A short presentation over the development of US-EU Relations.

1. Marrdhëniet ShBA-BE
Studentët:
Mentori:
Liridon Shala Prof.Dr. Ibrahim
Gashi
Asad Gashi

2. ShBA vs. BE, Historik...
 Dora Amerikane në krijimin e BE-së, Plani i
Monnet i prezantuar më vonë nga Ministri i
Jashtëm Francez, Robert Schuman ishte i
ndikuar nga federalizmi amerikan, kjo dhe për
shkak të përvojës dhe përballjes me jetën
Amerikane.
 ShBA dhe BE, kanë mbajtur marrdhënie
diplomatike që prej 1953, por që dallojnë nga
marrëdhëniet e tjera, për faktin se BE-ja
(TTHÇ, KEE) nuk ishte shtet, e as organizatë.
 Gjatë gjithë historisë kemi pasur partneritet në
mes ShBA dhe BE, në të njëjtën kohë edhe
mos-pajtime, dhe qëndrime diametralisht të
kundërta.

3. Historik...
 Doktrina Truman
- Kjo doktrinë pa ShBA-në të involvuar ushtarakisht
në
Evropë.
 Plani Marshall
- Plan ekonomik nga Sekretari Amerikan i Shtetit
George Marshall, për ringjalljen e Evropës..
 NATO
- Sekretari i parë i Përgjithshëm i NATO-s Lord Ismay:
‘’Qëllimi ynë është: Të mbajmë Rusët jashtë,
Amerikanët brenda dhe Gjermanët poshtë (të
dobët)’’.

4. Historik...
Kriza e Berlinit
- Kjo krizë ishte incidenti më i madh politiko-
ushtarak i Evropës, i Luftës së Ftohtë, rreth statusit
okupues të kryeqytetit Gjerman, Berlinit.
 Lufta Koreane...
- Kjo ishte një luftë konvencionale në mes të
Koresë së Jugut e mbështetur nga OKB, dhe
Koresë së Veriut e mbështetur nga Kina.
 Kriza e Suezit
- Kjo krizë karakterizohet nga ‘’tradhëtia’’ e
Amerikanëve ndaj Evropianëve, duke i lënë në
baltë.

5. ShBA vs. BE
 Muri i Berlinit...
- Rezultoi me ndarjen e botës dhe zyrtarisht në dy
pole. Ngritja e murit bëri që të shtohej përkrahja
Amerikane për Evropën.
 Kriza e Raketave në Kubë...
- ‘’Nënqmimi’’ i Evropianëve nga ana e
Administratës së Presidentit Amerikan Kenedi.
 Lufta në Vietnam...
- Karakterizohet nga mos-përkrahja e Evropianëve
ndaj Amerikanëve në Vietnam, gjë që solli rritjen e
pakënaqësisë dhe rritjen e mos-besimit në
Evropianë nga Amerikanët.

6. ShBA vs. BE
 Ostpolitika...
- Përafrimi i dy Gjermanive, gjë kjo e cila nuk ishte
dhe në favor të Amerikanëve, ekzistonte rreziku për
forcimin e Gjermanisë Lindore.
 Lufta e Gjirit...
- Kjo luftë ndau në dysh Evropianët, në lidhje me
përkrahjen ndaj Amerikës.
 Lufta e Jugosllavisë 1991...
- Kjo ngjarje zuri Evropianët të pa-përgaditur, dhe të
pa-unifikuar me një qëndrim në lidhje me të.

8. ShBA vs. BE
 Lufta në Irak...
- Britania e Madhe, Spanja dhe Italia pro
intervenimit(edhe pse në terren, popullata ishte mbi
90% kundër intervenimit), ndërsa pjesa tjetër e
Evropës kundër, sidomos Gjermania dhe Franca.
- Amerika ‘’humbet’’ partnerin më strategjik, BE-në,
dhe më pas vëren se ka nevojë për të, sidomos
pas përfundimit të intervenimit.
- Mendohet se njëra ndër arsyet se pse pjesa e
tjetër e Evropës isht kundër, ishte për shkak të
mos-interesave ekonomike në atë regjion.

10. Drejt një Evrope Pan-Amerikane:
 Shumë shtete në Evropë preferojnë të realizojnë
marrdhëniet transatlantike nëpërmjet NATO-s dhe
marrdhënieve biltareale.
 Siguria e Evropës varet ende nga mbrojtja Amerikane.
- NATO.
 Administrata Bush më shumë preferonte realizimin e
marrëdhënieve me shtete si Britania, Gjermania, Italia
etj. Në mënyrë që të gjente përkrahje për politikat ndaj
Lindjes së Mesme dhe Azisë.
 Ardhja e Obamës rrit shpresat e Evropianëve për një
bashkëpunim më të thellë me Amerikanët.
 Amerikanët dëshirojnë një Evropë të bashkuar, jo si
konkurrente por si partnere strategjike e pse jo dhe
ushtarake në botë.

11. Drejt një Evrope Pan-
Amerikane
 ShBA-të parimisht kanë katër taktika për t’iu qasur
Evropës:
- Injorimi: Në çështje siç është Kina, ku Evropianët
shmangin rolin gjeopolitk, këta të fundit injorohen.
- Puno përreth: Në çështje si Iraku dhe Lindja e Mesme,
ku roli i Evropianëve është më i rëndësishëm, e ku
edhe shpesh kundërshtojnë, Amerikanët punojnë
përreth tyre duku u munduar ta margjinalizojnë
Evropën.
- Angazhohu: Në çështje siç janë Afganistani dhe Irani, ku
Evropa shpesh edhe gjen konsensuse, Amerikanët
tentojnë që përmes kanaleve si NATO apo edhe
grupeve ad-hoc, të gjejnë mbështetje.
- Përçaj dhe Sundo: Në çështje siç është Rusia, ku

12. Drejt një Evrope Pan-
Amerikane
 Evropa është konfuze për çasjen e saj ndaj
amerikanëve, dhe kjo gjë i frustron amerikanët.
Pasojat e kësaj qasje vërehen jo vetëm në
marrdhëniet transatlantike por edhe në atë se si
shtetet Evropiane i qasen problemeve
ndërkombëtare.
Marrim tre raste për ilustrim:
- Afganistani
- Rusia
- Lindja e Mesme

13. Drejt një Evrope Pan-
Amerikane
 Për të përmirësuar dhe forcuar mardhëniet trans-
atlantike, qeveritë Evropiane duhet të ndërrojnë
qasjet e tyre si ndaj problemeve në botë ashtu
edhe ndaj ShBA-ve:
- Përgjegjësi, jo Varshmëri.
- Kompromis, jo Unanimitet.
- Pohim, jo Pretendim (Shtirje)
- Në Kor, jo Solo
Si të realizohen këto në praktikë?

14. Drejt një Evrope Pan-
Evropiane
 Të zhvillohet një strategji për Afganistanin. Edhe
nëse kjo do të thotë:
- Të dalësh jashtë.
- Të futesh më thellë apo,
- Të ndërrosh taktikë.
 Të pranosh detyrën të ‘’mirresh’’ me Rusinë.
- Debat brenda për brenda BE-së, në mënyrë që të
evidentohen të gjitha aspektet e mundshme të
qasjes ndaj Rusisë.
 Të veprohet në Lindjen e Mesme.
- Irani.
- Izraeli.
- Palestina.

15. Faleminderit!