УУсгалт

1. Бороо Гоулд ХХК
Монгол улс

2. Бороогийн үндсэн ордын
хүдрээс алтыг Нуруулдан
уусгах аргаар ялгах
төсөл
2

3. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Төслийн түүхээс
 2005 онд БГК Бороогийн ордын бага агуулгатай хүдрийг
нуруулдан уусгах боломжийг тогтоосон.
 2005 оны сүүлчээр нуруулдан уусгах хүдрийг тусад нь
овоолж эхэлсэн.
 2006 онд Вектор компани (АНУ) ТЭЗҮ боловсруулсан.
 2007 онд нуруулдан уусгах талбай, CIC үйлдвэрийн
байгууламжуудыг барьсан.
 2008 оны 6-р сард үйлдвэрийн туршилт эхэлсэн.
 Металлургийн туршилтууд:
 AMMТEК (Aвстрали) – багананд уусгах туршилтыг
хүдрийн 3 төрөл дээр хийсэн.
 Kaппес Кассидэй энд Ассошейтс (Рeно, АНУ) –
багананд уусах уусалтыг тодорхойлж туршсан.
 БГК 60-70 тонн хүдэрт 3 томруулсан туршилт хийсэн.
3

4. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
 Нуруулдан уусгах аргаар 0,7 г/т дундач агуулга
бүхий 16 орчим сая тонн хүдрийг 60% хүртэл
металл авалттайгаар боловсруулахаар төлөвлөсөн.
4

5. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
 2008-2013 онуудад 1 жилд 3 сая тонн хүдрийг
нуруулдан уусгах аргаар боловсруулна.
 Нуруулдан уусгах технологийг нэвтрүүлснээр
хуучин хаягдал гэж тооцогдож байсан 0,2 – 0,8 г/т
агуулга бүхий хүдрийг боловсруулахад эдийн
засгийн хувьд ашигтай болж байна.
5

6. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Хүдэр бутлалт
 Уурхайгаас тээвэрлэгдэн
ирсэн хүдрийг уусгах
талбайн дэргэд овоолон
100 мм хүртэл бутлаж
уусгалтад бэлтгэсэн
талбайд нуруулдана.
6

7. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Уусгах талбай
Уусгах талбай дараах давхаргуудаас бүрдэнэ. Үүнд:
 300 мм нягтруулсан ул шавар үе
 1,5 мм зузаантай бага бага нягтралтай полиэтилен
геомембрани (LLDPE) хулдаас
 600 мм зузаан +10-25 мм хэмжээтэй буталсан
дайрган хучаас шүүрүүлэх үе
7

8. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Хүдэр нуруулдах
 Уусгах талбайд 6 жилд
нийт 16,6 сая тонн хүдэр
овоолно.
 Хүдрийг 10 м зузаан үеэр
нуруулдах ба энэ нь 60 м
өндөр болно.
8

9. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Хүдэр нуруулдах төлөвлөгөө
9

10. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Уусгалт
 Уусгалтыг жил тойрон
явуулах тул дулааны
улиралд өвөл уусгах
хангалттай хэмжээний
хүдрийг талбайд
бэлтгэж нуруулдана.
10

11. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Нуруулдан уусгах гэж
юу вэ?
 Энэ нь бага агуулгатай хүдрийг
нуруулдаж цианид натрийн
уусмалаар нэвчүүлэн алтыг уусган
ялгаж авах процесс юм.
4Au + 8NaCN + 2H2O + 02 = 4NaAu(CN)2 + 4NaOH
11

12. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Яаж ажилладаг вэ?
 Талбайд нуруулдсан хүдэр
дээр уусмалыг дусаагуур
бүхий хоолойнуудаар өгнө.
 Уусмал хүдрээр
нэвчин гарахдаа
алтыг уусгах ба
нуруулдсан хүдрийн
доор байрлуулсан
цуглуулах яндан
хоолойнуудаар
дамжин баяжсан
уусмалын (PLS)
цөөрөмд урсаж орно.
12

13. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Нүүрсэнд шингээх
 Баяжсан уусмалыг идэвхжүүлсэн нүүрс бүхий
баганан саваар (CIC – Carbon In Column) дамжуулах
үед нүүрсэнд алт шингэж үлдэнэ (адсорбци).
 Алтнаас суларсан
уусмалыг нуруулдан
уусгалтанд буцааж
эргэлтэд оруулна.
 Алт шингээж баяжсан
нүүрсийг хүдэр
боловсруулах
үйлдвэрт алтыг
десорбциор салгахаар
явуулна.
13

14. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Десорбци
 Алтны өндөр агууламж
бүхий идэвхжүүлсэн
нүүрсийг урьдчилан
давсны хүчлээр угаах
процессид оруулна. Дараа
нь өндөр даралт,
температурын дор цианид
ба идэмхий натрийн
уусмалаар боловсруулж
нүүрсний гадаргуугаас
тэнд шингэсэн алтыг
салгаж (eluat) хандална.
14

15. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Электролиз ба хайлалт
 Хандлагдсан уусмалаас
электролизийн аргаар алтыг
катод дээр суулгана.
 Метал ноосон катод дээр
суусан алтыг 600-800С
халааж дулааны
боловсруулалт (Calcine)
хийсний дараа
хайлуулан алтан
гулдмай үйлдвэрлэнэ.
15

16. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Нуруулдан уусгалтын бүдүүвч
16

17. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Байгаль орчны асуудал
 Химийн хорт болон аюултай бодис хэрэглэх үйл
ажиллагаатай холбогдох бүх дүрэм журмыг
мөрдөж ажиллана.
 Барилга
байгууламжуудыг
дэлхийн стандартын
байгаль орчны өндөр
шаардлагуудыг дагуу
барьсан.
 Технологийн бүх
тоног төхөөрөмжийг
бетон битүүмжилсэн
талбайд
суурилуулсан.
17

18. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Байгаль орчны асуудал
 Бүх уусмалыг 100% доторлогоотой суваг шуудуу,
санд агуулна.
 Илүүдэл уусмалыг
үйлдвэрийн
хоргүйжүүлэх хэсэгт
саармагжуулна.
 Гүний усны чанарт
хяналт тавих
цооногууд гаргасан.
18

19. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Байгаль орчны асуудал
 Баяжсан уусмалын цөөрмийн гадаргууг “Шувууны
бөмбөлөг” гэгдэх хөвөгч бөмбөлөгүүдээр бүрхэж
усны гадаргуу дээр шувуу буухаас сэргийлсэн.
 Илүүдэл уусмал
агуулах санг
уусгалтын талбайд
100 жилд 1
тохиолдох үерийн
усыг багтаахаар
хэмжээтэй байхаар
тооцож байгуулсан.
19

20. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Эдийн засгийн үр ашиг
 Үндсэн болон улирлын чанартай 50 гаруй
ажлын байр нэмж бий болно.
 Бороогийн уурхайн ашиглалтын хугацаа
уртасна.
 Монгол улсад төлөх ашигт малтмал
ашигласны төлбөр болон бусад татварын
хэмжээ нэмэгдэнэ.
20

21. Бороо Нуруулдан уусгах төсөл
Анхаарал тавьсан та
бүхэнд баярлалаа.
21