Breve del proyecto Desire 1

1. Desenvolvemento dun sistema para
repositorio on line (con licenza GPL) de
obxectos de aprendizaxe ligados a
certificados de profesionalidade
Acción Complementaria e de Acompañamento
á Formación. Convocatoria 2008-2009
(Orde 6 de novembro de 2008)
1

2. 2

3. INTRODUCIÓN
Para Forem-Galicia, no actual modelo de sociedade caracterizado pola chegada e implantación da
sociedade do coñecemento e acelerado progreso científico e tecnolóxico, a incorporación das
tecnoloxías da información e a comunicación (TIC) á docencia non é unha opción, senón unha obriga
das institucións e entidades educacionais e formativas.
Obxectivamente, aumentan as necesidades de incrementar a oferta de actualización e formación
permanente dispoñible nas máis variadas condicións e circunstancias, para unha poboación cada
vez máis ampla e que aprende de xeito continuo, en constante interacción coa sociedade do
coñecemento na que está inmersa.
1.- POR QUE?
Os motivos que subxacen para que Forem Galicia centre a súa atención no desenvolvemento dun
repositorio de obxectos de aprendizaxe (ROA) ligado aos certificados de profesionalidade son múltiples
e de diversa natureza. Poderiamos distinguir entre factores que lles demos en chamar “tanxibles”,
directamente vinculados ao mercado da formación no momento presente, e o noso posicionamento
ao respecto, e factores “intanxibles”, vinculados á filosofía e política da nosa organización e ao seu
sistema de calidade, máis concretamente á visión estratéxica que definimos para a Fundación.
O tanxible:
Porque non hai elección, o “e-learning” é inevitable
Porque cómpre adoptar un enfoque curricular por competencias
Porque debemos aumentar e diversificar a oferta de recursos formativos e optimizalos
Polo deseño dun mapa de coñecementos convertido en elemento dun contorno de
aprendizaxe baseado en obxectos
Pola importancia de conformar redes de colaboración con outras institucións e persoas para
compartir experiencias e coñecementos
Porque nos equipamos e preparamos para iso
O intanxible:
Os fins de Forem Galicia aprobados nos seus estatutos son:
Colaborar no desenvolvemento dunha sociedade democrática e sostible baseada no
coñecemento, o pleno emprego, a igualdade de oportunidades e a integración social
Promover a utilización das TIC no ámbito produtivo e na vida cotiá.
O sistema de calidade de Forem Galicia establece:
A visión estratéxica de Forem Galicia é a dunha organización que aprende mediante a
evolución e a adaptación
3

4. Organización que aprende é aquela capaz de xestionar o coñecemento e fomentar a aprendizaxe das
persoas que a compoñen. Xestión do coñecemento e e-learning establecen entre si unha sinerxía
que cómpre explorarmos: ambos son procesos internos que utilizan a tecnoloxía para compartir e
acceder á información axeitada no momento xusto e no contexto máis oportuno, mellorando a
eficiencia da organización e o uso de procesos e contidos.
Xestión do coñecemento, formación permanente, tendencia no desenvolvemento de sistemas
formativos apoiados polas TIC e carencia de contidos e actividades soportados por formatos
axeitados, xunto á misión e visión que Forem Galicia se impón da nosa sociedade determinan que
o actual proxecto se constitúa en centro de interese e motivo de ocupación para nós.
2.- QUE?
Á hora de falarmos de obxectos de aprendizaxe (OA) e repositorios, cómpre partir dunha aclaración
terminolóxica destes e outros termos asociados que permitan contextualizar axeitadamente o
enfoque adoptado para a creación de Desire.
A.- A web e o sistema e-learning
Se a tecnoloxía web deu orixe ao modelo coñecido como e-learning, na práctica para levar a cabo
un programa de formación baseado en e-learning bótase man de plataformas ou sistemas de
software que permiten a comunicación e interacción entre profesores, alumnos e contidos. Téñense
en conta dous tipos de plataformas: (infraestrutura e-learning )
LMS (learning management systems) Desire emprega Moodle
Encárgase dos procesos administrativos e de seguimento (organizar calendarios, rexistro de
alumnos, lanzamento de cursos e-learning, facer o seguimento do progreso do alumno)
LCMS (learning content management systems) Desire emprega Drupal
Encárgase da xestión de contidos formativos (creación, publicación, almacenamento,
recompilación e envío personalizado de contidos e-learning en forma de obxectos de aprendizaxe
e cursos en liña.
A proposta da incorporación dun modelo e-learning non é doada e require especial atención o
desenvolvemento de contidos tanto dende a perspectiva pedagóxica como tecnolóxica. Así xorde
o concepto de obxecto de aprendizaxe.
B.- Obxecto de aprendizaxe
Definición
“Calquera recurso autocontido, cunha intención formativa, composto dun ou varios elementos
dixitais, descrito con metadatos, que poida ser utilizado e reutilizado dentro dun contorno e-learning”.
Os obxectos de aprendizaxe posúen certas características como son tratarse de recursos dixitais, a
granularidade ou ser autocontidos.
4

5. Compoñentes internos:
Obxectivo instrucional
Contido
Actividade ou estratexia de aprendizaxe
Avaliación
Atributos:
Reutilizables
Accesibles
Interoperables
Durables
Portables
Unha das posibilidades de produción de OA propón un modelo centrado no docente. Este traballa
de xeito autónomo na elaboración do seu material e constitúese no actor principal no deseño,
construción e implementación do obxecto. Coa chegada da web 2.0 e as ferramentas de autor, as
posibilidades de innovación pedagóxica amplíanse expoñencialmente, así como a apropiación das
TIC no contexto formativo. Estas ferramentas facilítanlles a deseñadores instrucionais, docentes e
alumnos o deseño de ambientes de aprendizaxe e OA sen necesidade de coñecementos da linguaxe
de programación. Desire é un claro exemplo dos resultados do seu emprego.
C.-Estándares e especificacións
O manexo de diferentes tipos de recursos, para diferentes aplicacións e con distintas tecnoloxías-realidade
na que se move o contorno e-learning- fai que a estandarización se volva un tópico clave para seguir
operando ou crecendo as actuais aplicacións.
Fan falla recursos dixitais, pero para atopalos e poder usalos é preciso clasificalos previamente. Unha
vez se fai, convértense en obxectos de aprendizaxe. Os obxectos de aprendizaxe deben estar
recollidos e organizados en metadatos, de tal xeito que o usuario poida identificalos, localizalos e
utilizalos. LOM-es é o estándar elixido para Desire.
Metadatos:
Os metadatos son un conxunto de atributos ou elementos necesarios para describir un recurso.
LOM:
Learning Object Medatada (LOM) especifica a semántica e a sintáctica dun conxunto mínimo de
metadatos necesario para, completa e axeitadamente, identificar, administrar, localizar e avaliar un
OA. Contempla 9 categorías, 76 elementos e é expandible.
O seu propósito é facilitar sistemas automáticos na tarefa de buscar, compartir e intercambiar OA.
5

6. D.-Repositorios
Coa aparición do e-learning e dos OA xorden necesidades particulares para xestionar os contidos
formativos e os ROA posiciónanse como ferramentas que teñen como función almacenar recursos,
facelos dispoñibles e compartilos con outras aplicacións, facilitando o fluxo de contidos e a expansión
de servizos. Isto é posible grazas á estandarización.
Definición:
É un lugar central no que a información se almacena e mantén. Un repositorio pode ser un lugar
onde múltiples bases de datos ou ficheiros están localizados para seren distribuídos sobre unha rede
de ordenadores.
Aspecto para destacar é que os ROA non necesariamente recollen fisicamente o obxecto que
conteñen, abóndalles con “apuntar” a eles.
Tipos:
Repositorios de metadatos
Conteñen só os metadatos dos obxectos
Repositorios de recursos
Conteñen tanto os obxectos co seu contido como os seus metadatos
Desire pretende ser un repositorio mixto no que se fai unha combinación destes dous tipos
mencionados.
6

7. 3.- FASES DO PROXECTO
As fases do proxecto están deseñadas de xeito que os resultados de cada actividade son utilizados
como punto de partida para a actividade seguinte, establecendo desta maneira unha conexión que
permite o aproveitamento dos resultados obtidos.
Análise documental e deseño de bases de datos
Xeración das ferramentas de actualización e busca
Experiencia piloto
Presentación e difusión da xornada técnica
Elaboración de informes finais
FASE 1 - ANÁLISE DOCUMENTAL E DESEÑO DAS BBDD
1.- Estándar LOM-ES
Os recursos desenvolvidos para o proxecto etiquetaranse para a súa adaptación aos estándares
recoñecidos na aprendizaxe electrónica.
A información LOM-ES estrutúrase en categorías, dentro de cada unha hai campos obrigatorios,
recomendables e opcionais.
Estudo e determinación das etiquetas do estándar LOM-ES
• Borrador da proposta do estándar IEEE-SA 1484.12, traducido e aprobado polo Comité
Revisor do IEEE o 12 de xuño de 2002
• GT9 / GT8 - SC 36/AENOR Perfil de aplicación LOM-es v.1.0.
Esquema base de metadatos
Ficha Metadatos proposta
7

8. 2.- Definición de prestacións e procedementos de actuación
Determinación das prestacións finais do sistema:
• Sistema de repositorio de obxectos de aprendizaxe baseado nas unidades de competencia
do sistema nacional de cualificacións
• Permite publicar recursos e compartilos mediante un sistema de etiquetaxe simple e deseño
das bases de datos
Determinación dos procedementos de actuación do sistema por parte dos usuarios que
colaboren nel
REPOSITORIO
se incorpora
DESIRE
é un conxunto de etiquétanse ESTÁNDAR ESPECIFICACIÓN
segundo LOM-ES SCORM 2OO4
RECURSOS
DIDÁCTICOS revísase
aceptado
achegados administrado PROCESO DE RECURSO
por por rexeitado
VALIDACIÓN NON PUBLICABLE
entre
ADMINISTRACIÓNS
E PROVEDORES USUARIOS
poden ser IGUAIS
DOCENTE CREADOR COORDINADOR REVISOR
8

9. 3.- Deseño da estrutura da base de datos
Debe recoller:
• Información sobre os OA (obxecto de aprendizaxe) e os propios recursos
Debe facilitar:
• Respostas rápidas a consultas
Punto clave:
• Relación entre os OA e o SNC (sistema nacional de cualificacións)
Modelo E-R:
• Recolle as entidades relevantes no noso sistema de repositorios, as súas relacións e
propiedades
• Todas as entidades ‘xiran’ arredor do obxecto de aprendizaxe
• Análise documental e deseño das bases de datos
9

10. CMS 1 INSTALAR
.
S....
CM E PROBAR
CMS 1
CMS 2
.
CM S....
S..
... CM
CMS 2 CMS 1
CM
S2
.
S.... CARACTERÍSTICAS CMS 2
CMS 2
CM ANÁLISE
CMS..... IMPRESCINDIBLES
+POPULARIDADE CM FINA
S....
CM
.
S1
.
CM
S.... MS..... S....
.C CM
CM CMS 1
.. S....
CMS... . CMS 2
PRIMEIRO FILTRO SEGUNDO FILTRO
CM
CM
S1
S2
CM
CM
S....
S2
.
MÁXIMO 10 MÁXIMO 3
4.- Sistema de xestión de contidos
Selección do CMS (Content Management System, Sistema de Xestión de Contidos):
• Exame de informes dispoñibles
• Características críticas para eliminar moitos CMS
Factores principais:
Requisitos Seguridade Facilidade de uso Rendemento /
Administración Interoperatividade
15% 15% 20% 10%
Servidor web Captchas Arrastrar e Administración en RSS
colocar liña
Sistema operativo SSL Soporte FTP
URL amigables Xestión de
Licenza Sesións Soporte CGI
temas/estilos
Redimensionado
Última Autenticacións Enquisas
de imaxes Estatísticas web
actualización externas (LDAP,
Accesibilidade
Kerberos, etc) Xestión de perfís
Blog
10

11. 5.- Propostas de interfaces gráficas
Proposta gráfica de identificación do proxecto
FASE 2 - XERACIÓN DAS FERRAMENTAS DE ACTUALIZACIÓN E BUSCA
Deseño dos formatos visuais de presentación de datos, recollida e presentación de obxectos e de
todos os sistemas de interrogación e actualización do servizo de repositorio.
1.- Deseñar as pantallas e formatos visuais de presentación dos datos
Busca obxectos de aprendizaxe
Consulta da ficha do obxecto de aprendizaxe
Xeración das ferramentas de actualización e busca
11

12. Votación do obxecto de aprendizaxe
Xeración das ferramentas de actualización e busca
Valoración do obxecto de aprendizaxe
Cambio do estado do obxecto de aprendizaxe
12

13. 2.- Xeración das ferramentas de actualización e busca
Implementación modular dos sistemas de interrogación, formularios e todas as ferramentas
que se van utilizar no repositorio
• Probas de introdución de obxectos
• Probas de formularios de avaliación propostos
Guía de estilo de Desire
3.- Deseño da páxina: interfaces gráficas, follas de estilo e determinación dos apartados
específicos
13

14. Xeración das ferramentas de actualización e busca
Interfaces gráficas
Follas de estilo
Apartados específicos:
FASE 3 - EXPERIENCIA PILOTO
Introdución no sistema de obxectos de aprendizaxe
Busca e incorporación de obxectos dispoñibles
• Elaboración propia
• Deseñados para a ocasión
- Encerado dixital interactivo
- Ferramentas de autor baseadas no software libre
• Terceiros
Concurso para ‘taskforces’
CURSO OBXECTO DO CERTAME
PDI Rotafolios e vídeo do lector para sesión
presencial de 5 horas
FERRAMENTAS DE AUTOR Paquete SCORM para 10 horas de teleformación
AMBOS OS DOUS CURSOS EN CONXUNTO Avaliación dixital para unha unidade de
competencia completa
14

15. Certame de obxectos de aprendizaxe
4.- ONDE?
DESCRICIÓN
Descrición breve do sitio: bloques públicos, privados
Inicio de sesión/rexistro/recuperar contrasinal
• Bloques públicos
- Cabeceira
- Desire
- Demos e proxecto
• Bloques privados
- Usuario do repositorio
- Administradores/editores
15

16. OBXECTOS DE APRENDIZAXE
Cómo subir obxectos
• Subida de obxectos
• Estados dun obxecto
Cómo descargar obxectos
Outras operacións con obxectos
WEB 2.0 E DESIRE
Elementos 2.0 e web colaborativa desire
• Moodle
• Twitter
• Blogs
• RSS
Cara a onde camiña desire
Tecnoloxía/licenzas empregadas en Desire
• code.proxectodesire.eu
• php, mysql, javacripts, gnu/linux, gpl, cc, cvs
Distribución LIVE-DVD
• Cómo se distribúe Desire
• Qué é un LIVE-DVD
16