bahasa seni

1. Next
KURSUS INDUKSI JURULATIH UTAMA KSSR TAHUN 4
ASSALAMUALAIKUM
dan
SALAM SEJAHTERA
dari
MOHD ANIZAM BIN MUDA
JURULATIH UTAMA PENDIDIKAN SENI VISUAL
TAHUN 4

2. BAHASA SENI VISUAL

3. BAHASA SENI VISUAL
NextPrev
 Unsur Seni Visual
• Garisan
• Warna
• Jalinan
• Rupa
• Bentuk
• Ruang
 Prinsip Rekaan
• Harmoni
• Kontra
• Penegasan
• Kepelbagaian
• Kesatuan
• Imbangan
• Ritma dan Pergerakan

4. UNSUR SENI

5. Unsur seni
Terdapat enam unsur seni dalam pendidikan seni visual.
Antaranya ialah garisan, rupa, bentuk, jalinan, ruang dan
warna. Tidak dinafikan keenam-enam unsur ini amat
penting dalam penghasilan karya sesebuah seni mahupun
dari segi seni sentuhan ataupun seni tampak. Dalam
sesebuah karya seni sekurang-kurangnya terdapat satu
unsur seni.
Unsur-unsur seni.
1. Garisan
2. Rupa
3. Bentuk
4. Jalinan
5. Ruang
6. Warna

6. 1) Garisan
Garisan merupakan cantuman titik-titik yang bersambungan atau yang
mempunyai jarak tertentu.
Garisan memainkan peranan yang amat penting dalam mewujudkan
rupa, bentuk, jalinan, pergerakan, ton dan corak.
Garisan juga memainkan peranan yang penting dalam menunjukkan
seseorang perasaan dalam sesebuah karya.
1. Garisan merupakan cantuman beberapa siri titik.
2. Garisan wujud pada alam sekeliling, baik pada alam semulajadi,
alam benda, flora mahu pun fauna.
3. Terdapat pelbagai jenis garisan seperti garisan putus-putus,
garisan tebal, garisan nipis, garisan berduri, garisan beralun dan
pelbagai lagi.
4. Garisan boleh diolah dengan pelbagai cara atau teknik dengan
menggunakan pelbagai jenis media. Contoh menggunakan
teknik gosokan, capan, pualaman atau catan.

7. Garisan
Garisan pada objek buatan manusiaGarisan pada objek alam semula jadi

8. Fungsi Garisan
1. Garisan menghasilkan rupa
2. Garisan menghasilkan bentuk
3. Garisan mewujudkan ruang
4. Garisan membentuk struktur dan bentuk
5. Garisan menghasilkan jalinan
6. Garisan menghasilkan motif
7. Garisan menimbulkan kesan ton
8. Garisan menunjukkan pergerakan

9. Jenis – Jenis Garisan
Garisan berbulu Garisan tebal Garisan nipis
Garisan bertitik Garisan bergetar Garisan bergerigi Garisan beralun
Garisan berlingkar Garisan putus-putus Garisan beranyam Garisan berduri
Garisan serabut

10. Rajah :
Olahan garisan dengan pelbagai jenis media dan teknik
Garisan

11. Garisan

12. 2) Warna
Warna memainkan peranan yang penting dalam mewujudkan
suasana yang tidak bosan.
Warna dapat menunjukan perasaan seseorang pelukis semasa
menggunakan jenis-jenis warna dalam penghasilan lukisan.
Warna merupakan elemen yang amat penting dalam bidang seni
visual.
Warna terbahagi kepada :
1. Warna asas - merah, biru dan kuning
2. Warna sekunder - campuran dua warna sahaja daripada
warna-warna asas
3. Warna tertiar - Warna Asas + Warna Sekunder = Warna Tertier
4.Warna harmoni - sekumpulan warna yang terletak sebelah-
menyebelah dalam roda warna.

13. Warna Primer (asas)
terdiri daripada warna biru, merah dan kuning.Warna asas ialah
warna utama yang tidak boleh dihasilkan melalui campuran warna
lain, tetapi boleh menghasilkan warna sekunder dan warna tertier.
biru, merah dan kuning
Warna Sekunder
Warna sekunder terdiri daripada warna hijau, jingga dan
ungu.Warna sekunder terhasil daripada campuran 2 warna
asas.Warna Asas Warna Sekunder
Kuning + Biru = Hijau
Biru + Merah = Ungu
Merah + Kuning = Jingga
Warna

14. Warna tertier
terhasil daripada campuran 1 warna asas dengan 1 warna sekunder.
Warna Asas + Warna Sekunder = Warna Tertier
Biru + Ungu
Merah + Ungu
Merah + Jingga
Kuning + Jingga
Kuning + Hijau
Biru + Hijau
Warna Harmoni
Warna harmoni ialah sekumpulan warna yang terletak sebelah-
menyebelah dalam roda warna.
Ia mempunyai hubungan warna, ton dan suhu warna yang sama.
Warna harmoni dapat menimbulkan kesan perasaan selesa dan
tenang. Ia sesuai digunakan untuk menghasilkan corak tekstil, hiasan
dalaman, perabot, seni taman dan seni halus.
Berikut ialah contoh warna yang berharmoni:
*merah jingga, jingga, jingga kuning
*hijau kuning, hijau, hijau biru
Warna

17. Warna Pengenap
Warna yang bertentangan

18. Penggunaan warna harmoni dalam karya teknik resis

19. 3) Jalinan
Nilai permukaan pada objek boleh dialami dengan
cara melihat dan menyentuh.
Jalinan bermaksud kesan yang terdapat dalam sesuatu
permukaan objek.
Jalinan terbahagi kepada dua iaitu :
1. Jalinan sentuh
2. Jalinan tampak

20. 1. Jalinan sentuh - dapat dilihat dan disentuh dengan deria
2. Jalinan tampak - Hanya dapat dilihat dengan deria
Jalinan pada hasil anyaman Jalinan pada hasil kolaj
Kesan jalinan yang dihasilkan
oleh lukisan pensel
Kesan jalinan yang dihasilkan oleh warna
Jalinan

21. 4) Rupa
Rupa ialah imej yang bersifat rata. Permukaan rupa adalah
kosong dan ini menjadikan rupa bersifat dua dimensi.
Rupa merupakan sambungan penghujung garisan ke titik
permulaannya.
Rupa tiada jisim dan hanya mempunyai satu permukaan sahaja.
Rupa terbahagi kepada empat iaitu :
1. Rupa geometri
2. Rupa organik

22. Rupa geometri
Rupa organik
Rupa

23. Rupa positif Rupa negatif
Rupa

24. Rupa muka taip

25. 5) Bentuk
Imej atau objek yang bersifat tiga dimensi.
Bentuk ialah merupakan objek yang mempunyai
keluasan, ketinggian, jisim dan mempunyai permukaan
yang lebih daripada satu.
Bentuk terbahagi kepada dua iaitu :
1. Bentuk konkrit
2. Bentuk ilusi

26. 1. Bentuk konkrit
Objek maujud dapat dilihat dan disentuh
(arca,tembikar)
2. Bentuk ilusi
Objek yang boleh dilihat sahaja dan tidak dapat dirasa oleh deria sentuh.
(gambar, lukisan, dan catan)
Bentuk

27. 6) Ruang
Ruang ialah kawasan kosong yang terdapat dalam sesuatu
objek ataupun jarak yang ada pada di antara kedua-dua
objek dalam sesebuah karya seni.
Ruang mudah diwujudkan dalam menggunakan garisan
grid perspektif.
Ruang terbahagi kepada dua iaitu :
1. Ruang nyata
2. Ruang ilusi

28. 1 . Ruang Nyata Karya berbentuk 3D – arca, tembikar, ukiran kayu
Ruang fizikal merupakan ruang yang terdapat di persekitaran.Ruang fizikal boleh
dibahagikan kepada 2 iaitu
a. Ruang terbuka – suatu kawasan lapang dan luas.
b. Ruang tertutup – suatu kawasan yang sempit dan terhad.
2. Ruang Ilusi - lukisan, cetakan, catan
· Dalam konteks ini, ruang dapat diterjemahkan mengikut 3 peringkat berdasarkan
penggunaannya dalam karya seni visual seperti lukisan, catan dan rekaan grafik.
· 3 peringkat ruang tersebut ialah ruang dalam, ruang cetek dan ruang rata.
a. Ruang Dalam
Ruang yang dipersembahkan dalam karya yang memperlihatkan keluasan
dari segi saiz dan jarak. Konsep ruang dalam ini mempunyai kedudukan
perspektif titik lenyap.
b. Ruang Cetek
Ruang yang kelihatan dekat. Kebiasaannya ruang cetek tidak mempunyai
keluasan atau kedudukan perspektif titik lenyap yang jelas.
c. Ruang Rata
Ruang rata merupakan ruang yang paling minimum dan tidak menunjukkan
kedudukan dalaman. Konsep ruang rata ini boleh dilihat dari hasil logo, corak
dan karya abstrak. Ciri-ciri ruang rata adalah bersifat mendatar dan tidak ada
ruang perspektif..

29. Ruang
Ruang Ilusi
- Dikenali juga sebagai ruang tampak.
Ruang Nyata
-Dikenali juga sebagai ruang konkrit.
-Ruang konkrit wujud pada segala bentuk 3 dimensi.

31. 1
3
2

32. PRINSIP REKAAN

33. Prinsip rekaan
Prinsip rekaan amat penting dalam penghasilan sesebuah
karya seni. Dengan adanya, prinsip-prinsip ini kita dapat
memberikan kritikan dan pandangan atau huraian
terhadap sesebuah karya seni dalam bidang seni visual.
Antara prinsip yang terdapat dalam prinsip rekaan dalam
bidang seni visual ialah seperti berikut :
3K 2I PH ( singkatan nota untuk mudah diingati )
3K - " Kontra, Kepelbagaian, Kesatuan "
2I - " Imbangan , Irama & pergerakan "
P - Penegasan
H – Harmoni
Prinsip rekaan adalah kaedah atau pengolahan unsur seni
untuk menimbulkan gambaran tertentu dalam gubahan
seni visual

34. 1)Harmoni
- Dalam istilah bahasa harmoni membawa maksud
aman dan damai
- Dalam istilah seni harmoni merupakan hasil ulangan
dan rentak unsur seni yang sesuai dan seimbang
- Harmoni wujud dalam penggunaan garisan dan warna
- Harmoni tidak akan wujud jika ada unsur-unsur yang
bercanggah

35. Harmoni – perulangan motif dan warna

36. 2) Kontra
- Kontra wujud jika ada unsur-unsur seni yang
bertentangan atau bercanggah dalam sesuatu gubahan
- Fungsi kontra ialah untuk menarik perhatian, memberi
fokus, mengelakkan kebosanan dan kesan pergerakan
- Kontra dapat dihasilkan melalui penggunaan unsur seni,
teknik dan bahan yang berlainan

37. Kontra
Kesan Kontra dalam gubahan diatas
ditimbulkan oleh warna yang berlainan.
Kesan Kontra dalam gubahan diatas
Ditimbulkan oleh satu saiz yang berlainan

38. Hasil karya mempunyai kontra dari segi warna
Kontra

39. 3) Penegasan
- Penegasan wujud apabila terdapat sesuatu unsur yang
menonjol, kontra atau ganjil dalam sesuatu gubahan
- Fungsi penegasan ialah untuk menarik perhatian,
memberi fokus, dan mengelakkan kebosanan
- Penegasan dapat dihasilkan melalui penggunaan unsur
seni yang kontra atau asingkan objek yang hendak
ditegaskan
Fungsi Penegasan
1. Penegasan yang digunakan dalam hasil seni bertujuan
untuk memberi tumpuan dan menarik perhatian.
2. Contoh, hiasan pada kulit buku, pintu gerbang, poster
dan sebagainya.

40. Penegasan menggunakan kontra warna, bunga
berwarna kuning lebih menonjol.
Penegasan

41. Contoh bagaimana hendak menegaskan salah satu bahagian
daripada cogan kata. Kaedah kontra digunakan untuk tujuan ini.
JIWA itu lebih menonjol dan menjadi unsur tumpuan. Penegasan
dari segi warna.
Penegasan

42. 4) Imbangan
- Imbangan bermaksud kesamaan dan kesepadanan dari
segi berat, tarikan dan tumpuan
- Terdapat 2 jenis imbangan iaitu:
1- Imbangan simetri – unsur seni yang sama antara kiri
dan kanan atau atas dan bawah (garisan ‘axis’ dilukis di
tengah-tengah pembahagian tersebut)
2- Imbangan tidak simetri – unsur seni tidak sama di
kedua-dua bahagian tetapi mempunyai cirri-ciri yang
menimbulkan kesan keseimbangan

43. Imbangan
Corak yang mempunyai imbangan tidak simetri
Corak yang mempunyai imbangan simetri
Labu sayong yang mempunyai imbangan simetri

44. 5) Ritma dan Pergerakan
- Pergerakan ialah keadaan yang bergetar, bergoyang,
berayun, berpancar, bersinar-sinar dsb
- Fungsi ritma dan pergerakan ialah untuk memberi kesan
lebih hidup dan realistic terhadap sesuatu gubahan
- Pergerakan dapat dilihat melalui kesan angin, air, ombak,
taufan

45. Kapal terbang ini kelihatan terbang dengan
laju menunjukkan pergerakan kerana
penggunaan garisan-garisan serong
Corak pualaman yang mempunyai
pergerakan hasil dari teknik penghasilannya.
Ritma dan Pergerakan

46. 6) Kepelbagaian
- Kepelbagaian wujud hasil penggunaan pelbagai gaya,
nilai, dan idea yang berbeza dalam sesuatu gubahan
- Kepelbagaian dapat memberi gaya, variasi, tenaga,
dan daya tarikan dalam sesuatu gubahan
- Kepelbagaian dapat dihasilkan melalui penggunaan
unsur seni seperti garisan, rupa dan warna yang
pelbagai dalam sesuatu gubahan

47. Kepelbagaian – warna, garisan, jalinan
Kepelbagaian

48. 7)Kesatuan
- Kesatuan bermaksud satu tema atau satu idea
bagi semua unsur dalam sesuatu gubahan
- Kesatuan dapat menimbulkan suasana yang
tenteram, teratur dan selesa
-Memperlihatkan keberkesanan penggunaan
unsur seni dan prinsip rekaan media dan
teknik digabungkan untuk menjadikan
gubahan yang sempurna

49. Susun atur yang kemas, teratur, lengkap
dan sempurna dapat mewujudkan kesatuan.

50. Carta yang menunjukkan bagaimana kesatuan dicapai dalam
gubahan topeng muka
Garisan
Warna
Rupa
ruang
Imbangan
Kontra
Penegasan
Harmoni
Kesatuan
Unsur Seni + Prinsip Rekaan

51. Sekian
Selamat Maju Jaya