Lidhjet e ndersjellta midis fizikes dhe sporteve jane te detajuara ne kete projekt.

1. Projekt
Forca eshte burim I levizjes
apo shkak I ndryshimit??

2. Objektivi:
• Fizika dhe spori.
• Te tregojme marredheniet midis fizikes dhe sportit.
• Te tregojme shembuj per sporte te ndryshme
• Ti pergjigjemi pyetjes: “Forca eshte burim levizjeje
apo shkak I ndryshimit te saj?”

3. Fizika!!
• Pavaresisht shume fushave shkencore qe rrethojne
jeten e njeriut sot , ajo qe eshte me e rendesishmja
eshte pikerisht fusha e fizikes. Do thoni pse ajo e para
nder te tjerat? Pikerisht sepse merret drejtperdrejt me
pershtatshmerine e njeriut me mjedisin. Ajo I ka
dhene atij armen per te mbizoteruar mbi elementet e
shumellojshem te natyres duke e bere qenien me
jetese me te lehte dhe aktive ne planet.

4. Dinamika!
• Dinamika eshte fushe e fizikes e cila merret me
shkaqet qe e shkaktojne nje levizje, duke studiuar
levizjen me karakteristikat e saj dhe duke perjashtuar
shkaqet qe e krijojne. Shkencetari I cili punoi me
shume ne kete fushe ishte Isak Njutoni I cili pikerisht
u be I famshem per tre ligjet e tij te dinamikes , te
cilat dhe sot jo vetem jane ne funksion por perbejne
bazen e dinamikes ne jeten tone te perditshme deri
edhe te sportet. Dinamika ze vend jo vetem ne levizjen
e trupave por dhe ne fusha ku nderthuret me
elektromagnetizmin. Per kete te fundit , ligjet e
Njutonit nderthuren me ato te Maxuellit dhe me forcat
e Lorencit per te sjelle tek ne ligjet e dinamikes
elektromagnetike.

5. Fizika dhe Sporti. A ka ndonjë lidhje mes të dyjave? Çfarë
teorie mund të përdoret në marrëdhëniet e tyre?
• Sigurisht ata janë të lidhur, sepse sporti eshte fizike.
Kjo nuk është vetëm semantikë. Sport është objekte
në lëvizje, forca, energjia, puna, fuqia, shpejtësia,
Bilanci, etj. Të gjitha këto janë fizika. Çdo gjë që
ekziston në hapësirë ​​dhe kohë është fizika. Disa
studime të famshme janë fizika; forcat në një makinë
garë duke shkuar rreth një kthesë, ngjeshmerise dhe
elasticiteti i kockave, kur një praktikues i karatesë
thyen një bord.Studimi i tërë Aerodinamikes lidh cdo
gje për çdo gjë nga makinat garën deri tek ski
jumpers.

6. Ligjet e Isak Njutonit
• Ligji i I i Njutonit shpreh : Nen veprimin e nje force , cdo trup
fiton nje shpejtesi konstante duke u zhvendosur nga
pozicioni prehjes.
• Ligji i II i Njutonit shpreh : Nxitimi shprehet si raport
ndermjet forces se ushtruar dhe mases se trupit mbi te cilin
vepron ajo force. F = m . a
• Ligji i III i Njutonit shpreh : Nqs nje trup ushtron force mbi
nje trup te dyte atehere dhe ky trup kunderpergjigjet me nje
force me vlere te njejte por me kahe te kundert me ate
fillestar.

7. Basketboll:
• Kur basketbollisti
perplas topin ne parket
(driblon) atehere topi
kthehet perseri lart ne
duart e tij. Cfare e
detyroi tpin te
ktheheshe perseri?
Topi kur u perplas me
parketin ushtroi foce tek
ai, ndersa parketi
kundervepron.

8. Basketboll
• Topi I basketbollit ka
formen e rrumbullaket
dhe esht I fryre. Kjo ben
qe ai ta ruaje ate forme.
Pra kur ai ngjeshet,
trysnia ne te rritet, gje
qe do te coje ne formen
e me perparshme. Kjo
trysni do te veproje te
pjesa e ngjeshur, dhe
rrjedhimisht topi do te
levize ne anen e kundert
te saj.

9. Futboll:
• Ne ndeshjet e futbollit shpesh
verejme se pasi e ka gjuajtur
lojetari topin drejtimi I tij
ndryshon. Pra nuk eshte me ne
ate drejtim ne te cilin lojtari ka
goditur topin. Cfare e ben te
mundur kete gje?
Ferkimi me ajrin! Topi kur eshte
ne levizje ai ferkohet me ajrin si
cdo trup tjeter. Por nqs gjate
levizjes se tij me nje shpejtesi te
caktuar ai esht duke u rrotulluar
atehere ndryshimi I drejtimit te
tij do te jete ne krahun e
rrotullimit. Pra, nqs rrotullmimi
eshte majtas atehere drejtimi I
topit do te ndryshoje majtas, nqs
rrotullohet djathtas atehere
drejtimi do te ndryshoje nga e
djathta.

10. Volejboll:
• Po te verejme 3,4 do te
shikojme se sportisti
perdori duart e tij per te
kercyer me lart.
Ai ne fakt me ane te
levizjes se tyre neate
menyre do te fitoje
inerci. Kjo inerci e
duarve do ta ndihmoje
sportistin per te kercyer
me lart.

11. Volejboll:
• Ne kete shembull
verejme sportisten e cila
ka goditur topin.
Sportistja ushtron force
mbi topin, dhe I jep
shpejtesi, topi e
kundervepron
sportisten.
Por levizja e sportistes
eshte shume e vogel per
shkak te ndryshimit te
madh te peshes.

12. Baseball
Sportisti I cili godet topin
me shkopin e bejsbollit.
Edhe ketu mbizoteron
pothuajse e njejta teori:
Topi ushtron force te
shkopi dhe shkopi
kundervepron te topi,
por kunderveprimi esht
shume me I madh pasi I
jep force sportitsti dhe
kjo ben qe topi te marre
shpejtesi te madhe.

13. Ne figuren e me poshtme kemi kryerjen pune te nje
sportisti mbi topin ne sportin e baseball-it.

14. Konkluzioni!
I japim pergjigje pyetjes:
“Forca eshte burim I levizjes apo shkak I ndryshimit? “
• Ligji i I i Njutonit shpreh : Nen veprimin e nje force ,
cdo trup fiton nje shpejtesi duke u zhvendosur nga
pozicioni prehjes.

15. Punoi:
Adri Arapi.
Klasa Xe