Dziedzictwo folder sieć

Specjały z tradycjami
z regionu Kujaw i Pomorza

Specjały z tradycjami
regionu Kujaw
i Pomorza
Do Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego, istniejącej od 1995 roku,
Województwo Kujawsko-Pomorskie przystąpiło w 2010 roku, na mocy uchwały Sejmiku
Województwa, tworząc sieć regionalną Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze.
Charakterystyczne oznaczenie - biała czapka kucharska tzw. budyniówka z nożem i widelcem
na błękitnym tle, wraz z opisem: „Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze” potwierdza, że
wyróżnione nim produkty żywnościowe i potrawy charakteryzują się najwyższą jakością.
Wybierając tak oznakowane produkty, nabywamy żywność związaną z naszym regionem
- wytworzoną z surowców pochodzących z regionu Kujaw i Pomorza, z zastosowaniem
tradycyjnych receptur i metod.
Sieć regionalna Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze prowadzi działania mające na celu
wspieranie rozwoju rynku żywności tradycyjnej, opartej na lokalnych zasobach surowców, a także
promocję turystyki kulinarnej. Obecnie, do naszej sieci regionalnej należy 31 małych i średnich
ﬁrm sektora rolno-spożywczego, działających na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.
Są to: przetwórnie produktów ekologicznych – zbóż, warzyw i owoców, pasieki, mleczarnie,
masarnie, rozlewnie wód mineralnych, producenci oleju, hurtownie i sklepy z żywnością wysokiej
jakości oraz restauracje i ﬁrmy cateringowe.
Przedstawiając ofertę kulinarną członków sieci regionalnej Dziedzictwo Kulinarne Kujawy
i Pomorze, jednocześnie zwracamy Państwa uwagę na znajdujące się w ich sąsiedztwie, warte
odwiedzeniaobiektyimiejscaatrakcyjnepodwzględemhistorycznym,kulturalnym,turystycznym
czy przyrodniczym.
Warto tu być, odkrywając smaki i urodę Kujaw i Pomorza.
Zapraszamy!
Piktogramy:
Gospodarstwo rolne,
przedsiębiorstwo rybackie,
produkcja surowca
Przetwórnia,
produkcja żywności
Hotel, restauracja lub inny
obiekt gastronomiczny
Hurtownia, sklep
Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Pl. Teatralny 2, 87-100 Toruń
www.kujawsko-pomorskie.pl
Województwo Kujawsko-Pomorskie
Tuchola
Świecie
Chełmno
Bydgoszcz
Wąbrzeźno
Brodnica
Golub-Dobrzyń
Rypin
Ciechocinek
Grudziądz
Włocławek
Nakło
n. Notecią
Żnin
Inowrocław
Radziejów
Mogilno
Sępólno Krajeńskie
Toruń
1
2
3
4
5
7
8
222528
29
30
31
27
26
23
15
17
18
19
20
21 9
10
11 12
14 24
16
13
6

4 5www.kujawsko-pomorskie.pl
www.culinary-heritage.com www.visitkujawsko-pomorskie.pl
Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Pasieka Rodzinna
Sławomir Wnuk
Akwedukt
w Fojutowie
Pasieka Rodzinna
Sławomir Wnuk
ul. Kościelna 87
86-141 Lniano
tel. +48 501 025 612
Dojazd:
droga nr 237,
odcinek między Tucholą a Czerskiem,
na wysokości wsi Legbąd.
Rodzinna Pasieka działa od 1998 roku i obecnie liczy ponad 250 rodzin pszczelich.
Pasieka Sławomira Wnuka nie jest stacjonarna, lecz wędrowna – tylko ten typ
gospodarki pasiecznej gwarantuje pozyskiwanie bardzo smacznych i odmianowych
miodów takich, jak: miód faceliowy, rzepakowy, akacjowy, lipowy, spadziowy czy
gryczany.
Dodatkowowpasieceprodukujesięodkłady,czylitworzysięnowerodzinypszczele
dla pszczelarzy. Produkcja miodu w pasiece na każdym etapie podlega kontroli,
co potwierdza gwarancja jakości Polskiego Związku Pszczelarskiego. Miody Pana
Sławomira Wnuka zdobyły wiele nagród i wyróżnień w licznych konkursach.
Niedaleko osady w Fojutowie znajduje się unikatowy zabytek architektury
hydrotechnicznej, wzorowany na antycznych rzymskich budowlach. Akwedukt,
jest skrzyżowaniem dwóch cieków wodnych: Czerskiej Strugi (płynącej dołem)
i Wielkiego Kanału Brdy (płynącego górą). Budowla ma 75 m długości, co czyni
z niej najdłuższy taki obiekt w Polsce. Akwedukt został wzniesiono w latach 1845-
49 w celu doprowadzenia wody z Brdy do kompleksu Łąk Czerskich w rejonie
Czerska.
Akwedukt można zwiedzać po wyznaczonej trasie. Spaceruje się górą wzdłuż
kanału, przekraczając go potem po drewnianym mostku, następnie dołem - idąc
w tunelu pomostem nad Czerską Strugą.
1

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Grudziądzka
Spółdzielnia
Mleczarska
Cytadela
w Grudziądzu
Grudziądzka
Spółdzielnia
Mleczarska
ul. Rapackiego 12/14
86-300 Grudziądz
www.mleczarnia.grudz.pl
Wojskowe Stowarzyszenie
Kulturalno-Edukacyjne „RAWELIN”
ul. 6-go Marca 1
86-300 Grudziądz
www.rawelin-grudziadz.pl
Początki Zakładu Mleczarskiego w Grudziądzu sięgają 1898 roku. Od 1995 roku
działaonpodnazwą„GrudziądzkaSpółdzielniaMleczarska”.Doprodukcjiużywane
jest mleko pochodzące prawie w całości z terenu województwa kujawsko-
pomorskiego. Wysokiej jakości produkty wytwarzane są metodami tradycyjnymi,
tak jak ponad sto lat temu.
Najbardziej znanymi i cenionymi wyrobami Grudziądzkiej Spółdzielni Mleczarskiej
są: ser Tylżycki z Grudziądza, śmietana o zawartości 18% tłuszczu, masło Ekstra
Delikatne, serek homogenizowany oraz ser twarogowy.
Grudziądzką cytadelę zbudowali Prusacy w latach 1776-1788 na rozkaz króla
Fryderyka II, a jej głównym zadaniem była ochrona przeprawy przez Wisłę
i ugruntowanie panowania pruskiego na tym obszarze. Twierdza w Grudziądzu
jest ciekawym przykładem obiektu militarnego z przełomu wieków XVIII
i XIX, posiadającym cechy kilku systemów architektury fortyfikacyjnej z tamtego
okresu. Wybudowana wielkim wysiłkiem finansowym i intelektualnym pruskiego
monarchy i jego inżynierów, w wyniku postępu techniki wojskowej, a zwłaszcza
wprowadzenia armat o lufach gwintowanych, stała się obiektem przestarzałym
i nieprzydatnym do działań wojennych.
Cytadela w Grudziądzu jest jedną z największych fortyfikacji tego typu w Europie.
Cytadela jest obiektem użytkowanym przez wojsko, istnieje jednak możliwość
zwiedzenia twierdzy.
2

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Przedsiębiorstwo
Uzdrowisko
Ciechocinek
Zabytkowa Warzelnia
Soli w Ciechocinku
Przedsiębiorstwo
Uzdrowisko Ciechocinek
ul. Kościuszki 10
87-720 Ciechocinek
www.puc.sky.pl
Zakłady Produkcji Zdrojowej
ul. Solna 2
87-720 Ciechocinek
www.uzdrowiskociechocinek.pl
Przedsiębiorstwo Uzdrowisko Ciechocinek S.A. szczyci się ponad 175-letnią
tradycją lecznictwa uzdrowiskowego. Działające w ramach przedsiębiorstwa
Zakłady Produkcji Zdrojowej wytwarzają na bazie naturalnych surowców produkty
zdrojowe: wodę mineralną „Krystynka”, szlam i ług oraz sól jadalną. Na bazie źródła
nr 19a powstaje doskonała w smaku, niepowtarzalna „Krystynka” – naturalna
woda mineralna, pozyskiwana od 1902 roku.
Ciechocińska solanka jest podstawowym surowcem dla istniejącej od 1830 roku
warzelni soli.
W 2011 roku ciechocińska sól została, decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych.
W ramach Przedsiębiorstwa Uzdrowisko Ciechocinek S.A. funkcjonuje zabytkowa
warzelnia soli. Wraz z tężniami stanowi ona wyjątkowy na skalę światową
zespół obiektów zabytkowych dostępnych dla zwiedzających. W części warzelni
niewykorzystywanej do produkcji soli powstało muzeum, w którym swoje miejsce
znalazły eksponaty związane nie tylko z warzelnictwem, ale również będące
świadectwem powstania i rozwoju działalności uzdrowiskowej w Ciechocinku.
Ekspozycja jest stale wzbogacana.
Odwiedzenie Zabytkowej Warzelni Soli jest doskonałym punktem mogącym
uatrakcyjnić pobyt w Ciechocinku.
3

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Polder Sp. z o.o. Dom Mikołaja
Kopernika w Toruniu
Polder Sp. z o.o.
ul. Długa 11
87-148 Łysomice
www.polder.biz.pl
Muzeum Okręgowe w Toruniu
Rynek Staromiejski 1
87-100 Toruń
www.muzeum.torun.pl
FirmaPolderSp.zo.o.jestnajwiększymwPolsceproducentemkajmaków.Głównym
surowcem do produkcji kajmaku jest mleko pochodzące z pobliskiej mleczarni.
Kajmak jest gęstą, plastyczną, karmelową masą cukierniczą o złocistobrązowej
barwie. Tradycja gotowania słodkiego mleka z dodatkiem cukru i masła dotarła do
Polski w XVII wieku z Turcji. Dzięki stosowaniu tradycyjnego procesu produkcji, przy
użyciu wyłącznie naturalnych surowców, kajmak jest bezpieczny mikrobiologicznie,
wręcz bakteriostatyczny.
W 2007 roku produkt ten został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych,
prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ponadto ﬁrma posiada
certyﬁkat potwierdzający, że produkowany przez nią kajmak i proces jego
wytwarzania spełniają kryteria systemu „Jakość Tradycja”.
Dom Mikołaja Kopernika to średniowieczna kamienica, która w drugiej połowie
XV wieku należała do rodziny Koperników. Wielu historyków wskazuje ją jako
miejsce, gdzie w 1473 roku przyszedł na świat wielki astronom - Mikołaj Kopernik.
Dom Kopernika swój obecny wygląd otrzymał w XV wieku. W czasach Kopernika
dom pełnił jednocześnie funkcje mieszkania i magazynu. Obecnie wewnątrz tej
i sąsiedniej kamienicy mieści się oddział toruńskiego Muzeum Okręgowego noszący
nazwę Dom Mikołaja Kopernika. W kamienicy zapoznać się można z odtworzonym
średniowiecznym układem wnętrz i ich wystrojem z okresu od XV do XVIII wieku.
W drugiej części muzeum prezentowane są koleje życia Mikołaja Kopernika.
Z kolei obszerne piwnice pod obiema kamienicami są miejscem stałej wystawy
zatytułowanej „Świat toruńskiego piernika”. Można tu między innymi zobaczyć
barokowe formy do wyrabiania piernikowego ciasta, a także spróbować swoich
sił w piernikarskim rzemiośle. Sława Kopernika przyciąga do jego kamienicy setki
tysięcy turystów rocznie.
4

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Żywność Ekologiczna
Bio Food Sp. z o.o.
Zamek Krzyżacki
w Golubiu Dobrzyniu
Bio Food Sp. z o.o.
Ciechocin 32
87-408 Ciechocin
www.biofood.pl
Zamek Krzyżacki w Golubiu Dobrzyniu
ul. PTTK
87-400 Golub-Dobrzyń
www.zamekgolub.pl
Przetwórnia owoców i warzyw ekologicznych Bio Food powstała w 1994 roku.
Bazę surowcową dla zakładu stanowią liczne gospodarstwa ekologiczne. Produkty
z przetwórni Bio Food wytwarzane są w sposób zapewniający zachowanie cennych
składników, zawartych w świeżych owocach i warzywach.
W przetwórni powstają głównie nektary i konserwy warzywne, takie jak: ogórki
konserwowe, buraczki, sałatki, korniszony oraz soki owocowe i owocowo-
warzywne. Wśród tych ostatnich dominują tzw. biosoki, czyli soki otrzymane drogą
fermentacji mlekowej. Wiele produktów, a zwłaszcza soki kwaszone z warzyw,
postrzegane są jako żywność znajdującą zastosowanie w proﬁlaktyce wielu chorób.
BioFoodod2012rokujestczłonkiemKujawsko-PomorskiegoStowarzyszeniaEKOŁAN.
Zamek krzyżacki zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku dumnie wznosi się na
wzgórzu górującym nad miastem. Ceglana warownia początkowo była zarówno
siedzibą komtura jak i twierdzą strzegącą granicy pomiędzy państwem krzyżackim
a Polską. Zapewniała także bezpieczeństwo rzecznej przeprawy przez Drwęcę.
Z czasem zamek utracił swe militarne znaczenie. W XVII w. był on siedzibą królewny
Anny Wazówny, która przekształciła go w renesansową rezydencję. Spędziła
ona w Golubiu sporą część swojego życia, znacznie rozbudowując zamek oraz
tworząc piękne ogrody. Legenda mówi, że duch Anny Wazówny do dziś spaceruje
krużgankami zamku. Średniowieczny zamek w Golubiu-Dobrzyniu to jedna
z najbardziej znanych twierdz w Polsce, m.in. za sprawą turniejów rycerskich. Na
dobrzyńskim zamku organizuje się turnieje krasomówcze oraz koncerty. Zamek jest
siedzibą Muzeum Regionalnego PTTK, w którym organizuje się wystawy czasowe,
tematycznie związane z zamkiem i działalnością towarzystwa.
Bio Food Sp. z o.o.
5

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Kujawska Spółdzielnia
Mleczarska
Zalew Włocławski
Kujawska Spółdzielnia
Mleczarska
ul. Wysoka 15
87-800 Włocławek
www.kesem.com.pl
www.zagle.net.pl
Początki działalności Kujawskiej Spółdzielni Mleczarskiej we Włocławku sięgają
1935 roku. Jej założycielami byli ówcześni ziemianie, gospodarujący w majątkach
położonych w okolicach Włocławka i Aleksandrowa Kujawskiego. Do dziś
w Spółdzielni stosuje się tradycyjne metody produkcji. Dzięki specjalnym prasom
do odciskania ziarna twarogowego, wzorowanym na urządzeniach używanych na
KujawachwXIXw.,serybiałeuzyskujązwartąijednolitąkonsystencję.Takjakprzed
laty do produkcji wykorzystuje się też płócienne chusty serowarskie. Dzięki temu
twarogi posiadają charakterystyczną fakturę na powierzchni. Ponadto twarogi
„Klinek z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej” i „Krajanka z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej” są
ręcznie krojone i pakowane.
W 2011 roku produkowane przez Spółdzielnię twarogi: półtłusty krajanka oraz
półtłusty klinek, otrzymały znak gwarancyjny „Jakość Tradycja” oraz zostały
wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych, prowadzoną przez Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi.
Zalew Włocławski jest sztucznym zbiornikiem utworzonym na Wiśle. Powstał
w 1970 r. wskutek spiętrzenia wód na zaporze we Włocławku. Zalew Włocławski
rozciąga się od Płocka do Włocławka. Jezioro jest drugim co do wielkości sztucznym
zbiornikiem, powstałym na skutek przegrodzenia koryta Wisły na wysokości
Włocławka. Kształtem jezioro odzwierciedla zarys doliny Wisły. Na lewym brzegu
zalewu w bezpośrednim sąsiedztwie tamy powstała przystań miejska. Na przystani
usytuowano pomosty pływające, co pozwala na korzystanie z nich bez względu na
poziom wody, a na brzegu – stanowiska cumownice dla łodzi i żaglówek, a także
dla statku spacerowego.
6

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Wytwórnia Makaronu BIO
Aleksandra i Mieczysław
Babalscy
Pałac Anny Wazówny
w Brodnicy
Wytwórnia Makaronu BIO
Aleksandra i Mieczysław Babalscy
87-312 Pokrzydowo 99
www.biobabalscy.pl
Muzeum Regionalne w Brodnicy
ul. Św. Jakuba 1
87-300 Brodnica
www.muzeum.brodnica.pl
Państwo Babalscy od 1996 roku prowadzą gospodarstwo ekologiczne na
powierzchni 9,5 ha, uprawiając głównie stare gatunki zbóż tj. pszenicę orkisz,
pszenicępłaskurkęisamopszę.Wsadzierosnąstareodmianyjabłoni,wiśniiczereśni,
natomiast w ogrodzie – fasola i dynia. W gospodarstwie hoduje się dawne rasy
zwierząt takie, jak kury zielononóżki, perliczki oraz bydło rasy czerwonej polskiej.
W 1991 roku przy gospodarstwie uruchomiona została Wytwórnia Makaronu BIO,
gdzie wytwarza się produkty zbożowe pochodzące z upraw ekologicznych.
W 1994 roku przetwórnia otrzymała certyﬁkat ekologiczny. Wytwórnia Makaronu
BIO produkuje ekologiczne mąki i makarony razowe, płatki zbożowe, kasze i otręby.
Państwo Babalscy aktywnie i z sukcesami promują żywność ekologiczną.
Pałac Anny Wazówny został wzniesiony przed 1564 rokiem z inicjatywy Rafała
Działyńskiego starosty brodnickiego. Bazą dla nowego budynku pałacowego
była wcześniejsza budowla gotycka wzniesiona za czasów rządów Zakonu
krzyżackiego. Głównym powodem do wzniesienia rezydencji był pożar zamku
krzyżackiego w 1550 roku, odwiecznej siedziby najwyższej władzy w Brodnicy.
Przy budowie pałacu wykorzystano fragmenty murów i zabudowań przedzamcza
spalonego zamku. W latach 1605-1625 mieszkała tu księżniczka Anna
Wazówna siostra króla polskiego Zygmunta III Wazy. Anna Wazówna była osobą
inteligentną i gruntownie wykształconą. Stworzyła w Brodnicy silny ośrodek
intelektualny, a na dworze często gościła uczonych i pisarzy. Oprócz szwedzkiej
księżniczki pałac starostów brodnickich należał i był rezydencją wielu ówczesnych
osobistości. Być może to właśnie w nim zatrzymał się Napoleon Bonaparte cesarz
Francuzów,którywpoczątkach1807rokuprzezkilkadnimieszkałwBrodnicy.Pałac
rozbudowano w latach 1678-98. Po pożarze w 1945 roku, został odbudowany
w 1960-70 z przeznaczeniem pod siedzibę Powiatowego Domu Kultury i biblioteki.
Od 1986 roku jest siedzibą Muzeum Regionalnego w Brodnicy.
7

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Zakład Sadowniczy
Wtelno Sp. z o.o.
Gospodarstwo
Rolne i Sadownicze
Wojciech Klimkiewicz
Most kolejki
wąskotorowej
w Koronowie
Zakład Sadowniczy Wtelno Sp. z o.o.
Gospodarstwo
Rolne i Sadownicze
Wojciech Klimkiewicz
ul. Kwiatowa 8
86-011 Wtelno
www.klimkiewicz.com.pl
Urząd Miejski w Koronowie
Plac Zwycięstwa 1
86-010 Koronowo
www.koronowo.pl
Gospodarstwo od 50 lat prowadzi produkcję sadowniczą na powierzchni 180 ha,
specjalizując się w produkcji smacznych i dorodnych owoców. Firma produkuje
doskonały, naturalny sok jabłkowy, tłoczony z całych owoców, naturalnie mętny.
Produkt jest wytwarzany bez dodatku konserwantów, cukru i wody. Do produkcji
soku używa się owoców z Gospodarstwa Rolnego i Sadowniczego Klimkiewicz,
wyposażonego w nowoczesną chłodnię z kontrolowaną atmosferą.
Dzięki doświadczeniu, kultywowaniu dobrych tradycji, stosowaniu nowoczesnych
metod produkcji i przechowywania owoców, ﬁrma zapewnia dostawy wysokiej
jakości owoców przez cały rok. Jabłka produkowane są z zastosowaniem metod
biologicznych, przy zachowaniu surowych zasad Integrowanej Produkcji Owoców
(IPO) - oznacza to, że nie zawierają szkodliwych substancji, są poddane kontroli
państwowej, a ich walory jakościowe potwierdzone są certyﬁkatem.
W położonym niedaleko Bydgoszczy Koronowie znajduje się unikatowy zabytek
techniki - most kolejki wąskotorowej – który jest najwyższą tego typu konstrukcją
w Europie. Przeprawa ma 120 m długości i wznosi się 18 metrów ponad nurtem
Brdy. Z mostu rozpościera się wspaniały widok na dolinę Brdy. Brzegi są tu gęsto
porośnięte drzewami, co nadaje okolicy szczególnie malowniczy charakter.
W 1895 roku mostem przejechała pierwsza kolejka wąskotorowa, wioząc swych
pasażerówzBydgoszczydoKoronowa.Trasa,liczącaok.25kmdługości,odsamego
początku cieszyła się dużym powodzeniem. Ruch pasażerski na szlaku Bydgoszcz
– Koronowo zawieszono 1 października 1969 roku, a w 1992 roku również ruch
towarowy. Od tego czasu most pełnił rolę kładki dla okolicznych mieszkańców.
W 2011 roku obiekt został zamknięty by zapewnić bezpieczeństwo korzystających
z zabytkowej przeprawy. Mimo zakazu wstępu na sam most, warto odwiedzić ten
malowniczy zakątek. Przeprawa szczególnie okazale prezentuje się z oddali lub
z poziomu rzeki, a schodząc niżej, możemy ją podziwiać w całej okazałości.
8

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
J.A.W. Łącz s.c.
Oleje Świecie
Spichrze
w Grudziądzu
J.A.W Łącz s.c.
Świecie nad Osą 93
86-341 Świecie nad Osą
www.oleje-swiecie.pl
Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu
ul. Wodna 3/5
86-300 Grudziądz
www.muzeum.grudziadz.pl
J.A.W. Łącz s.c. to firma rodzinna, która od 1992 roku produkuje oleje tłoczone na
zimno-lniany,rzepakowyisłonecznikowy,znajwyższejjakościziarenpochodzących
z własnego 160 ha gospodarstwa. Od 3 lat w produkcji roślinnej wdrażana jest
technologia Efektywnych Mikroorganizmów, która pozwala na znaczne obniżenie
ilości stosowanych środków plonotwórczych, przy jednoczesnym zwiększeniu
jakości i ilości plonu. Oprócz olejów firma oferuje brykiet ze słomy rzepaczanej,
odolejony len mielony oraz kwalifikowane materiały siewne. Sam proces
produkcji oleju odbywa się przy pomocy prasy ślimakowej na zimno, to znaczy,
że temperatura nasion nie przekracza 600
C. Następnie olej trafia do osadników,
gdzie podlega procesowi sedymentacji (osiadania). Po 10 dniach odstania, olej bez
żadnych dodatkowych zabiegów jest butelkowany i trafia do sprzedaży. Takim
sposobem, w każdej butelce olejów znaleźć można zapach ziemi i smak pasji, jaką
rodzina Łączów wkłada w jego produkcję.
Grudziądzkie spichrze usytuowane są na wiślanej skarpie, wznoszącej się w stronę
ruin zamku krzyżackiego. W średniowieczu Grudziądz, dzięki położeniu przy
rzece i żyznej ziemi chełmińskiej, stał się znaczącym ośrodkiem handlu zbożem,
dlatego w latach 1346-1365 rozpoczęto budowę spichlerzów mających służyć
jako pomieszczenia magazynowe. Ciąg wysokich spichlerzy zastąpił istniejący tu
wcześniej mur ceglany, tak więc budowle te zostały włączone w system obronny
miasta. Wszystkie spichlerze są ustawione kalenicowo stanowiąc mur obronny
o przeszło 20 m wysokości. Te stojące od strony rzeki Wisły zostały dodatkowo
wzmocnione. Mimo wzmocnień spichrze uległy częściowemu zniszczeniu.
Gotyckie cegły w większości budynków ostały się jedynie w przyziemiu, górne
partie natomiast pochodzą z późniejszych wieków. We wnętrzach zachowały się
pierwotne konstrukcje drewniane i stropy belkowe. Na przełomie XIX i XX wieku
kilka spichrzy przebudowano na cele mieszkalne. W 1907 roku wybudowano
zejście nad Wisłę, gdzie Błoniami Nadwiślańskimi można spacerować wzdłuż tej
zabytkowej zabudowy.
9

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Instytut Zootechniki
Państwowy Instytut
Badawczy Zakład
Doświadczalny
Kołuda Wielka
Solanki Uzdrowisko
Inowrocław Sp. z o.o.
Instytut Zootechniki Państwowy
Instytut Badawczy Zakład
Doświadczalny Kołuda Wielka
ul. Parkowa 1, Kołuda Wielka
88-160 Janikowo
www.izzd-koluda-wielka..com.pl
www.gesi-koluda.pl
Solanki Uzdrowisko Inowrocław Sp. z o.o.
ul. Solankowa 77
88-100 Inowrocław
www.solanki.pl
Zakład powstał i rozpoczął swoją działalność w 1946 roku. Prace hodowlano-
badawcze,prowadzonenadgęsiąnieprzerwanieod1962r.,pozwoliłynautrwalenie
genetycznych cech użytkowych populacji gęsi i nadanie jej nazwy handlowej
„Gęś Biała Kołudzka®
”, która obecnie jest uznawana za odrębną rasę. Gęś Biała
Kołudzka®
utrzymywanajestwproekologicznychwarunkach,żywionanaturalnymi
paszami, spaceruje po łąkach, pastwiskach, ogrodach i sadach, ma więc możliwość
wyboru pożywienia zgodnie z zapotrzebowaniem i własnym smakiem. Do tego bez
ograniczeń karmiona jest ziarnem owsa, co gwarantuje wysoką wartość odżywczą
mięsa i tłuszczu. W zakresie hodowli i chowu owiec niewątpliwym osiągnięciem
było wytworzenie i zarejestrowanie matecznej linii o nazwie „owca kołudzka”.
Od 1992 r., w wyniku prac badawczych prowadzonych w zakresie owczarstwa,
opracowano i wdrożono technologię przyfermowej produkcji serów owczych
m.in.: wędzonych, półtwardych, pomazankowych, solankowych, twarogowych
oraz jogurtów z pasteryzowanego mleka owczego. Surowiec do produkcji serów
pozyskuje się mechanicznie od owiec wyhodowanych w Zakładzie. Owce żywione
są naturalnymi paszami gospodarskimi, a latem dodatkowo korzystają z pastwisk
w przyzakładowym sadzie.
Sięgające swoją tradycją 1875 roku „Solanki” Uzdrowisko Inowrocław
Sp.zo.o.todoskonałemiejscedowypoczynku,rehabilitacjiiproﬁlaktykizdrowotnej.
Usytuowane są w ponad 100-letnim Parku Solankowym w Inowrocławiu, w którym
główną atrakcją jest tężnia solankowa. Tężnia w Inowrocławiu ma kształt dwóch
połączonych ze sobą wieloboków, mierzy 9 metrów wysokości i 300 metrów
długości. Na całej długości tężni znajduje się taras widokowy, z którego można
podziwiać panoramę Parku Solankowego i częściowo Inowrocławia.
TężniestanowiąwyjątkowąatrakcjęInowrocławia.Wokresieletnimwpobliżutężni
organizowanesąróżnorodneimprezykulturalne.Jednąznichjestorganizowanaod
2006 roku Inowrocławska Noc Solannowa. Koncert odbywa się zawsze w ostatnią
sobotę lipca.
10

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Warsztaty Szkolne,
Zespół Szkół
Gastronomiczno-
Hotelarskich
w Toruniu
Baj Pomorski Teatr
w Toruniu
Warsztaty Szkolne, Zespół
Szkół Gastronomiczno-
Hotelarskich w Toruniu
ul. Osikowa 15
87-100 Toruń
www.zsgh.torun.pl
Baj Pomorski Teatr w Toruniu
ul. Piernikarska 9
87-100 Toruń
www.bajpomorski.art.pl
Rodowód Zespołu Szkół Gastronomicznych sięga 1946 roku. Szkoła
przygotowuje wysoko wykwaliﬁkowane kadry w zawodach gastronomicznych
oraz posiada doskonale wyposażone i położone w centrum miasta Warsztaty
Szkolne. Przygotowywane na warsztatach potrawy np. ciasta, ciasteczka,
paszteciki i kapuśniaczki można zakupić w szkolnym sklepiku. Młodzież szkolna
w ramach warsztatów przygotowuje potrawy na imprezy okolicznościowe oraz
na organizowane degustacje i pokazy. Zespół Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich
w Toruniu promuje żywność naturalną z naszego regionu, wykorzystując
dziedzictwo polskiej kuchni. Toruński gastronomik jako pierwsza szkoła w regionie
stała się członkiem regionalnej sieci „Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze”.
Podczas Warsztatów Szkolnych młodzież przygotowuje wyroby i potrawy wg
starych, sprawdzonych przepisów korzystając z najlepszych lokalnych surowców.
Jednym z wyrobów przygotowywanych w kuchni Warsztatów przez młodzież
szkolną są kapuśniaczki.
Baj Pomorski to jeden z najciekawszych i najnowocześniejszych obiektów
teatralnych w Polsce. Posiada nie tylko scenę dla dzieci i młodzieży, ale również
dla dorosłych. Obiekt posiada niezwykły front w kształcie wielkiej drewnianej
szafy. Teatr jest organizatorem ciekawych projektów artystyczno-edukacyjnych
oraz dwóch międzynarodowych festiwali: Międzynarodowego Festiwalu Teatrów
Lalek i Toruńskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora. Baj Pomorski to również teatr
lalek z wieloletnią tradycją. Na deskach teatru dzieci i dorośli mogą obejrzeć znane
wszystkim bajki, m.in. Pinokio, Kot w butach, Czerwony Kapturek, Calineczka,
Piękna i Bestia. Wraz z modernizacją budynku teatr zyskał wiele nowych możliwości
w zakresie tworzenia przedstawień oraz rozwijania działalności edukacyjno-
społecznej. Nowoczesne rozwiązania techniczne i elektroakustyczne pozwalają
tworzyć spektakle z wykorzystaniem najnowszych technik multimedialnych
i nowatorskich pomysłów inscenizacyjnych.
11

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Hotel Gromada
w Toruniu
Restauracja Zajazd
Staropolski
Muzeum
Etnograficzne
w Toruniu
Hotel Gromada w Toruniu
Restauracja Zajazd Staropolski
ul. Żeglarska 10/14
87-100 Toruń
www.gromada.pl
Muzeum Etnograficzne w Toruniu
Wały Generała Władysława Sikorskiego 19
87-100 Toruń
www.etnomuzeum.pl
Hotel „Gromada” oraz restauracja „Zajazd Staropolski”, mieszczą się w Toruniu przy
ul. Żeglarskiej, w historycznych, pochodzących z XIV wieku kamienicach. Znajdują
się w samym sercu toruńskiej Starówki, wpisanej na Listę Światowego Dziedzictwa
UNESCO. „Zajazd Staropolski” jest ważnym punktem na mapie kulinarnej Torunia
i regionu od ponad 30 lat. Tradycja zobowiązuje: potrawy dla gości przyrządzane
są według tradycyjnych receptur, wyłącznie ze świeżych i naturalnych produktów.
W ofercie lokalu goście odnajdą tradycyjne polskie dania takie, jak czernina i żurek
staropolski. Smakoszom można polecić udka kacze w sosie owocowym, karkówkę
z dzika w sosie jałowcowym. Rozkosz kulinarną dopełnia historyczny duch miejsca,
profesjonalna obsługa i rzadko już spotykany sposób serwowania potraw.
Lokaljestgodnypoleceniawszystkim,którzychcąsięrozkoszowaćniepowtarzalnym
smakiem w średniowiecznym anturażu.
Muzeum Etnograficzne w Toruniu powstało 1 stycznia 1959 roku i jest jednym
z trzech samodzielnych muzeów etnograficznych w kraju. Siedzibą muzeum,
od jego powstania, jest dawny Arsenał artyleryjski z 1824 r. (jeden z elementów
twierdzy toruńskiej). Przy muzeum znajduje jest Park Etnograficzny w którym
prezentowane są XVIII, XIX i XX wieczne obiekty architektury wiejskiej pochodzące
z Kujaw, Ziemi Dobrzyńskiej, Ziemi Chełmińskiej, Kociewia, Borów Tucholskich
i Kaszub.
W 2012 r. kolekcja muzeum liczyła ponad 60 tys. obiektów z całej Polski. W muzeum
odnaleźć można zbiory i materiały dokumentacyjne z zakresu etnografii
i etnologii oraz dziedzin pokrewnych, dotyczące: kultur tradycyjnych i ludowych
polskich regionów etnograficznych, kultur mniejszości etnicznych i religijnych
współegzystujących z kulturą polską w historycznych i obecnych granicach kraju,
kultur polskich mniejszości za granicą oraz kultur popularnych i typu ludowego
w Polsce. Muzeum prowadzi także działalność wydawniczą.
12

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Hotel Osada
Karbówko
Wellness & Spa
Ośrodek Chopinowski
w Szafarni
Hotel Osada Karbówko
Wellness & Spa
Elgiszewo 37
87-408 Ciechocin
www.osadakarbowko.pl
Ośrodek Chopinowski w Szafarni
Szafarnia 1
87-404 Radomin
www.szafarnia.art.pl
Osada Karbówko położona jest w pobliżu Golubia-Dobrzynia, w urokliwej
Dolinie Drwęcy. Wizytówką osady są oryginalne kryte strzechą chaty. Tym, którzy
chcą dobrze zjeść polecić można „Karczmę Myśliwską”, serwującą potrawy
przygotowywane według staropolskich receptur, z zachowaniem tradycji
szlacheckiej kuchni polskiej. Goście Karczmy mogą posmakować dziczyzny,
szerokiego wyboru świeżych ryb oraz owoców lasu. Szczególnie polecane są: zupa
borowikowa na zakwasie, czernina z kluseczkami ziemniaczanymi, szaszłyk z dzika,
„przysmak łowczego” – wyśmienita babka ziemniaczana z gulaszem z dziczyzny
oraz kulebiaczki.
Osada Karbówko może poszczycić się szeroką gamą własnych produktów
takich, jak: sery, wędliny i kiełbasy oraz przetwory owocowe, przygotowywanych
w naturalny sposób, bez sztucznych dodatków czy konserwantów. Szef kuchni
zwraca szczególną uwagę na pochodzenie produktów, które są bazą serwowanych
w karczmie dań.
Szafarnia leży wśród malowniczych pól ziemi dobrzyńskiej. Najbardziej znaczącym
wydarzeniem, dzięki któremu Szafarnia pojawiła się na kulturalnej mapie Europy,
stałsiępobytwmajątkuDziewanowskichFryderykaChopina-wybitnegopolskiego
kompozytora i pianisty. Kilkunastoletni Chopin w 1824 i 1825 r. spędzał tu wakacje.
Pobyt Fryderyka w Szafarni stał się doskonałym pretekstem do zainicjowania
działalności kulturalnej mającej na celu upowszechnianie i propagowanie muzyki
tego wybitnego polskiego kompozytora. Dziś Ośrodek Chopinowski prowadzi
przede wszystkim ożywioną działalność koncertową. Cykliczne koncerty odbywają
sięwkameralnejatmosferzepałacowejsalikoncertowej.WOśrodkuChopinowskim
znajduje się kawiarnia, która oferuje wyśmienite kawy, herbaty oraz - w niedziele
koncertowe - ciasta domowego wypieku. Można tu również nabyć pamiątki,
gadżety i publikacje związane z Fryderykiem Chopinem.
13

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Hotel Karczma
Spichrz
Centrum
Nowoczesności Młyn
Wiedzy w Toruniu
Hotel Karczma Spichrz
ul. Mostowa 1
87-100 Toruń
www.spichrz.pl
Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy w Toruniu
ul. Władysława Łokietka 5
87-100 Toruń
www.mlynwiedzy.org.pl
Wybudowany w 1719 roku budynek, w którym mieści się Hotel Karczma Spichrz,
to jeden z najładniej odrestaurowanych zabytków toruńskiej Starówki. Od strony
południowej graniczy z Bulwarem Filadelﬁjskim i Wisłą, zaś od strony wschodniej
z ulicą Mostową – niegdyś jedną z głównych ulic Torunia. Dwuskrzydłowy,
czterokondygnacyjny spichrz został wybudowany przez kupca toruńskiego Jana
Noggena i obecnie jest jednym z największych tego typu obiektów w Polsce.
Stylizowane na staropolską karczmę wnętrza doskonale nawiązują do charakteru
serwowanej tu kuchni. W menu królują tatar, kiełbasa z metra, kaczka pieczona
z modrą kapustą, golonka po staropolsku, dziczyzna i oczywiście pierogi. Ponadto,
w okresie letnim gościom Spichrza udostępniany jest niezwykle urokliwy taras
z widokiem na Wisłę, na którym turyści mogą skosztować aromatycznej kawy
i domowych wypieków. Karczma co roku bierze udział w akcji „Kujawsko-Pomorska
gęsina na Św. Marcina”, oferując potrawy z gęsi tj. półgęsek na rukoli czy udko
w sosie jabłkowym.
Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy to pierwsze centrum nauki w regionie
kujawsko-pomorskim. Siedziba instytucji to odrestaurowane, dawne młyny
Richtera - budynki zbudowane na przełomie XIX i XX wieku. Na przestrzeni
5 tys. m2
, na 6 kondygnacjach znajduje się przestrzeń wystawiennicza, pracownie
naukowe, sale ekspozycyjne dla dzieci i biura. Głównym rekwizytem i wizytówką
instytucji jest Wahadło Foucaulta, najdłuższe zamontowane na stałe w Polsce,
umożliwiające obserwację zjawiska obrotu Ziemi wokół własnej osi. Sercem
toruńskiego eksponatu jest 35-kilogramowa, chromowana kula wypełniona
piaskiem, zawieszona na 33-metrowej linie, biegnącej od dachu po parter placówki
przez wszystkie kondygnacje. Dzięki temu wahadło jest widoczne z każdego piętra.
Prezentowane są tutaj dwie stałe ekspozycje: „O Obrotach” - poświęconą idei koła
i ruchu obrotowego, także w odniesieniu do dzieła Mikołaja Kopernika „O obrotach
sfer niebieskich” oraz „Rzeka” nawiązująca do przepływającej przez Toruń Wisły,
obejmująca model rzeki od źródeł po ujście. W Centrum można samodzielnie
przeprowadzać eksperymenty co stanowi najlepszą i najciekawszą formę nauki.
Celem Centrum Nowoczesności jest przekazywanie wiedzy w sposób interaktywny.
14

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Bankiet
Wiesław Królak
Wyspa Młyńska
w Bydgoszczy
Bankiet Wiesław Królak
Zdziersk 1C
89-210 Łabiszyn
www.bankiet-catering.pl
Wyspa Młyńska w Bydgoszczy
www.wyspa.mlynska.prv.pl
Firma „Bankiet” Wiesław Królak od ponad 10 lat świadczy usługi kulinarne
o najwyższym standardzie dla firm, instytucji i osób prywatnych. W Łabiszynie,
20 km od Bydgoszczy, znajdują się sale bankietowe mogące pomieścić do 200 gości.
Swoim klientom „Bankiet” oferuje fachową pomoc w planowaniu, organizacji,
realizacji wesel, imprez biesiadnych oraz integracyjnych przy grillu pod strzechą.
Firma posiada szeroki asortyment dań kuchni polskiej i nie tylko. Do przygotowania
potraw używa się produktów pochodzących od lokalnych dostawców – rolników
i rybaków.
Wśród oferowanych dań na uwagę zasługuje pasztet z gęsi, filet z gęsi z sosem
figowo-pomarańczowym, filet z jesiotra w zalewie ziołowej, gulasz z żołądków
drobiowych, smalec domowy oraz bigos.
Wyspa Młyńska to jedno z najbardziej niezwykłych i urzekających miejsc
w Bydgoszczy. To co czyni Wyspę wyjątkową to przede wszystkim jej położenie
w samym sercu miasta, zaledwie kilka kroków od Starego Rynku. Wyspa była
przemysłowym centrum miasta od średniowiecza przez kilka następnych
stuleci. To właśnie na Wyspie Młyńskiej ulokowana została mennica królewska,
która funkcjonowała w tym miejscu z przerwami od 1594 do 1688 r. Bydgoska
mennica zasłynęła m.in. z wybitych tu 100-dukatów Zygmunta III Wazy, być
może największych złotych monet w historii Europy. Obecnie Wyspa Młyńska to
zielona oaza w centrum niemal pół milionowej metropolii. Większość budynków
znajdujących się na Wyspie pochodzi z XIX w., jednakże piwnica tzw. Białego
Spichlerza pamięta jeszcze wiek XV.
Woda, kładki, dawne młyny, budynki z czerwonej cegły odbijające się w nurtach
Młynówki (tzw. Wenecja Bydgoska), zadbana zieleń, w tym przede wszystkim
kasztanowce, tworzą dziś atmosferę bydgoskiej wyspy rzecznej.
15

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Hotel Pałac
Romantyczny
Muzeum
Piśmiennictwa
i Drukarstwa
w Grębocinie
Hotel Pałac Romantyczny
ul. Toruńska 1
87-148 Turzno
www.palac-romantyczny.com
Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie
ul. Szkolna 31
87-122 Grębocin/k. Torunia
www.muzeum.grebocin.pl
Hotel Pałac Romantyczny w Turznie niedaleko Torunia mieści się w pałacu
otoczonym parkiem. Budowę pałacu rozpoczęto w pierwszej połowie XIX wieku
w oparciu o projekt znanego architekta Henryka Marconiego. Ukończony ok. 1860
roku budynek ma styl eklektyczny, z wyraźnymi elementami neorenesansowymi.
HenrykMarconizaprojektowałpark,bramęwjazdową,altanęikuźnię.Zpoczątkiem
XX w. ostatni przedwojenni właściciele majątku rozbudowali pałac. Do dziś, oprócz
pałacu, zachowały się tu: otaczający pałac okazały park w angielskim stylu, brama
wjazdowa oraz altana zbudowana na wzór zameczku. W pałacowej restauracji
„Marconi” mistrz sztuki kulinarnej, promujący zasady Slow Food, zaskakuje
unikalnością potraw przyrządzonych tylko i wyłącznie z wyselekcjonowanych
produktów od lokalnych dostawców.
Spośródoferowanychdańklientomwartoszczególniepolecić:ćwierćgęsiowsianej,
zrazy z gęsi owsianej, carpaccio z wędzonej gęsi kołudzkiej, kwaśnicę na gęsinie.
Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa powstało w 2004 roku w niewielkiej wsi
Grębocin, 8 km od Torunia. Można w nim obejrzeć niezwykłe prywatne zbiory
związanezpapiernictwemidrukarstwem.WMuzeumprzeprowadzanesąwarsztaty
w trzech działach tematycznych: piśmienniczym, papierniczym i drukarskim. Dzieci
i młodzież mają możliwość zdobycia nie tylko wiedzy teoretycznej z zakresu
dawnych rzemiosł, ale przede wszystkim samemu sprawdzić, jak pisze się gęsim
piórem, czerpie papier i obsługuje dawną prasę drukarską. Dodatkową atrakcją jest
sama siedziba muzeum – urokliwy XIII-wieczny kościółek poewangelicki. Muzeum
swoją działalnością nawiązuje do bogatej historii regionu, a w szczególności do
istniejących dawniej na jej terenie papierni w Pruskiej Łące oraz papierni w Lubiczu.
Przybliża odwiedzającym 440 letnią historię Drukarni Toruńskiej. Muzeum
stanowi niezwykłą atrakcję turystyczną, a pięknymi zbiorami może konkurować
z podobnymi muzeami w kraju i na świecie.
16

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Restauracja
Gęsia Dolina
Muzeum Ziemi
Krajeńskiej
w Nakle nad Notecią
Restauracja Gęsia Dolina
ul. Nakielska 1A
89-121 Ślesin
tel. + 48 52 385 76 01
Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle nad Notecią
ul. Pocztowa 14
89-100 Nakło nad Notecią
www.muzeum.naklo.pl
Restauracja „Gęsia Dolina” serwuje dania kuchni regionalnej, zwłaszcza na bazie
gęsiny.Wcałorocznejofercieznajdująsię:półgęsek,gęsiaokrasa,krupniknagęsinie
oraz czarnina na gęsinie. W sezonie jesiennym w menu pojawia się zupa brukwiowa
na gęsinie, żołądki konfitowane, gęsi pipek oraz pasztet z gęsi. Oprócz dań z gęsiny
oferowane są inne dania regionalne np.: zupa z korbola, biała kiełbasa, żeberka
w regionalnym miodzie i piwie nakielskim duszone. Produkty wykorzystywane do
sporządzania dań w restauracji, w znacznej większości pochodzą od lokalnych
dostawców.
W restauracji można również kupić produkty regionalne, takie jak konfitury
marchwiane, sok z kwiatów czarnego bzu czy krówki. Restauracja współpracuje
także z browarem Krajan, oferując w ciągłej sprzedaży piwa tam wytwarzane.
W swojej ofercie restauracja posiada także miody i powidła z Doliny Dolnej Wisły.
Muzeum Ziemi Krajeńskiej mieści się w trzykondygnacyjnym odrestaurowanym
spichlerzu, który pochodzi z końca XIX w. Idea powołania muzeum zrodziła się
w latach 60-tych XX wieku. W 1963 roku powstał Komitet Organizacyjny Muzeum
Ziemi Krajeńskiej, który w rok później przekształcił się w Krajeńskie Towarzystwo
Kulturalne. Otwarcie muzeum nastąpiło 22 lipca 1964 roku, a jego pierwszą siedzibą
był budynek, w którym obecnie mieści się Urząd Stanu Cywilnego. W muzeum
prezentowana jest stała ekspozycja, poświęcona dziejom miasta oraz ziemi
krajeńskiej. Obejmuje ona eksponaty, począwszy od pradziejów, a skończywszy
na okresie II wojny światowej. Ponadto prezentowana jest bogata kolekcja
nakielskich pocztówek, ekspozycja etnograficzna oraz wystawa biograficzna,
poświęcona Klemensowi Biniakowskiemu - lekkoatlecie i działaczowi sportowemu.
Natomiast w przymuzealnym ogrodzie urządzono lapidarium, w którym
eksponowane są m.in. kostki brukowe powstałe z nagrobków pochodzących ze
zniszczonego cmentarza żydowskiego oraz dawny kamień graniczny pomiędzy
powiatami: wyrzyskim i szubińskim. Muzeum jest otwarte przez cały rok.
17

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Ośrodek Edukacji
Ekologicznej Wilga
Górznieńsko-
Lidzbarski
Park Krajobrazowy
Ośrodek Edukacji Ekologicznej
Wilga
ul. Leśna 12
87-320 Górzno
www.wilga.turystyka.pl
Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy
Czarny Bryńsk 1
87-320 Górzno
www.glpk.vot.pl
Ośrodek „Wilga” położony jest na terenie Górznieńskiego Parku Krajobrazowego.
Ze wzgórza Bocianiec, na którym usytuowany jest Ośrodek, rozciąga się
malowniczy widok na pobliskie jeziora rynnowe (Młyńskie i Górzno) i przepiękny
leśny rezerwat przyrody Szumny Zdrój. Ośrodek Edukacji Ekologicznej Wilga
w Górznie prowadzi działalność w zakresie edukacji ekologicznej dla dzieci
i młodzieży ze szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych.
W oparciu o produkty dostarczane przez lokalnych producentów przygotowuje się
zupy, mięsa, przystawki i zakąski. Prowadzona przez lata współpraca z okolicznymi
przedsiębiorcami daje gwarancję, że dostarczane półprodukty są zawsze pierwszej
jakości.
Restauracja oferuje swoim gościom wyśmienite dania z gęsiny, takie jak: czernina
z kluskami ziemniaczanymi, kujawskie pierogi z gęsiną i modrą kapustą oraz gęś
pieczoną w pomarańczach z żurawiną.
Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy został utworzony w 1990 r. Zajmuje on
powierzchnięprawie28tys.haipołożonyjestnapograniczuwojewództwkujawsko-
pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego. Rzeźba terenu parku
została ukształtowana przez lodowiec podczas ostatniego zlodowacenia, który
osiągnął tu swój punkt zwrotny, dzięki temu obserwujemy tak zróżnicowane formy
geomorfologiczne. Jeziora zachwycają swym naturalnym pięknem wynikającym
z położenia w głębokich dolinach i wśród lasów. Przyrodę parku cechuje wielka
różnorodność ponad 900 gatunków roślin. Wśród nich znajduje się wiele objętych
ochroną gatunkową. Równie bogata jest fauna parku. Licznie występują tu łosie,
jelenie, sarny, dziki, bobry, wydry, a spośród ptaków bieliki, orliki krzykliwe, bociany
czarne, bąki, derkacze, kanie czarne i rude, żurawie oraz wiele innych. Najniższym
punktem parku jest dno rzeki Brynicy - 73 m n.p.m., najwyższym zaś wzgórze
„Sarnia Góra” - 190,4 m n.p.m. Obok walorów krajobrazowych na uwagę zasługują
obiekty historyczno-kulturowe parku. Jednym z ważniejszych zabytków jest
pochodzący z XVIII wieku barokowo-klasycystyczny kościół w Górznie z obrazem
Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
18

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Centrum
Konferencyjne
Daglezja
Zamek Krzyżacki
w Zamku
Bierzgłowskim
Centrum Konferencyjne
Daglezja
Przysiek
87-134 Zławieś Wielka
www.daglezja.turystyka.pl
Diecezjalne Centrum Kultury
ul. Jagiellońska 2
87-152 Łubianka
www.zamekbierzglowski.eu
W bezpośrednim sąsiedztwie Torunia, w Złejwsi Wielkiej znajduje się Centrum
Konferencyjne„Daglezja”.Jesttonowoczesnyośrodekszkoleniowy,przytworzeniu
któregozaadaptowanomurypamiętającegoodległeczasybrowaru.Hotelpołożony
jest w malowniczym parku, wśród bujnej zieleni terenów leśnych. W historycznym
budynku browaru powstała nastrojowa i pełna uroku restauracja, która serwuje
świetną regionalną kuchnię. W okresie letnim przygotowuje się zupę parzybrodę
ze świeżej kapusty, a zimą krupnik kujawski i czerninę. Głównymi daniami kuchni
regionalnej jest żurek kujawski, gołąbki faszerowane leśnymi grzybami w białym
sosie z żuru, a na deser tradycyjny jabłecznik. Restauracja poleca również szynkę
kujawską z kością wraz z golonką faszerowaną goździkami.
Zamek Bierzgłowski to wieś w Polsce położona w powiecie toruńskim, w gminie
Łubianka, ok. 14 km od Torunia. Znajduje się tutaj jedna z najstarszych obronnych
budowli krzyżackich - gotycki zamek, wzniesiony w latach 1270-1305. Zamek był
wielokrotnie niszczony i odbudowywany. W latach 1475-1840 był własnością
rady miejskiej Torunia. Został odbudowany w stylu neogotyckim w roku 1860,
na początku XX w. i w okresie międzywojennym. Położony na wysuniętym
wzniesieniu pradoliny Wisły zamek składa się z zamku głównego, pełniącego
funkcje gospodarcze przedzamcza oraz wieży bramnej. Od wschodu, południa
i zachodu zamek otoczony jest fosą, od strony północnej znajduje się przedzamcze,
na terenie którego istnieje przebudowany w XIX w. budynek gospodarczy
z XIV w. oraz dwa późniejsze budynki. Przedzamcze jest otoczone kamiennym
murem, którym od północy znajduje się główna brama wjazdowa z neogotyckim
szczytem, a w narożu północno-zachodnim baszta. Od 1992 roku właścicielem
zamku jest Diecezja Toruńska. Gotycki zamek we wsi Zamek Bierzgłowski, w gminie
Łubianka, to jedna z najstarszych obronnych dobrze zachowanych budowli
krzyżackich na terenie Pomorza.
19

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Zespół Pałacowo-
Parkowy Sypniewo,
Romuald Adamski
Muzeum Indian
Ameryki Północnej
im. Sat Okha
w Wymysłowie
Zespół Pałacowo-Parkowy
Sypniewo, Romuald Adamski
ul. 29 Stycznia 45
89-422 Sypniewo
www.palac-sypniewo.pl
Muzeum Indian Ameryki Północnej
im. Sat Okha w Wymysłowie
Wymysłowo 5
89-500 Tuchola
www.huuskaluta.com.pl
Zespół Pałacowo-Parkowy w Sypniewie to jeden z najstarszych zabytków
województwa kujawsko-pomorskiego. Zlokalizowany jest na terenie wiejskim
w miejscowości Sypniewo, w gminie Więcbork. Pałac został wzniesiony w II połowie
XIX wieku. W swym otoczeniu posiada blisko 10 hektarowy park z zachowanymi
w nim cennymi gatunkami drzew. Wszystkie, przeznaczone dla gości sale Pałacu
posiadają dawny, stylowy wygląd z zachowanym w dużej mierze wyposażeniem
takim, jak kominki czy tzw. szafy gdańskie.
Ponieważ w archiwach zachowało się dużo informacji dotyczących historii Pałacu,
menu restauracji, nawiązuje do dawnych tradycji oraz staropolskich obyczajów.
W pałacowej restauracji serwuje się specjały kuchni staropolskiej oraz bogate
i różnorodne potrawy takie, jak: karkówka w sosie korzennym, potrawka po
krajeńsku oraz zraz po staropolsku, jak również dania z dziczyzny.
Muzeum powstało w 2000 roku dzięki miłośnikom wywodzących się z Polskiego
Ruchu Przyjaciół Indian i położone jest w Borach Tucholskich, w pobliżu rezerwatu
przyrody. Jest jedną z niewielu tego typu placówek w Europie. Sat-Okha, którego
imieniem nazwane jest muzeum to indianin urodzony i wychowany w pierwotnych
puszczachKanady,byłyżołnierzArmiiKrajowej,pisarziznanypopularyzatorkultury
tubylczych mieszkańców Ameryki. W zbiorach muzeum znajduje się spora liczba
eksponatów przybliżających życie codzienne, duchowe oraz sztukę pierwotnych
Amerykanów. Możemy tam znaleźć przedmioty użytkowe, akcesoria wojenne
i obrzędowe oraz barwne stroje. W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się hotel,
stadnina koni oraz restauracja, dające możliwość przyjemnego wypoczynku oraz
organizacji atrakcyjnych imprez, takich jak ognisko, przejażdżki konne, spacery
po lesie czy też spływ rzeką Brdą. Przy odrobinie szczęścia można spędzić czas
w towarzystwie polskich Indian.
20

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Restauracja „Stylowa” Zamek Krzyżacki
w Świeciu
Restauracja „Stylowa”
ul. Wojska Polskiego 83A
86-100 Świecie
www.restauracjastylowa.pl
Urząd Miejski w Świeciu
ul. Wojska Polskiego 124
86-100 Świecie
www.swiecie.eu
Restauracja Stylowa mieści się w Świeciu. Etnograﬁcznie, Świecie położone
jest na Kociewiu, na południe od Kaszub, na zachód od Warmii i na północ od
Kujaw. Dlatego Restauracja posiada ofertę tradycyjnych dań kuchni polskiej
i kuchni regionalnej: kociewskiej, kujawskiej, kaszubskiej i krzyżackiej. W menu
Restauracji znajduje się kilka potraw o recepturze niezmienianej od ponad 40 lat.
Menu restauracji to kwintesencja smaków polskiej tradycji kulinarnej, jak również
przykłady najlepszych przepisów kuchni międzynarodowej.
Różnorodność i cykliczne zmiany potraw w karcie restauracji to efekt współpracy
z lokalnymi dostawcami, którzy gwarantują świeżość i naturalność produktów,
instytucjami szkoleniowymi, dzięki którym kucharze i kelnerzy to profesjonaliści
otwarci na innowacyjne i autorskie rozwiązania. Restauracja współpracuje
z Towarzystwem Przyjaciół Doliny Dolnej Wisły, Lokalną Organizacją Turystyczną
Kociewie oraz z Lokalną Grupą Działania Bory Tucholskie. Ponieważ sztandarowymi
potrawami restauracji są dania z pstrąga, bierze ona udział w akcji TERAZ PSTRĄG.
Zamek w Świeciu zbudowany został przez Krzyżaków na początku XIV wieku
między dwoma rzekami Wisłą i Wdą. Był to jedyny zamek wodny na terenie
państwa krzyżackiego. Wzniesiony z cegły zamek w Świeciu powstał w stylu
gotyckim. Zbudowany na planie prostokąta posiadał 4 wieże, z których tylko
jedna przetrwała do dziś. Zamek mimo że znajdował się miedzy dwoma rzekami
dodatkowo otoczony był fosą. Historia obchodziła się z zamkiem dosyć łagodnie.
Bezwiększegouszczerbkuprzetrwałwojnykrzyżacko-polskie,poktórychdoczekał
się przebudowy w stylu renesansowym. Dopiero podczas wojen szwedzkich zamek
został zniszczony i od tego czasu popadał w coraz to większą ruinę. Do naszych
czasów przetrwała majestatyczna baszta północno-zachodnia, z której roztacza
się wspaniały widok na okolicę. Od 2002 roku, obiekt jest udostępniony dla
odwiedzających, których liczba z roku na rok stale wzrasta. Wewnątrz warowni i na
zamkowym dziedzińcu odbywają się wystawy, turnieje rycerskie, festyny, koncerty
i imprezy cykliczne.
21

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Restauracja
Ostromecka
Zespół pałacowo-
parkowy
w Ostromecku
Restauracja Ostromecka
ul. Bydgoska 8
86-070 Ostromecko
www.ostromecka.com.pl
Zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku
ul. Bydgoska 9
86-070 Dąbrowa Chełmińska
www.palacwostromecku.pl
Restauracja Ostromecka przyjmuje gości od 1830 r. i jest usytuowana na obrzeżach
Bydgoszczy, przy trasie łączącej to miasto z sąsiednim Toruniem. Restauracja ma
interesujący i oryginalny wystrój, przestronne wnętrza, bogactwo smaku i przemiłą
obsługę. W pięciu, stylowo urządzonych salach serwuje się smaczne dania
z dziczyzny, ryb i drobiu. Rozpalane zimą kominki podkreślają domowy, kameralny
charakter lokalu. Wiosną i latem sezonowy ogródek stanowi idealne miejsce na
rodzinną kolację przy grillu i dobrym winie. Potrawy są przygotowywane na bazie
świeżych, regionalnych składników: jaj, mleka, warzyw i owoców, które pochodzą
z miejscowych upraw i hodowli. Specjalnością restauracji są dania z gęsiny, która
przyrządzana jest wg tradycyjnych przepisów i własnych receptur.
W menu restauracji znajdują się również potrawy z jagnięciny i cielęciny, a także
z gęsiny tj. czernina, gęś faszerowana kaszą i grzybami czy półgęsek wędzony.
RestauracjajestczłonkiemKujawsko-PomorskiegoGęsinowegoSzlakuKulinarnego.
Zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku składa się z trzech pałaców: Pałacu
Starego, Pałacu Nowego i Pałacyku Myśliwskiego oraz rozległego parku w stylu
angielskim o powierzchni 36 ha. Park, w którym zbudowano trzy pałace jest
wielki, okazały i pięknie położony na wysokim brzegu Wisły. Pełno w nim okazów
starych pomnikowych drzew i krzewów, w tym również okazów nie występujących
w polskiej ﬂorze. Najstarszy Pałac Stary zbudowano w 1730 roku. Jest to piękny
barokowy pałac, z elementami saskiego rokoka. Pałac Nowy zbudowano
w pierwszej połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym. Do skrzydła Pałacu
Nowego dobudowano w końcu XIX wieku trzeci pałac nazwany Pałacykiem
Myśliwskim. Jest to uroczy romantyczny zameczek wzorowany na francuskim
renesansowym zamku znad Loary. Ten urokliwy myśliwski pałacyk łączy dwa
style, neorenesansowy i neobarokowy. Od 2008 roku właścicielem całego zespołu
parkowego i trzech pałaców jest miasto Bydgoszcz. Zespół pałacowo-parkowy
w Ostromecku jest ogólnie dostępny, a jego zwiedzanie jest bezpłatne.
22

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
23
Gospodarstwo
Agroturystyczne
„Pod Zachrypniętym
Kogutem”
Izba Pamięci
Poli Negri w Lipnie
Gospodarstwo Agroturystyczne
„Pod Zachrypniętym Kogutem”
Glewo 28
87-610 Dobrzyń Nad Wisłą
tel. +48 507 113 434; +48 54 238 03 13;
+48 516 255 009
Izba Pamięci Poli Negri w Lipnie
ul. Kościuszki 19
87-600 Lipno
www.polanegri.pl
Gospodarstwo Agroturystyczne jest usytuowane na prawym brzegu Wisły,
z panoramą na Zalew Wiślany. Położenie nad Zalewem rozciągającym się na
przestrzeni 40 km pomiędzy Włocławkiem, a Płockiem stwarza doskonałe warunki
do uprawiania sportów wodnych. W gospodarstwie znajduje się kilka koni, które są
do dyspozycji gości. Można tu pojeździć konno, lub po prostu pobyć z tymi
pięknymi zwierzętami. W gospodarstwie nie stosuje się nawozów sztucznych
i środków ochrony roślin. Na terenie gospodarstwa znajduje się karczma, w której
tradycyjnych, ludowych wnętrzach proponuje się dobrą, domową kuchnię polską,
serwując takie potrawy, jak żur kujawski, szynkę z kością z pieca chlebowego oraz
sodziak.
Gospodarstwo zajmuje się również produkcją kiełbas, szynek, polędwic i innych
mięs. Na terenie gospodarstwa organizuje się również imprezy okolicznościowe od
dużych imprez plenerowych poprzez pokazy, festyny i zawody.
Pola Negri, a właściwie Apolonia Chałupiec to bardzo znana polska aktorka
teatralna i filmowa oraz międzynarodowa gwiazda kina niemego. Aktorka urodziła
się w Lipnie na terenie ziemi dobrzyńskiej. W 2005 r. z inicjatywy miejscowej
nauczycielki Doroty Łańcuckiej powstała Lipnowska Izba Pamięci Poli Negri. Część
eksponatów przekazał Alojzy Bukolt – przedwojenny bydgoski filmoznawca,
wielbiciel talentu aktorki. W swych zbiorach posiada liczne zdjęcia aktorki oraz
publikacje na jej temat oraz filmów, w których występowała m.in. egzemplarze
przedwojennego tygodnika „Kino”. W bogatej galerii zdjęć uwagę zwraca nie tylko
urodagwiazdy,aleprzedewszystkimróżnorodnośćkreacjiscenicznychifilmowych,
które miały duże znaczenie dla kształtowania kierunku i rozwoju kinematografii
w tamtych czasach. Zwiedzaniu wystawy towarzyszy odtwarzanie romansów,
wykonywanych przez artystkę.
W placówce można również obejrzeć ocalały fragment amatorskiego filmu
przedstawiającego Polę Negri i Charliego Chaplina. Oferta medialna zaspokoi
wymagania najwybredniejszych koneserów dorobku artystycznego Negri,
a wielbiciele jej talentu wokalnego mogą posłuchać nastrojowych romansów w jej
wykonaniu.

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Delikatesy Tradycyjne
Arkadia
Żywe Muzeum
Piernika w Toruniu
Delikatesy Tradycyjne Arkadia
ul. Kołłątaja 2b
87-100 Toruń
tel. +48 532 723 038
www.delikatesytradycyjne.pl
Żywe Muzeum Piernika w Toruniu
ul. Rabiańska 9
87-100 Toruń
www.muzeumpiernika.pl
Sklep Arkadia Delikatesy Tradycyjne prowadzi sprzedaż wyłącznie najwyższej
jakości żywności lokalnej, regionalnej i ekologicznej. Sklep posiada bogatą ofertę
produktów wysokiej jakości, pochodzących od wytwórców z różnych regionów
Polski, w tym członków Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego
oraz sieci regionalnej Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze: sery owcze
z Kołudy Wielkiej, mąki i makarony Wytwórni Makaronu Bio oraz kajmak tradycyjny
ﬁrmy Polder Sp. z o.o. Sklep oferuje swoim klientom codziennie świeże pieczywo
ekologiczne i tradycyjne.
Delikatesy Tradycyjne Arkadia to pierwsza placówka handlowa, która otrzymała
członkostwo w sieci regionalnej Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze.
W związku z ciągle rosnącym zapotrzebowaniem klientów na żywność naturalną
i tradycyjną, sklep stale poszerza gamę oferowanych produktów o nowe pozycje.
Żywe Muzeum Piernika to miejsce wypełnione historią Torunia i pachnące słynnymi
piernikami. Można tutaj nie tylko posmakować, ale także samodzielnie upiec piernik
według receptur sprzed 500 lat. Muzeum Piernika jest muzeum interaktywnym
gdzie w zrekonstruowanej XVI-wiecznej piekarni odbywa się produkcja pierników
według starych receptur i przy użyciu tradycyjnych narzędzi. Zwiedzający biorą
udział w pokazie, poznając składniki oraz pomagając wyrobić ciasto piernikowe.
Tutajkażdymożezrobićwłasnegopiernika,korzystającztradycyjnychdrewnianych
form. Przewodnikiem po muzeum jest mistrz piernikarski oraz wiedźma Korzenna.
W 2012 roku w konkursie National Geographic Traveler Muzeum Piernika zostało
uznane jednym z 7 Nowych Cudów Polski.
24

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Zakład Badawczy
Przemysłu Piekarskiego
Sp. z o.o.
Akademia Kulinarna
Sadkiewicz
Opera Nova
w Bydgoszczy
Zakład Badawczy Przemysłu
Piekarskiego Sp. z o.o.
Akademia Kulinarna Sadkiewicz
ul. Startowa 2
85-744 Bydgoszcz
www.sadkiewicz.pl
Opera Nova w Bydgoszczy
ul. Marszałka Ferdynanda Focha 5
85-070 Bydgoszcz
www.opera.bydgoszcz.pl
Działając od 2009 roku, Akademia Kulinarna Sadkiewicz organizuje warsztaty
gotowania dla pasjonatów dobrej kuchni - dorosłych oraz dzieci i młodzieży,
prowadzi szkolenia zawodowe, a także świadczy usługi cateringowe. W kuchni
Akademii przyrządzane są dania wg receptur kuchni staropolskiej, w oparciu
o naturalne produkty, które pochodzą z okolicznych gospodarstw ekologicznych.
Dodatkami do serwowanych potraw są kwiaty jadalne oraz najlepsze zioła
iprzyprawy.AkademiaKulinarnaSadkiewiczspecjalizujesięwwypiekuwspaniałego
pieczywa, jak: chleb mieszany razowy oraz w przyrządzaniu wyśmienitych dań,
takich jak gęś pieczona z sosem z powideł śliwkowych z Doliny Dolnej Wisły czy
pasztet z dziczyzny.
Swoją działalność Akademia prowadzi w doskonałych warunkach: posiada salę
konferencyjną, kameralną jadalnię oraz kuchnię, chłodnie i wędzarnie, a także
specjalne zaplecze przeznaczone do rozbioru półtusz zwierzęcych. Tutaj też działa
Akademia Kuchni Myśliwskiej dr Russaka i dr Sadkiewicza.
Opera Nova w Bydgoszczy to jeden z nowocześniejszych i najbardziej
wszechstronnych teatrów muzycznych w Polsce. Jest usytuowana w sąsiedztwie
Wyspy Młyńskiej oraz bulwarów nad Brdą. W gmachu Opery Nova, malowniczo
usytuowanym nad brzegiem Brdy, znajdują się dwie sceny: wielka i kameralna oraz
nowoczesne wyposażenie techniczne.
Od 1994 roku w Operze organizowany jest Bydgoski Festiwal Operowy, największy
w Polsce tego typu przegląd dokonań teatrów muzycznych - krajowych
i zagranicznych. Corocznie, dwa festiwalowe tygodnie to czas spotkań twórców,
ludzi kultury z entuzjastami różnorodnych gatunków muzycznych: opery, operetki,
musicalu, klasycznego i nowoczesnego baletu.
25

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Żywność ekologiczna
i tradycyjna Andtor
Sp. z o.o.
Obserwatorium
Astronomiczne
Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika w Piwnicach
Żywność ekologiczna
i tradycyjna Andtor Sp. z o.o.
Ostaszewo 3
87-148 Łysomice
tel. +48 505 004 958
Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika w Piwnicach
Piwnice k. Torunia, 87-148 Łysomice
www.ca.umk.pl
Andtor to rodzinna firma, która zajmuje się sprzedażą detaliczną i hurtową
produktów ekologicznych, lokalnych oraz regionalnych. W ofercie firmy można
znaleźć wyroby członków sieci regionalnej Dziedzictwo Kulinarne Kujawy i Pomorze
m.in. wyroby mleczarskie Grudziądzkiej Spółdzielni Mleczarskiej oraz Kujawskiej
Spółdzielni Mleczarskiej, soki firmy Żywność Ekologiczna Bio Food Sp. z o.o., mąki
i makarony z Wytwórni Makaronu BioBabalscy oraz oleje tłoczone na zimno firmy
J.A.W Łącz s.c. ze Świecia nad Osą.
Hurtownia współpracuje z lokalnymi firmami oraz z okolicznymi sklepami
oferującymi żywność wysokiej jakości, dostarczając im najlepsze, świeże produkty.
Właściciele prowadzą również sklep firmowy w Łysomicach, stawiając sobie za cel
promocję zdrowego odżywiania i prawidłowego stylu życia.
Ośrodek astronomiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu to placówka
naukowa zlokalizowana w miejscowości Piwnice, służąca obserwacji kosmosu,
badaniom naukowym, popularyzacji wiedzy o wszechświecie. Jest częścią
naukową Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kształcącą studentów
Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. Centrum Astronomii
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika to największy ośrodek astronomii obserwacyjnej
w Polsce. Obserwatorium Astronomiczne założono w 1948 r., staraniem
prof. Władysława Dziewulskiego i prof. Wilhelminy Iwanowskiej, pracowników
naukowych toruńskiego uniwersytetu. Obserwatorium Astronomiczne UMK
mieści się w zabytkowym dworze z końca XIX wieku. Do jego wyposażenia należą
m.in. teleskop Schmidta-Cassegraina o średnicy 90 cm oraz teleskop Cassegraina
o średnicy 60 cm. Obserwatorium posiada także dwa nowoczesne radioteleskopy:
mniejszy z nich, o średnicy 15 m został oddany do użytku w 1979 r., a większy, który
jest zarazem największym radioteleskopem w Europie Środkowej, ma średnicę
32 m i pracuje od 1994 r. Obiekty Centrum położone są w malowniczym parku
i można je zwiedzać w zorganizowanych grupach wycieczkowych.
26

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Masarnia Cekcyn
Mirosław Łepek
Muzeum Borów
Tucholskich
Masarnia Cekcyn
Mirosław Łepek
ul. Dworcowa 4
89-511 Cekcyn
tel. +48 52 336 40 68
Muzeum Borów Tucholskich
ul. Podgórna 3, 89-500 Tuchola
tel. +48 52 334 21 89
www.muzeum.tuchola.pl
Masarnia, zlokalizowana w centrum Borów Tucholskich, działa od 1965 roku,
a w jej bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się również sklep firmowy. Firma zajmuje
się produkcją tradycyjnych wędlin, bez zastosowania środków konserwujących
i wzmacniaczy smaków, przy wykorzystaniu tylko naturalnych przypraw:
majeranek, sól, pieprz, czosnek oraz gorczyca. Surowcem do produkcji cekcyńskich
wyrobów są półtusze pochodzące z okolicznych gospodarstw zajmujących się
chowem trzody chlewnej.
Masarnia oferuje takie wyroby, jak szynka wiejska wędzona, kiełbasa cekcyńska
oraz kaszanka borowiacka. Na uwagę zasługuje fakt, że szynka wiejska wędzona
została nagrodzona w konkursie Smaki Roku podczas Festiwalu Smaku w Grucznie
w 2012 r.
Muzeum Borów Tucholskich zostało udostępnione zwiedzającym w 1980 r., jako
Oddział Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy. Na siedzibę muzeum przeznaczono
budynekzprzełomuXIX/XXwieku,któryswojąarchitekturąnawiązujedodawnych
spichlerzy. Jest to obiekt murowany, o stropach drewnianych, belkowanych.
W przeszłości pełnił on różnorodne funkcje gospodarcze: magazynowano w nim
zboże, rozlewano piwo, produkowano lody i skupowano zioła. Budynek posiada
cztery kondygnacje, z czego trzy zostały przystosowane do celów wystawowych.
Eksponowane są dwie wystawy stałe: „Etnografia Borów Tucholskich” oraz „Fauna
i flora Borów Tucholskich”. Pierwsza zapoznaje zwiedzających z funkcjonowaniem
osadnictwa i życia codziennego na terenie borów w przeszłości. Druga zaś przenosi
w świat dzikiej przyrody, zwierząt i roślin znajdujących się w obszarze chronionym.
Prezentowane są również wystawy tymczasowe, zaznajamiające zwiedzających
z twórczością artystów ludowych. Eksponaty składające się na zasoby muzeum to
głównie: narzędzia codziennego użytku i ludowe stroje.
W latach 1992-2001 Muzeum było zarządzane przez Tucholski Park Krajobrazowy,
natomiast przez ostatnie dziesięć lat opiekę nad MBT sprawuje Starostwo
Powiatowe w Tucholi.
27

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Karczma Rzym Trzy spichrze nad
Brdą w Bydgoszczy
Karczma Rzym
ul. Bydgoska 1
86-014 Pawłówek
www.karczmarzym.com.pl
Trzy spichrze nad Brdą w Bydgoszczy
Muzeum Okręgowe
im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
ul. Grodzka 7-11
85-109 Bydgoszcz
www.muzeum.bydgoszcz.pl
Karczma Rzym położona jest w pięknym, urokliwym miejscu na granicy miasta
Bydgoszczy, przy wyjeździe z ulicy Grunwaldzkiej w kierunku Szczecina. Wystrój
karczmy nawiązuje do bajkowego świata ballady „Pani Twardowska” Adama
Mickiewicza. Organizowane są tutaj biesiady, na których serwowane są dania
kuchni polskiej i potrawy z gęsiny, dzięki czemu Karczma otrzymała certyﬁkat
Kujawsko-Pomorskiego Gęsinowego Szlaku. Do przygotowania swoich potraw
wykorzystuje surowce pochodzące od okolicznych producentów oraz zioła rosnące
w restauracyjnym ogródku. Kuchnia specjalizuje się w takich daniach, jak: biała
kiełbasa słoikowa podawana z chlebem własnego wypieku, golonka w zalewie
miodowo-czosnkowej oraz gęś nadziewana pieczonymi ziemniakami, warzywami
i suszonymi owocami.
Restauracja została również uhonorowana certyﬁkatem „Okiem Mamy”, jako
miejsce przyjazne dzieciom, dla których przygotowuje specjalne dania oraz świeżo
wyciskane soki z warzyw i owoców.
Spichrze stanowią dziś jeden z charakterystycznych elementów panoramy
Bydgoszczy. Spichrze mają konstrukcję ryglową i dawniej służyły jako budynek
do magazynowania zboża. Najstarszy z nich, a jednocześnie najniższy tzw.
holenderski, o zaokrąglonym dwuspadowym dachu, pochodzi z ok. 1793 r.
Pozostałe zbudowano w 1. poł. XIX w. Obecnie mieszczą się w nich ekspozycje
Muzeum Okręgowego. Spichrze te są jednymi z wielu, jakie w Bydgoszczy powstały
w okresie zaboru pruskiego i związane były ze wzmożonym spławem zboża przez
nowo wybudowany wówczas Kanał Bydgoski. Kanał miał być dogodną drogą
dostarczania dużych ilości zboża przez Szczecin na zachód, z pominięciem kupców
Torunia i Gdańska.
28

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Wody Mineralne
OSTROMECKO
Leszek Bokiej
Leśny Park Kultury
i Wypoczynku
w Bydgoszczy
- Myślęcinek
Wody Mineralne OSTROMECKO
Leszek Bokiej
Ostromecko
ul. Zdrojowa 3
86-070 Dąbrowa Chełmińska
www.ostromecko.pl
Ogród Fauny Polskiej ZOO
Leśny Park Kultury i Wypoczynku
ul. Gdańska 173-175, 85-674 Bydgoszcz
tel. +48 52 328 00 09
Park Rozrywki Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku
ul. Rekreacyjna, 85-687 Bydgoszcz
tel. +48 52 372 15 22
www.myslecinek.pl
Firma Wody Mineralne Ostromecko Leszek Bokiej produkuje wody mineralne
i napoje smakowe. Znajduje się w miejscowości Ostromecko koło Bydgoszczy
i jest jedną z największych rozlewni w regionie Kujawsko-Pomorskim. Najstarsze
wiadomości o wodzie z Ostromecka pochodzą z 1570 r. W 1894 roku rozpoczęto
eksploatację źródła umiejscowionego na terenie rezerwatu ścisłego Las Mariański.
Firma oferuje średniozmineralizowane gazowane oraz niegazowane naturalne
wodymineralnewydobywaneze„ŹródłaMarii”wOstromecku,któresprzedawane
są w butelkach szklanych i plastikowych.
Woda mineralna Ostromecko cechuje się niepowtarzalnym smakiem. Jest to
wysokojakościowy produkt o ugruntowanej tradycji oraz bogatej historii.
Leśny Park Kultury i Wypoczynku jest dużym obszarem rekreacyjno-
wypoczynkowym łączącym piękno natury z infrastrukturą, która pozwala na
aktywny wypoczynek, relaks i uprawianie sportów wyczynowych. Ten największy
park miejski w Polsce, liczy 830 hektarów powierzchni. Naturalnymi atrakcjami
Myślęcinka są stawy - na największym z nich znajduje się wyspa zwana „ptasią”. Jej
przydomek pochodzi od olbrzymich kolonii mew śmieszek i rybitw, które wybrały
ją na swoje siedlisko. Jednym z najpopularniejszych miejsc w Leśnym Parku jest
Polana Różopole. To tu odbywają się niezliczone koncerty, zjazdy, festiwale, pikniki,
wydarzenia sportowe. To także ulubione miejsce wypoczynku, relaksu i spędzania
czasu na świeżym powietrzu nie tylko mieszkańców Bydgoszczy.
29

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Wytwórnia Musztardy
Kcyńskiej
Żnińska Kolej
Powiatowa
Wytwórnia Musztardy
Kcyńskiej
ul. Wyrzyska 30
89-240 Kcynia
www.musztardakcynia.pl
Żnińska Kolej Powiatowa
ul. Potockiego 4
88-400 Żnin
tel. +48 52 302 04 92
www.ciuchciaznin.pl
Historia Musztardy z Kcynii sięga końca lat 50. XX wieku - były to wówczas jedne
z najbardziej cenionych i poszukiwanych musztard w Polsce. W 2011 roku ﬁrma
Grewling wznowiła produkcję najbardziej znanego kcyńskiego wyrobu. Doskonały
smak oraz aromat musztard uzyskuje się dzięki tradycyjnej recepturze ich
wytwarzania. Do produkcji musztard nie używa się konserwantów, barwników
czy przeciwutleniaczy. Najwyższą jakość musztard uzyskuje się dzięki stosowaniu
wyłącznie ziaren gorczycy - białej i czarnej, świeżo zmielonych przypraw oraz
długotrwałemu procesowi ich wyrobu.
Do przyrządzenia musztard stosuje się surowce z własnego gospodarstwa.
Firma oferuje musztardę kcyńską sarepską, ostrą, słodką oraz pełnoziarnistą.
Kolejka wąskotorowa, łącząca miejscowości Wenecja i Biskupin jest nieodłącznie
związana ze Żninem. Aby wziąć udział w niezapomnianej wycieczce należy udać się
na dworzec Żnińskiej Kolei Powiatowej. Kolejka jest atrakcją turystyczną, działającą
od 1972 roku, kiedy otwarto Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji. Wtedy to
PKP postanowiła reaktywować zamkniętą wcześniej wąskotorówkę, wybudowaną
jeszcze w końcu XIX wieku przez Prusaków. Pierwotnie kolejka miała zapewnić
transport płodów rolnych, głównie buraków cukrowych do Żnina.
Obecna trasa turystyczna posiada 5 stacji, a przejazd w jedną stronę trwa ok.
1 godziny. Rocznie korzysta z niej ok. 100 tys. osób.
Działa od końca kwietnia do końca sierpnia oraz we wrześniu podczas Festynu
Archeologicznego w Biskupinie.
30

Bydgoszcz
Toruń
Grudziądz
Włocławek
Inowrocław
Pasieka Kujawska
Apicom
Kujawsko-Dobrzyński
Park Etnograficzny
w Kłóbce
Pasieka Kujawska Apicom
Kaliska 128
87-840 Lubień Kujawski
www.miodpszczeli.pl
Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny w Kłóbce
87-840 Lubień Kujawski
tel. +48 54 284 27 92
skansen@muzeum.wloclawek.pl
Pasieka Kujawska Apicom jest firmą rodzinną, położoną na Kujawach w Kaliskach
koło Lubienia Kujawskiego, w pobliżu malowniczego jeziora Lubieńskiego. Firma
powstała z zamiłowania do pszczelarstwa. Początki pasieki sięgają 1921 roku,
kiedy hodowlą pszczół zajmował się senior rodziny - Szymon Pawłowski. Szybko
pszczelarstwo stało się jego pasją, którą „zaraził” kolejne pokolenia. Obecnie
pasiekę prowadzi już czwarte pokolenie rodziny Pawłowskich. Od początku
istnienia pasieka nastawiona jest na pozyskiwanie miodów najlepszych gatunków.
Korzystając z wolnych od przemysłu, ekologicznie czystych terenów dorzecza
Zgłowiączki oraz bogactwa lokalnej flory, pasieka produkuje miody wielokwiatowe
o szczególnych, unikatowych walorach smakowych.
Miody z Pasieki Apicom były wielokrotnie wyróżniane na targach i wystawach
rolniczych, m.in. na Dniach Pola w Zarzeczewie.
Skansen w Kłóbce, a dokładniej Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny powstał
w 1993 roku. W muzeum zobaczyć można budynki mieszkalne, w większości
przeniesione z różnych wsi Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej oraz budynki kuźni, karczmy
czy też szkoły. Cały teren skansenu otoczony jest lasem. Ta przepiękna wioska
zachwyca krajobrazami oraz historią. Bujne lasy, liczne jeziora, unikalny w tej
części kraju wodospad, klasycystyczny dworek z otaczającym go ogrodem w stylu
angielskim, neogotycki kościół, zabytkowy cmentarz oraz skansen - to wszystko
czeka na odwiedzających Kłóbkę. Nie bez powodu więc położona nad jeziorem
Radzikowo wioska określana jest mianem „Perły Kujaw”.
31

66 www.kujawsko-pomorskie.pl
www.culinary-heritage.com
NOTATKI

Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 oraz ze środków budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego
www.culinary-heritage.com
www.visitkujawsko-pomorskie.pl

Dziedzictwo folder sieć

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Dziedzictwo folder sieć

Ähnlich wie Dziedzictwo folder sieć (20)

Mehr von Anita Streich

Mehr von Anita Streich (20)

Dziedzictwo folder sieć