1. การเรียนรูเพื่อสงเสริมทักษะการคิดโดยใชปญหาเปนฐาน
เรื่องเพศศึกษา ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3
ใบความรู
เรื่อง หลักการปฏิเสธและการเตือนเพื่อน
ทุกคนมีสิทธิที่จะปฏิเสธการชวนไปทําในสิ่งที่ตนเองไมอยากทํา โดยเฉพาะอยางยิง
่
การชวนไปทําในสิ่งที่ไมปลอดภัย การติดโรค การใชยาเสพติด หรือ ไปมีพฤติกรรมทางเพศ
ที่ไมเหมาะสม
ประโยคปฏิเสธที่ดีควรมีลักษณะอยางนี้
1. การอางความรูสึกประกอบแทนการใชเหตุผลอยางเดียว เพราะการใชเหตุผลอยางเดียว

มักถูกโตแยงดวยเหตุผลอื่น แตความรูสึกเปนเรื่องที่โตแยงไดยาก
2. ปฏิเสธอยางชัดเจนทั้งทาทาง คําพูด และน้ําเสียง
3. การถามความคิดเห็น เปนการรักษาน้ําใจผูชวน ถาคูสนทนายอมรับคําปฏิเสธ ควรพูด
คําวา “ ขอบคุณคะ (ครับ) ”
ตัวอยางคําพูดปฏิเสธ
สถานการณ เพื่อนตางเพศชวนเขาไปในหองพักสวนตัว
ประโยคคําพูด “ เราไมอยากเขาไป มันดูไมดี ขอตัวนะ เธอคงเขาใจ ”
ลักษณะ ตัวอยาง
1. อางความรูสึกประกอบเหตุผล 1. มันดูไมดี
2. ปฏิเสธ 2. เราไมอยากเขาไป
3. ถามความเห็น 3. เธอคงเขาใจ
4. เมื่อถูกตื้อปฏิเสธซ้ําแลวรีบออกไปจาก 4. ขอตัวนะ
เหตุการณ
การหาทางออกเมื่อถูกเซาซี้
เมื่อถูกเซาซี้ สบประมาท ไมควรหวั่นไหวหรือใจออนตอคําพูด ควรหาทางออกดังนี้
1. ปฏิเสธซ้ํา แลวรีบเดินหนีจากพฤติกรรม เชน พูดวา “ ขอตัวนะ ” “ บอกวา
ขอตัวนะ ”
2. ผัดผอน คือ การพูดขอเลื่อนเวลาออกไปเพื่อใหผูชวนลมเลิกความตั้งใจ เชน พูดวา
“ ไววนหลังคอยวากัน ” “ คราวหนาคอยวากัน ” แลวรีบเดินหนีจากเหตุการณ
ั
ทัศนีย ไชยเจริญ ครู โรงเรียนวัดพวงนิมิต
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาสระแกว เขต 1 สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

2. การเรียนรูเพื่อสงเสริมทักษะการคิดโดยใชปญหาเปนฐาน
เรื่องเพศศึกษา ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3
3. ตอรอง คือ การชวนไปทํากิจกรรมที่ไมเสี่ยง เชน “ ไปกินขาวบานเราดีกวา
แมเราทํากับขาวอรอยนะ”
การหาทางออกอาจเลือกวิธีเดียว หรือ หลายวิธีกได สิ่งที่สําคัญ คือ ตองรีบออกจาก
็
เหตุการณใหเร็วที่สุด โดยไมยอมหยุดใหเซาซี้ หรือสบประมาทไปเรือยๆ เพราะอาจทําให
่
ใจออนได
ปญหาที่วัยรุนปฏิเสธไมสําเร็จ
วัยรุนสวนใหญปฏิเสธเพื่อนไมได สาเหตุมาจากเกรงใจ กลัวเพื่อนโกรธ ใจไมมั่นคง
อยากทํา ทนคําพูดเซาซี้สบประมาทของเพือนไมได ถาวัยรุนปฏิเสธไมสําเร็จก็จะทําใหตนเองตอง
่
เขาไปเกียวของกับพฤติกรรมเสี่ยง หรือไดรับอันตรายอยางหลีกเลียงไมได
่ ่
หลักสําคัญที่ชวยใหปฏิเสธไดสําเร็จ
1. ตองมีจิตใจมั่นคง แนวแน วาจะตองปฏิเสธจริงๆ เพราะเปนเรื่องทีมีความเสี่ยง
่
หรือมีผลเสียตอชีวิต
2. พูดปฏิเสธดวยน้ําเสียงและทาทางที่จริงจัง แตสุภาพไมหักหาญน้ําใจเพื่อน
3. เมื่อปฏิเสธจบแลว ตองรีบเดินออกไปจากเหตุการณนนทันทีโดยไมรีรอ เพื่อปองกัน
ั้
การเซาซี้หรือสบประมาทที่อาจทําใหเราใจออน
4. เมื่อพูดสบประมาท ไมควรไหวหวั่นหรือโตตอบ ใหรีบเดินหนีออกไปทันที
ตัวอยางประโยคปฏิเสธ
สถานการณทควรปฏิเสธ
ี่ ตัวอยางประโยคปฏิเสธ
1. เพื่อนชายชวนดื่มเหลา “เราไมชอบ กลัวจะเมา ไมดมนะ นายคงไมวา”
ื่
“ ไมอยากดื่ม เหม็น ขอไมดื่มนะ นายคงไมวา ”
2. เพื่อนตางเพศชวนไปคางคืน “ เราไมชอบไปคางคืนที่อื่น พอแมเราไมอนุญาต
ตางจังหวัด เราไมไปนะ เธอคงเขาใจ ”
3. เพื่อนชวนเที่ยวเธค “ เราไมชอบไปที่อยางนั้น เขาไปแลวอึดอัด ไมไปนะ
เธอคงไมวา ”
ทัศนีย ไชยเจริญ ครู โรงเรียนวัดพวงนิมิต
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาสระแกว เขต 1 สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

3. การเรียนรูเพื่อสงเสริมทักษะการคิดโดยใชปญหาเปนฐาน
เรื่องเพศศึกษา ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3
ทักษะการเตือนเพื่อน
การใชทักษะการเตือนเพื่อนและผูใกลชิดที่มีพฤติกรรมเสี่ยงตอการมีเพศสัมพันธ เชน
ควรแนะนําใหเพื่อนมีเหตุผลในการกระทําที่ถูกตอง กลาปฏิเสธในเรื่องที่ควรปฏิเสธ และรูจัก
การเลือกใชคําพูดในการปฏิเสธ ควรแนะนําใหรูจักผลเสียที่จะเกิดขึนถาหากมีเพศสัมพันธ
้
ในวัยเรียนและโรคที่ติดตอทางเพศ การเตือนตองใชคําพูดที่สุภาพและเหมาะสมดวย 1
1
แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูเพศศึกษา ชวงชั้นที่ 3 ชันมัธยมศึกษาปที่ 1-3
้
สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ รวมกับ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
สนับสนุนโดยกองทุนโลก
ทัศนีย ไชยเจริญ ครู โรงเรียนวัดพวงนิมิต
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาสระแกว เขต 1 สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน