1. Portage Erken Eğitim Programı
Hazırlayan:
Çağatay AYDOĞAN
Kastamonu Üniversitesi
Yabancı Diller Yüksekokulu
2. Portage Programının Tarihçesi:
Portage Erken Eğitim Programı, ilk olarak 1969 yılında
Amerika Birleşik Devletleri’nin Winsconsin Eyaletinin Portage
kentinde, kırsal kesimde yaşayan anne-babaların,0-6 yaş arası
engelli olan çocuklarının gelişimsel olarak yaşına uygun
becerilere sahip olup olmadığını belirlemek ve onlara
kazanmaları gerekli olan becerileri öğretebilmek için
geliştirilmiştir.
3. Portage Programının Tarihçesi:
Dünya genelinde 35 dile çevrilerek 87 ülkede etkinliği
kanıtlanmış bu program Çin’ de,1998, Japonya’ da 1985,
Bangladeş ve Pakistan’ da 1997’de başlatılarak
batı ülkeleri dışında da yaygınlık göstermiştir.
Portage, ev merkezli bir hizmet modeli ile anne-baba
eğitimini temel alırken, merkez temelli ve merkezev
temelli erken eğitim programı olarak tüm dünyada
hızla yaygınlaşmaktadır.
4. Türkiye’de Portage Programı:
Portage Erken Eğitim Programları ve Erken Eğitim Modeli,
ilk olarak 1989 yılında Hacettepe Üniversitesi tarafından
uygulanmıştır.
1999 yılında ise, Türkiye Uluslararası Portage zincirine
katılmıştır.
Günümüzde ise Portage Programı, yine aynı üniversite
tarafından uluslararası işbirliği ile yürütülmekte,
programlarının tüm materyalleri ise ABD’den
sağlanmaktadır.
5. Türkiye’de Portage Programı:
Bununla birlikte 2003 yılında Çocuk Gelişimini
Destekleme (Portage) Derneği kurularak, Portage
Programı çalışmalarının yaygınlaştırılması hedeflenmiştir
(Çocuk Gelişimini Destekleme (Portage) Derneği Raporu,
2004).
6. Portage Programının Özellikleri:
Portage erken eğitim programı, gelişiminin herhangi
bir aşamasında gecikme gösteren, gelişimsel geriliği
olan çocuklar için uygulandığı gibi normal gelişim
gösteren çocuklara da uygulanabilir.
Çocuğun sosyal, dil, öz bakım, bilişsel ve fiziksel gelişim
açısından hangi aşamada olduğu belirlenir. Daha sonra
çocuğun olduğu aşamadan itibaren, her bir beceriyle
ilgili geliştirici egzersizler, oyunlar anne-babaya
öğretilerek çocuğun sağlıklı büyümesini sağlamak
hedeflenir.
7. Portage Programının Özellikleri:
Çocuğun temel eğitimcisinin aile olduğu prensibinden yola
çıkarak hazırlanmıştır.
Anne- babanın çocuklarıyla nasıl oynayacakları, her bir
gelişim alanı için hangi etkinlikleri yaptıracakları, çocuğun
kendini en az kısıtlanmış hissettiği aile ve ev ortamında
yapması sağlanır.
Etkinlikler, oyunlar ve uyaranlar aile sisteminin,
günlük yaşantının ve düzenin içine katılır.
8. Portage Programının Özellikleri:
Portage Erken eğitim programıyla anne-babalar da birer
eğitimci gibi çocuklarının gelişimiyle ilgili bilgi sahibi
olmakta ve çok daha bilinçli şekilde çocuğunu
yetiştirmektedir.
Bu program 600’e yakın beceriye yönelik, 3000’e yakın
etkinlik örneğini içermektedir.
Portage Erken Eğitimi : Gelişim Ölçeği, Kullanım Kılavuzu ve
Etkinlik Önerileri kitapçığından oluşmaktadır.
12. Portage Eğitim Programının Hedefleri
• Çocuğunun gelişimini doğumdan itibaren
detaylı olarak izlemek ve değerlendirmek.
• Tüm gelişimlerini desteklemeye yönelik
çalışmalar ile bilinçli ebeveynler
yetiştirmek.(dolaylı olarak)
• Gelişim engeline sahip veya yavaş gelişim
gösteren çocukların da toplumun bir parçası
olduğu ve toplumdan dışlanmaması
gerektiğini vurgulamak.
13. Portage Eğitim Programının Hedefleri
• Gelişim problemleri olan çocuklara erken
müdahale ederek ileri de karşılaşacakları
daha büyük engellerin önüne geçmek
• Ayrıca gelişimi yavaş seyreden ve özel
eğitim gerektiren çocuklara sahip anne-
babalar ile bu sahada çalışanların bu tür
çocukların gelişimindeki eksiklikleri
tamamlamaya yönelik pek çok yaratıcı
faaliyetlerin oluşturulmasına yardımcı
olmalarını sağlamak
14. Portage Eğitim Programının Hedefleri
• Okul öncesi dönemde müdahale ederek, gelişim
problemi gösteren çocukların ilkokula daha hazır
bulunmalarını sağlamak
• Toplumsal ve sosyal çevrede en temel gereksinimlerini
kendi başlarına yapabilmelerini sağlamak
15. Portage Programının Uygulanması:
• Programda her alan tüm öğretim
çalışmaları evde yaptırılmaktadır.
• Her aileye bir öğretmen atanmaktadır.
Bu öğretmen aileye, amaç belirlemeyi,
öğretim yöntemlerini ve davranış
kontrolü ilkelerini tanıtmaktadır.
16. Portage Programının Uygulanması:
• Öğretmen aileyi haftada bir kez yarım saat ziyaret
etmektedir. Her bir ziyaret süresince, bebeklerde
uyarım, öz bakım, büyük ve küçük kas gelişimleri,
toplumsallaşma, bilişsel ve dil gelişimi alanları için
öğretim planlanmaktadır.
• Uygulamada her haftada bir sonraki ev ziyareti için
3 hedef davranış belirlenmektedir. Öğretim öncesi
veliler öğretmen tarafından kaydedilmektedir. Aile
öğretmene sunduğu yazılı yönergeler
doğrultusunda hafta boyunca öğretim çalışmalarını
yürütmektedir.
17. Portage Erken Eğitim Programının
Kapsadığı Alanlar
• Bebek Gelişimi
• Sosyal Gelişim
• Dil Gelişimi
• Özbakım Gelişimi
• Bilişsel Gelişim
• Fiziksel Gelişim
19. Öz bakım Becerisi (4-5 Yaş Etkinliği)
Kendi giysilerimin düğmelerini çözebiliyorum.
Önden düğmeli giysiler kullanın. Çocuğu düğmeleri açma
çabaları için övün. Çocuğun büyük düğmeli giysiler
giymesini ve düğmelerini açmasını sağlayın. Yavaş yavaş
düğmelerin boyutunu küçültün. Gerektiğinde sözel ve
fiziksel yardım sağlayın.
Başlangıçta, biri hariç bütün düğmeleri açın ve çocuğun
kalan düğmeyi açmasını sağlayın. Yavaş yavaş, her
denemede çocuğun açması gereken düğme sayısını
arttırın.
20. Öz bakım Becerisi (4-5 Yaş Etkinliği)
Kendi giysilerimin düğmelerini çözebiliyorum.
Her düğmeyi yarıya kadar açın ve çocuğa tamamlattırın.
Gerektiğinde sözel yönlendirme de bulunun. Çocuk kendi
başına bunu başarana kadar yavaş yavaş yardımlarınızı
azaltın.
Çocuk kendi giysilerinin düğmelerini açmayı başardıktan
sonra bu beceriyi soyunurken çalışabilir. Çocuğun bunu
yaparken gösterdiği bağımsızlığını övün.