Drejtoria per siguri dhe kunderzbulim

1. UNIVERSITETI I PARË PRIVAT -FON
FAKULTETI PËR DETEKTIV DHE SIGURI
CIKLI I DYTË:STUDIME SPECIALISTIKE
PUNIM SEMINARIK
LËNDA:””
TEMA:”DREJTORIA PËR SIGURIM DHE
KUNDERZBULIM (DSK)”
STUDENT: MENTOR:
ADIS DEMIRI Doc.Prof.NAZMI
MALIQI
ASISTENT
Prof.JASIN DEMIRI
1

2. GOSTIVAR-2011
PËRMBAJTJA
1. HYRJE………………………………………………………………………………..1
2. DREJTORIA PËR SGURI DHE KUNDERZBULIM- (DSK)…………………................1
3. HISTORIKU………………………………………………………………………….2
4. FORMIMI DHE ZHVILLIMI I DREJTORISE PËR SIGURI DHE
KUNDERZBULIM…………………………………………………………..............3
5. NORMATIVA LIGJORE..........................................................................................5-6
6. FORMIMI DHE ZHVILLIMI I DREJTORISE PËR SIGURI DHE
KUNDERZBULIM …………………………………………………………………5-6
7. DREJTORIA PËR SIGURI (ZBULIM) DHE KUNDËRZBULIM
(DSK)............................................................................................................................7-8
8. UDHËHEQJA ME DREJTORIN PËR SIGURI (ZBULIM) DHE
KUNDËRZBULIM (DSK)...........................................................................................9
9. PRINCIPI PËR PUNE I DREJTORIS PËR SIGURI (ZBULIM) DHE
KUNDËRZBULIM (DSK)..........................................................................................10
10. KOMISIONI PARLAMENTAR PËR VËZHGIM DHE MBYKQYRJES SË
DREJTORIS PËR SIGURI (ZBULIM) DHE KUNDËRZBULIM (DSK).............11
11. STATISTIKAT E MUAJT KORIK NE LIDHJE ME QASJEN DERI TE
INFORMACIONI ME KARAKTER PUBLIK,SI DHE LUSTRIMI.....................12
2

3. HYRJE
-Në kuadër të këtij punimi,studimi ju lexues të dashur do të mund të lexoni,informoheni ne lidhje
me shërbimet sekrete shtetrore,vecanërisht me Drejtorin për Siguri dhe Kunderzbulim (DSK),e
cila drejtori funksionon ne kuader të Minstris së Punve të Mbrendëshme.
Ky studim ka për qëllim që të tregoj lexuesit të vet historikun e këtij shërbimi sekret
funksionimin,organizimin,veprimet operative të drejtoris,kush udhëheq me këtë drejtori,kush bën
kontrollin dhe mbykqyrjen e kësaj drejtorie, të dhëna dhe statistika mujore dhe vjetore, mbi cilët
normative ligjore mbështetet puna e Drejtoris për Siguri dhe Kunderzbulim etj.
DREJTORIA PËR SGURI DHE KUNDERZBULIM- (DSK)
Në kuadër të Ministrise së Puneve të Brendëshme si organ I vecantë funskionon Drejtoria për
siguri dhe kundërzbulim e cila kryen punët e sistemit të mbrojtjes së shtetit.
Sistemet e mbrojtjes së shtetit janë sherbime të cilat kryejn funkcionin për mbrojtje nga spiunimi,
terorizimi ose aktivitete tjera të drejtuara kah rrezikimi ose rrënimi I institucioneve demokratike
të mbrojtura me Kushtetuten e Republikes së Maqedonise, si dhe mbrojtja nga format më të
rënda të kriminalitetit të organizuar.
Me drejtorinë udheheq drejtori I cili është I pavarur në kryerjen e puneve te drejtorisë , ndërsa
për punen e vete I përgjigjet Ministrisë së Puneve të Brendeshme dhe Qeverisë së RM të cilat
njëkohesisht e emrojne ne periudhë prej 4 viteve .
Me propozim te drejtorit të DREJTORISË, ministri sjell akte për organizmin e punës dhe
sistematizimin e vendeve te punës në Drejtori.
Ne kryerjen e puneve nga kompetencat e veta te punesuarit në DREJTORI kanë te drejt te
mbledhin te dhëna , te informohen dhe lajmerohen nga qytetarët , organet, ndërmarje dhe
persona tjere juridik të cilët janë të obliguar të ju mundesojne kryerje të mire të punës.
1
1
http://www.sobranie.mk/ -komisioni per vezhgim te punes se (DSK)
3

4. HISTORIKU
FORMIMI DHE ZHVILLIMI I DREJTORISE PËR SIGURI DHE KUNDERZBULIM
Me 13.05.1944 në Drvar eshte formuar Sektori për mbrojtje te popullates ( OZNA ) si sherbim I
vetem për mbrojtje . Udhezimi per organizimin e puneve në OZNA e vërteton zbulimi dhe
kunderzbulimin mbrojtja e forcave të armatosura dhe institucioneve te NOB ( 1941-1945 ) dhe
luft kunder ballistëve dhe bandave teroriste .
Pastaj,shpejt, Sektori për mbrojtje të popullates janë formuar për të gjitha republikat në kuader të
federatës Jugosllave. Në Maqedoni OZNA është formuar në Qershor 1944 ne fshatin Ramno te
Kumanovës . Ne kuader te Ministrisë së Mbrojtjes OZNA funksionoi deri 31.01.1946 e cila me
të gjitha kompetencat e veta kalon në Ministrin e puneve të Brendeshme . Me atë vjen deri te
riorganizimi dhe krijimi I Drejtorisë për Mbrojtje te Shtetit ( UDBA ) . Me zbulimin dhe
kunderzbulimin UDBA me aktivitet mbron teritorin e Federatës Popullore e Jugosllavisë, zbulon
organizata dhe grupe ilegale , ballafaqohet me bandat dhe format e rënda të krimit ekonomik.
Me 1966 janë vendosur themelet e Shërbimit për mbrojtje të shtetit ( Sherbimi Shtetror per
Siguri) e cila zbulon dhe ndalon aktivitete të drejtuara drejt germimit ose rëzimin e rendit të
percaktuar me Kushtetutë dhe rezikun e mbrojtjes shtetrore .
Me pavarsinë e RM në kuader të Ministrisë së Puneve te Brendeshme SDB (Sherbimi Shtetror
per Siguri) vazhdon ty krej detyrat te percaktuara me Kushtetut dhe ligjet e RM .
Me 1995 me riorganizimin e organeve te Drejtorisë SDB (Sherbimi Shtetror per Siguri)
riemertohet ne Drejtori për mbrojtje dhe kunderzbulim (DBK) ndërsa me ndryshimin e ligjit për
organizmin dhe punë në drejtorin e shtetit , më vitin 2000 DBK rikonstruohet në Drejtori për
mbrojtje dhe kundërzbulim (UBK) duke I ruajtur punet e lidhura me sistemin e mbrojtjes se
shtetit .
2
2
http://www.mvr.gov.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=0&tabid=107
4

5. NORMATIVA LIGJORE
LIGJI I MINISTRIS SË PUNVE TË BRENDËSHME NË LIDHJE ME FUNKSIONIN
DHE DETYRAT E DREJTORIA PËR SIGURI (ZBULIM) DHE KUNDËRZBULIM
(DSK)
Vendosja e brendshme organizative e Drejtorisë për siguri dhe kundërzbulim.
Nen 15
(1) Vendosja e brendshme organizative e Drejtorisë për siguri dhe kundërzbulim (në tekstin e
mëtutjeshëm:Drejtoria), përbëhet në principet linjë dh teritorijale.
(2) Në Drejtori mund të formohet njësi organizative të veçanta për përmbarim të punëve nga
kompetenca e vet dhe njësi organizative për përmbarim të punëve administrative dhe
teknike për nevojat e Drejtorisë.
Kompetencat e Drejtorisë
Nen 16
(1)Drejtoria është e autorizuar për bërjen e punëve të brendshme lidhur me sigurimin dhe
kundërzbulimin.
(2)Sigurimi dhe kundërzbulimi në përqëndrim të paragrafit (1) nga ky nen janë punë që
sillen për:
-aktivitet kundërzbulimi,
-kundërshtim dhe mbrojtje nga terrorizmi,
-mbrojtje nga aktivitete të tjera të drejtuara kah rrezikimi ose rrënimi i dhunshëm i
institucioneve demokratike të vërtetuara me Kushtetutën e Republikës së Maqedonis dhe
-forma më të rënda të kriminalitetit të organizuar i cili rrjedh nga ose i drejtuar kah
institucionet demokratike të sistemit të vërtetuara me Kushtetutën e Republikës së Maqedonis
dhe mund të sjellë deri te rrezikimi i saj ose të ketë ndikim për sigurimin e shtetit.
Emërimi dhe shkarkimi i drejtorit te Drejtorisë
(1) Me Drejtorinë udhëheq drejtor i cili me propozim të ministrit e emëron dhe shkarkon
Qeveria e Republikës së Maqedonisë në kohëzgjatje prej katër viteve.
(2) Drejtori mund të shkarkohet me kërkesë të vetë,kur është i gjykuar për vepër të kryer
penale me dënim burg më së paku gjashtë muaj ose përshkak të punës së kryer
pandërgjegje dhe jo profesionale.
5

6. Përgjigje e drejtorit të Drejtorisë
Nen 18
Drejtori është i vetëm nëygjedhjen e punës se Drejtorisë dhe për punën e vetë i përgjigjet
ministrit të Qeverisë së republikës së Maqedonisë.
Gazeta zyrtare e RM nr.92 prej 24.07.2009 vit.
Mbledhja e të dhënave
Nen 19
Në zgjedhjen e punëve nga kompetencat e tij punëtorët e Drejtorisë mund të mbledhin të
dhëna,lajmërime dhe informata nga qytetarët,me shfrytëzim të burimeve publike, të kyçur
edhe shqyrtimin në regjistër dhe grumbullimin e të dhënave,si edhe ybatimin e rregullave
të veçanta dhe procedurë për mbledhje të fshehtë e të dhënave në bazë të ligjit.
Pëlqim i mëparshëm nga qytetarët për mbledhjen e të të dhënave
Nen 20
Mbledhja e të dhënave nga qytetarët mund të bëhet vetëm me pëlqim të mëparshëm me
personin me të cilin bisedohet.
Shfrytëzim të të dhënave nga organet e shtetit,ndërmarje publike dhe të tjerë
person juridik.
Nen 21
(1) Drejtoria mundet,në zgjedhjen e punëve nga kompetencat e tij, të kërkojë të dhëna
nga organe të tjera shtetërore,ndërmarje publike,dhe të tjerë persona juridik dhe të bëj
shqyrtim në regjistrat e veta,dhe mbledhje të të dhënave në bazë të ligjit.
(2) Organet shtetërore, ndërmarjet publike dhe persona juridik të tjerë janë të obliguar që
Drejtorisë ti mundësojnë zbatim të pandërprerë të punëve nga kompetencat e tij.
Mbledhja e të dhënave me shfrytëzim të bashkpuntorëve të fshehtë
Nen 22
(1) Drejtoria mund të mbledhë të dhëna me shfrytëzim të bashkpuntorëve të fshehtë.
(2) Bashkpunim me shtetas të Republikës së Maqedonisë dhe të huaj po vendoset në
bazë vullnetare dhe askush nuk mund të detyrohet me dhunë të bëhet bashkpuntor
i fshehtë i Drejtorisë.
3
3
Gazeta zyrtare e RM nr.92. “24.07.2009” Ligji për punë të Mbrendshme
6

7. DREJTORIA PËR SIGURI (ZBULIM) DHE KUNDËRZBULIM (DSK)
Pas pamvaresimit u krijuan rreforma grupore edhe në pjesën e bashkësisë për kuderzbulim dhe
siguri.
Shërbimi i mëhershëm për sigurim shtetëror, me ligjin për punë të brendshme 1995
transformohet në:
-drejtoria për sigurim dhe kunderzbulim
- agjencioni per sigurim,
- sektori ushtarak për sigurim dhe kunderzbulim.
Drejtoria për sigurim dhe kunderzbulim.(ne tekstin e metutjeshem DSK) duhet të siguroj
mbrojtje në vlerat themelore të të drejtave kushtetuese që janë parashikuar në Kushtetuten e
Maqedonise, si baze për qëndrueshmëri dhe zhvillim të shtetit në tëresi dhe të të gjithë zyrtarëve
tjere.
Në nein 8 nga Kushtetuta e Republikës së Maqedonisë si vlera themelore jane përcaktuar:
-te drejtat themelore të njeriut dhe qytetarit,
-deklarimi i lirshëm i përkatesis etnike,
-funksionimi i ligjit,
-ndarja e qeverisjes ne ligjdhenese gjyqesore dhe egzekutiv,
-liria dhe sistemi pluralistsi dhe zgjedhje parlamentare,
-e drejta ligjore e pronësisë,
-liria e tregut,
-Humanizmi, e drejta sociale dhe solidariteti,
-veteqeverisja lokale,
-avancimi dhe humanizimi i hapsirës dhe mbrojtjes në rregullimin e mjedisit jetsor dhe
natyres,
-respektimi i norrmave gjithëpërfshirëse të të drejtës nderkombetare.
7

8. Drejtoria për sigurim dhe kunderzbulim si organ në përbërje të ministrisë për punë të brendshme
kompetencat dhe detyrimet e saja i realizon në baze të Kushtetutes, akteve dhe nenakteve tjera
ligjogre, e sidomos në baze të Ligjit për punë të brendshme ka kompetenca ne kryerjen e
puneve te brendshme të nderlidhura me sigurimin dh kuderzbulimin. Ligji për punë të
brendshme në menyrë taksative trajton esencën se cka paraqet nocioni, “sigurim dhe
kunderzbulim”.
-“Aktivitete kundërzbuluese”- njohja dhe pengimi në realizimin e punëve të veprimtarisë së
shërbimeve të huaja kunderzbuluese, i identifikon agjentët e tyre dhe mbledh informata për
metodat e punëve dhe e pengon veprimin e mëtutjeshëm te tyre, i dallon veprimtarit e
shërbimeve për kundërzbulim të huaja njesite organizuese te tyre që veprojnë (qendra nënqendra
dhe pika), lokacionet e tyre dhe drejtimet në të cilat ato veprojnë, me qëllim që në kohë të
stopohet veprimi i tyre,siguron dokumaentacion valit për personat që vepronjë (zbuluesit).
-zbulimi, ndricimi dhe parandalimi i veprave penale te cilat jane drejtuar drejt rezikimit të
rrendit kushtetues dhe sigurisë së Republikës së Maqedonisë, dhe mbrojtja nga terorizmi,
kryengritje të armatosura, vdekje nga punte armiqesore bashkim për veprimtari armiqësore.
-mbrojtja nga aktivitete tjera të drejtuara drejt rezikimit ose me force te rëzimit të institucioneve
demokratike të vërtetuara me Kushtetuten e Republikës së Maqedonisë
-Forma të ndryshme të rënda të kriminalitetit të organizuar me rreth me të gjërë (tregti e palejuar
me drogë, armë, falsifikim parash etj).
4
4
dr. Spaseski.J,”Bezbednosni sistemi na RM”,”Shkup 2010”,faq56-58
8

9. UDHËHEQJA ME DREJTORIN PËR SIGURI (ZBULIM) DHE KUNDËRZBULIM
(DSK)
Udheheqjen me drejtorinë e kryen drejtori i cili emërohet dhe shkarkohet nga Qevria e
Republikës së Maqedonisë me propozim te ministrit për punë të brendshme. Drejtori i drejtorise
ka mandat prej 4 viteve pas së cilit mundet te jetë i shkarkuar nga funkcioni edhe me herët në
raste kur është parapar procedur penalepër të. Për punën e tij dhe për rezulatatet e arritura drejtori
përgjigjet para ministrit për punë të brendshme dhe para Qeverisë së Republikës së Maqedonisë.
Ne aspekt të rregullimit organizativ të drejtorisë mundemi të themi se ajo është e bazuar në
princip të vijave dhe teritoreve si dhe në varshmëri të nevojave aktuale ose potenciale. Në
drejtori mundet të krijohen njësi të vecanta për realizimin e punëve nga kompetencat e saja dhe
njesive per kryerjen e punëve nga kompetencat e saja dhe njesitë organizative për realizimin e
punëve teknike dhe administrative.
Drejtoria për sigurim dhe kunderzbulim parë nga aspekti i organizimit në esencë përbëhet nga
disa pjesë. Pjesa per kunderzbulim, pjesa për mbrojtjen dhe sigurin e rrendit kushtetues,
rregullimi dhe kundervënie të terorizmit, dhe veprime tjera penale të drejtuar drejt sigurisë së
shetit, pjesa për kundervenie te formave më te rënda të kriminelitetit të organizuar të lidhur me
financim të aktiviteteve tetoristike dhe sherbimeve tjera të huaja si dhe pjesa për analitikë.
PRINCIPI PËR PUNE I DREJTORIS PËR SIGURI (ZBULIM) DHE KUNDËRZBULIM
(DSK)
-principi i punës operative – formohen njësi të vecanta për kërkime operative të pyetjeve të
caktuara problematike (terorizëm nga pozicione të radikalizmit ekstrem fetar, terorizem me
nacionalizem ekstrem, terorizem ndërkombëtar, tregti me armë, veprime të shërbimeve për
kunderzbulim internacional.
- principi teritorial i punës operative – me kërkim operativ përfshihen të gjitha personat dhe
objektet të teritorit të caktuar të dhene që janë interes të drejtoris për sigurim dhe kunderzbulim
përmes formimit të njësive organizative të pjeseve të vecanta të shtetit.
-principi objektiv i punes operative - paraqet objetk të dhëne me te gjitha pjesët e veta si psh.
Qendra e shërbimit për kunderzbulim, organizatë e caktuar teroriste, institucion që është nën
mbrojtjen e vecantë shtetërore.Gjatë kryerjes se autorizimeve dhe detyrave të veta Drejtoria për
Siguri dhe Kunderzbulim në menyrë aktive dhe në menyrë të koordinuar bashkëpunon me biron
për sigurim publik por edhe me institucionet tjera publike (në nevoje eshte me persona fizik e
juridik.Drejtoria për sigurim dhe kunderzbulim funksionon në kuadër të Ministrisë për Punë të
Brendshme. Modei i tillë ka përparësi të caktuara sic janë: shfrytëzimi i hapësirave të njejta,
mbikeqyrja e objekteve të perbashketa.
9

10. - Drejtoria për sigurim dhe kunderzbulim punon ne ndricimin e rasteve më të rënda penale
(terorizëm,kriminalitet të organizuar, mbrojtja e të drejtave me kushtitutë), ku politika e dënimit
është mbi 10 vite.
KOMISIONI PARLAMENTAR PËR VËZHGIM DHE MBYKQYRJES SË DREJTORIS
PËR SIGURI (ZBULIM) DHE KUNDËRZBULIM (DSK)
-KOMISIONI PARLAMENTAR
Komisioni për vëzhgim të punës së Drejtoris për sigurim dhe kunderzbulim dhe të agjencionit
për zbulim .
-Komisioni ka kryetar, 8 antarë dhe zavendësit e tyre.
-Komisioni i shqyrton pyetjet që ka të bëjnë me:
Respektimi i të drejtave dhe lirive të shkruara në Kushtetutë dhe ligje nga ana e Drejtoris
per sigurim dhe kunderzbulim dhe të agjencionit për zbulim(AZ), qytetarëve , firmave
dhe personave juridik të tjerë.
Ligjshmëria në zbatimin e autorizimeve të Drejtoris për sigurim dhe kunderzbulim dhe të
agjencionit për zbulim nga aspekti i tejkalimeve të autoritetit, ndërmarje të procedurave
të paauterizuara, abuzim dhe të tjera negativitete në punë.
Metodat dhe mjetet që i përdorë Drejtoria për sigurim dhe kunderzbulim dhe të
agjencionit për zbulim nga aspekti i ligjshmërisë dhe respektimi i të drejtave të qytetarëve
dhe subjekteve tjera.
Pajisja materijale, kadrovike teknike të Drejtoris per sigurim dhe kunderzbulim dhe të
agjencionit për zbulim dhe,
Tjera pyetje që kanë të bëjnë me Drejtorin për sigurim dhe kunderzbulim dhe të
agjencionit për zbulim
Kryetar : RAHIQ ESAD
Zëvendës Kryetar: BORIS KONDARKO
Anëtarë: TRAJANOV AVLE
GROZDANOV CVETKO
PETRESKI ZORAN
KRSTESKI STOJCE
DERKOSKI OLOIVER
TACI MENDUH
KITANOSKI LAZAR
ALITI RAFIZ
Zëvendës anëtarë:
DIMITRIESKI DARKO
10

11. NIKOLOSKI ALEKSANDAR
ANDOV STOJAN
STEFANOSKA ANETA
MATOSHI RUZHDI
STATISTIKAT E MUAJT KORIK NE LIDHJE ME QASJEN DERI TE
INFORMACIONI ME KARAKTER PUBLIK,SI DHE LUSTRIMI
ORGANIZUAR NGA FONDACIONI: SHOQERI E HAPUR-MAQEDONI
14 SHTATOR 2012
Institucioni Numri I kërkesave të Numri I përgjigjeve të Numri I ankesave të
dërguara pranuara kërkuara
Komisioni për 119 119 119
verifikimin e fakteve
Agjensioni për 28 28 1
kunderzbulim
Drejtoria për siguri 29 29 8
dhe
kunderzbulim(DSK)
Sektori për siguri dhe 28 0 28
kunderzbulim pran
Ministris së Mbrojtjes
Arhiva shetetrore 28 20 8
Gjykata themelore 7 7 0
Shkupi I
Gjithsej 239 203 164
-FONDACIONI SHOQERI E HAPUR
Maqedonia në fund të muajt korik te këtij viti dërgoi gjithsej 238 kërkesa për qasje deri te
informacioni me karakter publik,prej institucioneve të cilat janë kompetente për procesin e
lustrimit.
Institucionet u kthyen përgjigje 85% të kërkesave,ku prej të cilëve 63% paraqiten ankesa për
përgjigje jo adekuate,15% tjetër ishin të ignoruar nga ana e institucioneve kompetente.
11

12. Gjithsej numri prej 69% të ankesave flet për atë se qasja deri te informacionet me karakter publik
nuk realizohet.5
SHEMA E ORGANIZIMIT TË NJË PJESE TË MINISTRISË SË PUNËVE TË
BRENDËSHME (MPB)
Ministria e Punëve të
Brendshme
(MPB)
Agjensioni për Drejtoria për Siguri dhe
kundërzbulim Kundërzbulim
Byroja për Siguri Publike
(DSK)
(BSP)
Sektori për punë të
Qendra Rajonale për
brendshme
Punë Doganore
Sherbimi Qëndror
Policor
5
http://www.soros.org.mk/dokumenti/vtor-brifing-za-lustracija.pdf
12

13. 13