Përshendetje

1. UNIVERSITETI PUBLIK”HAXHI ZEKA”
FAKULTETI I BIZNESIT
PEJë
E DREJTA NE BIZNES
TEMA:ÇEKU
Mentori Studentet:
Mr.sc Mervete Shala Ramë Hajraj

2. HYRJE ......………………………………………………………………………………………………………………………….2
PERMBATJA………………………………………………………………………………………………………..…………………3
1.KUPTIMI I ÇEKUT…………………………………………………………………………………………………………………4
2.ELEMENTET E ÇEKUT…………………………………………………………………………………………………………..5
3.PUNET-VEPRIMET JURIDIKE TE ÇEKUT................................................................................6
4.LLOJET E ÇEQEVE....................................................................................................................7
5.LETRAT KUALIFIKUESE LEGJITIMIUESE..................................................................................8
6.PëRMBULLJA..........................................................................................................................9
7.BAZAT E INFORMAZIONEVE..................................................................................................10

3. HYRJE
Gjatë përgatitjes së këtijë punimi seminarik jam përpjekur që faktet te jenë të
Paraqitura në formë te kapshme në mënyrë që të kuptohen nga të gjithë
Çeku është njera ndër letrat me vlerë të cilat më se shumti përdoren në botë.
Paraqitja e tijë daton me heret.Me zhvillimin e teknologjisë çeku u zhvillua dhe
u bë bazë për përimisimin e qarkullimit të pagesave.

4. 1.KUPTIMI I ÇEKUT
Çeku është paraqitur në mesjetë,u zhvillua për rregullimin e qarkullimit të pagesave.
Ky seminar ështe hartuar ne bazë të kërkesës së prof.mervete shala nga mësimi i lendes e drejta
biznesore.Duke marr parasysh qe çeku ështe njera ndër letrat me vlere me te perdoruara ne bote
,un kam shprehur deshiren qe ta spjeqoj ne menyre me te detajuar çeku eshte paraqitur ne
mesjete,ky u zhvillua per permisimin e qarkullimit te pagesave Gjate përgatitjes së seminarit jamë
perpjekur që faktet të jenë të paraqitura ne formë të kapshme në menyrë që mund te shërbejnë
në përditëshmerin dhe njashtu edhe në jeten profesionale nëse vjen nga lëmitë e caktuara.
Kuptimi i çekut është me domethënie nga shba ,,to check” që do te thotë të paguash, të kërkosh
llogarinë, të vërtetosh etj,.
Në vitin 1931 në Paris janë nxjerr tri konventa nderkombetare mbi çekun:
-Konventa për ligjin uniform të çekut,
-Konventa për rregullimin e konflikteve ligjore në lidhje me materien e çekut dhe
-Konventa mbi taksat në materien e çekut
Sot çeku është një ndër letrat më të shpeshta me vlerë të cilat i hasim në praktik, si në qarkullimin e
brendshëm ashtu edhe në atë nderkombetar.
Çeku si letër me vlerë është drejtpërdrejt i lidhur me punë bankare.
Njësojë si te kambiali i trasuar edhe te çeku paraqiten tre persona:
-personi qe e leshonë çekun-trasanti,
-personi qe e tërheq çekun-trasati,
-personi i cili me urdhër paguan shumën e shënuar në çek-remitent.
 Dr.mazllum baraliu,fq.324
ÇEKU dhe KAMBIALI dallojnë:
-çeku është mjet paguese kurse kambiali mjet për kreditim,
-çeku lëshohet sipas prurësit, kurse kambiali jo,
-te çeku trasati është vetëm banka kurse te kambiali mund të jetë çdo person,
-çeku nuk mund të lëshohet pa mbules kurse kambiali po etj,.

5.  Dr.Mazllum baraliu,fq.326
2,ELEMENTET E ÇEKUT
Çeku si letër formale duhet t’i përmbajë këto elemente:
1. Shenjën se është çek i shkruar,
2. Urdhërin e trasatit që të paguaj shumën e të hollave,
3. Emrin e personit të cilit duhet t’i paguhet,
4. Vendin ku duhet të kryhet pages,
Njësoj si te kambiali elementet qenësore të çekut mund t’i ndajmë në katër grupe:
1.Elementet e përgjithshme të çekut(shënimi se është çek,urdhërin e pagesës),
2.Elementet gjeografike(vendi i leshimit,pagesës)
3.Elementet personale(shënimi i trasatit,nënshkrimi i trasantit)
4.Elementet kalendarike(shënimi i ditës së lëshuarjes së çekut ).
Prandaj formulari i cili nuk i ka këto të dhëna nuk vlen si çek.
 Dr.mazllum baraliu,fq.326

6. 3.PUNëT-VEPRIMET JURIDIKE Të ÇEKUT
Janë si vijonë:
1.lëshimi i çekut- lëshuesi mund të jetë çdo person i aftë për të vepruar, i cili ka mbules në të
holla në bankë.çeku lëshohet kur plotësohen të gjitha elementet qenësore,
2.Shumëzimi i çekut –lejohet kur vendi i pageses është jashtë shtetit tonë dhe kur leshohet
sipas prurësit,
3.indosimi i çekut-ku ligji mbi çekun e njeh institucionin e bartjes:
4. dorëzania e çekut-ku e ka pranuar avalin si dorëzani dhe mund të jetë çdo person përveq
trasatit;
5.Prezentimi i çekut-bëhet në afat të caktuar me ligj dhe dallojnë nga vendi në vend:
6. Pagesa e çekut-bëhet nga trasati dhe mund ta bëjë në tërësi apo pjesërisht,zakonisht në të
holla te gatshme:
7. Protesta te çeku-janë të ndryshme duke filluar nga ato për shkak të
mospagesës,shpenzimeve protestuese,për shkak të refuzimit përllogaritës të çekut,të
amortizimit,të perkvizicionit,
8.Notifikimi i çekut-bëhet nga shkaqet e njëjta si te kambiali.
 Dr.Mazllum baraliu,fq.334

7. 4.LLOJET E ÇEQEVE
I ndajmë në:
1.çeku në emër-ku caktohet se cili është shfrytëzues i çekut,
2.çeku sipas urdhërit-leshohen rrallë me emër të çekur në çek dhe mund të barten në indonim,
3.çeku sipas prurësit-konsiderohet çdo person i cili e posedon çekun dhe nuk përcaktohet
remitenti,
4.çeku alternativ-janë vet formularët e çekave dhe trajtohet si çek sipas prurësit.
Çerqet i ndajmë edhe sipas qëllimit në;
1.çek pagues,
2.çek virmanues,
3.çek të bariruar(të nënvizuar)
4.çek të udhëtimit dhe
5.çek të akreditivit.
1.çek pagues-ku trasati e paguan shumën e çekut,ndërsa trasanti e shënon vetën si remitent(e
leshonë çekun në emër të vet),dhe është mjaft i shpeshtë në praktikë.
2.çeku virmanues-ku trasanti i jep urdhër trasatit t’i hiqet vlera e çekut dhe ta bart tek remitenti
në
3.çeku i bariruar(nënvizuar)-ku shuma e të hollave në çek nuk paguhet me të gatshme.
Shfrytëzohet atëherë kur trasanti realizon kontroll në mjetet e remitentit.
Te ky çek pagesa e trasatit bëhet përmes bakes në mënyrë të përgjithshme(tek çdo bankë)
Dhe në mënyrë të veçantë(tek një bankë)
4.çekat e udhëtimit- janë paraqitur nga zhvillimi intensiv i qarkullimit turistik
ndërkombëtar.Merret nga trasati por çdo herë gjatë udhëtimit nënshkruhet nga trasanti.
5.çekat e akredivit- iu leshohen personave për blerjen e mallrave të caktuara e sidomos atyre
bujqësore.Aplikohen me rregulla të njëjta sikur te çekat e udhëtimit.
 Dr.Mazllum baraliu,fq.328

8. 5.LETRAT KUALIFIKUESE LEGJITIMIUESE
Paraqiten në qarkullimin ekonomik.
Zakonisht këtu numërohen:
1. Librat e kursimit,
2. Fletëpengu,
3. Vërtetimi i depozitës dhe
4. Taloni.
1.Libreza e kursimit-dokument i cili leshohet nga banka.amortizimin e librezes sipas
prurësit e bënë gjyqi komunal.afati i paraqitjes është 30 ditë nga dita e shpalljes.bartja
e të drejtave nga libreza mund të bëhet me anë te sesionit civilo-juridik.
2.fletëpengu-dokument të cilin e lëshon banka por e bëjnë edhe personat e tjerë
financiar(letra hipotekore).Janë letra me vlerë ku nxjerrin dispozita të veçanta.
3. Vërtetimi i depozitës-letër me vlerë,lëshohet sipas urdhërit nga banka.Në këtë letër
ceken sendet e depozituara dhe shpeshë kjo letër quhet “revers” dhe aplikohet me
rregulla të së drejtës sikur të kambiali.
4.Taloni-dëshmi me shkrim për lëshimin e kuponave të ri.Lëshohet në emër ose sipas
prurësit.Në praktikë më së shpeshti lëshohet sipas prurësit kur nuk është i shënuar
shfrytëzuesi i dokumenti.

9.  http://www.lern-business.de/
5. PERMBYLLJA
Shpresoj qe pas degjimit te këtij prezantimit te keni marr informacione te mjaftueshme sa i
perket çekut se si letër me vlerë,rëndësine e saj ne shoqëri dhe rregullimin e rendesishëm te
qarkullimit te pagesave.
Ne fund te këtij prezantimi kuptojm se çeku ka filluar te perdoret qe nga mesjeta dhe nga ajo
kohe i ka ndihmuar shumë njerëzit, ne lehtësimin e marrjes se pagesave te ndryshme.
Ne mesuam se kuptimi i çekut vjen nga gjuha angleze,respektivisht nga shba qe do te thot te
paguash, te vërtetosh. Te kërkosh llogarine etj,.çeku si letër formale duhet t’i përmbajë këto
elemente:shenjën se është çek i shkruar, urdhërin e trasatit që të paguaj shumën e të hollave,
emrin e përsonit të cilit duhet t’i paguhet,Vendin ku duhet të kryhet pagesa,Shënimin e datës
dhe vendin e lëshimit,nënshkrimin e përsonit i cili e leshon çekun(trasanti).
Prezantimi”kuptimi i çekut”,na jep informacione te mjaftueshme rreth çerqeve si duhet ti
kthejmë ne para dhe cilat elemente duhet t’i përmbajë ajo.

10. 7.Bazat e informacioneve
-Gjatë sigurimit të informacioneve për përgatitur këtë seminar jam bazuar në web-faqet e më
poshtme:
* http://www.lern-business.de/
-Gjatë sigurimit të informacioneve për përgatitur këtë seminar jam bazuar në librat e më poshtme:
*Dr.Mazllum Baraliu.,,E Drejta Biznesore”.Prishtinë 2010
Punuar nga: data:31.10.2012