Het bewonersinitiatief TielCentrumXl, nu nog georganiseerd als comité, gaat de stap zetten naar die van stichtingsvorm. We willen de komende jaren verder vorm geven aan het verfraaien en leefbaarder maken van de Tielse binnenstad.

1. Comité TielCentrumXL
Postadres: Scheidingsstraatje 3 4001 BG Tiel
13 juli 2013
Betreft: plan voor de Tielse binnenstad
Beste bewoner van het gebied tussen het Bleekveld, Kastanjelaantje, Westluidense straat,
Gasthuisstraat en Binnenmolenstraat,
Twee jaar geleden zijn we met een clubje wijkbewoners, onder de naam TielCentrumXL, gestart met
het uitdenken van acties die de sociale samenhang en de leefbaarheid in onze wijk bevorderen en
bijdragen aan een schone en fijne leefomgeving.
Ons eerste project was het ‘vergroenen’ van de Gasthuisstraat. In de eerste twee jaar legden we 14
geveltuintjes aan en plaatsten we leivormige bomen. Dit voorjaar hebben we 13 nieuwe geveltuinen
aangelegd en zien we ook op andere plekken in de binnenstad spontaan tuinen verschijnen. Erg leuk!
Een binnenstad vol auto’s en met veel baksteen, verandert langzamerhand in een gezellig uitziende
buurt met bloemen en planten. Bewoners ontmoeten elkaar, spreken elkaar aan en voelen zich
medeverantwoordelijk voor het bevorderen van de leefbaarheid. Steeds meer bezoekers lijken zich
te beseffen dat er in de binnenstad door mensen gewoond wordt.
Dit najaar willen we het project verder uitbreiden. We willen niet alleen nog meer mensen
stimuleren om hun leefomgeving te vergroenen, maar we willen met u ook andere zaken oppakken,
zoals bijvoorbeeld de verkeersoverlast van te luidruchtige passanten. We hebben onze ideeën
uitgewerkt in een projectplan. Dit plan ontvangt u als bijlage bij deze brief.
Begin september willen we u graag uitnodigen om van gedachten te wisselen over de verschillende
onderdelen van dit plan. We kunnen niet alle problemen in de wijk in één keer aanpakken, maar door
zelf verantwoordelijkheid te nemen voor onze buurt, willen we nadrukkelijker een rol spelen bij het
veiliger, groener, gezonder en leefbaarder maken van onze binnenstad.
Een aankondiging van deze middag of avond vindt u half augustus in de lokale Tielse bladen én op
onze Facebook-pagina (wordt lid en blijf direct op de hoogte van het laatste nieuws).
We wensen u een mooie zomer en verheugen ons er op om samen met u de volgende stappen in
onze buurt te zetten.
Namens het comité TielCentrumXL,
Piet Kreuk, Gera van der Leun, Bert van der Neut , Carla Kreuk en Gert de Graaff
Volg TielCentrumXL
https://www.facebook.com/comite.tielcentrumxl
1

2. PROJECTPLAN VOOR EEN
DUURZAAM VEILIGE, GEZONDE, GROENE EN GEZELLIGE TIELSE BINNENSTAD
PERIODE 2013-2016
Toelichting plan
Een aantal jaar geleden spraken we met een aantal bewoners de ambitie uit om actiever bij te
dragen aan de kwaliteit van de Tielse binnenstad. Dit projectplan betreft de 2e fase van ons streven
om de stad leefbaarder te maken en daardoor aantrekkelijker te maken voor zowel bewoners, als
bezoekers.
Fase 1 besloeg de periode 2011-2013. In deze periode is een begin gemaakt met de aanleg van
geveltuintjes, het schoon houden van de straat, het op natuurlijke wijze bestrijden van onkruid en
het aanspreken van eigenaren op de kwaliteit van hun panden.
Inmiddels heeft dit geresulteerd in 28 tuintjes in de binnenstad (met als gevolg een veel kleurrijkere
en vriendelijkere sfeer en meer rust), het meerdere malen per week verwijderen van zwerfvuil en
een toename van de sociale cohesie in de Vleesstraat/Kerkstraat/ Gasthuisstraat.
De gemeente Tiel heeft het aanleggen van geveltuintjes bij beleid mogelijk gemaakt en hierover ook
actief gecommuniceerd. Ons initiatief krijgt navolging. Ook in andere straten in het centrum leggen
bewoners geveltuintjes aan en worden gevels verfraaid met bloemen en planten (Kerkstraat, 1e
achterstraat, Ambtmanstraat)
In dit plan schetsen we onze ambities voor de komende 1,5-2 jaar.
2

3. Aanleiding om in actie te komen
Als buurtbewoners streven we er naar om de binnenstad haar kracht als vitaal centrum van de stad
te laten behouden- en waar nodig terug te geven.
Daartoe willen we ons als bewoners sterk maken om:










Het centrum verder te vergroenen en op te fleuren.
Meer bankjes te plaatsen zodat mensen onderling meer contact krijgen.
Medebewoners en winkeliers stimuleren om hun panden in goede staat te houden.
Het rijgedrag van bezoekers in de stad positief te veranderen o.a. door te laten zien dat er
gewoond wordt. Wellicht ook in samenspraak met de wijkagent en handhaving door de
politie.
Graffiti telkens zo snel mogelijk te verwijderen/ over te schilderen in samenwerking met de
bel en herstellijn/het techno-team.
Het los slingerende vuil te blijven opruimen met z’n allen (het aanschaffen en uitdelen van
handgrijpers aan bewoners en ondernemers maakt deel van dit plan uit)
Met de gemeente en winkeliers te zorgen dat er minder (zwaar) vrachtverkeer door de
woonstraten komt.
Met de gemeente een goede oplossing te vinden voor het probleem met de gestalde fietsen
in de aanloopstraten.
Met de gemeente de verkeersdruk en opstoppingen (en de ruzies die hier regelmatig door
ontstaan) in de straten af te laten nemen.
In onze wijk actief bij te dragen aan een positieve beleving en identiteit van Tiel
We vinden het heel goed dat er aandacht is voor de positie van de ondernemers in de binnenstad.
We denken echter dat de duurzame kwaliteiten van onze binnenstad nog wel wat extra aandacht
kunnen gebruiken. Aandacht voor het wonen en de leefbaarheid van de binnenstad, is daarbij
cruciaal.
Het zou ons inziens goed zijn om – in navolging van steden als bijvoorbeeld de Bosch, Haarlem en
Middelburg- de historische kwaliteit van Tiel zo goed mogelijk over het voetlicht te brengen. In
genoemde steden is de kwaliteit van het centrum succesvol verhoogd door straten rondom het
winkelgebied te vergroenen, autoluw te maken en sfeervol in te richten. B.v. door het gebruik van
sfeerverlichting.
Met bewoners van de Tielse binnenstad hebben we twee jaar geleden een aantal ambities
geformuleerd. We hebben ons verenigd in het comité TielCentrumXL om deze ambities vorm te
kunnen geven. In eerste instantie hebben we ons gefocust op onze directe woonomgeving (de
Gasthuisstraat), maar we zijn druk bezig om meer en meer mensen hierbij te betrekken. Hoe meer
mensen in de binnenstad zich eigenaar gaan voelen van het proces, des te groener, veiliger,
gezelliger, aantrekkelijker en leefbaarder de binnenstad wordt.
3

4. Doelstelling
Binnen 3-5 jaar tijd willen we in ieder geval de volgende zaken bereiken:
1. Het duurzaam ‘vergroenen’ van de binnenstad teneinde zowel de leefomgeving positief te
beïnvloeden, als de aantrekkelijkheid van de binnenstad voor bezoekers te vergroten.
2. Het versterken van de persoonlijke verantwoordelijkheid van bewoners en winkeliers van de
binnenstad voor de kwaliteit van de leef-/werkomgeving.
3. Het aantal contactmomenten tussen bewoners van de binnenstad vergroten zodat er meer
sociale cohesie ontstaat in de buurt (buren voor buren).
4. Het leefbaarder maken van de binnenstad door overlast te beperken.
5. Het benadrukken van kwaliteiten van de binnenstad om het imago van Tiel te versterken
Acitiviteiten per doel voor de komende periode
1. Het duurzaam ‘vergroenen’ van de binnenstad teneinde zowel de
leefomgeving positief te beïnvloeden, als de aantrekkelijkheid van de
binnenstad voor bezoekers te vergroten. O.a. door:
1.1. Najaar 2013: uitbreiding van het aantal bomen in bak in
Vleesstraat/Gasthuisstraat op de verbrede delen van de stoep
1.2. Najaar 2013: uitbreiding tuintjes Vleesstraat/Gashuisstraat aan de
Noordzijde
1.3. Najaar 2013: her-inplant met bewoners perk Damstraat (t.o.
moskee)
1.4. Voorjaar 2014: bakken met bomen op Hoogeinde en in
Damstraat
1.5. Voorjaar 2014: Groot Binnenstad Groen-project (aanleg 3040 geveltuintjes in gebied tussen Bleekveld/Waterstraat),
i.s.m. gemeente, Mozaïek, tuincentra, Revabo en andere
sponsoren
1.6. Voorjaar 2014: het creëren van verticale tuinen langs de
muren van het Kruidvat
(Kerkstraat/Gasthuisstraat) in
overleg met eigenaar winkelpand
en gemeente
1.7. Voorjaar 2014: met bewoners
omliggende straten en gemeente
verkennen van behoefte aan
‘buurtmoestuinen’, alsmede het
definiëren van mogelijke plekken
aan de rand van het centrum
(braakliggende/groenstroken die
nu veel onderhoud vragen e.a.).
2. Het versterken van de persoonlijke verantwoordelijkheid van bewoners en winkeliers van de
binnenstad voor de kwaliteit van de leef-/werkomgeving. O.a. door:
2.1. Najaar 2013: bewustwordingsactie: wij zijn de buurt !
4

5. 2.2. Voorjaar 2014: gerichte actie om nog meer bewoners van het gebied tussen Bleekveld en
Waterstraat te betrekken bij ‘duurzame vergroening’.
2.3. Voorjaar 2014: actie om bewoners actiever te betrekken bij bestrijding vernielingen, graffiti
e.a.
2.4. Het werven van meer (actieve) leden voor ons buurtcomité
3. Het aantal contactmomenten tussen bewoners van de binnenstad vergroten zodat er meer
sociale cohesie ontstaat in de buurt (buren voor buren).
3.1. Najaar 2013: plan bedenken met buurtbewoners en Mozaïek voor
activiteiten, zoals straatspeeldag, boodschappendienst,
buurtklussenbedrijf, of ‘etendoejesamen’
(http://www.etendoejesamen.nl/)
3.2. burendag 2013 Op 21 september 2013 is het weer Burendag, het
jaarlijks terugkerend feest dat je samen viert met je buren en de buurt.
3.3. Jaarlijkse Groot Binnenstad Groen project, zie genoemde acties onder
punt 1
4. Het leefbaarder maken van de binnenstad, onder andere door:
4.1. In overleg met de gemeente kijken naar de mogelijkheden om de verkeersstroom in het
centrum iets anders te reguleren. ter hoogte van de moskee, rijdt 50-60% van de
automobilisten nu onnodig rechtdoor. De verkeerssituaties die daardoor met name
ontstaan in de winkel/woonstraat Vleesstraat/Gasthuissstraat leiden regelmatig tot
irritatie. Het anders geleiden van verkeer/Plaatsing van een bord ’doorgaand verkeer’ op de
hoek Westluidense straat/Damstraat en/of aanpassing van de verkeerssituatie (zoals
beoogd bij de herinrichting enkele jaren geleden) kan al heel veel opleveren.
4.2. samen met winkeliersvereniging en Hart van Tiel de afvalverwerking van de winkeliers te
stroomlijnen (nu staan er soms vier dagen in de week vuilcontainers van verschillende
vuilverwerkers in de aanloopstraten van het winkelgebied),
4.3. gerichte handhaving van normen m.b.t. snelheid en overlast van auto’s met bombastisch
speakergeluid (in overleg met gemeente (meten?) en politie).
4.4. het met de horeca-ondernemers beperken van nachtelijk lawaai van vertrekkende
bezoekers (blijven soms nog urenlang ‘spelen’ in de binnenstad / baldadigheid leidt soms
tot vernielingen),
4.5. voorstel aan de gemeente over het gebruik van de parkeerplaatsen voor invaliden na
sluitingstijd van de winkels ( blijven 99,9% van de tijd onbenut) (liever niet noemen,
minimaal resultaat, is bij wet geregeld, ook bezoek kan invalide zijn)
4.6. afspraken over handhaving van het parkeerverbod van kleine vrachtwagens en grote
bestelbussen die in het centrum langdurig parkeren
4.7. het bedenken van betere oplossingen voor het toenemende aantal fietsen (hoera) dat nu
gestald wordt in de stegen en straten rondom de Waterstraat
4.8. overleg met de gemeente over het aanpakken van de onveilige situatie voor fietsers in
Westluidense straat
4.9. overleg met de gemeente over het aanpakken van de onveilige situatie rond het fietspad in
de Vleesstraat/Gasthuisstraat door plaatsing van aanwijzingen op het wegdek met richting
4.10. overleg met de gemeente over verwijdering van overbodige verkeersborden en overbodig
straatmeubilair (conform nieuw beleid van de gemeente)
5

6. 4.11. overleg met de gemeente over sneller herstel van schade aan straatmeubilair in de
gezichtsbepalende straten / sneller verwijdering van onkruid (staat nu weken lang / wordt
daarna niet weggehaald / ontsiert de binnenstad)
4.12. het met theatereffecten (low cost) sfeervoller maken van de verlichting in de binnenstad.
4.13. de aanleg van ‘eetbare tuinen’/buurtmoestuinen op plekken aan de rand van de
binnenstad (overeenkomstig fantastische projecten in New York / Los Angeles e.a.)
5. Het versterken van de specifieke kwaliteiten van de binnenstad, middels kunstprojecten,
educatieve routes, Flipje Betuwe promotie e.a.
5.1. In dit kader worden momenteel een aantal voorstellen uitgewerkt.

Het via QR codes op de bakken met bomen, zichtbaar maken van Tielse verhalen over
de geschiedenis, de bewoners en actuele activiteiten in Tiel


Groene banners (Chic Wimbledon groen) in de toegangsstraten tot het centrum met
afbeeldingen van Flipje figuren.
Project ingediend bij ‘Groendichterbij’ (Oranjefonds) voor het met de buurt bewoners
ontwerpen en aanleggen van stadsparkjes
Voor onze plannen voor 2014 willen we graag in gesprek met de gemeente om te kijken hoe de
doelstellingen van de Gemeente Tiel (duurzaam groen, veiliger Tiel, aantrekkelijke stad) vertaald
kunnen worden naar een gebiedsbrede aanpak van dit project.
Comité TielCentrumXL
Postadres: Scheidingsstraatje 3
4001 BG Tiel
6