SEJARAH T2 BAB 5:KEKAYAAN EKONOMI SABAH MENARIK MINAT SYARIKAT BORNEO UTARA BRITISH
1. NUR SYAMIMI BT HJ MOHAMAD NOR LOW SHU FEN NUR SYAFIRUL AQMA
2. BAB 5: KEKAYAAN EKONOMI SABAH MENARIK MINAT SYARIKAT BORNEO UTARA BRITISH (SBUB ) SEJARAH TINGKATAN 2
3.
4.
5. Sultan brunei memberi konsesi tanah di sabah kepada wakil Amerika syarikat ,c.l.Moses pada tahun 1865 .Tempoh penye- waan adalah selama 10 tahun. Moses menjual konsesi tersebut kepada The American Trading Company diketuai oleh J.W. Torrey dan T.B Harris.Torrey gagal memajukan penana man kopi dan tebu di Kimanis.Torrey menjual haknya kepada Von Overback.
6. Overbeck menghadapi masalah modal. Beliau meminjam wa- ng daripada syarikat Alfred Dent dan Edward Dent pada tahun 1877.Gabenor Labuan , W.H Treacher, telah bersetuju membantu Overbeck memperbaharui tempoh pajakan daripada sultan Brunei dengan syarat syarikat yang ditubuhkan diletakkan di bawah kekuasaan British. Sultan Brunei, Sultan Abdul Mu’k Mein telah memperbaharui pajakan dengan Overbeck dan Dent melalui perjanjian yang telah ditandatangani pada tahun 1877.Dalam perjanjian itu,baginda menyarahkan tanah antara Teluk Kimanis dan Sungai Sibuku.
7. KAWASAN DI SABAH YANG DISERAHKAN KEPADA SYARIKAT OVERBECK DAN DENT OLEH SULTAN BRUNEI PADA TAHUN 1877 DAN SULTAN SULU PADA TAHUN 1878.
8. Oleh sebab sebahagian daripada wilayah Sabah adalah di bawah pemerintahan Kesultanan Sulu, Overbeck dan Dent telah menandatangani satu lagi perjanjian dengan Sultan Jamalul Alam pada tahun 1878.Baginda menyerahkan ka- wasan dari Sungai Pandasan hingga ke Sungai Sibuku. Pada tahun 1880,Overbeck telah menjualkan semua hak nya kepada Alferd dan Edward Dent. Kemudian, Dent telah menubuhkan Persatuan Sementara Borneo Utara Berhad.Saham syarikat itu telah dijual kepada rakyat British bagi menambahkan modal perniagaan.Bagi memperkukuh kedudukan dan memajukan perniagaan, persatuan tersebut berusaha mendapatkan Piagam Diraja daripada kerajaan British.
9. Pada bulan November 1881, kerajaan British telah meng- anugerahkan piagam kepada Persatuan Sementara Bor- neo Utara British Berhad.Pada tahun 1882, syarikat itu dinamakan Syarikat Borneo Utara British.Melalui piagam tersebut, SBUB mempunyai kuasa mentadbir Sabah. Sir Rutherford Alcock menjadi Presiden pertama dan Alferd Dent dilantik sebagai Pengarah Urusan.
10.
11. SYARAT PEMBERIAN PIAGAM KEPADA PERSATUAN SEMENTARA BORNEO UTARA BRITISH BERHAD . SBUB MESTI MENERIMA NASIHAT DARIPADA KERAJAAN BRITISH. SBUB MESTI MELANTIK PENTAD- BIR DARIPADA PEGAWAI YANG DIAKUI OLEH KERAJAAN BRITISH. SBUB HENDAKLAH MEME- RINTAH SABAH DENGAN ADIL DAN SAKSAMA. SBUB TIDAK BOLEH MENYERAHKAN WILAYAH SABAH KEPADA SESIAPA TANPA PERSETUJU- AN DARIPADA KERAJAAN BRITISH. SBUB HENDAKLAH MEMELIHARA AGAMA, ADAT RESAM DAN UNDANG-UNDANG PENDUDUK TEMPATAN
16. MAHKAMAH DI SABAH MAHKAMAH M.MAJISTRET M. ANAK NEGERI Bidang Kuasa Mengendalikan kes-kes seperti kes pembunuhan, penculikan dan rompakan. Mengendalikan kes-kes peribumi yang berkaitan dengan undang-undang Islam dan hukum adat Hakim Dihakimi oleh Pegawai Daerah. Hakim dilantik daripada kalangan Ketua Anak Negeri yang arif dalam bidang agama Islam dan adat.
20. SARANG BURUNG MERUPAKAN HASIL EKSPORT TRADISIONAL SBUB YANG MENGUNTUNGKAN.EKSPORT SARANG BURUNG PADA TAHUN 1926 BERNILAI SEBANYAK 125000 DOLAR. LONGGOKAN ROTAN YANG DICARI OLEN PENDUDUK TEM- PATAN.HASIL ROTAN DIEKSPORT DALAM BENTUK PERABUT, TIKAR DAN TONGKAT. POKOK LANUT DIKENALI SEBAGAI ABAKA,MANILA HEMP ATAU MUSA TEXTILES.POKOK LANUT HIDUP MELIAR DI KAWASAN PAMAH DAN LEMBAH.GENTIAN POKOK LANUT DIJEMUR SEBELUM DIPROSES MENJADI TALI KAPAL UNTUK DIEKSPORT KE EROPAH.
21. POKOK SAGU ATAU RUMBIA MERUPAKAN ANTARA TANAMAN TRADISIONAL DI SABAH.POKOK RUMBIA HIDUP SUBUR DI KAWASAN BERPAYA DI MUARA SUNGAI.HARGA SAGU MAHAL DI PASARAN DUNIA.SBUB MENGGALAKKAN RAKYAT MENGUSAHAKAN SECARA KOMESIAL.EKSPORT SAGU DI SABAH PADA TAHUN 1888 BERNILAI SEBANYAK 93433 DOLAR.
22. SBUB JUGA MENGGIATKAN USAHA MENCARI HASIL LAUT SEPERTI TREPANG, SIRIP IKAN YU DAN MUTIARA. ATIVITI INI DIUSAHAKAN OLEH MASYARAKAT BAJAU.
28. JALAN RAYA TUJUAN - MENGHUBUNGKAN KAWASAN KEGIATAN EKONOMI DENGAN BANDAR DAN PELABUHAN. - MEMUDAHKAN SBUB MENGANGKUT HASIL KELUARAN DI PADALAMAN KE PELABUHAN
29. KAPAL 1890, SYARIKAT PERKAPALAN STRAITS STEAMSHIP MEMULAKAN KHIDMAT MENGANGKUT PENUMPANG DAN BARANGAN.