1. MHBO-traject
Code: 92500
3ejaars onderwijsassistent
November2009

2. MHBO-traject
Code: 92500
Studiebelasting
Geroosterde begeleide uren: 36 uur
Zelfstudie: 55 uur
Toets: 4 uur
Totaal: 95 uur
Motivering
Het MHBO-traject is een onderdeel van de vrije ruimte. In deze 2 periodes zullen onderdelen
aan bod komen van psychologie, pedagogiek en sociologie. Dit traject borduurt voort op de
basiskennis uit de voorgaande jaren van de opleiding onderwijsassistent. De stof zal
aangeboden worden op HBO-niveau evenals de werkwijze in de lessen.
Door het volgen van dit MHBO-traject weet de deelnemer op welk niveau de stof wordt
aangeboden in het HBO en wat er in het HBO verwacht wordt van een student. Daarnaast
bezit de deelnemer enige basiskennis van de drie genoemde vakken. De deelnemer heeft
mogelijkheden om door te stromen naar agogische opleidingen zoals; socialwork,
pedagogiek, toegepaste psychologie, SPH, etc.
Algemene doelstellingen
Na een aantal basisonderwerpen in periode 3 zal in periode 4 een overgang gemaakt
worden naar zogenaamde verdiepende theorie.
De deelnemer kan in de studiewijzer de lespanning per periode bekijken en daarvan actief
gebruik maken. Theorie wordt verwerkt door actieve deelname aan de bespreking en door
reflectie op ervaring opgedaan met opdrachten, oefeningen en videomateriaal.
Inhoud
Periode 1
Psychologie
De deelnemer weet wat de definitie psychologie inhoudt; vroegere invloeden op de
psychologie, Belgische en Nederlandse pioniers en de vroege scholen in de
psychologie.
De deelnemer weet wat leren, wat conditioneren en wat observerend leren inhoudt;
principes en begrippen m.b.t. klassieke en operante conditionering.
Pedagogiek
De deelnemer weet wat pedagogiek inhoudt; wat is een pedagoog?, pedagogiek in
het dagelijks leven en opvoeding in Nederland.
De deelnemer begrijpt wat wordt bedoeld met pedagogisch handelen.
Sociologie
De deelnemer weet wat sociologie inhoudt; begrip sociologie en begrippenkader
rondom sociologie.
De deelnemer krijgt inzicht op de visies op samenleven, sociale situaties en gedrag
en verbijzonderingen.

3. Periode 2
Psychologie
De deelnemer weet wat bewustzijn en aandacht inhoudt; de deelnemer krijgt inzicht
in het slapen, dromen, hypnose en de werking van psychoactieve middelen.
De deelnemer begrijpt de werking van het geheugen en hoe onthouden en vergeten
tot stand komen; geheugentypes, geheugenstadia, experimentele geheugenstudies,
geheugensystemen en –codes, theorieën over vergeten, herinneren en
geheugensteuntjes.
Pedagogiek
De deelnemer weet welke problemen er bij de opvoeding van een kind kunnen
ontstaan; cognitieve moeilijkheden en stoornissen, sociaal-emotionele moeilijkheden
en stoornissen, lichamelijk/zintuiglijke stoornissen.
De deelnemer krijgt inzicht in de (jeugd)hulpverlening in Nederland.
Sociologie
De deelnemer weet wat positie, status en rollen inhoudt.
De deelnemer weet wat rolattributen, statussymbolen en stereotypen inhoudt.
Werkwijzen
De komende 2 periodes gaan we als volgt te werk. In de studieplanner is per week te zien
welke stof de deelnemer moet lezen vóór de les. In de lessen wordt een toelichting of
uitwerking van de stof in de reader gegeven. Oefeningen en video worden daarbij als
materiaal gebruikt. Er is gelegenheid tot het stellen van vragen over de bestudeerde stof.
Waar nodig zal er aandacht zijn voor de wijze waarop de deelnemer de stof bestudeerd.
Daarnaast zullen er ook opdrachten en oefeningen gedaan worden, hier kan individueel of
groepsgewijs aan gewerkt worden.
De rol van de docent bestaat uit het bestaat uit het structureren van de informatie en het
begeleiden van de deelnemer. De deelnemer dient actief deel te nemen aan de les en zorgt
dat de stof gelezen is voor de les.
Aan het einde van de periode is er ruimte voor evaluatie van de reader, de werkwijze en de
docent.
Toetsing
Aan het einde van periode 1 en 2zal een toets afgenomen worden. De toets bestaat uit
multiple choice vragen over de literatuur en behandelde stof in de les. Het accent ligt op
kennis en inzicht.
Het cijfer zal bepaald worden door een gemiddelde uit beide toetsen.
Informatiebronnen/literatuur
- Reader MHBO-traject
- Roediger, H.L., DeutschCapaldi, E, Paris, S.G., Polivy, J. en Herman, C.P. Vertaald
en bewerkt door Brysbaert, M., 2003. Pyschologie. Een inleiding. Academia Press,
Gent.
- Jager, H. de, Mok, A.L., Sipkema, G., 2004. Grondbeginselen der sociologie. Wolters
Noordhoff, Groningen.

4. Studieplanner Periode 1
Les Vak Inhoud Docenttaak Studenttaak
1 Opstart Reader uitleggen Bespreken van de Reader doorlezen en
MHBO-traject reader actieve deelname aan
(doorstroom- Kennismaking inhoud de kennismaking
programma) doorstroom-programma
en leren in het HBO
2 Psychologie Wat is psychologie? Bespreken definitie Theorie verwerken door
psychologie, vroegere actieve deelname aan
invloeden op de de bespreking
psychologie, Belgische
en Nederlandse Lezen: Wat is
pioniers en de vroege psychologie?
scholen in de
psychologie
3 Psychologie Conditionering en leren Bespreking klassieke Theorie verwerken door
en operante actieve deelname aan
conditioneringmbv de bespreking
video
Lezen: Conditionering
en leren
4 Pedagogiek Wat is pedagogiek? Bespreking van term Theorie verwerken door
pedagogiek en actieve deelname aan
pedagogiek in de bespreking.
dagelijkse leven.
Bespreken artikel Lezen artikel: Opvoeden
‘opvoeden in in Nederland
Nederland’
5 Pedagogiek Opvoeding Wat is opvoeden? Theorie verwerken door
actieve deelname aan
de bespreking.
Lezen artikel: Wat is
opvoeding eigenlijk?
6 Sociologie Wat is sociologie? Besprekenwat is Theorie verwerken door
sociologie? actieve deelname aan
de bespreking
Lezen: Wat is
sociologie?
7 Sociologie Mens en medemens Bespreken visies op Theorie verwerken door
samenleven, sociale actieve deelname aan
situatie en gedrag en de bespreking
verbijzonderingen
Lezen: Mens en
medemens
8 Werkles Vragen en evaluatie Beantwoorden vragen Laatste theorie
van deelnemers verwerken en vragen
stellen
Evaluatie met Evalueren op de
deelnemers afgelopen periode
9 Toets Multiple choice toets

5. Studieplanner Periode 2
Les Vak Inhoud Docenttaak Studenttaak
1 Psychologie Bewustzijn en aandacht Bespreken bewustzijn, Theorie verwerken door
aandacht, actieve deelname aan
hemisferische de bespreking.
specialisatie, slapen en
dromen, hypnose, Lezen:bewustzijn en
psychoactieve aandacht
middelen
2 Psychologie Onthouden en vergeten Geheugentypes, stadia Theorie verwerken door
in het geheugen, actieve deelname aan
systemen en codes in de bespreking.
geheugen, coderen en
hercoderen, waarom Lezen: Onthouden en
we vergeten, vergeten
herinneren en
geheugensteuntjes
3 Psychologie Uitlooples theorie: Bespreken theorie Theorie verwerken door
Bewustzijn en aandacht actieve deelname aan
Onthouden en vergeten de bespreking.
Bespreken van de
theorie en vragen stellen
4 Pedagogiek Problemen bij de Besprekencognitieve Theorie verwerken door
opvoeding moeilijkheden en actieve deelname aan
stoornissen, sociaal- de bespreking.
emotionele
Lezen artikel:
moeilijkheden en
Problemen bij de
stoornissen, opvoeding
lichamelijk/zintuiglijke
stoornissen
5 Pedagogiekjeu (Jeugd)hulpverlening Bespreken Theorie verwerken door
gdhulpverlenin (jeugd)hulpverlening in actieve deelname aan
g Nederland; hoe de bespreking.
verloopt het van
aanmelding tot eind?
6 Sociologie Positie, status en rollen Bespreken van de Theorie verwerken door
sociale posities, sociale actieve deelname aan
rollen en de bespreking.
rollenconflicten
Lezen: Positie, status en
rollen
7 Sociologie Rolattributen, Bespreken van Theorie verwerken door
statussymbolen en rolattritubten en actieve deelname aan
stereotypen statussymbolen, beeld de bespreking.
en werkelijkheid,
stereotypen en Lezen: Rolattributen,
vooroordelen statussymbolen en
stereotypen
8 Werkles Vragen en evaluatie Beantwoorden van Laatste theorie
vragen van deelnemers verwerken en vragen
Evaluatie met stellen
deelnemers Evalueren op de
afgelopen periode
9 Toets Multiple choice toets