İletişim kuralları, telefon görüşmesi kuralları.

1. GENEL VE TEKNİK İLETİŞİM VİZE SINAV NOTLARI
Kasım 2010
Değerli arkadaşlar, vize sınavınıza çalışırken her konu ile ilgili kendi örneklerinizle veya
dersteki örnekleriyle düşünmeniz sınavda sizlere fayda sağlayacaktır.
Dersimde ve diğer derslerinizin sınavlarında başarılar dilerim.
Öğr. Gör. Ömer Faruk ÖZGÜR
BÖLÜM I İLETİŞİM NEDİR ?
 İletişimle ilgili literatürde yaklaşık 200 e yakın tanım bulunmaktadır .
 Bazı iletişim tanımları şöyledir :
 Düşüncenin sözel olarak karşıdakilerle değiş tokuşu.
 İki kişinin birbirini anlaması, insanın karşıdakine kendisini anlatabilmesi.
 Duyguların, bilgi ve becerilerin aktarılma süreci.
 Kaynaktan çıktıktan sonra iletiyi alan için bir uyaran olan davranış.
 Kaynağın karşı tarafı etkilemeyi amaçlayan davranışı.
 Duygu, düşünce, ya da bilgilerin usa gelebilecek her türlü yolla başkalarına
aktarılması( TDK )
 Mesaj alıp gönderme, karşılıklı anlam alışverişi, paylaşımıdır.
 Kaynak ve alıcı arasında, bir kanal aracılığıyla anlaşılabilir mesajların alınıp
yollanması sanatıdır.
 İletişim, bilginin, fikirlerin, duygunun, becerinin vb’nin simgeler kullanılarak
iletimidir. ( Berelson ve Steiner, 1964 )
 İletişim anlam arama çabasıdır; insanın başlattığı, kendisini ve çevresini
yönlendirecek ve değişim ihtiyacını karşılayacak şekilde uyarıları ayırt
etmeye ve örgütlemeye çalıştığı üretken bir edimdir( Barnlund, 1968 ).
 İletişim esas olarak simgeler aracılığıyla bir kişiden ya da gruptan diğerine (
veya diğerlerine ) bilginin, fikirlerin, tutumların veya duyguların
iletimidir.
 İletişim sayesinde dünyayı anlamlı kıldığımız ve bu anlamı başkalarıyla
paylaştığımız insani bir süreçtir( Masterson. Beebe ve Watson, 1983).
 İletişim beraberlik, anlaşma, paylaşmadır.
 Communication kavramı köken olarak “com” “ile” “ ile beraber” anlamına
gelen kelime ve “union” “birlik” anlamına gelen iki kökün birleşmesi ile
“communication” “ile birleşme” veya “ile beraberlik” anlamını taşır.
1

2. Aynı kökten “community ( cemaat)” ve “communion ( Cemaatle birleşme) ”
kavramları da gelir.
 İletişim bir süreçtir.
 Süreç zaman ve yer içinde mesaj göndericilerini ve alıcılarını bağlama
hizmetini gören faaliyettir( Dillman 1999).
 Sosyal psikolojide iletişim: sosyal içinde yaşayan psikolojik bireyin kendini ve
dışını algılaması ve karşılıklı etkileşimde kendini ifade etmesi ile
anlamlandırılır.
İLETİŞİMLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER
 İletişim mesaj gönderme ve alma sistemidir.
 İletişim sistemi şu öğelerden oluşur:
 Gönderici / Kaynak
 Alıcı / Hedef
 Kanal
 Gürültü
 Sinyal / Mesaj
 İletişimde geri besleme ( feedback) vardır.
Geri beslemesiz iletişim olmaz.
 İletişim geriye döndürülemez.
İletişim sürekli ileriye doğru bir durumdan diğerine gider. İleri doğru akar.
Geri döndürülemez.
 İletişmemek mümkün değildir.
İnsanın iletişim kurmaması mümkün değildir.
İLETİŞİMİN AMACI
 İletişimin temel amacı “Varolma” dır.
 Bilgilendirmek
 Olumlu izlenim oluşturma
 Eyleme geçirme
 Birlik, beraberlik sağlama
2

3.  Sosyal olarak kişinin kendini gerçekleştirmesi ,sosyalleşmesi.
TEMEL İLETİŞİM VARSAYIMLARI
 İletişim kurmamak olanaksızdır.
 İletişimin içerik ve ilişki düzeyi vardır. “Ne yapıyon?” ile “Ne yapıyorsunuz
?” içerik aynıdır, fakat ilişki düzeyleri farklıdır.
 Mesaj alışverişindeki dizisel yapının kendi başına bir anlamı vardır.
 Mesajlar sözlü ve sözsüz iki tiptir.
 İletişim kuran kişiler ya eşit ya eşit olmayan ilişkiler içindedir.
İLETİŞİM ÖĞELERİ
 İletişimin temel öğeleri şöyle sıralanabilir.
 Kaynak – Mesaj – Alıcı
 Kaynağın sorumlulukları
a) Alıcıya uygun, açık, kolay, anlaşılır mesaj yollamak.
b) Mesajı en etkin kanalla yollamak
c) Geri bildirimleri doğru almak
 Mesaj / İleti
 Her mesaj bir anlam taşır. Temelde üç unsur vardır.
 Söz ( % 7) , Ses ( % 38 ) , Beden Dili ( % 55 )
 Alıcı
 Mesajı alan hedef varlıktır.
 Alıcının beş temel eylemi vardır. Alma, anlama, kabul,eylem ve geri bildirim.
İLETİŞİM SÜRECİ
 İletişim sürecinin temel aşamaları şöyle sıralanabilir.
a ) Bilgi, duygu , düşüncenin tanımlanması
b ) Göndericinin kodlaması
c ) Gönderme
d ) Alıcı ve mesajı alma
e ) Kod çözümü
3

4. f ) Eylem
g ) Tepki ( geri bildirim )
BAŞARILI MESAJ GÖNDERMENİN AŞAMALARI
 Başarılı mesaj göndermenin 3 temel aşaması vardır.
1 ) Mesajın hazırlanması
2 ) Mesajın iletilmesi
3 ) Mesajın anlaşıldığının teyidi
 Mesajın hazırlanması
 Mesajın hazırlanmasında aşağıdaki ilkelere azami düzeyde özen
gösterilmelidir.
 Ne elde etmek istiyorum ?
 Neden yapılmalı ?
 Ne zaman yapılmalı ?
 Nasıl yapılmalı ?
 Nerede yapılmalı ?
 Kim yapmalı ?
YAZILI İLETİŞİMDE MESAJIN HAZIRLANMASI
 Durum ( Mevcut Durumu açıklayın )
 Sonuç ( Olayların gelişimi ve bundan doğan varsa sorun vb açıklayın)
 Karar ( Konu ile ilgili olanaklı bir çözüm önerin )
 Eylem ( Kişinin yapacağı veya yapmasını istediğiniz şeyi yazın.
 Nezaket ( Mektubu gönderen kişiye/ kuruma karşı kızgın dahi olsanız olgulara
odaklanınız. )
 Örnek olay : Bir firma ile çalışırken zamanında yapılması gereken ödeme
yapılmadı, şirketiniz bundan zarar gördü, bu konunun telafi edilmesine ilişkin
talebinizi yukarıdaki kurallara göre nasıl bir mesajla iletirsiniz ?
MESAJIN İLETİLMESİ AŞAMASI
Mesajın iletilmesi aşamasında yapılması gerekenler
a) Alıcı mesajı almaya hazır mı ? Dikkat çekildi mi ?
4

5. b) Konusu özetlenmeli
c) Hedef tarafından kabul edilecek şekilde olmalı
d) Konu hakkında temel bilgi
e) Konunun alıcı için önemi açıklamalı
f) Konunun hedef için yararı ne / nerede kullanacak
g) Alıcıya doğrudan iletilmelidir
h) Beden dili ile desteklenmeli
i) Sonunda geri bildirim istenmeli
MESAJIN ALINDIĞININ TEYİDİ
 Geri bildirim esnasında dikkat edilmesi gerekenler
 Geri bildirim karşıdakine yararlı olacak mı ?
 Sevgi dilinde konuşun. İletişim bağ kurmaktır.
 Kişiyi davranışından ayırın. Davranışlar üzerinde konuşun. Kişiyi
yargılamayın.
 “Sen” mesajları yerine “ben” mesajları kullanın.
 İnsanlara bir şey yapamayacakları konusunda geri bildirim yapmayın.
İLETİŞİM SÜRECİ
5

6. İLETİŞİM TÜRLERİ
Yönüne Göre İletişim Türleri
1) Tek Yönlü İletişim
2 ) Çift Yönlü İletişim
Düzeylerine Göre İletişim Türleri
 1 ) Toplumun tümünü içeren düzey
 2 ) Örgütsel düzey
 3 ) Gruplar arası düzey
 4 ) Kişilerarası düzey
 5 ) Kişisel düzey
Grup içi ilişkilerinin yapısına göre iletişim türleri
1 ) Informel İletişim
2 ) Formel İletişim ( Dikey / Yatay / Çapraz İletişim ) veya
Formel ( Yukarıdan aşağıya – Aşağıdan yukarıya / Yatay / Çapraz )
Kullanılan İletişim Kanalına / Aracına Göre İletişim
1 ) Görsel İletişim
6

7. 2 ) Yazılı İletişim
Zaman ve Mekan İtibariyle İletişim
 1 ) Yüz yüze iletişim
 2 ) Uzaktan İletişim
Kullanılan Kodlara Göre İletişim
 1 ) Sözlü İletişim
 2 ) Sözsüz ( Beden Diliyle İletişim )
 3 ) Yazılı İletişim
Kullanılan Teknolojiye Göre İletişim
1 ) Kablolu İletişim
2 ) Kablosuz iletişim
3 ) Uydu İle İletişim
TEK YÖNLÜ İLETİŞİM
 Alıcıdan kaynağa geri dönüş zayıftır.
 Genellikle yukarıdan aşağıya iletişim görülür.
ÇİFT YÖNLÜ İLETİŞİM
 Alıcıdan kaynağa geri dönüş kuvvetlidir.
 Çift yönlü iletişimde kaynak ve alıcı / hedef rollerini değiştirirler.
 Tek ve Çift Yönlü İletişimin Karşılaştırılması
 Tek yönlü iletişim, daha hızlıdır.
 Çift yönlü iletişimde, daha sağlıklı iletişim kurulur.
 Çift yönlü iletişimde, hedef güven duygusu içindedir.
 Çift yönlü iletişim, gürültü ve dış etkilere daha fazla maruz kalır.
Çift yönlü iletişim, daha demokratiktir.
TOPLUMSAL İLETİŞİM
 Amaçları ; toplumu bilgilendirme, bir konuyu anlatma, birilerini suçlama
veya koruma gibi durumlarda da görülür.
 Kitle iletişim araçları öncesi, ağızdan ağıza, kulaktan kulağa vb
7

8.  Sonra gazete, radyo, televizyon, internet vb kullanılır oldu.
ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
 Hem örgüt içinde, hem de örgüt dışında ve diğer örgütlerle iletişim
GRUPLAR ARASI İLETİŞİM
 İki veya daha fazla kişiden oluşan grupların arasındaki iletişim
KİŞİLER ARASI İLETİŞİM
 İki veya daha fazla kişinin birbiri ile iletişimi
KİŞİSEL İLETİŞİM / KENDİSİYLE İLETİŞİM
 Kendi iç dünyasına yönelme,
 Kendini tanıma ve anlama
INFORMEL ( RESMİ OLMAYAN ) İLETİŞİM
 Formel iletişimin yanında , alternatif bir iletişim alanıdır.
 Dedikodu ve söylenti şeklinde
FORMEL ( RESMİ ) İLETİŞİM TÜRLERİ
A ) Yukarıdan Aşağıya İletişim
Hiyerarşik yapı içinde, emir komuta zinciri, üstlerden astlara
Genellikle yazılı iletişim kullanılır
B ) Aşağıdan Yukarıya İletişim :
Çalışanların üstleriyle, yazılı veya sözlü iletişime geçmesi
Yukarıya doğru iletişimde bazı engeller:
a) Üst yönetime kolayca ulaşamama
b ) Bilgilerin farklılaşması
c ) Yöneticinin bu iletişim tipine karşı olması
d ) Çalışanların statüleri
e ) İşletmenin gelenekleri
C ) Yatay İletişim
8

9. Aynı statüdeki kişilerle iletişim.
D ) Çapraz İletişim
Mesaj doğrusal yönde değil, çapraz olarak akmaktadır.
GÖRSEL İLETİŞİM
Televizyon, internet gibi araçlarla yapılan iletişim
YAZILI İLETİŞİM
Yazı yoluyla kurulan iletişim
YÜZ YÜZE İLETİŞİM
Kişilerin aracısız olarak yüz yüze iletişim kurmaları
Geri besleme daha yüksek ve hızlı olur
UZAKTAN İLETİŞİM
Teknolojik aracılarla kurulan iletişim
Telefon, e posta , internet gibi araçlar kullanılmaktadır.
SÖZLÜ İLETİŞİM
 Sözel unsurların kullanıldığı iletişim.
 E posta, mektup, dergi vb ile iletişim.
SÖZSÜZ BEDEN DİLİYLE İLETİŞİM
 Jest, mimikler yardımıyla iletişim
YAZILI İLETİŞİM
 Yazı aracılığıyla kurulan iletişim
KULLANILAN TEKNOLOJİYE GÖRE
 Kablolu / Telli İletişim : Birden fazla iletişim aracının kabloyla birbirine
bağlanması ile iletişim
 Kablosuz / Telsiz iletişim : Cep telefonu
 Uydu İle iletişim :
 Uydu araçları kullanılarak gerçekleştiren iletişim
BÖLÜM II İLETİŞİM ENGELLERİ
 FİZİKSEL ORTAMDAN KAYNAKLANAN ENGELLER
9

10.  BOZUK ORGANİZASYON ( İşletmelerdeki aşırı hiyerarşik yapı )
 SİSTEMİN YETERSİZLİĞİ ve UYGUN OLMAYAN FİZİKSEL KOŞULLAR
Örneğin açık hava, havasızlık, gürültü, çok kalabalık ortam, çok veya az ışık,
rahat olmayan oturma yeri
 KİŞİSEL ENGELLER
KONUŞMACIDAN KAYNAKLANAN ENGELLER
1 ) Amacı bilinmeyen ve iyi hazırlanmamış konuşma
2 ) Eksik bilgi, yanlış anlam veya eksik mesaj
3 ) Alıcıya uygun olmayan konuşma
4 ) Bozuk ses, monoton sunuş
5 ) Önyargılar, dinleyiciyi küçümseme
6 ) İnandırıcılığı olmayan gönderici
7 ) Eksik beden dili kullanımı, rahatsız edici giyim
8 ) Söz hakkı vermemek
9 ) Stres, aşırı heyecan, çok yorgunluk
DİNLEYİCİDEN KAYNAKLANAN ENGELLER
1 ) Hazırlıksız, ilgisiz dinleme
2 ) Bilgi ve düşünce eksikliği
3 ) Önyargılı dinleme
4 ) Geri bildirim yapmama, soru sormama
5 ) Yetersiz algılama, yanlış yorumlama
6 ) Dikkat eksikliği
7 ) Rahat olmayan giyim, görünüm
8 ) Fizyolojik durum, yorgunluk
ANLAMSAL ENGELLER
Dilin iyi kullanılmaması sonucu oluşur.
Kodlama ve kod çözümü sırasında ortaya çıkar.
Sözler kültür ve çevre ile anlam kazınırlar.
10

11. Örnek : “ Kaç torunun var hikayesi ?”
Örnek : “ İt kırkma hikayesi”
MESAJDAN KAYNAKLANAN ENGELLER
 Eksik tam olmayan bir mesaj ( 5N 1 K kuralı )
 Mesajın alıcıya uyarlanmaması ( Kişiye göre konuşma kuralı )
 Mesajın iletiminde yanlış kanal seçimi (İşitme engeli olana konuşma)
DİĞER İLETİŞİM ENGELLERİ
a ) AMACIN BİLİNMEMESİ ( Ne ? Niçin ? Nasıl yapılacak ? )
B ) Geçmiş yaşamda ORTAK YANLARIN OLMAMASI
C ) ÖNYARGILAR ve güvensizlik
“Erkekler zekidir” “ Kısa boylulardan kork”
D ) BİLGİ EKSİKLİĞİ ve anlam farklılıkları
“ Satılık Kartal ilanı” “ Fili tanıma hikayesi”
E ) ORTAK BİR DİLİN kullanılmaması
“Yanlış kelime seçimi” “Yanlış ve eksik imla kullanımı”
F ) FARKLI İLGİ ve ihtiyaçlar
“ Konuya az ilgi iletişimi engeller”
G ) SOYUT KAVRAMLARIN fazla kullanımı
“ Sizlerden iyi sonuçlar bekliyorum”
H ) JARGON kullanımı
“ Bu işten feedback alamayız?” “ Hasta eks oldu” “ Firmamız
konkordato ilan etti”
I ) SÖZCÜKLERE BOĞULMA
J) Sınırlı algı ve algıdaki farklılıklar
“Algıda seçicilik” “ Aynı olayı farklı algılama”
K) Uygun olmayan fiziksel çevre
L) Teknik yetersizlikler
11

12. M) Kesintiler
N) Zaman baskısı
“Vaktim çok dar çabuk söyle” “ Konuyu çok kısaca geçiyorum”
“Zaman planlaması yapmak”
K) Organizasyon iklimindeki farklılıklar
“Otoriter Müdür” “ Demokratik Müdür”
K) Statü farklılıkları “ Müdür - Çalışan, Baba – Evlat”
L) Beden dilinin eksik kullanımı
R) İlginç olamama
S ) Dikkat ve düşünme eksikliği
Ş ) Hayal kurma
İLETİŞİM ENGELİ OLUŞTURAN GENEL DURUMLAR
 Hedefin mesajı yanlış anlaması veya yorumlaması
“Ben öyle dediğinizi anlamamıştım”
 Önyargılar nedeniyle mesajı yanlış anlama
“ Bu kadar genç bir patron, bizi nasıl yönetecek ki ?”
 Kaynağa karşı gösterilen güven duygusu
“ Patronun bu işi yapabileceğinden emin değilim”
 Kaynak ve alıcının farklı karaktere sahip olması
“ Ben tez canlıyım, patronum ise aşırı yavaş”
 Bireylerin yetiştikleri ortamdan kaynaklanan farklı değer yargıları, istekleri
“Benim yetiştirildiğim ortamda işler böyle yürür”
 Bireysel farklılıklar
“ Ben patronumdan çok farklı düşünüyorum, ben olsan şöyle yapardım”
 Algılama Farklılıkları
“ Patronun dediğinden sen ne anladın ?”
 Kesintilerden kaynaklanan kısıtlama
12

13. “ Patronun son dediklerini aşırı sesten kaçırmışım, sen duydun mu ?”
 Dil ve Anlatım güçlükleri
“Patron maksimum değer, optimum kazanç sağlayın derken ne demek istedi
ki?”
“ Bu işin managementında bir sorun var ? Nasıl yani ?”
 Terim anlamlı kelime kullanımı
“ Bu işi bir benchmark edelim. Ne yapalım ?”
 Algılamada yetersizlik iletişim eksikliğine sebep olur.
 Algılamada seçicilik unutulmamalıdır.
“ Bu konu hiç ilgimi çekmedi”
 Bilgi eksikliğinden kaynaklanan kısıtlamalar
 Kültürel farklılıklar iletişimde eksikliğe sebep olurlar
 Yabancılarla iletişimde hatalar da özellikle bu sebepten olur
 Cinsiyet farkı, algılamada da farklılıklar doğurur.
 Psikolojik reddetmeler
 “Kendi kabulüne uymayan şeyi reddetme yaklaşımı”
 Dikkat dağınıklığı iletişimi olumsuz etkilemektedir.
 Fiziksel uzaklıktan kaynaklanan sorunlar
DİL VE ANLATIM AKSAKLIKLARINI ÖNLEMEK İÇİN;
 Kendi anlamı dışında, mecazi kullanımlardan kaçının
 Kısa cümleler kullanın
 Cümlede anlamı desteklemeyen kelimeleri kullanmayın
 Jargon kullanmayın
 Olumsuz çağrışım yapan sözcükleri mümkün oldukça kullanmayın
“Beni anlamıyorsunuz” “ Dediklerimi hiç dikkate almıyorsunuz”
 Soyut kavramları kullanmaktan kaçının
“ Hepinizin bu işi iyi yapmasını istiyorum.”
 Dinleme ve Algılama Sebebiyle Yapılan Hatalar
13

14. Mesajın bazı kısımlarını atlama
ETKİN BİR DİNLEME İÇİN :
 Önyargılı olmayın
 Sakin olun
 İlgili olun
 Empati gösterin
 Not alın
 Açık fikirli olun
 Konuşanın sözünü kesmeyin
BÖLÜM III YAZILI İLETİŞİM
YAZILI İLETİŞİMİN OLUMLU ÖZELLİKLERİ
 İletişim hataları daha azdır
 Yazı kalıcıdır
 İstenildiği kadar tekrar edilme şansı vardır
 Çoğaltma olanağı vardır
 Delil olarak kullanılır
OLUMSUZ ÖZELLİKLERİ
 Anında geri bildirim alınmaz
 Kişilere göre farklı algılanabilir
 Daha fazla zaman harcanır
 Değişiklik yapmak neredeyse imkansızdır
 Kalıcıdır. Olumsuz bir mesajı da kalıcı olarak tutar
İŞ YAZIŞMASI TÜRLERİ
Bazı iş yazışması çeşitleri :
14

15. İÇ YAZIŞMALAR
 Kayıt Defteri ( Vukuat Defteri )
 Genelge
 İlan / Uyarı Levhaları
 Dilekçe
 Bültenler ( Kurum içi bültenler )
 Toplantı tutanakları
DIŞ YAZIŞMALAR :
 Bilgilendirme / Bilgi Alma Mektubu
 Teklif mektubu
 Dilek ve Temenni Mektubu
 Satış Ve Satın Alma Mektubu
 Sipariş Yazıları
 Onama Ve Onay İsteme Mektupları
 Reklam Ve Pazarlama Mektupları
 Geri Bildirim Ve Düzeltme Yazısı
 FORM YAZILAR
 Basın Daveti
 Basın Duyurusu ve Bülteni
 Formlar
 Anket
BİR İŞ YAZIŞMASININ BÖLÜMLERİ
 Yazının Başlığı
 Sayısı
 Konusu
 Tarih
 İlgi
15

16.  Kurum / Kuruluş / Kişi Adı
 Yazılan Kişi veya kurumun adı ve Ünvanı
 Hitap Cümlesi
 Yazının Metni
 Bitirme Cümlesi
 İmza
 Düzenleyen Kişinin Parafı
 Ekler
 Not
 Dağıtım
DİLEKÇE ÖRNEĞİ
DÜZCE ÜNİVERSİTESİ
DÜZCE MESLEK YÜKSEKOKULU
Sayı : B.45. D. 72.02.09 08.03.2009
Konu : Anıtpark’ta Konser Düzenleme İzni
DÜZCE VALİLİĞİ’NE
DÜZCE
Üniversitemizin 2009 Yılı Bahar Şenlikleri kapsamında 23 Mayıs 2009 tarihinde
gerçekleştirmeyi planladığımız Tarkan Konseri için, Anıtpark Meydanı’nın 17:00 –
24: 00 saatleri arasında tarafımıza tahsisi ve bağlantı yollarının ilgili saatler
arasında kapatılması konusunda Valiliğimizin iznini talep etmekteyiz.
Konu ile ilgili makamınızca değerlendirme yapılarak, talebimizin uygun olup
olmadığı konusunda tarafımızı yazılı olarak bilgilendirmenizi talep etmekteyiz.
16

17. Gereğinin yapılmasını saygılarımla arz ederim.
Doç. Dr. Ercan ÖZGAN
Düzce Meslek Yüksekokulu Müdürü
İmza
EK : Rektörlük Bahar Şenliği Programı
Tarkan Konseri Programı
Düzce Üniversitesi Düzce Meslek Yüksekokulu
Uzunmustafa Mah. 81010/DÜZCE Tel : 0 (380) 5240099 Faks : 0(380) 524 00 97E-mail :
dmyo@duzce.edu.tr
İYİ BİR YAZI İÇİN OLMASI GEREKENLER
 OLMASI GEREKENLER :
 İyi bir dilbilgisi
 Zengin kelime hazinesi
 Tekrar ve Sürekli yazma
 Özgüven
YAZIM ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER :
 Yazının amacını belirlemeli
 Yazının planını belirlemeli
 Taslak metin hazırlamalı
İYİ BİR YAZI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
 Konuşur gibi yazma
 Yazım kurallarına uyma
 Yazıda kaynak ve delil göstermeli
 Abartılı ifadelerden kaçınma
17

18.  Konuyu dağıtmamalı
 Gereksiz sözcüklerden kaçınmalı
 Yazı çok uzun olmamalı
 İletişim engellerine yazarken dikkat etmeli
BÖLÜM IV SÖZLÜ İLETİŞİM
 A ) Dil İle İletişim
 B ) Dil Ötesi İletişim ( Sesin , vurgunun ifadesi )
 Vurgular iletişimin etkisini belirler.
 “Tatlılaaar, Kurabiyeleeeeeer, çaylaaar getirdiler”
 Uyku dışında zamanın % 75’i sözlü iletişimle geçiyor.
SÖZLÜ İLETİŞİMİN TEMEL İLKELERİ
 1 ) İletilecek fikri, duyguyu tanımlamalı
 2 ) İstenen sonucu tanımlamalı
 3 ) Alıcıya uygun bir dille konuşmalı
 4 ) Alıcı tepkilerini gözlemlemeli ( feedback )
 5 ) Mesajı beden diliyle desteklemeli
İYİ BİR SÖZLÜ İLETİŞİM İÇİN
 A ) Konuşma
 B ) Dinleme
 C ) Soru Sorma
D ) Geri bildirim konularında gelişme göstermelidir.
SÖZLÜ İLETİŞİM : KONUŞMA BÖLÜMÜ
 Konuşmanın içsel öğeleri
 A ) Fiziksel unsur ( Jest , mimik, kıyafet )
 B ) Ses
18

19.  C ) Dil
 D ) Düşünme etkinliği
SES İYİLEŞTİRME EGZERSİZİ
 1 ) Nefes egzersizleri ( Diyafram nefes gibi )
 2 ) Bir solukta en fazla söz söyleme
 3 ) Sesi kasete alarak dinleme
 4 ) Sözlerle duyguyu yansıtma
ETKİLİ KONUŞMA İLKELERİ
 Hazırlık yapmalı
 Konuşmanın konusu, planı, sınırı olmalı
Konuşma Planı : Giriş, gelişme, sonuç
 Konuya uygun mizah olmalı
 Dinleyicinin ihtiyaçlarına uymalı
 İnandırıcı olmalı
 Konuşmacı fikirlerinden emin olmalı
 Görsel araçlarla konuşma desteklenmeli
 Bilgi ve duygu dengesi olmalıdır
 Yalın bir dil kullanılmamalı
 Beden dili ile desteklenmeli ( Kılık , kıyafet, gülümseme )
 Pratik yapmalı
 Konuşma hızı ne yavaş ne de aşırı hızlı olmalı.
 Anlamsız kelime ve tekrardan kaçmalı.
 Konuşma uzamamalıdır
 “ Giriş” ve “Sonuç” cümlesini iyi seçmeli
 Örnek kullanmalı
( Örnek vermek gerekirse, mesela )
 “Duygularınızı kontrol etmeye çalışmalı”
19

20. ( Sakin ol , sakin ol , bana bir kastı yok. Sadece soru sordu. )
 Ana fikirden ayrılmamalı
 Konuşma canlı ve akıcı olmalı
SÖZEL İLETİŞİMİ OLUMSUZ ETKİLEYENLER
 ENDİŞE DUYMA ( Bu işi başaramazsam, Bana gülerlerse )
 TAKINTI ( Ben Bu işi yapamam, Çok Kalabalık )
 BASKI ( Sanki herkes üstüme üstüme geliyor, Sanki nefes alamıyorum )
 GERİLİM ( Ellerim terledi sanki, her an birine patlayabilirim )
SÖZLÜ İLETİŞİMİN OLUMLU YÖNLERİ
 Hızlı
 Anında düzeltme imkanı
 Beden dili kullanımı
 Soru sorma imkanı
 Hataların unutulması daha kolay unutulabilir
SÖZLÜ İLETİŞİMİN OLUMSUZ YÖNLERİ
 Çabuk unutulur
 Zaman alıcıdır
 Uzun veya karışık mesaj varsa anlaşılması güçleşebilir.
SÖZLÜ İLETİŞİM : DİNLEME
 Etkili bir sözel iletişim için önce dinlemeli.
YANLIŞ DİNLEME TÜRLERİ
 A ) Görünüşte dinleme ( Nezaketen dinleme )
 B ) Seçerek Dinleme
 C ) Saplantılı – Takıntılı Dinleme
 D ) Savunucu Dinleme
 E ) Tuzak Kurucu Dinleme
 F ) Yüzeysel Dinleme
20

21. EMPATİK DİNLEME
 En doğru dinleme “Empatik Dinleme” dir.
 Ben konuşan kişinin yerinde olsam nasıl davranırdım ?
 Ben olsam konuyu hangi örnekle açıklardım ?
 Ben olsam ….. şekilde konuya giriş yapardım.
ETKİN DİNLEME İÇİN
 Saygılı olmalı, Söz kesmemeli
 Önyargı ve yorumları bırakmalı
 Kişiye değil söylenene odaklanmalı
 Fiziksel katılımla ilgi gösterilmeli ( Beden Dili )
 Anlama için çaba göstermeli
 Ana noktalar üzerine yoğunlaşmalı
 Konu dışına çıkmamalı
 Geri bildirim yapmalı
 Kilit noktaları not almalı
 Dinlemeyi bitirmeden konuşmaya geçmemeli
 Empati Kurun
 Eleştirel dinlemeli, konuyu başkasına aktaracak gibi dinlemeli
21