3. CZESŁAW MIŁOSZ
,,Patrzcie, jak drzewo rzuca długie cienie,
I nasz, i kwiatów cieo pada na ziemię:
Co nie ma cienia, istnied nie ma siły’’.
4. Szetejnie
• Czesław Miłosz urodził się 30.06.1911 r.
w Szetejniach na Litwie.
• Dzieciostwo spędził na dworze szeteoskim swojej
babci.
• Podróżował z rodziną w głąb Rosji, gdzie pracował
jego ojciec.
5. Czesław Miłosz urodził się jako
pierworodny syn Aleksandra Miłosza
i Weroniki z Kunatów. Jest potomkiem
szlacheckiego herbu „Lubicz’’.
W młodości przebywał w Wilnie, gdzie
ukooczył Gimnazjum im. Zygmunta
Augusta i studia prawnicze na
Uniwersytecie im. Stefana Batorego.
W czasie studiów w 1931 roku wraz z
kolegami założył grupę literacką
„Żagary” i był jednym z redaktorów
pisma o tej samej nazwie.
6. Miłosz krótko przed maturą !
W 1933 r. wydał pierwszy tomik poezji „Poemat
o zastygłym czasie”, a trzy lata później kolejny
pt.: „Trzy zimy”. Dwa razy wyjeżdżał do Paryża,
a po powrocie rozpoczął pracę w rozgłośni wileoskiej
Polskiego Radia. W 1937 roku przeprowadził się do
Warszawy, gdzie przeżył okupację i angażował się
w konspiracyjne życie kulturalne. Opublikował zbiór
swoich utworów pt. „Wiersze” pod pseudonimem
Jan Syrud oraz antologię poezji wojennej
„Pieśo niepodległa” jako ks. J. Robak. Po wojnie wydał
wielki zbiór wierszy „Ocalenie”, a w 1948 roku
„Traktat moralny”.
Po maturze...
7. • Mieszkanie w Domu Literatów przy
ul. Krupniczej w Krakowie, następnie przy
ul. Św. Tomasza.
Kraków
8. Warszawa
• 1939 r. - praca w Polskim Radiu, ewakuacja do Lublina.
• Wyjazd na front przez Lwów, Bukareszt.
• 1940 r. - powrót do Wilna.
• 1940 r. - przedostanie się do Warszawy - praca w
konspiracyjnym środowisku literackim.
• Kolportowanie wierszy pod pseudonimem Jan Syrud,
tłumaczenie dzieł Szekspira dla potrzeb teatru.
• Fascynacja utworami Krzysztofa Kamila Baczyoskiego.
9. Czesław Miłosz: „Mam w sobie wiele
miast i wiele krajów”.
• Warszawa
• Kraków
• Stany Zjednoczone (Nowy Jork, Waszyngton)
• Polska
• Paryż
• USA (Berkeley)
• Polska (Kraków)
10. Zespół wileoskiej rozgłośni Polskiego
Radia. Czesław Miłosz pierwszy z
lewej
Czesław Miłosz z żoną Carol
Thigpen-Miłosz
Czesław Miłosz z żoną Janiną
i synami
11. Zwiedzanie świata
Aktywnie uczestniczył w spotkaniach Sekcji Twórczości
Oryginalnej. Z kolegami wędrowali po Litwie. Wybrali się nawet
do Francji, znaczną częśd drogi odbywając czółnem - płynęli
po Jeziorze Bodeoskim, przez Ren, jego dopływami dotarli do
Paryża, by obejrzed światową Wystawę Kolonialną. Po raz drugi
odwiedził Paryż jako Stypendysta Funduszu Kultury
Narodowej. Otrzymanie stypendium stało się możliwe dzięki
protekcji rodziny Kotarbioskich. Obracał się w wielkim świecie.
12. O twórczości Miłosza słów kilka …
• Do 1939 roku tworzył w nurcie
katastrofizmu, zwanego drugą
awangardą. W czasie okupacji
zaczął pisad utwory mające na celu
pokazanie jego zjednoczenia
i współcierpienia ze
społeczeostwem. Twórczośd
Miłosza po drugiej wojnie
światowej cechowała gniewna
i demaskatorsko-sarkastyczna
postawa, która potem zmieniła się
w wątek metafizyczny i religijny.
13. Wiersze Czesława Miłosza są intelektualne, a metafory jakich używa
– sugestywne. Jego twórczośd z lat 30-tych, przed II wojną światową,
jest przesycona katastrofizmem. Dominuje w niej rozmach,
metaforycznośd, rytmicznośd, wizje apokalipsy.
Wiersze pisane podczas wojny nie mają już w sobie tyle patosu.
Są znacznie mniej ozdobne. Poeta stawia na komunikatywnośd wiersza
– na zrozumiałośd zawartych w nim treści filozoficznych
i intelektualnych. Częśd z tych wierszy poświęca Miłosz okupowanej
Warszawie, w której spędził prawie cały okres wojny.
W twórczości Miłosza przypadającej na okres wojny da się również
zauważyd świadome odchodzenie od tematyki wojennej. Znajdziemy
wiersze opisujące zwykłe piękno świata, który – mogłoby się wydawad
– nigdy nie zaznał wojny.
14. Po wojnie poeta podjął tematykę bardziej
filozoficzną. Szczególnie upodobał sobie formę
traktatu. W wydanych tomach ,,Światło dzienne’’
i ,,Traktacie moralnym’’ piętnuje zanik wartości,
krytykuje brak moralności i wskazuje na to, co jego
zdaniem, należałoby zmienid w ludzkiej
mentalności. W 1957 r. napisał ,,Traktat poetycki’’
pokazujący polską historię, kulturę i mentalnośd
ludzi z czasów Młodej Polski. W tomie ,,Druga
przestrzeo’’ znalazł się ,,Traktat teologiczny’’,
w którym Miłosz rozważa problem tajemnicy wiary.
15. Oprócz poezji Czesław Miłosz pisał także
powieści, dziennik oraz eseje. Najważniejszy z
nich to ,,Zniewolony umysł”- do dziś uważany za
wybitną próbę naukowej analizy działania
propagandy komunistycznej.
17. Najważniejsze dzieła poety
Tomy poetyckie:
Trzy zimy - 1936
Ocalenie – 1945
Traktat poetycki – 1957
Gucio zaczarowany – 1965
Nieobjęta ziemia – 1984
Kroniki:
Dalsze okolice - 1991
Na brzegu rzeki - 1994
Druga przestrzeo - 2002
18. Nagrody, odznaczenia, tytuły
W 1978 r. zdobył Międzynarodową Nagrodę
Literacką Neustadt, zwaną Małym Noblem oraz w 1998 r.
Nagrodę Nike za „Pieska przydrożnego”.
W 1980 roku Czesław Miłosz
otrzymał Nagrodę Nobla ,,za
bezkompromisową wnikliwośd
w ujawnianiu zagrożenia
człowieka w świecie pełnym
gwałtownych konfliktów".
19. Sam Miłosz po latach tak opisywał tę chwilę w
„Autoportrecie przekornym”:
„Kiedy dostałem Nagrodę Nobla, to już całkowicie straciłem
kontrolę i tylko włosy wydzierałem z głowy, dowiadując się, kim
jestem w oczach innych. Zawsze uważałem siebie, na przykład
za poetę dośd hermetycznego dla pewnej nielicznej publiczności.
I co się dzieje, kiedy tego rodzaju poeta staje się sławny, głośny,
kiedy staje się kimś w rodzaju Jana Kiepury, tenora albo gwiazdy
futbolu? Naturalnie, powstaje jakieś zasadnicze nieporozumienie”.
20. Czesław Miłosz - duma polskiej
literatury
Czesław Miłosz zdobył światowy rozgłos.
Przyznawano mu wiele honorowych
doktoratów (Brandeis University, Harvard
University, Uniwersytetu Jagiellooskiego,
Uniwersytetu w Kownie, Bolonii, Rzymie).
Czesław Miłosz uważał, że jest częścią
polskiej literatury. Nagrody, jakie mu
przyznawano, zawsze przyjmował z pokorą.
23. *Czesław Miłosz był Kawalerem Orderu Orła Białego.
*Na podstawie jego powieści „Dolina Issy” Tadeusz Konwicki
nakręcił w 1982 roku film o tym samym tytule.
*Czesław Miłosz otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów
Świata.
*Tuż po wojnie Miłosz i Andrzejewski napisali scenariusz filmu na
podstawie wspomnieo Władysława Szpilmana. Z powodu wielu
interwencji cenzorskich, straszliwie zniekształcających pierwotny zamysł,
Miłosz wycofał swoje nazwisko z czołówki „Robinsona warszawskiego”.
*Dwa polskie uniwersytety uhonorowały Czesława Miłosza tytułem
doctora honoris causa: Katolicki Uniwersytet Lubelski w 1981 r. i w 1989 r.
Uniwersytet Jagiellooski.
