1. • Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
Ứng dụng kỹ thuật gen trong trị bệnh
» Fifth level
thiếu máu hồng cầu liềm ở người
SVTH: Hoàng Văn Thuyên
Cao Xuân Bách
2. Nội dung
• Click to edit Master text styles
Bệnh
– Second level hồng cầu liềm
• Third level
– Fourth level
Liệu pháp điều trị bệnh
» Fifth level
Đánh giá liệu pháp gen
3. Bệnh hồng cầu liềm
• Bệnh thường gặp ở những người gốc Phi hoặc dân
• Click to edit Master text styles
sống ở đảo vùng Trung Mỹ, Ấn Độ,…
– Second level
• Cứ 375 trẻ em người Mỹ gốc Phi thì có 1 trẻ mắc chứng
• Third
bệnh này level
– Fourth level
• Người bị thiếu máu hồng cầu liềm có các biểu hiện mắt
» Fifth level
kém dần, mệt mỏi, vàng da…
4. • Beta globin được tìm thấy text styles
• Click to edit Master trong tế bào máu. Nhiệm vụ
của nó là mang theo 1 vài phân tử khác gọi là heme
– Second level
• Hai phân tử beta và alpha globin kết hợp với nhau tạo
nên • Third level
1 phân tử hemoglobin
– Fourth level
» Fifth level
5. • Nhóm heme có khả năng gắn với O2
• Click to edit Master text styles
• Beta globin được tổng hợp từ gen trên NST số 11, mỗi
– Second level
người có 2 NST 11. Vì vậy có 2 gen tổng hợp lên Beta
•
globinThird level
– Fourth level
» Fifth level
6. • 1 bộ 3 mã hóa G-A-G gần text mở đầu bị đột biến thành
• Click to edit Master bộ 3 styles
G-T-G
– Second level
• G-A-G mã hóa aa glutamate nhưng G-T-G mã hóa
• làm level
valineThirdcho heme không có khả năng gắn phân tử O2
– Fourth level
• Các phân tử hemoglobin kết hợp với nhau thành 1 phân
» Fifth level
tử dài hơn
7. • Hồng cầu bình thường có thời gian tồn tại trong máu
• Click to edit Master text styles
khoảng 120 ngày, với hồng cầu liềm là 15-20 ngày
– Second level
• Sau 1 thời gian thì số lượng hồng cầu bình thường giảm
dần.•Trong máu thiếu 1 lượng lớn hồng cầu
Third level
– Fourth level
• Quá trình vận chuyển O2 trao đổi với mô và các tế bào
» Fifth level
giảm mạnh dẫn đến tình trạng bệnh lý: Người xanh xao,
vàng da, mệt mỏi,…
8. • Ngoài việc gây ra tình trạng thiếu máu và những cơn
• Click to edit nó còn gây ra nguy cơ đột quỵ hoặc
đau cấp tính thì Master text styles
nhiễm trùng đặc biệt ở phổi. Ảnh hưởng đến hoạt động
– Second level
của • Third quan như gan, phổi, não
các cơ level
– Fourth level
» Fifth level
9. • Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level
http://behealthy.baystatebanner.com/issues/2009/0903/stories/odds0
90309004.html
10. LIỆU PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH
• Click to edit Master text styles
• Đặc điểm:
Là đột biến điểm trên nhiễm sắc thể
– Second level
số 11 gây ra lỗi tổng hợp chuỗi beta
•
globinThird level
– Fourth level
Bệnh do đột biến gen lặn
» Fifth level
Khó áp dụng cho hàng triệu người
• Hướng điều trị:
Sử dụng thuốc
Công nghệ tế bào gốc
Điều trị đột biến Hb S (Glu6Val)
11. LIỆU PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH
• Chuẩn đoán trước khi sinhtext styles
• Click to edit Master
• Điều trị tức thời
– Second level
Sử dụng thuốc: thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau và
• Third level
ngăn ngừa biến chứng:Penicilin, Hydroxyurea,...
– Fourth level
Truyền máu:Fifth level lượng máu đỏ
»
tăng số
Bổ sung Oxy
Các thuốc có tác dụng ngăn ngừa sự tụ lại gây tắc mạch
• Điều trị lâu dài
Ghép tủy
Liệu pháp gen
12. KỸ THUẬT GEN CHỮA BỆNH
Nghiên to edit Master text styles
• Click cứu sửa chữa các sai lệch ở
ᵝ
gen globin hạn chế sự biểu hiện
– Secondvà bổ sung thêm gen vào
của sgen lỗi level
• tủy xương
tế bàoThird level của người mắc
bệnh. – Fourth level
Sửa chữa các sai lệch ở bộ ba mã
» Fifth level
hóa thứ 22 và bộ ba mã hóa thứ 87
ᵝ
trên trên gen globin tạo dạng HbF
và HbA2 giảm mức thiếu máu
Cắt bỏ và thay thế gen
ᵝ
xương bằng gen bình thường
trong tủy
s
13. Công nghệ tế bào gốc
•
• Các bước edit Master text styles
Click to
Sử dụng tế bào tủy xương
– Second level
Sử dụng kỹ thuật gen đưa gen bình thường vào tế bào
• Third level
Thử nghiệm level
– Fourth
Đưa tế bào»trở lại người bệnh
Fifth level
• Tác nhân tế bào gốc - Stem Cell Factor(SCFcó tác dụng
duy trì sự tồn tại, kích thích tăng sinh tế bào máu và tăng
cường phản ứng tăng sinh hồng cầu, kích thích mạnh
sinh HbF
14. Liệu pháp Vectơ lentivirus
• Sử dụng vectơ liệu pháp: AAV(Adeno-
• Click to edit Master text styles
Associated- Virus), lentivirus chuyển
– Second level tế bào tủy xương
gen ᵝ globin vào
• Third level
• Ưu điểm: gen liệu pháp hòa nhập tốt
– Fourth level
nhất vào bộ gen người
» Fifth level
• Nhược điểm: virus họ lentivirus là
nguyên nhân gây bệnh AIDS, lao,...
• Adeno Associated Virus gây phản ứng
miễn dịch rất nhẹ, có tiềm năng lớn cho
liệu pháp gen
15. • Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level
Perumbeti/Malik: Genetic Correction of Sickle Cell Anemia and β-Thalassemia
TheScientificWorldJOURNAL (2010) 10, 644–654
16. ĐÁNH GIÁ LIỆU PHÁP GEN
Các vấn đề cần giải quyết: text styles
• Click to edit Master
• Xác định các gen kiểm soát tổng hợp
– Second
γ-globin HBFlevel
• Tối • Third level chất kích hoạt sản
ưu các hợp
xuất HBF, phát level thuốc tái tổ hợp
– Fourth triển
• Cấy ghép tế Fifth level - khả năng điều
» bào gốc
trị cho nhiều bệnh nhân
• Sử dụng liệu pháp gen thử nghiệm
thực tế lâm sàng, kiểm soát nguy
hiểm và hạn chế của nó
Liệu pháp gen trong tương lai:
• Công nghệ tế bào gốc và vectơ virus
17. TƯ LIỆU THAM KHẢO CHÍNH
1. Click toKhuất Hữu Thanh(2005). Liệu Pháp gen
• PGS.TS edit Master text styles
nguyên lý và ứng dụng. NXB Khoa học và Kỹ thuật, HN.
– Second level
2. Shalini Shenoy và cộng sự (2011). Hematopoietic Stem
• Third level
Cell Transplantation for Sickle Cell Disease: Current
– and Emerging Trends. Hematology 2011-
Practice Fourth level
» Fifth level
American Society of Hematology.
3. Tư liệu từ một số website:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1377/#sickle.Genetic_Counseling
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3278994/?tool=pub
med
TheScientificWorldJOURNAL
18. • Click to edit Master text styles
– Second level
• Third level
– Fourth level
» Fifth level
Hinweis der Redaktion
NHÂN NÓI VỀ NHỮNG CHƯƠNG TRÌNH HiẾN MÁU NHÂN ĐẠO NGHÌN GiỌT HY VỌNG VỪA RỒI, CHÚNG TÔI CÓ MÔT ĐỀ TÀI TiỂU LuẬN TÌM HiỂU VỀ TẾ BÀO MÁU BÉ NHỎ MÀ HÀNG NGÀY ĐANG MiỆT MÀI LÀM ViỆC TRONG CƠ THỂ CHÚNG TA.
Bệnh Sickle Cell Disease: SCD do di truyền xuất hiện nhiều ở Châu Phi, Trung và Nam Mỹ, nguồn gen từ châu Phi -> Người Mỹ gốc Phi Hb type Sickle -> HbS Bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm là bệnh rất phổ biến trên thế giới. Thường gặp nhất là những người Châu Phi, Nam hoặc Trung Mỹ (đặc biệt là Panama), đảo Caribbean, những nước Địa Trung Hải (như Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, và Ý), Ấn Độ và Ả Rập Xê Út. Theo ước tính sàng lọc có khoảng 1/500 trẻ sơ sinh Mỹ gốc Phi mắc bệnh và có khoảng 70.000 người Mỹ gốc Phi đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của thiếu máu hồng cầu hình liềm. 2. Nguyên nhân Người bị bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm là do nhận yếu tố di truyền tạo Hemoglobin bất thường (HbS) gây bệnh thiếu máu hồng cầu liềm của cả cha và mẹ. Hemoglobin bất thường dạng S là do sự thay thế A thành T ở giữa bộ ba mã hóa thứ 6 trên ADN quy định tổng hợp protein Beta hemoglobin dẫn đến bộ ba mã hóa axit amin glutamic thành axit amin valin làm biến đổi HbA thành HbS.(http://www.bioeditage.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=117:thieumauhongcauhinhliem&catid=101:nbslistdisorder&Itemid=153)Châu Phi, Nam hoặc Trung Mỹ (đặc biệt là Panama), đảo Caribbean, những nước Địa Trung Hải (như Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, và Ý), Ấn Độ và Ả Rập Xê Út. Theo ước tính sàng lọc có khoảng 1/500 trẻ sơ sinh Mỹ gốc Phi mắc bệnh và có khoảng 70.000 người Mỹ gốc Phi đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất của thiếu máu hồng cầu hình liềm.
Đại học RochesterCộng tác viên:Đại học Miami INO TherapeuticsCộng tác viên:Quốc gia Viện Tim, Phổi và Máu (NHLBI) Thông tin được cung cấp bởi:INO TherapeuticsQuốc gia Viện Tim, Phổi và Máu (NHLBI)Thông tin được cung cấp bởi:Quốc gia Viện Tim, Phổi và Máu (NHLBI)ClinicalTrials.gov
kết quả là thiếu các tế bào hồng cầu có thể vận chuyển O2 bình thường và tuổi thọ tế bào giảm, dễ bám tụ lại gây tắc mạch máu.Chuyệnbiểu tình ở GhanaĐột biến gen lặn biến A thành T làm cho người mắc bệnh SCD, Bệnh thiếu máu (Hb SS) chiếm 60% -70% bệnh hồng cầu hình liềm ở Mỹ.Các hình thức khác của bệnh tế bào hình liềm kết quả từ coinheritance Hb S với các biến thể globin bất thường chuỗi β, các hình thức phổ biến nhất làhồng cầu hình liềm hemoglobin C bệnh (Hb SC) và hai loại β-bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm (Hb Sβ +-thalassemia và Hb Sβ °-thalassemia). Trẻ em ở Mỹ được kiểm tra sàng lọc ngay khi sinh nhằm có được cách điều trị tốt về sauLiệu pháp gen bằng cách sử dụng gây ra pleuripotent dòng tế bào gốc (iPS). Kỹ thuật mới để tạo ra dòng tế bào gốc phôi người (HES) từ các mô ngoại vi (các tế bào IPS) đã mở cửa cho phương pháp tiếp cận mới đầy hứa hẹn [ Hanna et al 2007 ,Higgs 2008 ]. Dòng của IPS tế bào được tạo ra bằng cách cho thêm một số gen vào các tế bào da sinh thiết lấy từ một bị ảnh hưởng cá nhân. Những tế bào IPS, có tiềm năng mở rộng rất lớn, có thể trải qua Hb S đột biến (Glu6Val) sửa chữa bằng cách táitổ hợp tương đồng , và sau đó được khảo nghiệm cho các hiệu ứng độc hại trước khi được sử dụng trên lâm sàng. Phương pháp ngày càng mới đang được phát triển để nâng cao hiệu quả của gen sửa chữa, thường sử dụng nucleases thiết kế để tách các khu vực của đột biến, tăng cường sự kết hợp của một mẫu chỉnh sửa. Về lý thuyết, các tế bào này có thể được phân biệt thành các tế bào gốc tạo máu để cấy ghép cung cấp một chữa bệnh lâu dài, hoặc phân biệt thành các bậc tiền bối hồng cầu có thể được truyền máu liên tục, mà có thể sản xuất tế bào máu đỏ bình thường trong khi tránh các nguy cơ alloimmunization và quá tải sắt. Mặc dù sơ bộ, các phương pháp tiếp cận này cung cấp một mô hình mới có khả năng dẫn nhanh chóng để sẵn sàng điều trị đột biến Hb S (Glu6Val) sửa chữa tự thân tế bào.Tìm kiếm ClinicalTrials.gov để truy cập thông tin trên các nghiên cứu lâm sàng cho một loạt các bệnh và điều kiện.
Thuốc kháng sinh giúp ngăn ngừa nhiễm trùng, chẳng hạn viêm phổiThuốc giảm đau, thuốc chứa NO làm giãn mạch máu, tăng lưu thông máu.Hydroxyurea: làm giảm đau và có thể làm kích thích sản xuất hemoglobin, ngăn ngừa sự hình thành tế bào hồng cầu hình liềmSử dụng lâu dài không tốt, có thể gây ung thư bạch cầu dieutri.vnTruyền máu làm tăng lượng máu đỏ but có thể gây nguy hại do dư thừa sắt làm tổn hại đến tim, gan, các cơ quan, dùng cho người lớn hơn 2 tuổiGhép tủy đắt tiền và phải điều trị tránh trường hợp đào thảiThở Oxy có thể tạm thời khi hội chứng ngực cấp tính, tạm thời.Cách chữa tận gốc: ghép tủy để thêm các gen không bị đột biến tăng tỷ lệ tạo Hb bình thường
Chúng ta có nhiều 1Hoàn thành Có kết quảAspirin Dự phòng trong bệnh hồng cầu hình liềmĐiều kiện:Bệnh hồng cầu hình liềm di độngCan thiệp:: Aspirin thuốc2Hoàn thành Có kết quảNghiên cứu tương đối Deferasirox Deferoxamine dưới da ở bệnh nhân bệnh tế bào hình liềmĐiều kiện:Bệnh tế bào hình liềm; sắt quá tải, thiếu máu tán huyếtCan thiệp:Thuốc: Deferasirox (ICL670); thuốc: Deferoxamine (DFO)3Hoàn thành Có kết quảĐánh giá an toàn, dung nạp, dược động học (PK) và hiệu ứng Nồng độ sắt gan của ICL670 tương đối Deferoxamine (DFO).Điều kiện:Bệnh hồng cầu hình liềm di độngCan thiệp:Thuốc: ICL6704Hoàn thành Có kết quảHít phải Nitric Oxide Hãy đối xử với cuộc khủng hoảng di động Pain SickleĐiều kiện:Thiếu máu, tế bào hình liềmCan thiệp:Thuốc: Nitric Oxide, thuốc: Placebo5Kết thúc Có kết quảDexamethasone để điều trị hội chứng ngực cấp tính ở người có bệnh hồng cầu hình liềmĐiều kiện:Thiếu máu, tế bào hình liềmCan thiệp:Thuốc: Dexamethason, thuốc: Placebo
Aav là virus gây phản ứng miễn dịch rất nhẹ cho người và một số loài linh trưởng19q3: nst19 cánh dài, locus13 avv
Xác định tập hợp đầy đủ của các gen kiểm soát tổng hợp và sản xuất gamma-globin HBFTối ưu hiệu quả các hợp chất được sử dụng để kích hoạt sản xuất HBF, thăm dò các loại thuốc tái tổ hợp mớiGiảm tỷ lệ rủi ro việc cấy ghép tế bào gốc, làm cho nó có thể để điều trị một số lượng lớn bệnh nhânSử dụng liệu pháp gen thử nghiệm thực tế lâm sàng, kiểm soát nguy hiểm và hạn chế của nó.