1. Social media marketing
w bibliotece (cyfrowej)
dr Bożena Jaskowska
Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego
Seminarium CPI „PROMOCJA BIBLIOTEK CYFROWYCH W MEDIACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH”
Warszawa, 15 kwietnia 2014

2. Agenda
• Kultura uczestnictwa, kreacja i konsumpcja
treści, crowdsourcing – kilka ciekawostek
• Jak wykorzystać marketingowy potencjał social
mediów?
• Formy obecności biblioteki cyfrowej w mediach
społecznościowych – przegląd i przykłady
• Strategia działań komunikacyjnych w mediach
społecznościowych

3. Czy wiesz, że?
• Gdyby Facebook był krajem to z 1,1 mld
użytkowników byłby trzecim pod względem
wielkości na świecie
• W USA 1 para na 5 poznaje się dzięki mediom
społecznościowym (a 1 rozwód na 5 spowodowany
jest wpływem Facebooka)
• Korzystanie z mediów społecznościowych to
najpopularniejsza aktywność w internecie
• 69% rodziców to „znajomi” swoich dzieci na
Facebooku
• 92% dzieci poniżej 2 roku życia posiada swój
„digital shadow”

4. Co więcej…
• Każdego dnia gracze społecznościowi nabywają
wirtualne dobra o wartości 6 mln USD
• YouTube jest drugą pod względem wielkości
wyszukiwarką na świecie
• Każdej minuty do YouTube wgrywane są filmy o
łącznej długości trwania 72 godzin
• Gdyby Wikipedię wydać w postaci książki, miałaby
2,25 mln stron
• 90% konsumentów ufa rekomendacjom znajomych
(tylko 14% ufa reklamom)

5. fot. Burke

6. Coraz częściej to nie my szukamy firm,
produktów i usług w internecie
To one znajdują nas poprzez media
społecznościowe

7. Jak wykorzystać potencjał
mediów społecznościowych?

8. pomysł

9. Harold B. Lee Library Book Repair

10. emocje
fot. David W Cerny

12. uczestnictwo
fot. Irishfit.com

13. Find the Future

14. zaangażowanie

15. Save the Troy Library

16. strategia

17. Ohio’s Worthington Libraries
“Find Yourself Here”

18. Sukces w social media nie zdarza się przez
przypadek.
Jest zaplanowany.
(Olivier Blanchard)

19. Sposób na Facebooka?
• Nie reklamuj, ale komunikuj, podpowiadaj, zachęcaj
• Zabawiaj
• Komentuj
• Bądź prawdziwy, naturalny i wiarygodny
• Bądź kreatywny i miej poczucie humoru
• Reaguj
• Pomyśl o wideo dnia, popularnych mądrościach,
łatwych pytaniach, ciekawostkach, zdjęciach
• Zaskakuj, zmieniaj
• Aplikacje
• Wykorzystuj i analizuj statystyki
• Reklama

20. Niby wszyscy wiedzą, ale…
• Profil biblioteki jako STRONA
(nie osoba prywatna)
• Personalizacja adresu i wyglądu fanpage
• Aktywność! (ale bez spamu)
• Wydarzenia
• Aplikacje
• Zespół redaktorów i plan wydawniczy
• Uwaga na Regulamin!

26. Mikroblogi
• Twitter: 554 mln użytkowników na świecie
• Ponad 9 tys. tweetów publikowanych co
sekundę
• Twitter w Polsce: ponad 2,5 mln
użytkowników
• Fenomen tkwi w krótkiej formie i prostocie

28. Grzechy główne
• Sporadyczna obecność i nieaktualizowany profil
• Nieadekwatne do sytuacji, zbyt opieszałe,
oficjalne i sztuczne zachowanie – brak
zrozumienia mediów społecznościowych
• Łamanie regulaminu

29. nie wystarczy…

30. Fan fanowi nie równy
• Połowa (51%) fanów rzadko lub nigdy
odwiedza strony, które wcześniej polubiło
• 55% osób polubiło daną firmę po czym
zablokowało posty przez nią publikowane
• Ponad 70% internautów staje się bardziej
uważnych w zakresie „lubienia” profili
firmowych

31. Whopper Sacrifice

32. Defriending i unfollowing
• zaprzestanie śledzenia wpisów innych osób w
serwisach społecznościowych i mikroblogach
• naturalne zachowanie ludzkie wynikające z
zabezpieczania się przed utrzymywaniem
kontaktów z większą liczbą niż 150 osób (tzw.
liczba Dunbara)

33. Social media clutter
• Nawet 50% kampanii prowadzonych w mediach
społecznościowych jest niezauważana przez
odbiorców (social ad blindness)
• A marketerzy nadal zamierzają zwiększać swoją
aktywność na Faceebooku…

34. Co to oznacza?
• Należy przede wszystkim postawić na
wyzwalanie zaangażowania wśród swoich
fanów i na budowanie trwałych relacji
• Jakość i konsekwencja działań
• Facebook nie jest odpowiedzią na wszelkie
problemy i nie sprawdza się w każdej sytuacji

35. Komunikacja kryzysowa
• Przyjmij do wiadomości, że użytkownik może
(i ma prawo) się skarżyć
• Jeśli wymaga tego sytuacja, przeproś za błąd lub
incydent
• Wyjaśnij dlaczego wystąpiła ta nieprzyjemna
sytuacja
• Zastanów się, co poprawi nastrój użytkownikowi 
• Zachowuj się odpowiednio do sytuacji
• Zrezygnuj (jeśli wyczerpałeś wszystkie powyższe
możliwości, a użytkownik wciąż ma pretensje)

36. Blog
• Systematycznie prowadzony dziennik wydarzeń
z życia organizacji (1 osoba lub zespół
redakcyjny)
• Mniej sformalizowany od witryny www
• Funkcje: informacyjna, edukacyjna, promocyjna,
wizerunkowa
• Bo Google lubi blogi

37. • Pomysł
• Redakcja
• Prawo
• Systematyczność
• Treść
• Dodatkowa zawartość
• Analizuj statystyki i monitoruj sieć

42. Wideo
• Filmy promocyjne (spoty reklamowe)
• Filmy poświęcone wybranym kolekcjom
cyfrowym
• Screencasty
• Reportaże z imprez
• Wywiady

47. Obrazki

48. Pinterest
• To taka wirtualna tablica korkowa…
• Okładki książek
• Strony gazet
• Zdjęcia, grafiki
• Książkowe dedykacje, glosy, exlibrisy
• Infografiki
• Grupowanie publikacji wg tematów
(okolicznościowych)
• Z życia biblioteki

51. Instagram
• Taki Facebook w kwadratowych zdjęciach 
• Aplikacje mobilne (narzędzia i filtry do obróbki
zdjęć)
• Zdjęcia książek, wnętrz biblioteki, załogi,
dokumentacja imprez bibliotecznych, „od
kuchni”

53. Flickr
• Serwis repozytoryjny do przechowywania i
udostępniania zdjęć
• Narzędzia społecznościowe
• Kolekcje
• Aplikacje mobilne

55. Grywalizacja
• Działania wykorzystujące narzędzia i mechanikę
znane z gier fabularnych oraz komputerowych
w sytuacjach niebędących grami
• Cel: zwiększenie motywacji i zaangażowania
ludzi

56. Grywalizacja w bibliotece?
• Promowanie usług bibliotecznych
• Zwiększenie stopnia korzystania z zasobów
• Usprawnianie procesów bibliotecznych
• Edukacja informacyjna
• Budowanie marki

57. Digitalkoot
(Biblioteka Narodowa Finlandii)

58. Reguły gry
• Fabuła gry – zaprojektowanie ciekawości
• Możliwość zanurzenia się
• Odpowiednia struktura gry
– Nagrody
– Informacja zwrotna
– Statusy i poziomy
– Osiągnięcia i wyzwania
– Tabela wyników
– Wirtualne dobra i prezenty
• + to coś ;)

60. fot. Jonathan Blanc, NYPL

61. fot. Allison Meier

63. Digital edutainment
• Education + entartainment = edutainment
• Edukacja rozrywkowa, „uczyć bawiąc”, gry
edukacyjne dla dzieci
• Edukowanie najmłodszych z wykorzystaniem
bibliotek i archiwów cyfrowych
• Bo naukę ułatwiają: symbole, obrazy, kształty,
interakcje, dźwięki

64. Narodowe Archiwum Cyfrowe
dla dzieci

65. Strategia obecności biblioteki cyfrowej
w mediach społecznościowych
• Jakie mają być zasady poruszania się biblioteki cyfrowej
w social mediach?
• I w jakich social mediach?
• Kto ma odpowiadać za komunikację w mediach
społecznościowych?
• Jak ta osoba ma być usytuowana w strukturze
organizacji?
• Czy i dlaczego mamy tak mało na to pieniędzy? 
• Jaka ma być strategia obecności w social mediach?
• Czy i jak będzie mierzona oraz oceniana komunikacja
społecznościowa biblioteki cyfrowej?

67. Strategia działań w social mediach
powinna być częścią szerszego planu działań komunikacyjnych
ANALIZA
WYJŚCIOWA
(Co dzieje się
teraz?)
STRATEGIA
(Co powinniśmy
zrobić i dlaczego?)
WDROŻENIE
(Jak to zrobimy?)
OCENA
(Jak to zrobiliśmy i
dlaczego?)
Cyt. za: A. Miotk, Skuteczne
social media, 2013. s. 86
PLANOWANIE W BIZNESIE

68. Analiza wstępna
• W jakiej sytuacji komunikacyjnej się
znajdujemy
• Mocne i słabe strony tej sytuacji; szanse i
zagrożenia (SWOT)
• Jakie działania podejmują podobne nam
organizacje (konkurencja)
• CEL: zebranie konkretnych danych

69. Strategia działań
• Określenie celów: biznesowego,
strategicznego i komunikacyjnego (zasada
SMART)
• Zdefiniowanie grup docelowych
• Sformułowanie „strategii właściwej” – ogólny
pomysł na działania komunikacyjne w social
mediach (1-2 zdania) + sformułowanie
kluczowych przekazów, które będą powtarzane
podczas „kampanii”

70. Wdrożenie
• Zestaw narzędzi – wybór serwisów
społecznościowych, aplikacji czy sposobów
działania
• Harmonogram działań i ew. budżet

71. Ocena efektów
• Sposób w jaki będziemy mierzyć efektywność
działań w social mediach
• Zasięg (liczba osób, które potencjalnie widziały
daną treść) czy zaangażowanie (odsetek liczby
osób, które potencjalnie widziały daną treść i
wykonały w związku z nią jakąś aktywność)?
• Mierniki realizacji celu (Key Performance
Indicatiors) oraz narzędzia pomiaru

72. Zamiast podsumowania
Tips & Tricks

73. • Zrozum istotę i interaktywność sieci – to nie jest
tablica ogłoszeń!
• Wpisz działania promocyjne w internecie w
strategię marketingową i komunikacyjną
biblioteki cyfrowej, zastanów się nad celami oraz
grupą odbiorców do których te działania są
skierowane, planuj

74. • Monitoruj swoje działania i wykorzystuj wyniki
analiz w rozwijaniu dalszej aktywności
• Bądź aktywny, nie bój się działań
niestandardowych, wykorzystuj swą pomysłowość
i kreatywność oraz angażuj użytkowników

75. • Ucz się od najlepszych – podpatruj jak
w sieci promują się inne biblioteki (oraz firmy)
• Rozmawiaj, inicjuj i prowadź dialog, bądź
szczery, otwarty, a także przygotowany na
krytykę. Zamieszczaj ciekawe treści. Nie
spamuj!

76. • Jeśli nie masz zaplecza informatycznego,
a nawet jak je masz - wykorzystuj bezpłatne
aplikacje oraz programy na otwartych licencjach
• Obserwuj trendy, nie bój się eksperymentować
i sprawdzać, które formy działań i jakie serwisy
pomogą osiągnąć założone cele

77. Powodzenia!
fot. billaday, Flickr

78. Dziękuję za uwagę
Bożena Jaskowska
bjasko@ur.edu.pl

79. Literatura
• Baylin E. Przechytrzyć social media. Gliwice, 2013
• Hatalska N. Trendbook 2012.
http://hatalska.com/trendbook2012/
• Miotk A. Skuteczne social media. Gliwice, 2013
• Shih C. Era Facebooka: wykorzystaj sieci społecznościowe
do promocji, sprzedaży i komunikacji z Twoimi klientami.
Gliwice, 2012
• Social aspects of digital libraries. Final Report, 1996
http://is.gseis.ucla.edu/research/dig_libraries/UCLA_DL_Re
port.html
• Social media revolution 2013.
http://www.youtube.com/watch?v=Q8pyNHz6Pr0
• Tkaczyk P. Grywalizacja: jak zastosować mechanizmy gier w
działaniach marketingowych. Gliwice, 2012