Jss 2011-3-010

Journal of Social Science, Volume 3, Sept 2011, Page 206-225/ ISSN: 2231-7333

Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Penggunaan
E-Pembelajaran Di Kalangan Pelajar Tahun Akhir Jabatan
Multimedia (Spk, Spt Dan Spp) Fakulti Pendidikan,
Universiti Teknologi Malaysia
Mohd Nihra Haruzuan B. Mohamad Said1, Janarthini A/P Krishnan1
1
Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia

Abstrak: Tujuan utama kajian ini ialah untuk mengenalpasti faktor-faktor yang mempengaruhi
penggunaan e-pembelajaran di kalangan pelajar tahun akhir Jabatan Multimedia (SPK, SPT, dan
SPP), Fakulti Pendidikan, UTM dan mengenalpasti masalah-masalah yang dihadapi oleh pelajar
semasa menggunakan e-pembelajaran. Seramai 79 responden dipilih daripada pelajar tahun akhir
Jabatan Multimedia (SPK, SPT, dan SPP) Fakulti Pendidikan, UTM untuk tujuan kajian ini.
Instrumen kajian yang digunakan adalah terdiri daripada satu set soal selidik yang mengandungi 36
item soalan dan menggunakan skala Likert. Dalam kajian rintis, nilai alpha yang diperolehi adalah
0.889. Faktor pengajar dan faktor kandungan kursus berada pada tahap yang tinggi manakala faktor
persekitaran pembelajaran, faktor peralatan pembelajaran dan proses pembelajaran berada pada tahap
sederhana. Hasil daripada kajian menunjukkan bahawa kebanyakkan pelajar menggunakan e-
pembelajaran disebabkan oleh kandungan kursus yang disediakan adalah sesuai, bersistematik
danjuga membantu pelajar dalam kerja mereka (tugasan, kuiz, ujian dan lain-lain).

Kata kunci: e-pembelajaran, jabatan multimedia

Abstract: The purpose of this study is to determine the factors which influence the usage of e-learning
among final year student of Multimedia Department (SPK, SPT, and SPP), Faculty of Education,
UTM and also to determine the problem face by the student using e-learning. 79 respondents were
choosing among the final year student of Multimedia Department (SPK, SPT, and SPP), Faculty of
Education, UTM for the purpose of research. The instrument used was a set of questionnaire with 36
items and based on Likert scale. The value of alpha for the pilot test conducted was 0.889.
Facilitator’s role and course content has the result of high level, meanwhile learning instrument,
learning environment and learning process at a moderate level. The finding of this research showed
that most of the student use e-learning because of the course content in e-learning is suitable,
systematic and also it guide students in their work such as assignment, quiz, test and others.

Keywords: e-elearning, multimedia department

1.0 PENGENALAN

Lee Ann (2003) turut menyatakan bahawa pelaksanaan e-pembelajaran juga menampakkan bebarapa
kelebihan. Antaranya, pelaksanaan e-pembelajaran kurang melibatkan kos atau belanjawan yang
tinggi, proses pembelajaran melalui epembelajaran juga cepat dan konsisten, pembelajaran e-

207
Mohd Nihra Haruzuan B. Mohamad Said & Janarthini A/P Krishnan / Journal of Social Science (2011)

pembelajaran boleh diadakan pada bila-bila masa dan di mana-mana tempat, dan maklumat
pembelajaran secara epembelajaran mudah diurus dan dikemaskini.
Sistem pengurusan e-pembelajaran juga dapat membantu para pengajar untuk menyesuaikan
bahan pengajaran dengan keperluan pembelajaran pengajar, contohnya bahan pengajaran berasaskan
kepada masalah problem based learning. Epembelajaran membolehkan para pelajar mengikuti
pembelajaran secara berdikari dan berkomunikasi dengan pengajar melalui e-mail. E-pembelajaran
juga member peluang kepada setiap individu berhubung sesama untuk berkongsi pengalaman melalui
internet walaupun terdapat jarak di antara mereka. Di samping itu, para pengajar juga boleh
memampatkan bahan pengajaran atau kursus seperti modul di laman web manakala pelajar pula
boleh menghantar tugasan individu kepada pengajar dengan melalui e-mail atau dalam bentuk yang
lebih interaktif di laman web (Mutula, 2002).
Kementerian Pelajaran Malaysia menyeru semua Institut Pengajian Tinggi Awam mahupun
swasta mengeluarkan siswazah yang mempunyai berpengetahuan dalam bidang perkomputeran.
Justeru itu, permintaan servis yang canggih bagi tujuan pembelajaran dari segi perkakasan komputer,
perisian komputer, makmal komputer dan sebagainya perlu disediakan terutamanya bagi peringkat
pengajian tinggi.

2.0 LATAR BELAKANG MASALAH

E-pembelajaran adalah sebuah aplikasi yang dibangunkan untuk kegunaan projek kampus siber UTM
dan dirasmikan oleh Menteri Pendidikan pada tahun 1997. Bermula pada semester II, sesi 2001/2002,
UTM telah memulakan inisiatif ke arah pelaksanaan pembelajaran elektronik sebagai salah satu
kaedah pembelajaran baru khusus untuk pelajar-pelajar sarjana muda. Melalui projek ini bahan
pegajaran dan pembelajaran boleh dicapai pada bila-bila masa melalui rangkaian meluas UTM.
Antara tujuan perlaksanaan projek ini ialah untuk memudahkan pelajar mencapai maklumat
mengenai sesuatu mata pelajaran yang mereka ambil, meningkatkan minat serta kefahaman pelajar,
menyediakan kemudahan untuk pelajar belajar mengikut kemampuan sendiri dan pendedahan kepada
pelajar, konsep pendidikan tanpa batas.
Perlaksanaannya dikendalikan oleh suatu task force yang dianggotai oleh wakilwakil fakulti
yang fungsinya antara lain untuk menyediakan garis panduan, mengendalikan kursus dan memantau
perjalanan projek ini di peringkat university dan peringkat fakulti. Kursus dan latihan dikendalikan
oleh Unit Pengajaran dan Pembelajaran (UNIPEN). Pengaplikasian konsep e-Pembelajaran masih
berada pada tahap awal. Konsep e-Pembelajaran di Malaysia masih merupakan suatu cabaran, dan
warga Malaysia memainkan peranan penting dalam menentukan kejayaan konsep ini pada masa
hadapan. Dengan ini boleh dikatakan UTM juga menghadapi cabaran dalam merealisasikan e-
pembelajaran dan pihak tertentu perlu mengambil inisiatif untuk mengembangkan lagi penggunaan e-
pembelajaran. Oleh itu, pengkaji akan mengkaji tentang faktor-faktor yang mempengaruhi
penggunaan e-pembelajaran di kalangan pelajar tahun akhir, Jabatan Multimedia (SPK, SPT dan
SPP), Fakulti Pendidikan.
Di samping itu pengkaji juga akan mendapatkan maklumat mengenai masalah-masalah yang
dihadapi pelajar semasa menggunakan e-pembelajaran. Faktor-faktor yang dikaji adalah peranan
pengajar, kandungan kursus, peralatan pembelajaran, persekitaran pembelajaran dan proses e-
pembelajaran. Dapatan kajian ini dapat dijadikan panduan untuk memperbaiki kelemahan e-
pembelajaran di UTM.

208

3.0 PERNYATAAN MASALAH

E-pembelajaran merupakan satu kaedah pembelajaran yang baru dewasa ini dan didapati masih
dalam perkembangan. Dapatan kajian Mohd Koharuddin et.al. (2003), menyatakan bahawa e-
pembelajaran telah diterima oleh pelajar UTM, pengetahuan pelajar terhadap e-pembelajaran adalah
pada tahap sederhana dan pelajar bersetuju dengan penggunaan e-pembelajaran sebagai kaedah
pembelajaran di UTM. Selain itu, dapatan kajian Suhaimi (2004) juga menunjukkan tahap persediaan
pelajar terhadap pembelajaran elektronik dalam pembelajaran berada pada tahap sederhana.
Walaupun penggunaan e-pembelajaran masih lagi pada peringkat awal di UTM, ia boleh
diperkembangkan lagi dan dapat menarik minat pelajar. Sehubungan itu, kajian ini dijalankan untuk
melihat dan mengenalpati faktorfaktor yang mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran di kalangan
pelajar Jabatan Multimedia (SPK, SPT dan SPP) Fakulti Pendidikan. Pelajar daripada kursus SPK,
SPT dan SPP, Jabatan Multimedia, Fakulti Pendidikan dipilih sebagai responden kerana mereka aktif
menggunakan e-pembelajaran sebagai kaedah pembelajaran.

4.0 OBJEKTIF KAJIAN

a). Mengenalpasti faktor-faktor yang mempengaruhi pelajar tahun akhir Jabatan Multimedia (SPK,
SPT, dan SPP), Fakulti Pendidikan, UTM menggunakan epemebelajaran dari segi lima aspek iaitu
peranan pengajar, persekitaran pembelajaran, peralatan pembelajaran, kandungan kursus, dan proses
epembelajaran.

b). Mengenalpasti perbandingan min diantara demografi seperti jantina, kursus dan bangsa dengan
faktor-faktor yang mempengaruhi penggunaan epembelajaran kalangan pelajar tahun akhir, Jabatan
Multimedia, (SPK, SPT, dan SPP), Fakulti Pendidikan, UTM.

c). Mengenalpasti masalah-masalah yang dihadapi oleh pelajar tahun akhir, Jabatan Multimedia,
(SPK, SPT, dan SPP), Fakulti Pendidikan, UTM semasa menggunakan e-pembelajaran.

5.0 SKOP KAJIAN

Kajian ini merupakan suatu kajian tinjauan yang dijalankan di UTM yang berpusat di Skudai, Johor.
Pengkaji memilih organisasi ini sebagai tempat kajian kerana ia menyelaraskan dan menyediakan e-
pembelajaran dalam pengajaran dan pembelajaran. Kajian ini adalah dikalangan pelajar-pelajar di
bawah Jabatan Multimedia (SPK, SPT dan SPP) di Fakulti Pendidikan.

6.0 SOROTAN KAJIAN

Dapatan kajian Shirley (2001), menunjukkan peranan pengajar yang kurang berkemahiran dalam
menghasilkan bahan pengajaran secara elektronik yang berkualiti tinggi serta sukar untuk
membentuk pengajaran berdasarkan tahap pengetahuan dan kemahiran pelajar yang pelbagai
menyebabkan penyampaian dalam e-pembelajaran gagal mencapai keberkesanannya.
Kajian Roziana et. al. (2005), mendapati keberkesanan sesuatu program epembelajaran
adalah dipengaruhi oleh pelaksanaan e-pembelajaran yang berdasarkan kelima-lima elemen yang
dikenalpasti, iaitu peranan pengajar, persekitaran pembelajaran, peralatan pembelajaran, kandungan
kursus dan proses e-pembelajaran. Kajian Noor Azean et. al. (2006), terhadap 169 pelajar tahun lima
Fakulti Pendidikan UTM mendapati faktor isi kandungan paling mempengaruhi penggunaan e-
pembelajaran dikalangan pelajar dimana ia mencatat min yang tinggi. Selain itu, hasil kajian

209

menunjukkan bahawa kebanyakkan pelajar suka menggunakan epembelajaran kerana
penggunaannya lebih fleksibel dan mudah untuk berinteraksi dengan pensyarah dan rakan lain di
samping perkongsian maklumat dan bahan pembelajaran.

7.0 METOD

7.1 Reka Bentuk Kajian

Kajian ini adalah satu tinjauan deskriptif yang berbentuk soal selidik sebagai alat kajian yang
digunakan untuk mendapat ukuran kuantitatif. Rasional menggunakan kaedah soal selidik adalah
mudah mendapatkan maklumat-maklumat yang tepat yang diperlukan berdasarkan item soalan
kajian. Ini memudahkan responden menjawab soal selidik berbanding soalan jenis terbuka di
samping dapat menjawab dengan lebih selesa dimana responden bebas memilih dan menjawab tanpa
rasa segan serta malu berbanding kaedah temu duga. Rahsia tentang diri seseorang responden adalah
terjamin sepenuhnya.
Perisian SPSS (Statistical Packages For Social Science) akan digunakan bagi memproses dan
menganalisis data. Terdapat dua bahagian dalam borang soal selidik, iaitu Bahagian A yang
mengandungi demografi responden, bahagian B mengandungi item-item bagi faktor-faktor yang
mempengaruhi penggunaan epembelajaran. Kesemua persoalan kajian yang dinyatakan dalam Bab 1
digunakan untuk membentuk item-item soalan dalam borang soal selidik. . Manakala data sekunder
pula didapati daripada jurnal, majalah, buku, kajian ilmiah dan akhbar juga digunakan oleh pengkaji.

7.2 Tempat Kajian

Kajian ini dijalankan di UTM yang berpusat di Skudai, Johor. Borang soal selidik akan diedarkan
kepada pelajar tahun akhir Jabatan Multimedia (SPT, SPK dan SPP) Fakulti Pendidikan.

7.2 Sampel Kajian

Populasi kajian adalah seramai 100 orang pelajar Jabatan Multimedia (4SPK, 4SPT dan 4SPP)
Fakulti Pendidikan. Manakala sampel kajian terdiri daripada pelajar tahun akhir Jabatan Multimedia
(4SPK, 4SPT, 4SPP) iatu seramai 79 orang.

Jadual 1: Pecahan responden mengikut kursus

KURSUS POPULASI PELAJAR TAHUN
AKHIR
4SPK 26 22
4SPT 56 39
4SPP 18 18
Jumlah 100 79

210

7.2 Instrumen Kajian

Penyelidikan ini berbentuk penyelidikan deskriptif. Instrumen yang digunakan adalah berbentuk soal
selidik. Instrumen kajian ini berpandukan kepada kajian-kajian lepas, iaitu Roziana et.al. (2005), Wai
et. al. (2004) dan Lim et. al. (2005). Pada asasnya soal selidik yang digunakan terbahagi kepada 3
bahagian iaitu :

1. Bahagian A – Demografi
Mengandungi 3 item bertujuan untuk mengumpul data berkenaan latar belakang responden seperti
jantina, bangsa, dan kursus.

2. Bahagian B - Faktor-faktor yang mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran
Terdiri daripada 28 item bertujuan menjawab persoalan kajian. Pada Bahagian ini responden telah
disediakan dengan pilihan jawapan mengikut Skala Likert yang merupakan set kenyataan berbentuk
positif atau negatif.

3. Bahagian C- Masalah yang dihadapi semasa menggunakan e-pembelajaran
Terdiri daripada 8 item bertujuan menjawab persoalan kajian. Pada bahagian ini responden telah
disediakan dengan pilihan jawapan mengikut Skala Likert yang merupakan set kenyataan berbentuk
positif atau negatif.

7.3 Kajian Rintis

Kajian rintis dilakukan bagi memastikan soalan-soalan memenuhi criteria objektiviti, kesahan dan
kebolehpercayaan. Menurut Mohd Najib (1999), saiz 79 sampel untuk kajian rintis adalah memadai 6
hingga 10 orang sahaja serta mempunyai ciri-ciri yang sama dengan kumpulan sebenar yang akan
digunakan dalam penyelidikan. Oleh itu, penyelidik memilih seramai 10 orang responden dari kursus
(SPK, SPT dan SPP) sebagai sampel kajian rintis. Data dianalisis dengan menggunakan pakej SPSS
(Statistical Packages for Social Science) versi 13.0. Menurut Mohd Najib (1999), kebolehpercayaan
item soalan boleh ditentukan dengan menggunakan kaedah Pekali Alpha Cronbach. Melalui kajian
rintis memperolehi nilai sebanyak 0.889, menunjukkan kebolehpercayaan item soalan adalah tinggi
dan kuat serta sesuai dijadikan soal selidik.

7.4 Analisis Data

Menurut Mohd Majid (2005), pemprosesan data merupakan teknik untuk pengumpulan, pengolahan,
penganalisian, penyimpanan dan pengeluaran data. Datadata yang diperoleh daripada borang soal
selidik merupakan maklumat untuk dianalisis mendapat ilmu dan maklumat yang berguna. Data yang
diperolehi daripada borang soal selidik akan dianalisis dengan menggunakan perisian SPSS v13.0
(Statistical Package for Social Sciences version 13.0).
Item-item di bahagian A akan dianalisis berdasarkan kekerapan dan peratusan. Manakala
item-item di bahagian B dan bahagian C , data dianalisis berdasarkan kekerapan dan peratusan
berpandukan Skala Likert. Alat ukur perlu digunakan untuk mengumpul maklumat mengenai konsep
dan gagasan penyelidikan. Sebahagian alat ukur mungkin telah ada sebelum penyelidikan dijalankan
dan sebahagian alat ukur pula perlu dibina dan dibentuk sendiri olehpenyelidik (Mohd Majid, 2005).
Takrifan terhadap data yang dikumpul merupakan hak individu pengkaji sahaja dan hanya digunakan
untuk kajian ini sahaja serta tidak tertakluk kepada kajian lain (Mohd Najib, 1999). Berikut adalah

211

jadual tahap penilaian responden berdasarkan peratus yang dibuat oleh pengkaji dan hanya
digunakan di dalam kajian ini sahaja.

8.0 HASIL DAPATAN KAJIAN

1. Dapatan Persoalan Kajian 1

Apakah faktor-faktor yang mempengaruhi pelajar tahun akhir Jabatan Multimedia, Fakulti
Pendidikan, UTM menggunakan e-pemebelajaran dari segi lima aspek iaitu peranan pengajar,
kandungan kursus, peralatan pembelajaran, persekitaran pembelajaran dan proses e-pembelajaran.

Jadual 2: Data analisis peratusan, kekerapan dan min bagi persoalan kajian
(faktor peranan pengajar).

Bil. Item Peratus % Min
(Kekerapan)
AS S TP TS ATS
1 Pengajar menyediakan 13.9 65.8 7.6 12.7 - 3.81
bahan pengajaran dengan (11) (52) (6) (10)
penggunaan bahasa yang
berkesan dalam
epembelajaran.
2 Bahan pengajaran yang 16.5 67.0 6.3 8.9 1.3 3.89
dimuatkan oleh pengajar (13) (53) (5) (7) (1)
dalam laman web
epembelajaran dapat
membantu pelajar
memahami subjek
tertentu.
3 Pengajar menyediakan 12.7 58.1 20.3 8.9 - 3.75
pengetahuan dan sumber (10) (46) (16) (7)
maklumat dalam proses
pembelajaran secara
berterusan dalam
epembelajaran.
4 Pengajar seorang yang 11.4 50.6 25.3 12.7 - 3.61
ramah mesra dan mudah (9) (40) (20) (10)
dihubungi dalam
epembelajaran.
5 Pengajar sentiasa 8.9 60.8 20.2 10.1 - 3.68
menerima pandangan, idea (7) (48) (16) (8)
dan soalan pelajar serta
memberikan maklum balas
dengan kadar yang cepat.
6 Pengajar seorang yang 12.7 64.5 17.7 5.1 - 3.85
berpengalaman dan (10) (51) (14) (4)
berpengetahuan berkaitan
subjek yang dikendalikan

212

dalam e-pembelajaran.
Purata Peratus dan min 12.68 61.14 16.23 9.73 0.22 3.76

Berdasarkan Jadual 2, item soalan 1 menunjukkan seramai 11 orang responden (13.9%) amat setuju
dengan pernyataan pengajar menyediakan bahan pengajaran dengan penggunaan bahasa yang
berkesan dalam e-pembelajaran. Manakala seramai 52 orang responden (65.8 %) menyatakan setuju,
seramai 6 orang responden iaitu (7.6%) menyatakan tidak pasti dan 10 orang responden (12.7%)
tidak setuju dengan pernyataan tersebut. Bagi item soalan 2 adalah didapati bahawa seramai 13 orang
responden (16.5%) amat setuju dengan pernyataan bahawa bahan pengajaran yang dimuatkan oleh
pengajar dalam laman web e-pembelajaran dapat membantu pelajar memahami subjek tertentu..
Manakala 53 orang responden iaitu (67.0 %) setuju, 5 orang responden iaitu (6.3%) tidak pasti
dengan penyataan, 7 orang responden iaitu (8.9%) tidak setuju dan seorang responden (1.3%) amat
tidak setuju dengan penyataan tersebut.
item soalan 3 pula menunjukkan bahawa seramai 10 orang responden (12.7%) amat setuju
dengan pernyataan menyatakan bahawa pengajar menyediakan pengetahuan dan sumber maklumat
dalam proses pembelajaran secara berterusan dalam e-pembelajaran. Seramai 46 orang responden
setuju dengan penyataan iaitu (58.1%), 16 orang responden (20.3%) pula menyatakan tidak pasti,
manakala 7 orang responden iaitu (8.9%) tidak setuju. dengan penyataan tersebut. Bagi item soalan 4
pula, menunjukkan peratusan 11.4% mewakili 9 orang responden yang amat setuju dengan
pernyataan pengajar seorang yang ramah mesra dan mudah dihubungi dalam e-pembelajaran.
Seramai 40 orang responden (50.6%) setuju dengan penyataan, 20 orang responden atau (25.3%)
menyatakan tidak pasti dengan pernyataan tersebut, manakala 10 orang responden (12.7%) tidak
setuju dengan penyataan tersebut. Berdasarkan item soalan 5 menunjukkan bahawa, responden amat
setuju dengan pengajar sentiasa menerima pandangan, idea dan soalan pelajar serta memberikan
maklum balas dengan kadar yang cepat adalah seramai 7 orang responden atau 8.9 %. Seramai 48
orang responden (60.8%) setuju dengan penyataan, 16 orang responden (20.2%) pula menyatakan
tidak pasti dan seramai 8 orang responden iaitu (10%) pula tidak setuju dengan penyataan tersebut.
Bagi item soalan 6 didapati responden yang amat setuju dengan penyataan pengajar seorang
yang berpengalaman dan berpengetahuan berkaitan subjek yang dikendalikan dalam e-pembelajaran
adalah seramai 10 orang iaitu dengan peratus 12.7%, Seramai 51 orang responden setuju dengan
penyataan iaitu (64.5%), 17.5 % iaitu 14 orang responden tidak pasti dengan penyataan tersebut,
manakala 4 orang responden (4.1%) pula menyatakan tidak setuju.

(faktor persekitaran pembelajaran).

(Kekerapan)
AS S TP TS ATS
7 Persekitaran makmal 13.9 53.2 25.3 7.6 - 3.73
epembelajaran adalah (11) (42) (20) (6)
selesa untuk e
pembelajaran iaitu
tidak terlalu bising atau
senyap.
8 Kemudahan-kemudahan 6.3 44.3 34.2 11.4 3.8 3.38
lain yang disediakan (5) (35) (27) (9) (3)
adalah

213

sesuai dan mencukupi
(bakul sampah, CD dan
lain-lain)..
9 Suhu makmal 17.7 48.1 24.1 10.1 - 3.73
epembelajaran (14) (38) (19) (8)
adalah selesa
dan sesuai bagi proses
pembelajaran.
10 Susunan 8.9 54.4 29.1 7.6 - 3.65
kemudahankemudahan (7) (43) (23) (6)
dalam makmal
pembelajaran adalah
sesuai dan tidak
mengganggu pergerakan.
11 Cahaya cukup terang dan 17.7 50.7 25.3 6.3 - 3.80
tidak mengganggu (14) (40) (20) (5)
penglihatan pelajar.

dengan pernyataan persekitaran makmal epembelajaran adalah selesa untuk e-pembelajaran iaitu
tidak terlalu bising atau senyap. Manakala seramai 42 orang responden (53.2 %) menyatakan setuju,
seramai 20 orang responden iaitu (25.3%) menyatakan tidak pasti dan 6 orang responden (7.6%)
tidak setuju dengan pernyataan tersebut. Bagi item soalan 8 adalah didapati bahawa seramai 5 orang
responden (6.3%) amat setuju dengan pernyataan iaitu kemudahan-kemudahan lain yang disediakan
adalah sesuai dan mencukupi (bakul sampah, CD dan lain-lain). Manakala 35 orang responden iaitu
(44.3 %) setuju, 27 orang responden iaitu (34.2%) tidak pasti dengan penyataan, 9 orang responden
iaitu (11.4%) tidak setuju dan 3 orang responden amat tidak setuju (3.8%) dengan penyataan tersebut.
item soalan 9 pula menunjukkan bahawa seramai 14 orang responden (17.7%) amat setuju
dengan pernyataan bahawa suhu makmal e-pembelajaran adalah selesa dan sesuai bagi proses
pembelajaran. Seramai 38 orang responden (48.1%) setuju dengan penyataan, 19 orang responden
(24.1%) pula menyatakan tidak pasti, manakala 8 orang responden iaitu (10.1%) tidak setuju. dengan
penyataan tersebut. Bagi item soalan 10 pula, menunjukkan peratusan 8.9% mewakili 7 orang
responden yang amat setuju dengan dengan penyataan susunan kemudahankemudahan dalam
makmal pembelajaran adalah sesuai dan tidak mengganggu pergerakan. Seramai 43 orang responden
setuju dengan penyataan iaitu (54.4%), 23 orang responden atau (29.1%) menyatakan tidak pasti
dengan pernyataan tersebut manakala 6 orang responden (7.6%) tidak setuju dengan penyataan.
Berdasarkan item soalan 11, responden amat setuju dengan cahaya cukup terang dan tidak
mengganggu penglihatan pelajar adalah seramai 14 orang responden atau 17.7 %. Seramai 40 orang
responden (50.7%) setuju dengan penyataan, 20 orang responden (25.3%) pula menyatakan tidak
pasti dan seramai 5 orang responden iaitu (6.3%) pula menyatakan tidak setuju dengan penyataan.

214

(faktor peralatan pembelajaran).

(Kekerapan)
AS S TP TS ATS
12 Pelajar dapat melayari 15.2 54.4 20.3 10.1 - 3.75
internet dengan mudah. (12) (43) (16) (8)
13 Jarang berlaku gangguan 10.1 40.5 21.5 22.8 5.1 3.28
atau masalah mencapai (8) (32) (17) (18) (4)
internet semasa proses
pembelajaran.
14 Peralatan seperti 8.9 30.4 46.7 8.9 5.1 3.29
Headphone dan (7) (24) (37) (7) (4)
Microphone yang
disediakan dapat
membantu dalam proses
pembelajaran e
pembelajaran.
15 Skrin komputer yang 16.4 62.0 16.5 3.8 1.3 3.89
disediakan adalah sesuai (13) (49) (13) (3) (1)
untuk e-pembelajaran.
16 Pelajar dapat melihat 19.0 62.0 13.9 3.8 1.3 3.94
dengan jelas kandungan (15) (49) (11) (3) (1)
yang dipaparkan oleh
komputer.

dengan pernyataan pelajar dapat melayari internet dengan mudah. Manakala seramai 43 orang
responden (54.4%) menyatakan setuju, 16 orang responden iaitu (20.3%) menyatakan tidak pasti dan
8 orang responden (10.1%) tidak setuju dengan pernyataan tersebut. Bagi item soalan 13 adalah
didapati bahawa seramai 8 orang responden (10.1%) amat setuju dengan pernyataan iaitu jarang
berlaku gangguan atau masalah mencapai internet semasa proses pembelajaran. Manakala 32 orang
responden iaitu (40.5 %) setuju, 17 orang responden iaitu (21.5%) tidak pasti dengan penyataan, 18
orang responden iaitu (22.8%) tidak setuju dan 4 orang responden (5.1%) amat tidak setuju dengan
penyataan tersebut.
Dalam item soalan 14 pula menunjukkan bahawa seramai 7 orang responden (8.9%) amat
setuju dengan pernyataan bahawa peralatan seperti headphone dan microphone yang disediakan
dapat membantu dalam proses pembelajaran epembelajaran. Seramai 24 orang responden setuju
dengan penyataan iaitu (30.4%), 37 orang responden (46.7%) pula menyatakan tidak pasti, 7 orang
responden iaitu (8.9%) tidak setuju dan 4 orang responden amat tidak setuju (5.1%) dengan
penyataan tersebut.
Bagi item soalan 15 pula, menunjukkan peratusan 16.4% mewakili 13 orang responden yang
amat setuju dengan dengan penyataan skrin komputer yang disediakan adalah sesuai untuk e
pembelajaran. Seramai 49 orang responden (62.0%) setuju dengan penyataan, 13 orang responden
atau (16.5%) menyatakan tidak pasti dengan pernyataan tersebut, 3 orang responden iaitu (3.8%)
tidak setuju dan seorang responden amat tidak setuju (1.3%) dengan penyataan tersebut.

215

Berdasarkan item soalan 16, responden yang amat setuju dengan pelajar dapat melihat dengan jelas
kandungan yang dipaparkan oleh komputer. adalah seramai 15 orang responden atau 19.0%. Seramai
49 orang responden (62.0%) setuju dengan penyataan, 11 orang responden (13.9%) pula menyatakan
tidak pasti, 3 orang responden iaitu (3.8%) tidak setuju dan seorang responden amat tidak setuju
(1.3%) dengan penyataan tersebut

(faktor kandungan kursus).

(Kekerapan)
AS S TP TS ATS
17 Kandungan kursus adalah 16.5 70.9 10.1 2.5 - 4.01
sesuai dalam (13) (56) (8) (2)
epembelajaran.
18 Kandungan kursus yang 15.2 57.0 21.5 6.3 - 3.81
disediakan dalam (12) (45) (17) (5)
epembelajaran
dapat menarik minat dan
memberikan motivasi
kepada pelajar.
19 Kepelbagaian elemen 11.4 54.4 25.3 7.6 1.3 3.67
multimedia yang (9) (43) (20) (6) (1)
digunakan bagi tujuan
menyampaikan kandungan
kursus dalam
epembelajaran adalah
berkesan.
20 Kandungan kursus dalam 11.4 58.2 19 11.4 - 3.70
e-pembelajaran tidak (9) (46) (15) (9)
menyusahkan ataupun
mengelirukan pelajar.
21 Kandungan kursus yang 12.7 65.7 12.7 7.6 1.3 3.81
disediakan bersistematik (10) (52) (10) (6) (1)
dan terdapatnya
hubungkait antara satu
sama lain.
22 Kandungan kursus yang 16.5 60.7 16.5 6.3 - 3.87
disediakan dapat (13) (48) (13) (5)
membantu pelajar dalam
kerja mereka (tugasan,
kuiz, ujian dan lain-lain).

Berdasarkan Jadual 6, item soalan 17 menunjukkan seramai 13 orang responden (16.5%)
amat setuju dengan pernyataan bahawa kandungan kursus adalah sesuai dalam e-pembelajaran.
Manakala seramai 56 orang responden (70.9%) menyatakan setuju, seramai 8 orang responden iaitu
(10.1%) menyatakan tidak pasti dan 2 orang responden (2.5%) tidak setuju dengan pernyataan

216

tersebut. Bagi item soalan 18 adalah didapati bahawa seramai 12 orang responden (15.2%) amat
setuju dengan pernyataan bahawa kandungan kursus yang disediakan dalam e-pembelajaran dapat
menarik minat dan memberikan motivasi kepada pelajar. Manakala 45 orang responden iaitu (57.0%)
setuju, 17 orang responden iaitu (21.5%) tidak pasti dengan penyataan, 5 orang responden iaitu
(8.9%) tidak setuju dengan penyataan tersebut.
Dalam item soalan 19 pula menunjukkan bahawa seramai 9 orang responden (11.4%) amat
setuju dengan pernyataan bahawa kepelbagaian elemen multimedia yang digunakan bagi tujuan
menyampaikan kandungan kursus dalam e-pembelajaran adalah berkesan. Seramai 43 orang
responden (54.4%) setuju dengan penyataan, 20 orang responden (25.3%) pula menyatakan tidak
pasti, manakala 6 orang responden iaitu (7.6%) tidak setuju dan seorang responden (1.3%) amat tidak
setuju dengan penyataan tersebut.
Berdasarkan item soalan 20 menunjukkan bahawa, 9 orang responden iaitu (11.4%) amat
setuju dengan penyataan kandungan kursus dalam e-pembelajaran tidak menyusahkan ataupun
mengelirukan pelajar. Seramai 46 orang rsponden (58.2%) setuju dengan penyataan, 15 orang
responden (19%) pula menyatakan tidak pasti dan seramai 9 orang responden iaitu (11.4%) pula
menyatakan tidak setuju dengan penyataan tersebut. Dalam item soalan 21 pula menunjukkan
bahawa seramai 10 orang responden (12.7%) amat setuju dengan pernyataan bahawa kandungan
kursus yang disediakan bersistematik dan terdapatnya hubungkait antara satu sama lain. Seramai 52
orang responden iaitu (65.7%) setuju dengan penyataan tersebut, 12.7% iaitu 10 orang responden
tidak pasti dengan penyataan tersebut, 6 orang responden (7.6%) menyatakan tidak setuju manakala
seorang responden amat tidak setuju (1.3%) dengan penyataan tersebut.
Berdasarkan item soalan 22, responden yang amat setuju dengan penyataan bahawa
kandungan kursus yang disediakan dapat membantu pelajar dalam kerja mereka (tugasan, kuiz, ujian
dan lain-lain) adalah seramai 13 orang iaitu (16.5%). Seramai 48 orang responden (60.7%) setuju
dengan penyataan tersebut, 13 orang responden (16.5%) pula menyatakan tidak pasti dan seramai 5
orang responden iaitu (6.3%) pula menyatakan tidak setuju dengan penyataan.

(faktor proses pembelajaran).

(Kekerapan)
AS S TP TS ATS
23 E-pembelajaran 13.9 62.1 17.7 6.3 - 3.84
membolehkan pengguna (11) (49) (14) (5)
mempelajari kandungan
dengan fleksibel.
24 Proses e-pembelajaran 5.1 48.1 32.9 11.4 2.5 3.42
membantu pelajar (4) (38) (26) (9) (2)
memberikan tumpuan
yang penuh.
25 Pengguna dapat 6.3 48.1 25.4 17.7 2.5 3.38
memahami konsep yang (5) (38) (20) (14) (2)
sukar dengan adanya e-
pembelajaran.
26 Pelajar berasa selesa 10.1 48.1 27.9 10.1 3.8 3.51
belajar menghadap (8) (38) (22) (8) (3)
komputer dalam

217

epembelajaran.
27 Proses pembelajaran 11.4 58.2 21.5 8.9 - 3.72
menggunakan (9) (46) (17) (7)
epembelajaran
dapat menambahkan
pengetahuan pelajar.
28 E-pembelajaran dapat 10.1 46.8 26.7 13.9 2.5 3.48
membantu pelajar (8) (37) (21) (11) (2)
menguruskan jadual waktu
belajar dengan baik.

dengan pernyataan bahawa e-pembelajaran membolehkan pengguna mempelajari kandungan dengan
fleksibel. Seramai 49 orang responden iaitu (62.1%) setuju dengan penyataan tersebut, 17.7% iaitu
14 orang responden tidak pasti dengan penyataan tersebut, manakala 5 orang responden (6.3%) tidak
setuju dengan penyataan tersebut. Bagi item soalan 24 adalah didapati bahawa seramai 4 orang
responden (5.1%) amat setuju dengan pernyataan proses e-pembelajaran membantu pelajar
memberikan tumpuan yang penuh. Manakala 38 orang responden iaitu (48.1%) setuju, 26 orang
responden iaitu (32.9%) tidak pasti dengan penyataan tersebut, 9 orang responden (11.4%)
menyatakan tidak setuju dan 2 orang responden (2.5%) amat tidak setuju dengan penyataan tersebut.
Bagi item soalan 25 adalah didapati bahawa seramai 5 orang responden (6.3%) amat setuju
dengan pernyataan pengguna dapat memahami konsep yang sukar dengan adanya e-pembelajaran.
Seramai 38 orang rsponden (48.1%) setuju dengan penyataan tersebut, 20 orang responden (25.4%)
pula menyatakan tidak pasti. Manakala 14 orang responden (17.7%) menyatakan tidak setuju dan 2
orang responden (2.5%) amat tidak setuju dengan penyataan tersebut. Dalam item soalan 26 pula
menunjukkan bahawa seramai 8 orang responden (10.1%) amat setuju dengan penyataan bahawa
pelajar berasa selesa belajar menghadap komputer dalam e-pembelajaran. Seramai 38 orang
responden iaitu (48.1%) setuju dengan penyataan tersebut, 27.9% iaitu 22 orang responden tidak
pasti dengan penyataan tersebut, 8 orang responden (10.1%) menyatakan tidak setuju manakala 3
orang responden (3.8%) amat tidak setuju dengan penyataan tersebut.
Berdasarkan item soalan 27 menunjukkan bahawa, responden amat setuju dengan penyataan
bahawa proses pembelajaran menggunakan e-pembelajaran dapat menambahkan pengetahuan pelajar
adalah seramai 9 orang responden atau (11.4%). Seramai 46 orang responden (58.2%) setuju dengan
penyataan tersebut, 17 orang responden (21.5%) pula menyatakan tidak pasti dan seramai 7 orang
responden iaitu (8.9%) pula menyatakan tidak setuju dengan penyataan. Berdasarkan item soalan 28,
responden yang amat setuju dengan penyataan bahawa e-pembelajaran dapat membantu pelajar
menguruskan jadual waktu belajar dengan baik adalah seramai 8 orang iaitu (10.1%). Manakala 37
orang responden iaitu (46.8%) setuju, 21 orang responden iaitu (26.7%) tidak pasti dengan penyataan
tersebut. 11 orang responden (13.9%) menyatakan tidak setuju dan 2 orang responden (2.5%) amat
tidak setuju dengan penyataan tersebut.


Apakah terdapat perbandingan min diantara demografi seperti jantina, kursus dan bangsa dengan
faktor-faktor penggunaan e-pembelajaran di kalangan pelajar tahun akhir, Jabatan Multimedia,
Fakulti Pendidikan, UTM.

218

Jadual 7: Data analisis perbandingan min bagi persoalan kajian (jantina)

Jantina Faktor Faktor Faktor Faktor Faktor
pengajar persekitaran peralatan kandungan Proses
pembelajaran pembelajaran kursus Pembelajaran

Lelaki 3.5833 3.6200 3.7200 3.7333 3.4000
Perempuan 3.7899 3.6638 3.6145 3.8237 3.5797

Jadual 7 di atas merupakan data analisis perbandingan min bagi jantina dengan faktor-faktor yang
mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran. Didapati responden perempuan mencatat min yang tinggi
bagi faktor pengajar iaitu 3.7899, factor persekitaran pembelajaran sebanyak 3.6638, faktor kandungan
sebanyak 3.8237 dan proses pembelajaran mencatat min 3.5797. Manakala responden lelaki mencatat min
yang tinggi untuk faktor peralatan pembelajaran iaitu sebanyak 3.7200. Kesimpulannya kedua-dua lelaki
dan perempuan mencatat min yang tinggi bagi faktor kandungan kursus iaitu masing-masing mencatat
min 3.7333 dan 3.8237.

Jadual 8: Data analisis perbandingan min bagi persoalan kajian (bangsa)


Melayu 3.8490 3.7000 3.6875 3.9089 3.6484
Cina 3.3718 3.4308 3.2615 3.3077 3.1154
Lain-lain 3.5833 3.8000 4.1000 4.0000 3.5000

Jadual 8 di atas merupakan data analisis perbandingan min bagi bangsa dengan faktor-faktor yang
mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran. Didapati responden berbangsa Melayu mencatat min yang
tinggi bagi faktor pengajar iaitu 3.8490 diikuti Lain-lain sebanyak 3.5833 dan bangsa Cina sebanyak
3.3718. Bagi factor persekitaran pembelajaran responden Lain-lain mencatat min sebanyak 3.8000
manakala bangsa Melayu sebanyak 3.7000 dan bangsa Cina sebanyak 3.4308. Responden lain-lain bangsa
mencatat min yang tinggi bagi faktor peralatan pembelajaran sebanyak 4.1000 diikuti dengan bangsa
Melayu dan Cina masing-masing 3.6875 dan 3.2615. Bagi factor kandungan kursus lain-lain bangsa
mencatat min sebanyak 4.0000 yang tertinggi. Manakala bangsa Melayu mencatat min sebanyak 3.9089
dan bangsa Cina sebanyak 3.3077. Bangsa Melayu mencatat min yang tinggi bagi faktor proses
pembelajaran iaitu sebanyak 3.6484 dan diikuti dengan lain-lain bangsa dan Cina masing-masing
mencatat min sebanyak 3.5000 dan 3.1154. Bagi responden lain-lain bangsa min yang didapati tidak bagi
memuaskan. Ini kerana bilangan responden lain-lain bangsa adalah hanya 2 orang dan tidak seimbang jika
dibandingkan dengan responden Melayu dan Cina.

Jadual 9: Data analisis perbandingan min bagi persoalan kajian (kursus)


SPK 3.7955 3.5000 3.4636 3.7348 3.4924
SPT 3.8077 3.7231 3.7487 3.8675 3.6111

219

SPP 3.6296 3.7111 3.5667 3.7870 3.5185

Jadual 9 di atas merupakan data analisis perbandingan min bagi kursus dengan faktor-faktor yang
mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran. Didapati responden kursus SPT mencatat min yang tertinggi
bagi kesemua faktor. Min bagi factor pengajar adalah sebanyak 3.8077, faktor persekitaran pembelajaran
adalah sebanyak 3.7231, faktor peralatan pembelajaran pula sebanyak 3.7487, faktor kangungan
kursus sebanyak 3.8675 dan faktor proses pembelajaran mencatat min sebanyak 3.6111. Kursus SPP
pula mencatat min sebanyak 3.6296 bagi faktor pengajar diikuti dengan faktor persekitaran
pembelajaran min adalah sebanyak 3.7111, factor peralatan pembelajaran pula sebanyak 3.5667,
faktor kangungan kursus sebanyak 3.7870 dan faktor proses pembelajaran mencatat min 3.5185.
Manakala kursus SPK mencatat min yang terendah bagi faktor persekitaran pembelajaran iaitu
3.5000, faktor peralatan sebanyak 3.4636, faktor kandungan kursus sebanyak 3.7348 dan faktor
proses pembelajaran sebanyak 3.4924. Bagi faktor pengajar kursus SPK mencatat min sebanyak
3.7955 iaitu lebih tinggi daripada kursus SPP tetapi kurang daripada kursus SPT.


Apakah masalah-masalah yang dihadapi oleh pelajar tahun akhir, Jabatan Multimedia, Fakulti
Pendidikan, UTM semasa menggunakan e-pembelajaran.

Jadual 10: Data analisis min bagi persoalan kajian (Masalah dalaman)

(Kekerapan)
AS S TP TS ATS
29 Pelajar berminat untuk 19.0 51.9 13.9 12.7 2.5 3.72
mengakses laman web (15) (41) (11) (10) (2)
epembelajaran
bagi tujuan proses
pembelajaran.
30 Pelajar dapat 12.7 41.7 22.8 20.3 2.5 3.42
membahagikan masa yang (10) (33) (18) (18) (2)
secukupnya untuk
mengakses laman web
epembelajaran.
31 Pelajar sentiasa 10.1 39.3 22.8 21.5 6.3 3.25
menghadapi masalah login (8) (31) (18) (17) (5)
semasa mengakses laman
web e-pembelajaran.
32 Pelajar jarang mengakses 7.6 27.8 20.3 34.2 10.1 2.89
laman web e-pembelajaran (6) (22) (16) (27) (8)
disebabkan maklum balas
yang negatif diberikan
oleh rakan-rakan dalam
aktiviti peer.

220

amat setuju dengan pernyataan bahawa pelajar berminat untuk mengakses laman web e-pembelajaran
bagi tujuan proses pembelajaran. Seramai 41 orang responden (51.9%) pula menyatakan setuju, 11
orang responden iaitu (13.9%) menyatakan tidak pasti dengan pernyataan tersebut. Manakla 10 orang
responden (12.7%) tidak setuju dan 2 orang responden (2.5%) pula amat tidak setuju dengan
penyataan tersebut. Ini menunjukkan bahawa minat tidak menjadi satu masalah bagi responden
menggunakan e-pembelajaran. Seramai 30 orang responden iaitu (12.7%) amat setuju dengan
penyataan pelajar dapat membahagikan masa yang secukupnya untuk mengakses laman web
epembelajaran. Seramai 33 orang responden iaitu (41.7%) menyatakan setuju, 18 orang responden
(22.8%) pula tidak pasti dengan penyataan tersebut. Manakala 16 orang responden (20.3%) tidak
setuju dan 2 orang lagi responden (2.5%) amat tidak setuju dengan penyataan tersebut. Ini juga
menunjukkan bahawa pembahagian masa tidak menjadi masalah kepada pelajar menggunakan e-
pembelajaran.
Item soalan 31 menunjukkan bahawa responden yang amat setuju dengan penyataan pelajar
sentiasa menghadapi masalah login semasa mengakses laman web e-pembelajaran adalah seramai 8
orang responden atau (10.1%). Seramai 31 orang responden (39.3%) pula menyatakan setuju, 18
orang responden iaitu (22.8%) menyatakan tidak pasti dengan pernyataan tersebut. Manakala 17
orang responden (21.5%) tidak setuju dan 5 orang responden (6.3%) pula amat tidak setuju dengan
penyataan tersebut. Ini menunjukkan bahawa masalah login tidak menjadi satu masalah bagi
responden menggunakan e-pembelajaran. Bagi item soalan 32 adalah didapati bahawa seramai 6
orang responden (7.6%) amat setuju dengan pernyataan iaitu pelajar jarang mengakses laman web
epembelajaran disebabkan maklum balas yang negatif diberikan oleh rakan-rakan dalam aktiviti
peer. Manakala 22 orang responden iaitu (27.8%) setuju dengan penyataan, 16 orang responden iaitu
(20.3%) tidak pasti dengan penyataan tersebut. Seramai 27 orang responden iaitu (34.2%)
menyatakan tidak setuju, dan 8 orang responden (10.1%) pula amat tidak setuju dengan penyataan
tersebut. Maklum balas yang negatif diberikan oleh rakan-rakan dalam aktiviti peer tidak menjadi
masalah pelajar menggunakan e-pembelajaran.

Jadual 11: Data analisis min bagi persoalan kajian (Masalah luaran)

(Kekerapan)
AS S TP TS ATS
33 Pelajar berasa serik 15.3 50.6 17.7 13.9 2.5 3.62
menggunakan laman web (12) (40) (14) (11) (2)
e-pembelajaran
disebabkan kerap berlaku
masalah Server down.
34 Pelajar berasa serik 16.5 45.6 21.5 13.9 2.5 3.59
menggunakan laman web (13) (36) (17) (11) (2)
e-pembelajaran
disebabkan kerap berlaku
masalah Database Error.
35 Masalah virus melalui 21.5 40.6 17.7 17.7 2.5 3.61
internet menyebabkan (17) (32) (14) (14) (2)
anda berasa was-was
mengakses laman web e-
pembelajaran.

221

36 Pelajar tidak berminat 19.0 44.3 19.0 15.2 2.5 3.62
untuk mengakses laman (15) (35) (15) (12) (2)
web e-pembelajaran
disebabkan oleh pengajar
jarang mengemaskini nota
bagi subjek tertentu.

amat setuju dengan pernyataan bahawa pelajar berasa serik menggunakan laman web e-pembelajaran
disebabkan kerap berlaku masalah Server down. Seramai 40 orang responden (50.6%) pula
menyatakan setuju, 14 orang responden iaitu (17.7%) menyatakan tidak pasti dengan pernyataan
tersebut. Manakala 11 orang responden (13.9%) tidak setuju dan 2 orang responden (2.5%) pula amat
tidak setuju dengan penyataan tersebut. Masalah Server down merupakan salah satu masalah pelajar
jarang mengakses e-pembelajaran.
dengan pernyataan iaitu pelajar berasa serik menggunakan laman web e-pembelajaran disebabkan
kerap berlaku masalah Database Error. Seramai 36 orang responden iaitu (45.6%) menyatakan
setuju, 17 orang responden (21.5%) pula tidak pasti dengan penyataan tersebut. Manakala 11 orang
responden (13.9%) tidak setuju dan 2 orang lagi responden (2.5%) amat tidak setuju dengan
penyataan tersebut. Masalah Database Error juga merupakan salah satu masalah pelajar jarang
mengakses e-pembelajaran.
Item soalan 35 menunjukkan bahawa responden yang amat setuju dengan penyataan masalah
virus melalui internet menyebabkan anda berasa was-was mengakses laman web e-pembelajaran
adalah seramai 16 orang responden (21.5%). Seramai 32 orang responden (40.6%) pula menyatakan
setuju, 14 orang responden iaitu (17.7%) menyatakan tidak pasti dengan pernyataan tersebut.
Manakala 14 orang responden (17.7%) tidak setuju dan 2 orang responden (2.5%) pula amat tidak
setuju dengan penyataan tersebut. Masalah virus juga merupakan salah satu sebab pelajar was-was
mengakses e-pembelajaran.
dengan pernyataan pelajar tidak berminat untuk mengakses laman web e-pembelajaran disebabkan
oleh pengajar jarang mengemaskini nota bagi subjek tertentu. Manakala 35 orang responden iaitu
(44.3%) setuju dengan penyataan, 15 orang responden iaitu (19.0%) tidak pasti dengan penyataan
tersebut. Seramai 12 orang responden iaitu (15.2%) menyatakan tidak setuju, dan 2 orang responden
(2.5%) pula amat tidak setuju dengan penyataan tersebut. Boleh disimpulkan bahawa pelajar tidak
berminat mengakses laman web e-pembelajaran disebabkan oleh pengajar jarang mengemaskini nota.

9.0 PERBINCANGAN

1. Perbincangan Dapatan Persoalan Kajian 1

Analisis kajian menunjukkan daripada lima faktor yang mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran
didapati faktor kandungan kursus mencatat min yang paling tinggi iaitu 3.81. Adalah didapati item-
item yang mengandungi kenyataan bahawa responden mengakses e-pembelajaran disebabkan oleh
kandungan kursus berada pada tahap tinggi. Kebanyakkan pelajar menggunakan e-pembelajaran
disebabkan oleh kandungan kursus yang disediakan adalah sesuai, bersistematik dan juga membantu
pelajar dalam kerja mereka (tugasan, kuiz, ujian dan lain-lain).

222

Dapatan kajian ini disokong oleh Kearsley, Greg (2000) yang menyatakan bahawa
kandungan bagi sebarang kursus yang dilaksanakan atas talian merupakan aspek yang paling penting
untuk menarik minat pelajar. Isi kandungan dalam laman epembelajaran merupakan salah satu
kriteria yang penting dan memberi kesan dalam pembelajaran, (Ismail Zain, 2002). Selain itu, kajian
ini juga disokong oleh A.Y.K. Chan et. al. (2003) yang menyatakan pengajar menggunakan kursus
online untuk memaparkan bahan pengajaran semata-mata maka didapati pelajar lebih berminat untuk
mengakses kursus online untuk mendapatkan kandungan kursus. Seterusnya faktor peranan pengajar,
mempunyai min keseluruhan pada tahap yang tinggi iaitu 3.77. Ini menunjukkan bahawa pengajar
memainkan peranan yang penting dalam memotivasikan pelajar menggunakan e-pembelajaran.
Dapatan kajian ini disokong oleh penyataan Kearsley, Greg (2000) bahawa penglibatan pengajar
merupakan salah satu faktor yang kuat mempengaruhi penyertaan pelajar dalam kursus online.
Bagi faktor persekitaran pembelajaran min keseluruhan adalah berada pada tahap sederhana
iaitu nilai minnya 3.66. Daripada item-item bagi faktor persekitaran didapati pelajar kurang
mengambil berat terhadap persekitaran pembelajaran semasa mereka mengakses e-pembelajaran di
makmal. Faktor peralatan pembelajaran mencatat min keseluruhan iaitu 3.63 yang berada pada tahap
sederhana. Merujuk kepada item-item bagi faktor peralatan didapati pelajar mengahadapi masalah
mencapai internet dan juga peralatan seperti headphone dan microphone. Maka faktor peralatan tidak
menjadi pilihan utama mereka menggunakan e-pembelajaran. Faktor yang mempunyai min terendah
dalam kajian ini adalah proses pembelajaran iaitu hanya 3.56. Walaupun nilai min faktor ini
merupakan min terendah tetapi ia masih berada pada tahap sederhana yang mendekati tahap tinggi.
Hal ini menunjukkan bahawa penggunaan e-pembelajaran membolehkan pelajar mempelajari
kandungan dengan fleksibel dan juga ia dapat menambahkan pengetahuan pelajar.


Berdasarkan jadual 7, didapati bahawa pelajar lelaki dan pelajar perempuan mencatat min yang
tertinggi bagi faktor kandungan kursus iaitu 3.7333 dan 3.8237. Bagi faktor pengajar pula pelajar
perempuan mencatat min 3.7899 iaitu pada tahap yang tinggi manakala pelajar lelaki hanya mencatat
min 3.5833 iaitu pada tahap sederhana. Ini menunjukkan pelajar lelaki kurang setuju dengan factor
pengajar mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran. Pelajar lelaki dan perempuan mencatat min
pada tahap sederhana bagi faktor persekitaran pembelajaran Manakala bagi faktor peralatan
pembelajaran didapati pelajar lelaki mencatat min 3.72 iaitu pada tahap tinggi dan pelajar perempuan
pula mencatat min 3.6145 iaitu pada tahap sederhana. Ini menunjukkan pelajar perempuan kurang
setuju dengan factor peralatan pembelajaran mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran.
Faktor proses pembelajaran pula mencatat min yang terendah bagi kedua-dua jantina lelaki
dan perempuan. Kesimpulannya perbandingan min tertinggi adalah bagi factor kandungan kursus dan
min terendah adalah bagi faktor proses pembelajaran. Bagi kedua-dua jantina lelaki dan perempuan.
Daripada jadual 4.8 iaitu perbandingan min bagi bangsa dengan faktorfaktor yang mempengaruhi
penggunaan e-pembelajaran didapati responden berbangsa Melayu mencatat min yang tertinggi bagi
faktor kandungan kursus iaitu 3.9089 dan min yang terendah bagi faktor proses pembelajaran. Bagi
pelajar berbangsa Cina dapatan kajian menunjukkan min berada pada tahap sederhana bagi kesemua
faktor yang mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran.
Manakala bagi pelajar lain-lain bangsa min yang didapati tidak memuaskan. Ini kerana
bilangan responden lain-lain bangsa adalah hanya 2 orang dan tidak seimbang jika dibandingkan
dengan responden Melayu dan Cina. Kesimpulannya pelajar Melayu lebih berminat menggunakan e-
pembelajaran berbanding dengan pelajar Cina. Jadual 9 menunjukkan perbandingan min bagi kursus
dengan faktor-faktor yang mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran. Hasil kajian menunjukkan
kursus SPT dan SPP mencatat min yang tertinggi bagi faktor kandungan kursus manakala kursus
SPK mencatat min yang tertinggi bagi faktor peranan pengajar. Kesemua kursus iaitu SPK, SPT, dan

223

SPP mencatat min yang terendah bagi faktor proses pembelajaran. Ini menunjukkan pelajar-pelajar
kursus SPK, SPT, dan SPP mempunyai bandingan min yang lebih kurang sama terhadap faktor-
faktor yang mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran.


Analisis kajian menunjukkan bahawa masalah luaran seperti server down, database error, virus dan
juga pengajar jarang mengemaskini nota merupakan masalah-masalah yang sering dihadapi oleh
pelajar SPK, SPT, dan SPP menggunakan e-pembelajaran. Manakala masalah dalaman seperti minat,
pembahagian masa, masalah login, dan maklum balas yang negatif diberikan oleh rakan-rakan dalam
aktiviti peer tidak menjadi satu masalah serius bagi responden menggunakan e-pembelajaran.

10.0 KESIMPULAN

Pembelajaran berasaskan teknologi adalah sesuai bagi proses pembelajaran yang menggunakan
teknologi multimedia untuk membantu dan memudahkan pelajar, sambil pengajar sebagai fasilitator.
Bagi menjayakan penggunaan teknologi komputer dalam pembelajaran seperti e-pembelajaran maka
kajian seperti faktorfaktor yang mempengaruhi penggunaan e-pembelajaran harus dikendalikan
mengikut peredaran masa agar pihak tertentu dapat megenalpasti kelemahan e-pembelajaran dan
mengambil langkah yang sewajarnya Selain itu kajian seperti ini juga dapat mengenalpasti masalah-
masalah pelajar semasa menggunakan e-pembelajaran. Ini boleh dijadikan landasan kepada pihak-
pihak tertentu mengetahui perkembangan terkini agar membaiki kelemahan dan meningkatkan
keberkesanan penggunaan epembelajaran di kalangan pelajar.

RUJUKAN

Alan Y.K. Chan, K.O. Chow, dan Weijia Jia, 2003. A Framework for Evaluation of Learning
Effectiveness in Online Courses, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, Hong Kong, 383–395.
Al-Ghadyan, A.A., 2004. The attitudes of university academic staff towards elearning and in-service
training in Saudi Arabia: An analytical study. Durham, 54-593
Alhabshi, A.O. (2002), E-learning – a Malaysia case study, paper presented at the Africa-Asia
Workshop on Promoting Co-operation in Information and Communication Technologies
, National Institute of Public
Administration (INTAN), Bukit Kiara Main Campus, Kuala Lumpur, Malaysia.
Ancis, J.R. (1998), Cultural competency training at a distance: challenges and strategies, Journal of
Counseling and Development, Vol. 76 No. 2, pp. 134-43.
Boersema, J.J., Barendse, G. W. T. , and Bertels, J. (2001), An Analysis of the Content and Scope of
12 Environmental Science Books. International Journal of Sustainability in Higher Education.
12 Num 4, 349-368.
Borger, R. and Seeborne, A.E.M (1996). The Psychology of Learning. Harmonds – Worth: Penguin.
Cheng, Khoo (1994). Matematik Tambahan Tingkatan 4 & 5. Johor : Pelangi Sdn. Bhd.
Collete, E. (2002). Electronic Education System Model. Computers & Education. Vol: 36, 171-182.
Comacchio, A. and Scalpolan, A. C. (2004). The Adoption Process of Corporate Elearning in Italy.
Educational and Training. Vol 46um 6/715-325.
Eisinger, J. (2000). Education Evoluation. Association Management, 52, 10.

224

Gan, S.L. (1998), Online distance education program: problems and issues, Proceedings of the
International Conference on Information Technology and Multimedia at UNITEN (ICIMU
’98), Malaysia.
Gatot (2002). E-learning Saranan Untuk Mempercepatkan Proses Pendidikan. Dalam Talian
http://www.kompas.com/kompascetak/0207/03/dikbud/elea09.htm
Harvis and Chris (2002). Lesson From The E-Learning Experience. Training Strategies For
Tomorrow. Vol 16 Num 1, 19-21.
Hilgard, E.R. and Atkinson, R. C. (1967). Introduction to Psychology. 4th Edition. New York:
Harcout Brace and World, Inc.
Ibrahim bin Mamat (1996). Rekabentuk dan Pengurusan Latihan: Konsep dan Amalan. Dewan
Bahasa dan Pustaka. 61
Ismail Zain (2003). Pelajar Cemerlang: Melangkah Ke Alam Siber. Kuala Lumpur: Utusan
Publications & Distributors Sdn. Bhd.
Jacoba, R. and Ruurd (2003). Assessing Life Skills In Young Working Adults – Part 1: The
Developmentof An Alternative Instrument. Education and Training. Vol 45 Num 3, 139-151.
Jamaludin Badusah, Muhamad Hussin dan Abd Rashid Johar (2000), Inovasi dan Teknologi dalam
Pengajaran dan Pembelajaran . AJM Publishing Enterprise.
Jamaludin Mohaiadin. 2000. Isu dan Implikasi E-learning Terhadap Sistem Pendidikan. Potensi dan
Cabaran Dalam Pembelajaran Maya dan Elektronik. Konvensyen Teknologi Pendidikan Ke-
13, Kuala Lumpur, 245-252.
Kamus Dewan Edisi Ketiga (1996), Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur.
Kearsley, Greg., Lynch, William. & Wizer, David. (1995). The Effective & Impact of Online
Learning in Graduate Education. Educational Technology, pp. 37-42.
Lantz, A. and Friedrich, P. (2003). Learning in the workplace – an instrument for competence
assessment. The learning Organisition. Vol 10 Num 3, 185-194.
Learnframe (2001). Dalam Talian. http://www.elearningshowcase.com/elearnfag
Lee Ann (2003). The Whole Picture of E-learning. Dalam Talian
http://www.elearnspace.org/Articles/wholepicture.htm
Lee, M.G. (2001), Profiling students’ adaptation styles in Web-based learning. Computers &
Education, Vol 36 Num 2, 121-32.
Leidner, D.E. and Jarvenpaa, S.L. (1995), The use of information technology to enhance management
school education: a theoretical view, MIS Quarterly, Vol. 19 No. 3, pp. 265-91.
Lim Pei Pei, Loh Yieng Chew and Tan Lai Ling (2005). Pelaksanaan E-learning: Satu kajian kes di
Universiti Tun Abdul Razak (UNITAR), Project Paper (Sarjana Muda Saians Pembangunan
Sumber Manusia UTM), UTM Skudai, Johor.
Machuca, J. A. D. and Luque, R.A. (2003). An Empirical Study of POM Teaching in Spanish
Universities (1) Content of POM Courses. International Journal of Operations and Production
Management. Vol 23 Num 1, 15-43.
Mazimah bt. Hj Samin (2003). Kajian literature : Pengajaran Sumber dan Teknologi Maklumat,
Seminar Aliran Terkini dalam Pengajaran Sumber dan Teknologi Maklumat. UKM, Kuala
Lumpur.
Mohamad Najib Abdul Ghafar (1999). Penyelidikan Pendidikan. Johor : UTM.
Mohamed Noor Hassan , Perkembangan E-learning UTM, Pusat Pengajaran dan Pembelajaran
Dalam talian http://www.ctl.utm.my/downloads/moodle/utmmoodle. pdf
Mohd Koharuddin Mohd Balwi, Adanan Mat Junoh, Mohd Fauzi Othman et.al. (2003). The
readiness of Malaysian University students to use E-Learning as a learning tool: A case
study at University of Technology Malaysia (UTM), Skudai, Johor Malaysia.
Mohd. Majid Konting (2005). Kaedah Penyelidikan Pendidikan. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan
Pustaka

225

Moore, D.T. (2004). An Educational Perspective on The Workplace as A Learning Environment.
Journal of Workplace Learning. Vol 16 Num 6, 325-340.
Mutula S.M. (2002). E-learning Initiate at The University of Botswana: Challenges and
Opportunities. Campus-Wide Information Systems. Vol 19 Num 3, 99-109.
Noor Azeaz Atan, Hiew Yee Fun, Baharuddin Aris dan Norah Md. Noor. 2006, Rekabentuk
Pembangunan Penggunaan dan Penilaian Teknologi Instruksional, Jilid 1, Konvensyen
Teknologi Pendidikan ke-19, UTM Skudai, Johor.
Pui On Au, Leung Cheng, Weijia Jia, dan K.O. Chow. 2003, A Web-Based Platform for E-learning
Based on Information Management System, Springer-Verlag Berlin Heidelberg pp. 46–54
Rosenberg, M.J. (2001), E-learning: strategies for delivering knowledge in the digital age, available
at: http://reach.ucf.edu/,eme6457/main.html (accessed 22 December 2002).
Roy Sembel (2003). Yang Perlu Anda Tahu Tentang E-learning. Dalam talian
http://www.sinarharapan.co.id/ekonomi/mandiri/2004/0217/man01.html
Roziana Shaari, Lily Suriani Mohd Arif, Siti Fatimah Bahari, dan Azizah Rajab (2005). Employees
Perception towards E-learning : A case Study at XYZ Sdn. Bhd. E-commerce unit,
Department of Audit and Information Systems, Faculty of Accountancy Universiti Utara
Malaysia.
Samsiah bt. Mustafa, Tan Mei Ping, Andong Rohaya bt. Muhammad Amin (2001). Isu dan Trend
Pengintergrasian Teknologi dalam Pengajaran dan Pembelajaran Matematik.DalamTalian
http://www.geocities.com/neptunestewart/sinopsisisu.htm
Simamora, L. (2002). Infrastruktur E-elerning TELKOM dalam Upaya Mendukung Pengembangan
Kompetensi Kompetitif Sumber Daya Manusia. Dalam Talian
http://www.gematel.com/Edisi36/Artikel Lepas/lepas1.html
Suhaimi Mohd Arraji (2004). Tahap kesediaan pelajar terhadap pembelajaran elektronik (E-
learning) dalam proses pembelajaran: Satu kajian di UTM, Skudai. Project Paper (Sarjana
Muda Saians Pembangunan Sumber Manusia UTM), Skudai, Johor.
Suhanom bt. Muhamad Zaki (2004). Hubungan antara Tahap Kefahaman terhadap E-pembelajaran
dan Kesediaan Pembelajaran Arahan Kendiri di kalangan Staf Akademik UTM Skudai,
Johor. UTM.
Urdan, T. & Weggen, C. (2000). Corporate e-learning: Exploring a New Frontier, A research paper
from WR Hambrecht & Co, Dalam Talian
http://www.wrhambrecht.com/research/coverage/elearning/
Volery, T. and Lord, D. (2000), Critical success factors in online education, The International
Journal of Educational Management, Vol. 14 No. 5, pp. 216-23.
Wai-Ching Poon Kevin Lock-Teng Low dan David Gun-Fie Yong. 2004, A study of Web-based
learning (WBL) environment in Malaysia, The International Journal of Educational
Management, Vol 18, 6, pp. 374–385
Webster, J. and Hackley, P. (1997), Teaching effectiveness in technology-mediated distance learning,
Academy of Management Journal, Vol. 40 No. 6, pp. 1282-310.

Jss 2011-3-010

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (16)

Ähnlich wie Jss 2011-3-010

Ähnlich wie Jss 2011-3-010 (20)

Jss 2011-3-010