Prezentacja ta powstała jako inspiracja dla polskich parków narodowych pokazująca jak inaczej można myśleć o przygotowaniu treści na tablice informacyjne i ostrzegawcze. Mimo, że tablice są typowo parkowe, mam nadzieję, że zebrane przykłady przydadzą się także innym instytucjom przygotowujący, tego typu tablice. Prezentacja jest przygotowana w języku polskim, ale ponieważ przedstawione w niej tablice są anglojęzyczne, mam nadzieję, że przydadzą się także osobom spoza Polski.
The idea behind this project was to find inspirations for engaging information boards for Polish National Parks. But I believe the audience in wider spanning any organization making such boards. This presentation is mainly in Polish although the presented boards are in English so support international inspiration as well.
3. tablica nad jedną z zatok na Wyspie Północnej
przekonuje do tego, żeby nie śmiecić mówi o tym, że
cena do zapłacenia może nie jest przeliczana na
pieniądze ale na pewno na życie zwierząt.
jest to bardzo przekonujące stwierdzenie, szczególnie
jeśli by je odnieść do lokalnie występujących
zwierzaków.
4.
5. oprócz zakazu dokarmiania tekst na tablicy tłumaczy,
dlaczego nie powinno się dokarmiać.
fantastycznie działa stwierdzenie: Weka powinna jeść
swoje jedzenie. Nie twoje.
a tuż obok znajduje się tablica opisująca, czym jest
weka.
6.
7.
8. o jaskini mówiącej o sobie w pierwszej osobie będzie
za chwilę. na tablicy jaskinia prosi też, żeby uważać i
nie stanąć na żyjątkach ją zamieszkujących. bardzo
fajny zabieg, który zapada w pamięć.
oczywiście poniżej jest także wyjaśnione, co to są za
żyjątka, dlaczego mieszkają w tej jaskini (były tam
unikatowe pająki) i dlaczego trzeba je chronić.
9.
10. inny sposób na uświadamianie, dlaczego trzeba dbać
o różne miejsca (w tym przypadku jaskinie)
to stwierdzenie:
szanuj to miejsce, zajęło mu tysiące lat, żeby powstać.
11.
12. osoby przechodzące są przekonywane do
raportowania niebezpieczeństw lub zniszczeń po to,
żeby lokalne służby mogły zadziałać.
taka informacja daje poczucie tego, że ktoś czuje się
odpowiedzialny za dany teren.
13.
14. na lodowcu Franz Josef
wykorzystane zostały zdjęcia gazet
mówiące o tragediach,
które wydarzyły się, kiedy ktoś bez asysty
wszedł na lodowiec.
15.
16.
17.
18. oprócz tablic ze zdjęciami gazet
na lodowcu Franz Josef
jest też wycięta postać pracownika parku,
który gestem zatrzymuje turystów,
żeby nie szli dalej.
ludzie robią sobie z nim zdjęcia,
co pokazuje, jak bardzo zauważalna
jest taka forma przekazu.
19.
20. na parkingu skąd wychodzą szlaki
do lodowca Franz Josef znajduje się tablica
informująca o stanie pogody i lodowca.
i tu wykorzystana jest figura pracownika parku.
21.
22. na północnym półwyspie wyspy północnej rosną rzadkie
drzewa kauri. ich korzenie znajdują się płytko pod ziemią i
są wrażliwe właściwie na wszystko.
turyści proszeni są o wyczyszczenie butów przed
wejściem oraz nie deptanie korzeni drzew. na tablicach
jest krótko ale konkretnie wyjaśnione dlaczego.
i właściwie wszędzie na szlaku można zobaczyć tablice
dziękujące za dbanie o kauri. i jak tu o nie nie zadbać?
23.
24.
25. prośba o dbałość wraz z wyjaśnieniem dlaczego
trzeba dbać o dany fenomen jest powszechna w
Nowej Zelandii i bardzo przekonywująca.
na zachodnim wybrzeżu prosi się nawet o omijanie
głazów porośniętych algami.
niesamowite jest podkreślenie, że to: ty możesz
pomóc. I raz jeszcze podkreślę: podane jest
wyjaśnienie dlaczego warto chronić te właśnie algi
oraz co należy zrobić, żeby je chronić.
26.
27. w obserwatorium na Mt John pojawia się informacja
o nie śmieceniu, nie paleniu i zakazie wstępu obcych.
zabawne, tematycznie dopasowane i zdecydowanie
zwracające uwagę.
28.
29. na uniwersytecie w Christchurch plakaty
przestrzegają studentów, że nadmiar alkoholu
prowadzi do niebezpiecznego seksu.
nie ma zakazów, nakazów, itp., jest za to bardzo
przekonywujące wytłumaczenie konsekwencji
danego działania.
30.
31. na terenach aktywności geologicznej Hell’s Gate na
Wyspie Północnej umieszczone są tablice informujące o
występujących tam fenomenach geologicznych wraz z
zabawnym ale przekonywującym ostrzeżeniem, że jeśli
ktoś zostanie przyłapany na wrzucaniu kamieni do
tamtejszych formacji geologicznych zostanie poproszony
o jego wyłowienie.
wątpię, żeby ktokolwiek zaryzykował…
32.
33.
34. na lodowcu Franz Josef
znaki ostrzegawcze umieszczone są
w takich miejscach,
gdzie od razu widać,
dlaczego dany zakaz obowiązuje.
35.
36. kolejna z tablic na lodowcu Franz Josef
pokazuje zrozumienie dla tego,
że ludzie chcieliby podejść bliżej
do tak spektakularnego zjawiska
i dopiero potem ostrzega,
dlaczego jest to niebezpieczne.
37.
38. w muzeum przyrodniczym w Napier dzieci (i dorośli)
poinformowani są o tym, jak się zachowywać przy
pomocy przezabawnego komiksu wykorzystującego
rekina jako główną postać tłumaczącą, jak zwierzaki
odczuwają ludzkie zachowania.
39.
40.
41. niektóre ostrzeżenia są jedynie informacyjne,
szczególnie tam, gdzie trudno jest zatrzymać ludzi
przed wchodzeniem.
to niech przynajmniej wiedzą, w co się pakują.
42.
43. ostrzeżenia nie muszą być jedynie na tablicach
mogą też być na słupkach.
w tym przypadku jest to prośba
niezatrzymywanie się
ze względu na spadające kamienie
w drodze na lodowiec na Zachodnim Wybrzeżu.
44.
45. nie wszystkie rzeźby muszą być poważne.
nie wszystkie blokady muszą być w formie słupków.
stopery blokujące ruch w centrum Christchurch
w formie owiec z gry MindCraft.
46.
47. można też prośby i ostrzeżenia napisać ręcznie,
co nadaje im ludzkiego wymiaru
- prośba o niezbliżanie się do pingwinów
w Curio Bay na Wyspie Południowej
(tam, gdzie jest tzw. petrified forest).
50. większość tablic informujących o trasach oraz
napotkanych atrakcjach jest umieszczona na
poziomie kostek.
ma to kilka zalet:
- kiedy idzie się po trasie często patrzy się pod nogi,
więc taka tablica pozwala za zapoznanie się z
informacją bez potrzeby zatrzymywania się
- niska tablica łatwo wkomponowuje się w teren nie
zakłócając widoków,
- niska tablica jest niewielka i niedroga w
wykonaniu (większość tablic w Nowej Zelandii jest
wykonana z naturalnych materiałów, co sprawia,
że idealnie pasują do miejsc, w których są
umieszczone)
51.
52. na prawie każdej tablicy jest informacja, ile czasu
zajmie przejście danej trasy w kilometrach i
minutach.
co więcej, w wielu miejscach podany jest czas
przejścia w obie strony (tzw. loop walk czy return
walk).
to może zachęcić różne osoby do podjęcia trudu (np.
w ŚPN) lub zniechęcić je od wchodzenia na trudne
szlaki (np. klapkowiczów wybierających się od
Czarnego Stawu na Rysy w TPN)
53.
54.
55. tablice informujące o najbliższych toaletach
są dosłownie wszędzie.
taka informacja występuje też na ulotkach
i wszelakich dostępnych materiałach informacyjnych.
zauważcie, że bez względu na miejsce
tablice„parkowe”wyglądają dokładnie tak samo.
to sprawia, że są bez pudła zauważalne
i informują swoim kształtem i kolorami,
że w danym miejscu
znajduje się atrakcja przyrodnicza.
56.
57. a skoro już jesteśmy przy toaletach,
to dlaczego zwierzaki
nie mogą pokazywać do nich drogi?
strzałki do tymczasowych toalet
na Ice Feest w Christchurch.
58.
59. na lodowcu Franz Josef
tablice opisujące szlaki turystyczne
mają na górze kształt lodowcowego krajobrazu.
każda ze ścieżek jest krótko opisana
oraz jest zaznaczone,
jaki jest jej poziom trudności.
60.
61.
62. w wielu miejscach można znaleźć słupki pokazujące
odległości do różnych dziwnych miejsc na świecie.
praktycznie każdy robi sobie przy nich zdjęcia.
63.
64. krótkość opisów i duże zdjęcia to podstawa. tak krótki
tekst przeczytają nawet niezainteresowani.
65.
66.
67. jaskinia opowiada o sobie w pierwszej osobie:
jestem kanionem pudełkowym, suchym. Jestem
dumna z moich kanałów sufitowych…
fantastycznie się czyta taki opis – jest zaskakujący i
naprawdę wciąga.
68.
69. niektóre tablice podzielone są na sekcje,
gdzie na górze na wysokości oczu
opisana jest dana atrakcja i jej historia
a poniżej opisane jest,
kto zajmuje się jej ochroną i dlaczego.
w podobny sposób można
budować świadomość tego, czym zajmują się parki.
a co najważniejsze znowu podane jest wyjaśnienie
dlaczego trzeba ten teren chronić
(w zrozumiałych i bardzo krótkich słowach).
70.
71.
72.
73.
74. wszędzie, gdzie tylko się da, znajdują się krótkie opisy
drzew i roślin rosnących w Nowej Zelandii.
te same tabliczki często się powtarzają w różnych
miejscach, ale zakładam, że zamierzeniem jest to, że
jeśli ktoś odwiedzi tylko jedno miejsce, to powinien
mieć szansę na taką tabliczkę trafić.
75.
76.
77. w muzeum przyrodniczym w Napier podstawowe
informacje podane są w jednym zdaniu.
reszta informacji znajduje się
pod napisem„dive deeper”.
pojawia się też jednozdaniowe stwierdzenie
wyrażone w pierwszej osobie liczby pojedynczej,
tak jakby wypowiadało się stworzonko (lub roślinka)
znajdujące się na zdjęciu obok.
78.
79. sekcja„dive deeper”jest też bardzo kompaktowa:
pojedyncze zdania, wypunktowania, itp.
czyta się to łatwo
i można przestać w dowolnym momencie
zawsze coś wynosząc z przekazywanych treści
80.
81. nawet jeśli czegoś nie widać,
to nie znaczy, że tego tam nie ma.
w wielu miejscach na obu wyspach
można znaleźć tablice opisujące,
co żyje w okolicznych lasach i wodach.
82.
83.
84.
85. na tablicy
na terenach geotermalnych na Wyspie Północnej
fajnie wykorzystano
zdjęcie z przeszłości,
które pokazuje
jak mało ten teren się zmienił
przez ostatnie ponad sto lat.
86.
87. okazuje się, że nawet takie niepozorne twory
jak mchy mogą być interesujące,
jeśli się o nich interesując (i krótko) napisze.
88.
89. maoryskie legendy dotyczące różnych miejsc
można znaleźć dosłownie wszędzie.
na kolejnym zdjęciu znajduje się legenda
dotycząca tego, jak powstał lodowiec Franz Josef.
90.
91. absolutnie najpiękniejsze tablice
znajdują się w drodze
na najbardziej północny cypel Wyspy Północnej.
połączenie drewna i metalu
z uwspółcześnionymi elementami
dekoracji maoryskich robią
niesamowite wrażenie wizualne.
część tablic jest zrobiona w formie wycięć w metalu,
część wycięta w drewnie.
tablice metalowe opowiadają o naturze,
drewniane o legendach.
oba rodzaje historii rozbite są na małe kawałki,
tak, że idzie się do latarni morskiej,
co kilkadziesiąt metrów zatrzymując się,
żeby spojrzeć na coś innego.
jak dla mnie był to tablicowy hit całego wyjazdu.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
98. w sumie to nikt nie powiedział,
że tablice mają być prostokątne.
tablice informacyjne w Christchurch
owinięte są dookoła latarni.
99.
100. zabieg z umieszczaniem mniejszej ilości informacji
na jednej tablicy i robienie kilku tablic
jest dość popularny w Nowej Zelandii.
w punkcie widokowym na lodowiec Franz Josef
znajdują się trzy tablice,
każda z innym rodzajem treści:
opowieść o lodowcu,
roślinność lodowca
i historia lodowca.
101.
102. tablica opisująca najstarsze drzewo w Nowej Zelandii.
przejmujące jest zdanie:
jesteś w obecności jednego
z najbardziej antycznych drzew (świata).
poniżej powtórzona jest prośba
dbanie o delikatne korzenie tych drzew
– moc tej prośby jest zdecydowanie większa,
kiedy patrzy się na tego kolosa.
103.
104. na tablicy w podwodnym obserwatorium
w Milford Sound
można przeczytać historie
lokalnych mieszkańcach
wspierających działania związane z ochroną przyrody.
w ten sposób można zacieśniać stosunki
z lokalną społecznością.
105.
106. historia zmian przyrodniczych
(jak parkowej sukcesji pierwotnej i leśnej)
jest napisana w formie wspomnień lodowca.
tekst jest krótki i treściwy
– ewidentnie lodowce nie są zbytnio gadatliwe.
107.
108. na tablicach w okolicach lodowca Franz Josef
można przeczytać datowaną historię…
niewielkiego jeziorka polodowcowego,
które powstało po stopieniu się jednej z brył lodu.
wydawałoby się, że to żadna historia,
ale czyta się naprawdę ciekawie,
szczególnie,
że jest ona zilustrowana archiwalnymi zdjęciami.
109.
110.
111. historyczne zdjęcia lodowca Franz Josef
są pokazane w formie książeczki
z zaznaczonymi na dole latami,
w których dane zdjęcie było zrobione.
książeczka jest wykonana z cienkiej blachy
i wygląda na to, że całkiem nieźle się trzyma.
112.
113.
114.
115. to, że lodowiec Franz Josef powoli się cofa
oraz, że nie wiadomo, jaki będzie jego los,
jest także wykorzystane na tablicach
podnosząc w ten sposób wrażliwość
na tematy związane z ochroną przyrody
(w tym przypadku z globalnym ociepleniem).
prostym i skutecznym zabiegiem jest ilustracja tego,
jak lodowiec będzie wyglądał w 2100 roku.
116.
117. inny w sumie mało intersujący element
jak wystająca z ziemi
gliniasta skała tworząca Moeraki Boulders
może też być ciekawie opisana.
na tablicy jest informacja, kiedy prawdopodobnie
ta właśnie skała znajdzie się na plaży.s
118.
119. tablice opisujące zdarzenia geologiczne
też się ciekawie czyta,
bo są napisane prostym językiem,
krótkie, opatrzone rysunkami
i z chwytliwym sloganem
jak te na lodowcu Franz Josef.
120.
121.
122.
123. w centrum edukacji przyrodniczej w Napier
ścieżka informacyjna
prowadząca do pomieszczenia z pingwinami
została przygotowana na podłodze
w formie pingwinich śladów
z ciekawostkami na temat tych ptaków.
informacje są super proste (np. że pingwiny to ptaki)
i łatwe do zapamiętania.
124.
125. inne proste i jednocześnie bardzo ciekawe informacje
w centrum edukacji przyrodniczej w Napier
to pozornie oczywista informacja o tym
jak wygląda łańcuch pokarmowy
w środowisku wodnym.
przy czym nie jest to prosta piramida,
tylko sieć połączeń,
którą trzeba aktywnie przeanalizować,
żeby odkryć zależności.
a gdyby tak pokazać, co zjada co w naszych parkach?
126.
127. zoo opowiada o dwóch rodzajach
australijskich krokodyli pokazując rysunki ich czaszek.
w innych miejscach można było zobaczyć
czaszki szkodników zjadających ptasie jaja:
kun, łasic, myszy czy oposów.
obok były też przekroje jaj różnych ptaków.
niby nic a fascynujące.
szczególnie, kiedy obok jest tablica
z fascynującymi faktami z życia tych zwierzaków.
128.
129. no dobra, krokodyle to fascynujące gady.
ale równie fascynująco czytało się opisy kaczek,
gdzie również można było znaleźć
unikatowe ciekawostki o każdej z nich.
w tych tablicach super zabiegiem
było napisanie w pierwszej linii
jednego unikatowego faktu o każdym gatunku.
nawet jeśli nie czytało się danej tablicy dalej,
to to jedno zdanie rzucało się w oczy.
no i rysunek pozwalał odróżnić,
która kaczka jest która.
133. aplikacja na ekran dotykowy w Milford Sound
pokazuje wszystkie możliwe szlaki w drodze do
fiordu z podziałem na wyprawy dla osób bez zaprawy
fizycznej i osób przygotowanych do wypraw oraz w
podziale na czas potrzebny na pokonanie danej trasy
(trasy są ponumerowane, to ułatwia nawigację, kiedy
przeskakuje się kursorami między kolejnymi opisami).
po kliknięciu na wybraną trasę, po prawej stronie opis
trasy, jej główne atrakcje oraz zdjęcie.
idealny sposób na doradzenie tras, brakuje tylko
drukarki pozwalającej na wydrukowanie trasy lub
innego sposobu zabrania ze sobą informacji (chociaż
zdjęcie telefonem też działa).
134.
135.
136. w muzeum przyrodniczym w Napier
znajdują się tablice informujące,
że można ściągnąć wirtualny przewodnik na telefon
lub odtwarzacz mp3
i dowiedzieć się więcej o tym, co jest w muzeum.
a cała informacja jest podana krótko i treściwie.
137.
138. MAM NADZIEJĘ,
ŻE COŚ Z TEGO STANIE SIĘ
DLA WAS INSPIRACJĄ.
JAKBYŚCIE MIELI PYTANIA
ZAPRASZAM DO KONTAKTU:
AGA.SZOSTEK(AT)GMAIL.COM