dhe TM2 2012 ishte 4.92%, respektivisht
4.90%6 (Figura 3).
Norma e penetrimit për banor të telefonisë fikse deri në fund të gjashtëmujorit të parë 2012
apo fundi i TM2 2012 ishte 4.90%7 (Figura 4), nivel ky që vazhdon të jetë shumë i ulët
krahasuar me vendet e rajonit, në shtete në të cilat penetrimi sillet nga 10% në rreth 40%
(Figura 5).
5.50%
5.00%
4.50%
4.00%
3.50%
3.00%

TM1

TM2

TM3

2009

TM4

TM1

TM2

TM3

2010

TM4

TM1

TM2

TM3

TM4

2011

TM1

TM2

2012

Penetrimi 4.04% 4.06% 4.07% 3.97% 4.04% 4.48% 4.29% 4.27% 5.12% 5.07% 4.95% 4.96% 4.92% 4.90%

Figura 5: Penetrimi i telefonisë fikse gjatë periudhës TM1 2009 – TM2 2012

Në tabelën 3 janë dhënë përqindjet e shfrytëzuesve të telefonisë fikse sipas llojit të
përdoruesve. Bazuar në të dhënat e paraqitura vërehet se përqindja e përdoruesve individual
është më e lartë në krahasim me përqindjen e bizneseve, e cila gjatë këtij tremujori nuk ka
pësuar ndryshime.

6

Në llogaritjen e penetrimit të telefonisë fikse që nga periudha TM1 2011 janë marrë për bazë rezultatet preliminare te të regjistrimit të popullsisë të
publikuar nga ESK.
7
Në llogaritjen e penetrimit të telefonisë fikse që nga periudha TM1 2011 janë marr për bazë rezultatet preliminare te publikuar nga ESK

Faqe 14 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Tabela 3: Përdoruesit e telefonisë fikse sipas kategorisë (TM1-2009 deri TM2 2012)
Viti

2009

2010

2011

2012

Tremujori

TM1

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

Individual [%]

91.46

91.58

91.54

91.46

91.53

80.56

83.52

83.3

83.3

81.1

80.8

79.3

78.4

78.7

Bizneset [%]

8.54

8.42

8.46

8.54

8.47

19.44

16.48

16.7

16.7

18.9

19.2

20.7

21.6

21.3

Ave. (9)

EU-27

40

50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0

HR

IS

MK

ME

RS

TR

AL

BA

RKS

Dec-08

38.48

49.70

22.07

28.20

41.14

25.05

10.29

25.53

4.63

Dec-09

38.48

47.60

20.56

28.42

42.16

23.07

11.36

24.66

3.81

Dec-10

39.26

48.41

20.21

27.11

42.23

22.36

10.46

24.71

5.11

24.14

Dec-11

39.91

47.98

20.52

27.65

40.46

20.63

11.98

23.81

4.96

22.60

Figura 6: Numri i linjave fikse për 100 banorë (Burimi: Cullen International, Raporti 2, Korrik 2012)

3.2. Ndarja e tregut
Ndarja e tregut mund të matet në mënyrë të ndryshme, sipas numrit të linjave, përdoruesve,
minutave të trafikut, dhe të ardhurave. Në figurën 6 është paraqitur ndarja e tregut ndërmjet
dy operatorëve të rrjetit dhe ofruesve të shërbimeve telekomunikuese fikse, në baze të
përdoruesve dhe të hyrave.
Edhe gjatë këtij tremujori PTK/TiK ka mbi 94% të tregut për nga numri i përdoruesve
përkatësisht 97% në bazë të të hyrave të realizuara përmes ofrimit të këtyre shërbimeve.
Operatori alternativ i shërbimeve të telefonisë fikse IPKO ka shënuar rënie të lehtë sa i përket
numrit të përdoruesve dhe të hyrave që aktualisht ka pjesëmarrje në treg prej 5.5% të numrit
të përdoruesve, respektivisht 3% për nga të hyrat.
Dominimi i operatorëve ‘incumbent’ vërehet edhe në shtetet e tjera rajonale dhe evropiane, dhe
arrin në kuotën mbi 80%.

Faqe 15 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 7 – Ndarja e tregut sipas përdoruesve dhe të të hyrave: TM1 2009 deri TM2 2012

Figura 8 – Të ardhurat e përgjithshme nga telefonia fikse

3.3. Trafiku i telefonisë fikse
Në figurën 8 është paraqitur ecuria e trafikut të telefonisë fikse nga të dy operatorët aktiv në
treg, PTK sh.a. dhe IPKO. Nga të dhënat e paraqitura mund të vërehet se trafiku i telefonisë
fikse nga TM1-2008 deri me TM2-2012 karakterizohet me oscilime të vazhdueshme.
Kjo dukuri mund të jetë rezultat i zëvendësimit dhe trendit gjithnjë në rritje të përdorimit të
telefonisë mobile në raport me telefoninë fikse. Poashtu, ofertat me tarifa shumë të
levërdishme nga operatorët dhe ofruesit e shërbimeve të telefonisë mobile, kanë ndrikuar që
konsumatorët të zëvendësojnë shërbimet e telefonisë fikse me ato të telefonisë mobile.

Faqe 16 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Nëse krahasohen të dhënat e trafikut në TM2-2011 në raport me TM2-2011 mund të vërehet se
trafiku i telefonisë fikse ka shënuar rënie të ndjeshme prej 11.44%, ndërsa nëse i krahasojmë të
dhënat e trafikut të TM1-2012 në raport me TM1-2012 po ashtu ka një rënie prej afro 5%.

Minutat (në milion)

80.00
60.00
40.00

20.00
0.00

TM1

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

2009

TM3

2010

TM4

TM1

TM2

TM3

TM4

2011

TM1

TM2

2012

Trafiku total telefonik (në milion) 56.29 55.92 53.44 52.52 68.74 70.02 67.13 69.26 59.59 62.41 60.70 57.27 56.96 55.27

Figura 9: Totali i Trafikut (origjinimi dhe terminimi) i telefonisë fikse8

3.4. Struktura e thirrjeve në telefoninë fikse
Në Figurën 9 është pasqyruar trafiku i detajuar telefonik sipas destinacionit të thirrjeve, i
gjeneruar nga dy operatorët e rrjeteve dhe shërbimeve fikse, dhe atë:


trafiku brenda rrjetit;



trafiku drejt rrjeteve të tjerë fikse;



trafiku drejtë rrjeteve mobile; dhe



trafiku ndërkombëtarë.

Gjatë TM2-2012 nga rrjetet fikse janë origjinuar 36.15 milion minuta, të cilat përbëjnë një rënie të
lehtë prej 2.44% në krahasim me TM1-2012, përkatësisht rënie të ndjeshme prej 9.70% 14.27% në
krahasim me periudhën e njëjtë të vitit paraprak (TM2-2011).

Pjesën më të madhe të trafikut të përgjithshëm në rrjetin e telefonisë fikse e përbën trafiku i
origjinuar dhe terminuar brenda rrjetit me rreth 69.81% e trafikut, 1.25% trafiku drejt rrjeteve
tjera fikse, kurse pjesën tjetër të trafikut e përbën trafiku drejt rrjetit mobil me rreth 22.71% si
dhe pjesën e mbetur ai ndërkombëtarë me rreth 6.23%.
Nëse krahasojmë trafikun e origjinuar gjatë periudhës TM2-2012 me periudhat e mëparshme
raportuese, vërejmë një rritje të lehtë në trafikun drejtë rrjeteve mobile ndërsa rënie të
ndjeshme të trafikut ndërkombëtarë, kurse trafiku drejt rrjeteve tjera fikse (off net) dhe
brenda rrjetit (on-net) janë të luhatshme nga tremujori në tremujor.

8

Në raportet e kaluara tre-mujore është përsëritur një gabim në këtë grafik, për shkak që është paraqitur vetëm trafiku
fiks i operatorit ‘incumbent’ TiK-PTK.
Faqe 17 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 10: Trafiku i origjinuar fiks sipas destinacioneve

100%

7%

8%

11%

10%

10%

9%

11%

10%

11%

10%

90%

2%

2%

2%

1%

2%

1%

2%

2%

2%

2%

91%

90%

87%

90%

88%

90%

87%

88%

87%

87%

80%
70%

60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
TM1

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

2010

TM3

TM4

2011

nderkombëtare

fikse

TM1

TM2
2012

mobile

Figura 11: Trafiku hyrës i telefonisë fikse

Në Figurën 10 është pasqyruar trafiku i detajuar telefonik hyrës në rrjetet e dy operatorëve fiks
sipas origjinës së thirrjeve:
 nga rrjete të tjera fikse,
 rrjetet mobile dhe
 trafiku hyrës ndërkombëtar.
Në këto të dhëna nuk janë përfshirë thirrjet brenda rrjetit.

Faqe 18 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Në TM2-2012 në rrjetet fikse janë terminuar afro 19.2 milion minuta, që përbën një rënie për
2.63% në krahasim me tremujorin paraprak (TM1-2012) përkatësisht një rënie të ndjeshme prej
14.58% me periudhën e njëjtë të vitit 2011 (TM2-2011).
Nga të dhënat e paraqitura në grafik vërehet se trafiku hyrës ndërkombëtar zotëron pjesën më
të madhe të thirrjeve të terminuara me rreth 87%, që në këtë tremujor vërehet një trend i
pandryshueshëm me tremujorët paraprak.

3.6. Operatorët e autorizuar/Liçensuar për ofrimin e shërbimeve të telefonisë fikse në
Kosovë dhe Rajon
Figura në vazhdim (fig. 11) paraqet Operatorët e liçensuar/autorizuar për ofrimin e
shërbimeve të rrjetit të telefonisë fikse në vendet e Evropës Juglindore.

Figura 12: Operatorët liçensuar/autorizuar për ofrimin e shërbimeve të rrejti të telefonisë fikse në vendet e
Evropës Juglindore, (Burimi: Cullen internacional, Raporti 2, Korrik 2012)

Në Figurën 12 janë dhënë Ofruesit e liçensuar/autorizuar të shërbimeve të telefonisë fikse në
vendet e Evropës Juglindore.

98

100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0

67

45 45
32 30
5 5
HR

IS

10

5

ME

6 6
MK

TR

Autorizuar

AL

14 13
BA

3 2
RS

Aktiv

Faqe 19 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;

XK


Figura 13: Operatorët liçensuar/autorizuar për ofrimin e shërbimeve të rrejti të telefonisë fikse në vendet e
Evropës Juglindore (Burimi: Cullen internacional, Raporti 2, Korrik 2012)

3.7.

Teknologjia e përdorur dhe infrastruktura

PTK ka implementuar teknologjinë e rrjetit NGN (Next Generation Network), e cila
mundëson integrimin e shërbimeve të zërit, internetit dhe TV.
IPKO është operator alternativ për ofrimin e shërbimeve fikse përmes teknologjisë VOIP, e
cila ofrimin e shërbimeve fikse e bënë nëpërmes të rrjetit kabllorë të shtrirë me investime të
veta dhe për nevoja të shërbimeve brez-gjëra. Shërbimet e telefonisë fikse të operatorit IPKO
funksionojnë kryesisht në vende (qytete të mëdha) me të mëdha, e në të cilat ofron edhe
shërbimet e internet-it dhe TV kabllor.
KONET është operatori i tretë i liçensuar për ofrimin e shërbimeve të telefonisë, i cili nuk
ofron shërbime të telefonisë fikse, por vetëm shërbime të linjave me qira.

3.8.

Tarifat

3.8.1.

Tarifat lokale dhe nacionale

Në figurën 13 janë paraqitur tarifat e operatorëve të telefonisë fikse për ‘peak’ dhe ‘off-peak’
brenda rrjetit dhe jashtë rrjetit. Siç edhe shihet nga figura ekziston një tarifë e vetme për
thirrjet lokale dhe nacionale, për dallim nga vendet tjera ku këto tarifa ndryshojnë.

Figura 14: Tarifat lokale dhe nacionale të telefonisë fikse

Faqe 20 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


3.8.2.

Tarifat ndërkombëtare

Në figurën 14 janë paraqitur tarifat për thirrjet ndërkombëtare të operatorëve të telefonisë
fikse PTK sh.a dhe IPKO.

Figura 15: Tarifat për thirrjet ndërkombëtare

Siç edhe shihet nga figura e mësipërme, tarifat për thirrjet lokale dhe/ose nacionale janë shume të
ulëta (nen nivelin e mesatares se BE) krahasuar me thirrjet ndërkombëtare të cilat mbesin mbi
nivelin e mesatares se BE. Kjo dukuri përcjellët në shumicën e shteteve të cilat monitorohen nga
Cullen International (CI), megjithatë në rastin e Kosovës kemi një dallim më të theksuar.
3.8.3.

Tarifat e instalimit dhe mirëmbajtjes mujore

Në figurën 15 janë dhënë tarifat e instalimit të qasjes në rrjetin publik telefonik për të dy
operatorët aktiv në treg.

Figura 16: Tarifat e instalimit të telefonisë fikse 2007-2012
Faqe 21 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Nga të dhënat e paraqitur në figurë vërehet se, nga viti 2008 tarifat e instalimit të qasjes kanë
shënuar një rënie të ndjeshme në krahasim me vitin 2007. Përderisa në vitin 2007 për instalimin e
një linje për përdoruesit rezident ishte 89 € në vitin 2008 kjo tarifë kishte zbritur në 8.62 € për qasje
në rrjetin e PTK. Përdoruesit e telefonisë fikse për të njejtin shërbim i paguanin operatorit
alternativ IPKO 8.70€.

Figura 17: Tarifat e instalimit dhe mirëmbajtja mujore për shërbimet ISDN dhe produkti ekuivalent i ofruar
përmes rrjetit kabllor

Tarifa e qasjes në rrjet (mirëmbajtja mujore) sa i përket kategorisë së përdoruesve për qasjen ISDN
gjegjësisht tarifa minimale për qasje në rrjet të PTK-TiK përmes ISDN BRA në vitin 2007 ishte
50€.
Sa i përket qasjes përmes ISDN PRA, tarifa maksimale për qasje në rrjet e PTK-TK në vitin 2007
ishte 2,000€ , ndërsa për vitet 2008 e tutje ka shënuar rënie në 600€ gjegjësisht ka zbritur për 70%.
Në anën tjetër, operatori alternativ i telefonisë fikse IPKO, për shërbimin ekuivalent (30B+1D) të
ofruar përmes rrjetit kabllor, në vitin 2009 ka filluar të aplikoj tarifën për instalim prej 258.58€. E
njëjta tarifë është aplikuar edhe për vitin 2010 (Figura 16).
Tarifat e mirëmbajtjes mujore kanë pësuar ndryshim si në strukturë ashtu edhe në përmbajtje
duke ju mundësuar grupeve të caktuara të konsumatoreve të përfitojnë nga ofrimi i produkteve
në pako (bundle) gjegjësisht një tarifë të vetme për mirëmbajtje dhe shërbime të thirrjeve. Tarifa
maksimale mujore e mirëmbajtjes së PTK-TiK në vitin 2007 ishte 5.5 € dhe përmbante 10 min
thirrje lokale. Në vitet 2008, 2009 dhe 2010 kjo tarifë është ngritur në 21.7 € dhe si e tillë ofron kohe
bisede pa limit në rrjetin fiks PTK-TiK.
Sa i përket operatorit alternativ IPKO, ky operator aplikon tarifën mujore për mirëmbajtje prej
0.72€ në muaj (Figura 17).

Faqe 22 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 18: Tarifa e mirëmbajtjes mujore për shërbimet e telefonisë fikse

3.8.4.

Tarifat me pakicë (‘retail’) në shtetet rajonale dhe më gjerë

Tarifat lokale në shumicën e shteteve të Evropës Jug-Lindore (EJL) kanë qenë mjaft stabile që
nga viti 2009. Në figurat në vazhdim janë paraqitur:





tarifat për thirrjet lokale prej 10 minutave nga operatori publik ‘incumbent’ brenda
rrjetit (figura 18);
tarifat për thirrjet nacionale prej 10 minutave nga operatori publik ‘incumbent’ brenda
rrjetit (figura 19);
tarifat e thirrjeve për thirrjet ndërkombëtare drejt UK për 10 minuta nga operatori
publik (figura 20);
tarifat e thirrjeve drejt rrjetit mobil (figura 21) nga rrjeti i telefonisë fikse.

Faqe 23 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


0.70
HR

0.60

IS
MK

0.50

ME
RS

0.40

TR

0.30

AL
BA-bh

0.20

BA-ts

0.10

BA-ht
RKS

0.00
Jun-06

Mar-07

Apr-08

Jan-09

Jul-10

Jun-11

EU-27

Mar-12

Figura 19: Tarifat e thirrjeve lokale prej 10 minutave brenda rrjetit fiks (Burimi: Cullen International, Raporti 2,
Korrik 2012)

6.00
HR

5.00

IS

MK

4.00

ME
RS

3.00

TR

2.00

AL

BA-bh

1.00

BA-ts
BA-ht

0.00
Jun-06

Mar-07

Apr-08

Jan-09

Oct-09

Jul-10

Jun-11

Mar-12

RKS

Figura 20: Tarifat e thirrjeve nacionale prej 10 minutave brenda rrjetit fiks (Burimi: Cullen International,
Raporti 2, Korrik 2012)

Faqe 24 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


12.00
HR
10.00

IS
MK

8.00

ME
RS
TR

6.00

AL
BA-bh

4.00

BA-ts

BA-ht

2.00

RKS
EU-27
0.00
Jun-06

Mar-07

Apr-08

Jan-09

Oct-09

Jul-10

Jun-11

Mar-12

Figura 21: Tarifat e thirrjeve ndërkombëtare prej 10 minutave në drejtim të UK (Burimi: Cullen International,

6.00
HR

5.00

IS
MK

4.00

ME

3.00

RS

TR

2.00

AL
BA-bh

1.00

BA-ts

0.00

BA-ht

Jun-06

Mar-07

Apr-08

Jan-09

Oct-09

Jul-10

Jun-11

Mar-12

RKS

Figura 22: Tarifat e thirrjeve drejt rrjetit mobil nga operatori fiks publik (Burimi: Cullen International, Raporti I,
Nëntor 2011)

Faqe 25 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


4. TELEFONIA MOBILE
Momentalisht nё Kosovë ekzistojnë dy operatorë tё liçensuar tё telefonisë mobile (Standardi
GSM 900/1800):


PTK/Vala i liçensuar më dt. 30 korrik 2004 (ART Nr.Prot.111/04) me periudhë
vlefshmërie prej 15 vite, dhe



IPKO Telecommunications LLC (“IPKO”) i liçensuar më dt. 06 mars 2007 (ART
Nr.Prot.77/07) me periudhë vlefshmërie prej 15 vite,

krahas dy operatorëve të liçensuar MNO (Mobile Network Operator) të përmendur me lartë,
janë liçensuar edhe dy operatorë tjerë mobil virtual (MVNO)9:


Dukagjini Telecommunications sh.a. (D3mobile) i liçensuar më dt. 24 qershor 2008
(ART Nr.Prot. 124/08) me një periudhë vlefshmërie prej 15 vite;



Dardafon.net L.L.C. (Z Mobile) i liçensuar më dt. 12 qershor 2008 (ART Nr.Prot.
112/08) me një periudhë vlefshmërie prej 15 vite.

4.1. Përdoruesit e telefonisë mobile
Numri total i përdoruesve të telefonisë mobile në fund të gjashtë-mujorit të parë (TM2-2012)
ka arritur në 1,522,841. Nga fig. 22 vërehet një trend luhatës i përdoruesve, porse krahasuar
me TM2-2011, TM2-2012 ka shënuar një rritje prej 112,197 përdoruesish apo një rritje prej
7.37%.

Figura 23: Numri përdoruesve mobil 2007 deri në TM2-2012

9

Operatori VALA ka marrëveshje komerciale me Z Mobile, ndërsa IPKO LLC me d3 Mobile.

Faqe 26 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%

TM4

TM1

2007
Penetrimi

41%

TM2

TM3

TM4

TM1

2008
47%

49%

52%

TM2

TM3

TM4

TM1

2009
56%

56%

59%

63%

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

2010
66%

75%

71%

74%

TM3

2011
70%

TM4

TM1

TM2

2012

84.3% 81.4% 87.7% 85.3% 84.6% 87.8%

Figura 24: Penetrimi i telefonisë mobile

4.2. Ndarja e tregut sipas përdoruesve
Në figurat e paraqitura më poshtë janë dhënë detalet e ndarjes së tregut të katër operatorëve
mobil për dy tre-mujorët TM1-2012 dhe TM2-2012.

Figura 25 – Ndarja e tregut sipas përdoruesve TM4 2007 – TM2 2012

Figura 26 – Ndarja e tregut sipas te hyrave TM4 2007 – TM2 2012
Faqe 27 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%

TM4

TM1

2007
Me kontrate

1.75%

TM2

TM3

TM4

TM1

2008
1.70%

2.83%

3.15%

TM2

TM3

TM4

TM1

2009
3.36%

3.87%

4.04%

4.00%

TM2

TM3

TM4

TM1

2010
3.88%

2.83%

3.58%

3.87%

TM2

TM3

TM4

2011
4.10%

4.11%

4.24%

3.83%

TM1

TM2

2012
4.17%

4.24%

5.11%

Me parapagim 98.25% 98.30% 97.17% 96.85% 96.64% 96.13% 95.96% 96.00% 96.12% 97.17% 96.42% 96.13% 95.90% 95.89% 95.76% 96.17% 95.83% 95.76% 94.89%

Figura 27 - Struktura e përdoruesve mobil prej TM4-2007 deri TM2-2011

Figura 28: Struktura e përdoruesve mobil
(Burimi: Cullen internacional, Raporti 2, Korrik 2012)

Faqe 28 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


4.3. Të ardhurat e telefonisë mobile

Figura 29: Të hyrat nga telefonia mobile

Figura 30: Shpërndarja e thirrjeve telefonike mobile të origjinuara të cilat janë terminuara brenda rrjetit
(‘mobile on-net) TM4 2007 deri më TM2-2012

Figura 31: Shpërndarja e thirrjeve telefonike të origjinuara në rrjetet mobil të cilat janë terminuar në rrjetin tjetër
mobil (mobil off –net) TM4 2007 deri më TM2-2012

Faqe 29 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 32: Shpërndarja e thirrjeve telefonike mobile të origjinuara të cilat janë terminuara në rrjetin fiks (‘Mobile
to Fix calls’) TM4 2007 deri më TM2-2012

100%

90%
80%
70%

39.8%
60.8%

64.3%

67.7%

60%

TM2

32.1%
37.0% 37.6% 37.7% 33.7%
41.7% 39.0% 37.6%

67.5%

65.1% 63.7% 63.8%

TM1

32.5%

34.9% 36.3% 36.2%

60.2%

42.1%

67.9%
63.0% 62.4% 62.3% 66.3%
58.3% 61.0% 62.4%

TM2

TM3

45.1%

76.3%

50%
40%
30%

20%

57.9%
39.2%

35.7%

32.3%

10%

54.9%

23.7%

0%
TM4
2007

TM1

TM2

TM3

2008

TM4

TM3

TM4

TM1

2009

2010
Vala

TM4

TM1

TM2

TM3

2011

TM4

TM1

TM2

2012

Ipko

Figura 33: Shpërndarja e thirrjeve telefonike të origjinuara në rrjetet mobil të cilat janë terminuar në rrjetin
ndërkombëtar (‘Mobile international calls’) TM4 2007 deri më TM2-2012

Faqe 30 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 34 – Shpërndarja e trafikut të origjinuar nga Operartorët Virtual (MVNO) sipas destinacionit –
Numeracioni MVNO

Figura 35 - Shpërndarja e trafikut të origjinuar nga Operartorët Virtual (MVNO) sipas destinacionit –
Numeracioni MVNO- drejt rrjetit të operatorit amë

Faqe 31 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Numeracioni MVNO- drejt rrjeteve tjera mobile

Numeracioni MVNO- drejt rrjeteve Fikse

Faqe 32 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


120.00%
100.00%
80.00%
60.00%

87.19%

85.36%

90.85%

91.90%

93.86%

95.28%

92.54%

87.74%

94.20%

95.04%

Z Mobile
D3 Mobile

40.00%
20.00%
12.81%

14.64%

TM1

0.00%

TM2

9.15%

8.10%

6.14%

4.72%

7.46%

12.26%

TM3

TM4

TM1

TM2

TM3

TM4

2010

2011

5.80%

4.96%

TM1

TM2

2012

Numeracioni MVNO- drejtë rrjeteve Ndërkombëtare

Figura 39 - Trafiku hyrës mobil nga TM4 2007 deri më TM2-2012

Faqe 33 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


100.00%
12.5%

90.00%
80.00%

15.1%16.6%
15.9%
18.5%
22.0%18.3%22.2%
23.0%
24.0%23.9%26.7%26.4%26.5%22.0%

32.5%

34.8%

48.4%

70.00%

60.6%

60.00%
50.00%

Ipko
87.5%

40.00%
30.00%

84.9% 83.4%

78.0%

81.7%

77.8%

84.1%
77.0%

81.5%

67.5%

65.2%

76.0% 76.1% 73.3% 73.6% 73.5% 78.0%

Vala

51.6%

20.00%

39.4%

10.00%
0.00%
TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2
2007

2008

2009

2010

2011

2012

Figura 40 - Trafiku hyrës nga rrjeti fiks prej TM4 2007 deri më TM2-2012
100.00%

2.0%

80.00%

39.8%

42.1%
60.8%

64.3%

32.5%

34.9% 36.3% 36.2%
45.1%

41.7% 39.0%

37.6% 37.0% 37.6% 37.7% 33.7%

67.7%
76.3%

60.00%

98.0%

40.00%

Vala
60.2%

57.9%

20.00%

Ipko

35.7%

67.5%

65.1% 63.7% 63.8%
54.9%

66.3%
62.4% 63.0% 62.4% 62.3%
58.3% 61.0%

39.2%
32.3%
23.7%

0.00%
TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2 TM3 TM4 TM1 TM2
2007

2008

2009

2010

2011

2012

Figura 41 - Trafiku hyrës nga rrjetet ndërkombëtare prej TM4 2007 deri më TM2-2012

Faqe 34 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


100.0%

90.0%
80.0%

42.9%

43.0%

38.2%

38.4%

39.0%

39.3%

37.8%

35.3%

34.4%

36.2%

70.0%
60.0%

50.0%

Ipko

40.0%
57.1%

57.0%

61.8%

61.6%

61.0%

60.7%

62.2%

64.7%

65.6%

63.8%

TM1

30.0%

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

TM3

TM4

TM1

Vala

TM2

20.0%

10.0%
0.0%
2010

2011

2012

Figura 42 - Trafiku në ardhje mobil nga TM4 2007 deri më TM2-2012
100.0%
90.0%

13.7%

11.0%

8.9%

12.9%

86.3%

89.0%

91.1%

87.1%

18.1%

14.1%

15.4%

14.7%

11.4%

11.3%

81.9%

85.9%

84.6%

85.3%

88.6%

88.7%

80.0%
70.0%

60.0%
50.0%
40.0%

Ipko

Vala

30.0%
20.0%
10.0%

0.0%
TM1

TM2

TM3

2010

TM4

TM1

TM2

TM3

2011

TM4

TM1

TM2

2012

Figura 43 - Trafiku në ardhje nga rrjeti fiks prej TM4 2007 deri më TM2-2012

Faqe 35 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


100.0%
90.0%
80.0%

29.7%

29.8%

28.1%

26.1%

27.0%

28.6%

29.2%

29.5%

28.3%

41.2%

70.0%
60.0%

50.0%

Ipko

40.0%

30.0%

70.3%

70.2%

71.9%

73.9%

73.0%

71.4%

70.8%

70.5%

71.7%

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

TM3

TM4

TM1

TM2

58.8%

Vala

20.0%
10.0%
0.0%
TM1

2010

2011

2012

Figura 44 - Trafiku në ardhje nga rrjetet ndërkombëtare prej TM4 2007 deri më TM2-2012

4.4. Tarifat
Operatorët e telefonisë mobile (MNO dhe MVNO) kanë programe të ndryshme tarifore për
grupe të caktuara përdoruesish, prandaj krahasimi i tyre është tejet i komplikuar. Për
krahasim duhet të marrim parasysh një numër mjaft të madh parametrash, duke përfshirë
tarifat për thirrjet ‘peak’ dhe ‘off-peak’, thirrjet dhe SMS falas që ofrohen në paketa të ndryshme,
tarifat në varësi të volumit të trafikut, tarifat e SMS, tarifat për thirrje brenda rrjetit ‘on-net’,
tarifat për thirrje në rrjetet tjera mobile ‘off-net’, tarifat për thirrjet në rrjetet fikse, tarifat e
aktivizimit, etj.
Për qëllime të krahasimit të këtyre tarifave në praktikë përdoren shportat e përdorimit sipas
modelit të OECD të cilat në vete përfshijnë:
1) “përdorues të ulët" - një përkufizim që përfshin 30 thirrjet në muaj plus 33 mesazhe
SMS, 1 MMS dhe mesash zanor
2) “përdorues i mesëm” - 65 thirrje në dalje , 50 SMS , MMS dhe mesash zanor
3) “përdorues të lartë” - 140 thirrje dhe 55 SMS, MMS dhe mesash zanor
Në figurën 44 janë paraqitur shportat e përdorimit të telefonisë mobile të katër operatorëve
mobil në Kosovë sipas modelit të OECD (ang. OECD Mobile basket)

Faqe 36 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 45: Shporta e tarifave të përdoruesve sipas OECD

Në figurat 45, 46, dhe 47 janë dhëne shportat e tarifave të përdorimit të telefonisë mobile në
vendet e Evropës Juglindore.
Tarifat e shportës se “përdoruesve të ulët” në Kosovë gjatë vitit 2011 ka qenë në 5.9€ dhe
është nënë mesataren e vendeve të Evropës Juglindore e cila sillet rreth në 8.47 €
Shporta e “Përdoruesve mesatar ” në Kosovë është 14.6 € mesatarja e vendeve Evropës
Juglindore 21.28€ dhe shporta mesatare e “përdoruesve të lartë” sillet rreth 27€ në Kosovë
dhe 39.2€ mesatarja e vendeve tjera të Evropës Juglindore.

Figura 46: Shporta e tarifave për përdorues të ulët (Low usage basket) (Burimi: Cullen internacional, Raporti 2,
Korrik 2012)

Faqe 37 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 47: Shporta e tarifave për përdorues mesatar (medium usage basket) (Burimi: Cullen internacional,

Figura 48: Shporta e tarifave për përdorues të lartë ‘high usage basket’ (Burimi: Cullen internacional, Raporti 2,
Korrik 2012)

4.4.1. Tarifat e thirrjeve kombëtare
Në figurat 48 dhe 49 janë paraqitur tarifat bazike të thirrjeve me pakice të operatorëve mobil
për ‘peak’ dhe ‘off-peak’.

Faqe 38 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 49: Tarifat e thirrjeve kombëtare për ‘peak’

Figura 50: Tarifat e thirrjeve kombëtare për ‘off-peak’

4.4.2. Tarifat e thirrjeve ndërkombëtare
Në figurën 54 janë paraqitur tarifat e thirrjeve ndërkombëtare, përkatësisht drejt vendeve të
regjionit dhe disa shteteve tjera evropiane.

Faqe 39 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


2.00
1.80
1.60
1.40
1.20
1.00
0.80
0.60
0.40
0.20
0.00

Shqipëri
Maqedoni
Mali i Zi
Kroaci

Turqi
Serbi
Germani
itali
Francë

Peak

Off
peak

Peak

Off
peak

Peak

Off
peak

Peak

Off
peak

Zvicër

Mbretri e Bashkuar
SHBA

Vala

Ipko

D3

Z Mobile

Figura 51: Tarifat e thirrjeve ndërkombëtare

4.4.3. Tarifat e për SMS
Në figurën 51 janë paraqitur tarifat për dërgimin e SMS kombëtar dhe ndërkombëtarë, për të 4
operatorët mobil.

Figura 52: Tarifat e dërgimit të SMS–ve

Faqe 40 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


4.4.4. Tarifat e Roamingut
Në figurën e mëposhtëme janë paraqitur tarifat e origjinimit të thirrjeve kur përdoruesit janë
në roaming dhe origjinojnë thirrje roaming, si dhe tarifat e pranimit të thirrjeve kur përdoruesit
janë në vendet e përshkruara rajonale dhe më gjerë.

Figura 53: Tarifat e origjinimit të thirrjeve kur përdoruesit janë në roaming dhe origjinojne thirrje
roaming

4.4.5. Tarifat e terminimit
Në figurën 53 janë dhënë tarifat e terminimit të thirrjeve mobile dhe fikse të operatorëve të
vendeve të Evropës Juglindore. Nga të dhënat e paraqitura në figure vërehet se tarifat e
terminimit të thirrjeve në Kosovë janë në prag të mesatares së vendeve të BE-27 dhe nën
mesataren e vendeve të Evropës Juglindore.

Faqe 41 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 54: Tarifat e pranimit të thirrjeve kur përdoruesit janë në roaming dhe origjinojne thirrje
roaming

Aktualisht, tarifat e terminimit të thirrjeve mobile në Kosovë janë 6.3 euro/cent për minutë.
Eliminimi i asimetrisë në terminimin e thirrjeve ndërmjet operatorëve mobil në Kosovë dhe
caktimi i tarifave konkurruese, krijon një ambient dhe kushte të favorshme për një
konkurrencë efektive në treg.

From a fixed network

EU-27:
5.46€/cent

HR T-Mobile Hrvatska
HR VIPnet
HR Tele2
IS Siminn
IS Vodafone
IS Nova
IS IMC/Alterna
ME Telenor
ME Crnogorski…
ME m:tel
MK T-Mobile
MK ONE
MK VIP
TR Turkcell
TR Vodafone
TR Avea
AL AMC
AL Vodafone
AL Eagle Mobile
AL Plus…
BA BH Telecom
BA Telekom Srpske
BA HT Mostar
RS mt:s
RS Telenor
RS VIP mobile
XK Vala
XK Ipko

16.00
14.00
12.00
10.00
8.00
6.00
4.00
2.00
0.00

From a mobile network

Figura 55: MTR në shtetet e Evropës Juglindore dhe BE-27
(Burimi: Cullen internacional, Raporti 2, Korrik 2012)
Faqe 42 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Nga të dhënat në grafik vërehet se në të gjitha vendet e Evropës juglindore tarifat e terminimit
janë të njëjta, gjersa një asimetri e tarifave të terminimit në mes të operatorëve mobil dhe fiks
është e pranishme në Kosovës dhe i njëjti fenomen paraqitet dhe në Serbi por me një diferencë
më të vogël.
Në figurën në vijim është paraqitur shkalla e zvogëlimit tarifave të terminimit në shtetet
evropiane10, nga data 1 janar 2006 deri me 1 korrik 201011.

Figura 56: Shkalla e zvogëlimit të tarifave të terminimit të thirrjeve mobile në shtetet evropiane
(Burimi: BEREC; MTR Benchmark snapshot 2006, 2007, 2008, 2009, 2010)

Mesatarja e thjeshtë e terminimeve mobile në Kosovë nga data 12 dhjetor 2007 deri më tani është
zvogëluar me një ritëm të kënaqshëm, e që në vitin 2007 (fillim të vitit 2008) kanë qenë nën
mesataren e shteteve të BE-së.
Në figurën 56 është paraqitur shkalla e zvogëlimit të MTR në Kosovë nga viti 2008 deri më tani.

10
11

"Body of European Regulators for Electronic Communications.” Web. <http://www.erg.eu.int/>.
Mesatarja e thjeshtë (ang. ‘Simple average’)

Faqe 43 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


0.09

0.08
0.07

Euro/min

0.06
0.05

0.04
0.03
0.02
0.01
0

01 Korrik
2008

01 janar 2009

01 korrik
2009

01 janar 2010

01 Prill 2010

Peak

0.0831

0.0802

0.069

0.0689

0.063

Off-peak

0.0734

0.0717

0.0608

0.0607

0.063

Total

0.0782

0.0759

0.0649

0.0648

0.063

Figura 57: Shkalla e zvogëlimit të tarifave të terminimit të thirrjeve mobile në Kosovë

Nga figura e mësipërme vërejmë se trendi i zvogëlimit të MTR është 8.3% në periudhën
12/12/2007 - 01/10/2008 dhe ka vazhduar trendin e zvogëlimit deri në 20.6% në periudhën
01/10/2008- 01.04.2009. Ky zvogëlimi i MTR në Kosovë na bënë të kuptojmë se kemi të bëjmë me
një treg i cili prej ditës në ditë po lëvizë drejt pjekurisë dhe konkurrencës së shëndoshë duke hapur
rrugë paraqitjes se ofertave/produkteve të reja nga të cilat përfitues nuk janë vetëm operatorët por
edhe konsumatorët.

4.5. Mbulueshmëria dhe elementet e rrjetit
Aktualisht, mbulueshmëria ka arritur nivelin në rreth 99% të popullsisë në nivel vendi dhe rreth
88% sa i përket territorit. Numri i stacioneve transmetuese për momentin është rreth 721 (BTS).
Teknologjia që përdoret është EDGE, e cila mundëson ofrimin e shërbimeve të internetit përveç
atyre të zërit dhe shërbimeve MMS (krahas atyre SMS).

Faqe 44 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 58: Mbulueshmëria e operatorëve mobil

Figura 59: Tarifat e pranimit të thirrjeve jashtë vendit

Faqe 45 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Figura 60: Tarifat e origjinimit të thirrjeve ‘roaming’ – drejt rrjetit amë

Faqe 46 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


5. INTERNETI
Qasja në internet për qytetarët e Republikës së Kosovës ofrohet nga 48 ndërmarrje të
liçensuara, 5 prej tyre kanë qasje të drejtpërdrejt në daljet ndërkombëtare ‘International
Gateway’, dhe u ofrojnë qasje në rrjetin e internetit të ISP-ve më të vogla, të cilët veprojnë në
rajone të ndryshme të Kosovës. Gjithashtu, gjatë TM2-2012, shërbimet brez-gjera ‘broadband’ të
Internetit vazhdojnë të kenë rritje të numrit të përdoruesve (shih figurën 60).

5.1. Numri i përdoruesve me qasje brez gjere

200,000
180,000
160,000
140,000
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
-

138,723

136,711
103,040

97,338

2007

126,415

2008

2009

104,365

133,425

135,425

136,867

145,348

141,519

142,980

105,061

TM1 2010 TM2 2010 TM3 2010 TM4 2010 TM1 2011 TM2 2011 TM3 2011 TM4 2011 TM1 2012 TM2 2012
Totali i perdor. te internetit

Figura 61: Numri i përgjithshëm i përdoruesve të internetit

Sipas të dhënave zyrtare më të fundit të raportuara nga operatorët, numri i familjeve që kanë
qasje në Internet me brez të gjerë është afërsisht 48.45%. Bazuar në këto të dhëna, penetrimi i
internetit në TM2-2012 (të dhënat e fundit të azhurnuara) për banor rezulton të jetë 8.25%.
60.00%
45.22% 45.90% 46.38%

50.00%

49.26% 47.96% 48.45%

39.64% 39.06%

36.12%

Penetrimi

40.00%
30.00%

Penetrimi per
shtëpi %

29.44% 29.82% 30.02%

27.81%

20.00%
10.00%

Penetrimi per
100 banorë

4.70%

6.70%

6.60%

2008

2009

4.98%

5.04%

5.08%

6.11%

7.69%

7.81%

7.89%

8.38%

8.16%

8.25%

0.00%
2007

TM1 2010 TM2 2010 TM3 2010 TM4 2010 TM1 2011 TM2 2011 TM3 2011 TM4 2011 TM1 2012 TM2 2012

Figura 62: Penetrimi i shërbimeve të internetit 2007-TM2-2012

Faqe 47 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


Dec-09

Dec-10

Dec-11

6.2%
7.7%
8.3%

7.6%
10.2%
11.2%

9.6%
10.3%
10.3%

9.4%
10.6%
10.9%

8.3%
11.3%
13.6%

8.0%
11.8%
13.4%

11.1%
12.8%
13.7%

13.0%
14.0%
14.6%

13.0%
14.9%
15.6%

XK

BA

TR

Avg-9

ME

RS

MK

RO*

BG*

20%

10%
5%

3.5%
3.6%
4.5%

15%

22.9%
24.1%
23.9%

25%

16.0%
18.7%
19.5%

30%

18.7%
20.6%
21.4%

35%

24.8%
26.6%
27.2%

40%

0%
AL

HR

HU*

SI*

EU-27

Figura 63: Penetrimi i shërbimeve brez-gjera fikse të internetit në Shtetet e Evropës Juglindore dhe mesatarja e
Vendeve të BE-27 (Burimi: Cullen International, Raporti 2, Korrik 2012)

5.2. Ndarja e tregut
Për dallim nga shtetet tjera rajonale dhe ato të BE-së, shumica e tregut të internetit në Kosovë
zotërohet nga operatorët alternativ. Në figurat e mëposhtme (63 dhe 64) është paraqitur ndarja
e tregut për periudhat TM1-2012 dhe TM2-2012. Në TM2-2012 IPKO zotëron rreth 51.06%,
PTK/TK zotëron rreth 25.89%, kurse Kujtesa.net zotëron 16.76% pjesë të tregut bazuar në
qasjen e ofruar në këtë shërbim për përdoruesit fundor (shih tabelën 4).

Kujtesa ,
18.22%

Tjerë ,
4.38%

PTK,
25.95%

Kujtesa ,
16.76%

Tjerë ,
6.30%

PTK,
25.88%

IPKO,
51.05%

IPKO,
51.44%

Figura 64: Ndarja e tregut të shërbimeve të
internetit TM1-2012

Figura 65: Ndarja e tregut të shërbimeve të
internetit TM2-2012

Faqe 48 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


5.3. Përdoruesit sipas operatorëve (ISP)
Tabela 4: Numri i përdoruesve me qasje brez-gjerë në Internet (TM1 2010 – TM2 2012)
TM1
2010

TM2
2010

TM3
2010

TM4
2010

TM1
2011

TM2
2011

TM3
2011

TM4
2011

TM1
2012

TM2
2012

PTK

32745

34068

35498

35,807

37,105

37,634

37,090

36,432

36,726

37,009

IPKO

50298

50298

47685

64,861

67,010

68,967

70,003

73,354

72,803

72,997

Kujtesa

18983

18691

20638

24,202

23,448

24,543

24,793

27,331

24,439

23,964

Artmotion

147

157

150

164

181

189

192

203

217

233

Vip Trading

109

264

228

377

351

295

342

520

388

405

Ati-Kos

235

260

280

335

355

375

395

415

447

477

-

-

-

-

4975

3422

4052

4988

5149

7895

103,040

104,365

105,061

126,415

133,425

136,867

143,243

140,169

142,980

ISP tjerë
TOTALI

135,425

5.4. Teknologjitë e përdorura
Lidhjet e internetit për përdoruesit nëpërmjet modemit kabllor është teknologjia më
dominuese me rreth 98.8 mijë përdorues të tillë.
Qasja në internet përmes teknologjisë ADSL deri në fund të TM2-2012 është rreth 37 mijë
përdorues, nga të cilët rreth 94% janë përdorues individual, kurse pjesa tjerët prej rreth 6%
janë përdorues të biznesit.
Të dhënat e gjashtë-mujorit të parë të këtij viti për shërbimet e Internetit tregojnë për një
renie të përdoruesve të internetit nëpërmjet ADSL–it, e cila krahasuar me tre-mujorët
paraprak (TM1-2011 dhe TM2-2011) ka një rënie prej 1.66% në TM2-2012, respektivisht ka
rënie prej 1.02% në TM1-2012.
Teknologjia pa tela ‘wireless’ kryesisht dominon në zonat rurale, dhe shfrytëzohen brezet e paliçensuara frekuencore 2.5GHz dhe 5GHz. Këto shërbime ofrohen nga ofruesit e vegjël të
shërbimeve të internetit, dhe shpejtësia mesatare është rreth 256kbps.

Faqe 49 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


6. LINJAT ME QIRA
Aktualisht operatorët, të cilët ofrojnë linja me qira janë: PTK sh.a, IPKO, Kujtesa.net dhe
Konet. Në figurat në vazhdim janë tarifat në nivel kombëtar të linjave me qira për kapacitetin
prej 2Mbps dhe 34Mbps, për shtetet rajonale dhe me gjerë.

Figura 66: Tarifat vjetore për kapacitetin prej 2Mbps për linjat me qira me pakicë prej 2 km në shtetet
rajonale (Burimi: Cullen International, Raporti 2, Korrik 2012)

Figura 67: Tarifat vjetore për kapacitetin prej 34 Mbps për linjat me qira me pakicë prej 2 km në shtetet
rajonale (Burimi: Cullen International, Raporti 2, Korrik 2012)

Faqe 50 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


ANEKSI 1
A. Përmbledhje e indikatorëve të tregut të telekomunikacionit

Përshkrimi

TM2- 2012

TM1- 2012

TM2- 2011

Ndryshimi në
krahasim me
TM2 –TM1
2012 (%)

Ndryshimi
në krahasim
me TM2
2012-2011
(%)

Shërbimet e telefonisë fikse
telefonisë fikse
Biznes

85,030

85,295

87,981

-0.31%

-3.5%

17,454

17,774

15,982

-1.80%

9.21%

Familjare

67,576

67,521

71,999

0.08%

-6.14%

4.90%

4.92%

5.07%

-0.41%

-3.5%

618

618

618

-

-

Numri i kabinave telefonike

Shërbimet e telefonisë mobile
telefonisë mobile

1,522,841

1,467,598

1,410,644

3.63%

7.40%

Me parapagim (Prepaid)

1,445,056

1,405,408

1,350,892

2.82%

6.97%

Me kontratë (Postpaid)

77,785

62,190

59,752

25.08%

30.18%

Penetrimi i telefonisë mobile (%)

87.83

84.60

81.36

3.68%

7.4%

ARPU (€)

10.03

9.81

10.71

2.19%

-6.8%

135,425

2.00%

5.6%

7.81

2.06%

5.3%

4.54%

Shërbimet e internetit
internetit
Numri i përdoruesve të internetit (%)

142,980
8.25

140,169
8.08
Të hyrat

Te hyrat (ne mije €)
Telefonia fikse
Telefonia mobile
Linjat me qira
Qasja në internet

55,115,791

52,612,898

4,626,280

4,639,545.10

55,905,581
5,034,055.63

-0.29%

-1.4%
-8.8%

45,822,266

43,184,498

45,337,366

5.76%

1.1%

397,274

541,796

-36.38%

16.8%

4,269,971

4,289,281

330,349
5,203,811

-0.45%

-21.9%

Faqe 51 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;


ANEKSI 2
A. Tabela e numrit të linjave të telefonisë fikse sipas ekonomive familjare dhe
popullsisë sipas Komunave deri në TM2 2012

KOMUNA
Deçan
Dragash
Ferizaj
Fushë Kosovë
Gjakovë
Gjilan
Gllogoc
Graçanicë
Hani i Elezit
Istog
Junik
Kaçanik
Kamenicë
Klinë
Kllokot
Leposaviq
Lipjan
Malishevë
Mamushë
Mitrovicë*
Novobërdë
Obiliq
Partesh
Pejë
Podujevë
Prishtinë
Prizren
Rahovec
Ranillug
Shtërpcë
Shtime
Skenderaj
Suharekë
Viti
Vushtrri
Zubin Potok
Zveçan

NUMRI I
LINJAVE

2,390
800
1,511
5,496
2,918
5,586
5,345
689
226
1,771
0
648
1,319
879
0
2,164
308
142
5,630
71
1,274
542
5,255
1,593
23,856
6,757
1,375
0
9
1,334
764
872
1,164
2,347
-

POPULLSIA

BANESAT

38,984
33,584
108,690
34,718
94,158
90,015
58,579
11,006
9,389
39,294
6,078
33,454
35,600
37,585
2,551
57,474
54,664
5,513
71,601
6,720
21,548
1,787
95,723
87,933
198,214
178,112
55,053
3,785
6,913
27,288
51,317
59,702
46,959
69,881
-

EKONOMITË

7,230
9,773
25,275
9,495
21,633
23,186
11,803
3,250
1,717
9,320
910
7,209
8,161
7,481
726
13,705
8,844
628
17,156
2,495
5,363
629
24,081
17,578
58,849
37,557
10,769
1,312
2,183
6,074
10,311
12,679
11,218
14,859
-

FAMILJARE

5,735
6,094
18,318
6,553
16,181
17,048
8,801
2,458
1,449
6,742
768
5,544
6,184
5,651
509
9,470
6,887
564
13,087
1,445
3,848
418
17,492
13,316
40,292
29,458
8,028
932
1,473
4,150
7,743
9,132
7,513
11,787
-

TELEDENSITETI
/PENETRIMI
PER % BANORË
6%
2%
1%
16%
3%
6%
9%
6%
2%
5%
0%
2%
4%
2%
0%
4%
1%
3%
8%
1%
6%
30%
5%
2%
12%
4%
2%
0%
0%
5%
1%
1%
2%
3%
-

Faqe 52 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;

PENETRIMI
PËR SHTËPI

41.67%
13.13%
8.25%
83.87%
18.03%
32.77%
60.73%
28.03%
15.60%
26.27%
0.00%
11.69%
21.33%
15.55%
0.00%
22.85%
4.47%
25.18%
43.02%
4.91%
33.11%
129.67%
30.04%
11.96%
59.21%
22.94%
17.13%
0.00%
0.61%
32.14%
9.87%
9.55%
15.49%
19.91%
-


GJITHSEJ

85,035

1,733,872

403,459

295,070

4.90%

28.82%

B. Tabela e numrit të përdoruesve të Internetit sipas ekonomive familjare dhe
popullsisë sipas Komunave deri në TM2 2012
KOMUNA
Deçan
Dragash
Ferizaj
Fushë Kosovë
Gjakovë
Gjilan
Gllogoc
Graçanicë
Hani i Elezit
Istog
Junik
Kaçanik
Kamenicë
Klinë
Kllokot
Leposaviq
Lipjan
Malishevë
Mamushë
Mitrovicë*
Novobërdë
Obiliq
Partesh
Pejë
Podujevë
Prishtinë
Prizren
Rahovec
Ranillug
Shtërpcë
Shtime
Skenderaj
Suharekë
Viti
Vushtrri
Zubin Potok
Zveçan
GJITHSEJ

PENETRIMI /
TELEDENSITETI

PENETRIMI

PËRDORUESVE

NUMRI I
2,097
859
1,736
9,789
11,377
8,612
9,673
198
162
1,966
599
1,565
3,129
1,515
99
6
1,765
488
124
8,235
35
1,113
0
9,124
3,761
36,533
14,584
4,016
0
15
1,203
693
2,097
1,928
4,023
3
6
143,128

5.38%
2.56%
1.60%
28.20%
12.08%
9.57%
16.51%
1.80%
1.73%
5.00%
9.86%
4.68%
8.79%
4.03%
3.88%
3.07%
0.89%
2.25%
11.50%
0.52%
5.17%
0.00%
9.53%
4.28%
18.43%
8.19%
7.29%
0.00%
0.22%
4.41%
1.35%
3.51%
4.11%
5.76%
8.25%

36.56%
14.10%
9.48%
149.38%
70.31%
50.52%
109.91%
8.06%
11.18%
29.16%
77.99%
28.23%
50.60%
26.81%
19.45%
18.64%
7.09%
21.99%
62.93%
2.42%
28.92%
0.00%
52.16%
28.24%
90.67%
49.51%
50.02%
0.00%
1.02%
28.99%
8.95%
22.96%
25.66%
34.13%
48.51%

PËR SHTËPI

POPULLSIA

BANESAT

38,984
33,584
108,690
34,718
94,158
90,015
58,579
11,006
9,389
39,294
6,078
33,454
35,600
37,585
2,551
57,474
54,664
5,513
71,601
6,720
21,548
1,787
95,723
87,933
198,214
178,112
55,053
3,785
6,913
27,288
51,317
59,702
46,959
69,881
1,733,872

7,230
9,773
25,275
9,495
21,633
23,186
11,803
3,250
1,717
9,320
910
7,209
8,161
7,481
726
13,705
8,844
628
17,156
2,495
5,363
629
24,081
17,578
58,849
37,557
10,769
1,312
2,183
6,074
10,311
12,679
11,218
14,859
403,459

Faqe 53 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;

EKONOMITË
FAMILJARE

5,735
6,094
18,318
6,553
16,181
17,048
8,801
2,458
1,449
6,742
768
5,544
6,184
5,651
509
9,470
6,887
564
13,087
1,445
3,848
418
17,492
13,316
40,292
29,458
8,028
932
1,473
4,150
7,743
9,132
7,513
11,787
295,070


ANEKSI 3

Licencat

1

1

Licencë për Shërbime të Telefonisë Fikse

30.07.2004

2

1

Licencë për Shërbime Telekomunikuese Mobile - GSM

30.07.2004

3

1

Autorizim për Ofrimin e Shërbimeve të Internetit

18.05.2005

4

4

1

Licencë për shërbime me Vlerë të shtuar

31.01.2012

5

1

2


18.05.2005

2

2


08.09.2006

3

2

Licencë për Shërbime Telekomunikuese Mobile - GSM

06.03.2007

8

4

1

Licencë për Shërbime Telekomunikuese Ndërkombëtare

26.03.2007

9

5

2

Licencë për Shërbime me Vlerë të Shtuar

26.03.2007
18.05.2005

Nr

Ndërmarrjet

Nr. Licencave

A. Regjistri i Ndërmarrjeve të Liçensuar nga ART për Operimin e Rrjetave dhe
ofrimin e Shërbimeve Telekomunikuese Publike

Ndërmarrja e Licencuar

1
2
3

1

Posta dhe Telekomi i
Kosovës sh.a.

6
7

2

IPKO Telecomunication
LLC

Lloji i Shërbimit të licencuara / Autorizuar

Data e
Licencimit

10

3

Kujtesa.net LLC

1

3


11

4

N.T.SH. Media Projekt

1

3


5

Aurora Israphone sh.p.k

1

2


18.07.2006

2

4


18.07.2006

6

TVN Cablenet sh.p.k.

1

4

Licencë për Shërbime të Internetit

19.01.2007

1

5


09.05.2007

2

3


09.05.2007

3

1

Licencë për Nyje dhe Pajisje Telekomunikuese
Ndërkombëtare

09.05.2007

18

4

5


09.05.2007

19

1

6


18.05.2007

2

4


18.05.2007

3

2

Ndërkombëtare

18.05.2007

4

6


18.05.2007

12
13
14
15
16
17

7

IPSWISS sh.p.k.

20
21

8

V.I.P. Trading & Albi

22

14.10.2005
11.03.2011

23

9

Kristal Services

1

7


13.06.2007

24

10

Call Center Kosova sh.p.k.

1

8


13.06.2007

Faqe 54 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;

Nr. Licencave

Nr

Ndërmarrjet

Licencat


25

11

ZERO POZITIVE

1

9


07.09.2007

26

12

Broadband Kosova

1

7


06.11.2007

27

13

MEDIA PLUS

1

10


28

14

N.SH.T. ATI-KOS

1

8


14.12.2007

29

15

MCMnet

1

9


20.03.2008

30

16

Dardafon.net LLC

1

1

Licencë për Sherbime MVNO (Mobile Virtual Network
Operator)

12.06.2008

31

17

Dukagjini
Telecommunications
sh.p.k.

1

2

Licencë për Sherbime MVNO (Mobile Virtual Network
Operator)

24.06.2008

1

10


09.07.2008

18

N.P.SH. ARTMOTION

2

3

Ndërkombëtare

09.07.2008

34

19

GROTING sh.p.k.

1

11


19.08.2008

35

20

Initial Services

1

12


21.08.2008

21

ALBAMEX sh.p.k.

1

4

Ndërkombëtare

13.10.2008

1

13


13.10.2008


32
33

36
37


Data e
Licencimit

03.12.2007

38

22

GRAND MEDIA

1

14


03.11.2008

39

23

FAST EUROPE VENTURES
LLC

1

15


10.12.2008

1

3


02.02.2009

2

5


02.02.2009

3

5

Ndërkombëtar

02.02.2009

1

11


08.12.2009

40
41

24

Konet sh.p.k

42

43

25

ITS

Faqe 55 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;

Nr. Licencave

Nr

Ndërmarrjet

Licencat


44

26

Automatika

1

16


29.01.2010

45

27

Telcom International Group

1

12


09.03.2010

46

28

ITT DINO

1

13


22.03.2010

47

29

LEELOO

1

17


22.04.2010

48

30

Operatorico sh.p.k.

1

18


12.11.2010

49

31

NTH Media sh.p.k

1

19


14.12.2010

50

32

Pronto Kompjuteri d.o.o.

1

20


14.03.2011

51

33

N.SH. New Promotion-K

1

21


31.03.2011

52

34

N.SH. MEBI
Communication

1

14

Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Pejë

01.04.2011

35

Kosova Communications
sh.p.k.

1

6

Ndërkombëtar

05.04.2011

2

6


05.04.2011

53
54



Data e
Licencimit

55

36

N.SH. Drinia Net

1

15

Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional /
Prizren

19.04.2011

56

37

N.T.SH. KAYALAR

1

22


22.04.2011

57

38

N.T.SH. Elcom - F

1

16


27.04.2011

58

39

N.T. Orange Net

1

17

Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional / Gjilan

27.04.2011

59

40

Cacttus

1

23


28.04.2011

60

41

Albi@Net

1

18

Prizren, Pejë

29.04.2011

42

N.T.SH. NEGENETI

1

19

Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Nacional

06.05.2011

2

24


06.05.2011

61
62

Faqe 56 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;

Nr. Licencave

Nr

Ndërmarrjet

Licencat


63

43

Urban Tech sh.p.k.

1

20

Licencë për Shërbime të Internetit në nivel
Regjional/Mitrovicë

11.05.2011

64

44

Kosovaonline sh.p.k

1

21

Prizren

11.05.2011

65

45

D.T.SH. CONNECT-ISP

1

22

Prizren

11.05.2011

66

46

N.SH. Surf 4 Fun

1

23


17.05.2011

67

47

N.T.P Ardi

1

24

Regjional/Prishtinës,Mitrovicë

23.05.2011

68

48

N.T.SH. A-Net

1

25


24.05.2011

69

49

N.T.SH. OAZA

1

26

Prizren

27.05.2011

70

50

N.P.SH. Syri i Yllit

1

27


31.05.2011

71

51

Tel Communications LLC

1

28

Prizren

07.06.2011

72

52

Arb Market sh.p.k.

1

29


10.06.2011

73

53

N.SH.T. Jakova Phone

1

25


10.06.2011

74

54

N.T.SH. KOSPROD

1

30

Licencë për Shërbime të Internetit në nivel Nacional

15.06.2011

75

55

N.P. Kosova Phone

1

26


21.06.2011

76

56

N.T.SH. Watt Electronic

1

31


29.06.2011

77

57

N.T. Banana

1

32


06.07.2011

78

58

N.T.SH. Albalink

1

33


11.07.2011

79

59

N.Sh.T. DioniNet

1

34

Prizren

22.07.2011

80

60

N.Sh. B-Net

1

35


16.08.2011



Faqe 57 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;

Data e
Licencimit

Nr. Licencave

Nr

Ndërmarrjet

Licencat


81

61

D.SH. SMANI NET

1

36

Prizren

23.08.2011

82

62

N.Sh.T. MerrJep Com

1

27


29.08.2011

83

63

N.Sh.T. Kadria - Net

1

37


20.09.2011

84

64

N.Sh. VERDH

1

28


03.10.2011

85

65

ComNet sh.p.k.

1

38


21.11.2011

86

66

N.SH.T "Spring"

1

29


28.12.2011

87

67

N.P. "Metrolink Wireless"

1

39

Liçensë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional
/Mitrovicë

05.03.2012

88

68

N.SH.T "Elektra"

1

40

Liçensë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Gjilan

12.04.2012

89

69

N.T.P. "Galaktika"

1

41

Liçensë për Shërbime të Internetit në nivel Regjional/Prizren

23.04.2012

90

70

I.T."Kosova Net"

1

42


19.04.2012

91

71

N.T.Sh. "Trioneti"

1

43

Liçensë për Shërbime të Internetit në nivel

24.04.2012

92

72

S.Z.R. "Prizma"

1

44

Regjional/Prishtinë

07.05.2012

93

73

ITBM Group LLC

1

45


11.05.2012

94

74

Eurina sh.p.k.

1

46


18.05.2012



Faqe 58 nga 58
Tel: +381 38 212-345; Fax: +381 38 212 399;

Data e
Licencimit

Pasqyre e tregut te telekomunikacionit tm1 dhe tm2 2012

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Andere mochten auch (20)

Mehr von coupletea

Mehr von coupletea (18)

Pasqyre e tregut te telekomunikacionit tm1 dhe tm2 2012