6. “Os príncipes (monarcas) actúan como ministros
de deus, e como os seus lugartenientes na terra. É a
través deles que Deus exerce o seu poder… Polo
tanto, a persoa dos reis é sagrada e atacalos
constitúe sacrilexio”. Bossuet, Política 1670.
“Deus estableceu os reis como os seus ministros e
reina por medio deles sobres os pobos (…) Todo poder
ven de Deus (…) Os príncipes actúan como ministros
de Deus e como os seus lugartenentes na terra (…)A
persoa do rei é sagrada (…) A autoridade do rei é
absoluta porque non existe ningún poder capaz de
coaccionar o soberano, que é independente de toda
autoridade humana. Unicamente pertence ao
príncipe o mandato lexítimo, por tanto só a el
pertence a forza coercitiva…”J. B. Bossuet. 1679
“Os reis foron chamados deuses porque eles son,
grazas ao seu poder, a imaxe de Deus e uns Mestres
ao obedecer o seu dereito. Tamén son señores e
propietarios dos bens e das vidas dos homes.
Soberanos sen teren ningunha persoa por enriba
deles, e protectores porque son escudo e muralla…
Sen os reis, a vida humana sería unicamente desorde
e confusión. O mundo non podería existir sen reis.
Son unha segunda alma do universo que aguanta o
mundo”. H. Duboys, 1604.
7. “Resulta pois evidente, que a monarquía absoluta, á que certas persoas consideran como o único
goberno do mundo, é, en realidade, incompatible coa sociedade civil. (…). Ao partir do suposto de que
ese príncipe absoluto reúne en si mesmo o poder lexislativo e o poder executivo sen a participación de
ninguén, non existe xuíz nin xeito de apelar a ninguén capaz de decidir con xutiza e imparcialidade.
(…) o súbdito ou mais ben, escravo do príncipe absoluto (…) cando vese atropelado na súa propiedade
por a vontade e por a orde dun monarca non só no ten a quen recorrer (…) senón que (…) négaselle a
liberdade de xulgar do seu caso ou de defender o seu dereito. De aí que se vexa exposto a todas as
miserias e a todos os males que se poden esperar de quen se ve corrompido por a adulación e
investido dun inmenso poder.
Sendo, os homes libres, iguais e independentes por natureza, ningún deles pode ser arrancado desta
situación e sometido ao poder político doutros sen que medie o seu propio consentimento. Iste
outórgase mediante convenio (contrato/pacto) con outros homes de xuntarse e integrarse nunha
comunidade destinada a permitirles unha vida cómoda, segura e pacífica duns e doutros.
O que inicia e constitúe unha sociedade política calquera, non é outra cousa que o consentemento
dun número calquera de homes libres capaces de formar unha maioría para unirse e integrarse dentro
de semellante sociedade. E iso, e só iso, é o que deu ou pode dar principio a un goberno lexítimo.” J.
Locke. Segundo Ensiao sobre o Goberno Civil. 1690
8. “Inglaterra e Holanda gañaron coas paces tanto como nós perdemos
(… Do que nós vestimos é de manufacturas de Inglaterra, de Holanda e
doutras partes estranxeiras e por iso nos sacan o ouro e a prata e nos
fan ociosos. En España son mais de cinco partes de seis os inútiles ao
comercio e sustento da vida humana; en Inglaterra e holanda non
veñen sendo un de cada cen os ociosos e este é a causa porque crecen
tanto en riqueza, poder e aumento de xente cando nós minguamos (…)
Cada ano saen de España mais de doce millóns de ducados de prata e
ourom e sendo dez os que entran, vaise consumindo tan sensiblemente
o caudal que para vivir ven sendo forzoso facer moeda falsa (de vellón)
e darlle o valor que non ten (…) Hoxe guerrear non se reduce ao
emprego da forza, senón a diminuir ou aumentar amogos e comercio,
e nisto é no que os bos gobernos deben poler toda a súa atención (…) a
tregua acábase con Holanda e non parece que estea resolto o que
temos que facer, e o que vexo é o coidado con que os holandeses se
preveñen por mar e terra, e como ensancharon o seu comercio coa
paz, e o mesmo fixeron os mercaderes e o estado común de Inglaterra,
que é grandísimo o tesouro e riquezas que teñen (…). Esta monarquía
vaise acabando (…) debido a dous grandes inimigos que ten a VM.
como son: un, todos os príncipes do mundo, e outro, todos os ministros
e criados que servimos a VM.” Diego Sarmiento, Conde de Gondomar.
Carta a Felipe III. 28-3-1619
“Sendo o trato e comercio e labranza e crianza e o exercicio das cousas
que se fan por Arte e industria a substancia e o nervio da conservación
e aumento dos reinos, nestes de Castela está moi caído todo isto; e
unha das súas causas foi a gran disposición que houbo neles de xuros e
censos de prezos tan acomodados que tivo a súa ganancia por maior
que a do trato e comercio, labranza e crianza; e como todos procuran
empregar a súa facenda naquilo que maior beneficio e menos traballo
das súas persoas poden sacar dela, atopando estas comodidades nos
xuros e censos, inclináronse a compralos e vivir coa súa renda, sen se
meter nos coidados con que se exercita todo xénero de contratación,
do que tamén resultou o feito de se facer a xente ociosa”. Cabrera de
Córdoba. Relación das cousas sucedidas na Corte de
España desde 1599 ata 1614, citado en Gelabert, J. E. A
Bolsa do Rei, 1997.
9.
10.
11. As Artes • Vehículo
propaganda
O luxo •Expresión de
poder/autoridade
12.
13.
14. San Carlo in Quatro Fontane
Igrexa da Compañía, Quito Cúpula de San Pedro, Roma
19. Promoción do poder
Expresión das sensibilidades
Profesionalización
Consumo da “industria” musical
Teatros, óperas e concertos
Música cortesá vs popular
Música instrumental vs. vocal
21. Contraste Cambios de velocidade
Lenta: graves e longos, Adagios ou Andantes
Partes rápidas Allegro
Moi rápidas: Presto ou Vivace
Cambios de intensidade
Fortes vs. Suaves a través dos instrumentos
empregados
Contraste de timbres: corda vs. Vento ou vocal vs
instrumental
Fai click nos debuxos! Fai click nos debuxos!
22. Melodía
acompañada
Supremacía da única
melodía principal.
Melodía principal con
baixo continuo.
Instrumento grave, contrabaixo
Instrumento polifónico (clave, laúde
ou órgano) que improvisa.
Segue a empregar
polifonía pero co uso
continuado do baixo.
A voz mais aguda leva a melodía (nenos,
faltetistas e castratis)
Concertato
Contraste voz vs instrumento.
Contraste grupo vs solista.
Constraste grupo vs grupo
23. Orquesta
• Organizada por secciones ou familias
A corda é a base
• Violín protagonista
• Vento percusión acompañan
Presenza da clave - continuo
26. Oratorio: nacemento de Cristo, cantanda sen escenificación.
Solista + coro + acomp. instumental
Pasión: segue a estrutura do Oratorio pero ca morte de
Cristo como tema conductor.
Cantata: é un Oratorio pero con temas profanos.
27. 3.2. La música instrumental en el barroco
• Los músicos se convierten en un elemento de
ostentación del poder de la aristocracia.
• La «Música de cámara» ameniza las reuniones
sociales.
• Aparece la «Orquesta», un conjunto de
instrumentos organizados por familias.
• Los instrumentos más importantes son el
clavecín, el violín, la flauta, el laúd y el órgano.
28. • Los Luthiers, como Stradivarius, perfeccionan
los instrumentos.
• La técnica más usada es la del «Bajo
Continuo», en la que el contrabajo hace la
base harmónica, el clavecín completa la
harmonía y un instrumento agudo ejecuta la
melodía.
• La partitura sólo era un esquema que permitía
la improvisación.
29. •LAS FORMAS INSTRUMENTALES DEL BARROCO
•El Concierto: Es una obra en la que un
solista toca alternándose con una orquesta
(concerto a solo) o un pequeño grupo de
instrumentos (el concertino) se alterna con
el resto (el tutti). Tiene tres partes que
suelen ser Allegro-Lento-Allegro.
•La Suite es un conjunto de danzas
oraganizadas en Allegro-Lento-Allegro.
•La Fuga es una obra para teclado en la que
una melodía llamada Sujeto aparece y
desaparece constantemente usando la
técnica de la polifonía imitativa.
