Elektronik ticaretten sosyal ticarete dönüşüm sürecinde ölçümlemenin önemi

1. SOSYAL MEDYA
ve
SOSYAL TİCARET
Doç.Dr. Cem S. SÜTCÜ
cemsutcu.wordpress.com
twitter.com/cemsutcu

2. Toplumsal Dönüşümler
• Toplumların gelişmesinde ”teknoloji”nin
rolü
• Bilişim çağı - iletişim ve bilişim teknolojileri
• Yaşam biçimlerimizi değiştiren teknolojiler.
• Teknolojik determinizm boyutu
• Bireyler kadar kurumlar da etkilenmekte
• Gazetecilik de bu sektörlerin başında
gelmekte

3. Yöndeşme Etkisi(Convergence)
• Teknolojik
Yöndeşme
• Endüstriyel
Yöndeşme
• İçerik
Yöndeşme
si

4. Yeni Ekonomi
• Reklamcılar derneğinin 2011 yılı ilk dönem
medya yatırımları rakamlarına göre toplam
yayın gelirlerinden
– Televizyon 1 Milyar 316 Milyon YTL ile %58
– Yazılı basın 552 Milyon YTL ile %24
– Dijital platformlar ise 163 Milyon YTL ile %7’lik
pay almışlardır.

5. Dönüşüm Süreci
• Bu bir dönüşüm sürecidir.
• Sadece araçlar ve ortamlar farklılaşmaktadır.
• Araçların değişmesi tamamen üreticiler,
tüketiciler ve içeriklerle alakalıdır.
– Üreticiler yeni içeriklerin üretileceği araçları
geliştirir
– Tüketiciler teknolojiyi sahiplenir
– İçerikler yaygınlaşır
– Bu içerikleri yayınlayacak ortamlar gelişir.

7. Sosyal Medya
• Sosyal medya, en geniş haliyle, bireylerin
içerik oluşturduğu, paylaştığı ve birbirleriyle
iletişim halinde olduğu web tabanlı bir
oluşumdur
• Bu sayede benzer ilgi ve ihtiyaçları
benimseyen ortak ilgi ve ihtiyaçlardan
beslenen gruplar birikimli biçimde
çoğalmaktadır.
• Sosyal medyanın gücü buradadır.

8. Sosyal Medyanın Siyasal Gücü
• Haber yayılımında sosyal medyanın önemi
siyasetçilerin gözünden de kaçmamaktadır.
• Barack Obama’nın 2008 seçimlerini kazanmasında
sosyal medyanın önemli rolü olmuştur.
• Saul Alinsky Modeli – «Rules for Revolution» –
«Rules for Radicals»
• Bu sayede seçim kampanyası için 750 milyon $
toplamayı başarmıştır.
• Pek çok ülkede pek çok politikacı sosyal medyanın
nimetlerinden faydalanmaktadır.
• Seçmenlerin sorularına anlık cevaplar, seçmenin
anlık nabzını tutma vb.

10. Sosyal Medyada Haber
• Son günlerde sosyal medya üzerinde sıkça karşımıza çıkan “Iraklı
askere su veren Amerikalı asker” ya da “Iraklı askerin başına silah
dayayan Amerikalı asker” fotoğrafı bu durumun en canlı örneğidir.
• Sosyal medya ise aynı fotoğrafın tüm sürümlerinin özgürce
dolaşabildiği bir mecra konumundadır.
• Sosyal medyadaki “viral” yayılım sayesinde kullanıcılar, fotoğrafı
ve geldiği kaynakları tüm açıklığıyla görebilmekte ve konuya ilişkin
düşüncelerini daha açık ve özgür biçimde oluşturabilmektedir.

11. SOSYAL MEDYA GÜNDEM BELİRLEME
• Gündem belirleme kavramı ile anlatılmak istenen,
medyanın insanlar üzerindeki etkileridir.
• Örneğin, 1920-1940 arası medyanın insanlar üzerinde
güçlü bir etkisi olduğu savunulurken,
• 1960’lara gelindiğinde aslında sanıldığı kadar güçlü bir
etkisi olmadığı düşünülmüştür.
• 1960 sonrası çalışmalarda ise medyanın insanlar
üzerinde sanılandan çok daha güçlü etkileri olduğu ortaya
atılmıştır
• Öte yandan, medyanın insanlar üzerindeki etkileri de
yıllar içinde kategorik biçimde ayrışmıştır:
–
–
–
–
“Farkında olma”,
“bilgi edinme”
“tutum” değişikliği
“davranış değişikliği”

28. Twitter’da En Çok Takip Edilenler
(Türkiye)

29. Facebook’ta İlk 10 Marka (Dünya)

30. Twitter’da İlk 10 Marka (Dünya)

31. Facebook’ta ilk 10 Marka (Türkiye)

32. Twitter’da ilk 10 Marka (Türkiye)

33. Twitter’da İlk 10 Medya (Türkiye)

34. Twitter’da İlk 10 Politikacı (Türkiye)

41. Crowding Effect
• Milyonlarca kişi sosyal medyada birbirlerini
takip ediyor.
• Binlerce kurum müşterilerini takip ediyor. Aynı
zamanda müşteriler de kurumları takip ediyor.
• Hükümetler vatandaşlarına doğrudan ve hızlı
mesaj iletiyorlar. Ama onları çok takip
etmiyorlar (dinlemiyorlar).
• SONUÇ: Big Data (Büyük Veri)

42. TİCİARİ/KURUMSAL VERİ
BÜYÜK VERİ/BIG DATA

43. Bazı Big Data Türleri
• Web ve sosyal medya verisi: Facebook, Twitter, Linkendin ve
bloglar gibi sosyal medyadan gelen etkileşim ve akış verisi.
• Makineden makineye veri (M2M): Sensörlerden, ölçme
aleti ve benzerlerinden elde edilen ve “şeylerin interneti
(internet of things)” de denilen veriler.
• Büyük işlem verisi (big transaction data): Sağlık tazminat
talepleri, telefon çağrı detaylarının kayıtları, hizmet
faturaları.
• Biyometrik veriler: Parmak izi, genetik, el yazısı, retina
taraması ve benzeri tipteki kayıtlar.
• İnsanlar tarafından üretilen veriler: Çağrı merkezleri
tarafından tutulan kayıtlar, ses kayıtları, e-posta, kâğıt
dokümanlar, alan araştırmaları ve elektronik tıbbi kayıtlar
gibi yapısal ve yarı yapısal türde çok geniş veri yığınları

44. Sosyal Ticaret: E-Ticaret ve Sosyal
Medyanın Ortak Alanı

45. Facebook ile Sosyal Ticaret

46. Fikir Madenciliği Çalışmaları
• Metnin kutbunu öznellik-nesnellik açısından
belirlemek: Metnin olgusal mı yoksa bir fikri mi
yansıttığını belirlemek için yapılan analizlerdir.
• Metnin kutbunu (pozitiflik-negatiflik durumunu)
belirlemek: Metnin ifadesinin pozitif mi negatif mi
olduğunu belirlemek için yapılan analizlerdir.
• Metnin kutbunun pozitiflik-negatiflik gücünü
belirlemek: Metnin içinde geçen fikrin zayıf pozitif
mi, orta derece pozitif mi yoksa güçlü pozitif mi
olduğunu belirlemeye yönelik analizleri kapsar.

47. Sütcü, C.S. ve Aytekin, Ç. (2013). Elektronik Ticaretten Sosyal Ticarete Dönüşüm Sürecinde Ölçümleme,
Derin Yayınları, Yayın No: 81, İstanbul.
BU SLAYTLARDAKİ
KONULARIN DETAYLARINI
BU KİTAPTA
BULABİLİRSİNİZ